• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Gjuha, tradita, identiteti dhe Shqiptarizmi

December 28, 2018 by dgreca

1-Filip-Guraziu-1Nga Filip GURAZIU/

Gjuhapa dyshim asht elementi kryesor bashkëformues  i nji  populli  dhe së bashku me sjelljet ose veprimet  që manifestohen  në mënyren e jetesës , kodin juridik dhe kulturën e nji populli formojnë ate që ne e quejmë  Traditë.

Dy konceptet, Gjuha dhe Tradita me kalimin e kohës zanë vend thellë në ndërgjegjën e individit ( i konsideruem qelizë formuese e ndërgjegjës së shoqnisë njerzore) dhe projektojnëe me kalimin e kohës…përcaktojnë  konceptin e Identitetit.

Tradita dhe identiteti  janë dy  koncepte juridike  që bashkëjetojnë të ndërthuruna ngusht njena me tjetrën gjatë evolucionit të  pa mbarim të nji shoqnije njerzore, tue qenë në të njajten kohë mjaft të ngjajshëm, por konceptualisht të ndryshëm.

Evolucioni i pashmangshëm, efekt magjik i kohës, ndikon pa paragjykim  në transformimin e “ mjedisit “ ku jeton shoqnia njerzore tue transformue edhe vetë njeriun. Ai (evolucioni ) nuk pyet për urdhna politikë, për dasi krahinore, për dëshira të “unit”, por vepron simbas nji logjike të imponueme prej  nji fuqie të padukshme e cila përjeton përmbrendë ndërgjegjes së  nji shoqnie njerzore dhe kushtëzohet prej  Identitetit.

Asht pikërisht ky identitet që imponon kodin specific  të skalitjes së ADN së individit  dhe që percakton dhe dallon nji popull me nji tjetër. Tue e shtri hapsinën e logjikës per të gjitha qeniet e gjalla,  lehtësisht konstatojmë  se sa fort dashunohet ruejtja e Identitetitne natyre; kaq e fuqishme paraqitet kjo “ lidhje “ me Identitetin , sa shpesh për me e ruejtë dhe trashigue sfidohet jeta në favor të vdekjës!

Diktatura në vitin 1972 i dha dënim maksimal Gegnishtes me pasojë eleminimin material të sajë, por anës shpirtnore të lidhun me Identitetin nuk pati se  ç’ka me i ba ! Gegnishtja jetoi për shumë vite  në letargji mbrenda ndërgjegjës popullore derisa shpertheu mbas viteve 90-të…

Sot Gegët vazhdojnë të komunikojnë në familje gegnisht ashtu si kanë folë prindt e tyne; sot “ paskajorja “ hap mbas hapi po gjenë terren në komunikim jo vetëm në veri; sot, shkruejnë gegnisht mbi 200 autorë; sot shkruhen artikuj në gegnisht në gazetat kryesore; sot këndohen kangë në gegnisht; sot nji masë e madhe njerzish të thjeshtë ( Gegë) shkruejnë poezi në gegnisht si forma ma e sinqertë dhe direkte e shprehjes së tyne emocionale ( Libri “ Antologji – Gegnishtja Poetike “ i publikuem kët vit përmblodhi poezi në gegnisht prej 35 autoreve të panjohun ma parë )

Pra, gegnishtja jeton fuqishëm në ADN e popullit shqiptar !

Mungesa e gjuhës së Nanës , hupja e gegnishtes  na transformon në  nji popull pa identitet, ‘ pa të kalueme dhe pa të ardhme ‘ dhe me të drejtë vijnë pyetjet: Kush do të ishim ne shqiptaret pa identitetin tone? Prej kah erdhëm  dhe ku do të shkojmë ? C’farë të drejte juridike do të kishim ne për mbrojtjën e interesave tona  kombëtare me qenë se pa Gegnishten mbesim me identitet anonim ?

Në kushtet e nji “ beteje të verbërt “ me fillesë  politike dhe  e nxitun prej nji smire me motive krahinore antishqiptare që sot mbahet në kambe artificialisht prej atyne akademikve të cilët vlersojnë ma teper “unin” e tyne se  sa interesat ‘ kuq e zi ‘ mbarëkombëtare, del si ‘ detyrë mbi detyrat’  jo vetem mbrojtja, por edhe rritja e fuqizimi i përdorimit  të gjuhës së Nanës, Gegnishtes.

POR KUJDES !!! Nuk kërkohet  përmbysje e “standartit “ në favor të Gegnishtes, por vetem rishikimi e tij për me mundësue ndërthurjën  sa ma të mire dhe mbi baza shkencore të Tosknishtes me Gegnishten ! Thirrjes tonë i vjen në ndihmë ‘ dialektika dhe evolucioni: gjuha si pasqyrim i pandashëm i evolucionit në mjedisin shoqnor kërkon domosdoshmënisht sot mbas 46 viteve studim dhe rishikim, vetëm akademikët marksistë të edukuem me filozofinë materialiste paraqiten dogmatikë spse për kët rast nuk i pranojne zhvillimet dialektike !!!

Nw kwto 30 vjet “ demokraci “ shqiptarët thyen ‘tabu’ qw nuk ja merrte mendja kuj; si heqia e vendimit me vdekje ose pranimi ligjor i martesave me të njajtin seks etj., por vetem rishikimi i vendimeve qe na la i “ashtuquejtuni kongres politik gjuhesor “ i 1972  vazhdon të konsiderohet TABU !  Dashakeqësi ?,   No coment !

A munden dhe a duhet të bashkohen Shqiptarët me kontributin e tyne modest në favor të gjuhes së Nanës ? Ç’ka nënkupton  ruejtjen dhe mos hupjen  e veprave madhore kulturore identitare për mbarëkombin shqiptar;  të Kristoforidhit, Fishtës, Shirokës, Vasës, Gjeçovit, Mjedës, Migjenit, Prennushit, Koliqit, Camës, Pipës, Rrepishtit , Shllakut, Dedës, Gjeçit e shume e shume te tjereve , në shërbim të edukimit të brezit të ri ! A duhet dhe a mund të jemi bashkë për ruejtjen e traditave tona, për ruejtjen e identitetit tonë ?

 

Jemi të ndërgjegjshëm për situatën e vështirë ekonomike  dhe morale që po kalojnë  shqiptarët, por në të njajtën kohë jemi po aq të ndërgjegjësuem dhe të bindun se nuk duhet me hupë kohë, por me u  bashkue me kontributin tonë rreth nji ideali që  nuk lidhet me partitë politike, as me besimet fetare,  as me nacionalizmin agresiv dhe as me diskriminimin e pakicave etnike  etj., por që ka si objektiv  vetëm  ruejtjen e identitetit etnik, nderimin e flamurit kuq e zi, për nji kohezion sa ma të fortë ndërmjet shqiptarve kudo që ndodhen me qëllim respektimin e sakrificës së mijra shqiptarve që derdhën gjakun për atë flamur dhe nderimin e  të gjithë atyne që sakrifikuen çdo gja për kulturën dhe traditen tonë , për gjuhen Shqipe që nuk mund të kuptohet pa bashkimin dhe nderthurjen e  Gegnishtes me Tosknishten..

Vetëm kështu bashkohen shqiptarët rreth identitetit të tyne historik tue u radhitë me krenari si nji ndër popujt ma autokton tëBallkanit . Ky asht vizioni i së ardhmes  që i hapë rrugën Shqipes dykrenare drejtë naltësive hapsinore për  me fluturue “ la e më la “.   Te bashkohemi pra e mos tëpresim ma!

 

 

Filed Under: Analiza Tagged With: Filip Guraziu, gjuha, IDENTITETI, shqiptarizmi, tradita

KOSOVA KULTIVON ME SHUMË RESPEKT TRADITËN E TOLERANCËS NDËRFETARE DHE NDËRKULTURORE

July 17, 2015 by dgreca

-Festohet Bajrami, mesazhe kundër çdo ekstremizmi dhe terrorizmi në emër të fesë/
Nga: Behlul Jashari/ PRISHTINË, 17 Korrik 2015/- Në Kosovë festohet Bajrami i Madh, drejtuesit institucionalë e politikë të shtetit më të ri evropian në mesazhet e tyre kanë uruar paqe, solidaritet dhe mirëkuptim me njëri-tjetrin, duke theksuar vlerat e tolerancës ndërfetare dhe ndërkulturore.
“Të punojmë çdo ditë, me shumë përkushtim, për ndërtimin e të ardhmes më të mirë për vendin tonë, si pjesë e familjes së madhe evropiane, duke kultivuar me shumë respekt traditën e tolerancës ndërfetare dhe ndërkulturore si vlerat me të çmuara të shoqërisë sonë”, theksohet në Kosovë, në mesazhet e urimit në festën e Bajramit të Madh.

