Analizë psikologjike/
Shkruan: Prof. Dr. Hazbi Shehu/
Copëtimi i planetit tonë në pllaka tektonike dhe kontinente krijoi kushte për formimin e racave të qenieve të gjalla. Zhvillimi i shoqërisë njerëzore, po krijon mundësinë për vëllazërimin dhe bashkimin e të gjitha racave në një të re dhe të vetme. Detyra e shkencëtarit është të studjoje, të njohë në thellësi fuqinë e planetit tonë dhe efektet që ka sjellë dhe po sjell gjatë zhvillimit në hapësirë dhe në kohë. Materia në të gjitha format nën veprimin e energjisë së brendëshme të saj dhe goditjeve te forcave të jashtme (yjeve, planeteve, Diellit, etj). Forcat goditëse të yjeve të Diellit dhe planetëve, etj., varen nga përmasat e ç’do ylli, energjia e tij e brendshme dhe largësia nga toka jonë.
Miliona vjet më parë, toka ka qenë një e pandarë e quajtur “Pantea”. Veprimet e energjisë së brendshme të planetit dhe ngacmimet e vazhdushme të Yjeve, Diellit, etj., nga jashtë saj shkaktuan copëtimin e planetit tonë në pllaka të mëdha tektonike. Rrëshqitjet e ngadalta të pllakave të tokës gjatë qindra milionë vjet; krijuan situatën e sotme gjeologjike të kontinenteve dhe oqeaneve dhe e përshtatshme për qeniet e gjalla. Sipas të dhenave sizmike dhe atyre stetoskopike, korja e ngurtë e brendshme dhe ajo e jashtme e tokës përbehen në nje shkallë e madhe prej hekuri. Manteli i përberë nga shkëmbinj silikatë të pasuruar me hekur dhe magnezium paraqitet në nje shkalle të madhe të ngurtë; duke ndryshuar në menyre të menjëhershme nga densiteti me zonën kalimtare. Zona plastike e njohur si asthenosfera në mantelin e sipëm; shtrihet nën litosferën kompakte. Manteli i poshtëm dhe korja paraqiten relativisht shumë të holla. Lëvizja në litosferë ndodh si rrjedhojë i veprimtarisë së rrymave të nxehta konvektive. Lëvizja dinamike e kores së jashtme fluide e tokës gjeneron një fushë magnetike që formon zonën e quajtur “magnetosfera”. Fusha magnetike devijon dhe redukton shpejtësinë e pjesëve të demshme të rrezeve diellore. Ajo ndihmon në mbrojtjen e jetës nga radiacioni. Origjina e qenieve të gjalla pranohet si rrjedhojë i evolucionit të planetit tonë.
Evolucioni është i lidhur me energjinë e gravitacionit dhe radiacionit. Gjatë riformimit të tokës hekuri i shkrirë ndodhet në qendër të tokës, ndërsa materialet më të lehta formuan mbulesat me densitet të diferencuar. Përshtatshmëria e tokës për gjallesat ka qenë e varur nga evolucioni i oqeaneve, frymëmarrja e atmosferës dhe ekrani mbrojtës i saj. Me ftohjen e sipërfaqjes të planetit, në atmosferë filloi akumulimi i përbërësëve që vinin nga brendësia e tokës si inkluzione fluide të shkëmbinjve kristalinë. Ato u shfaqën si rrjedhojë i shpërthimeve të vullkaneve të pasur me avuj të karbonit dioksidë, sulfur dioksidit, hidrogjenit dhe nitrogjenit. Atmosferës së atëhershme dhe oqeaneve i mungonte oksigjeni. Rrezet ultraviolet me energji të lartë të shoqëruara me vetëtima ndriçuese dhe shkreptina; duhet të kenë transformuar komponentet kimike në molekula të thjeshta organike.
Si rezultat i veprimit të energjisë së lartë të radiacionit janë ndërtuar blloqe nga molekula komplekse të jetës. Ato shprehin qelizat mikroskopike më të hershme të jetës në tokë dhe i përkasin formave më të lashta të algeve (rreth 2.7 bilion vjet më parë). Këto filluan fotosintezën në ujrat e cekta; duke kthyer karbon dioksidin në oksigjen të lirë dhe në përbërës organik. Radiacioni ultraviolet zbërtheu ujin e sipërfaqjes së tokës në hidrogjen dhe oksigjen. Oksigjeni ndryshoi atmosferën primitive pa jetë në një atmosferë me frymëmarrje. Ai formoi gradualisht në stratosferë një ekran ozoni që bllokoi shumicën e rrezeve të demshme ultraviolet. Jeta filloi dhe në sipërfaqjen e tokës, jashtë oqeaneve. Hidrosfera dhe atmosfera evoluan duke arritur në situatën e sotme. Format e qenieve të gjalla u zhvilluan konform pozicionit hapësinor të kontinenteve në planetin tonë.
