Archives for June 2015

Librin e shkrimtares së suksesshme shqiptare Ismete Selmanaj Leba,Verginità Rapite”( Virgjëri të vjedhura) e japin provim studentët e Universitetit të Palermos./
Intervistë nga Liliana Pere me Ismete Selmanaj
Nga Liliana Pere-Presidente e Gruaja Shqiptare në Botë/
Në prill të këtij viti u publikua në Itali libri “Verginità Rapite” ( Virgjëri të vjedhura) nga Ismete Selmanaj Leba me parathënie të përgatitur nga profesor Matteo Mandalà i Universitetit të Palermos. Ky libër u është dhënë për t’u studiuar rreth 200 studentëve të Universitetit të Palermos, mbi gjendjen e gruas shqiptare dje dhe sot. Pikërisht këto ditë studentët po japin provim mbi këtë libër.
Ismetja tani është një shkrimtare e njohur, për të cilën kanë folur shumë media lokale italiane si dhe gazeta prestigjioze “Corriere Della Sera”, që e quan një shkrimtare brilante.
Romani i saj i parë ka qenë “Gjembi dhe trëndafilat”, i publikuar nga shtëpia botuese Dudaj. Ky roman mori pjesë në Panarin e Librit “Tirana 2013”. Më pas, publikohet një libër tjetër në shqip me titull, “Kokat e dy lejlekëve të purpurt” nga e njëjta shtëpi botuese. Të dy librat janë pritur shumë mirë nga publiku në Shqipëri. Te parin e përktheu vetë në italisht dhe pati një interes të madh nga një numër i madh i shtëpive botuese ne Itali për ta publikuar. Libri doli me titullin “Verginità Rapite” nga shtëpia botuese, Bonfirraro Editore, që shpërndan në të gjitha libraritë Mondadori në Itali. Përveç kësaj libri “Kokat e dy lejlekëve të purpurt”, që autorja po e përfundon në italisht dhe shumë shpejt del në tregun italian, është në program për t’u studiuar nga studentët që do të diplomohen në vitin akademik 2015-2016 në Universitetin e Palermos.
Janë bërë disa promovime në Itali, në Capo d’Orlando, Palermo, Milano. Në promovimin në Capo d’Orlando, mori pjesë edhe kryetarja e bashkisë së qytetit ku banon, Bernadette Grasso.
Ne 19 maj 2015, ishte e ftuar edhe për një seminar me studentet e Universitetit të Palermos.
Diçka nga jeta e shkrimtares Ismete Selmanaj
Kam lindur në qytetin bregdetar të Durrësit në vitin 1966. Mbarova studimet në gjimnazin “Naim Frashëri” dhe më pas Fakultetin e Inxhinierisë së Ndërtimit në Tiranë, ku dhe u diplomova në vitin 1991. Prej vitit 1992 jam transferuar me familjen në Itali ku banoj ne provincën e Messina-s. Letërsia ka qenë pasioni im i hershëm dhe kam shkruar poezi e tregime që kanë fituar edhe çmime në konkurset kombëtare të kohës. Kam shkruar më pak gjatë viteve të Universitetit duke qenë se ishte një degë studimesh që kishte shumë pak lidhje me letërsinë.
Por pasioni mbetet pasion …
Kështu nisa të shkruaj sërish. Në nëntor të vitit 2013 u publikua nga shtëpia botuese “Dudaj” , libri im me titull “Gjembi dhe trëndafilat” që mori pjesë në Panairin e Librit “Tirana 2013”. Një vit më vonë, në nëntor të vitit 2014, publikohet nga e njëjta shtëpi botuese libri “Koka e dy lejlekëve të purpurt” që mori pjesë në Panairin e Librit “Tirana 2014”.
Pyetje: Liliana Pere
Diçka të shkurtër mbi tematikën që trajton libri “Verginità Rapite” dhe “Kokat e dy lejlekëve të purpurt”?
Përgjigje: Ismete Selmanaj
Historia e këtij libri, nis në fund të vitit 1979. Mira, një vajzë 15-vjeçare përdhunohet në mënyrë çnjerëzore nga Sekretari i Partisë së shkollës. Kalon njëkohësisht tmerrin e përdhunimit, përçmimin e opinionit që e quan atë fajtore, dhe ndarjen me forcë nga e vetmja krijesë që solli në jetë. Është vështirë që t’i kuptosh vitet e diktaturës, po të mos i kesh jetuar. Mira u përpoq me të gjitha forcat t’i mbijetojë atij Gjembi të errët, që shqiptarët e përjetuan për pothuajse 50 vite radhazi, duke pritur të shohin dritën në fund të tunelit. Ajo mbolli mirësi tek shumë njerëz, e më në fund e gjeti dashurinë e vërtetë të saj. Iu desh të kalojë shumë dhimbje, por edhe të luftojë për lumturinë e saj. Kur më në fund diktatura ra, Mira vuri re me hidhërim, se ish- komunistët e vjetër ishin “shndërruar” në “demokratë”të flaktë dhe kishin ndërruar vetëm emrin. Pasi kishin pastruar arkivat e shtetit nga materiale komprometuese që i lidhnin në mënyrë direkte me krimet e komunizmit, filluan të ngjisnin gjithnjë e më shumë shkallët e politikës. Shqipëria mbeti në një tranzicion të pafund, si një grua me dhimbje lindjeje prej 25 vjetësh që nuk arrin të lindë e të sjellë në jetë demokracinë.
