Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

“Gjergj Kastrioti”, trashëgimi kulturore identitare shqiptare në Michigan

by

Sokol Paja/

Grupi artistik “Gjergj Kastrioti” në Michigan përbën një krenari dhe arritje komunitare shqiptare në Detroit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në përpjekje për të ruajtur kulturën dhe trashëgiminë identitare shqiptare në mërgatën e Amerikës. Nën drejtimin e koreografes Joli Agolli Paparisto, talenti dhe puna e fëmijëve të “Gjergj Kastrioti” jo vetëm që ka krijuar një traditë të shkëlqyer artistike por përbën një identitet e krenari të veçantë për komunitetin dhe kombin tonë. Koreografja Joli Agolli Paparisto shprehet për gazetën “Dielli” të Vatrës se “Grupi artistik “Gjergj Kastrioti” është themeluar në vitin 2006 në Kishën e Shën Palit nga motra Lilianë Marku dhe rapsodi Fran Gjoka. Që nga ajo kohë ka pasur një rritje fantastike të grupit. Aktivitetet ku ne kemi marrë pjesë dhe performanca e grupit vit pas viti ka qenë e jashtëzakonshme. Ky grup artistik ka qenë frymëzim për shumë të rinj shqiptarë që kanë ëndrra artistike. Grupi artistik “Gjergj Kastrioti” i shërbyer komunitetit në çdo event, ka luajtur një rol të pakrahasueshëm në ruajtjen e kulturës së pasur e identitetit kombëtar shqiptar në Michigan. Talenti i këtyre fëmijëve të mrekullueshëm, puna në vazhdimësi, ndjekja e ëndrrave të tyre artistike ka bërë jehonë dhe jashtë Amerikës. Pjesëmarrja për herë të tretë në Festivalin Folklorik Kombëtar të Gjirokastrës, pjesëmarrja në turne e spektakle jashtë Amerikës, vlerësimet me çmime për stil dhe krijimtari, na kanë bërë krenarë si shqiptarë mbi të gjitha” shprehet për “Diellin” koreografja Paparisto. Më tej ajo shton: “Për çdo sukses jemi gëzuar se është vlerësuar puna artistike e artistëve të rinj, këmbëngulja, përkushtimi, investimi i prindërve dhe ëndrrat që ata kanë për të ardhmen. Është mahnitëse të shikosh sesi fëmijët shqiptarë të lindur jashtë Shqipërisë e duan Shqipërinë njësoj si të ishin lindur e rritur aty. Përcjellja e atdhedashurisë te brezat ka qenë një punë fenomenale që grupi artistik “Gjergj Kastrioti” e ka bërë ndër vite” shpjegon për “Diellin” koreografja Joli Agolli Paparisto. Veprimtaria artistike e grupit Gjergj Kastrioti i bën një shërbim të shkëlqyer kulturës dhe identitetit tonë kombëtar shqiptar. Ky grup me të rinj e të reja që kërcejnë shqip, vallëzojnë shqip e përformojnë magjitë e artit shqiptar janë pa dyshim një krenari e pastër identitare kombëtare shqiptare. Ky grup artistik shënon një sakrificë, një kënaqësi shpirtërore, një përpjekje të vazhdueshme dhe krenare për ruajtjen e identitetit kulturor kombëtar shqiptar në mërgatën e Amerikës. “Kultura është shpirti i një kombi” përfundoi fjalën e saj për “Diellin” drejtuesja e grupit artistik “Gjergj Kastrioti”, koreografja Joli Agolli Paparisto.

SHKOLLA SHQIPE “CHILDREN OF THE EAGLE”, GJUHA DHE IDENTITETI KOMBËTAR I SHQIPTARËVE NË AMERIKË

by

Drita Gjongecaj themeluese dhe drejtuese e Shkollës Shqipe “Children of the Eagle” në New York, USA, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në New York, USA, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe, historisë dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me Drita Gjongecajn bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLËS SHQIPE “CHILDREN OF THE EAGLE”

