Talat Pllana – Dielli

SHKOLLA SHQIPE “KOSOVA” NË LONDËR, 30 VITE MËSIM SHQIP NË BRITANINË E MADHE

September 5, 2023 by s p

Talat Pllana, drejtori i Shkollës Shqipe “Kosova” në Londër, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Londër, Angli, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore e komunitare.
Me drejtorin Talat Pllana bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

TRIDHJETË VJETORI I PUNËS SË SHKOLLË SHQIPE “KOSOVA” NË LONDËR

Arsimi ka qënë e mbetet në të njëjtën kohë, një nga drejtuesit e suksesit të spikatur, të prekshëm e të dukshëm të kombit Shqiptar. Shkolla shqipe bëri rrugë të gjatë e të mundimshme mrenda shkullit që e lamë pasë dhe atij paraprak. Dhe sot kemi me çfarë të krenohemi, sepse shkolla shqipe nuk gjallon më vetëm në trevat shqiptare etnike, por gjithandej edhe në diasporën ku jetojnë dhe punojnë shqiptarët. Në Mbretërinë e Bashkuar, ku jetojnë një numër i madh i shqiptarëve të ardhur nga treva të ndryshme shqiptare. Shkolla shqipe “Kosova” shenon hapin e parë në organizimin e shkollës shqipe për fëmijët e emigrantëve shqiptarë në Britaninë e Madhe. Me 3 tetor 1993 u hap shkolla e parë shqipe me inciativen time dhe me përkrahjen e disa bashkatdhetarëve. Hapi i dytë ishte që të zyrtarizohet dhe certifikohet shkolla shqipe, duke respektuar dhe zbatuar ligjet dhe normat e shtetit britanik. Mësimi i gjuhës shqipe në Britaninë e Madhe ka histori krenarie për lakmi, ajo nisi punën e saj tridhjetëvite më parë në dy komunat e Londrës, në Vestminister dhe në Komunën e Camdenit. Në këtë shkollë fëmijët shqiptarë, sado të gjendur nën trusnin e madhe të gjuhës dhe kulturës Angleze, kanë pasur dhe vazhdojnë ta kenë mundësinë që t’a mësojnë gjuhën shqipe. Nga viti 1993 e gjer më sot kemi organizuar më se 30 shkolla. Me sakrifica të shumta mësuesit atdhetarë morën përsipër një detyrë të vështirë, që mësimin ta bëjnë në baza vullnetare, të vazhdonin traditën e rilindasve tanë. Shteti ynë nuk i ka mbështetur këta mësues vullnetarë, as financiarisht dhe as ligjërish deri më sot. Mësuesi i cili zhvillon mësimin e gjuhës shqipe në mënyrë vullnetare është atdhetar, patriot. Aktualisht numri i shkollave shqipe është solid të cilat përpos mësimit të gjuhës shqipe, zhvillohen edhe aktivitetet tjera festive që lidhen me datat më të rëndësishme për kombin shqiptar. Numri më i madh i nxënësve është nga Kosova dhe Shqipëria, por ka edhe nga trevat tjera shqiptare.

SHKOLLA SHQIPE DHE RRITJA E NDËRGJEGJES KOMBËTARE

Ajo ka për qëllim që fëmijët shqiptarë të zotërojnë mirë gjuhën e shkruar shqipe, t´a kultivojnë atë dhe letërsinë shqiptare, të njohin historinë dhe gjeografinë etnike të vendit të të parëve të tyre, të kenë njohuri mbi lëmin e pasur etnografik (doke e zakone shqiptare, arte popullore etj.), të trashëguara brez pas brezi si karakteristikë dalluese e kombit tonë të lashtë. Shkolla Shqipe synon gjithashtu që nëpërmjet leximeve letrare nga autorët më të njohur, mësimeve të gjuhës, pjesëve historike dhe atyre gjeografike, të kulturës muzikore dhe asaj figurative, të edukoj me krenari kombëtare shqiptare.Të mëkoj ndjenjat e dashurisë për vendlindjen e të parëve që manifestohet nëpërmjet veprimtarive të ndryshme si dhe perspektivën e rikthimit në atdhe. Shkolla shqipe e mësimit plotësues i edukon nxënësit me respekt dhe mirënjohje ndaj vendit mikpritës dhe në këte kuadër trason rrugët e bashkëpinimit të saj me shkollën ku aneksohet, duke shfrytëzuar njohuritë shkencore e kulturore të përbashkëta,në këtë mënyrë që nxënësit të përgatiten për jetën dhe të aftësohen për të punuar në mënyrë të pavarur. Mësimi i gjuhës shqipe,ndihmon në zhvillim të mirëfilltë dygjuhësor e dykulturor të nxënësit, njëkohësisht hapë shteg edhe për një integrim të natyrshëm në shoqërinë ku ata jetojnë dhe lehtëson pengesat e riintegrimit në shoqërinë e vendit të origjinës. Për më shumë, është konstatuar se mësimi i gjuhës dhe i kulturës së origjinës ndikon dukshëm në rritjen e suksesit të nxënësve në shkollat Angleze.

