Sokol Paja – Page 60 – Dielli

OPERACIONET ORTOPEDIKE PËRMES KAMERAVE DHE INSTRUMENTEVE TEKNOLOGJIKE

April 21, 2021 by dgreca

Dr. Valdet Nikçi, kirurg ortoped, shef i kirurgjisë së dorës në spitalin Montefiore New Rochelle, USA, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, situatën e pandemisë në USA, rëndësinë e bërjes së vaksinës anti covid dhe vazhdimin e mbajtjes së maskës nga secili person, disa nga arritjet më të fundit në teknologjinë e fushës së ortopedisë. Me Dr. Valdet Nikçi bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

SITUATA E PANDEMISË DHE VAKSINIMI NË USA

Covid-19 përfaqëson një sfidë të paparë për të gjithë botën. Disa nga ekspertët më të mirë të botës në fushat e sëmundjeve infektive dhe shëndetit publik kanë pasur vështirësi në menaxhimin e kësaj sëmundje. Si kirurg ortoped, përfshirja ime në menaxhimin e pacientëve me covid-19 është shumë e kufizuar, për shembull në situata kur ata kërkojnë kujdes ortopedik. Për këtë arsye, përgjigjet e mia do të jenë të bazuara në përvojat e mia si një qytetar që ndodh të jetë mjek, dhe jo si ekspert në fushën e sëmundjeve infektive ose shëndetit publik. U bë një vit që Sh.B.A po përballet me covid-19 dhe aktualisht kemi numrin më të lartë të vdekjeve në botë. Për një vend kaq të zhvilluar, kjo është një statistikë mjaft shqetësuese. Ndoshta në fillimin e pandemisë gjërat duhet të ishin menaxhuar më mirë, por unë jam i besimit se shumica e mjekëve të ngarkuar me detyrën e shëndetit publik kanë bërë një punë të mirë për ta mbajtur numrin e vdekjeve sa më të ulët. Së fundmi inventimi i vaksinës kunder covid-19 ka dhënë një sasi të konsiderueshme shprese se kufizimet që janë shkaktuar nga pandemia janë një qëllim realist, por është e pamundur të parashikohet se kur këto kufizime do të kenë një fund final. Me identifikimin e varianteve të koronavirusit që duket se po shkaktojnë valë në të gjithë botën, mendoj se është e rëndësishme që politikat e zbatuara të kenë parasysh çdo mundësi.

SHPËTIMI QË VJEN PREJ VAKSINËS DHE MBAJTJES SË MASKËS

Shpesh më vijnë pyetje nga miqtë dhe familjarët në lidhje me vaksinën. Pyetja më e zakonshme është “A duhet ta marr vaksinën?” Përgjigja ime për të gjithë është se unë vetë jam vaksinuar. Unë do të inkurajoja të gjithë ata që janë në gjendje dhe që i plotësojnë kriteret për vaksinim në shtetin e tyre, ta bëjnë këtë sa më shpejt që ti jepet mundësia. Një nga problemet që hasim në lidhje me vaksinat është disponueshmëria. Shtetet e Bashkuara kanë një popullsi prej më shumë se 300 milionë banorësh e kjo e bën prodhimin dhe shpërndarjen e vaksinës sfiduese. Por, gjatë javëve të fundit ka patur një rritje në shpërndarje të vaksinës dhe mendoj se administrimi po përmirësohet. Shpresa ime është që shumica e njerëzve të vaksinohen kështu që ne mund të jemi në një situatë ku kushdo që e merr covid-19 do të ketë një rrezik të ulët për t’ia transmetuar atë dikujt tjetër. Që nga fillimi i epidemisë personalisht kam filluar të përdor dy maska, një N-95 dhe një maskë tjetër kirurgjikale mbi të. Tani jam mësuar me të, edhe pse është shumë e papërshtatshme, do vazhdoj ta bëj. E inkurajoj veten duke i thenë se nëse mbajtja e kësaj maske mund të shpëtojë një jetë të vetme personi, atëherë ja vlen për mua. Të paktën gjysmë milioni amerikanë kanë humbur një anëtar të familjes gjatë kësaj pandemie dhe jam i sigurtë se në qoftë se mbajtja e maskës do ta parandalonte humbjen e personit të tyre të dashur, ata do ta vinin me kënaqësi një maskë. Është e pamundur të dish se kur do të hiqen të gjitha kufizimet dhe përdorimi i maskave të fytyrës në publik. Por unë jam optimist për të ardhmen dhe vërtetë shpresoj se do të kemi një të ardhme ku do kem mundësinë t’i çoj fëmijët e mi në vende publike dhe ata të jenë në gjendje të takohen dhe të mblidhen me fëmijë të tjerë pa asnjë lloj kufizimi.

KOSOVA DHE SHQIPËRIA NË BETEJËN NDAJ COVID-19

E pranoj se njohuritë e mia për sistemet shqiptare dhe kosovare të kujdesit shëndetësor janë shumë të kufizuara. Nuk kam përvojë personale me situatën aktuale në spitalet e këtyre vendeve. Kam dëgjuar tregime nga familjarë dhe miq në këto vende dhe ato tingëllojnë të ngjashme me tregimet në vende të tjera në zhvillim. Pa burime për të marrë ilaçe dhe pajisje mjekësore është e vështirë të trajtohen gjendjet më të thjeshta. Kam dëgjuar gjithashtu histori se personeli mjekësor

kërkojnë punë në vende të tjera për shkak të mungesës së punës në trevat shqiptare. Sipas mendimit tim, shëndeti dhe mirëqënia e popullsisë së vendit duhet të bëhet një përparësi reale për qeverinë dhe burimet duhet të derdhen në strukturat e kujdesit shëndetësor, infrastrukturë, trainimin dhe mbajtjen e profesionistëve mjekësorë në trevat e tyre.

TRAJTIMI I KUSHTEVE TË KOCKAVE, MUSKUJVE, NERVAVE DHE TENDINEVE

Fusha e ortopedisë është një fushë emocionuese e mjekësisë për mua. Përparimet në aftësinë tonë për të diagnostikuar dhe trajtuar kushtet e kockave, muskujve, nervave dhe tendineve vazhdojnë të përmirësojnë cilësinë e jetës tek pacientët tanë. Nga arritjet më të fundit në teknologjinë e zëvendësimit të përbashkët deri në përmirësimin e vazhdueshëm në aftësinë tonë për të operuar brenda nyjeve të trupit duke përdorur kamera dhe instrumente të vogla, ne vazhdimisht përpiqemi të arrijmë lehtësim të vazhdueshëm të simptomave për pacientët. Unë personalisht përdor teknika invasive minimale për kirurgjitë e mia. Operacionet e mia përfshijnë lirimin e tunelit endoskopike në kyçet e duarve dhe arthroscopy kyçesh, që do të thotë unë bëj incisione shumë të vogla në dorë dhe kyçin e dorës. Kjo do të thotë që përdorimi i kamerave me lejon të kryej operacione të cilat janë bërë me incisione të mëdha në të kaluarën. Kjo e bën shërimin më të lehtë dhe më të shpejtë dhe rezulton në pacientë shumë më të lumtur.

