*KA ARDHUR KOHA PËR NJË LIGJ PËR MËSIMIN E GJUHËS SHQIPE NË MËRGATË, LIGJ QË T’I KONSIDEROJË MËSUESIT DHE FËMIJËT SI PJESË E PA NDARË E SHKOLLËS SHQIPE NË ATDHE…
/
*Firmosni peticionin, online në shange org dhe në formularë për të zgjuar Kuvendin e Shqipërisë nga gjumi letargjik i kujdesit për mërgimtarët shqiptarë, një e treta e popullsisë në regjistrin themeltar të tij./
*Kronika në vite për mësimin e gjuhës shqipe në Greqi…/
Nga Abdurahim Ashiku, Athine/
Po, po, mjaft më me “Të shtuna komuniste”!“Punë vullnetare”, “Punë pa pagesë” !
E dini se nga erdhën “Të shtunat komuniste”?Erdhën nga Lindja, i bekoi Lenini. Lindën kur Rusia e dalë nga Lufta e Parë Botërore, nga revolucioni bolshevik, jetonte ditët më të vështira në histori.
E dini se si lindi “Puna vullnetare” në Shqipëri?
Lindi pas Luftës së Dytë Botërore. I bekoi Enveri. Lindi si nevojë e mbylljes së plagëve të luftës për të vazhduar në dekada e dekada, që nga ndërtimi i “Rrugës së Rinisë”, “Rrugës së Dritës”, hidrocentralit të Ulzës, hekurudhës Tiranë-Durrës, hekurudhës Rrogozhinë-Fier, Rrugës së Malësisë së Madhe, hekurudhës Milot-Rrëshen-Klos…Lindi për të mos u plakur…
Në Shqipëri është shuar, është harruar, oborrin e vet e lënë pa pastruar. Jeton, nuk ka vdekur, është transferuar në shkollimin shqip në emigracion
“Të shtunat komuniste” dhe “Punën vullnetare” i shoh, i jetoj, i shkruaj me germa të zeza për të treguar përveçmërinë e tyre sa herë ulem dhe shkruaj për shkollat apo më mirë me thënë për “Shkollimin shqip të fëmijëve të emigrantëve”. Madje për “Punën komuniste”, për “Punën vullnetare”, apo “Punën pa pagesë” kam shkruar aq shumë sa kam mbush jo vetëm faqe gazetash por edhe volume librash.
Nuk do të bëj autokritikë. Kam vepruar drejt dhe po qe se kthehem pas në vitin 1998 (kur u nisa kësaj rruge), dhe në vazhdim deri sot, përsëri me të njëjtën dëshirë dhe pasion do të shkruaja.
Sot kam vendos të distancohem nga vetvetja dhe tu kundërvihem të gjithë atyre që “Punën vullnetare”, “Punën pa pagesë” të mësuesve të MPGJSH-së (Mësimit Plotësues të Gjuhës Shqipe) duan që ta mbajnë gjithnjë të re, të mos e plakin dhe ta vrasin e ta hedhin në “përroin e zi” të harresës.
Është koha që mësuesit që u japin mësim fëmijëve të shqiptarëve anë e kënd Greqisë duhet të paguhen, një më një, për djersën dhe mundin që bëjnë .
Le të ndalemi në disa rrëfime, tregues të historisë së rritjes dhe përtëritjes shpirtërore të mësuesit…
Rrëfimi i parë: Letër e një grupi mësuesish emigrantë në Greqi drejtuar Presidentit dhe Kryeministrit të Shqipërisë.
Sot, më 7 mars 1998, këtu, në Athinë, në kuadrin e përvjetorit të hapjes së shkollës së parë shqipe, një grup arsimtarësh me përvojë të gjatë në arsim, njerëz të dashuruar pas profesionit të mësuesit, emigrantë me banim në Athinë, formuan GRUPIN NISMËTAR TË MËSUESVE për tu mësuar fëmijëve të shkruajnë e lexojnë në gjuhën e bukur shqipe, në gjuhën e nënës…
…Ne besojmë se Kryeministri dhe Presidenti i Republikës së Shqipërisë, të cilët kanë qenë vetë pedagogë, do të ndihmojnë për këtë dhe do të përdorin autoritetin e tyre që fëmijët e emigrantëve të mësojnë gjuhën shqipe dhe të integrohen në jetën shqiptare si të barabartë me bashkëmoshatarët e tyre.
