• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

BUKURITE SHQIPTARE

July 12, 2015 by dgreca

-Tomorri, që mban nën “këmbë” Bogovën, perlën turistike/
Pikërisht nën “këmbët” e malit të Tomorrit, kësaj enigme mitologjike, pasi ke përshkruar 12 kilometra rrugë nga qyteti i Policanit, shtrihet Bogova. Në fillim përballesh me nje urë që ndan fshatin në dy pjesë. Në të dy krahët e saj ndodhen lokale, restorante dhe hotele, pasi e tille eshte Bogova, fshat që jeton me turizmin. Gjelberimi i pyjeve shtrihet nga të gjitha anët, deri tek “Rezervati i Bogovës”, pyll i cili sipas banorëve, ka qenë i preferuar për gjueti nga ish-udheheqja e kohës së monizmit. Është plotë një siperfaqe prej 350 hektarësh pyll, ku të pasionuarit e gjahut mund të gjejnë që nga derri i egër, lepuj, e deri tek dhelpra.
Në të gjitha lokalet e fshatit ka burime uji që rrjedh nga mali dhe pronarët kanë shkrirë gjithë fantazinë, për të sjell në forma të ndryshme këtë dhuratë të natyrës e për ta shfrytëzuar për bizneset e tyre. Në oborret e lokaleve, restoranteve, ka gjithmone mjete të parkuara, gjë që tregon se këtu nën Tomorr, problemet ekonomike mundohen t’i mbulojnë me burimet turistike.Targat e ndryshme të makinave tregojnë se vizitorët janë nga vende të ndryshme, të huaj e vendas, që kanë udhëtuar kilometra rrugë për të shijuar natyrën, por dhe ushqimin dhe pijet e zonës. E ndërsa sistemohesh në lokalet komode, ku ajri i pastër dhe gjelberimi është me shumicë, nga kodrat matanë lumit shikon banorë që punojnë të qetë, pasi këtu turizmi ecën se bashku me blegtorinë, pemtarinë dhe bujqësinë.
Bogova, dikur një fshat i zakonshëm malor, sot enderron të instaloje statusin e vendit turistik.

Për banorët e vjetër dhe të rinj, sot Bogova e ka marrë “pasaportën” e një vendi turistik, fale natyrës që ka, por dhe punës së madhe të njerëzve që e duan dhe që kanë lidhur jetën me të. Bogova ndodhet në lartesinë 265 m mbi nivelin e detit dhe ketë e dëshmon dhe klima që mrekullon të gjithë vizitorët. Dikur Bogova ka qenë një lagje e Policanit, e cila u popullua rreth viteve 1950-të, por që morri zhvillim pas viteve ’90, kur edhe u krijua si njesi administrative. Ajo që e bën të vecantë Bogovën nuk është vetëm natyra, por dhe popullsia që sa vjen dhe rritet, ndryshe nga fshatra të tjerë që braktisen. Sot komuna përbëhet nga nëntë fshatra, Bogova, Novaja, Bargullasi, Nishova, Kakruka, Dobrusha, Perparimi, Selani dhe Jahupasi, duke regjistruar rreth tre mijë banorë.

Lokalet që ofrojnë dhe shërbime hotelerie shërbejnë gjithcka, që ka lidhje me zonën. Këtu mishi në hell i qingjit apo kecit, sipas sezonit, ka shijen e malit dhe si i tillë është zgjedhja e cdo vizitori. Pijet e prodhuara ne zonë, si rakia dhe vera, shoqerojne mishin, por dhe djathin dhe perimet e zonës. Një ditë në Bogovë, të bën të harrosh cdo dietë, pasi e tillë është zona tërheqëse ndaj ushqimit, që me mburrje banorët e konsiderojnë bio.

Vizitorët, që në përgjithësi e njohin zonën, pasi kanë përshkruar historinë e Beratit, i tundon për së largu Skrapari, që të kujton peligrinazhin drejt malit të shenjtë të bektashinjve. Pikërisht, në ditët e peligrinazhit në Bogovë ndalen në udhëtim pelegrinët nga të katra anët e vendit, por jo vetëm, për t’u qetësuar në këtë perlë që natyra i ka falur të gjitha, por qe njeriu duhet të bëjë më shumë.

Në përgjithësi, këdo që ndesh e bisedon, te flet me pasion për Bogovën dhe vendet e bukura rreth saj. Ata janë pasionante dhe kerkojnë të bëhet më shumë per këtë vend kaq tërheqës per vizitorin. Duke vlerësuar mrekullinë e natyrës, potencialin turistik, punën e palodhur të banorëve që nëpër kodra kullosin bagetinë, mbledhin bimë medicinale, erëza për kuzhinën, kultivojnë rakinë e verërat. Duke konsideruar si potencial investimet e dhjetëra bizneseve në hotele, restorante, ata nuk rreshtin së foluri për Bogovën. Zhvillimi i mëtejshëm i Bogovës lidhet me përmiresimin e gjendjes së infrastrukturës rrugore. Ato pak kilometra rrugë që e lidhin me Beratin dhe Skraparin, ndodhen në gjëndje të keqe. Është për t’u vlerësuar fakti që dhe pse me një infrastrukturë që le për të dëshiruar, Bogova vizitohet cdo vit nga dhjetë mijë vizitorë.
Këtë fillim sezoni turistik, Bogova e gjelbëruar pret dhe përcjell vizitore që mahniten nga pozicioni i saj natyror, gjelbërimi, uji i ftohtë dhe natyral, sherbimi i ofruar nga banorët, por që diçka duhet bërë që vizitorët dhe turizmi në këtë zonë të jetë i pranishëm në stinën e verës.

Filed Under: Kulture Tagged With: Bogova, perla turistike, Tomorri

Tomorri pagan me veshje myslimane, rituali në 2400 m lartësi

August 26, 2014 by dgreca

“Njerëzit kërkojnë shërim nga gjaku i bagëtisë”
Për pesë ditë dhe net mijëra njerëz ngjiten në Malin Tomor për pelegrinazh. E vështirë t’i quash besimtarë të një zoti njerëzit që vijnë këtu me hapësira që zgjerohen e ndërtohen përvit nga kleri bektashi. Vëzhgimi i ABC NEWS në Teqenë dhe Mekamin e Çukës mbi Kulmak.
Në pelegrinazhin e gushtit në Tomorr kërkojmë një kuptim kulturor prej bektashizmit. Në teqen 100-vjeçare dhe në Çukën mbi Kulmak, guri i ri është përhapur dhe ka zgjeruar vendin e kultit, me varret e shenjtëve. Njerëzit kërkojnë mirëqenie dhe ekonomi për shtëpitë, shërim për të sëmurët, gratë për të lindur fëmijë, të rejat fat në martesë.
Gjatë pesë netëve të pelegrinazhit ushqimi bazë është mishi i qingjit. Bagëtitë brenda vathave të improvizuara rrëzave të teqesë qarkullojnë në duart e familjarëve dhe kasapëve profesionistë. Janë therur rreth 7400 kokë dhen.
Raporti i sekretarit të teqesë do kishte tronditur shoqatën për mbrojtjen e kafshëve, po ta kishte Shqipëria një të tillë. Ca më shumë po të besohet që bektashizmi e sheh zotin kudo te gurët, drurët, muzika, dhe te çdo kafshë sheh shpirtin e shtegtuar të njeriu të vdekur. Po sigurisht këtu askush nuk mendon se po ha shpirtin e të ngjajshmit të vet.
Po bektashinjtë që rregullë jete kanë tolerancën edhe në ushqim, e lejojnë si në parahistori flinë dhe dhuratën për malin e shenjtë dhe mekamin e Abaz Aliut. E vetmja kafshë që nuk preknin dot ata është lepuri. Sepse besohet të jetë shpirti i vrasësit të Abaz Aliut!
Portreti i këtij persi, Abaz Aliut, rënë në Qerbela është si një riprodhim ashiku Bollivudi. Që përfundon në facebook. Mbi kalë është po ai. Vepër e një autori të realizmit socialist. Prej 1800-ës ekziston në gur pseudo varri i tij. Një dorë dhé prej varrit të vërtetë në Mesopotamin islam.
Bektashizmi përvetësoi në këtë majë mali një kulturë pagane, një hapësirë shpirtërore të psikës popullore. Siç bëri më vonë doktrina komuniste që ditët e shenjta të feve monoteiste i ktheu në festa për klasën fshatare e punëtore.
Maja jugore e Tomorit. 2400 metër lartësi. Natyra është e akoma e fortë për të mos u ndotur nga njerëzit.

Filed Under: Histori Tagged With: latërsi, myslimane, në 2400 m, pagan me veshje, rituali, Tomorri

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT