URAN BUTKA, “Kalorës i Urdhrit të Skënderbeut”

Presidenti Bujar Nishani, dekoron Uran Butkën, me titullin “Kalorës i Urdhrit të Skënderbeut” Motivacioni: “Për veprimtarinë e paçmueshme kushtuar studimit, hulumtimit dhe trajtimit skrupuloz të çështjes kombëtare shqiptare” Dekorimi i z. Uran Butka, drejtor i Institutit të Studimeve Historike “Lumo Skëndo” nga Presidenti i Republikës, z. Bujar Nishani, me titullin “Kalorës i Urdhrit të Skënderbeut” me motivacionin:”Për veprimtarinë e paçmueshme kushtuar studimit, hulumtimit dhe trajtimit skrupuloz të çështjes kombëtare shqiptare, shpalosur përmes botimit të veprave madhore, të cilat pasqyruan, ndriçuan dhe rehabilituan shumë figura kombëtare, si dhe për kontributin e vyer profesional e njerëzor dhënë në zhvillimet demokratike në Shqipëri pas shembjes së diktaturës”.

URAN SAFET BUTKA

Lindur në Tiranë, 2 dhjetor 1938. Nga një familje atdhetare dhe intelektuale e shquar, nipi i patriotit Sali Butka dhe i biri i martirit Safet Butka. I internuar me gjithë familje nga regjimi komunist në vitin 1945 në kampin e përqendrimit të Krujës, rrethuar me tela me gjemba. Mësues, në disa rrethe të vendit, kur kishin nevojë për arsimtarë. Në vitin 1961 kreu studimet me korespondencë në Universitetin e Tiranës, fakulteti Histori-Filologji. U pushua nga puna si mësues për motive politike dhe provoi punët më të vështira fizike. Në vitin 1976 u internua sërish nga Tirana me gjithë familje në Shoqëria Kulturore “Jehona e Shkodrës”, shtron sofren tradicionale shkodrane Sofra e një qyteti bujar “Shoqëria Kulturore “Jehona e Shkodrës” në bashkëpunim me Radio Televizionin Shqiptar dhe Star Plus Televizion, organizoi spektaklin tradicional të fundvitit “Sofra Shkodrane”, me pjesëmarrjen e këngëtarëve dhe humoristëve më të shquar shkodranë” Tropojë dhe mandej në Martanesh për njëmbëdhjetë vjet (1976-1987). U kthye në prag të ndryshimit. Mori pjesë aktive në Lëvizjen Demokratike të viteve ’90 dhe në rrëzimin e diktaturës. Drejtues i Shoqatës Kombëtare të të përndjekurve politikë të Shqipërisë. Kryeredaktor i gazetës “Liria”, duke filluar nga viti 1991 e në vazhdim. Nëndrejtor i gjimnazit “Ismail Qemali” Tiranë, 1991-1992. Anëtar i Kryesisë së Partisë Demokratike dhe i Këshillit të saj Kombëtar. Deputet aktiv i PD në Parlamentin Shqiptar në dy legjislatura: 1992-1996 dhe 1996-1997. Kryetar i Komisionit parlamentar të Mediave dhe të Kulturës në të dy legjislacionet. Kryetar i Komitetit për vlerësimin e figurave kombëtare, 1992-1997. Gjatë kësaj periudhe ka promovuar në studime më vete personalitete të rëndësishme të historisë dhe të kulturës shqiptare si Faik Konica, Mid’hat Frashëri, Hasan Prishtina, Hysni Lepenica, Skender Muço, Mustafa Gjinishi, Llazar Fundo, Sejfulla Maleshova, Gani Kryeziu, Muharrem Bajraktari,,Musine Kokalari, Sabiha Kasimati, Bilal Xhaferri, Marie Shllaku, Selman Riza, Shefqet Beja, Mirash Ivanaj, Shaban Polluzha, Drita Kosturi, Xhelal Koprencka, Avzi Nela e dhjetra të tjerë, si edhe ka zberthyer historikisht figura kriminale si Haxhi Qamili, Enver Hoxha, Mehmet Shehu, Shefqet Peçi, Dushan Mugosha, Miladin Popoviç, Milosheviç etj. Prej vitit 1997 e në vazhdim është marrë kryesisht me punë studimore-shkencore kryesisht në fushë të historisë kombëtare, publicistikës, letërsisë, dhe kinematografisë. Ka botuar në organet e shtypit shqiptar dhe revista shkencore me qindra artikuj studimorë për ngjarje historike madhore kombëtare të tjetërsuara nga regjimi komunist dhe historiografia komuniste. Po ashtu ka botuar një varg veprash historike si “Ringjallje”, “Mukja-shans i bashkimit”,, “Gjeniu i Kombit”, “Kthimi i Mid’hat Frashërit”,“Elita shqiptare”, “Lufta civile 1943-1945”, “Bombë në Ambasadën Sovjetike”, “Masakra e Tivarit”, “”Lufta e Drenicës”, “Kryengritja e Malësisë së Madhe”, “Kryengritja e Postribës”, “Krimet e komunizmit në Shqipëri”, “Kristo Kirka”, “Dritëhije të historisë”, “E djathta dhe e Majta në luftë” etj, si edhe polemika historike me studiues e historianë në shtyp dhe TV. Në fushë te letersisë ka botuar: Permbledhjet me tregime e novela:“Vdekja e bardhë”, “Humbja nuk është mbarimi”, “Në shtëpinë tonë”. “Dora e shtetit”, “Më në fund të lirë” dhe romani “Miti i Haxhi Qamilit”. Mbi 25 botime. Po ashtu, skenarë filmash dokumentarë: “Kryengritja e Postribës”, “Kryengritja e Malësisë së Madhe”, “Dy poetët martirë, Genc Leka e Vilson Blloshmi””, Lëvizja Kryeziu”, “Ventotene”, Mid’hat Frashëri”, “Martirët”, “Mallakastra siç ka qenë, “Kryengritja e Dibrës, 1913”,“Baba Kamber Prishta- martir i kombit”, etj. Aktualisht: Drejtor i Institutit të Studimeve Historike “Lumo Skendo”, Tiranë. Tituj shtetërorë vlerësimi: “Mësues i Merituar” 1993, “Mjeshtër i Madh” 2011, “Penda e Argjendtë” 2013 dhe “Kalorës i Urdhrit të Skenderbeut” 2016.