Grupi nismëtar: Jovan Mëhilli, Evanthi Loli, Natasha Ashiku, Bukurie Kodra, Thanas Mica.
Rrëfimi i dytë: Mimoza Dako, mësuese dhe organizatore e shkollimit shqip në emigracion:
“Ishte me të vërtetë një ditë e veçantë, një moment jo vetëm emocionues por edhe historik. Më 7 mars të vitit 2001, një ditë simbol, filloi mësimi i fëmijëve në gjuhën shqipe, falas. Përpjekja për të arritur deri atje ishte më e përparshme. Nëpërmjet njohjeve, ndihmës që na dhanë edhe sindikatat greke, nëpërmjet financimit që i bënin vatrës së emigrantëve në Selanik, menduam që do të ishte me vlerë që ky mjedis që na jepej, sikur na ra nga qielli kur i thonë fjalës, ta shfrytëzonim për tu dhënë mësim falas fëmijëve shqiptarë. Atëherë me të vërtetë ishte shumë e vështirë sepse ishte një gjë që një praktikë e tillë bëhej për herë të parë, jo vetëm nga ana e ambientit, d.m.th., të vetë vendasve, grekëve, por edhe tek shqiptarët. Nuk ishte dëgjuar deri atëherë një gjë e tillë megjithatë iu përgjigjen thirrjes që të përkrahet kjo iniciativë, të vinin mësues dhe dita e kurorëzimit ishte 7 marsi i vitit 2001…” (Durrës, korrik 2008)
Rrëfimi i tretë: Flutura Tafilaku, “Qendra Kulturore Porta”
“…Ishte rastësi ardhja e një çifti të vjetër amerikan, misioni i të cilëve është ndihma ndaj vendeve të treta, kanë qenë edhe në Shqipëri, madje kuptojnë dhe flasin mjaftueshëm edhe shqip. Më lidhi me ta gjuha angleze dhe të qenët shqiptare. Shprehën dëshirën për të bërë diçka për komunitetin shqiptar. E konkretizuam objektivin tek puna me fëmijët. U lirua shtëpia poshtë, shtëpi të cilën ata e morën me qira. Aty u hap Qendra Kulturore “Porta”. Filluam punën për mbledhjen e fëmijëve, për sigurimin e bazës materiale… dhe nisa mësimin.
…Puna është e papaguar. Shpresoj që një ditë shteti shqiptar do të reflektojë që të mos jemi emigrantë sot këtu e nesër në atdhe. Duhet bërë një farë pagese, qoftë edhe me pagesën që marrin mësuesit në Shqipëri…” (Athinë, 2008)
Rrëfimi i katërt: Marinela Duri, mësuese në Korith:
“Gjeta një libër për mësimin e gjuhës shqipe fëmijëve në familje. Ua shpërndava prindërve. Diçka bëra, diçka shumë pak sepse fatkeqësisht shqiptarët preferojnë, madje do ta them drejtpërsëdrejti siç ma thanë disa.
