Shtëpia e vjetër- Shtëpia e vjetër/
-SOFRA POETIKE- Për Gazetën DIELLI Cikël me poezi nga Mëhill VELAJ-/
Shtëpia e vjetër-/
Harrova që ishte ende pranverë,/
Ecja i heshtur në dhomën e rrënuar/
të shtëpisë së vjetër. Poshtë këmbëve/
ndjeja t’i kërcisnin kockat, por nuk rënkonte,/
Në xhamet e plasaritur nga erërat dhe rrebeshet, Drita e hënës strukej e brishtë,/
Hija e saj m’i thinjte krejt flokët./
. -.
Si ngaherë, bisedoja me shtëpizën e vjetër,
Luaja me gishtat “sinfoninë e dhimbjes” mbi pluhurin e pianos,
Ashtu e vjetëruar, e pluhurosur qëndronte
kryelartë dhe e heshtur në qoshkën e errët,
Tek unë vinin tingujt e përhumbur nga askundi!
. -.
Nga muret e shtëpisë suvaja vazhdonte
të binte pa u ndjerë, dhe bashkë me to
edhe foto e zverdhura mbetur ende në mure,
si kapela e të vdekurit varur në gozhdën e heshtjes, diku në korridorrin e errët!
. -.
Vecse drita e hënës binte mbi pianon e vjetër!
Si djalli nga temjani braktisa shtëpinë e vjetër,
Pashë dritat e qytetit, i shëmbëlleja me hënën,
Era pranverore frynte ngado në qytet,
Që cdo ditë betohej me dorën zgjatur për bukë,
Dëgjova melodinë e fluturimit të krahëve të fortë të shqiponjës…
. -.
Vështrova zogjtë që mbaheshin fort,
pas muskujve të erës, në ikje e kthim!
Qyteti që bartte gjurmët e dhimbshme të luftës,
Me mëkatet dhe mplakjen tonë shpërfillëm vdekjen,
Qyteti që bartte simbolikën e njerëzores
dhe kuptimin e jetës,
Me zërin e fortë të arsyes dhe identitetit!
Aty ku ende rrjedhin plagët e pellazgëve…
Sa herë sjell ndërmend, më shfaqet në kujtesë,
ndër sytë e mij; udhëtimi biblik i të dëbuarve!
Më shfaqen turmat e njerëzve të drobitur e të tjetersuar ,
Nënat e reja flokëlëshuar e të tmerruara,
Që mbartnin në kurriz djepin e përcëlluar me foshnjën e porsa lindur,
ndërsa të moshuarit e sakatosur dhe të ngrysërit jetimë shtrëngonin fort duart,
hiqnin këmbët zvarrë, mes breshërisë së plumbave, tymit lotues dhe flakës përpirëse!
Vraponin të coroditur e të frikësuar,
mes ikjes, braktisjes dhe shpëtimit,
Vatani mbeti djerr mes dhimbjes dhe trishtimit!
Ata që erdhën nga stepat e Karpateve murgërore, të etur e të shkujdesur,
si morrcakët e shpërndarë erërave të shekujve,
edhe pse e dinin se nuk ishte ajo që kërkonin,
gllabëruan tokën e Ilirisë, sikur të ishin zotërit e saj,
aty ku ende rrjedhin plagët e pellazgëve!
Loti i dhimbjes ngashërente thellë shpirtit,
për atdheun fatkeq, klithmat e psallteve dëgjoheshin mbrëmjeve të mugëta,
bashkë me trokun e hapave të fundit,
e të gjallëve dhe të vdekurve,
Grahmat e tyre mbytëse që vinin
nga varret e lashta!
Shqipet, bijtë e pellazgëve ecnin
vetëm ecnin,
u nisën për në fushbetejën e historisë,
aty ku luhej pokeri i tmerrëshëm i fateve të Ilirisë!
Me lotët e valë të dhimbjes dhe të vdekjes,
Vaditëm tokën që përkundej dhe digjte zjarr,
Me hirin e eshtrave të heronjve dhe gjakun e dëshmorëve, ende i patharë, e përziemë
Dhe hodhëm themelet e vatanit,
Me guxim, durim, dhimbje dhe shpresë marshonim
në udhëtimin biblik drejt Lirisë!