Ndërsa libri “Kokat e dy lejlekëve të purpurt”, trajton një aspekt tjetër të shoqërisë shqiptare. Atë të pasojave shkatërruese që ka lënë tek dy fëmijë të vegjël gjakmarrja që u zgjua nga gjumi letargjik ku e vuri diktatura komuniste për gjysmë shekulli. Por ky libër trajton edhe “të rejat” e huazuara nga bota perëndimore që për shoqërinë e kulturën shqiptare kanë qenë të panjohura; atë të pedofilisë dhe të abuzimit me të miturit. Kohët e fundit janë të shumta rastet që dëgjojmë për ngjarje të tilla të rënda dhe të panjohura për kulturën dhe shoqërinë shqiptare tradicionale.
Pyetje : Liliana Pere
Ismetja tani punon jo si Inxhiniere por si një shkrimtare e suksesshme, sa e vështirë ka qenë kjo rrugë për Ismeten ?
Përgjigje: Ismete Selmanaj
Fillimi ka qenë shumë i vështirë. Kur erdhëm në Itali së bashku me tim shoq, të dy Inxhinierë Ndërtimi, u ndeshëm me vështirësitë e gjuhës, të ambientimit në një vend që s’e kishim parë ndonjëherë, të të gjendurit vetëm, por edhe pse jo, me indiferentizmin e shoqërisë. Na është dashur të punojmë dhe të djersitim shumë. Por pak nga pak, arritëm ta gjejmë veten në shoqëri dhe të rrisim tre fëmije të mrekullueshëm që janë krenaria jonë; Arbër 22 vjeç, student i mjekësisë në Bologna, Andrea 16 vjeç që sapo mbaroi vitin e dytë të gjimnazit dhe Fabio 9 vjeç që mbaroi klasën e tretë.
Pyetje : Liliana Pere
Si vazhdon komunikimi me Shqipërinë? Sa nostalgjike është Ismetja për vendin e saj Shqipërinë dhe sa mirënjohëse për Italinë qe i krijoji këto mundësi si një shkrimtare e vlerësuar dhe sa është nostalgjike për vendin e saj Shqipërinë?
Përgjigje: Ismete Selmanaj
Nostalgjia është e paimagjinueshme dhe sa herë që kthehem në Shqipëri, ripërtërihem. Është toka ku kam lindur dhe jam rritur. Në Shqipëri kam rrënjët e mia dhe ato janë të domosdoshme e të një rëndësie jetike sepse na mbajnë me këmbë në tokë. Pa rrënjë, na merr era dhe na çon kuturu. Edhe librat e mi trajtojnë tematika sociale të shoqërisë shqiptare. Mund t’i publikoja fillimisht në Itali ku shtëpitë botuese kane politika ekonomike të ndryshme nga ato në Shqipëri. M’u duk e udhës kështu; t’i publikoj fillimisht në Shqipëri. Gjaku s’bëhet ujë.
Sinqerisht, prisja të flitej më shumë në mediat shqiptare ku librat kanë disa vjet që janë publikuar. Është folur më shumë në Itali ku libri ka vetëm disa muaj që ka dalë në treg; dhe kjo është diçka që më hidhëron.
Më pyetët se sa mirënjohëse jam për Italinë.
Italia është vendi im i dytë, kam kaluar këtu gjysmën e jetës sime. Në Sicili, ku banoj, kanë lindur e rritur fëmijët e mi. Sicilia është një tokë e ngrohtë dhe njerëzit i ka të tillë. Edhe në librin “Verginità Rapite” ka një lidhje shumë mallëngjyese me Sicilinë dhe sicilianët. Italia e priti historinë që solla me anë të librit tim jashtëzakonisht mirë dhe jam e mbytur nga mesazhet që arrijnë nga persona nga çdo cep i Italisë.
Pyetje : Liliana Pere
Si ndihet Ismetja si nënë e tre djemve ?
Përgjigje: Ismete Selmanaj
Si nënë, jam shumë e lumtur dhe krenare. Djali i madh është një student model në Bologna. Edhe dy të tjerët janë në gjurmët e të madhit. Janë mbi të gjitha shqiptarë dhe flasin gjuhën shqipe shumë mirë.
Pyetje : Liliana Pere
Rruga juaj e suksesit si shkrimtare, a ka qenë e vështirë në një vend të huaj si Italia?
Përgjigje: Ismete Selmanaj
Mund të duket si paradoks, por më të vështirë e pata në fillim kur sapo mbërrita, se sa kur i hyra rrugës së publikimeve në Itali.