Sot si toka dhe qeniet e gjalla vazhdojnë të zhvillohen. Rreth 30 % të rrezatimit diellor që depërton në atmosferë, kthehet në hapësirë si rrjedhojë i kundërveprimit të reve, akullit dhe ujit. Rreth 20% absorbohet në ajër me anë të avullit, të ujit, ozonit, reve, pluhurit dhe molekulave të ajrit. Rreth 50% thithet nga sipërfaqja e tokës duke ngrohur tokën dhe atmosferën në sasi jo të barabartë. Si rrjedhojë u stimulua qarkullimi global i ajrit dhe rrymave në oqeane. Dielli është burimi kryesor i energjisë për tokën. Kjo energji ngroh sipërfaqjen e planetit tonë, atmosferën dhe avullon ujrat e oqeaneve duke i kthyer ato në sipërfaqjen e tokës në formë të shirave, dëborës etj., sipas stinave. Energjia diellore duke ngrohur kontinentet, në mënyrë të diferencuar vë në lëvizje atmosferën në shkallë të gjerë planetare. Rrezatimi diellor zvogëlohet dhe forcohet në përputhje me ritmin e njollave diellore dhe shpejton ose ngadalëson proçeset në atmosferë.Vullkanet duke përhapur hirin në formë mbulese në qiell, zvogëlojnë rrezet e nxehta të demshme të diellit. Tërheqja gravitacionale e yjeve dhe planetëve e kanë riformuar pak orbitën e tokës. Ato kanë mënjanuar aksin e saj duke sjellë rishpërndarjen e nxehtësisë sezonale të Diellit dhe avancimin ose tërheqjen e akullnajave. Sheshimi në masë i pyjeve; ndryshimi i rrjedhjeve të lumejve; derdhja e karbonit dioksid dhe shkarkimi i materialeve kimikale të papërpunuara në atmosferë po krijojnë një klimë të padëshirueshme, veçanërisht për shekujt e ardhshëm. Ndryshimet e sipërfaqjes së tokës në përgjithësi janë graduale, por ato herë herë shprehen në forma katastrofike.
Diskutim: Në datë 29-30 Gusht, 2013 një nga lajmet ne televizionin Top-Channel ishte: “Disa shkencëtarë pranojnë se jeta në tokën tonë ka ardhur nga planeti Mars me anë të një asteroidi”.
Po ta pranojmë këte hipotezë, shkencëtarët e Marsit duhet të kishin dërguar shenjat e gjallesave ose të paktën të kishin lëshuar ndonje sinjal tokës tonë. Nëse ndonjë asteroid pranohet të ketë renë në Mars, forca e gravitacionit të planetit nuk lejon shkëputjen e tij nga planeti?! Të supozojmë se një yll gjigand është përplasur me planetin Mars duke shkëputur një copë e cila ka kaluar në hapësirë në formë të një asteroidi. Si kanë jetuar mikrogjallesat ose komponentët përbërës të jetës në sipërfaqjen e asteroidit gjatë udhëtimit nëpër hapësirë ku veprojnë forcat goditëse dhe shkatërruese të yjeve.
Eshtë provuar shkencërisht se nxehtësia e rrezeve të diellit është shkatërruese dhe vdekjepruse. Si i kanë rezistuar rrezeve të Diellit këto mikrogjallesa ose komponentet përbërës të jetës? A ka renë ndonjë asteroid në planetin tonë? Në se ka, a është studjuar nga shkencëtarët mundësia e ekzistencës të ndonjë mikrogjallese ose komponenteve përbërës të jetës?
Meqenëse është e vështirë për mos thenë e pamundur, që t’ju përgjigjesh pyetjeve të mësipërme, si specialist gjeolog e shoh më të pranueshme shpjegimin e dhenë në këtë shkrim se jeta ka lindur këtu në planetin ose tokën tonë.
Kontintentet dhe formimi i racave
Dinamika e brendshme e planetit tone së bashku me veprimet ngacmuese te forcave te jashtme (yjet, dielli etj), shkaktuan ndarjen e tokës ne pllaka dhe kontinente. Ç’do kontinent ka karakteristikat e tij që kondicionohen nga:
-pozicioni hapsinor që zë ne planetin tone
-relievi i shprehur me anë të maleve të lartësive të ndryshme
-fushave dhe ujrave të lumejnve që rrjedhin në liqene, dete etj
-pyjet që me gjelbërimin dhe frymëmarjen e tyre kënaqin jo vetëm syrin por dhe mushkëritë e njeriut
-shkëmbinjtë si përberësit kryesor të kontinenteve, litologjia e të cilave përcakton dhe dallimin gjeologjik ndërmjet kontinenteve
-klima që shpreh dallimin e shkallës së ngrohtësisë dhe të ftohtit e çdo kontinenti në varësi të distancës së tij nga dielli dhe influenca e veprimit të planeteve dhe yjeve mbi token.
Në veçanti roli kryesor i përket rrezeve të diellit që për çdo kontinent shprehet me ndryshimin dhe diferencimin e stinave. Spostimi i pozicionit që pëson çdo kontinent është në varësi të energjisë së brendshme të planetit dhe të forcave të jashtme (yjet, dielli, etj) që vazhimisht godasin planetin.
Pikërisht këto kushte, në të cilën ndodhet çdo kontinent kanë përcaktuar dhe mënyrën e jetës të qenieve të gjalla në të. Historia ka treguar dhe vërteton, se njeriu në varësi të pozicionit dhe kushteve të përmendura më sipër ka jetuar i vetëm ose në grupe, nëpër shpella, kasolle, në ndërtesa prej balte, dërrase, guri ose dhe në pallate lluksoze. Ka jetuar i zhveshur ose i veshur me gjethet e pemëve kohët e fundit dhe me kostume në pallate lluksoze. Ushqimi ka qene i kondicionuar nga forma e prodhimit të tokës ku ka jetuar. Këto kushte kanë influencuar dhe në formimin e trupit, pamjes, ngjyrës, përmasave, forcës muskulore dhe aftësisë trurore të njeriut. Punët, fillimisht janë kryer me anë të forcës fizike e deri ne përdorimin e mjeteve te thjeshta rrethanore per te siguruar ushqimin. Me kalimin e kohës, truri shpiku mjete moderne për një jetë më të mirë. Ky zhvillim gradual, por i ndryshëm nga një kontinent në tjetrin shpjegon karakterin, edukatën dhe sjelljen njerëzore. Jo vetëm në kohët e lashta, por dhe sot ka kontinente që njerëzit trajtohen njëlloj si kafshët. Pra ndarja e planetit në pllaka të mëdha dhe formimi i kontinenteve ishte shkaku i krijimit racial të qënieve të gjalla. Në kontinentet më të zhvilluara si Europa, njeriu filloi të gëzojë lirinë dhe të drejtat e tij. Deri tani sistemi i qeverisjes më i avancuar është pranuar ai i demokracisë. Sot vendi më i zhvilluar është SH.B.A., që ndodhet në kontinentin e Amerikës veriore i zbuluar dhe i banuar më vonë. Zbulimi dhe banimi me popullsi i ketij shteti u drejtua fillimisht nga Europianët (veçanërisht nga Anglezët ).
Vëllazërimi i racave
Zhvillimi i njerëzimit është rrjedhojë i përpjekjeve të njeriut për të jetuar. Ka filluar me lindjen e njeriut, por i diferencuar sipas kontinenteve. Truri i njeriut ka arritur të zbërthejë materien dhe të zbatojë në jetë fuqinë e atomit, të hidrogjenit, etj. Ka krijuar dhe po krijon raketa me fuqi të jashtëzakonshme për të fluturuar në planetet e tjerë. Ai po zbërthen dhe do të zbërthejë sekretet e gjithësisë.
Bukuria dhe madhështia e trurit të njerëzve më të zhvilluar me ndërgjegje më të lartë, më fisnike dhe më dashamirëse po shprehet sot në kryerjen e proçesit të vëllazërimit për të gjitha racat e botës. Pra niveli më i lartë i trurit të njeriut filloi të mendoj dhe të punojë për veten e tij?!