Shkolla e Trashëgimisë Shqipe “Children of the Eagle” ushtron aktivitetin e saj në tri zona të NY, në Bronx, në Westchester County dhe në Yorktown Heights. Ajo ka si synim që nëpërmjet ruajtjes së gjuhës, njohjes dhe ruajtjes së traditave të vyera, trashëgimisë kulturore, njohurive rreth gjeografisë, historisë shekullore, etj. të promovojë tek fëmijët dhe të rinjtë atdhedashurinë dhe krenarinë për prejardhjen e tyre. Programi i ka fillimet që nga viti 2014 dhe dy vite më vonë ka marrë zyrtarisht nga shteti i NY statusin e organizatës jofitimprurëse 501(c)3.
Qëllimisht e kemi emërtuar shkollën në Anglisht “Fëmijët e Shqiponjës” duke dashur që nxënësit tanë ta përfaqësojnë dhe përcjellin me krenari këtë symbol të lashtë edhe tek bashkëmoshatarët jo shqiptarë në ambientet ku ata studiojnë, jetojnë, apo në aktivitete të shumta ku ata marrin pjesë.
Ashtu si në programe të ngjashme, fëmijët janë të moshave të ndryshme dhe për më tepër, njohuritë e tyre gjuhësore variojnë edhe brenda së njëjtës grup-moshë, gjë që e vështirëson punën e mësuesit.
Përfitoj nga rasti të theksoj këtu se Children of the Eagle është themeluar nga një grup arsimtarësh profesionistë, të licensuar nga shteti i NY si mësimdhënës apo edhe si drejtues shkollash. Megjithëse ato punojnë me kohë të plotë në Departamentin Shtetëror të Arsimit, me përkushtim, japin nga koha e lirë dhe i shërbejnë komunitetit tonë nëpërmjet programit të Children of the Eagle. Mësueset tona kanë përvojë të gjatë në punën me nxënësit dhe sjellin metodat e duhura shkencore duke adresuar nevojat individuale gjuhësore të cilat ndryshojnë nga një fëmijë te tjetri.
Vëmëndje të vecantë i kushtojmë motivimit të fëmijëve për ta mbajtur gjallë interesin në mësimin e gjuhës. Një nga këto metoda përfshin përdorimin e teknologjisë në forma të ndryshme. Videot, mësimet interaktive, lojërat e deri te vallet e këngët, e sjellin gjuhën në variante të ndryshme dhe krijojnë mundësi bashkëbisedimi ndërmjet fëmijëve. Në njërën nga qendrat tona, në shkollën publike PS/MS 83 në Bronx fëmijët tanë përdorin edhe palestrën dhe sipas preferences luajnë basketball, volleyboll, apo lojëra popullore nëpërmjet të cilave zgjerojnë dhe ushtrojnë fjalorin shqip. Një risi qe kemi sjellë me programin tonë janë ekskursionet, vizitat e nxënësve në qendra të ndryshme në mënyrë që ata t’i shohin ato cka mësojnë në klasë nga një perspektivë tjetër. Mbresa të shumta fëmijët ruajnë nga vizita në selinë e Federatës Panshqiptare Vatra, te Konsullata e Kosovës në New York apo aktiviteti i Ditës Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare nga nxënës me prejardhje të kombësive të ndryshme në Queens.

KURRIKULA MËSIMORE

Baza e mësimdhënies janë textet e përbashkëta të miratuara nga institucionet arsimore të Shqipërisë dhe Kosovës. Megjithatë, të kushtëzuar nga niveli i ndryshëm gjuhësor i nxënësve, mësueset tona përgatisin vetë materiale me bazë të caktuar tematike duke ofruar kështu shumëllojshmëri dhe duke diferencuar mësimdhënien në grupe të vogla edhe brenda të së njëjtës klasë. Kjo e shton ngarkesën e mësuesit dhe kohën e përgatitjes për mësim, ndonjëhere duke shpenzuar edhe nga xhepi i tyre që të sigurojnë një bazë materiale sa më të prekshme për nxënësit.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË NEW YORK

Ndonëse të gjithë jemi të ndërgjegjshëm se sot mundësitë janë të shumta për mësimin edhe të më shumë se një gjuhe, përsëri e themi me bindje se shkolla dhe mësimi i drejtpërdrejtë luajnë një rol të pazëvëndësueshëm në përvetesimin dhe ruajtjen e gjuhës. Mësimi i gjuhës shqipe dhe kulturës shqiptare në programet tona të diasporës janë më shumë sesa didaktike; ato i shërbejnë cështjes kombëtare të ruajtjes së identitetit. Është e rëndësishme të ritheksohet këtu se përvec mësueseve që me përkushtimin e profesionalizmin e tyre tejkalojnë shumë vështirësi, mbështetja e prindërve dhe e komunitetit është kyce për vazhdimësinë e programit tonë. Ne duam që sa më shumë fëmijë ta ndjekin mësimin formal të gjuhës shqipe në mënyrë që të aftësohen ta flasin, lexojnë dhe shkruajnë atë. Vetëm duke i koordinuar përpjekjet tona, mund të arrijmë suksesin e dëshiruar dhe të formojmë një brez që i njeh rrënjët e veta dhe e ruan identitetin e vet kombëtar.

AMERIKANËT MBËSHTESIN DHE INKURAJOJNË MËSIMIN SHQIP

Në New York dhe të gjithë Amerikën, mësimi dhe ruajtja e gjuhëve jo vetëm mbështetet por edhe inkurajohet. Kjo jo vetëm për ruajtjen e gjuhës së prejardhjes por edhe për faktin se dy-gjuhësia është më shumë se thjesht të folurit e dy gjuhëve. Dy-gjuhësia u ndihmon nxënësve të bashkëjetojnë natyrshëm midis dy kulturave dhe të rrisin potencialin e tyre individual për të konkuruar denjësisht në botën globale.
Përsa u përket organizatave shqiptare, ne kemi marrëdhënie shumë të mira me një numër të konsiderueshëm të tyre. Një bashkëpunim të ngushtë dhe mbështetje kemi gjetur sidomos tek Organizata Shqiptaro-Amerikane e Grave Motrat Qiriazi, Vatra, Albanian Culture TV, etj.