KUSH ËSHTE DR. VALDET NIKÇI

Kur unë isha tre vjeç familja ime u transferua në Shtetet e Bashkuara. U rrita në Yonkers, NY dhe u diplomova në shkollën e mesme si valediktor i klasës. Bëra studimet e para universitare në Universitetin e Nju Jorkut dhe më pas shkollën e mjekësisë e përfundova në shkollën prestigjoze të mjekësisë të Universitetit të Pensilvanisë. Praktikova kirurgjinë ortopedike në Universitetin Rutgers-Robert Wood Johnson dhe vazhdova ‘fellowship’ për trajnimin e nën specialitetit në Kirurgjinë e Dorës dhe Ekstremit të Sipërm në Universitetin Columbia. Që nga ajo kohë kam qenë duke praktikuar kirurgjinë ortopedike të dorës. Aktualisht jam i punësuar në praktikë “Specialty Orthopaedics” në adresen: 600 Mamaroneck Avenue, Suite 101, Harrison, NY 10528. Shërbej edhe si shef i kirurgjisë së dorës në spitalin Montefiore Neë Rochelle, ku realizoj shumicën e operacioneve. Shumica e pacientëve të mi përbëhen nga persona me probleme nga shpatulla deri tek dora. Por kam një eksperiencë të gjerë në ortopedi të përgjithshme, kjo bën që shpesh gjithashtu të shoh pacientë me probleme në qafë, shpinë dhe këmbë. Disa nga kushtet e zakonshme që trajtoj janë: sindroma e tunelit karpal (kyçi i dorës), sindroma e tunelit kubital, artriti i dorës, kyçit të dorës dhe bërrylit, bërryli i tenisit dhe bërryli i golfistit, këputja e tendinit dhe ligamentit si dhe thyerjet në të gjithë trupin.

NACIONALIZMI SHQIPTAR NË VITET 1912-1924

April 19, 2021 by dgreca

Dr. Sali Kadria nga Qendra e Studimeve Albanologjike, Instituti i Historisë, sjell para lexuesit studimin e tij “Nacionalizmi shqiptar në vitet 1912-1924”. Në një rrëfim për “Dielli”-n e “Vatrës” New York, dhënë gazetarit Sokol Paja, Dr. Sali Kadria shprehet se Lindja e nacionalizmit shqiptar u nxit kryesisht nga publikimi i platformave shoviniste të shteteve fqinje ballkanike në vitin 1844. Nacionalizmi shqiptar i përket modelit të nacionalizmit etnik. Nacionalizmi shqiptar ka shfaqur një dallim të rëndësishëm nga nacionalizmat ballkanikë, ai nuk ka qenë ekstremist si dhe nuk është mbështetur në fondamentalizmin fetar dhe në përjashtimin etnik.

ZHVILLIMI I NACIONALIZMIT SHQIPTAR NGA VITI 1912-1924

Studimi paraqet interes për të kuptuar ecurinë e zhvillimit të nacionalizmit shqiptar; rrugët dhe proceset përmes të cilave mori formë identiteti dhe ideologjia kombëtare; rolin që luajti nacionalizmi për krijimin dhe forcimin e shtetit shqiptar dhe ndikimin që pati shteti shqiptar në përhapjen e ideologjisë së nacionalizmit. Punimi studion së pari, zanafillën, karakterin e nacionalizmit shqiptar, kushtet historike dhe faktorët që çuan shqiptarët drejt formimit të shtetit të tyre të pavarur; Së dyti, veprimtarinë dhe problemet me të cilat është ndeshur nacionalizmi shqiptar në vitet e para të ekzistencës së shtetit shqiptar; Së treti, marrëdhënien e grupeve të nacionalizmit me shtetin shqiptar; Së katërti, rrymat e shfaqura brenda nacionalizmit shqiptar dhe alternativat e parashtruara prej tyre për zgjidhjen e çështjes kombëtare.

FAKTORËT QË KANË NDIKUAR MBI NACIONALIZMIN SHQIPTAR

Faktorët që kanë ndikuar mbi nacionalizmin shqiptar janë të shumtë, të brendshëm, të jashtëm dhe në disa raste të hershëm në kohë. Çështja e nacionalizmit shqiptar është trajtuar edhe më parë nga historiografia shqiptare. Në disa prej këtyre studimeve ka raste ku lihen mënjanë dobësitë e faktorit shqiptar. Ngjarjet dhe personalitetet historike që kontribuan për lindjen dhe përhapjen e ideologjisë kombëtare janë aq të shumtë në numër, sa që çdo kërkues shkencor do ta kishte të vështirë t’i studiojë, t’i shoshisë, t’i lidhë së bashku dhe t’i nxjerrë në dritë. Gjatë punës për realizimin e këtij punimi, është bërë përpjekje për të qënë sa më objektiv dhe në kërkim të shkaqeve historike që kanë nxitur dhe penguar zhvillimin e nacionalizmit shqiptar. Ky studim është trajtuar, duke kombinuar parimin tematik me atë kronologjik. Për përgatitjen e saj, jam mbështetur si në burimet arkivore shqiptare, austro-hungareze, britanike dhe italiane. Po kështu, të pasura janë të dhënat e shtypit shqiptar, të cilat hedhin dritë për të gjitha etapat në të cilat kaloi nacionalizmi shqiptar në vitet 1912-1924. Ky studim mbështetet gjerësisht edhe në literaturën historiografike shqiptare dhe të huaj. Përveç autorëve shqiptarë që janë marrë me këtë periudhë, kemi përdorur edhe studimet e autorëve perëndimorë, të cilët dallohen për lirinë e mendimit në trajtimin e problemeve që kanë të bëjnë me këtë temë. Gjatë studimit, më ka tërhequr vëmendjen këndvështrimi i studiuesit të njohur Anthony D. Smith, një nga përfaqësuesit kryesorë të shkollës së etno-simbolizmit, i cili mbështet idenë se kombi është njëherësh fenomen modern, po aq edhe paramodern. Përfundimet e studiuesit Miroslav Hroch, veçanërisht sa i përket fazave të zhvillimit dhe përhapjes së ideologjisë nacionaliste janë përdorur në këtë punim shkencor. Me interes për shtjellimin e kësaj teme kanë qenë edhe mendimet e studiuesit John Breuilly.