- Dakord jemi. Të dalim bashkë sot, tu qerasim, të paguajë 50 euro, të hamë mish e të pimë verë, por mos na përziej me këto gjëra.” ( Durrës, korrik 2008)
Rrëfimi i pestë: Shkolla Shqiptare Athinës…
E premte, 8 dhjetor 2006. Mbrëmje. Ora shtatëmbëdhjetë. Për ju, për ne, është një ditë e zakonshme, një mbrëmje dhe një orë e zakonshme. Për Ata është një ditë e shënuar, një orë e madhe e jetës. Që në këtë çast për ta, rreth asaj tavoline të harkuar do të hapet një botë tjetër, një dritare e madhe nga ku shihet me zë dhe me shpirt Atdheu, Shqipëria. Disa prej tyre ishin foshnja kur legalisht apo ilegalisht, me autobus, aeroplan apo maleve në dëborë e suferinë shkelën dhe bënë fole në një tokë tjetër, në një vend tjetër. Fjalët e para të gjuhës shqipe dikush prej tyre i dëgjoi ATJE, fjalë që më vonë do të përziheshin e zbeheshin përballë një gjuhe tjetër që flitej në rrugë e më vonë në shkollë. Disa lindën këtu. Më parë se të mësojnë gjuhën e nënës mësuan tjetër gjuhë. E mësuan ta flasin, ta shkruajnë, ta lexojnë…
…Këto, që sot, 8 dhjetor 2006, ora 17 e mbrëmjes do t’i takojnë të kaluarës. Ose më mirë të themi do të bashkëjetojnë me të kaluarën duke u vënë në garë për t’ia kaluar asaj.
Ky çast jete u shënua në katin e 8-të të një godine të rrugën Triti Semptemvriu ( 3 shtatori ) 18, në një sallë të vogël, mjedis i Shkollës Shqiptare të ATHINËS.
Për penelata në reportazhin për krijimin e kësaj tabloje të jetës në emigracion zgjodha bisedën me mësuesen, me gjyshërit, me prindërit e nxënësve të parë të kësaj shkolle. Po i përcjell ashtu siç i fiksova në diktofon, pa redaktuar, me ndonjë ndërhyrje të vogël prezantuese. Kam lënë jashtë reportazhit nismëtarin, drejtuesin e Shkollës Shqiptare të Athinës Lorenc Koka. Një ditë tjetër, kur të çlirohet nga emocionet, kur të marrë rrugë shkolla e lulet e para të çelin, do të kthehem e do të mbledh e bëj tufë “lulet” e kësaj shkolle…(Athinë, dhjetor 2008)
Rrëfim i gjashtë:
Lidhet me një telefonatë e një bisedë me Lorenc Kokën, “nga një zonjë plot kulturë e edukatë dhe me arsim të lartë” e cila ka “dy fëmijë dhe dëshiron t’i regjistrojë për të mësuar shqip” tek Shkolla Shqiptare e Athinës. Zonja informohet se “mësimet e gjuhës shqipe zhvillohen vullnetarisht ditët e shtuna dhe të diela. Ndërsa ditët e tjera janë për mësimet e kompjuterit dhe të anglishtes” Zonja, “plot mirësjellje sqaron se është e interesuar vetëm për mësimin falas të gjuhës shqipe, ndërsa për mësimet e tjera i ka regjistruar fëmijët te një shkollë private greke” . (Athinë, mars 2012)
Rrëfimi i shtatë: Mësuesja Lori Ibrahimi thotë:
“Unë jam një prej mësueseve vullnetare dhe kam klasën e dytë të gjuhës shqipe. Nxënësit e mi janë me te rriturit e kësaj shkolle dhe pak a shumë i kuptojnë me mirë situatat. Të dielën e shkuar shpërndava disa fletushka në të cilat shkruhej se si funksionon shkolla jonë. Unë jua lexova edhe fëmijëve që meqenëse janë të një moshe që deri diku i kuptojnë disa gjëra pyetja e parë që më bënë ishte në se unë merrja ose jo para për punën që bëj. Kur u thash JO u erdhi çudi që ne mësueset e gjuhës shqipe në shkollën shqiptare nuk paguhemi fare.
Disa prej tyre më pyeten: Po çfarë fiton ti nga kjo që bën?
Edhe shumë të tjerë miq dhe të afërm ma kane bërë këtë pyetje.
Që jam mësuese tek kjo shkollë është nder për mua. Çdo te diele kur shkoj në shkollë e ndjej veten që jam mësuese dhe jo shitëse në ëmbëltoren e Elenit. Çdo të diele kur shkoj në shkollë më duket sikur jam në një copëz të Shqipërisë.