Nuk njihja asnjë, kisha vetëm një libër në duar dhe me mijëra e mijëra adresa e-mail- i të shtëpive botuese në Itali. Fillova t’u shkruaj duke bërë një prezantim të shkurtër, një përmbledhje të librit dhe në se do t’u dukej me interes do të me kërkonin tekstin e plotë. Më kërkuan tekstin e plotë të gjitha shtëpitë botuese që u kisha shkruar! Mbeta e habitur, nuk arrija ta besoja por edhe u lumturova. Zgjodha Bonfirraro Editore sepse e kisha vendosur që librin ta publikoja me një shtëpi botuese siciliane. Dhe kjo shtëpi botuese është nder më të mirat dhe të gjithë librat që publikon, shpërndahen në të gjitha libraritë Mondadori.
Jam krenare që kam shkruar tema të shoqërisë shqiptare dhe jam përpjekur t’u tregoj , si të rinjve të sotshëm në Shqipëri por edhe publikut italian, si ishte të rroje në vitet e diktaturës dhe mbi të gjitha të ishe grua në ato vite. Nuk e di sa e kam përmbushur këtë objektiv timin, por kur një nga studentët e Universitetit të Palermos më tha që, pasi kishte lexuar librin tim kishte mësuar shumë gjëra për Shqipërinë, por mbi të gjitha kishte kuptuar pse ikën shqiptarët nga vendi i tyre në vitet 90, kjo për mua ishte krenaria dhe fitorja më e madhe.
Pyetje: Liliana Pere
Si e shikoni pozicionin e gruas në emigracion dhe në Shqipëri?
Përgjigje: Ismete Selmanaj
Mendoj se për çdo njeri që emigron në një vend tjetër, vështirësitë janë të shumta. Jo gjithmonë i jepet pozicioni që meriton dhe duhet të jetë i aftë dhjetëfish më shumë se një vendali. Vështirësitë shtohen kur vjen nga një vend që ka pasur probleme ekonomike e politike. Kjo gjendje të detyron të mbijetosh, para se të fillosh të jetosh në vendin që ke shkuar. Kur je grua, nënë, bashkëshorte, emigrimi peshon shumë dhe shpesh je e kushtëzuar nga impenjimet familjare. E megjithatë shumë gra shqiptare në shumë vende të botës, kanë arritur suksese të jashtëzakonshme. Kanë treguar që kanë talent, inteligjencë, forcë, zemër, pasion. Dhe kur dëgjoj për gra të tilla, duke qenë edhe unë në emigrim dhe e di sa e vështirë është, më mbushet zemra plot. Dua t’i njoh, t’i përqafoj ,të dëgjoj historitë e tyre…
Ja pse falënderoj pa masë Organizatën e Gruaja Shqiptare në Botë, që na njeh me gra të tilla që janë shembull frymëzimi për shumë të tjera.
Edhe në Shqipëri janë bërë hapa të rëndësishëm përpara. Gruan tashmë e gjen në pozicionet më të larta dhe prestigjiozë. Për pozicionin e gruas ne Shqipëri, folëm edhe me studentët në Palermo. Më pyetën për shumë aspekte të jetës së gruas. U tregova se në Tiranë, ku është stabilizuar një numër shumë i madh banorësh që kanë zbritur nga zonat malore, është normale të gjesh familje ku dominon Kanuni i Lek Dukagjinit me rregullat e ligjet e tij. Çifte që bashkëjetojnë të qetë pa e pasur aspak problem që s’janë të martuar. Gjen vajza që janë bërë nëna dhe i rrisin fëmijët vetëm pa i treguar njeri me gisht si jo të denja për shoqërinë.
Megjithatë, dominon familja tradicionale dhe mentaliteti maskilist që ka shoqëruar në shekuj shoqërinë shqiptare, është i vështirë për t’u përmbysur. Është shumë më e lehtë të ndryshohen ligjet, se sa mentaliteti maskilist i burrave shqiptarë. Në këtë pikë, mendoj se gruas shqiptare, por mbi të gjitha shoqërisë shqiptare, i duhet shumë punë për të bërë.
Pyetje : Liliana Pere
Si e morët informacionin për Organizatën tonë Internacionale Gruaja Shqiptare në Botë që promovon gratë e suksesshme,dhe pse pikërisht mu drejtuat mua ?
Përgjigje: Ismete Selmanaj
Në radhë të parë ju falënderoj për punën që po bëni për promovimin e grave të suksesshme shqiptare në botë. Unë nuk dija asgjë për organizatën tuaj, por fare rastësisht pashë një shkrimin tuaj për Irma Kurtin që është një poeteshë dhe shkrimtare e shkëlqyer që na bën të ndjehemi krenarë. Ju drejtova ju sepse u kam shkruajtur shumë gazetarëve dhe mediave shqiptare, por nuk kanë treguar shumë interes. Janë shkruar dy intervista të mia tek një portal në Shqipëri dhe Kosovë dhe asgjë më tepër.
Ju falënderoj për interesimin dhe punë të mbarë!
Nga Liliana Pere
Presidente e Gruaja Shqiptare në Botë