MËSIMI SHQIP NË DIASPORË LUAN ROL HISTORIK

Mësimi në diasporë ruan edhe natyrën historike dhe kombëtare, sepse festat nacionale të cilat festohen në diasporë,ndikojn në kultivimin e vetëdijës kombëtare. Pavarësia e Kosovës ka çelur të gjitha rrugët e bashkëpunimit në mes të institucioneve vendase dhe shqiptarëve kudo qe jetojnë në diasporën shqiptare. Pra krahas kësaj, pritet qe MASHT-i të jetë më gjithëpërfshirës, në hartimin e ligjeve për arsim, të përfshihet edhe mësimi në diasporë, sepse programet e Ministrisë së Arsimit do të luajnë rol vendimtar në ecurinë e kësaj fushe të arsimimit. Mësimi plotësues i gjuhë shqipe, organizohet në institucionet shkollore por pas mësimit anglez. Kjo është veçori për shkollën shqipe në Britaninë e Madhe, ndërsa në disa shtete tjera të Evropës kanë një përkrahje më të madhe institucionale nga shtetet e tyre. Në disa shtete të evropës, është arritur qe mësimi shqip të jetë i përkrahur edhe nga institucionet shtetërore për të huajt. Pra ne presim, por edhe apelojmë njëkohësisht që MASHT-I të ndikojë me autoritetin e vet për të përmirësuar nivelin e mësimit shqip kudo në diasporën shqiptare edhe në Britaninë e Madhe. Krahas kësaj duhet të bëhen përpjekje të shumta në mënyrë qe arsimi shqip të përfshihet në nivel fillor. Gjeneratatë që lindin në diasporë janë ndër më të rrezikuarit nga asimilimi. Andaj koj formë e ruan sadopak ruajtjen e identitetit komnëbëtar ku përfshihet gjuha, kultura dhe historia, gjeografia dhe arti shqiptar. Është shumë me rëndësi të theksojmë se talentet të cilët rriten dhe edukohen në diasporë të kontribuojnë edhe në vendlindjet e tyre. Kështu në Britaninë e Madhe janë një numër mjaft i madh i talenteve qe ia kanë lakmi edhe kombet tjera. Rita Ora dhe Dua Lipa, yjet e muzikës botrore kanë qenë nxënëse të Shkollës Shqipe “Kosova”. Pra, talentet tanë kanë shënuar rezultate në të gjitha aspektet, duke përfshi edhe lëmit shkencore me rëndësi vitale.

KRYEMINISTRI TONI BLER VIZITOI SHKOLLËN SHQIPE “KOSOVA”

Është rast i veçantë kur nxënësit tanë recituan një poemë për Kosovën para kryeministrit, Toni Blerit, Vizita e kryeministrit Bler kishte ardhur si rrjedhojë e sukseseve të shumta të treguara nga shkolla shqipe “Kosova”. Vlerësimet për organizimin e punës në shkollë është bërë nga Autorieti Nacional i Arsimit në Britaninë e Madhe. Vlerisime këto të bëra nga nga Inspektorët e Autoritetit Nacional të Arsimit. Ata e kanë vlersuar përgatitjen e dokumentacionit conform ligjeve të shtetit, kanë hospituar në mbajtjen e mësimit nga mësuesit në orët e mësimit. Puna e mësuesesve dhe arritjet e nxënësve së bashku me dokumentcionin e shkollës shqipe në respektimin e ligjeve të shtetit Britanik, është vlersur tre hera radhazi me Certikatatë më të larta nga e bronzit, argjent dhe e artë. Shkolla ka luajtur rol shumë të rëndësishëm në unitetin e bashkëatdhetarëve dhe fëmijëve tanë. Në vitin shkollor 1996/97, prindërit dhe arsimtarët formuan Këshillin e Arsimtarëve Shqiptar dhe Lidhjen e Prindërve, subjekt ky përmes së cilit organizohet edhe sot shkolla shqipe në Londër. Me këtë rast duhet t’i kujtojmë mësueset e para të shkollës shqipe. mirënjohja më e madhe për këtë u takon mësueseve: Drita Ibishit, Azemine Pllanës dhe Sanije Hazirit, të cilat për disa vjet me radhë punuan në baza vullnetare dhe pa kurfarë kompensimi material. Shpërblimi i vetëm për këto mësuese, për disa subjekte shqiptare dhe individë anglezë që ndihmuan në mbarëvatjen e punës së shkollës shqipe ishte dhënia e mirënjohjeve nga drejtoria e shkollës.

MËSUESIT E ANGAZHUAR ME SHKOLLËN SHQIPE

Më vonë në këtë shkollë kanë punuar prej 1 deri në 2 vjet këta arsimtarë e arsimtare: Vjollca Gjerqeku, Natasha Cerga, Arijeta Bajrami, Vitila Ujkaj, Agime Teshlica, Naim Haziri, Milikije Jahaj, Xhevat Ademi, Ajnishahe Shamolli, Sami Islami, Zarife dhe Faik Sogojeva, Bahri Nici, Myrvete Mripa, Nedime Berisha, Sebahate Abazi,Time Avdullahu, Shqipe Gollaku, Lumnije Islami, Laura Dermaku , Arbërije Pllana, Minire Vitia, Rudina Zeqiri, Elita Sahiti, Samidije Zulfo, Merita Lutvi dhe Adem Hulaj. Në 10 vitet e fundit janë duke punuar këto mësuese: Zyrifa Kqiku, Arta Tivari, Nadire Hashani. Prindërit dhe arsimtarët përherë kërkojnë forma të reja të organizimit të mësimit plotësues në gjuhën shqipe. Duke u bazuar në kërkesën e prindërve të fëmijëve shqiptar të vendosur në zonat e ndryshme Londrës, është vlersuar dhe janë hapur edhe paralele të tjera. Ndihma e drejtorisë së shkollës ishte, në ofrimin dhe sigurimin e Plan- Programit të Ministrisë për Arsim, Shkencë dhe Kulturë të Republikës së Kosovës, si dhe sigurimin e një numri të teksteve. Përveq mësimit, nxënësit dhe arsimtarët kanë organizuar dhe organizojnë në vazhdimësi edhe programe dhe aktivitet tjera jashtëmësimore si: vizita shkollave në Londër dhe jashtë Londrës, Rëndësi të posaçme ka edhe pjesëmarrja e nxënësve në manifestimet kulturore, veqanarishtë me programe kulturore me rastin e festave të ndryshme, si për festën e Pavarsisë së Shqipërisë, Pavarsisë së Kosovës, Ditës së Mësuesit, Ditës së Nanave, Ditës Ndërkombëtare të Fëmijëve dhe organizimin e kampingut verorë etj. Me formimin e Lidhjës së Arsimtarëve dhe Lidhjes së Prindërve Shqiptarë u krijua lidhja e kontakteve me Ministrinë e Arsimit dhe Teknologjisë të Republikës së Kosovës, me çrast na u lehtësua puna. U vuanë kontakte institucionale dhe në këtë menyrë organizimi i punës vinte duke u përmirësuar e numri i nxënësve e paraleleve të reja dhe i mësuesve shtohej çdo vit. Edhepse numri i nxënësve është rritur ne nuk jemi të kënaqur me përfshirjen e fëmijëve sepse disa prindër ende nuk e kanë të çartë rëndësinë e shkollës shqipe në rruajtjen e gjuhës dhe indentitetit kombëtar të fëmijëve. Sa i përket teksteve shkollore vitve të fundit situata është përmirësuar dukshëm me ofrimin dhe shpërndarjen e teksteve të veçanta për mësimimin plotësues nxënësve të Shkollës Shqipe “ Kosova”. Tekste këto të përpiluara nga ekspertët nga Kosova dhe Shqipëria. Për sukseset në këtë shkollë duhet posaqërisht të falënderojmë mësuesit, nxënësit, prindërit dhe Drejtorinë e Shkollës Shqipe “Kosova”. Drejtoria e shkollës së bashku me mësuesit e adhur nga trevat e ndryshme shqiptare e mbajtën gjallë këtë vatër të atdhetarizmit. Mësuesit, meritojnë nderimet më të mëdha. Ata dhanë e vazhdojnë të japin ndihmesën e tyre për mësimin e gjuhës shqipe. Ata kontribuan në arsimin tonë kombëtar duke ju mësuar fëmijëve shqiptarë gjuhën, historinë dhe kulturën shqiptare. Duke larë një borxh ndaj arsimit kombëtar, ndaj atyre që kishin nevojë për arsimin dhe edukimin kombëtar. Me anën e dritës së pashuar, ndritën mendjet e fëijëve tanë. Prandaj, me plot të drejtë, kjo shkollë mund të quhet Vatër Diturie dhe Aktivitetit Kombëtar. Te Shkolla Shqipe “Kosova” në Londër mësimi shqip është falas dhe me mësues të certefikuar. Fëmijët që ndjekin mësimet në shkollën shqipe janë të avansuar, të kënaqur në nxënjen e njohohurive të gjuhës shqipe dhe kulturës e traditave kombëtare.

PËRGATITJET PËR FESTIMIN E 30 VJETORIT TË SHKOLLËS SHQIPE “KOSOVA” NË LONDËR

Tashmë i kemi bërë përgatitjet për festën tonë të madhe me rastin e 30-të vjetorit të zhvillimit të procesit edukativi-arsimor. Në bashkëpunim të përhershëm: shkollë-prindër e nxënës ne kemi formuar Këshillin për Organizimin e Festimit të këtij përvjetori. Këshilli Orgniztiv për Festimin e 30 vjetorit, i cili do mirret me përgatitjen edhe të Monografisë të Shkollës Shqipe “Kosova” në Londër, shkollës së parë në Britaninë e Madhe. Mësueset tona të nderuara do të përgatisin një program me pika të larmishme muzikore, me valle e me recitime të shumta nga nxënësit e shkollës sonë. Me këtë rast do të kemi të ftuar shumë mysafirë nga komuniteti ynë dhe me gjerë, pra përfaqësues të shumtë të organizatave të ndryshme në Londër si edhe nga institucionet e ndryshme e qeveritarë britanik.

PËRGATITJA PËR FILLIMIN E VITIT TË RI SHKOLLOR NË SHKOLLËN SHQIPE “KOSOVA”

Përgatitjet për fillimit e vitit të ri shkollor kanë filluar që në muajin Gusht, në sigurimin e librave, tekste, hartave dhe mjeteve konkretisursr për nxënësit e shkollës tonë. Eshtë përgatitur njoftimi për fillimin e vitit të ri i cili është dërguar mjeteve elektronike FB dhe është bërë publike. Eshtë caktuar dita e regjestrimit të nxënësve dhe dita e fillimit të vitit të ri, dhe apeli për prindër dhe bashkatdhetar, të cilin po bashkangjesim si më poshtë: Shkolla Shqipe ”Kosova” në Londër po përgatitet të hapë dyert e saj për të 30-tën herë me radhë, vit ky jubilar ku me punë të palodhshme e me bashkëpunim të përhershëm të prindërve arritëm suksese të lakmueshme, suksese këto që na bëjnë të jemi krenarë përherë. Shkolla jonë ka dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për mësimin e gjuhës shqipe, të historisë dhe të kulturës kombëtare shqiptare, për fëmijët e komunitetit tonë shqiptar që jeton e banon në Londër dhe në periferi. Një falenderim i madh shkon për të gjithë prindërit e nxënësve tanë që ndër vite e përkrahën shkollën shqipe duke dhënë kontributin e tyre të jashtëzakonshëm! Puna e tyre e palodhshme solli rezultate për të cilat ne sot krenohemi shumë. Procesi edukativo-arsimor do të fillojë me datën 10 Shtator 2023. Regjistrimin e fëmijëve mund ta bëni që tash ose në shtator, kur të fillojë mësimi i rregullt çdo të diel nga ora 11.00 tek lokalet e Shkollës Haverstock, përballë stacionit të trenit nëntokësor Chalk Farm. Telefonat për komunikim: 07525750445 – Talat Pllana, drejtor, 07716706236 – mësuese Zyrifa Kqiku, 07742386046 – mësuese Nadire Hashani dhe, 07576486342 – mësuese Arta Llunji. Nxënësit do të ndahen në tri grupe në bazë të nivelit të njohurive që zotërojnë. Grupi i pare – fillestarët, të cilët do të punojnë me Abetarën, mosha mbi 5 vjeç. Grupi i dytë – nxënësit që kanë mbaruar abetaren. Grupi i tretë – nxënësit me njohuri më të avancuara. Programi për Mësimin Plotësues të Shkollës Shqipe është i përgatitur nga Kurrikulla e dy ministrive të arsimit, asaj të Republikës së Shqipërisë dhe të Republikës së Kosovës. Sipas kushteve e në harmoni me ligjet në fuqi, do të zhvillojmë edhe aktivitete të ndryshme. Shpresojmë se në këtë vit akademik do të na bashkangjitën edhe më shumë prindër nga komuniteti ynë në këtë mission të bekuar kombëtar, në ruatjen e gjuhës shqipe, parakusht për ruajtjen e trashëgimisë sonë, të traditës dhe të identitetit kombëtar tek fëmijët tanë.