NACIONALIZMI SHQIPTAR, SFIDA DHE VËSHTIRËSI

Gjatë punës sonë kemi ndeshur edhe disa vështirësi. Së pari, trajtimi i kësaj teme është multidisiplinar. Së dyti, ideologjia e nacionalizmit vazhdon të jetë ende pjesë e ligjërimit të epokës sonë. Prandaj, trajtimi i kësaj teme, kërkon një analizë objektive të kujdesshme. Së treti, trajtimi i nacionalizmit në këndvështrimin historik paraqet vështirësi në gërshetimin e tematikës me kronologjinë historike. Së katërti, materiali i nevojshëm dokumentar dhe literatura kanë qenë mjaft të shpërndara dhe në gjuhë të huaja. Përveç kësaj, vëzhguesit e asaj kohe si dhe studiuesit që janë marrë me çështjen e nacionalizmit shqiptar për probleme të veçanta kanë shprehur mendime të ndryshme dhe në disa raste kontradiktore. Kjo ka ardhur për shkak të interesave personale apo të shteteve që përfaqësonin, por që kanë çuar deri në shtrembërimin e fakteve historike. Punimi ynë përbëhet nga hyrja dhe tetë krerë. Në kreun e parë, kemi trajtuar nacionalizmin shqiptar si fenomen politik. Në kreun e dytë, nacionalizmi shqiptar është vështruar në raport me faktorët ndërkombëtarë. Kreu i tretë, trajton krizën e nacionalizmit shqiptar që u shoqërua me shpërbërjen e shtetit shqiptar. Kreu i katërt, i kushtohet dilemave të nacionalizmit shqiptar për arritjen e paqes pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore. Kreu i pestë, analizon përpjekjet dhe mangësitë e nacionalizmit shqiptar në procesin e ribërjes së shtetit. Kreu i gjashtë, pasqyron raportet e nacionalizmit shqiptar me institucionet fetare. Kreu i shtatë, trajton raportet që ndërtoi nacionalizmi shqiptar me minoritetet në Shqipëri. Kreu i tetë, analizon problemet që çuan në përçarjen e nacionalizmit shqiptar. Punimi mbyllet me burimet arkivore dhe literaturën historiografike. Me këtë rast e ndjej obligim t’i shpreh falenderimet e mia për motrën time Albana, udhëheqësen shkencore të tezës sime doktorale, Prof. dr. Fatmira Musaj, recensentëve të kësaj monografie, Akademik prof. dr. Beqir Meta, Akademik prof. dr. Marenglen Verli dhe Prof. assoc. dr. Anton Panchev, të cilët i falenderoj përzemërsisht për vërejtjet e sugjerimet me vlerë.

KUSH E NXITI LINDJEN E NACIONALIZMIT SHQIPTAR?

Lindja e nacionalizmit shqiptar u nxit kryesisht nga publikimi i platformave shoviniste të shteteve fqinje ballkanike në vitin 1844. Mundësia e copëtimit të tokave të banuara shqiptarët nga shtetet fqinje, mbeti një shqetësim dhe rrezik permanent për banorët e këtyre viseve. Nacionalizmi shqiptar është zhvilluar me ritme progresive të shpejta gjatë çerekut të parë të shekullit XX. Natyrisht, përhapja e nacionalizmit shqiptar në mesin e banorëve nuk ka ecur gjithnjë në mënyrë drejtvizore. Procesi i ndërtimit të kombit shqiptar ka njohur uljet dhe ngritjet e tij në disa momente të shkurtra. Nacionalizmi shqiptar nuk është nacionalizmi më i ri dhe as më i fundit në Ballkan. Ideologjia kombëtare është shfaqur pothuajse në të njëjtën kohë te shqiptarët, siç u shfaq edhe te popujt e tjerë ballkanikë, por shqiptarët vonuan pak më tepër se fqinjët për formimin e shtetit kombëtar. Ndryshe nga nacionalizmat e tjerë ballkanikë, nacionalizmi shqiptar nuk u mbështet në doktrina fetare, por për shkak të vështirësive të tij të brendshme e të jashtme, ndryshe nga nacionalizmat fqinj, ai u përpoq të zbatonte parimin e njohur të Revolucionit Francez të vitit 1789 “Liri, barazi, vëllazëri”.

NACIONALIZMI SHQIPTAR I PËRKET MODELIT TË NACIONALIZMIT ETNIK

Nacionalizmi shqiptar i përket modelit të nacionalizmit etnik, megjithatë për shkak të ndikimit të faktorëve të brendshëm dhe të jashtëm, nga fillimet e tij dhe gjatë gjithë periudhës së marrë në studim, ai ka shfaqur një natyrë mbrojtëse. Nacionalizmi shqiptar ka shfaqur një dallim të rëndësishëm nga nacionalizmat ballkanikë, ai nuk ka qenë ekstremist si dhe nuk është mbështetur në fondamentalizmin fetar dhe në përjashtimin etnik. Pas shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, detyrat kryesore që qëndronin para nacionalizmit shqiptar ishin: Ngritja e strukturës së shtetit shqiptar; “bërja e shqiptarëve” si komb modern; mbrojtja e territorit të shtetit shqiptar nga rreziku i aneksimit prej shteteve fqinje si dhe përpjekja për të gjetur mundësinë e bashkimit të trojeve etnike të banuara në shumicë nga shqiptarët. Pas vendimeve të Konferencës së Ambasadorëve në Londër në vitin 1913, nacionalizmi shqiptar i konsideroi të padrejta dhe nuk i pranoi vendimet e këtij forumi ndërkombëtar. Sipas këndvështrimit të nacionalistëve shqiptarë, më shumë se gjysma e trojeve të banuara nga shqiptarë mbetën jashtë shtetit shqiptar.

DY GRUPIMET KRYESORE BRENDA NACIONALIZMIT SHQIPTAR

Pas vitit 1913 deri në vitin 1924 (e më vonë), brenda nacionalizmit shqiptar kanë ekzistuar dy grupime kryesore: 1. Grupimi i nacionalizmit të moderuar,i cili mendonte se “Pa Shqipëri nuk ka Kosovë dhe Çamëri” dhe 2. Grupimi i nacionalizmit irredentist, anëtarët e të cilit mendonin se “Pa Kosovë nuk ka Shqipëri”. Të gjitha lëvizjet kryengritëse brenda shtetit shqiptar në periudhën 1912-1924 janë zhvilluar gjoja si “lëvizje të kombëtarëve” për të përmbysur “antikombëtarët”. Kjo ka rrënuar themelet e shtetit dhe unitetin kombëtar të shqiptarëve. Në zhvillimin e ideologjisë kombëtare në harkun kohor 1919-1924 pati ndikim Lufta e Parë Botërore dhe sidomos ngritja e një administrate shqiptare sipas modelit perëndimor gjatë këtyre viteve. Në periudhën e mëvonëshme, modeli austro-hungarez dhe francez i administratës publike u mor si model nga nacionalistët shqiptarë. Gjatë viteve 1912-1924, dobësia kryesore e nacionalizmit shqiptar ishte ekzistenca në mënyrë permanente e një shteti të dobët, ndërkohë që kjo dobësi është shfrytëzuar me mjeshtëri nga shtetet fqinje për synimet e tyre ekspansioniste. Konsolidimi i shtetit shqiptar mbeti një brengë e vazhdueshme për këtë nacionalizëm.

NACIONALIZMI SHQIPTAR NJOHU NJË RRITJE VEÇANËRISHT NGA VITI 1920

Nacionalizmi shqiptar njohu një rritje veçanërisht nga viti 1920 e më pas. Qeveria e Sulejman Delvinës dhe ajo e drejtuar nga Ahmet Zogu kontribuan mjaft jo vetëm në ringritjen e shtetit kombëtar shqiptar, forcimin e sovranitetit, afirmimin e Shqipërisë dhe shqiptarëve në arenën ndërkombëtare por edhe në nxitjen e mobilizimit social të shqiptarëve. Në vitet 1921-1924, jetën politike dhe kombëtare të shqiptarëve e dominuan disa figura kryesore të nacionalizmit shqiptar: Fan Noli, Ahmet Zogu dhe Faik Konica. Ahmet Zogu synonte stabilizimin e brendshëm të shtetit shqiptar, duke u mbështetur në parimin se kombi shqiptar kishte nevojë për forcimin e autoritetit të shtetit dhe kjo arrihej vetëm përmes zbatimit të ligjit me dorë të fortë. Nga ana tjetër, Fan Noli si drejtues i opozitës mendonte se vendi nuk mund të zhvillohej përmes mënyrës autoritare. Fan Noli dhe Faik Konica mendonin se për të vendosur stabilitetin e brendshëm të shtetit shqiptar duhej të shmangeshin shkaqet politike, ekonomike dhe sociale që nxisnin pakënaqësinë e shqiptarëve ndaj shtetit të tyre dhe që çonin shqiptarët në kryengritje të njëpasnjëshme. Ata mendonin se krahas zhvillimit ekonomik, vendi kishte nevojë edhe për vendosjen e një sistemi demokratik parlamentar. Ndonëse në këtë periudhë u hodhën themelet e traditës parlamentare shqiptare, ky model nuk ndikoi në stabilizimin e shtetit shqiptar.

ÇFARË NDIKOI NË DOBËSINË E NACIONALIZMIT DHE TË SHTETIT KOMBËTAR

Në dobësinë e nacionalizmit dhe të shtetit kombëtar ka ndikuar ruajtja nga periudha e kaluar e karakterit lokalist dhe e sedrës së sëmurë egoiste të një pjese të mirë të nacionalistëve shqiptarë. Për shkak se shteti shqiptar nuk arriti të konsolidohej, nacionalizmi shqiptar mbeti më i dobët krahasuar me nacionalizmat e tjerë të vendeve të Ballkanit. Për rrjedhojë, nacionalizmi shqiptar mbeti një kërcënim më i vogël për paqen dhe sigurinë e rajonit të Ballkanit. Ideologjia e nacionalizmit shqiptar u mbështet në ligjërimin e “orientalizmit”. Sipas këtij diskursi, shqiptarët duhej të “arratiseshin nga Lindja”, pasi kjo e fundit ishte burimi i të gjitha të këqijave, ndërsa kultura dhe mënyra perëndimore e jetesës ishin mishërim i “së mirës dhe i progresit”. Ndërtimi i një administrate publike profesionale dhe kujdesi i shtetit ndaj qytetarëve të saj pa asnjë lloj dallimi, përmirësimi në mënyrë sa më të shpejtë i nivelit të mirëqënies ekonomike dhe kulturore të qytetarëve do të kishin qenë faktorët kryesorë që do të mund të forconin rolin dhe kontributin e shtetit dhe të kombit shqiptar në rajon. Për nacionalizmin shqiptar njësoj si edhe tek nacionalizmat e tjerë, territori ishte një nga elementët thelbësorë për ekzistencën kombëtare. Megjithatë studimet mbi nacionalizmin dëshmojnë se, faktori kryesor që e bën një komb të pasur e të fortë, nuk është sipërfaqja e territorit që zotëron një shtet i caktuar, por ritmi i zhvillimit ekonomik, social dhe politik i tij. Ecuria e zhvillimit të nacionalizmit dhe shtetit kombëtar shqiptar është mishëruar në shprehjen e njohur të Faik Konicës, botuar në gazetën “Dielli” në Boston Mass.:“Në qoftë se e papritura ngjet, në qoftë se Shqipëria-fjalë fatale-vdes, ahere munt pa çpifje të shkruajmë këto fjalë në gur të varit të saj: “U- ngjall nga idealistët; U- ruajt nga rastet; U-vra nga politikanët”.

PSE U PENGUA VOTA E DIASPORËS?

April 16, 2021 by dgreca

Florian Haçkaj drejtues i Lëvizjes “Diaspora për Shqipërinë e Lirë” rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, situatën politike në Shqipëri, votën e munguar të diasporës, keqqeverisjen, opozitën, gjuhën e urrejtes, kërcënimit në fushatë dhe mbi të gjitha thirrjen për diasporën shqiptare që të bëhet pjesë e ndryshimeve rrënjësore në Shqipëri. Me Florian Haçkaj bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

QEVERIA NUK REALIZOI AS GJËRAT JETIKE NË SHQIPËRI

Çdo shqiptar sot duhet të bëjë një bilanc të thjeshtë me arkën e tij financiare, me nivelin e shkollave, shëndetësinë, sigurinë kombëtare, punësimin, reformat jetike për vendin, integrimin, luftën ndaj krimit e korrupsionit, rritjen e standartit të jetesës etj. Janë gjërat jetike që mungojnë në Shqipëri e nëse një qeveri që ka 8 vite në pushtet e shumë nga këto më sipër, jo vetëm që nuk i ka realizuar por i ka përkeqësuar, atëhere përse e do përsëri një mandat tjetër? Për rritjen e borxhit publik në nivele marramendëse, për rritjen e taksave, për cënimin e të drejtës së fjalës dhe të tubimeve, për dhunën policore, për kapjen e shtetit, për krijimin e fenomenit parti-shtet apo për çfarë tjetër? Qeveria nuk e meriton asnjë mandat tjetër. Dështoi në përmbushjen e kontratës me zgjedhësit. Shumica e lexuesve tuaj jetojnë në perëndim prej vitesh dhe sado që shohin FB e Ramës me foto që shkëlqejnë, ata janë në gjendje të bëjnë krahasimin me vendet e tyre dhe të mos bien pre e propagandës, duke u nisur nga dashuria për të parë një Shqipëri më të begatë. E kanë krahasimin me vendet e tyre ku nëse shtrohet një rrugë, nuk ka 10 punëtorë e një fotografe të cilët e marketojnë atë më pas. Shteti paguhet nga taksat tona për të na shërbyer kështu që edhe kur bëjnë punë, thjeshtë po bëjnë detyrën por edhe atë po e bëjnë keq sepse mungon gara nëpër vepra publike dhe paratë i shkojnë vetëm disa firmave afër pushtetit. Mirëqënien e një vendi nuk e tregojnë fotot e bukura në FB por shifrat e investimeve të huaja në vend, numri i ulët emigrimit masiv të qytetarëve apo rikthimi i trurit, niveli i lartë i shëndetësisë dhe renditja e universiteteve kombëtare në nivel ndërkombëtar. Të gjitha këto janë si mos më keq dhe Shqipëria renditet në një rang me shumë vende afrikane, sado që jemi në mes të Europës dhe vetëm 2 orë fluturim nga Brukseli, kryeqyteti i familjes së madhe evropiane, ku metojmë të bëhemi pjesë.

KUSH E PENGOI VOTËN E DIASPORËS?

Lëvizja Diaspora për Shqipërinë e Lirë, është një lëvizje gjithëpërfshirëse dhe premtojmë të jemi opozitë e keqqeverisjes, pa marrë parasysh cila parti është në qeveri. E keqja më e madhe e Shqipërisë sot, është partia-shtet që drejton dhe këtu bëjmë thirrje për ndëshkim me votë. Vota e diasporës si fillim nuk u miratua si pasojë e mungesës së vullnetit politik në tërësi por edhe e qeverisë në veçanti. E them këtë sepse qeveria ka tashmë 8 vite në pushtet dhe prej mëse 2 vitesh që kur se opozita ka dalë nga Parlamenti, ajo ka marrë vendime pa fund në interes të saj. Përveç vullnetit politik kemi të bëjmë edhe me anën teknike që ishte rrjedhojë e mungesës së vullnetit, ana e zgjidhjes teknike iu la KQZ-së për një kohë shumë të shkurtër ku asgjë nuk ishte e sigurtë. Baza e regjistrimit të Shqiptarëve që jetojnë jashtë vendit, do ishte e-Albania dhe sot që flasim, kemi mbi 910000 shtetas, të dhënat e të cilëve janë vjedhur më shumë mundesi nga e-Albania. Aq më tepër që këto të dhëna janë përdorur nga partia socialiste për të mbushur bankën e të dhënave të veta duke bërë kalkulime rreth votuesve. Gjej rastin t’i bëj thirrje të gjithë komunitetit të diasporës shqiptare nëpër botë, të bashkohet e të ngrejë zërin fort që Diaspora të ketë mundësinë e votës në zgjedhjet e ardhshme por edhe të ketë përfaqësuesit e saj në Parlamentin Shqiptar. Diaspora për Shqipërinë e Lirë është e hapur për këdo që dëshiron të ndihmojë.

“DIASPORA PËR SHQIPËRINË E LIRË” PËR NJË SHQIPËRI TË BEGATË DHE TË ZHVILLUAR

Lëvizja ‘Diaspora për Shqipërinë e Lirë’, është një nismë qytetare e lindur në mërgatë, e cila angazhohet në mënyrë pro-aktive për përfshirjen e mërgatës shqiptare në proceset politike dhe ato politikbërëse brenda Shqipërisë. Duke ndjekur me keqardhje gjendjen e vështirë ekonomiko-politiko-sociale në të cilën gjendet Shqipëria, jam i bindur se ka ardhur momenti që gjenerata e re Shqiptare e mirëformuar jashtë, të japë kontributin e vet për fatet e vendit. Kjo ëndërr për një Shqipëri më të mirë e të begatë është mishëruar fort në lëvizjen “Diaspora për Shqipërinë e Lirë”, ku janë bashkuar me qindra mbështetës aktivë, të cilët janë motivim për këdo që ka fatin të punoje me ta. Ajo ç’ka e bën të mundur ekzistencën e lëvizjes tonë është ndjeshmëria ndaj çështjeve politike, ekonomike dhe sociale në Shqipëri. “Diaspora për Shqipërinë e Lirë” mbron me pasion e profesionalizëm kauzat për zhvillimin dhe përparimin e Shqipërisë. “Diaspora për Shqipërinë e Lirë” është një bashkësi patriotësh, atdhetarësh, profesionistësh, njerëz që kanë pasion e këmbëngulje për ta ndryshuar Shqipërinë dhe për ta bërë sa më dinjitoze në sytë e botës dhe për të rritur mirëqënien për shqiptarët që jetojnë dhe punojnë aty. “Diaspora për Shqipërinë e Lirë” synon që të faktorizojë diasporën e bashkë me të, të sjellë ndryshimin e shumëpritur në Shqipëri.

GJUHA BULLISTE DHE URREJTJES NË FUSHATËN E RAMËS

Fushata po bëhet e tensionuar dhe kryeministri Rama përgjatë gjithë kësaj periudhe ka përdorur në publik, në fushatë ndaj kundërshtarëve një gjuhë tallëse, urryese, fyese, kërcënuese dhe përqeshëse. Një gjuhë totalisht e pa pranueshme për një kryeministër. Më habit shumë fakti se si nuk flasin edhe vetë socialistët por rrinë të ulur në një sallë duke i konfirmuar kryeministrit që ai është në rrugën e duhur. S’po flasim pastaj për shoqërinë civile, e cila pak e ngriti zërin kundër këtij fenomeni të turpshëm.

QEVERIA PO PËRDOR PËR FUSHATË VAKSINIMIN

Qeveria po bën fushatë politike me vaksinat. I tërë procesi po propagandohet publikisht si një meritë e qeverisë dhe posaçërisht e kryeministrit. Vaksinat erdhën një herë me valixhe e më pas në një masë më të madhe, fiks gjatë fillimit të fushatës. Kryeministri po shprehet në daljet e tij publike, citoj: nëse s’më votoni mua, s’ka më vaksina. Nuk di c’të them por të jesh 8 vite në qeveri dhe ta ndërtosh gjithë fushatën mbi 2 fatkeqësi natyrore si termeti dhe pandemia, duhet të kesh dështuar në çdo anë tjetër gjatë qeverisjes tënde.

QEVERIA NËPËRMJET FORCËS, TREGOI DOBËSINË E SAJ

Përgjatë pandemisë kryesisht por edhe përgjatë protestave e tubimeve, reagimi shtetëror policor ka qenë i dhunshëm, komik e deri absurd. Policë, tanke, forca të armatosura, në rrugë etj ishin një forcë e dobët e qeverisë. Intimidimi dhe dhuna ndaj qytetareve përgjatë qeverisjes së Ramës, duket se janë e vetmja gjuhë që kjo qeveri ka gjetur për të komunikuar me qytetaret e saj e kjo është për të ardhur keq. Bllokimi i fjalës së lirë, shantazhimi i vazhdueshëm i qytetarëve, dhuna policore në rritje e shumë fenomene të tilla në rritje e kanë kthyer shtetin në shkelës të të drejtave të njeriut dhe jo më garantues i tyre.

QEVERIA E KTHEU VËNDIN NJË SHTET MONIST

Europol, Transparency International e të tjera organizata prestigjoze kanë shprehur në publikimet e tyre të fundit, kapjen e shtetit në çdo hallkë nga rilindja e drejtuar nga z. Rama. Gjithçka është nën kontroll total të një individi. Në vitin 2019 në Shqipëri në fakt patëm zgjedhje moniste ndërsa sot kryeministri i partisë-shtet bën thirrje që nëse ai nuk merr mandatin e tretë, çdo gjë do duhet të rifillojë nga fillimi. Pra e sheh veten si një lloj mbreti që kërkon legjitimitet në mënyrë autokrate se si po e drejton shtetin, financat publike, luftën ndaj krimit e korrupsionit, reformat jetike në vend e këto për mua janë qartazi hapa në drejtimin e gabuar për Shqipërinë si pasojë direkte e qeverisjes së keqe. Sipas shprehjeve të ditëve të fundit të Ramës, me atë fillon e mbaron historia, por unë mendoj se Shqipëria është më e madhe se cilido kryeministër që drejton apo dëshiron të drejtojë vendin. Njerëzit ikin e vijnë, Shqipëria ngelet.

KUSH ËSHTË FLORIAN HAÇKAJ?

Është larguar nga Shqipëria pas gjimnazit në vitin 2002, për të studiuar në Gjermani ku dhe u diplomua në Universitetin e Shkencave të Aplikuara të Bielefeld-it, në fushën e Ekonomisë, me fokus në Menaxhim ndërkombëtar. Gjatë studimit ka qenë i angazhuar vullnetarisht me rrjetin ASAN (Albanian Students Abroad Network), duke këshilluar e ndihmuar studentët Shqiptarë që dëshironin të studionin në Gjermani. Fill pas përfundimit të studimeve, Florian Haçkaj filloi karrieren e tij profesionale si menaxher në një kompani ajrore në Belgjikë e Gjermani, duke e vazhduar atë më pas në një tjetër kompani në Austri e Zvicër. Gjatë kësaj periudhe, ai kreu një studim post-Master në «Menaxhim Turizmi» në Universitetin e Lucernës në Zvicër. Pas mëse 5 vitesh në fushën e aviacionit kaloi në fushën e informatikës e përkatësisht asaj të Sigurisë Kibernetike ku punon prej më shumë se 6 vitesh. Prej 4 vitesh drejton departamentin që punon ngushtë me agjensitë e Kombeve të Bashkuara dhe Organizata Ndërkombëtare, misionet e të cilave, janë tejet motivuese për të. Në vitin 2018 kreu studimet shtesë për “Ekselencë në Menaxhim” pranë HSG (Hochschule St. Gallen). Sido që më shumë se gjysmën e jetës së tij e ka kaluar jashtë Shqipërisë, Florian Haçkaj mbetet një qytetar i preokupuar shqiptar. Pasioni i tij për alpinizmin i ndërthurur me atdhedashurinë, e ka bërë të valvisë flamurin Shqiptar në majat më të larta në botë.

MUAJI I RAMAZANIT NË KOMUNITETIN SHQIPTAR NË MELBURN

April 15, 2021 by dgreca

DIELLI me shqiptarët në Melburn – Australi./

RAMAZANI NË KOMUNITETIN SHQIPTAR NË MELBURN /

Imam Dr. Bekim Hasani, imami i komunitetit shqiptar në Melburn të Australisë rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, organizimin e komunitetit shqiptar në Melburn, rëndësinë e muajit të Ramazanit, bashkëjetesën vëllazërore, vepra të ndryshme bamirësie si: ushqimi i të varfërve, vizita e të sëmurëve në spitale, shtëpi të pleqve, grumbullimi i ndihmave për popullin shqiptar, ndihma të ndryshme gjatë pandemisë etj. Me Imam Dr. Bekim Hasani bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

RËNDËSIA E MUAJIT TË RAMAZANIT NË BESIMIN ISLAM

Ramazani ka një rëndësi të veçantë në fenë islame. Agjërimi i muajit të Ramazanit konsiderohet si njëra nga pesë shtyllat e fesë islame. Allahu na ka treguar në librin e shenjtë se qëllimi kryesor i agjërimit është që të jemi të devotshëm dhe të afrohemi sa më afër Krijuesit tonë. Agjërimi ka një shpërblim të madh tek Zoti Fuqiplotë ngaqë njerëzit të cilët agjërojnë, e bëjnë këtë vetëm për ta kënaqur Zotin e tyre edhe pse askush nuk mundet ta dijë se kush agjëron dhe kush jo. Nga Pejgamberi alejhi selam transmetohet: Allahu i Madhëruar ka thënë: -“Çdo vepër e birit të Ademit i takon atij, përveç agjërimit. Ai është për Mua dhe Unë shpërblej për të. Agjërimi është mburojë (nga epshet dhe zjarri), prandaj kur të agjërojë ndokush le të mos flasë fjalë të ndyta dhe mos ta ngre zërin, e nëse dikush e ngacmon apo e sulmon, le të thotë: Unë agjëroj, unë agjëroj”. Nga ky hadith kuptojmë gjithashtu se agjërimi nuk do me thënë vetëm abstenim nga ushqimi dhe pija mirëpo tërë trupi i njeriut duhet të agjërojë duke filluar nga sytë, veshët, duart, këmbët e posaçërisht gjuha e njeriut. Gjuha duhet të largohet nga fjalët e ndyta dhe nga sharjet edhe nëse dikush e ofendon muslimanin me fjalë, ai duhet t’ju tregoj atyre se është agjerueshëm. Pejgamberi a.s gjithashtu thotë: “Kush nuk e le fjalën e rrejshme dhe punën me të (shpifjen), All-llahu nuk ka nevojë që i tilli ta lë ushqimin dhe pijen e tij. “Në transmetimin tjetër, hadithi fillon me fjalët: “Kush nuk e le fjalën e rrejshme dhe ashpërsinë në shprehje dhe sjellje”. Zoti xh.sh i ka nderuar agjëruesit duke e quajtur një derë të xhenetit “Er-rejjan” nëpërmjet të cilës vetëm agjëruesit do hynë në xhenet. Pejgamberi a.s thotë: “Në Xhennet ekziston një derë që quhet Rejjan nga e cila hynë agjëruesit në Ditën e Kijametit dhe askush tjetër nuk hyn nga ajo derë . E kur të hyjnë ata, ajo mbyllet e askush tjetër nuk hyn”.