“…ku flejnë ëngjëjt…”
Në prehërin e lëndinës së blertë,
një gur qëndron kryelartë,
mbi supet e tij një pëllumb i bardhë,
që lodhje kurrë s’ndjen,
pëshpërin paqësisht dashurinë,
e atij qyteti të heshtur nën lëndinë,
ku flejnë ëngjëjt, së bashku me puthjet e rrënjëve,
të ledhatimeve, përkëdheljeve dhe fjalët e shënjta:
Të pastë nana!
. -.
Guri i fortë në përballje me rrebesh shiu
e turfan bore,
ku ndritin si kristale të arta,
emrat dhe shpirti i nënave.
. -.
Dhe qyteti i pagojë nxjerr vetëm një zë,
zërin e nënë Zojës e të nënë Arfës,
(E ç’rëndësi ka emri që kanë!)
Dhe kur mëngjesi vesh shaminë e bardhë,
Shqipton emrin më të bukur në botë;
Emrin NËNË,
dalë prej qumështit t’saj!
. -.
Në prehrin e shekujve të lashtë,
Mbështesim kokën të na ngrohë kujtimi,
i fjalëve të shenjta:
Të lëntë nëna mbrapa!
. -.
Qëndroj në heshtje e vështroj gurin,
hëna lëshon dritë argjendi,
në thellësi të lëndinës së praruar,
aty ku prehen shpirti e zemra e ëngjëllit…
. -.
Emër baladash e përjetësie,
që mërmëritet,
në bëlbëzimin e foshnjës së sapolindur,
në trokun e kuajve,
në cicërimën e zogjve,
në tingujt e çiftelisë,
në melodinë e sonetave,
në sinfoninë e gurgullimës së ujit,
në caf-cuf-in e trenave,
në mbylljen e syve, dhe përsërit çdo ditë,
togfjalëshin e përshpirtur:
Oh, Nëna Ime!
Më kapni, do t’u rrëfehem…
Si “fajtor” i prapë, u hoqa zvarrë,
rrugëve pakrye të qytetit.
Gurët nxirrnin kokën nga terri,
kryqëzonin vështrimin nga
frika, zjarri e tmerri….
. -.
Ata që gatuan mëkatet, apo
çudinë e të çuditshmes,
masakrën e përvuajshme
të epsheve, të fajit, të vrasjeve.
Ata që ditën numëronin kufomat,
natën varrosnin të gjallët.
Ata që mëkatet kërkuan në qiell, por
i gjetën këtu
në tokë, nën këmbët, aty
në djepat e trojeve tona…
. -.
Në sytë e trishtë të njerëzve përreth,
shihja lotët gri, plasaritjet e buzëve,
që paralajmëronin përballjen me mëkatet,
se një ditë kurrë nuk do t’i shpëtonin
ndëshkimit!
. -.
Po, kjo ishte e vërtetë,
E vërteta e së vërtetës,
Si shpirti ynë vetë!
Dhe unë si një “fajtor” i prapë,
kur të më kapin, do t’u rrëfehem…
për qiellin, tokën, lulet, ëndrrën,
ngjyrat, tingujt, këngën, vajet, puthjet…
. -.
Me gjakun e eshtrave vaditëm Lirinë
Dëgjoja klithmën e erës, që oshëtinte ,
në çdo gjymtyrë të atdheut,
Si një ninullë e trilluar në lumin e lotëve,
Mbi kurrizin e dorës që përkundte djepin.
. -.
Sytë mjegullonin në sallat e errëta,
Me aromën e pështirë të tymrave,
Që tymosnin llullat e trasha,
Të intrigave dhe mashtrimeve,
Dhe ngrinin dollinë për fatin e atdheut tim!
. -.
Në maskaradën e rrugicave të errëta,
Derdhej gjaku i luftëtarëve në emër të lirisë!
Derdhej Gjaku i Pellazgëve
në tokën e të parëve të mi, dhe ngriheshin
Mitet e legjendat në pemishten e Ilirisë!
. -.
Me ankthin e trishtë, i dëshpëruar,
I rraskapitur dhe gjymtuar,
Endesha në ndërrimin e stinëve,
Duke hapur dritaret e mallit.
Udhëtoja ndër kujtimet dhe ëndrrat e mia…
Udhëtoja brigjeve të Dardanisë, se NE
nuk ishim skllevër të armiqve tanë,
Ne nuk pranonim poshtërimin, mjerimin e gjakderdhjen.
Ne vetëm këndonim këngët e trimërisë,
Me gjakun e eshtrave vaditëm Lirinë,
Në tabanin e përjetshëm të atdheut tim!
Fluturimi hyjnor i BACALOKUT!
(Dedikuar Poetit Din Mehmeti)
U drodha atë mëngjes, kur qyqja ia dha vajit,
Pikëllimin e treta tutje në horizont,
Nuk e pashë të ndriçonte yllin polar,
Pashë diellin po lotonte,
Pashë qiellin u bë gri,
Pashë pëllumbat e trishtuar,
Që gugisnin me oi, oi…
. -.
U shua poeti Din Mehmeti, tha dikush,
Romantiku i pandreqshëm, tha një tjetër,
Udhëtari i kahershëm i penës së artë, shtova unë dhe
Ndjeva sytë të më digjnin nga lotët,
Ndjeva parzmin të dhimbte e zemrën të tkurrej,
Hiri i cigares m’u tha ndër buzë!
. -.
I vetmuar endem rrugëve të Gjakovës,
Shkel mbi gjethet e zverdhura,
Vështroj zogjtë që largohen,
Dhe me vete mërmërij si vetw poeti:
”Fatin tim nuk e nënshkruaj”.
. -.
Lart në qiell retë ikin e vijnë,
Unë akoma çapitem gurë më gurë,
në kalldrëmet e qytetit të heshtur,
me shpresën e kujtimin.
Dhe në hapësirën e agimit të ditës së re
Zëri im grish copëzat e kohës,
Jo nuk ka vdekur BACALOKU!!!
.-.
Në cepin e horizontit të bardhanës përqark,
Një zog shtegtar fillon të fluturojë,
Para rrezeve të diellit e qiellit të kujtimeve,
Është fluturimi hyjnor i poetit!
Ndër Sytë e POETIT
(Dedikuar Poetit Luigj CEKAJ)
Ndër sytë e poetit endet një engjëll i bardhë,
Që rri zgjuar dhe flet me gjuhën e hyjnisë,
Jashtë errësirë, era fishkëllen e çmendur,
Vajton për zemrën e poetit,
Që mbytet nga heshtja,
Ndërsa nata lexon mijëra fjalë,
Me gjuhën e engjujve të lashtë
që veç poetët i kuptojnë!
Ndër sytë e poetit endet shpirti binjak,
Herë shfaqet si simbiozë, herë zhduket,
Herë shfaqet i mjegulluar nga lëngimi
i plagëve në tokën mëmë,
Kroi i lotëve shterri fjalët,
Shpirti i poetit gjen prehje në fluturimin hyjnor!
Më pëshpëriste historia…-
Dua të flas lirisht me gjuhën e nënës ,
Edhe ato fjalë që shpirti mban fshehur,
Kam folur mbrëmë në ëndërr,
Me gjurmët e heshtura, me etërit e zemrës.
.-.
Por dhimbja dhe vdekja ishin frika ime,
I kemi besuar lirisë, pritjes së gjatë,
Për të ngritur atë flamur kuqezi!
.-.
Më buzëqeshi ëndrra në fytyrën time,
Më pëshpëriste historia;
Amanetin e etërve dhe tëbijve,
Për të mbrojtur tokën amë,
Për t’i dhënë blasfeminë e paqes!
.-.
Ndërsa unë trokisja në derë të kujtesës,
Shkruaj fjalët e shpirtit, i hedh në varg,
Klithmat dhe lotët i mbaj në zemrën time,
Mundohem t’i bëj dritë amanetit në çdo stinë,
I ndriçoj rrugën e lirisë;
Pemës që çel petale çdo ditë!
.-.
Dua të flas lirisht me gjuhën e nënës,
Trishtimin, dhimbjen dhe vdekjen,
T’i tresim në epokat e kohës,
Të endemi me shpirtin në ëndërra e shpresa.
.-.
Ka ardhur koha për të hyrë në ëndrra,
Të nesërmen të zgjohemi nga tingujt e zogjve,
Edhe me buzëqeshjen e fshehur e të malluar,
Të dëgjojmë zërin e amanetit të etërve:
“Mos kini frikë dhimbjen e vdekjen,
Hapini portën së ardhmes,
Aty do të gjeni Shpresën dhe PAQEN”.
Mëhill VELAJ
Stamford CT
2021