MËSIMDHËNIA PËRMES TEKNOLOGJISË DHE DYGJUHËSIA

Përdorimi i teknologjisë erdhi si domosdoshmëri gjatë kohës së pandemisë. Shkolla Shqipe “Children of the Eagle” ishte shkolla e vetme që ofroi mësim të plotë online nëpërmjët platformës Google Classroom, platformë që u përdor në të gjitha shkollat publike në NY. Për më tepër, mësuesit tanë të licensuar dhe punësuar në arsimin shtetëror të NY ofruan një seri trainimesh për mësues të shkollave shqipe në disa shtete të Amerikës dhe Evropës, përfshi edhe vendet amë, Shqipëri dhe Kosovë. Edhe tani, mësuesit tanë kanë qasje dhe përdorin Smartboards (tabela te sofistikuara elektronike) dhe pajisje tjera elektronike që e bëjnë mësimnxënien më të prekshme dhe efektive. Një falenderim shkon këtu për Ambasadën Shqiptare në Washington DC dhe Qendrën e Botimeve për Diasporën që na kanë siguruar versionin electronik të librit “Gjuha Shqipe dhe Kultura Shqiptare”. Megjithatë, programet tona kanë edhe vështirësi që kanë të bëjnë kryesisht me mungesën e mbështetjes financiare, me orarin e pamjaftueshem (një herë në javë), apo me konfliktin në kohë me programet sportive.

KUSH ËSHTË DRITA GJONGECAJ?

Zonja Drita Gjongecaj është prej 12 vjetësh z/v drejtore në shkollën publike Theodore Schoenfeld, në Bronx, NY. Është diplomuar në Universitetin e Tiranës, dega Gjuhë-Letërsi.
Pas ardhjes në Amerikë, ka kompletuar masterin a saj të parë shkencor në mësimdhënien e anglishtes për folësit e gjuhëve të tjera (Teaching English to Speakers of Other Languages– TESOL). Më pas ajo përfundoi studimet pas-universitare në kolegjin mjaft prestigjioz në lëmin e arsimit, Bank Street College of Education si drejtuese metodike në fushën dygjuhësore dhe anglishtja si gjuhë e dytë (Bilingual and ESL Teacher Leadership Academy). Më tej, ajo ka kompletuar gjithashtu Masterin Arsimor dhe është liçensuar në Drejtim/Administrim shkolle në shtetin e New Yorkut.

Znj. Gjongecaj është themeluese dhe drejtuese e Shkollës Shqipe “Children of the Eagle”. Gjithashtu është themeluese dhe kryetare e organizatës së dy gjuhëve dhe kulturave paralele shqiptaro-amerikane (The Association of Albanian American Dual Language and Culture [AADLC]). Prej 6 vjetësh kjo organizatë mban seminarin shkencor-arsimor “Arritje dhe Perspektiva të Mësimdhënies së Gjuhës Amtare në Shkollat e Diasporës” me shtrirje në disa shtete të Amerikës dhe Evropës. Një përmbledhje e prezantimeve të tri seminareve të para është botuar në librin me të njëjtin titull. Libri i vjen në ndihmë jo vetëm mēsuesve por dhe prindërve që punojnë me fëmijët për ruajtjen e gjuhës sonë. Librin mund ta gjeni në Amazon dhe Barnes and Noble (ISBN: 978-1-7371943-0-9).

SHKOLLA SHQIPE “SCANDERBEG” NË PARMA, GJUHA DHE IDENTITETI KOMBËTAR I SHQIPTARËVE NË ITALI

by

Anila Berberi mësuese e Shkollës Shqipe “Scanderbeg” në Parma, Itali, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Parma, Itali, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe, historisë dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me Anila Berberin bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

ORGANIZIMI I VITIT TË RI SHKOLLOR TE SHKOLLA SHQIPE “SCANDERBEG” PARMA, ITALI

Si të gjitha shkollat e tjera, edhe shkolla jonë “Scanderbeg” Parma, që drejtohet dhe koordinohet nga shoqata me të njëjtin emër, ka filluar të bëjë përgatitjet për organizimin e vitit të ri shkollor. Në pamje të parë duket sikur me ardhjen e shtatorit fillojnë të shtohen ethet për të bërë më të mirën në kurset e mësimit plotësues të gjuhës shqipe. Por kjo është pjesërisht e vërtetë. Nuk mund të mohojmë faktin që me shtatorin, rihapen dyert e shkollave për të gjithë fëmijët dhe ne mësuesit jemi atje për t’i pritur krahëhapur dhe për t’i shoqëruar në udhën e bukur të diturisë. Por mësueset e shkollave shqipe në diasporë, faktikisht, punojnë çdo ditë të vitit, madje më shumë gjatë kohës së pushimeve. Momentet kur mbyllet një vit shkollor janë momente reflektimi dhe analize për punën e bërë si edhe pikënisje për mbarëvajtjen më të mirë të vitit që vjen. Dhe çdo vit është një sfidë e re. Themi sfidë për tërësinë e detyrave që i ngarkojmë vetes, sfidë në konceptimin e asaj çka duam të realizojmë dhe të arrijmë, sfidë në krijimin e programit të duhur për tematikat që duam të zhvillojmë dhe trajtojmë, sfidë në punën me komunitetin dhe me prindërit, në fund të fundit sfidë me veten për të qenë sa më shumë profesionistë, pedagogjistë por mbi të gjitha sfidë për të qenë sa më shumë njerëzorë dhe sa më pranë fëmijëve për t’ju përgjigjur nevojave të tyre me dashuri në përputhje me nivelet e ndryshme të njohjes së gjuhës shqipe.