GJUHA SHQIPE SI ELEMENT I INDETITETIT KOMBËTAR TE SHQIPTARËT NË MBRETËRINË E BASHKUAR

Shkolla Shqipe “Kosova” sivjet do të hapë dyert e saj për të 30-tën herë me radhë. Për herë të parë shkolla jonë e filloi procesin e rregullt edukativo-arsimor në Mbretërinë e Bashkuar vitin e largët 1993, e për të mos u mbyllë asnjëherë, pra edhe gjatë kohës së pandemisë së covid-it ne keni punuar përmes platformës Zoom. Për tri decenie pa u ndalë Shkolla Shqipe “Kosova” ka dhënë një kontribut të jashtëzakonshëm në ruajtjen e gjuhës shqipe ndër brezat e rinj të bashkatdhetarëve në Mbretrinë e Bashkuar. Pa harruar kulturën, traditën dhe histirinë tonë kombëtare shqiptare. E këtë e arritem falë interesimit dhe bashkëpunimit të përhershëm të bashkatdhetarëve tanë, prindërve të mrekullueshëm që nuk e kanë kursyer veten kurrë, por diten e tyre të pushimit i kanë sjellë fëmijët në shkollën shqipe. E po ashtu në të gjitha format e mënyra të tjera e kanë mbështetur dhe promovuar punën tonë te palodhshme që ne kemi bërë në arsimimin dhe në edukimin e breznive të reja. Për këtë u jemi falenderohës në përjetësi, ngase ky bashkëpunim edhe solli rezultate të lakmueshme për të cilat ne sot jemi shumë krenarë. E krenarë me prindërit e vet do të jenë edhe fëmijët e tyre, nxënësit e shkollës sonë. Sepse ata prindër nuk lejuan që fëmijët e tyre të harrojnë gjuhën, historinë e kulturën tonë kombëtare, pra prejardhjen dhe rrënjët e lashta shqiptare. Ju lumtë krahu dhe zoti i bekoftë të gjithë bashkatdhetarët tanë, prindërit e mrekullueshëm shqiptarë.

MBËSHTETËSIT E SHKOLLËS SHQIPE “KOSOVA” PËR 30 VITE

Bashkatdhetarët tanë për 30 vite pune të Shkollës Shqipe “Kosova” kanë qenë mbështetsit kryesor. E këtë e arritem falë interesimit dhe bashkëpunimit të përhershëm të bashkatdhetarëve tanë, prindërve të mrekullueshëm që nuk e kanë kursyer veten kurrë, por ditën e tyre të pushimit i kanë sjellë fëmijët në shkollën shqipe. E po ashtu në të gjitha format e mënyra të tjera e kanë mbështetur dhe promovuar punën tonë të palodhshme që ne kemi bërë në arsimimin dhe në edukimin e breznive të reja. Për këtë u jemi falenderues në përjetësi, ngase ky bashkëpunim edhe solli rezultate të lakmueshme për të cilat ne sot jemi shumë krenarë. Ministria e Arsimit të Republkës së Kosovës na ka mbështetur, me Kurrikullat e pëgatitura nga Ministria e Arsimit të Republikës së Kosovës dhe Ministria e Arsimit të Republikës së Shqipërisë. Këto dy ministri të dy shteteve shqipëtare, na kanë mbështet, me ndihmen e tyre me libra, doracakë e fletore pune. U jemi mirnjohës dhe i falenderojmë pafundësisht! Gjeneratat që po edukohen e arsimohen në frymën kombëtare shqiptare do tu jenë falenderues përgjithmonë. Dy Ambasadat tona, pra Ambasada e Republikës së Shqipërisë dhe Ambasada e Republikës së Kosovës, në Lonër na kanë mbështetur përherë. Në çdo festë tonën dhe aktivitet të ndryshme, dy ambasadorët përherë kanë qenë aty dhe kanë festuar bashkë me komunitetin tonë.Dy ambasadatë shqiptare ju kanë dhënë, Certifikat Mirënjohje mësuesëve dhe mësueseve, për kontributin e dhënë për Shkollën Shqipe për Mësim Plotësues.

RUAJTJA E IDENTITETIT KOMBËTAR SHQIPTAR PËRMES MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE NË BRITANINË E MADHE

October 8, 2020 by dgreca

Talat Pllana, është themelues i arsimit plotësues shqip në Londër, Kryetar i Bashkësisë Shqiptare “ Faik Konica” në Britaninë e Madhe dhe Kryetar i Forumit të Shoqatave Shqiptare në Britaninë e Madhe. Mësimi i gjuhës shqipe në Britaninë e Madhe ka histori krenarie për lakmi, ajo nisi punën e saj me 03 Tetor 1993 në fillim në dy komunat e Londrës, në Vestminister dhe në Komunën e Camdenit. Talat Pllana rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, kulturës dhe traditës shqiptare në Britaninë e Madhe nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Talat Pllanën bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