BASHKË PËR VLERAT NË INTERES TË NJERËZIMIT DHE PAQES
Kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, me rastin e Fitër – Bajramit, vizitoi sot Bashkësinë Islame të Kosovës, ku u prit nga myftiu i Kosovës, Naim Tërnava.
Duke uruar myftiun Tërnava dhe të gjithë besimtarët myslimanë të Kosovës, kryeministri Mustafa, theksoi se Festa e Bajramit është një ditë e cila i bashkon të gjithë besimtarët dhe përkujton se duhet të zhvillohet solidariteti, toleranca e të punohet bashkërisht për të mirën e njerëzimit.
“Ne erdhëm sot të vizitojmë Bashkësinë Islame, t’i urojmë myftiut dhe të gjithë bashkëpunëtorëve të tij, por edhe të gjithë besimtarëve islamë Ditën e Bajramit. Një ditë që është shumë e rëndësishme për ne të gjithë, sepse është një ditë e cila na bashkon edhe në familje, na bashkon edhe me miqtë, na bashkon edhe me të gjithë të tjerët që nuk kemi mundësi që t’i shohim dhe t’i vizitojmë shpesh, por edhe na përkujton me faktin se ne duhet të zhvillojmë solidaritetin, duhet të zhvillojmë tolerancën, duhet të punojmë bashkërisht për të mirën e njerëzimit”, tha kryeministri Mustafa.
Duke vlerësuar punën që Bashkësia Islame po bën në edukimin e popullatës dhe në aktivitetin e përditshëm për të zhvilluar paqen e mirëkuptimin, jo vetëm në Kosovë por në tërë botën, kryeministri kosovar Mustafa theksoi përkushtimin që të punohet bashkërisht për thellimin e këtyre vlera dhe që të punohet në interes të njerëzimit dhe në interes të paqes.
Gjatë vizitës në Bashkësinë Islame të Kosovës, bashkë me kryeministrin Isa Mustafa, ishin edhe zëvendëskryeministri i parë, njëherësh ministri i Jashtëm, Hashim Thaçi, ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ferid Agani, ministri i Forcës së Sigurisë së Kosovës, Haki Demolli dhe ministri i Financave, Avdullah Hoti.

OBLIGIM I SHENJTË TA RUAJMË VATANIN TONË SI SYTË E BALLIT, E KEMI AMANET ATDHETAR E FETAR

Mesazhi i Bashkësisë Islame të Kosovës kundër çdo ekstremizmi dhe terrorizmi në emër të fesë është shprehur edhe sot në festën e Fitër Bajramit, për të cilën u janë drejtuar urime të gjithë shqiptarëve kudo që janë, besimtarëve myslimanë.
Në faljen në Xhaminë e Madhe në Prishtinë, kryetari i Bashkësisë Islame të Kosovës, myftiu Naim Tërnava u shpreh se, “nuk ka asgjë më me rëndësi në një shoqëri sesa përkushtimi i të gjithëve për siguri, paqe, harmoni, mirëbesim, respekt e nderim ndaj njëri-tjetrit”.
“Duhet të tregohemi shumë syçelë ndaj asaj që po ndodhë sot nëpër disa shtete nëpër botë, si luftë, terror e vrasje, në mënyrë që kjo të mos reflektohet edhe në vendin tonë”, vijoi ai.
“E kemi obligim të shenjtë ta ruajmë vatanin tonë si sytë e ballit, ngase këte e kemi amanet atdhetar e fetar. Nuk guxojmë me asnjë çmim të lejojmë që dikush t’i bëj keq vendit tonë, duke futur pasiguri, mosbesim e vëllavrasje mes nesh”, theksoi myftiu i Kosovës.
“Nga ky vend i bekuar, me tërë fuqinë e zemrës, shpirtit dhe të fjalëve tona, rikonfirmojmë edhe një herë përkushtimin e Bashkësisë Islame të Republikës së Kosovës dhe të besimtarëve myslimanë se jemi kundër çdo ekstremizmi të çfarëdo ngjyrimi fetar qoftë dhe kundër terrorizmit në emër të fesë”, tha kryetari i Bashkësisë Islame të Kosovës, Tërnava.
“Vetëm të bashkuar e unikë në qëllimet tona për mbrojtjen e atdheut tonë do të pengojmë me kohë çdo përpjekje për destabilizimin e shoqërisë sonë nga kushdoqoftë. Siguria, mirëqenja dhe interesi i vatanit do të jetë mbi interesat tona, se përndryshe nuk e kemi kryer amanetin e marrë nga i madhi Zot”, tha myftiu i Kosovës, Tërnava.
Ai u lut “për një Kosovë të sigurt, që Zoti ta ruajë prej kriminelëve, terroristëve dhe prej të gjithë atyre që dëshirojnë t’u bëjnë keq trojeve etnike shqiptare”.
Në Xhaminë e Madhe në Prishtinë manifestimi qendror për festën e Fitër Bajramit për Republikën e Kosovës filloi herët në mëngjes me faljen e namazit të sabahut.
Faljes së namazit të Fitër Bajramit i priu kryeimami i Kosovës, Sabri Bajgora.
Hytben e Fitrër Bajramit e mbajti myftiu i Kosovës, Naim Tërnava, i cili edhe iu drejtua opinionit me mesazhin e festës.
Me rastin e festës së Fitër – Bajramit, sot gjatë paraditësa organizohet edhe pritja tradicionale e përurimit në selinë e Kryesisë së Bashkësisë Islame të Kosovës, në Prishtinë.

Filed Under: Rajon, Reportazh Tagged With: harmonia nderfetare, kosova, Toleranca, tradita

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT