Archives for March 2017

Fakti:Rreth 40 mijë qytetarë kanë hequr dorë nga nënshtetësia e Kosovës

March 17, 2017 by dgreca

Që nga viti 2009 e këndej, rreth 40 mijë qytetarë kanë hequr dorë nga nënshtetësia e Kosovës, bëjnë të ditur zyrtarë të Ministrisë së Punëve të Brendshme.Kjo shifër konsiderohet nga ekspertë të zhvillimeve në vend si mjaft shqetësuese.

1DC40373-770E-473B-9EDC-891695AB5409_w1023_r1_s

Valon Krasniqi, drejtor i Departamentit për Shtetësi, Azil dhe Migracion në Ministrinë e Brendshme në Qeverinë e Kosovës, ka thënë për Radion Evropa e Lirë se arsyeja e lirimit nga nënshtetësia në të shumtën e rasteve ka të bëjë me faktin se shumë shtete evropiane nuk lejojnë dyshtetësinë për shtetasit që nuk janë pjesë e Bashkimit e Evropian.Numri më i madh i qytetarëve të Kosovës që janë liruar nga nënshtetësia, ka treguar Krasniqi, janë pajisur me nënshtetësi gjermane.“Nga viti 2009 deri në janar të vitit 2017, shtetësinë e Republikës së Kosovës e kanë humbur me lirim, 37,823 persona. Duke pasur parasysh që shumica e shteteve të Bashkimit Evropian nuk e lejojnë dyshtetësinë për shtetasit që nuk janë pjesë e Bashkimit e Evropian, atëherë shtetasit e Kosovës që kanë vendbanimin e rregullt në këto shtete në rast të plotësimi të kushteve për fitimin e shtetësisë së këtyre vendeve janë të obliguar të heqin dore nga shtetësia paraprake”, ka thënë Krasniqi.

Zara Hetemi, së bashku me familjen e saj katër anëtarëshe, jeton në Gjermani dhe ka zgjedhur nënshtetësinë e këtij shteti, duke hequr dorë nga shtetësia e Kosovës.Ndonëse vendimi për ta lënë shtetësinë e Kosovës nuk ka qenë i lehtë, ajo thotë se kishte arsye të shumta pse e kishte ndërmarrë një hap të tillë.“Kushtet të cilat na i ofronte Gjermania nuk do ta na i ofronte Kosova. Kështu që vendosëm të bëhemi shtetas të Gjermanisë. Emocionalisht nuk ka qenë e lehtë, por duke pasur parasysh që Kosova nuk ofronte arsimim cilësor për fëmijët, kushte ekonomike më të mira dhe shëndetësi të mirë, ne u detyruam të heqim dorë nga nënshtetësia e Kosovës”, thotë ajo.Njohës të zhvillimeve në vend, lirimin e qytetarëve nga nënshtetësia e Kosovës e konsiderojnë një lajm të keq dhe mjaft shqetësues për vendin.Si e tillë, kjo dukuri, thonë ata, kërkon reflektim serioz të atyre që e bartin përgjegjësinë publike.

Driton Selmanaj, nga organizata Demokraci Plus, në një prononcim për Radion Evropa e Lirë thotë se kjo dukuri është mesazhi më i qartë dhe më trishtues që do të ishte për institucionet e Kosovës dhe për ata të cilët menaxhojnë me shtetin.“Nëse kemi pasur një vlug të madh të njerëzve të cilët pas luftës u kthyen në Kosovë për të ndërtuar jetën e tyre nga gërmadhat, gjithçka nga zero, dhe tash me vetë dëshirë pas 17 viteve liri dhe 8 viteve pavarësi, heqin dorë nga shtetësia e Kosovës, do të duhej të ishte shqetësimi më i madh për klasën tonë politike. Kjo tregon faktin se deri ku e kemi sjell dilemën e njerëzve për të jetuar apo mos jetuar në Kosovë”, thotë Selmanaj.Kosova gjatë kësaj periudhe të shtet-ndërtimit, thotë Selmanaj nuk ka arritur të krijojë një shtet me qëndrueshmëri ekonomike dhe zhvillim, arsim më cilësor dhe shëndetësi më të avancuar.“Mënyra se si është qeverisur Kosova, mënyra se si institucionet e Kosovës kanë menaxhuar me vendin ka dekurajuar perspektivën e njerëzve në Kosovë dhe shumica e të rinjve perspektivën e tyre e shohin vetëm jashtë vendit, duke marrë edhe vendim eklatant, pra duke hequr dorë nga nënshtetësia e Kosovës”, thotë Selmanaj.Në bazë të regjistrimit të deritashëm, janë mbi 400 mijë qytetarë të Kosovës të cilët jetojnë dhe punojnë në vende të ndryshme të botës. Numri më i madh i tyre jetojnë në shtetin e Gjermanisë, pasuar nga Zvicra dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.Regjistrimi i diasporës është duke vazhduar dhe pritet të përfundojë deri në fund të këtij viti.Derisa, sipas disa të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, vlerësohet se janë rreth 700 mijë kosovarë që jetojnë në vende të ndryshme të botës. (REL)

Protesta e PD – Basha: Xhafaj ministër vetëm nëse kalon mbi trupat tanë

March 17, 2017 by dgreca

auto_basha_cader1489750515

Në një takim me të përndjekutrit politikë, Kryetari i Partisë Demokratike Lulzim Basha, u zotua se nuk do të pranojw që Fatmir Xhafaj, të jetë qoftë dhe një ditë ministër i Brendshëm. Xhafaj, tha ai është xhelat i komunizmit, i veshur sot me kostumin e trafikantit të drogës, ndaj sipas tij mund të shkelë në pragun e ministrisë së Brendshme, vetëm nwse kalon mbi trupat e protestuesve. Kryetari i Opozitës, sqaroi se nuk ka tërheqje nga kauza, duke theksuar se zgjedhjet mund të shtyhen vetëm nëqoftesë qeverisë teknike i duhet kohë të sigurojw standardet.