Promotori i proçesit të vëllazërimit të racave njerëzore ka filluar në SH.B.A. Ky vend është bërë djepi që po përkund, përkëdhel dhe bashkon njerëzit e të gjitha ngjyrave. Llotaria Amerikane është sinjali i parë i thirrjes njerëzore pa dallim race, krahine, feje dhe ideje për të jetuar në këtë vend. Ligji i SH.B.A. i ka hapur dyert gjithë botës duke shpallur liri, paqe dhe bashkim. Në vendet me demokraci të zhvilluar njerëzit kanë fituar lirinë dhe të drejtat përkatëse. SH.B.A. sot ka arritur nivele të larta të zhvillimit njerëzor. Ç’do njeri ka të garantuar lirinë me ligj. Atje ka ligje dhe për kafshët, zogjtë, etj.. Ç’do qytetar ka të drejtë të shprehi mendimet e tij lirisht me gojë ose me shkrim të zgjidhet në të gjitha forumet e shtetit Amerikan deri dhe president. Këtu jo vetëm vrasjet, rrahjet, vjedhjet, por dhe ofendimet dënohen sipas neneve përkatëse. Ajo që duket e çuditshme dhe e pabesueshme për shtetet e tjerë, këtu është realitet. Në trotuar pëllumbat lëvizin lirisht nëpër kembët e qytetarëve, sepse ata thonë “Na mbron ligji Amerikan”. Ka kohë që shteti Amerikan, televizionet, filmat, revistat, gazetat, etj., punojnë për vëllazërimin dhe barazinë e racave. Të gjitha këto forma punojnë për të bindur qytetarët se respekti për njeriun nuk lidhet me racat, ngjyrat, krahinat, fetë, etj. Kuptimi i vërtetë i fjalës njeri shpreh karakterin, edukatën, sjelljen njerëzore, aftësinë për punë dhe respektin për vete dhe të tjerët. Të respektosh veten do të thotë të respektosh ç’do njeri.
Po shkruaj kryesisht për shtetin e New Yorkut që sot konsiderohet qendra e zhvillimit njerëzor. Këtu ndodhen bankat botërore, selia e kombeve të bashkuara, etj. New Yorku është i bukur, por ardhja në masë e njerëzve nga e gjithë bota nuk lidhet me bukurinë e tij, por me vendet e punës që shprehin shpresën e njeriut për të jetuar.
Proçesi i vëllazërimit po zhvillohet dhe nga dëshira dhe pasioni i vet qytetarëve, përveç punës së madhe që po kryhet nga shteti, televizionet, filmat, gazetat, etj. Djemtë ose vajzat janë rrëmbyer dhe po thithen nga valët e jetës. Ç’do ditë, veçanërisht në mbremje, mund të shohësh të rinjte e racave të ndryshme që kthehen nga puna ose duke shetitur nëpër rrugë të lidhur dorë për dore ose dhe të përqafuar. Po të frekuentosh restorantet ke për të parë të rinj dhe të reja të ngjyrave të ndryshme që hanë darkë së bashku. Një ditë ndodhesha në një restorant në Astoria. Nga ana e majtë e tavolinës sime ku ndodheshin dy vajza që po pinin kafe më tërhoqi vëmendjen biseda e tyre. “Moj Lena, akoma vazhdon me atë djalin e bardhë polak?” “Po”, ju përgjigj tjetra. “Nuk po sheh se çfarë po ndodh këtu në New York? Shko moj lidhu me ndonjë zezak, kinez, etj., që të njohësh djemtë e racave të tjera. Tani në modë është lidhja me djemtë e rinj, jashtë racës së bardhë. Ne nuk kemi ardhur në N.Y. vetëm për studime, por dhe për tu njohur me botën duke mos qëndruar vetëm brenda guackës së racës sonë.
Në anën e djathtë të tavolinës sime dëgjova një zë vajze “Afrohu të puth”. Në tavolinë ndodheshin një vajzë bjonde e bardhë dhe një djalë zezak. Zezaku qëndronte i mpirë me shikimin nga vajza. Vajza vazhdoi “Përse heziton, nuk më dëgjove?” “Po mendoj”, u përgjigj zezaku. “kohën e kaluar kur neve nuk na lejohej të hynim në restorantët e të bardhëve e jo të guxonim të puthnim një vajzë të racës së bardhë”. “U dogjën ato kohëra; tani ne vajzat e racës sonë e quajmë nder të përqafojmë dhe të puthim një djalë zezak. Unë njerëzit nuk i vlerësoj nga raca apo ngjyra por nga karakteri dhe sjellja e tyre”.