HISTORIKU I SHKURTËR I MËSIMIT SHQIP NË BRITANINË E MADHE

Duke parë rrezikun e asimilimit të fëmijëve shqiptarë që jetojnë në shtetin londinez, veçmas atyre qe janë të lindur në Angli, i kam hyrë një pune të vështirë por shumë të rëndësishme për kombin tonë. Si çdo fillim i ka vështirësitë e veta, por pas një kohe të shkurtër të punës organizative, kjo iniciativë është përkrahur edhe nga institucione dhe bashkatdhetarë të shumtë që jetojnë në këtë vend. Sesioni i parë përmban mësimin plotësues të gjuhës shqipe ku krahas kësaj kemi arritur të krijojmë një veprimtari shumë të rëndësishme për diasporën tonë, e cila fillimisht ka shënuar me regjistrimin e të gjithë fëmijëve dhe mësimdhënësve shqiptarë qe jetojnë në Londër. Kjo nismë është pritur mjaft mirë nga bashkatdhetarët tanë, ndërsa edhe interesimi i mësimdhënësve për arsimin plotësues në gjuhën shqipe ka qenë solid. Synim kryesor është ruajtja e gjuhës shqipe ngaqë proçeset e integrimeve bartin rrezikun real të asimilimit edhe të gjuhës, kulturës e më pas edhe të identitetit tonë kombëtar. Pra, ne jemi munduar qysh në fillim qe të tregojmë rolin tonë organizativ për arsimin shqip, i cili daton qysh para 27 vitesh. Së pari kemi filluar me dy paralele të gjuhës shqipe në qendër të Londrës, ku si mësimdhënës ishin katër arsimtarë të cilët punon pa meditje. Që nga fillimi kemi punuar me plan-programe të bazuar në sistemin e Republikës së Kosovës. E gjithë kjo ishte dedikim për mësim plotësues ku që në vitin 1993 e gjer më sot kemi organizuar më se 30 shkolla, në Britaninë e Madhe.

BASHKËPUNIMI ME MINISTRINË E ARSIMIT TË KOSOVËS

Mund të themi se në fillim ky angazhim ishte ngritur në bazë të vetiniciativave, mirëpo më vonë ndodhi përkrahja më e madhe e bashkatdhetarëve të cilët në masë të dukshme ndihmuan arsimin shqip në Londër. Ministria e Arsimit e Kosovës ka pajisur edhe këtë pjesë të diasporës shqiptare me plan-programe të sistemit mësimor ( Kurrikulla për Mesimin Plotësues e miratuar nga Mistria e Republikës së Shqipërisë dhe e Republikës së Kosovës) , duke dedikuar natyrën funksionale të mësimit plotësues. Paraprakisht ishte ndihmuar në shkallë minimale nga Ministria e Arsimit të Kosovës, mirëpo dhurimi i një numri të caktuar të literaturës shqipe për mësimin shqip në diasporë nga shtetit i Kosovës ka ndikuar pozitivisht në ngritjen e cilësisë mësimore. Përkundër ndihmës simbolike qe MASHT-i ka dhënë për arsimin shqip në Londër, prapë mund të shprehëm mirënjohës për kujdesin e treguar. Por, programi gjithëkombëtar duhet të ketë organizim ndërshtetëror, sepse Republika e Kosovës dhe Republika e Shqipërisë e kanë fuqinë më të madhe vepruese. Përpos anës së arsimimit, mësimi në diasporë ruan edhe natyrën historike dhe kombëtare, sepse festat nacionale festohen edhe në diasporë, sepse me këtë kultivohet edhe vetëdija kombëtare. Këtu përpos historisë së popullit shqiptar mësohet edhe për aspekte të tjera me rëndësi të veçantë për ne si komb dhe shtet i ri. Duke mësuar për shkrimtarët dhe poetët më të shquar të kombit tonë. Në këtë sistem është angazhuar diaspora shqiptare në Londër. Aktualisht numri i shkollave shqipe është solid të cilat përpos mësimit të gjuhës shqipe, zhvillojnë edhe aktivitete të tjera festive qe lidhen me datat më të rëndësishme për kombin shqiptar. Pra shkolla shqipe e mësimit plotësues dita ditës po zgjerohet ku për 27vite janë organizuar dhe janë hapur një numër i madhë shkollash. Në Britaninë e Madhe sot janë të organizuara 5 Shkolla Shqipe për Mësim Plotësues, në kuadër – Ombrrellë të Shoqatave Shqiptare dhe ato janë : Shoqata “ Faik Konica : punon Shkolla Shqipe “ Kosova “ në tre komuna të Londres , në Shoqatën “ Nënë Tereza “ janë të organizuara tre shkolla në tre komuna të Londrës, Shoqata “ Shpresa Program “ në Komunën e Barking, Shoqata “Ardhmëria” në Westminster dhe një Shkollë në Birmingam në Ombrellën e” Shoqatës Etnike Shqiptare”, dhe një në Qytetin e Oxfordit. Në vitet 90, LAPSH-i ishte një nga shtyllat kryesore e organizimit të mërgatës. Edhe pas lufte në Kosovë LAPSH-i vazhdoi dhe vazhdon me zell të bëjë mbarëvajtje të mësimit që në krahasim me kushtet e punës dhe me mbështetjen apo mosmbështetjen nga vendet e prejardhjes, po bëjnë punë titanike. Mjafton të kalohet vetëm një ditë e vetme me këta mësimdhënës të mërkurave apo të shtunave, me nxënës për të cilët nuk kanë asnjë cytje notimi apo një mbledhje me ca prindër të cilët më tepër janë aty për t’i marrë në pyetje mësimdhënësit se sa për të pyetur, për të parë se sa e lodhshme është puna e tyre. LAPSH-i ka dëshmuar dhe dëshmon në përpjekje e në veprime. Tani iu mbetet institucioneve që të çojnë më lart strukturimin dhe mbështetjen ndaj LAPSH-it. Një problem tjetër, sipas një studimi, është hierarkia e gjuhëve në kategori: gjuha angleze, italiane e spanjolle në njërën anë e gjuhët e tjera në anën tjetër. Sipas këtij studimi kurset duhet të mbahen : – Në salla të mësimit publik e jo të ndara

– Me program e material shkollor zyrtar

– Me notim të nxënësve në libreza të shkollës

– Me formim të mësimdhënësve zviceran dhe të huaj

METODOLOGJIA E MËSIMDHËNIES

Nuk mund të mësohet gjuha shqipe në mesin e mërgatës ashtu sikur mësohet në vendin ku gjuha shqipe është gjuhë e komunikimit në rrugë, shtëpi e punë. Metodologjitë e mësimdhënies edhe në Britani nuk janë të njëjta për gjuhen angleze, frengjishten gjuhë amtare sikur për frengjishten apo gjermanishten gjuhë e huaj, për nxënës të huaj për të marr këtu shprehjen kanadeze të Quebec-ut për nxënës që studiojnë në një gjuhë që nuk është e tyre. Kërkohet një qasje tjetër metodologjike, pedagogjike apo didaktike në të dy situatat. Bëni që fëmijët të kërkojnë atë që mund të gjejnë me mundësitë e tyre, thoshte Pestalozzi. Pasaporta Evropiane e Gjuhës – Passeport européen des langues (përpiluar nga Këshilli i Evropës), i përdor 6 nivele të përbashkëta të referimit në Evropë për standardizimin e arritjes së nivelit të kompetencave (Cadre Européen commun de référence pour les langues). Këtu bëhet fjala për standardizim të kritereve në mes të gjuhëve deri sa ne merremi akoma me vetë idenë e standardizimit të një gjuhe të vetme.