MËSIM SHQIP DHE ORË LABORATORI

Në shkollën tonë mësimi zhvillohet prej vitesh pranë një qendre rinore të ofruar nga komuna, me klasa të pajisura me gjithshka të nevojshme përfshirë mjediset e jashtme për lojrat e fëmijëve. Dhe ndërsa komuna na ofron mjediset për zhvillimin e mësimit, shoqata “Scanderbeg” kujdeset për pjesën tjetër që ka të bëjë me të gjitha aspektet ligjore dhe normative, me mjetet didaktike. E vë theksin tek pajisja me mjetet didaktike, pasi në shkollën tonë, çdo të shtunë krahas orës së mësimit bëhet edhe një orë laboratori me tematika të caktuara duke patur parasysh stinët, historinë, etnografinë, festat kombëtare, etj. Në çdo orë laboratori kemi nevojë për mjete didaktike të ndryshme. Të gjitha këto nuk na kanë munguar asnjëherë falë mbështetjes së shoqatës, por edhe të prindërve.
Meqenëse po flasim për organizimin, nuk mund të mos përmend mbështetjën që na është dhënë nga strukturat shtetërore, nga Ministria e Arsimit e Shqipërisë, nga Qendra e Botimeve për Diasporën e drejtuar nga znj. Mimoza Hysa, nga Konsullata e Milanos dhe nga oficerja e diasporës, znj. Luljeta Çobanaj. Falë tyre, fëmijëve tanë nuk i kanë munguar asnjëherë librat shkollorë dhe jashtëshkollorë të konceptuar enkas për ta. Ndihma e tyre shkon përtej furnizimit me libra shkollorë. Shteti ynë na ofron edhe trajnime, seminare që të na vijë në ndihmë edhe ne mësuesve për të realizuar sa më mirë detyrën tonë fisnike.

VIT I RI ME TË TJERA RISI

Moto e shkollës sonë këtë vit do të jetë: “KU KEMI LERË”, marrë shkas nga titulli i poezisë së Andon Zako Çajupit. Kjo moto përfaqëson edhe thelbin e përmbajtjes së programit shkollor. Duke qenë se fëmijët çdo vit rriten më shumë me dashurinë për gjuhën, po ashtu duhet të rriten edhe me dashurinë për mëmëdheun. Për fëmijët koncepti i mëmëdheut mund të duket abstrakt, kështu që për ta bërë më konkret kemi zgjedhur të flasim për vendlindjen e prindërve të tyre. Është sikur të rilindim në zemrat e tyre dashurinë për rrënjët tona, të forcojmë ndjenjën e përkatësisë që nuk shuhet me emigracionin. Dhe në këtë rilindje shpirtërore do të vazhdojë bashkëpunimi i ngushtë dhe përfshirja aktive e prindërve dhe gjyshërve.
Gjithashtu, risia tjetër në këtë vit shkollor ka të bëjë me krijimin e një klase të re me të rinj të moshës 14-18 vjeç. Hapja e kësaj klase u diktua jo vetëm nga kërkesat e shumta për regjistrime të kësaj grupmoshe, por edhe nga domosdoshmëria për të ofruar një paketë didaktike që të mos përjashtonte një kategori të caktuar që për një arsye a për një tjetër, nuk ka patur akses më parë në shkollat tona të shqipes.

“MUAJI I KULTURËS SHQIPTARE”: EVENTE KULTURORE DHE ARTISTIKE PËR PROMOVIMIN E KULTURËS, TRADITËS DHE ZAKONEVE SHQIPTARE

Me hapjen e shkollës, muajt kalojnë pa u ndjerë fare. Të shtunat shkojnë e vijnë, dhe Nëntori troket edhe në dyert e shkollës sonë. Në nëntor është traditë e konsoliduar e shoqatës “Scanderbeg” që të organizojë evente kulturore dhe artistike për promovimin e kulturës, traditës dhe zakoneve tona. Çdo nëntor, shqiptarët e Parmës nuk ndjehen të huaj, por si në atdheun e tyre. Çdo fundjavë organizohet një event që na bashkon të gjithëve duke folur për një libër, duke parë e diskutuar për një dokumentar, për një shfaqje teatri, dëshmi të ndryshme, etj. Edhe fëmijët janë pjesë e kësaj atmosfere magjike. Mësueset bashkë me fëmijët dhe prindërit, gjithmonë kanë përgatitur një program të posaçëm festiv me këngë dhe valle shqiptare. Asgjë nuk është e rastësishme. Fëmijët duhet ta njohin historinë e vendit të tyre, duhet ta dinë rëndësinë e Festës së Flamurit dhe të Çlirimit. Prandaj asnjëherë nuk duhet të ndruhemi tu shpjegojmë fëmijëve se sa më shumë e njohim Atdheun, aq më shumë e duam atë.
Muaji i kulturës shqiptare përmbyllet me një festë të madhe ku bashkë me fëmijët dhe komunitetin kemi mundësinë të mblidhemi tok, të flasim e të këndojmë shqip, të kërcejmë vallet tona, të gatuajmë ushqimet tona tradicionale, të njohim më mirë njëri – tjetrin.