Një ditë duke ecur në Astoria, një djalë u përplas me mua dhe me thote “Sorry”. “Ska gje” ju përgjigja unë. Ai kur më pa thirri “Oh sa mirë që të takova o miku im. A je i lirë se dua të bisedoj me ju?” “Po”, ju përgjigja dhe të dy u drejtuam tek kafeneja më e afërt. Pa u ulur mirë e pyeta “Cfarë të ka ndodhur se dukesh i shqetësuar?” “Më la e dashura me te cilën, siç ishit dhe ju në dijeni, kishim planifikuar të martoheshim.” “Po pse” e pyeta. “Dje, ajo erdhi tek puna ime dhe më tha “Do ta prish lidhjen me ty”. Përse e pyeta. Sepse kam renë në dashuri me një djalë zezak, simpatik dhe i thjeshtë. Je në vete i thashë. Ajo mu përgjigj “Të ka ngelur ora ty o ish i dashur! Tani është në modë shoqërimi me një partner të racës tjetër, si zezak, kinez, etj”. Po pse kumar është dashuria, ju përgjigja unë. Ajo më tha mirëupafshim dhe iku”. “Mos u mërzit”, i thashë, “se ti je i ri, i shëndetshëm dhe ke për të gjetur një vajzë dhe më të mirë”. Pimë kafetë dhe u ndamë. Vura re se miku im, djali bullgar vazhdonte të ishte i shqetësuar.
Unë eci ç’do dite në kembe 3 deri 5 orë nëpër rrugët e N.Y., kryesisht në krahinën e Queens-it, sidomos në rajonin Astoria ku dhe jetoj. Gjatë shetitjes ndjek me vëmendje problemet e jetës në këtë qytet.Vazhdimisht shoh vajza të reja, të bukura, kryesisht Europiane, por dhe të racave të tjera me djem ose burra të racave të tjera. Tani kohët e fundit kam venë re se ky proçes ka avancuar. Kam arritur në konkluzion se më parë djemtë dhe vajzat e racës së bardhë edhe ju shmangeshin racave të tjera; tani përkundrazi janë zezakët që po bejnë naze në zgjedhjen e partnerit.
Shteti, televizionet, filmat, gazetat, etj., vazhdojnë me këmbëngulje të përhapin dashurinë dhe vëllazërimin midis racave. Megjithatë në New York, por dhe në shtetet e tjera të SH.B.A., racat dhe kombet vazhdojnë të kenë rajonet e tyre të veçanta. Kështu p.sh. rajonin “Flushing” populli e thërret qyteti Kinez sepse shumicën dërrmuese e formojnë kinezët. Po kështu lagja Astoria banohet kryesisht nga Grekët; e njejta vlen dhe për racat e tjera.
Gjithçka që kam shkruar më sipër është bazuar në faktet të vëzhguara personalisht dhe duke ndjekur me kujdes vazhdueshmërinë e tyre.
Në proçesin e vëllazërimit të racave dalin disa pyetje:
-Deri tani ka dhe disa shtete të tjerë me demokraci të zhvilluar, kryesisht në Europë, që kanë filluar këtë proçes; por a do të përkrahet proçesi i vëllazërimit nga shetet e tjera të botës?!
-A do mundet truri i njeriut të zhvilluar të bindi kombet dhe racat që duke ruajtur të paprekur fetë, traditat, zakonet, etj., të zhvillojnë vëllazërimin ndërmjet racave?
-Si rrjedhojë i vëllazërimit dhe bashkimit të racave a mund të kalohet në krijimin e një race të re të vetme botërore?
-Sa kohë do të duhet të kryhet proçesi i vëllazërimit të racave në botë?
Si konkluzion duhet të theksojmë se:
Copëtimi dhe ndarja e tokës krijoi kontinentet dhe racizmin e njerëzimit, ndërsa zhvillimi në një nivel më të lartë i trurit të njeriut po kryen të kundërtën. Ai e filloi proçesin e vëllazërimit të racave me qëllim të bashkimit dhe mundësinë e krijimit të një race të re të vetme botërore.