Por vetëm kjo nuk mjafton. Shkolla ka nevoje për shumë gjera të tjera. Në qoftë se të gjithë shqiptarët, prindërit dhe mësuesit do ta ndihmojnë shkollën shqipe do ti japim mundësi asaj të vazhdojë rrugën e bukur që ka nisur. (Athinë, mars 2012)
Rrëfimi i tetë: Greta Aliaj, mësuese e Gjuhës Shqipe në Itali pasi më thotë që e zhvillon mësimin në mënyrë vullnetare, pa pagesë vazhdon:
Nuk mund të vazhdoj më gjatë. Së fundi kam një përvojë shumë të bukur me një vajzë që sapo kishte ardhur nga Shqipëria, nga një fshat i Shkodrës. Ishte një projekt i një organizate sindikaliste dhe më ftuan që të shkoja që të ndihmoja këtë vajzë për të mësuar gjuhën. Shkoj dhe e gjej këtë vajzë pa vështrim dhe pa të folur. Ishte futur në një botë që edhe ajo nuk e dinte se ku ishte. Punova me të me pagesë. Kam punuar shumë mirë. Dhe aty kuptova se ka ardhur momenti që unë duhet të paguhem për atë që bëj, sepse do të punoja më mirë. Punova shumë me atë fëmijë sepse për të bërë këtë punë nuk është e domosdoshme që të jesh mësues i mrekullueshëm i gjuhës por duhet të jesh shumë psikolog. Ky fëmijë është në duart e tua…” (Durrës 2007)
Rrëfimi i nëntë: I një mësuesi në fshat, Eqerem Elezit, shpallur “Mësues Model 2010-2011” nga revista “Mësuesi”…
Gjithmonë e kam pas dëshirë të arrij këtë ditë. Gjithmonë e kam pas brenda vetes. Profesioni i mësuesit më ka pëlqyer shumë. Të them të drejtën kur u larguam ato vite, flasim për vitin 1997 u ndjeva ngushtë, ishte një punë që nuk e çuam në fund, një punë që e lamë përgjysmë. Që të jem i sinqertë, mbase kjo është ajo forca shtytëse më e madhe që më detyron, që më bren se kam lënë diçka pa bërë nga ajo që mundja të bëja.
Nuk flasim vetëm për ëndrra. Flasim këtu se kemi detyrime. Është ëndërr, por kemi edhe detyrime. Kemi detyrime ndaj Atdheut, në qoftë se do të themi këtë fjalë që sa vjen e nuk po dëgjohet më. Kemi detyrime ndaj atij mjedisi që na përgatiti ne për mësues, që të luanim një rol që duhet të luanim, por siç e thashë e lamë në gjysmë.
Shtoj edhe ndaj kërkesës që njeriu ka ndaj vetes. Ajo bile duhet të jetë kërkesa më e lartë: Çfarë kërkesash ke ti ndaj vetes? Këtë e bëj për të shlyer diçka që e kam lënë në gjysmë dhe në rast se do t’ia arrij qëllimit, siç duhet të them sinqerisht, do të ndjehem i lumtur.
Është një ëndërr për mua sikur këta të arrijnë të lexojnë dhe të shkruajnë në atë shkallë që dua unë. Kuptohet me një cilësi të mirë… (Saranti, Thiva, maj 2009)
Rrëfimi i dhjetë: Stela Protonotarjo, drejtoreshë e shkollës së Gravës, Athinë, e akuzuar së bashku me mësuesen e gjuhës shqipe Denada Karkalla pse hapi një klasë në gjuhën shqipe në mjediset e shkollës së saj, shpallur e pafajshme nga gjykata e Athinës më 22 janar 2010 …
“Duam që nisma jonë të mos qëndrojë këtu por të shkojë edhe në shkollat e tjera në Athinë dhe në të gjithë Greqinë. Kështu do të rritet kultura dhe bashkëpunimi me vendet e tjera nga vijnë të rriturit dhe fëmijët. Fëmijët duhet të vazhdojnë mësimet, të shkruajnë e lexojnë në gjuhën e nënës së tyre. Mendoj se është shumë e rëndësishme që të mësohet gjuha e nënës dhe të ndihmojnë veten e tyre edhe në zhvillimin e dijes dhe të kulturës” Athinë, Grava, 8 prill 2003
Rrëfimi i njëmbëdhjetë… Dashamir Zaçe, mësues në ditën e parë në Selanik në paraqitjen e librit “Shkolla shqipe e Selanikut”, 11 maj 2014…
…Në librin “Shkolla shqipe e Selanikut” jepet historiku dhe përpjekjet e një grupi mësuesish të Selanikut dhe rrethinave të tij për mësimin plotësues të gjuhës shqipe që hodhi hapin e parë më 7 mars 2001.