SITUATA E PRINDËRVE

Prindërit shqiptarë në mërgatë shumicën e rasteve kanë punë të vështira, jo liberale, më tepër fizike, me orare shpesh jo të përshtatshme e që nuk përkojnë me orarin e fëmijëve për të qenë të lirë në mbrëmje apo gjatë fundjavave (restorante, pastrime, roje nate, kujdestari në shtëpi të pleqve etj ). Shkolla shqipe “Kosova “shenon hapin e parë në organizimin e shkollës shqipe për fëmijët e emigrantëve shqiptarë në Britaninë e Madhe. Rrjedhat në Kosovë dhe vetëorganizimi i faktorit shqiptarë në Londër dhe angazhimi i arsimtarëve dhe disa prindërve bënë që shkolla shqipe “KOSOVA” e mësimit plotësues të qëndroj në këmbë të forta dhe të luaj rolin që i takon. Në çdo takim ku tuboheshin shqiptarët ishin prezent edhe nxënësit e shkollës shqipe, që me recitime dhe këngë i jepnin çdo manifestimi ngjyrën kombëtare.

SHKOLLA LUAJTI ROL SHUMË TË MADH NË UNITETIN E BASHKËATDHETARËVE DHE FËMIJËVE

Ishte shumë efektive pjesëmarrja në demostrata ku nxënësit sëbashku me arsimtarët ishin në ballë të demostruesve kundër diskriminive në Kosovë. Shkolla shqipe “Kosova” në Londër mund të konstatojmë lirisht, se po kryen me sukses misionin e vet, në arsimimin dhe edukimin e fëmijëve shqiptarë në frymën kombëtare me qëllim të mbrojtjes së tyre nga asimilimi që iu kanoset në çdo hap. Shkolla shqipe është faktor i pazëvendësueshëm në pengimin e asimilimit dhe përgatitijes së fëmijëve tanë për kthim në atdhe. Prindërit dhe arsimtarët përherë kërkonin forma të reja të oragnizimit të mësimit plotësues në gjuhën shqipe. Edhe pse numri i nxënësve është rritur ne nuk jemi të kënaqur me përfshirjen e fëmijëve sepse shumë prindër ende nuk e kanë të qartë rëndësinë e shkollës shqipe në ruajtjen e gjuhës dhe indentitetit kombëtar të fëmijëve. Sa i përket teksteve shkollore kohëve të fundit situata është përmirësuar dukshëm me daljen dhe shpërndarjen e teksteve të veçanta për mësim plotësues nxënësve të Shkollës Shqipe . Tekste të përpiluara nga ekspertët nga Kosova dhe Shqipëria. Nxënësit e Shkollës Shqipe “Kosova” në Londër, kanë marrë pjesë në shumë manifestime të organizuara, dhe gjithnjë janë dalluar si në aspektin e prezantimit të njohurive, ashtu edhe në aktivitetet e lira jashtë mësimit. Rëndësi të posaçme ka edhe pjesëmarrja e nxënësve në manifestimet kulturore. Shkolla shqipe e mësimit plotësues i edukon nxënësit me respekt dhe mirënjohje ndaj vendit mikpritës dhe në këtë kuadër përpunon rrugët e bashkëpinimit të saj me shkollën ku aneksohet, duke shfrytëzuar të tëra njohuritë shkencore e kulturore bashkëkohore të përbashkëta, që transmetohen prej saj, në mënyrë që të fitohet kohë dhe nxënësit të përgatiten për jetën dhe të aftësohen për të punuar në mënyrë të pavarur. Shkolla Shqipe për Mësim Plotësues ka për qëllim që të përfshijë të gjithë fëmijët shqiptarë, kudo që ndodhen. Fëmijët në shkollë gjejnë burimin e pashtershëm të të mësuarit shqip, nxënjen e përhershme të njohurive të reja për gjuhën, kulturën dhe traditën kombëtare shqiptare.

ORGANIZIMI I SHQIPTARËVE NË LONDËR PAS VITIT 1990

Me 1990 bëhet organizimi i degës së LDK’së për Britani të Madhe me seli në Londër. Në vitin 1991 në Londër është formuar Qendra për informimin e Kosovës. Derisa Londra vazhdon të jetë një nga qendrat ku vendoset fati i Kosovës dhe i shqiptarve në ish Yugosllavi . Ishte një kërkesë që e imponoi nevoja për t’ju kundërvënë makinerisë propagandistike serbe, që në atë kohë ishte ende e fuqishme dhe i shkonte “kungulli mbi ujë” para botës të cilën e kishte gënjyer me dekada. Ajo e kishte gënjyer dhe e gënjente edhe për Kosovën. Që nga viti 1991 Qendra për Informimin e Kosovës ka zhvilluar një veprimtari të dendur. Ajo merrte informata të përditshme nga Qendra për Informimin e Kosovës në Pirshtinë, nga Këshilli për Mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të njeriut në Prishtinë si dhe nga Minisitria për Informata të Kosovës në Gjenevë. Këto informata pasi që janë përkthyer janë përcjelle redaksive të Londrës, institucioneve shtetërore dhe personaliteteve të ndryshme. Këto informata janë dërguar në më shumë se 300 adresa . Qendra njëkohësisht ka bërë kontakte me anëtar parlamenti, me individ që kishin shprehur interesim për çështjen e Kosovës. Gjatë kësaj periudhe është formuar Klubi Shqiptar “Faik Konica” i cili tubonte shqiptarët dhë organizonte veprimtari kulturore. Vlen të përmendet se në këtë kohë është bërë formimi i organizatës humanitare e quajtur Kosova Aid me seli në Londër. Veprimtaria e saj ka qenë e përqendëruar në grumbullimin e ndihmave për nevojtarët në Kosovë. Në vitin 1993 hapet Ambasada Shqiptare në Londër e cila do të bënte një aktivitet më cilësor në vendosjen e kontakteve dhe bashkpunimit. Me formimin e Ambasadës Shqiptare ofrohet një shumëfishim në numrin e të intersuarve për çështjen e shqiptarëve e në veçanti për çështjen e Kosovës. Në vitin 1993 një grup vullnetarësh nxjerr informatorin që vinte nga Kosova dhe ju shprëndante shqiptarëve në Londër. Më vonë i njejti grup nxjerr revistën “Shtojca Jonë” e cila trajtonte aktualitetetin e shqiptarëve në Londër. Kjo e ngriti nivelin e informimit për gjendjen në Kosovë. Njëkohësisht kjo parapërgatiti nxjerrjen e revistës “Albania”. Në vitin 1993 është bërë organizimi i shkollës së parë shqipe të mësimit plotësues për fëmijët shqiptar. Kjo shkollë filloi me dy paralele, njëra në zonën e parë dhe tjetra në zonën e dytë, me 44 nxënës dhe 4 arsimtarë. Në vitin 1994 themelohet Qendra e Bashkësisë Islame në Londër, me qëllim të mbledhjes së ndihmave humanitare, përhapjes të së vërtëtës për çeshtjen e Kosovës. Ky subjekt në krizën e Kosovës ka luajtur një rol të rëndësishëm në paraqitjen e të vërtetës në mjetet e informimit në mediat e botës Arabe- Islamike. Me kalimin e kohës rritej numri i azil kërkuesëve në Britani të Madhe. Subjektet e lartëshënuara nuk ishin të mjaftueshme për të ju përgjigjur kërkesave të bashkëatdhetarëve. Për këtë qëllim formohet një subjekt i ri i quajtur Këshill Nësmitar prej përfaqësuesve të organizatave dhe institucineve shqiptare që ishin të organizura deri në atë kohë. Qëllimi i këtij subjekti ishte organizimi i Bashkësisë Shqiptare, me seksionet përkatëse për t’ju dalë në ndihmë bashkëatëdhetarëve. Më 1995 organizohet Komuniteti Shqiptar i cili në përbërjen e tij kishte Këshillin Qendror prej 13 anëtarësh , Kryesinë e ngushtë dhe disa seksione: Seksione për Informim, Seksionin për Arsimimin dhe edukimin e fëmijëve, seksionin për kulturë dhe sporte dhe seksionin për këshilla juridike. Bashkësia Shqiptare “Faik Konica” organizon dhe krijon lidhje brenda shqiptare, propozon projekte konkrete dhe angazhohet të sistemojë të gjitha subjektet shqiptare nën ombrellën e saj. Ajo zhvilloi një aktivitet të pasur që për kohën dhe mundësinë ishin deri diku të kënaqshme. U sigurua një sallë ku bashkëatdhetarët kishin rastin të takoheshin çdo të diele nga ora 6 pasdite deri në orën 10:00. Aty organizohet edhe paralelja e shkollës shqipe e mësimit plotësues dhe aktivitete të ndryshme kulturo-artistike. Mbaheshin programe në shënimin e datave historike me karakter kombëtar dhe të përgjithshëm. Kjo qendër më vonë nxorri gazetën “Albania” e cila nuk pati jetë të gjatë. Për një kohë e siguroi një lokal për çdo ditë pune. Me ç’rast siguroi një minimum në komunikimin e brendshëm dhe të jashtëm të shqiptarëve. Me 3 Mars 1998 me inciativën e B. Sh. “Faik Konica” pas masakrës së Prekazit ftohen të gjitha institucionet shqiptare politike dhe jo politike në takim që formojnë Komitetin e Emergjencës për Kosovë. Ky subjekt me 4 Mars, në tubimin e jashtëzakonshëm ku morën pjesë mbi 1000 veta u miratua dhe mori mbi vete shumë nga detyrat që më parë i kryente B. SH. Ky Këshill i vuri detyrë vetes që për shkak të rrethanave të krijuara në Kosovë të informojë saktësisht dhe në kohë bashkëatdhetarët për situatën në Kosovë. Po ashtu kishte përsipër grumbullimin e mjeteve financiare, veshmbathje dhe artikuj të ndryshëm për nevojat e Kosovës. Organizoi demostrata dhe bëri evidntimin e vullnetarëve. Për periudhën e luftës organizoi 15 demostrata në Londër dhe qytete të tjera të Britanisë së Madhe. Ky këshill i Emergjencës organizoi shumë kontakte me përfaqësues shtetëror britanik duke filluar nga anëtarët e Qeverisë lokale deri te Ministria Britanike. Të gjitha këto u bënë në funksion të ndërkombëtarizimit dhe gjetjes së zgjedhjes për Kosovën. Ky subjekt bëri një punë të madhe edhe me mediat angleze në përhapjen e të vërtetës për Kosovën. Çdo ditë ka patur përfaqësuesin në programet e televizionit britanik, duke siguruar në këtë mënyrë përkrahjen e popullit britanez për çështjen e drejtë të Kosovës. Këto aktivitete janë bërë për të formuar dhe forcuar ura afrimi dhe miqësie në mes shqiptarëve dhe popullit të Britanisë së Madhe, dhe me popujt e tjerë. Të gjitha këto që u thanë më lart imponojnë nevojën për organizim në bazën kombëtare.