RAMAZANI NË KOMUNITETIN SHQIPTAR NË MELBURN

Komuniteti shqiptar musliman në shtetin e Viktorisë ka organizuar aktivitete të ndryshme gjatë muajit të shenjtë të Ramazanit në katër xhamitë shqiptare që gjenden në shtetin e viktorisë (xhamia shqiptare në qytetin e Sheppartonit konsiderohet si xhamia më e vjetër jo vetëm në shtetin e Viktorisë por në tërë australinë ngaqë qysh nga themelimi i saj ka qenë e hapur dhe funksionale deri me sot. Por edhe xhamia shqiptare në Melburn konsiderohet si xhamia më e vjetër në Melburn që është themeluar në vitin 1969. Nga aktivitetet fetare gjatë Ramazanit, vlen të theksohet organizimi i iftareve të ndryshme kolektive, falja e teravive në katër xhamitë shqiptare, manifestim i veçantë për hir të natës së madhe të Kadrit, falja e Bajramit, si dhe organizmi i mbrëmjeve gazmore për hir të festes së Bajramit etj.

RELIGJIONI NË KUSHTE PANDEMIE, MOTIVIMI I BESIMTARËVE

Koha e pandemisë është një sfidë për të gjithë duke përfshirë edhe komunitetin shqiptar musliman në Melburn të Australisë. Unë si prijës fetar i komunitetit shqiptar musliman në Melburn por edhe prijësit e tjerë, jemi munduar të jemi pranë bashkatdhetarëve tanë në këto kohë të vështira duke mbajtur ligjërata të shumta nëpërmjet rrjeteve sociale, komunikimi me telefon, duke i vizituar ata në shtëpitë e tyre posaçërisht ata që janë më të vjetër dhe nuk kishte kush të kujdeset për shëndetin dhe ushqimin e tyre. Unë kam një leje udhëtimi nga shteti që të kam mundësi të udhëtoj në kohe pandemie kur shteti ka qenë i mbyllur dhe të i ndihmoj ata që ballafaqohen me me dhunë familjare, depresion, apo çfarëdo ndihme që komuniteti kërkon nga ne.

HARMONIA NDËRFETARE NJË SHEMBULL EDHE NË AUSTRALI

Komuniteti shqiptar në Australi ka një harmoni ndërfetare të shkëlqyeshme që është shembull për shumë komunitete tjera në këtë vend. Çdoherë kur kemi manifestime të ndryshme si fetare ashtu edhe kombëtare, ne gjithmonë jemi të bashkuar, vizitojmë njëri-tjetrin për festa fetare. Kur ne si musliman kemi festat tona si festa e Bajramit, komuniteti shqiptar katolik na viziton dhe i ndajmë ato momenti gëzimi së bashku. Kur komuniteti katolik organizon ndonjë manifestim për hir të Krishtlindjeve apo Pashkëve, ne marrim pjesë. Por edhe kur kemi ndonjë varrim, ne shkojmë në xhami apo në kishë për t’ia dhënë lamtumirën e fundit personit të ndjerë. Këtë traditë e kemi trashëguar nga familjet tona në vendlindje ku ne si shqiptarë gjithmonë kemi bashkëjetuar dhe kur ka qenë në pyetje kontributi për vendin tonë, ne gjithmonë kemi qenë të bashkuar pavarësisht përkatësisë fetare.

VEPRA BAMIRËSIE QË LARTËSOJNË SHQIPTARËT NË AUSTRALI

Ne gjithmonë mundohemi të jemi në shërbim të komunitetit shqiptar në Australi por edhe komunitetit të gjerë australian. Ne kemi marr pjesë në shumë aktivitete të ndryshme siç është: ushqimi i të varfërve, vizita e të sëmurëve në spitale, shtëpi të pleqve, grumbullimi i ndihmave për popullin shqiptar, ndihma të ndryshme gjatë pandemisë etj. Ne veç e konsiderojmë Australinë si vend tonin, duhet të kontribuojmë sa më shumë për ta bërë këtë shtet një vend më të mirë, pasi është vendi ku kanë lindur dhe rritur fëmijët tanë.

MJEKET SHQIPTARE, PJESË E NJË STUDIMI BOTËROR RRETH MENAXHIMIT TË PANDEMIVE

April 12, 2021 by dgreca

Dr. Ilda Hoxhaj dhe Dr. Drieda Zaçe dy mjeke shqiptare në Romë, Itali, informojnë për “Diellin” e Vatrës New York në një bashkëbisedim me gazetarin e “Dielli”-t Sokol Paja, botimin së bashku me një grup studiuesish nga Università Cattolica del Sacro Cuore, Romë, nën udhëheqjen e Profesorit Walter Ricciardi të publikimit të një studim mbi strategjitë që janë hartuar e zbatuar për të kontrolluar shpërthimet e mëparshme epidemike apo pandemike virale respiratore në rang global si: Sindromi i rëndë akut i frymëmarrjes (SARS), Sindroma e frymëmarrjes në Lindjen e Mesme (MERS), Influenca A H1N1 dhe COVID-19.