GJUHA SHQIPE SI IDENTITET KOMBËTAR

Përtej ndjenjës së patriotizmit dhe nacionalizmit, që ndihet edhe më fort sa më shumë largohesh fizikisht nga atdheu, duhet të bëjmë disa konsiderata që sigurisht përbëjnë bazën për një arsyetim më të plotë që shkon përtej konceptit të gjuhësisë së thjeshtë.
Pyetja që lind natyrshëm mes nesh është përse duhet të investojmë kohë e punë për të njohur shqipen, një gjuhë që në Itali nuk mund të të hyjë në punë. Pikërisht këtu dua të ndalem.
Ghuha shqipe është edhe flamuri ynë. Gjuha shqipe përbën një nga elementët e identitetit në të cilin jo vetëm ne, por nesër edhe fëmijët tanë mund të njohin rrënjët e tyre, proces pa të cilin integrimi bëhet asimilim dhe kombi dhe identiteti kulturor fillojnë të zbehen deri në zhbërje. Mungesa e identitetit, edhe pse shumë emigrantëve i lehtëson mbijetesën momentale në kontekstet e reja ku ndodhen, në një periudhë afatmesme dhe afatgjatë nuk sjell mirëqenie sociale.
Prandaj, tani si edhe më përpara, këtu në Itali ashtu si edhe në Shqipëri, fëmijët tanë sot ashtu sikurse ne dje, kanë nevojë të dinë kush janë dhe nga vijnë, pa këtë nuk mund të gjejnë paqe askërkund, fëmijët tanë nuk mund të jenë qytetarë të realizuar në asnjë shoqëri pa maturuar vetëdijen e rrënjëve të veta, të historisë sonë të përbashkët kolektive, në të mirë e në të keq.
Pikërisht për të përmbushur këtë nevojë është i dobishëm mësimi i gjuhës shqipe dhe i historisë shqiptare për brezat e lindur në diasporë, i dobishëm për ta por edhe për shoqërinë ku jetojnë që do të ketë të bëjë me qytetarë të integruar me vetëdije, jo thjesht qytetarë të mimetizuar.

SHOQATA “SCANDERBEG” DHE PROMOVIMI I KULTURËS DHE TRADITAVE SHQIPTARE NË PARMA

Shoqata Scanderbeg u krijua në vitin 2006. Qëllimi i saj është promovimi i kulturës dhe traditave shqiptare në zonën e qytetit të Parmës, githashtu ndihmon në integrimin e komunitetit shqiptar në Itali dhe në ruajtjen e identitetit kombetar duke shërbyer si urë lidhëse midis komunitetit dhe qytetarëve të Parmës. Aktivitetet e Shoqatës janë nga më të larmishmet në kuadër të realizimit të objektivave të caktuara që në themelimin e saj. Hapja dhe mbarëvajtja e shkollës është pjesë e aktiviteteve të shoqatës, e drejtuar nga mësues profesionistë, të certifikuar nga Ministria e Arsimit e Shqipërisë. Gjithashtu këtu mund të përmendim grupin e valleve tradicionale shqiptare i drejtuar historikisht nga koreografë profesionistë të ansamblit kombëtar të cilët jetojnë në Itali dhe vazhdojnë të ndjekin pasionin e tyre duke u percjellë brezave të rinj vallet më të bukura nga të gjitha trevat e Shqipërisë. Brenda shoqatës, është edhe grupi i studentëve që japin ndihmën e tyre në aktivitete të ndryshme si edhe dhe skuadrën e futbollit me të njëjtin emër që ka fituar disa kampionate të kategorive të ndryshme në Parma.

VLERAT E SEMINARIT MBARËKOMBËTAR TË VLORËS

Në fund të korrikut, u mbajt seminari XVI Mbarëkombëtar, i organizuar nga Ministria e Arsimit e Shqipërisë dhe Kosovës në lidhje me teoritë dhe praktikat e mësimdhënies të gjuhës shqipe dhe të kulturës shqiptare në diasporë. Ishte një event me impakt shumë të ndjeshëm në punën e mësuesve të gjuhës shqipe në diasporë, si nga pikpamja e prezantimit të metodave të ndryshme në mësimdhënie, por edhe nga pikpamja e socializimit dhe krijimit të zinxhirëve bashkëpunues mes vetë mësuesve. Nuk është pak të shohësh konceptime të ndryshme ore mësimi, nuk është pak të shkëmbesh përvoja dhe ide, madje edhe të debatosh. Por sa bukur është edhe të ulesh në tavolinë e t’ia marrësh një kënge korçare apo shkodrane me kolegë që deri dje nuk i njihje e sot janë pjesë e jetës tënde. Sa bukur është kur sheh realitete të ndryshme didaktike, të aplikuara në vende të ndryshme. Ndërsa dëgjon kolegët, fillon menjëherë të shkrepëtijë një ide e re në mendjen tënde, që do të realizohet me patjetër në klasën tënde, në përputhje me realitetin tënd.

KUSH ËSHTË MËSUESE ANILA BERBERI?

Para së gjithash, Anila Berberi është bashkëshorte dhe nënë e dy vajzave. Krijimi i familjes është dhurata më e çmuar që më ka dhënë Perëndia dhe arritja më e madhe në jetën time.
Pastaj vjen Anila, që në vitin 1994 mbaron studimet e larta në Fakultetin e Filologjisë, dega Histori-Gjeografi. Menjëherë pas studimeve, në Tiranën e bumit ekonomik, pata fatin të punoj në një firmë italiane konsulence ku u njoha dhe preka nga afër realitetin e sipërmarrjes, duke filluar edhe hapat e mia të parë me hapjen e një studio për prodhimin e objekteve të xhamit të Muranos. Ky realitet më tërhoqi si me magji, prandaj në vitin 2003 përfundova studimet edhe në Fakultetin e Ekonomikut.
Nga viti 1997 e në vazhdim kam qenë koordinatore pranë Institutit Ndërkombëtar të Tiranës, më pas edhe pranë Fondit Shqiptar për Monumentet, shoqata jo fitimprurëse të angazhuara në projekte të ndryshme në bashkëpunim me organizata të tjera si UNICEF, ROCK NO WAR, Goethe Institut, GTZ etj..
Që nga viti 2009 e deri më sot, zhvilloj aktivitetin tim si përkthyese ligjore e regjistruar në urdhrin përkatës në Shqipëri dhe në Itali.
Në fushën e përkthimeve artistike, jam ngarkuar nga Shtëpia botuese LNB dhe kam përkthyer: “Bota e Vogël”, “Don Kamilo dhe vatha e tij”, të autorit italian Giovannino Guareschi.
Mami më ka sjellë në jetë në një ditë të shenjtë, në 15 gusht, që përkon me festën e së Shenjtës Mari. Mendoj që kjo datë ka ndikuar shumë tek formimi i Anilës si njeri, ndërsa vullneti i zotit, e ka ndihmuar Anilën të ecë përpara në të gjitha drejtimet.

SHKOLLA SHQIPE E MICHIGANIT, GJUHA DHE IDENTITETI KOMBËTAR I SHQIPTARËVE NË AMERIKË

by

Taulant Kadiu drejtor i Shkollës Shqipe të Michiganit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Michigan, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe, historisë, kulturës kombëtare dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me Taulant Kadiun bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIKU I SHKOLLËS SHQIPE TË MICHIGANIT

Shkolla Shqipe e Michiganit është vërtetë një punë e dashurisë brenda komunitetit tonë. Është një nismë me vullnetarë, ku mësuesit i kushtojnë kohën dhe ekspertizën e tyre me pasion për të edukuar brezat e ardhshëm dhe për të përcjellë vlerat Shqiptare në mërgim. Ne filuam me një grup të vogël prej vetëm pesë studentësh 15 vjet më parë pranë qendrës Ballkanike në Troy Michigan, dhe është e mrekullueshme të shohim se si sot me qindra studente jane diplomuar e rritur. Gjatë këtij sezoni shkollor janë regjistruar gati 100 studentë. Kjo rritje është një dëshmi e përkushtimit të vullnetarëve tanë dhe angazhimit të komunitetit tonë për të mbajtur gjuhën dhe kulturën tonë. Vlen të përmendet, për disa vjet me radhë kjo shkollë kishte edhe dy degë të tjera respektivisht në qytetet e Livonia-s dhe Taylor-it të njohura për popullsinë e dendur shqiptare. Ajo që është veçanërisht prekëse është se shumica e vullnetarëve tanë janë ish-studentë të shkollës sonë. Ata ishin njëherë në ato karrige të shkollës, duke mësuar për trashëgiminë e tyre dhe gjuhën. Tani, ata janë kthyer për të dhënë…për të siguruar që Shkolla Shqipe të vazhdojë të zhvillohet. Për sa i përket planit mësimor, Shkolla Shqipe ofron një gamë të gjerë të mësimeve për studentët. Kemi mësimin e gjuhës Shqipe, ku përfshihen fjalori, gramatika, leximi dhe shkrimi. Përveç kësaj, kemi mësimin e valleve tradicionale shqiptare, ku studentët mësojnë vallet tona të trashëgimisë. Ne gjithashtu kemi klasa për edukatë e zhvillim karakteri, ku theksojmë vlerat dhe moralin shqiptar. Ky është një aspekt i rëndësishëm i mësimeve tona, sepse kujdesemi për formimin e të rinjve jo vetëm në aspekte teknike, por edhe në zhvillimin e tyre si individë të përgjegjshëm dhe me ndjenjë të thellë patriotike për komunitetin tonë. Së fundmi, nuk mund të harrojmë sportin. Ne inkurajojmë aktivitetet sportive për shëndetin dhe mirëqenien e përgjithshme të studentëve tanë. Kjo përfshin aktivitete të ndryshme sportive, por kryesisht futbollin që ne si shqiptarë e kemi aq përzemër. Kështu që, Shkolla Shqipe është një kombinim i pasionit, trashëgimisë, dhe vullnetarizmit që ndihmon komunitetin shqiptar të rritet dhe të ruajë thesarin e tij kulturor dhe gjuhësor.