NEVOJA PËR ORGANIZIM NË BAZËN KOMBËTARE

Bashkimi i forcave dhe bashkërenditja e veprimit paraqesin një imperativ të kohës në realizimin e një projekti i cili kërkon potencial intelektual dhe njerëzor në fushën e intregrimit shpirtëror të bashkëatdhetarëve tanë në Britani të Madhe. Ky projekt nuk ka dyshim se do të percillet me vështirësi të ndryshme, nga ato kadrovike dhe ato matriale. Në këtë formë të organizimit sigurisht që mund të përvidhen emra të cilët nuk e kanë vendin në organizimin e strukturave të Bashkësisë Shiptare, sikur që nuk e patën edhe në të kaluarën. Mirëpo mos të harrojmë se koha do të jetë ajo që do të filtrojë gjithësecilin në misionin e shenjtë kombëtar. Ajo që duhet të kuptohet dhe të sqarohet është se bashkësia shqiptare në Britani të Madhe nuk është ajo e cila ka si objektiv shuarjen e jetës politike dhe partiake. Pra misioni i Bashkësisë Shqiptare është dhe duhet të ishte krijimi dhe forcimi i lidhjeve brenda shqiptare, besoj se dhe ju jeni të këtij mendimi. Duhet të nxjerrim mësim nga fatkeqësitë tona kombëtare në mënyrë që mos të kemi përsëritjen e tyre . Shumë bashkatdhetarë iu përgjigjën misionit të tyre në kohën dhe momentin e duhur, kush me djersë e kush me gjak. Bashkatdhetarët tanë me veprimtarinë e tyre ishin pjesë e mbështetjes ekonomike dhe e mbajtjës gjallë të sistemit edukativ dhe arsimor Kosovar gjatë kushteve më të vështira. Po ashtu, gjatë luftës ishin krah i mobilizimit ushtarak në Kosovë si nga aspekti financiar dhe ai organizativ. Ndërsa tani, përmes aktiviteteve dhe organizimeve të ndryshme vazhdojnë të punojnë në informimin dhe senzibilizimn e opinionit publik dhe atij politik ndërkombëtar në realizimin dhe njohjen e pavarësisë së Kosovës. Diaspora shqiptare tashmë ka arritur me punë të krijojë një imazh tjetër dhe po ashtu gëzon një respekt më të madh në tërë aktivitetin e saj. Ajo është më shumë se një Ambasadë ose Ambasador politik, ajo është kapital i mirë për kombin shqiptar, dhe një urë lidhëse mes Kosovës dhe vendeve ku jetojnë. Ajo mund të konsiderohet si një aleat dhe diplomaci e aftë në mbrojtjen e çeshtjes shqiptare. Sot, ne krenohemi jo vetëm me kontributin e Diasporës shqiptare në Britaninë e Madhe në të kaluarën, por edhe ndihemi mirë dhe krenarë me rezultatet e tyre në shumë sfera të jetës në vendin ku jetojnë. Ngado që shkojmë mburremi kur takojmë profesorë, mjekë, inxhinierë, mësues, afaristë, studentë të cilët rrezatojnë një imazh shumë pozitiv për veten dhe për tërë komunitetin shqiptar në përgjithësi. Diaspora shqiptare në Britani të Madhe është fatlume që jeton dhe vepron në një vend i cili ka bërë dhe po bën aq shumë për demokratizimin dhe integrimin e Shqipërisë, e në veçanti për lirinë, pavarësinë dhe njohjen e Kosovës në botë. Në këtë drejtim, Diaspora shërben si një urë lidhëse e forcimit të miqësisë dhe bashkëpunimit me shtetin mik, Britaninë e Madhe .

GJENDJA E TANISHME E SHQIPTARËVE NË BRITANINË E MADHE

Komuniteti shqiptar në Britani të Madhe, sipas të dhënave jo shumë i saktë, numëron mbi 100 mijë. Një numër i konsiderueshëm i tyre janë përshtatur mirë në shoqërinë britanike dhe tashmë kanë shtetësinë britanike. Një tjetër pjesë ka arritur të pacaktuar të mbeten dhe/ose janë në proces të bërë kështu. Dhe pjesa tjetër është ose me leje qëndrimi të shkurtër apo pa leje fare, duke qëndruar ilegalisht. Për pjesën më të madhe, komuniteti shqiptar është i organizuar në një numër të shoqatave, 16 prej të cilave kanë ardhur së bashku për të formuar një koordinues Forumi i shoqatave Sh. Britani të Madhe me qëllimin e vetëm për ti mbështetur reciprokisht aktivitetet e tyre, për të rritur efektivitetin e tyre, rritjen e cohesiveness dhe kuptimin e commoness si një komunitet të konsoliduar të plotë të vlerave të bukura. Ata të arritur deri te anëtarët e tyre përmes takimeve të rregullta, të komunikimit dhe tubimeve kulturore, projekteve të ndryshme civile, shkolla e shtunë për fëmijë në gjuhën shqipe, etj më higly pjesë, ngjarje e organizuar janë shqiptar dhe të Kosovës ditën e Pavarësisë, e festuar më 28 nëntor dhe 17 shkurt të çdo viti, përkatësisht, dhe festa të tjera të mëdha tradicionale.

MESAZHI PËR DIASPORËN SHQIPTARE NË USA

Të nderuar Bashkëatdhetar pos të këqijave që na i bëri armiku shekullor barbar serb, shumë mjerime popullit tonë i kanë ardhur nga mos uniteti, mosmarrëveshjet, nga përqarjet, nga grindjet e brendshme që se kanë lënë kurrë të përbëjë një terësi të fuqishme për të mbrojtur të drejta e tij si komb. Në këto përqarjet tona të huajt kanë gjetur shtigjet e ndërhyrjës, për të ndarë dhe sunduar shqiptarët. Shqiptarët në diasporë janë aleatët më të fuqishëm për çështjen kombëtare. Nëse shqiptarët në mërgatë organizohen mirë dhe rrisin prestigjin e tyre në mjedisin ku jetojnë dhe veprojnë atëherë ata e kanë kryer misionin e tyre në ndihmë të vendlindjës dhe kombit. Një thirrje për gjithë prindërit shqiptar, gjëja më fisnike që duhet bërë si shqiptarë, si prindër që mundemi ta bëjmë është të sigurojmë që tradita, kultura dhe gjuha shqipe të bartet tek fëmijet tanë. Ajo mundet të arrihet nëse i dërgojnë fëmijët në shkollat shqipe në diasporë .