VIRUSI KAPI BOTËN NË BEFASI

Sistemet shëndetësore aktualisht po përballen me pandeminë nga COVID-19 të shkaktuar nga virusi SARS-CoV-2, e cila ka vënë në dukje dobësitë dhe papërgatitjen e shumicës së sistemeve shëndetësore. Organizata Botërore e Shëndetësisë deklaroi gjendjen e pandemisë në 11 Mars 2020 dhe deri në 10 Janar 2021 janë infektuar rreth 89,396,983 njerëz dhe ka pasur mbi 1,921,952 vdekje në të gjithë botën. Edhe pse kjo pandemi ka tronditur gjithë botën dhe ka sprovuar sistemet shëndetësore, nuk është hera e parë që përballemi me një pandemi apo epidemi virale respiratore dhe njohuritë e fituara nga eksperiencat e mëparshme mund të jenë të rëndësishme për strategjitë e kontrollimit të transmetimit të SARS-CoV-2. Përvojat e kaluara na ndihmojnë të kuptojmë se ku sistemet e kujdesit shëndetësor kanë qenë të suksesshme, ku kanë dështuar dhe ku ka më shumë nevojë për ndërhyrje në përballjen me shpërthimet epidemike të viruseve respiratore.

STUDIUESIT NGA UNIVERSITÀ CATTOLICA DEL SACRO CUORE, ROMË

Për këtë, një grup studiuesish nga Università Cattolica del Sacro Cuore, Romë, nën udhëheqjen e Profesorit Walter Ricciardi ka publikuar një studim mbi strategjitë që janë hartuar e zbatuar për të kontrolluar shpërthimet e mëparshme epidemike apo pandemike virale respiratore në mënyrë që të informojnë mbi masat që mund të jenë të dobishme në të gjitha fazat e pandemisë COVID-19. Bashkë-autore në këtë artikull, të publikuar në revistën prestigjoze BMJ Global Health (https://gh.bmj.com/content/5/12/e003677) janë dhe dy mjeke shqiptare në Itali, pjesë e Shoqatës së Mjekëve Shqiptarë në Itali, Dr. Ilda Hoxhaj dhe Dr. Drieda Zaçe. Ky studim përmblodhi të dhëna mbi ndërhyrjet dhe strategjitë e zbatuara për të përballuar situatat kritike të shëndetit publik në vende të ndryshme të botës gjatë shpërthimeve virale respiratore si Sindromi i rëndë akut i frymëmarrjes (SARS), Sindroma e frymëmarrjes në Lindjen e Mesme (MERS), Influenca A H1N1 dhe COVID-19.

GJETJET E STUDIMIT SHKENCOR

Studimi vuri në dukje se në nivel kombëtar, ekziston nevoja për të zhvilluar politika dhe udhëzues për kontrollin dhe menaxhimin e epidemive ose pandemive për të ndihmuar procesin e vendimmarrjes. Këto politika duhet të përshkruajnë se si departamentet e shëndetit në nivel kombëtar, lokal dhe territorial, si dhe personeli dhe institucionet kryesore, duhet të veprojnë gjatë një pandemie dhe të inkurajojnë përditësimin e të dhënave. Siç raportojnë përvojat e mëparshme, është e rëndësishme që sistemet shëndetësore të bazohen në bashkëpunimin dhe transparencën ndërkombëtare, si dhe në bashkëveprimet e koordinuara midis ekspertëve shëndetësorë dhe zyrtarëve qeveritarë. Përvoja në Kinë gjatë shpërthimit të SARS ndikoi në ndryshime të rëndësishme në sistemin shëndetësor publik kinez, si dhe mundësoi një përgjigje proaktive ndaj influencës A H1N1. Për të përballuar fazat e para të pandemisë COVID-19 u ndërmorën masa të shëndetit publik në vende të ndryshme, të cilët raportuan një ulje thelbësore të shkallës së rritjes së infeksionit SARS-CoV-2. Këto masa kërkojnë bashkëpunim midis institucioneve qeveritare, autoriteteve shëndetësore, spitaleve, qendrave të kujdesit shëndetësor dhe publikut të gjerë.

ORGANIZIMI I STRUKTURAVE SHËNDETËSORE SI NEVOJË URGJENTE

E një rëndësie të veçantë është organizimi i strukturave shëndetësore sidomos spitaleve, të cilat, për parandalimin e përhapjes së virusit dhe kontrollin e infeksioneve virale respiratore duhet të koordinojnë dhe përcaktojnë rolet dhe përgjegjësitë, të mundësojnë transparencën në procesin e vendimmarrjes, edukimin si për pacientët ashtu edhe për punonjësit e kujdesit shëndetësor dhe së fundmi rritjen e përdorimit të teknologjive të informacionit për të përmirësuar komunikimin dhe informimin e personelit dhe pacientëve. Kombinimi i masave të kontrollit të infeksionit spitalor, zhvillimi i protokolleve të standardizuara, në veçanti për departamentet e urgjencës, dhe mbikëqyrja e zgjeruar brenda spitalit raportohen si strategji efektive në përballimin e mbingarkesës të departamenteve intra-spitalore. Kombinimi i masave të shëndetit publik si distancimi social, shmangia e grumbullimeve, përdorimi i maskave, larja dhe dizinfektimi i duarve si dhe higjena personale u raportuan si thelbësore për kontrollimin e transmetimittë viruseve në mjediset e kujdesit shëndetësor dhe jo-shëndetësor në kohën kur vaksinat ose terapitë specifike nuk janë të disponueshme.

PROGRAMET E SHËNDETIT PUBLIK DHE KOMUNIKIMI

Autorët theksojnë rëndësinë që mbart, për të minimizuar transmetimin e infeksioneve virale në vendet e punës, kombinimi i masave të ndryshme si: matjae temperaturës së trupit, raportimi i simptomave dhe qëndrimi në shtëpi i individëve simptomatik. Komunikimi efektiv konsiderohet gjithashtu thelbësor për t’u përballur me një pandemi. Programet e shëndetit publik duhet të sigurojnë një komunikim të saktë e të bazuar në të dhënat shkencore me publikun si dhe komunitetin e kujdesit shëndetësor. Një aspekt shumë i rëndësishëm në menaxhimin e pandemive ka të bëjnë me adresimin e shëndetit mendor si të punonjësve të kujdesit shëndetësor ashtu edhe të popullatës së përgjithshme. Siç është raportuar gjatë COVID-19 në Kinë, strategjitë që lidhen me shëndetin mendor duhet së pari të marrin në konsideratë statusin psikologjik të njerëzve dhe të identifikojnë nevojat e grupeve më në risk të popullatës për të siguruar ndërhyrjet e duhura. Kështu, hartimi i politikave për përballimin e pandemive duhet t’i kushtojnë vëmendje të veçantë integrimit të shëndetit mendor, në mënyrë që të parandalohen dhe trajtohen rezultatet psikologjike negative. Autorët përfundojnë duke theksuar se të gjitha hallkat e një sistemi shëndetësor si dhe i gjithë komuniteti duhet të punojnë së bashku për të përmbushur sfidat e paraqitura nga përhapja e infeksioneve virale respiratore, për të arritur një përgjigje të duhur dhe në kohë të shëndetit publik.