Si lindi mendimi dhe si u realizua kjo dëshirë që në themel kishte dashurinë për gjuhën, dheun e mëmës, këtë e tregon Mimoza Dako e cila i ka përjetuar emocionet e dilemës “Do fillojë apo jo kjo punë?” në luftë me realitetin i cili nuk ishte shumë mikpritës, në luftë me veten “A do të jemi në gjendje të gjejmë mësues?”, “Po nxënësit a do të vijnë?”…
Këto dilema morën fund më 7 mars 2001 kur salla ku u mblodhëm ishte plot me mësues, fëmijë dhe me prindër.
Hapi i parë ishte i suksesshëm. Që këtej do të nisë rruga që filloi në Selanik, për të vazhduar në tërë Greqinë.
Emocione, gëzime dhe pika loti…
Një 7 mars në shekuj të ndryshëm e në vite të ndryshme, një ripërtëritje në kohë.
Një kohë kur Shqipëria po rilindte nga skllavëria otomane, në kohë kur diktatura e egër ra dhe shqiptarët e shpërndarë nëpër botë, kushtoi thirrja:
“Të ruajmë fëmijët nga asimilimi! Të ruajmë identitetin e fëmijëve tanë!”
Abdurahimi na ka quajtur Rilindës çudi!
Po ku qëndron çudia?
Së pari: Në sakrificën që bënë mësuesit e Selanikut që morën përsipër një detyrë të vështirë në një mjedis jo shumë miqësor.
Së dyti: Morën përsipër që mësimin ta bëjnë si vullnetarë nën shembullin e gruas së madhe Nënë Tereza.
Së treti: Të realizojnë orët mësimore vetëm me tri libra duke fotokopjuar temat e mësimit
Së katërti: U punua në gjysmë ilegalitet, gjithmonë me shqetësimin “A po më vjen policia?”
Së pesti: Librat nuk i sillnin nga Alemania si Dhaskal Todri por nga Përmeti, Korça e Tirana të mbledhura nga mësuesit pasi mbaronin vitin shkollor në Shqipëri dhe i fusnin në Greqi si literaturë artistike.
Së gjashti: Shteti, si sulltanati nuk na përkrahu fare, bile ministri i jashtëm kur vajtëm t’i qanim hallet na deklaroi: “Vetë keni vajtur në mërgim, vetë zgjidhini hallet tuaja”, a thua se hallet tona nuk ishin halle të një të tretës së Shqipërisë në mërgim…
Së shtati: Kemi një ndryshim të vogël nga rilindësit. Asnjeri nga ne nuk u helmua dhe nuk u persekutuar…
Rrëfimi i dymbëdhjetë: Vera Shkurti në filmin dokumentar “Vera, mësuese në dy ishuj”…
…Ishte një gjë shumë e bukur për mua ta realizoja në kushtet e mërgimit pasi së bashku me realizimin e mësimit të gjuhës shqipe do lidhja edhe diçka tjetër, atë që atyre u mungonte, lidhjen me rrënjët e tyre, me vendin, prindërit gjyshërit, stërgjyshërit, pse jo edhe popullin, historinë e vendit të tij, sepse ashtu dalëngadalë duke njohur veten në kuptimin e plotë ai do të jetë edhe më krenar për atë që është shqiptar.
…Unë sot u mësoj fëmijëve shqiptarë në dy ishuj të Greqisë, në Tinos dhe Siros gjuhën shqipe. Ata gjuhën e dinë sepse vijnë nga brezi i parë i emigrantëve. Por në qoftë se mendojmë dhe shkojmë përpara me imagjinatën pas njëqind vjetëve çfarë do të ndodhë? Në qoftë se ky brez i dytë shkëputet nga brezi i parë, nuk e trashëgon gjuhën në atë nivel, në atë cilësi, brezi tjetër akoma më pak, tjetri akoma më pak. Atëherë do ndodhë ajo që dalëngadalë gjuha do të humbasë…
* * *
Mësuesit shqiptarë në hapësirën gjeografike greke, përbëjnë një pasuri të pallogaritshme kombëtare, ata janë me të vërtetë “RILINDËS TË KOHËS SONË” siç i ka vlerësuar Dritëro Agolli i madh i letrave shqipe në një bisedë me të, për Ta. Citimet e marra drejtpërdrejt nga ana ime në kohë e hapësirë, citime të botuara në librat “Rilindësit e kohës sonë”, “Shkolla shqipe e Selanikut” dhe “Shkolla shqiptare e Athinës- Rilindësit e kohës sonë 2” përbëjnë një shembull të mrekullueshëm të punës dhe i përkushtimit të tyre.
Kaq mjafton. Ata prej 14 vjetësh po e bëjnë punën e tyre, madje po e bëjnë me një durim dhe përkushtim të jashtëzakonshëm. Po japin mësim falas, po bëhen në një far mënyre qesharakë në kushtet e mendimit dhe jetesës në kornizën e rendit kapitalist. Askush në Greqi nuk punon falas. Askush në Greqi nuk i çon fëmijët në frontistirjo pa pagesë. Atëherë pse ajo Zonja, “Është e interesuar vetëm për mësimin falas të gjuhës shqipe, ndërsa për mësimet e tjera i ka regjistruar fëmijët te një shkollë private greke” ? (Rrëfimi i pestë). Ajo paska para për tu mësuar fëmijëve të saj anglisht, frëngjisht, informatikë…por për tu mësuar atyre gjuhën e vet dhe të nënës së vet e kërkon “falas gjuhën shqipe”?.
Nuk do të vazhdoj më gjatë, kush ka veshë- dëgjon, kush ka sy-shikon, kush ka mendje- mendon.
Shteti shqiptar ka falimentuar, nuk jep asnjë qindarkë për mësuesit e gjuhës shqipe në Greqi e gjetkë. Është deklaruar kjo dhjetëra herë. E vetmja gjë që jep duke bërë bujë janë abetaret dhe ndonjë libër me përmbajtje të dyshimtë. Lanet qofshin edhe ato.
Në qoftë se një prind nuk ka të paguaj 309 lekë (2,2 euro) për një abetare atëherë haram e pastë të qenët shqiptar .
Në qoftë e një prind nuk jep pesë euro në javë për shkollimin e fëmijës së tij në gjuhën e vet dhe të nënës së tij atëherë …
Në qoftë se shkollat shqipe në Greqi do të vazhdojnë të mbahen me “Të shtuna komuniste” me “ Me punë vullnetare”, “Me punë pa pagesë” atëherë ato meritojnë të mbyllen.
Shoqëria shqiptare në Greqi, partitë politike, shoqatat e shoqëritë e emigrantëve do të jenë përgjegjëse për shuarjen e gjuhës shqipe në radhët e brezit të ri të emigrantëve në Greqi, në kthimin e tyre në një “diasporë klasike” siç deklaroi një diplomat i lartë.
MJAFT MË ME “TË SHTUNA KOMUNISTE” ! MJAFTË MË “PUNË VULNNETARE” !
KA ARDHUR KOHA PËR NJË LIGJ PËR MËSIMIN E GJUHËS SHQIPE NË MËRGATË, LIGJ QË T’I KONSIDEROJË MËSUESIT DHE FËMIJËT NË MËRGATË SI PJESË E PA NDARË E SHKOLLËS SHQIPE NË ATDHE…
Athinë, 2015