“Fatmir Xhafaj nuk do të jetë asnjë minutë ministri i Brendshëm i shqiptarëve, vetëm nëqoftëse kalon mbi trupat tanë” ka qënë ky kërcënimi i kryetarit të Partisë Demokratike Lulzim Basha në çadrën e lirisë, gjatë një takimi me ish të përndjekur politik. Kjo deklaratë e kryetarit të PD mund të përcaktojë dhe rrugën që do të ndjekë opozita përveç çadrës së protestës në bulevard për plotësimin e kërkesës për qeveri teknike.

Lulzim Basha: Sakrifica e një populli të tërë për ata mijëra të rinj dhe të reja të klonuar në kufijtë e Shqipërisë që ndiqnin ëndrrën e lirisë që gjendej jashtë diktaturës, rrezikon të përdhoset nga një kryeministër nip i Byrosë Politike të Enver Hoxhës, i cili nuk u mjaftua me gjëmën e kriminalizimit dhe drogës, por ka vendosur t’i propozojë shqiptarëve për ministër të Brendshëm, një nga hetuesit më famëkeq të diktaturës së Enver Hoxhës, një njeri që ka torturuar me duart e tij djem dhe vajza të Krujës, një njeri që pasi hoqi kostumin e hetuesisë veshi bashkë me vëllain e tij kostumin e narkotrafikantit, ky është Fatmir Xhafaj.

Le të zotohemi bashkë se Fatmir Xhafa nuk kalon pragun e ministrisë së Brendshme përveçse mbi trupat tanë.

E vetmja rrugë për t’i hapur Shqipërisë perspektivën europiane është largimi i Ramës. Është qeveria teknike me mbështetje të gjerë politike pa persona të përlyer me krimin dhe pa persona që kanë përlyer duart me gjakun e shqiptarëve të pafajshëm gjatë diktaturës komuniste, me burra dhe gra, djem e vajza të ndershme që do të sigurojnë luftë kundër krimit, drogës, zgjedhje të lira dhe të ndershme. I bëj thirrje Fatmir Xhafës të tërhiqet nga aventura që ka nisur, ai nuk do të jetë asnjë minutë ministri i Brendshëm i shqiptarëve.

Pas takimit në çadrën e lirisë, Basha shpjegoi për mediat se nuk ka tërheqje nga kërkesa për qeveri teknike.

Lulzim Basha: Mos e hiqni vëmendjen dhe mos lini zuzarët të hiqni vëmendjen nga kushti i vetëm që PD dhe qytetarët e opozita i kanë parashtruar për zgjedhje. Qeveri teknike me mbështetje politike.

Ndërsa pëë shtyrjen e zgjedhjeve të artikuluara nga ai vëtë, tha se kjo mund të bëhët vetëm në kuadër të detyrave që qeveria teknike duhet të ketë për të siguruar standardet zgjedhore.

Lulzim Basha: Kushti ultimativ mbetet qeveria teknike. Nëse në kuadër të detyrave që qeveria teknike duhet të bëjë për të siguruar standardet kërkohet shtyrja e zgjedhjeve absolutisht PD nuk do të jetë kundër kësaj.

Përsa i përket instrumenatave për të arritur tek qeveria teknike, Basha tha se çadra e protestës kryesore, duke lënë të kuptohet për përshkallëzim të strategjisë.

NË KËRKIM TË TË PAPËRLYERVE

March 17, 2017 by dgreca

2-Frank-shkreli-2-300x183-1

Nga Frank Shkreli/

Fjala i “papërlyer” ose e “papërlyer” mund të ketë një domethënje fetare në veshët e disave, sidmos të krishterëve, por fjalori shqip e përcakton si diçka që nuk është fëlliqur me lyrë a me diçka tjetër, me fjalë të tjera i pastër. Për më tepër, një person i “papërlyer” është dikush që nuk është përzier a që nuk ka marrë pjesë në një punë të keqe, në një krim, e tjera. I pastër në sjelljet e qendrimet në punë dhe në shoqëri! Me biografi të pastër, thekson fjalori, dikush pa asnjë njollë në nder!

A ka Shqipëria njerëz të tillë, “të papërlyer”, të cilët mund dhe duhet të shërbejnë me kompetencë në ministritë dhe dikasteret më të larta të qeverisë dhe të shtetit? Individë të cilët të pakën fillimisht nuk kanë ndonjë “njollë” që do t’i diskualifikonte nga konsiderimi për një post siç është posti i një ministri në qeveri. Në fakt, si në shumë raste më përpara, edhe kësaj herë, as këto emërime nuk i shpëtuan sitës së kritikave të opinionit publik. Opozita dhe grupe të tjera, siç janë grupet e të përndjekurve, kanë kritikuar këto ndryshime në qeveri, për arsye të “biografisë” thonë ata. Sidomos ata ankohen për të kaluarën e njërit prej kandidatëve, atë të emëruarit për Ministër të Punëve të Mbrendshme. Kritikët u shprehën se duke emëruar individë që kanë pasur lidhje — në një mënyrë ose në një tjetër — me ish-regjimin e Enver Hoxhës, Kryeministri i vendit po kërcënon “kohezionin shoqëror” dhe “luftën e klasave”, pretendojnë ata. Kjo mund të jetë ose jo e vërtetë, por ky epizod i fundit tregon rishtas arrogancën e trashëguar të pushtetarëve të atij vendi, të cilët, në emërime të tilla, nuk marrin aspak parasyshë pasojat që kanë vendime të tilla në marrëdhëniet shoqërore të shtresave të ndryshme të shoqërisë shqiptare dhe as historinë moderne të vendit, sidomos historinë e regjimit komunist në Shqipëri dhe përçarjet që ka shkaktuar ai regjim, pasoja të cilat ndihen edhe sot e kësaj dite. Në vend që të emërohet personi më pak kontraversial, duket se ka më shumë rëndësi, që kandidatët e emëruar, qofshin ministra, qofshin deputetë — të aprovohen nga partia dhe të marrin bekimin e udhëheqsve të partive monopolizuese të politikës, se sa të jenë individë të përgatitur dhe të ndershëm, e pse jo të “papërlyer”, sipas formulës më sipër, persona që janë të pranueshëm dhe të cilët mbështeten nga një shumicë dërmuese e shqiptarëve, pa marrë parasyshë animet politike.

Pa dashur të futem në vlerësimin e “biografive” ose edhe të meritave dhe aftësive të tyre, pro ose kundër kandidatëve që shoqëria shqiptare i konsideron si të lidhur me ish-sistemin komunist — duket se një pjesë e madhe e publikut i konsideron si problematike kandidaturat e tilla, nga cilado parti qofshin, duke i pranuar si vendime nga lartë. Edhe nëqoftse kandidatë të tillë i kanë përgatitjet e nevojshme për ato poste, ata mbeten gjithnjë — të pakën në pamje dhe dukuri të parë – si tepër problematike për një vend si Shqipëria me një të kaluar komuniste, si ansjë tjetër në Evropë. Për një vend anëtar të NATO-s dhe për një vend kandidat për në Bashkimin Evropian, është e pa pranueshme mos përfshirja në detyra kyçe e të pakën ndonjë pinjolli të përndjekurish të ish-regjimit, pa marrë parasyshë nëse emërimet e ministrave janë të pranueshëme ose jo nga ndërkombëtarët. Pikëspari, ata duhet të jenë të pranueshëm për popullin shqiptar! Çdo qeveri duhet të jetë përfaqsuese e mbarë shoqërisë dhe kjo duhet të demonstrohet pikëspari për nga anëtarët e saj dhe nga ato që ata përfaqësojnë.

A është e mundur, që pas më shumë se 25 vjetë nga shëmbja e komunizmit, Shqipëria të mos ketë individë të aftë që duhej të konsideroheshin për poste të larta në qeveri e në shtet, e të cilët nuk kanë lidhje me trashëgiminë komuniste, me fjalë të tjera, njerëz të “papërlyer”? Fatkeqssiht duket sikur të konsiderohesh për një detyrë të lartë, duhet domosdoshmërisht t’i kesh rrënjët, si individ ose si familje, në ish regjimin komunist. Kjo të bën të kualifikuar për punë të lartë shtetërore.

Unë besoj se Shqipëria ka pasur dhe ka njerëz të përgatitur të kalibrit evropian për të shërbyer jo vetëm në politikë, por në çdo fushë të zhvillimit shoqëror, individë që edhe mund të jenë edukuar në universitetet më të mira perëndimore dhe të cilët nuk kanë pasur lidhje me ish-regjimin komunist. Pse të mos u jepet këtyre personave rasti dhe mundësia t’i shërbejnë atdheut të vet? Pse bandat politike dhe oligarkët e partive përjashtojnë njerëz të tillë nga jeta politike — të rinjë e të reja, të aftë dhe të zellshëm për t’i shërbyer vendit dhe shoqërisë, ndryshe dhe më mirë nga ç’kemi parë deri tashti? Për më tepër, pse mos të jetë ndonjë prej tyre, madje edhe pinjoll i ndonjë familjeje të përndjekurish? Shqipëria është e të gjithë atyre që jetojnë aty, pa marrë parasyshë historinë komuniste dhe pikpamjet politike. A po mos vallë ata janë të përjashtuar përgjithmonë dhe përfundimisht nga pjesëmarrja në jetën politike, vetëm e vetëm se biografia e tyre nuk është e “pastër”. Vazhdim ky i luftës civile, luftës së klasave, të shekullit të kaluar? I madhi Faik Konica ka paralajmëruar se, “Për një vend si Shqipëria, rrethuar nga armiq, një luftë civile e zgjatur mund të jetë shumë e rrezikshme. (Vepra 3, f. 347).Në një shtet normal demokratik, bëhen sa është e mundur, përpjekje që në qeveri zakonisht të përfaqësohen ose të pakën të pasqyrohen pikpamjet e të gjitha shtresave të shoqërisë, pa dallime politike. Lindë pyetja se pse edhe sot pas më shumë se një çerek shekulli nga rënja e komunizmit, besnikëria ndaj partisë konsiderohet si më e rëndësishme për të shërbyer në poste qeveritare se sa besnikëria e një kandidati ndaj interesave të Atdheut, sidomos kur bëhen emërime për poste të larta qeveritare?

Që Shqipëria dhe kombi shqiptar të udhëhiqen tani dhe në të ardhmen, nga bijtë dhe bijat më të mira të tij – nga më të papërlyerit — pa marrë parasyshë dallimet në pikpamjet ideologjike dhe politike, siç ka thënë edhe Faik Konica, mbetet shumë për tu bërë. “Shumë duhet të punojmë ne shqiptarët, sot dhe për së shpejti; po më parë nga të gjitha, të shëndoshim dashurinë dhe vëllazërinë në mes tonë”. (Albania 2, 1897, Faik Konica). FAIK-K3 1931 CBS

Ku është dashuria, ku është vëllazëria, ku është bashkpunimi midis shqiptarëve sot për të mirën e mbarë kombit, për të cilën ka bërë thirrje Faik Konica, më shumë se një shekull më parë? Të ndarë e të përçarë ashtu si edhe në kohën e Konicës, më shumë se 100-vjetë më parë. Kështu nuk shkohet përpara. Mjaft është mjaft! Gjithnjë sipas Konicës: “Shqiptarët kanë një problem për të zgjidhur: të këqyrur nga të huajt si një popull i rëndë, i ashpër, por fisnik, për të cilin një anglez ka thënë se është një popull plot “tragic dignity” (dinjitet tragjik), shqiptarët sot janë bërë qeshja e botës. Pyetja është: Kush e ka fajin që zbritëm nga tragjedia në operetë? Pas mendjes sime, fajin më të madh e kanë levantinët”, ka shkruar Faik Konica. (Vepra 2, f 78).

Shqiptarët mund të jenë sot ndër popujt më të braktisur nga klasa politike e tyre. U takon vetë shqiptarëve të vendosin se kush dhe cilët janë levantinët e sotëm – jo vetëm në Shqipëri dhe në Kosovë, por anë e mbanë trojeve shqiptare — si individë dhe si parti, të cilët kanë bërë aq shumë për të sjell kombin në situatën jo të favorshme në të cilën gjëndet sot.

Mbetemi gjithnjë në pritje dhe në kërkim të papërlyerve, për një drejtim tjetër!

Të ikësh në Momentin e Krizës

March 17, 2017 by dgreca

Flet për Gazetën “Dielli” Iris Halili/

*Ne ikëm se na vdiq shpresa. Shpresa, apo e thënë në formë poetike; ëndërrimi, çka e bën njeriun aktiv e vital, e bën energjik. Unë e kam fituar Green Card në vitin 1999 dhe e kam lënë Shqipërinë në vitin 2009. Ky fakt flet më shumë se çdo koment se sa shumë e kam dashur unë qëndrimin në atdhe.

Nga Marjana Bulku*/

Marjana Bulku: Zonja Iris; ju e keni lënë Shqipërinë në vitin 2009, çfarë do të thotë për dikënd, që ka investuar aq shumë intelektualisht, ta rinisë jetën në një tjetër vend?/

Iris Halili: Tomas Eliot ka një varg brilant tek poema “Këngë Dashurie e Alfred Prufrok’’ – “Ta çosh momentin në krizën e vet”. Me këtë varg në mendje e kam lënë atdheun dhe ky është vargu që më shoqëron sa herë kujtoj atë vendim. Ne ikëm se na vdiq shpresa. Shpresa, apo e thënë në formë poetike; ëndërrimi, çka e bën njeriun aktiv e vital, e bën energjik. Unë e kam fituar Green Card në vitin 1999 dhe e kam lënë Shqipërinë në vitin 2009. Ky fakt flet më shumë se çdo koment se sa shumë e kam dashur unë qëndrimin në atdhe. Të rinisësh jetën në një vend tjetër është pikërisht të rifillosh të rindërtosh ëndrrën, pasionin, të rigjesh shpresën.Njeriu në vetvete vjen në këtë botë për të realizuar një mison dhe brenda qenies së çdo njërit prej nesh punojnë forcat e brendshme në arritje të këtij misioni. Kur njeriu ndjen që misoni i ndërpritet për arsye të faktoreve të ndryshëm, atëherë instiktivisht ai do të largohet nga këta faktor. Ikja është e dhimbshme por e gjen forcën pikërisht tek misioni qe instiktivisht të gjithë ne mbajmë brenda nesh, mision që na bën të ndihemi të lirë për të realizuar ëndrrën .

Marjana Bulku: Irisi studente ekselente,pedagoge,këshilltare në qarqet më të larta të politikës, studjuese e letërsisë, çfarë ka mbetur vitale tek ju nga këto fusha që ju i keni ezauruar në Shqipëri?

Iris Halili: Asgjë nuk humbet, çdo gjë transformohet .Të gjitha çka kam realizuar në Shqipëri janë brenda meje në përmbushje të misonit për të cilin kam ardhur në këtë botë. Nga letërsia ka mbetur çdo gjë; unë jam e tëra kjo që jam falë saj. Mendoj se kam qenë me shume fat që kam dashur dhe vazhdoj të mbetem e dashuruar me artin e të gjitha arteve, letërsinë- kryeartin!Po sjell ketu një kujtim që e kam nga viti 1997 kur ndoqa një shkollë amerikane ne Greqi. Shkolla ishte verore dhe kishte bazë politikën , lidershipin , NATO-n etj . Të ftuar si lektor ishin profesorë të Harvardit , Georgetown etj. Mes atyre që më tërhoqi më shumë vemendje qe profesor Michael Collins, në atë kohë ai ishte shef i katedrës së politikës në Georgetown Univeristy. Në një çast pushimi ju afrova e i kërkova mendim duke e pyetur: -Unë dashuruoj letërsinë por më pëlqen politika, ka ndonje kontradite në të? Ai m’u përgjigj gjithë entuziazëm: -Përsorsur , ku ka më bukur , ty të pëlqen dija që i jep pergjigje më mirë se kushdo politikes ; ja ku e ke shembullin – dhe tregoi drejt vetes – une në profesion jam shekspirolog , dhe jap leksione politike dhe të së drejtës sociale .A ka më bukur ?!

Dhe kjo është mëse e vërtetë. Nuk ka mendje që të ketë lexuar e kuptuar letërsi e të mos kuptojë nga psikologjia, historia , politika, gjeopolitika , gjeografia, kulturat e çdo lloji .është një botë e madhe dhe e pakrahasueshme ajo e letërsisë. është një botë që e fiton dhe e ke dhuratë tërë jetën. Ajo e bën individin më shumë spiritual se religjoz, më shume pasionant se praktik; më shumë njeri se makinë; Unë mendoj se kjo botë nuk të ndahet pamvarësisht ku jeton apo si jeton; ajo vetëm ta bën shpirtin më të bukur pasi të ndihmon të kesh një raport shpirtëror me veten gjë që të krijon mundësinë të kesh veten shok të denjë në çdo mjedis sado i huaj dhe i ashpër të jetë ai.

Por erdhi një çast që unë vendosa të marr një shans dhe ta provoj veten në një tjetër fushë. Kështu pas shumë viteve në fakultet si pedagoge e letërsisë moderne botërore dhe letërsise feminste, ne vitin 2002 unë fillova punë si shefe kabineti e Presidentit Moisiu. Pranova të hyj pakuptuar në një botë tjeter; atë të politikës, korridoreve, pushtetit. Hyra në botën e luftës për pushtet pa u ndjerë kurrë aktore e denjë. Letërsia tashmë e kish bërë punën e saj! Megjithatë mund të them se ishte një ekperiencë e shkëlqyer për ta parë botën nga tjetër këndvështrim, me të tjera vizione dhe me të tjera përpjekje për të arrirë e bërë më të mirën. Këtë fazë të karrieres sime unë do ta quaja një arritje të bukur të jetës po të mendosh se kam patur fatin të takoj gjithë elitën e lidershipit botëror të kohës , i kam dëgjuar nga afër , kam shtrënguar duart me ta dhe parë si zhvillohet politika në sferat më të larta. Qe një përvojë e shkëlqyer për t’ju afruar realitetit nga një tjetër dimension, tashmë jo poetik por më praktik.

Si konkluzion do të thoja se gjithë çka jetova e ndërtova në edukim e karrirë në Shqipëri më bëri të marr vendimin për tu thelluar më tej në dije dhe kjo ishte arsyeja që kreva shkollën e doktoratës ne USA pikërisht për edukimin në leadership! Pa dyshim asnjë vit të jetuar në Shqipëri nuk e quaj vit të humbur kot ; Ashtu sikurse kur mora vendimin për të ikur isha ndërgjegjësuar plotësisht se misioni brenda vetes kish ngecur dhe duhej vazhduar ; ndaj e quaj veten me fat që erdha në USA për ta vazhduar!

Marjana Bulku:-Ju jeni integruar më së miri në jetën amerikane, a mund të na e përshkruani këtë proces, parë nga prizmi personal, sa jeton Shqipëria tek një intektual duke parë edhe mungesën e perspektivës integruese të saj në kushtet e një politike primitive ,revanshiste dhe aspak vizionare?

Iris Halili: -Unë kam fatin të punoj me individë nga të gjitha racat e botës, pasi pikerisht drejtoj departamentin e burimeve njerezore dhe lëvizjeve në” Century Ship Service ”që është një firmë Amerikane me shumë traditë në lidershipin global. Kjo ka qenë një eksperiencë fantastike pasi kam patur shansin të njoh individë nga shumë nacionalitete dhe pa droje mund të them se ne Shqiptarët jemi një racë shumë e zgjuar dhe vitale. Nga ana tjetër unë mendoj se janë disa tipare tonat kulturore që nuk na kanë lejuar kurrë të arrijmë majat. Këto dy tipare kyç unë i shoh tek analizoj veprimet e shqiptarëve ndër shekuj si përshembull pranimi që ne i bëmë për afro gjysëm shekulli izolimit që na bëri diktatura dhe mohimi që i bëmë fesë.Janë këto dy momente që duket se idenfikojne natyrën tonë kulturore. Ne jemi një shoqëri kolektiviste dhe si e tillë çdo shqiptar e sheh veten me një distancë të dukshme ndaj pushtetit, çka do të thotë ne e gjejmë veten gjithmonë të varuar nga pushteti dhe larg nga pjesmarrja në vendimarrje. Gjithashtu sërish pranimi masiv i diktaturës komuniste si dhe mohimi i fesë, rrëfen se ne si shoqëri karakterizohemi nga një indiferencë kolektive, apo një mosmarrje të asgjëje me seriozitet , gjë që padyshim së pari është individuale tek çdo shqiptar dhe që sjell vetvetiu dhe mungesën e frymës së revoltës sidomos kur vihet në diskutim çështja e principeve morale apo shpirtërore .

Këto jane dy momente nga historia e Shqipërisë që dhembin dhe une personalisht sa herë që dua të përshkruaj kulturën shqiptare më vijnë në mendje këto dy shembuj pasi mes tyre unë mendoj sikur përmbledh gjithë psenë /arsyen që ne kurrë nuk kemi mundur të dalim nga gjendja ku na vendosin faktorët negativë. Të njëjtët faktorë ndikuan edhe në vitin e mbrapshtë 1997 që mbetet ndoshta kthesa më e madhe regresive e kohëve të demokracisë. Ky vit është sintezë që rrëfen se ne shqiptarët edhe kur arrijmë diçka të bukur sikur qe demokracia e brishtë e pas ’90 , e gëzojmë atë pak ose aspak . Unë mendoj se kushdo para 97 -tes kishte shpresa për një Shqipëri më të mirë, kishte idealizma , kishte vërtetësi .Pas 97-tës erdhi kthesa e madhe – ku korrupsioni u instalua nën mentalitetin – çdo gjë blihet, shitet , korruptohet, dhe kjo bëri që të vriteshin pak nga pak idealet e nisura në 90. Dhe gjithe ky “ajër i ndotur” prodhoi vdekjen e iluminizmit të fillim 90-tës, ëndrrave për një Shqipëri si e gjithë Europa , pasi një Shqipëri pa idealista është një Shqipëri e destinuar të humbasë çdo betejë për të drejtën , humanen , progresin. Fatkeqesisht unë shoh se ka vdekur shpresa. Shoh mungesë entuziazmi, frymëzimi, besimi. Fjala -vjedh -mund të zgjedhohet në të gjitha vetat dhe ka vlerë vërtetësie në çdo vetë….Pjesa më dramatike është se shqiptaret si natyrë u pëlqen ‘show” dhe duke qenë natyrë e tillë vjedhin jo psr t’i fshehur e shijuar në hije, por psrkundrazi kanë dëshirë për ti publikuar, hapur këto ‘‘arritje’’; Shitmendja me paranë e vjedhur është normale dhe kjo është drama më e vertetë dhe amoraliteti që po e shesim si moral tek brezat e rinj.

Cila është zgjidhja sikur e mendoj unë: Korrupsioni nuk luftohet vetëm me ligje, korrupsioni luftohet me dënime për këdo që e ka bërë atë. Në fakt ne si kulturë kemi dhe dy probleme të tjera. Po ti kthehemi sërish historisë do të vërejmë se ne asnjëherë nuk kemi qenë të drejtë me vlerësimin dhe dënimin. Ne në më të shumtën e herëve kemi vlerësuar apo dënuar gabim. Ne, më së shumti ndër shekuj kemi vlerësuar antivlerën dhe dënuar apo mohuar vlerën. Historia jone ka qenë ajo e ndërtimit dhe shembjeve te monumenteve . Ne vazhdojmë po njëlloj dhe kjo është vërtet për të ardhur keq. Po nuk zgjidhëm edhe këtë kontraditë, nuk besoj se do të përparojmë atje ku duhet dhe sërisht do të vazhdojmë të përsërisim vetetven gjithmonë e gjithmonë…

Historia jonë fatkeqësisht rrëfen se dënimet në më të shumtën e herës kanë qenë false dhe më tepër për hakmarrje inatçore/personale. Apo kemi vlerësuar sot atë që kemi urryer dje. Kjo të bën të mendosh se ka gjithashtu një lloj ambivalence në kulturën tonë dhe kjo na bën të jemi gjithmonë në një kontraditë të brendshme për vlerën dhe antivlerën ..

Çështja më e madhe që unë shoh sot është se ne nuk kemi vetëm një elitë politike dhe oligarkike të korruptuar; çështja është se liderët janë ata që formësojnë shoqërinë dhe ne tashmë kemi një shoqëri totalisht të korruptuar! Duhet ta pranojmë se ne të gjithë jemi fajtorë për atë që është krijuar atje, pasi ne të gjithë vuajmë nga ajo çka citova më parë, jemi indiferente dhe nuk i marrim çështjet sociale serizosht, pasi e shohim veten të varur vetsm nga pushteti dhe nuk dalim dot nga furiku ynë personal!

Amerikanët kur e bënë Uatergating nuk është se donin të dëbonin presidentin Nixon , pasi deri në ato çaste ai ishte shume i dashur për ta, ata e bënë se donin të jepnin leksion e madh që askush nuk mund të abuzojë me postin e dhuruar nga populli . Lidershipi është pikë së pari dhuratë qe populli i jep të zgjedhurve të tij, është një kontratë ku ndjekësit dhurojnë pushtetin e tyre , besimin e tyre dhe presin të drejtohen sipas kësaj kontrate të vetvetishme por që duhet të jets së pari e ndershme dhe racionale!

Për mua ndryshimin e sjellin vetëm të rinjtë . Një brez tjetër duhet të vazhdojë atë që ne lamë përgjysëm në 90. Unë kam shumë besim tek ata që studiuan jashtë dhe vendosen të kthehen në atdhe ; vetëm ata mund të sjellin një frymë ndryshe ..një mentalitet tjetër , parime të tjera,drejtësi tjetër !

Marjana Bulku: Çfarë mendoni se e ka tkurrur më fort perspektivën integruese të Shqipërisë , çfarë do ta nxiste atë?

Iris Halili: Fatkeqësisht sot numri i shqiptarëve jashtë është më i madh se i atyre brenda vendit … Sinqerisht, shpresën për një Shqipëri më të mirë nuk e mbështes tek Diaspora, apo siç dua ta quaj unë– të ikurit. Historia si dija më e vyer na rrëfen se fatet e Shqipërise asnjëherë nuk i ka zgjidhur diaspora ,sado e fuqishme të ketë qenë ajo. Shqiptari kur shkon jashtë integrohet më shume se racat etjera, madje në shumë raste edhe asimilohet. Për këtë të fundit mjafton të shikosh faktin që pjesa me e madhe e fëmijve të shqiptarëve të ikur pas 90 -tës nuk dinë të flasin gjuhën e nënës dhe ky është fakti më domethënës i një fillim asimilimi ..Megjithatë , të kuptohemi unë kam besim tek aktet e diaspores.

Por, të jesh aktiv me çështjen shqiptare kjo kërkon dashuri , kërkon energji dhe kjo nuk është se na mungon ne të ikurve, por kjo kërkon edhe kohë dhe mbështjete nga faktorët e brendshem. Të ikurit, -kanë ikur një herë e përgjithmonë . Ne nuk mund të pretendojmë të ndërtojmë diçka që e kemi braktisur ..Ne ikëm dhe morëm me vete edhe shpresën e vdekur . Energjia jonë edhe po u kthyem ka mbetur gjithmonë ajo e një momenti në krizën e vet ..Unë mendoj se Shqipëria nuk ka nevojë për këtë energji pesimiste, por vitalitetin, optimizëm dhe kurajon maksimale të atyre që vendosën të jetojnë atje; ose atyre që u larguan për një fare kohe për tu rritur intelektualisht dhe u kthyhen të gatshëm për të afruar gjithë energjitë në arritje të misionit që i bën të ndihen të realizuar . Patjetër ne jemi një shtysë e fortë mbështetëse për ndryshimet që duhen , por si pikë mbështetje e levës se arkimedit , jo leva vetë .Leva jane sikur e thashe, rinia brenda vendit e udhëhequr nga visioni largpamës i gjithë elitës që ka studiar jashtë dhe ka vendosur të kthehet në vend.

Marjana Bulku: Studentëve shqiptarë jam e bindur që ju mungon metodika, mjeshtria komunikative, elokuenca brilante, polemika dinamike, si mund ta plotësoni këtë boshllëk?

Iris Halili: Kur isha pedegoge në fakutet dhe jepja leksione mbi Letërsine moderne të shek 20 , qëllimi im në mësimdhënie nuk ishte të jepja thjesht një informacion letrar por ishte t’i bëja studentët të zbërthenin teksin letrar në mënyrë që mes atij jetësimi të mësonin sekretet e jetës , të gjenin thelbin e saj . Mes shumë teorive që shpjegoja e komentonim unë kisha krijuar një si test, që për mua ishte i denjë të vlerësohej automatikisht me notën 10 çdo student që i përgjigjej korrektësisht. Kisha zgjedhur një pyetje nga shkrimtari i madh Nobelist Ernest Heminguej , pikërisht nga kryevepra e tij – ”Plaku dhe Deti”, që mbahet njëkohësisht edhe kryevepra e letërsisë simboliste. Pyetja që i shtroja stutendëve ishte – Çfarë simbolizon skeleti i peshkut ne momentet e fundit të kryeveprës? Përgjigja alternative që une vlerësoja është – skeleti simbolizon kujtimin mbi peshkun e dikurshëm për të cilin plaku luftoi aq shumë që ta kapte , u përpoq aq shumë që ta shpëtonte nga peshkaqeni , dhe që në fund megjithëse e humbi ai sërisht ishte i lumtur për përpjekjen e tij … Ai skelet simbolizon gjithçka çka kish mbetur nga gjithë përpjekjet e Santigos; Mes asaj simbolike gjeja shkak t’u mësoja studenteve se në fund të fundit jeta jonë nuk ështe vetëm se një grusht kujtimesh ; dhe se ne fund të jetës ne do te jemi të rrethuar vetëm se prej Tyrel Njelloj si Plaku Santigao tek ”Paku dhe Deti ”.

Ky motiv më ka drejtuar gjthmonë në jetë , ndaj dhe përpiqem ti gëzohem çdo feste, buzëqeshje , miqësie , gatimi, shtrimi tavoline , mjedisi , çdo çasti qe i jep jetës një ndriçim tjetër dhe e bën një ditë ndryshe nga e mëparshmja. Dashuria për jetën në fakt është dashuri për njerëzit.

Erik Fromi, autori i librit më të shitur për dashurinë -”Arti i te dashuruarit” i ndan njerëzit në dhënës dhe marrës . Ai thotë se dashuria i takon ‘dhënësve”. Unë kuptoj bukurinë e jetës vetëm tek dashuria dhe them se asnjë vlerë e arritjeve njerzore nuk mund të arrijë madhështinë e dhënies së dashurisë. Unë përpiqem çdo ditë të ndikoj tek djali im këtë ndjenjë sublime që na bën më të ndjeshëm, na bën më njerzor dhe më në kontak me zotin sipas vetë shprehjes biblike – Kush takon dashurinë ka takuar zotin!!!

Marjana Bulku:Zonja Iris, mjaft prej brezit tonë, le ta quajmë të humbur edhe pse i 90-tës ka rol të madh në jetën sociale dhe atë politike shqiptare, a mendoni se ka ende hapësirë dhe mundësi për të zhvilluar vizionin e mbetur përgjysëm përmes publikimeve apo prezencës së protagonizmit tuaj intelektual në distancë.

Iris Halili: Kontakti me kulturat nga gjithë bota ,kontakti çdo ditë dhe orë me individë nga gjithe globi si pjesa më entuziaste e punës që nga eksperiencat e mija në njohje dhe pranimit të kulturave duke prezantuar edhe tonën gjithashtu. Zoti me sa duket ja plotëson njeriut dëshirat kur sheh vullnetin që ai ka në arritje të tij . Edukimi im letrar ka qenë një botë e madhe virtuale drejt njohjes së kulturave globale ,përvoja prane presidentit dhe më pas në qeveri ku pata sërish shansin të takoj elita dhe të vizitoj shumë vende të botës më bëri të tejkaloj hendekun e mangesive me të cilat brezi ynë ishte formësuar. Megjithatë as letërsia , as takimi me liderë dhe as vizita nëpër botë nuk të bëjnë t’i njohësh kulturat sikur i njeh kur bashkpunon apo punon çdo ditë me individë të thjeshtë që prezantojnë shumë kultura,që janë rritur dhe zhvilluar në liri sikurse Amerika garanton. Duke punuar me kolege amerikanë, anglezë, turq, polakë, brazilianë, spanjollë, latinë, hajtainë, suedezë etj etj etj do të kuptosh se standartet e jetesës kushtëzojnë vizionet shpesh, e mbase pikërisht ai izolim kulturor i yni la përgjysëm mjaft prej ëndrrave tona në terrenin shqiptar .Në kushtet e një kohe globale ku siç thotë dhe Fridman ,” bota është bërë tashmë e sheshtë , falë epokës së informimit në të cilën po jetojmë,kulturat janë afruar më shumë por shumë here shohim se kulturat janë acaruar edhe më shume ! Adabtimi me këtë bote globale është pika kyçe e mbijetesës. Kjo është një botë e ëndërruar ndër shekuj nga njerëzit në fakt, është misioni ynë që jetojmë në këtë kohë ti japim asaj më të mirën dhe kjo vjen vetëm nëse ne përpiqemi ti duam kuturat e tjera, ti njohim ato dhe ti pranojmë .