KURRIKULA MËSIMORE PËR TË GJITHA GRUP-MOSHAT

Shkolla Shqipe përdor një kurrikulë të përshtatur grupmoshave të ndryshme. Ky program përfshin mësimin e gjuhës Shqipe me një fokus të veçantë në përmirësimin e aftësive të komunikimit dhe leximit. Kësaj i shtohet dhe historia shqiptare të kuptojnë sadopak trashëgiminë e tyre kulturore. Klasa karakteri dhe mësimi i valleve tradicionale janë pjesë thelbësore e kurrikulës sonë për të ndihmuar studentët të kultivojnë ndjenjën e identitetit shqiptar. Përmes mësimeve të përgatitura me kujdes dhe materialeve të përshtatshme për moshën, jemi të sigurt që studentët tanë zhvillojnë njohuritë dhe aftësitë që janë të rëndësishme për identitetin dhe ruajtjen e trashëgimisë sonë në një kohë kur globalizimi po e bën akoma më të domosdoshme këtë veçori. Ndër gjërat më të rëndësishme për Shkollën Shqipe është angazhimi i prindërve. Prindërit luajnë një rol kyç në jetën e shkollës dhe në sigurimin e funksionimit të saj pa probleme. Ata janë të përfshirë në aktivitetet shkollore, ndihmojnë me organizimin e programeve kulturore dhe kontribuojnë me sa munden. Thirrja për prindërit është të kujdesen për identitetin dhe gjuhën Shqipe në familjet e tyre më shumë se kurrë. Të jenë më aktivë në përkrahjen e mësimeve të fëmijëve në shtëpi dhe të punojnë ngushtë me ta. Koha që çdo prind shpenzon me fëmijën është i vetmi investim që shpërblimin e ka të garantuar. Kështu që, prindër, ju jeni udhëheqësit e rinj të trashëgimisë sonë. Bashkë punojmë për të ruajtur dhe përhapur thesarin tonë kulturor dhe gjuhësor shqiptar.

MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI FORMË E RUAJTJES SË IDENTITETIT KOMBËTAR TË SHQIPTARËVE NË MICHIGAN

Mësimi i gjuhës shqipe është një thesar i çmuar për ruajtjen e identitetit Shqiptar. Është e rëndësishme të kuptojmë se identiteti ynë Shqiptar është ngushtë i lidhur me gjuhën tonë. Por, fatkeqësisht, po shohim elementë të dobësimit të identitetit dhe gjuhës Shqipe te brezat e rinj, dhe kjo sjell me vete rreziqe të mëdha për shoqërinë tonë. Në mënyrë të natyrshme, ndryshimet e kohës, migracionet dhe globalizimi kanë sjellë ndryshime në mënyrën se si të rinjtë ndihen në lidhje me identitetin e tyre. Në disa raste, gjuha shqipe po humbet gradualisht ndër brezat e rinj, dhe kjo është një sinjal i rrezikut që përballim. Rreziqet më të mëdha janë të lidhura me procesin e asimilimit të shpejtë. Ne duhet të mësojmë si të integrohemi e jo si të asimilohemi. Ne duam të jemi një lule plot aromë e ngjyrë në buqetën shumëkombëshe të këtij vendi të bekuar. Kur gjuha dhe identiteti Shqiptar humbin fuqinë e tyre, ndryshimet mund të jenë të padëshirueshme. Prandaj, mësimi i gjuhës shqipe është aq i rsndssishsm. Është më shumë se mësimi i një gjuhe; është ruajtja e identitetit dhe trashëgimisë sonë. Është më shumë se një shkollë; është një urë që na lidh me atdhen dhe trashëgiminë tonë. Kujdesi ndaj gjuhës shqipe është një ndërgjegje e nevojshme që do të ndihmojë në mbrojtjen e identitetit dhe pasurisë sonë kulturore. Kur ne mësojmë dhe transmetojmë gjuhën shqipe, ne e ruajmë dhe e stolisim trashëgiminë tonë shqiptare për brezat që vijnë.

SHKOLLA SHQIPE SI URË LIDHËSE MES SHQIPTARËVE DHE AMERIKANËVE

Shkolla Shqipe nuk është vetëm një vend ku mësojmë dhe transmetojmë gjuhën dhe kulturën shqiptare; ajo është gjithashtu një ambient bashkëpunues dhe miqësor ndaj publikut amerikan dhe një partner i ngushtë i autoriteteve komunale të vendit tonë dhe më tej. Në vendet ku jemi të vendosur, ne kemi përfshirë me sukses shkollën tonë në komunitetin vendas. Ne e shohim atë si një mjet për të ndërtuar lidhje të forta me komunitetin amerikan. Shkolla Shqipe është një hapësirë ku të rinjtë Shqiptarë, ndërsa mësojnë gjuhën dhe kulturën e tyre, ndihen të integruar dhe të përfshirë në shoqërinë ku jetojnë. Me autoritetet komunale, ne gëzojmë një marrëdhënie të ngrohtë dhe të fuqishme. Autoritetet vendase janë të kënaqura të na ndihmojnë në çdo mënyrë të mundshme, duke përfshirë ofrimin e hapësirave të nevojshme për mësim, ndihmën në organizimin e programeve kulturore, dhe mbështetjen në projektet tona komunitare. Ne kemi arritur të krijojmë një klimë të mrekullueshme bashkëpunimi dhe tolerance mes komunitetit tonë shqiptar dhe komunitetit vendas. Kjo ka krijuar një ambient të shëndetshëm për shkëmbim kulturor dhe dialog ndërmjet kulturave. Nuk duhet të harrojmë se në fund të fundit fëmijët me orgjinë shqiptare të lindur këtu janë po aq amerikan sa gjithë të tjerët, identiteti shqiptar është një vlerë e shtuar si për ta ashtu dhe për shoqërinë amerikane.

MËSIMDHËNIE PËRMES TEKNOLOGJISË

Çdo klasë është e paisur me projektor e “Smart Boards” gjë që mundëson dhe lehtëson mësimdhënien. Ka vlerë të përmendet se përtej teknologjisë është ngrohtësia pasioni dhe dashuria që mesueset dhe vullnetarët reflektojnë gjatë orëve të mësimit që bëjnë nxënësit të dashurohen me Shkollen Shqipe dhe rrjedhimisht të jenë më të motivuar të mësojnë. Përtej teknologjisë fëmijët sot kanë më shumë nevojë për miqësi e ngrohtësi, për shoqëri e liri fëminore, vetëm atëherë ata mund të arrijnë potencialin e tyre të plotë. Shpeshherë mes bisedave me prindërit, me humor na thonë “nuk jemi në prindërit që sjellim fëmijët këtu, por janë fëmijët që sjellin prindërit”. Pritshmëritë ndaj çdo fëmijë janë të ndryshme dhe vështirësitë që ne së bashku me prindërit ndajmë janë nga më të ndryshmet, falë faktit që jetojmë në një vend jo-shqipfolës, por të gjithë përpiqemi të bëjmë ç’është e mundur të rrisim fëmijë të denjë për familjen, shoqërinë e kombin.

KUSH ËSHTË TAULANT KADIU?

Merita jonë është tek bashkëpunimi dhe puna e gjithë mësuesve, vullnetarëve, prindërve e nxënësve që tashmë pas 15 vitesh me radhë ende gëzojmë e festojmë Shkollën Shqipe të Michiganit. Unë jam një shërbëtor i thjeshtë i komunitetit. Vij nga një familje që kalvari i vuajtjve nën diktaturën komuniste e bëri më të fortë e të motivuar të edukojë breza ku dashuria dhe jo urrejtja, edukimi e jo injoranca, bashkimi e jo ndarja të jenë vlerat për të cilat do përpiqemi me të gjitha forcat të rrënjosim dhe që kurrë me kohë të tilla të mos përjetohen. Unë jam Inxhinier Ndërtimi i Licensuar në shtetin e Michiganit. Ndodhem në Michigan prej 2002-shit dhe kam përfunduar studimet pas-Universitare në Universitetin e Wayne State-it në Detroit. Kam një kompani modeste ndërtimi dhe punoj vullnetarisht në Shkollën Shqipe të Michiganit.

VATRA DHE SHQIPTARO-AMERIKANËT TAKUAN GABRIEL ESCOBAR

by

Sokol Paja/

Kryetari i Federatës Pan-Shqiptare e Amerikës VATRA z.Elmi Berisha në bashkëpunim me veprimtarin e shquar të çështjes kombëtare Xhimi Xhema dhe Ambasador Frank Wisner mikun e madh të Kosovës e kombit shqiptar, u takuan me të dërguarin e posaçëm të Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar. Në një takim ku morën pjesë shumë shqiptaro-amerikanë, kontributorë me dekada për çështjen kombëtare, pika kryesore e diskutimit ishte dialogu Kosovë-Serbi dhe faktori shqiptar në Ballkan si kontributor për paqe, zhvillim dhe siguri rajonale. Kryetari i Vatrës z.Elmi Berisha i kërkoi z.Escobar në emër të të gjithë vatranëve e shqiptaro-amerikanëve që Shtetet e Bashkuara të Amerikës të ndjekin në mënyrë të posaçme zhvillimin e dialogut politik mes Kosovës e Serbisë dhe këmbënguli në zgjidhjen amerikane për Kosovën. Z.Escobar premtoi se: “Amerika nuk do ta braktisë kurrë Kosovën. Shqiptarët janë jo vetëm populli më pro amerikan në Europë por shqiptarët janë njerëzit më të preferuar të Amerikës në Ballkan. Kërkohet kordinim politik i Kosovës me SHBA-në dhe unitet i spektrit politik në Kosovë, sa më shpejt aq më mirë për Kosovën. Mërgata shqiptare në Amerikë të lobojë fort në shtetet amë që të vazhdojnë negociatat e Kosovës me Serbinë të iniciuara nga BE dhe të mbështetura fort nga SHBA. Nuk ka arsye të dyshohet për anësi në dialog pasi SHBA e ndjek procesin me vëmendje të veçantë. E çmoj rolin e Vatrës në komunitetin shqiptaro-amerikan dhe kërkoj bashkëpunim më të fortë me institucionet amerikane” tha ndër të tjera z.Escobar në takim. Ai premtoi se në të ardhmen e afërt do të vizitojë Vatrën dhe do të rrisë bashkëpunim në të mirë të çështjeve që shqetësojnë të dyja palët.