Në punën time shpesh shoh sa e përkryer është teoria dhe sa d vështirë është që gjithë ato teori me vlera të realizohen e konkretizohen në jetë. është pikërisht kjo që më nxit që të botoj dy libra, një për lidershipin, pasi mendoj që mjedisit shqiptar i mungon një trajtesë e tillë. Do të jetë një permbledhje e studimeve që kam bërë ne vitet e shkollës së Doktoraturës .

Ndërkohë i kam premtuar tim biri dhe ish studentëve të mij që do të ribotoj një libër me punime të letërsisë moderne që kam pas botuar gati 20 vjet më parë. Aty do të vendos edhe disa esse të tjera të botuara ndër vite , dhe kjo më duket se më kthen përsëri tek dashuria e parë për dijen – Letërsia.

* Marjana Bulku, drejtuese e emisionit”Një Jetë-Disa Histori” në Televizionin Kultura Shqiptare në Nju Jork.

KONSULLI I KOSOVËS NË SHKUP VIZITOI VATRËN

March 17, 2017 by dgreca

Të Enjten(16 mars, 2017) në mesditë në Selinë e Vatrës ishte për vizitë diplomati Agim Krasniqi, Konsull i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës në Shkup.

Krasniqi u prit në Vatër nga Kryetari dr. Gjon Buçaj me zonjën Nikoleta, zv.Kryetari Asllan Bushati, anëtari i kryesisë dhe arkëtar i Vatrës Marjan Cubi me zonjën Dilë, anëtarët e Këshillit Drejtues të Vatrës Zef Balaj dhe Idriz Lamaj, si dhe Editori i Diellit, Dalip Greca.

Kryetari Buçaj i uroi mirëseardhjen mysafirit dhe e informoi me veprimtaritë dhe qëndrimet e Federatës Panshqiptare të Amerikës “Vatra”.

Dr. Buçaj shprehu shqetësimin për zhvillimet jo të favorshme në trojet Kombëtare, si ; situata e ngarkuar me tensione në Shqipëri, ku 25 vjet pas rrëzimit të diktaturës, ende është në dyshim liria dhe pasiguria e votës, është në pikëpyetje Reforma në Drejtësi, korrupsioni në nivelet e larta, krimi është ulur në Parlament dhe në pushtet,Shqipëria është kthyer në Kolumbia e Ballkanit për kultivimin dhe trafikimin e drogës, dhe në këto kushte vetë Demokracia është në pikëpyetje e shoqëria në krizë. Po ashtu në Kosovë janë shqetësuese zhvillimet e fundit, marrdhëniet me Serbinë, arrestimi i Haradinajt, mosmarrveshjet për demarkacionit, komunat me shumicë serbe, që vënë në pikëpyetje pavarësinë e shtetit, problemet për Ushtrinë e Kosovës , korrupsioni etj.

Edhe në Maqedoni, për Kryetarin e Vatrës, gjendja paszgjedhore, ka krijuar tensione , duke i ushqyer ato në mënyrë të panevojshme me ngarkesa etnike, duke shpallë Gjuhën shqipe-rrezik për shtetin etj. Për të gjitha këto kryetari Buçaj shfaqi qëndrimete Vatrës, që tashmë janë bërë publike.

Konsulli i përgjithshëm i Republikës së Kosovës në Shkup, falenderoi Kryetarin e Vatrës për mikpritjen dhe përgëzoi Federatën Vatra për punën e palodhur në drejtim të Çështjes Kombëtare. Një shekull histori e Vatrës, nuk është vetëm histori vatarnësh apo një organizate, tha mysafiri, por histori Kombëtare këtu në Shtetet e Bashkuara. Ai shtoi se çdo kush në Kosovë e di se ç’është dhe çfarë ka bë Vatra për Kombin shqiptar. Jini krenar që përfaqësoni një qëndresën shqiptare këtu në vendin e Demokracisë. Aifalenderoi Diasporën Shqiptare të Amerikës për kontributin e madh që ka dhënë për Kosovën, gjatë dhe pas luftës.

Më pas mysafiri iu përgjigj interesimit për zhvillimet e fundit në Maqedoni, për faktorin shqiptar atje, për Platformën dhe për qëndrimet paszgjedhore dhe mundësitë e daljes nga kriza maqedonase.Gjatë bashkëbisedimit e morën fjalën edhe zv.Kryetari Asllan Bushati, Zef Balaj, Idriz Lamaj, Marjan Cubi dhe editori Dalip Greca.

***

Agim Krasniqi ka qenë një nga këshilltarët dhe miqtë e Presidentit historik të Kosovës, Dr. Ibrahim Rugovës. Ai ka kryer detyra të ndryshme dhe ka pasur funksione si anëtar i kryesisë së LDK, sekretar organizativ si dhe dy mandate deputet në Kuvendin e Kosovës.