Archives for October 2020

Të huaj në vitin 2020.Pse jo!

October 30, 2020 by dgreca

Maria Danielle Smith bën këtë pyetje , që shqetëson sot rreth 95% të banorëve të tokës.Të huaj në punë,në shtëpi,në biznes,në lojë, dhe së pandemia e ardhur nga diku nga Azia ,na bëri të huaj në planetin tonë. A mund të ndihet viti 2020 më kataklizmik? Ka një pandemi vdekjeprurëse dhe një krizë ekonomike globale. Raporte të reja mbi garën kanë shpërthyer në Shtetet e Bashkuara. Në gjashtë muajt e parë të këtij viti – po këtë vit! – kishte zjarre në Australi, përplasje vdekjeprurëse aeroplanesh në Pakistan dhe Iran dhe gjykime të fajësimit në Amerikë. Për të mos përmendur Brexit. Ah fjala Brexit?Ndoshta kjo të bën të tallesh. Ndoshta ndiheni të sigurt duke menduar se jemi të gjithë vetëm. Por këtë vit tashmë janë parë përmbytje historike, tërmete dhe tufa karkalecash . Një asteroid potencialisht-apokaliptik i i fshehur pritet të vij në tokë si një mysafir i paftuar dhe ka një shans që një tjetër te afrohet këtë nëntor. Ne me siguri duhet të kemi mësuar deri tani të presim të papriturën. Pra, a nuk është e mundur që ky të jetë viti, që ne zbulojmë jetën jashtëtokësore – apo na zbulon ajo?

2. Po, pse jo. Ndërsa revista Time paraqiti në Mars, kriza COVID-19 tregon se ne nuk jemi të përgatitur biologjikisht, epidemiologjikisht ose emocionalisht për alienët . Por mund të mos kemi zgjedhje. Këtu janë shtatë mënyra super të dukshme, sigurisht jo të shqetësuara nga ankthi, të huajt mund të shfaqen këtë vit.

3. Duke parë, që shansi i njerëzimit për sukses si një civilizim i përparuar po afron zero, vëzhguesit tanë vendosin të heqin dorë nga planeti – ose ta shpëtojnë atë. Një zgjidhje popullore për paradoksin e Fermit – enigma pse nuk kemi gjetur prova për jetën jashtëtokësore pavarësisht nga probabiliteti që është atje – është se të huajt thjesht nuk duan që ne të dimë që po i shikojnë. Në vitin 1973, John Ball, një astronom radiofonik në MIT, propozoi atë që njihet si “hipoteza e kopshtit zoologjik”, e cila sugjeron që jeta super-inteligjente mund të na shmangë që të lejojmë zhvillimin ose mbrojtjen e civilizimit tonë primitiv. Përcaktimi që shoqëritë ka të ngjarë të prishen para se të arrijmë fluturim të avancuar hapësinor, për kërkimin hapësinor, ato mund të na konsiderojnë si një dështim ose – nëse nuk jemi me fat – të vendosin që Toka është me burime të mjaftueshme për të shpëtuar për pjesë.

4.Agjenci të ndryshme hapësinore zbulojnë një sinjal që buron nga diku tjetër në univers. Komuniteti ndërkombëtar nuk mund të bie dakord se çfarë të bëjë. Shkencëtarët e Tokës kanë teorizuar mundësinë, që mund të kalojnë deri në 1,500 vjet para se të presim me arsye që sinjalet tona radio, të merren nga të tjerët në Rrugën e Qumështit. Bazuar në atë, që kemi transmetuar për rreth 80 vjet, më pak se një përqind e galaktikës do të jetë arritur deri tani, kështu që miqtë tanë mund të mos e dinë akoma se jemi këtu, dhe anasjelltas. Megjithatë, prisni edhe pak dhe “ne mund të arrihemi shumë mirë një ditë”, Por supozoni se ne e marrim sinjalin e tyre – si nga një transmetues në qendër të Rrugës së Qumështit për të cilin shkencëtarët po teorizonin ne shkurt. Me siguri qeveritë globale mund të bashkohen në një vendim ekzistencial për planetin tonë? Ha ha, ha, ndoshta jo. Rusia thjesht mund të shkojë për të, pavarësisht paralajmërive të S. Haëking se ne mund të dëshirojmë të qëndrojmë të heshtur.

5. Të huajt e fshehtë zbulojnë se ata kanë qenë në mesin tonë me shekuj, duke hulumtuar ngjarjet botërore. Ato japin prova – por ata janë hedhur poshtë si teoricienë konspiracioni.Me ngarkimin e lartë të “hipotezës së kopshtit zoologjik” dhe imagjinoni ,që studiuesit të dërgohen nga qielli për të na vëzhguar nga afër. Ata mund të jenë të pazbulueshme. Ata mund të rrëshqasin herë pas here, gjë që mund të shpjegojë UFO-t. Por thonë se një i huaj vendos se tani është një kohë e mirë për të na lënë të fshehtë. I huaji përdor radio ose internet për të provuar avancimin e një komunikimi dashamirës, ose, nëse është humanoid, ai mban një konferencë shtypi dhe ofron që të testohet për ADN-në e tij. Mund të kryejë edhe bëma fizike të pamendueshme.

6. Para zgjedhjeve presidenciale të SHBA këtë nëntor, Presidenti Donald Trump deklasifikon dokumente ultra sekrete që vërtetojnë ekzistencën e jetës jashtëtokësore.Autori dhe shkencëtari David Brin ka shkruar, në lidhje me teorinë, që të huajt janë në kontakt të fshehtë me qeveritë. Pentagoni tashmë lëshoi 3 vidio UFO në prill, duke ushqyer të gjitha llojet e teorive të konspiracionit. Pra, le të argëtojmë për një sekondë që, diku poshtë vijës dhe jo domosdoshmërisht në Rosëell, qeveria e SH.B.A.-së doli me prova të të huajve, apo edhe komunikoi me ta. Ne fakte alienet, nuk flasin. Per cfarë do të bëjmë me këtë informacion?

7. Thyerja e direktivës kryesore, një autoritet ndër-galaktik fillon kontakte për të na shpëtuar nga vetja, duke ofruar ilaçe, teknologji dhe anëtarësim në super shtet.Ju mund të njiheni me Jean-Luc Picard. Një kapiten në stilin e tij mund të vendosë që civilizimi i Tokës është aq i pjekur sa të futet në vijë, ose që do të shkatërrojë vetveten nëse jo për ndërhyrjen e një qenieje më të civilizuar, duke thyer kështu “direktivën kryesore” për të mos ndërhyrë në planet primitivë – një koncept që avokatët njerëzorë hipotetizuan kohët e fundit do të ishte pothuajse e pamundur gjithsesi. E para është për të qeshur. Kjo e fundit… mirë, shikoni, ne ndoshta mund të përdorim ndonjë ndihmë.

8. Duke dashur të kuptojnë universin, eksploruesit nga një galaktikë e largët arrijnë në sistemin tonë diellor duke kërkuar të bëjnë miq – por pasi studiojnë Tokën, ata marrin një pasim të vështirë.Mirë, duhet të pranoni se është ndoshta arrogante e njerëzimit të mendoni se alienët do të shqetësoheshin edhe duke na parë. Ata mund të na konsiderojnë jo inteligjentë ose të jenë krejtësisht të painteresuar , siç ka paraqitur Neil DeGrasse Tyson. Ose ata mund të na konsiderojnë të rrezikshëm. Jo tamam një tufë paqedashëse. Një EE sigurisht që do të ishte mirë të mendohej dy herë para se të njoftohej para njerëzve, bravo e të cilave sot janë në butonat bërthamorë.

9.Duke vendosur, që kjo kronologji është shumë e errët, një inteligjencë e shkëlqyeshme artificiale vendos të ndërpresë simulimin dhe të fillojë përsëri. Një UA e plotfuqishme mund të jetë marioneta jonë, ashtu si në Matricën . Në vitin 2001, dy vjet pas publikimit të këtij filmi, autori i trillimit shkencor Stephen Baxter propozoi “teorinë e planetarit” për të zgjidhur paradoksin e Fermit. Ajo pranon që nëse nuk kemi dëgjuar nga alienët, kjo është për shkak se universi ynë është krijuar me qëllim që të duket i zbrazët nga jeta. Në vitin 2003, filozofi Nick Bostrom përgatiti argumentin e simulimit . Elon Musk është në hapësirë . Nëse jemi thjesht në sandbox, perënditë ose pasardhësit që po luajnë me ne mund të konkludojnë se gjërat janë bërë fare pak fantastike në vitin 2020. Rindizni më mirë. Ose hidhni disa alienë të simuluar thjesht për argëtim.

Frika, maskat e Halloween-it dhe maskat e Covidit

October 30, 2020 by dgreca

Ese nga Rafael Floqi-

Është Halloween, por Kukudhi nuk e di se çfarë figure do të bëhet këtë vit. Ai provon një maskë vajze, por i duket shumë e frikshme. Ai provon një maskë djali, por ajo është gjithashtu shumë e frikshme. Më në fund, pas shumë përpjekjesh, Mostra ka idenë e përsosur! Ai zgjedh një maskë vdekjejeme Covid-19. A nuk kanë frikë të gjithë njerëzit nga ajo? Dhe të vetmin tmerr që ai ka është se gëzimi i njerëzve nuk është shuar.

Bota ka nevojë për energji të madhe pozitive për të luftuar kundër forcave negative. Ka nevojë për gëzim. Shkoni në brendësi thellë brenda qenies suaj dhe krijoni atë energji pozitive për mirëqenien e njerëzimit.

Ky Halloween do të jetë si një provë për të hequr dorë nga disa forma festimeshtë zakonshme për shkak të COVID-19 . Por gjithnjë ne duhet të ruajmë energjinë pozitive brenda vetes, pasi ky Halloween mund të jetë një përvojë se si ne mund t’i bëjmë më të sigurta më të bukura dhe më të ëmbla festat e tjera të këtij viti, apo të vitit të ardhshëm.

Halloween-i pothuajse ka mbërritur. Fëmijët e veshur siSupermanose BlackPanther dhe me një shportë plastiketëmbushur plot me karamele, janë ato që ne jemi mësuar të presim si zakonisht. Impulsi ynë natyror na shtyn të pretendojmë, sikur gjithçka është normale, edhe nëse është vetëm për një tubim tëvogël,apo vetëm një festëe vogël familjare. Ky Halloween nuk duhet të bëhet siç thonë amerikanët “ doomandgloom”. (dënim dhe errësirë) ashtu si e paraqet politika për shkak të kësaj pandemie. Siç do ai shtrigani, kukudhi, apo mostra e këtyre ditëve “ Paniku”. Ndaj sot shtrohet pyetja se kujt i druhemi më shumë Covidi-t apo mungesës së lirisë? Më 2020, fantazma e COVID-19 po na ndjek kudo. Ne shohim lajmet. Tregohemi të kujdesshëm dhe të frikësuar. Kemi kaluar orë të pafundme në biseda në video me bashkëpunëtorët tanë, miqtë dhe familjen. Jemi të lodhurtë gjithë nga kjo. Me deklarata “ekspertësh “ që kundërshtojnë njeri tjetrin dhe veten, “me maska pa maska”. Kujt ti besosh?

Pasiguria ka edhe ajo mostrat e saj. Politika është një nga këta mostra. Gjithkush dëshiron të kthehet në “normalitet” dhe t’i shohë fëmijët e vettë shkojnë në shkollë dhe të përjetojnë gëzimet e një fëmijërie më të lumtur dhe mësociale. Por dhe prindërit janë në hall por dhe mësuesit janë në hall. Një kakofoni opinionesh, që ngjan e gjitha si një refren shtrigash Halloween-i. Nga anatjetër vigjilenca është e vështirë të mbahet në çdo kohepavarësisht rrezikut.

Halloween nuk është festa më e rrezikshme për kujdesin shëndetësor dhe shëndetin publik që ta shohim si me rrezik të lartë. Pasi shpesh mbahet në ambiente të jashtme, dhe mund të bëhetlehtësisht në edhe më i sigurt në mënyrë mëtë kujdesshme, duke shmangur turmat e mëdha të njerëzve, me maskat, me larjen e duarve dhe kufizimin e takimeve brenda në vende të mbyllura. Madje dhe inventiva nuk mungon. Në një shfaqje në TV, dikush që tregonte sesi të krijonim lanternjack me kunguj me trapano elektrike ne 5 minuta, si të krijonim një imitim Frakenstajni me një kungull jeshil me vidha dhe gozhda, kishte bërë një shpikje të re si të jepnim karamele me një krah të vogël druri, me gjatësi 6 këmbë ( 2m).

Por çfarë është me të vërtetë e frikshme tani ? Në këto ditë përpara 31 Tetorit, kur Shtetet e Bashkuara kanë raportuar numrat më të lartë të rasteve të koronavirusit qysh nga fillimi i pandemisë. Rastet përreth nesh po rriten gjithashtu për ditë. Është koha të rishikojmë se si do duhet festojmë.

Pandemia e AIDS-it i detyroi njerëzit të mbulojnë organet gjenitale të tyre me prezervativë. Pandemia COVID-19 po i detyron ata të vendosin maska. Është sikur shumë njerëz nuk po e çonin jetën e tyre duke vënë një milion maska dhe duke i ndryshuar ato sipas leverdisë dhe interesin vetjak. Është sikur njerëz të panumërt në këtë planet të mos këtë qenë të detyruar tashmë ta mbajnë gojën mbyllur dhe të durojnë fatkeqësitë e imponuara atyre nga ata pak më ‘fatlumët’. Pyes veten se cilën pjesë të trupit do të detyrohemi ta mbulojmë më tej. Pyes veten nëse, në radhë të parë, e gjithë kjo po ndodh sepse sytë tanë kanë qenë të mbuluar gjatë gjithë kohës. A po shkojmë drejt një kohe kur qëndrimi i sigurt bëhet i ngjashëm atë të dënuarin me vdekje në që pret t’i ndalet të ekzekutimit? “

Ndaj ne rekomandojmë fuqimisht të shmangni zakonin tradicional të trickandtreats. Është e rëndësishme të kuptohet se kjo përvojë, megjithëse emocionuese për fëmijët dhe të rriturit, mund të jetë shqetësuese për ata që përpiqen të shmangin ekspozimet, veçanërisht, pasi Halloween shpesh shoqërohet megrupime spontane me maska. Ndaj këtë vit shmangni atë festë kostumesh në shtëpinë tuaj, sepse shumica e njerëzve nuk do t’i mbajnë maskat e tyre.

Festat shpesh na shtyjnë të zhvendosim të menduarit. Ato na bëjnë të hamë shumë, dhe të rrimë zgjuar deri vonë. Festat na bëjnë të ndihemi të veçantë, të sigurt, të mbrojtur dhe madje të pathyeshëm. Ato na inkurajojnë që të shmangim edhe vetë kujdesin tonë.Këto gabime janë pikërisht ato që virusi i Coviditpret dhe përdor për të infektuar fëmijët tanë me një stomak plot karamele. Virusi godetaty kur ne nuk jemi të kujdesshëm dhe injorojmë masat e sigurisë. Është një mashtrim i COVID-19 apo i Halloween-itajo që na bën të mendojmë se është vetëm një ditë,e nuk do të sjellë një ndryshimtë beftë për keq nëjetëntonë. Megjithatë si dihet.

Po sikur ta përdorim Halloweenin për të zhvilluar tradita të reja? Duke nderuar si frymën e Halloweenduke marrëmasa paraprake. Duke u treguar më proaktiv dhe krijues. Duke përdorur dokumentet udhëzuese të Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.

Por maskat e tmerrit nuk janë kurrë vetëm për përbindësha. Edhe para se Covid t’i bënte maskat një bezdi të përditshme për ne, atokanë zënë një hapësirë të fuqishme në imagjinatën tonë kulturorenë filmat e horrorit. Maskat kanëqenënjë mjet kryesor i tmerrit, të nxitura nga filmat me të panjohur misteriozë dhe me vrasës serialëqë terrorizojnë të pafajshmit. Maskat të tilla klasike të tmerrit si ato që i përkisnin Leatherface, JasonVoorhees dhe Michael Myersqë paraqesin kufoma – fytyra të zhveshura nga tiparet dhe individualiteti i tyre.

Këto maska gjithashtu mishërojnë të panjohurën: misterin i personit që qëndron pas maskës dhe shkëputja midis asaj që mund të duket ndryshe nga e zakonshmja (një maskë kafshësh, një maskë hokej) dhe frikësimi nga maska kur vendoset në një kontekst të ri. Por ka diçka më të thellë në psikologjinë e frikës sonë rreth maskave, që lidhet me frikën tonë më të keqe për veten, apo në ndjekjet e frikës të njohura gjatë një kohe të pandemisë.

Leatherface mban tre maska të ndryshme gjatë gjithë filmit, të cilat ai i ndërron bazuar me situatën, si një mënyrë për të treguar emocione. Sigurisht, maskat e fytyrave mbulojnë fytyrën e tij, kështu që në krye të tmerrit të maskës, ekziston pamja e çuditshme e tipareve të vërteta të vrasësit prej mishi, që dalin qëposhtë maskës.

Me figurat me maska, nuk bëhet fjalë kurrë për përbindëshin, por për njeriun, të cilin maska embulon dhe e zbulon.Por kjo nuk është vetëm një deficit i emocionesh që mund të shtojë tmerrin e maskës; por është një prezantim i rremë i një personi. Një nga mënyrat si njerëzit shoqërohen me njeri tjetrin është përmes pasqyrimit, imitimit të gjuhës së trupit dhe shprehjeve të fytyrës të atyre të cilët na rrethojnë. Neuronet pasqyruese shkaktojnë ndjenjën tonë të ndjeshmërisë. Maskimi e prish këtë lidhje, duke e bërë personin të maskuar të duket si i panjohur, mbase edhe, në raste më të këqija, çnjerëzor. E megjithatë të gjithë janë tepër njerëzorë. Në fakt, disa modele të maskave të filmave horrorna tregojnë me vëmendje faktin se të gjithë kemi aftësinë për të bërë gjëra të tmerrshme.

Maskat groteske të Smileyp.sh nga filmi horror 2012 “Smiley” –me pamje pa mish me tipare të çara të syve dhe me një të çarë buzëqeshëse të gojës të prerë dhe të qepur – kujtojnë emocionin e buzëqeshjes. Çka është e përputhur mirë me temën e filmit.

Por maska nuk është vetëm një simbol frike që u ngjall në Evropë pas murtajës bubonike. Maska: misteri, enigma, joshja ka qenë pjesë e Venecias dhe rimishëron thelbin e saj, pak e dinë nga vjen dhe është një histori e trazuar që ndjekur përdorimin e saj në Republikën e Serenissimas.

Maska (nga arabishtja “mascharà”, tallja, satira) ( shihni kuptimin në shqip të një fjale arabe që na ka ardhur nga turqishtja R.F), ka qenë gjithmonë, qysh nga agimi i kohës, një nga elementët karakteristikë dhe të domosdoshëm në kostumin e aktorëve. Ajo e ka origjinën nga teatri klasik grek Fillimisht ajo përbëhej nga një fytyrë e zbrazët me tipare monstruoze ose groteske, të veshura për të fshehur tiparet njerëzore dhe, gjatë ceremonive fetare, për të larguar shpirtrat e këqij.Me Karnavalet, maska bëhet simbol i nevojës për t’u kënaqur me lojë, shaka dhe iluzioni i veshjes së rrobave të dikujt tjetër, duke shprehur kështu kuptime të ndryshme: festim dhe shkelje, liri dhe imoralitet.

“Mirëmëngjesi Signora Maska”, përgjatë rrugëve, përgjatë kanaleve dhe në dërrasa, kjo ishte përshëndetja. Identiteti personal, seksi, klasa shoqërore nuk ekzistonin më dhe njëra u bë pjesë e Iluzionit të Madh të Karnavalit në një vend, unik në botë, ku gjithçka mund të ndodhë, ku çdo paraqitje e shkurtër nuk pushon së magjepsuri. Në kulturën veneciane, termi “maskë” tregon aktivitetin e “vendosjes së mjekrës dhe mustaqeve të rreme” dhe “maskë” ishte gjithashtu nofka që u jepej grave që maskuan veten si burra dhe burrave që maskuan veten si gra. Së shpejti maska u bë një simbol i lirisë dhe shkeljes së të gjitha rregullave shoqërore të imponuara nga Republika Serenissima në Venecia …

Historia e maskës veneciane fillon që në 1268, vit në të cilin ligji më i lashtë që kufizon përdorimin e pahijshëm të maskës Artizanët që bënin maska quheshin maska që nga koha e Doge Foscari dhe kishin statutin e tyre të datës Prill 1436.

Por çfarë maske përputhet më mirë për këtë Halloween?

Por pavarësisht se nuk mund të dilni nënjëpartiHalloween këtë vit nuk do të thotë që nuk mund të visheni. Pavarësisht nëse do të shkoni në një natë filmi në natyrë me miqtë, nënjë aktivitet vjeshte në qytet apo thjesht të përshëndesni trickandtritersnga larg, të vishni kostume Halloweeni. Këtë vit, përfitoni nga maskat e domosdoshme të nevojshme për COVID-19 për të ngjallur emocione pozitive për të krijuar një ngritje shpirtërore nga mërzitja e zymtësia e pandemisë.

Halloween është gjithashtu një sprovë. Si do të veprojmë në këtë festë , do të vendosë edhe për festat e tjera që do të pasojnë. Është një kohë e përshtatshme për të rishikuar planet e udhëtimit, për të anuluar tubimet e mëdha personalet dhe për të rimenduar festat dhe ftesat për miqtë. Është gjithashtu koha për të vendosur edhe për pritjet me familjen, veçanërisht me gjyshërit dhe fëmijët më të vegjël. Maskimi, distancimi fizik dhe përpjekjet për të ndaluar përhapjen e virusit, do të duhet të vazhdojnë gjatë këtyre festave të përqendruara në familje, edhe nëse vihet në dispozicion një vaksinë.

Maska kirurgjikale, Superheronjtë janë gjithmonë një zgjedhje popullore kostume Halloween-i, kështu që pse të mos visheni si një hero i jetës reale? Nëse keni një maskë kirurgjikale, bashkojeni atë me një fustan të bardhë mjeku ose të kuq, pastrues, një bluzë të bardhë laboratorike ose ndonjë gjë tjetër që mund të ngjajë me veshjen e një punonjësi të kujdesit shëndetësor. Do të keni pikë mëshumënëse mbani një stetoskop dhe një bllok!

Mund të vendosni një bandana në pjesën e poshtme të fytyrës tuaj për të marrë një pamje misterioze por të ashpër. Mund ta shoqëroni me xhinse, lëkurë dhe të fshihnime pëlhura të mbuluara me një kapelë kaubojsi. Ose bëhuni një sharrëxhi me një sëpatë të rreme dhe një këmishë fanellate. Nëse po përpiqeni të dukeni pak më të mprehtë, provoni të vishni një xhaketë lëkure të zezë dhe syze dielli për një kostum dhe kaskomotoçiklistësh.

Por mund të bësh shumë me një maskë të thjeshtë dhe pak me bojë pëlhure. Meqenëse rroba mbulon zonën e gojës, është një vend i shkëlqyeshëm për të vendosur një buzëqeshje të frikshme, por ekspresive. Ju mund të bëni një gojë të madhe me shumë dhëmbë të mprehtë, një buzëqeshje të skeletit, një buzëqeshje si jacklantern ose një grup të përgjakur dhëmbësh. Përdorni fytyrën si pikë qendrore e kostumit tuaj çka ju ofron mundësinë për të luajtur me përbërjen dhe bojërat e fytyrës, kështu që mund të jenimë krijues me të! Thjesht sigurohuni që e keni lënë maskën të thahet në një zonë të ajrosur mirë para se ta përdorni.

Doni një maskë të bardhë të thjeshtë për t’u bërë disa mostëra klasike Halloween-i. Nëse keni dëgjuar për sfidën e fotosesionitme fantazmë që ndizet në TikTok, ju mund të jeni të njohur me këtë tip kostumi. Vishni një çarçaf të bardhë të thjeshtë me sytë e prerë dhe bërtisni “Boo!” ndaj çdo vëzhguesi. Përndryshe, mbështillni fytyrën me garzë (për të ruajtur letrën e tualetit) dhe bëhuni një mumie.

Nëse këto mundësi nuk ju tërheqin, merrni parasysh të vishni një maskë me fytyrë të plotë karakteri. Është e lehtë të veshësh një maskë mbrojtëse personale poshtë dhe të mbash ende atë pamje prejHalloweeni. Argëtohuni edhe në këtë sezon drithërues, por sigurohuni që të qëndroni të sigurt.

Festat Halloweeni, Dita e Falënderimeve dhe Festat e tjera të dimrit janë sinonim i familjes. Ato janë ndërtuar mbi faktin e mbledhjes së bashku të familjes të kultivuar nga tradita – dhe trajtime festive .

Por pandemia, nuk do të thotë që ne nuk mund të festojmë së bashku këtë vit, thjesht do të thotë se duhet ta bëjmë këtë duke qëndruar larg fizikisht. Është kritike që të kujtojmë se të dashurit, miqtë dhe fqinjët tanë janë më të rëndësishëm se çdo ditë e vetme feste. Nuk është karamele apo gjel deti ose xhingël Krishtlindje çka i bën festat të shkëlqejnë, por janë lidhjet me miqtë dhe me familjen tonë që kanë rëndësi.

Duke iu kthyer mostrës të fillimit, ekspertët thonë se filmi King Kong (1933) paraqiste tërbimin e ndrydhjes pas Depresionit të Madh. Epo, ky përbindësh Halloweeni me COVID-19, mund të bëjnë të njëjtën gjë për ndjenjat tona, në lidhje rrezikun e kthimit të bllokimeve dhe mbylljes tëkarantinëstë vitit 2020 “. Sa dhe debatet politike të zgjedhjeve presidenciale janë të ndara në pro dhe kundra maskës.

Sot me gjithë këto grumbullime, alarme, mashtrime, mungese informacioni, bollëk dezinformimi, paqartësie dhe konfuzioni, pyes veten nëse është koha që ne të fillojmë të hartojmë një manifest post-koronavirus? Ndoshta duhet të përmbajë të gjitha gjërat që ne nuk duam që bota të bëhet kur kjo pandemi të ketë mbaruar. Ka shumë ligësi tjetërsuese që lulëzoimes nesh duke na mbajtur në karantinë, në distancë dhe mosbesim ndaj njëri-tjetrit,si mënyrë mbrojtje para COVID-19. Pasi ka sisteme që lulëzojnë nga vetmia dhe frika jonë. Ka institucione të dedikuara për t’u siguruar që ne nuk do ta ndihmojmë njëri-tjetrin në mënyrë që t’u drejtohemi atyre për ndihmë … Le të mos i lejojmë ata marrin udhë edhe pasi kjo pandemi të ketë mbaruar!

Dhe ky vit se ka ndryshuar festimin e Halloween nëTillsonStreet ku isha para një jave me fëmijët e mi. Aty është një grup i përkushtuar i pronarëve të shtëpive që e çojnë Halloween-in në nivelin tjetër, ndërsa sigurojnë një mjedis të sigurt për fëmijët, si dhe një mundësi për t’ia kthyer komunitetit. Romeo,Michigan është një fshat i vogël, i çuditshëm, i përbërë nga shtëpi historike që datojnë që nga vitet 1850. Rruga Tillson është bërë destinacioni i Halloween për të gjithë banorët e Romeos, si dhe mijëra vizitorë të tjerë nga zona nga e gjithë Michigan, Ohio dhe deri në Misisipi që vijnë aty për të vizituar gjatë Halloween. Çdo vit, turmat bëhen gjithnjë e më të mëdha. Edhe këtë vit kishte shumë njerëz. Vitin e kaluar, secili pronar i shtëpisë shpërndau mbi 2,000 copë karamele për trickandtreatnë Halloween. Rreth 30 shtëpi marrin pjesë me zbukurimet , dhe shpërndajnë mbi 60,000 copë karamele në vetëm disa orë. Dhe kjo është vetëm fëmijët në Halloween. Vizitorët fillojnë të vijnë disa javë para Halloween, ose për të ecur poshtë dhe për të na parë se si vendosen figurat e tmerrit me tematika të ndryshme. Dhe aty maskat e Covidit sikur mplekseshin e molepseshin me maskat e tmerrshme të Halloween-it.

Halloween-i dhe festat e tjera ndodhin çdo vit, por këtë vit, ato na japin një mundësi për të demonstruar se sa ne duhet të kujdesemi për njëri-tjetrin dhe komunitetin tonë duke shijuar festat në mënyrë të sigurt. Duke vepruar kështu, ne mund t’i bëjmë festat e vitit të ardhshëm edhe më të ëmbla, duke ndihmuar për të siguruar që njerëzit e rëndësishëm për ne të jenë gjithnjë të shëndetshëm dhe të aftë për të festuar.

Përsa i përket zgjedhjeve këtë vit në SHBA “COVID-19 e ka zgjedhur veten President .”

MESAZHI I GRANELL: Presidenti Donald Trump dëshiron votat e shqiptareve!

October 30, 2020 by dgreca

Ambasador Granell i mahnitur nga mbështetja e shqiptarëve për Presidentin Trump-

Ambasador Granell në një takim me përfaqësuesit e komunitetit shqiptar në Michigan është shprehur i entuziazmuar dhe i mahnitur nga mbështetja e shqiptarëve për Presidentin Trump. Në një lidhje direkte me Syri.Tv, Ambasador Granell tha se vota e shqiptarëve për Presidentin Trump forcon edhe më shumë marrëdhëniet mes Shqipërisë, Kosovës dhe Amerikës.

Aktivistja shqiptare Evi Kokalari u shpreh në Syri.Tv se së bashku me Ambasadorin Granell dhe komunitetin shqiptar në Detroid po kalojmë një kohë të shkëlqyer.

Ambasadori Granell u shpreh shumë i entuziazmuar nga pritja që i është bërë në Michigan nga komuniteti shqiptar dhe mbi të gjitha mbështetja e jashtëzakonshme e shqiptarëve ndaj Presidentit Donald Trump.

Në takimin me komunitetin shqiptar në Detroid, gjatë lidhjes direkte në Syri.tv Ambasador Granell u deklaroi shqiptarëve: “Jam shumë entuziast që ndodhem mes miqve të mi shqiptarë këtu në Michigan. Po diskutojmë mbi rajonin dhe rëndësinë e rizgjedhjes së presidentit Trump. Jam shumë entuziast dhe Jam këtu për të përcjellur një mesazh të fortë të Presidentit Trump për komunitetin shqiptar: Donald Trump i dëshiron votat e tyre. Ai i shpënzoi vitet e fundit duke u fokusuar në rajonin e Ballkanit duke u përpjekur për të sjellur një paketë ekonomike që do ta transformojë rajonin. Kur e mendon vëmëndjen e Trump dhe të Shtëpisë së Bardhë që i ka dhënë Ballkanit kaq shumë duke krahasuar me asgjë në 8 vitet e Obama-Biden, është një mesazh i qartë që nëse votoni për të rizgjedhur Donald Trump ju do të keni një marrëdhënie të shkëlqyer mes Amerikës dhe Ballkanit. Kjo marrëdhënie e fuqizuar dhe nga marrëveshjet ekonomike, zhvillimi ekonomikk dhe ndërtimi i shpresës do të bëjë që Kosova, Shqipëria e gjithë rajoni të jenë të lidhura ngushtë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Jo për simbolizëm politik, apo marrëveshje politike diplomatike por për vlera reale ekonomike” deklaroi Ambasador Granell.

Vatranet e Michiganit jane pjese e shtabit elektoral te presidentit Trump.

KONCENSIONET, IKJA E MJEKËVE DHE KORRUPSIONI, SI U ZHYT NË KOLAPS MJEKËSIA SHQIPTARE

October 30, 2020 by dgreca

Erion Dasho, Drejtor i Shëndetit dhe Inovacionit në Frankfurt, Gjermani rrëfen Shqipërinë në përballje me pandeminë globale Covid-19. Në një rrëfim ekskluziv për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, mjeku Dasho analizon mjekësinë shqiptare se si përfundoi në kolaps prej korrupsionit e keqmenaxhimit, koncensioni i laboratoreve që solli një nga mangësitë më të mëdha të Shqipërisë atë të numrit të ulët të testeve sepse nëqoftëse nuk testohet, nuk kuptohet dhe nuk ka efektivitet pjesa tjetër e përgjigjes ndaj Covidit. Me Doktor Erion Dashon bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

Ç’PO NDODH REALISHT NË SHQIPËRI, SHIFRAT NË RRITJE TË TË PREKURVE DHE FATALITET, GABIMI NË STRATEGJINË E KOMITETIT TË EKSPERTËVE TEKNIKË

Shqipëria është duke përjetuar një rritje të theksuar të numrit të rasteve, mesatarja gjatë javës që kaloi ka qënë mbi 300( treqind) dhe një rritje jashtëzakonisht e madhe në krahasim me javët paraardhëse. Fatalitetet që raportohen janë ende të ulëta pavarësisht se qarkullojnë fjalë se ka shumë persona të cilët humbin jetën si pasojë e simptomave të ngjashme me Covidin, por për shkak se testi i tamponit i ka rezultuar negativ nuk raportohen si vdekje nga Covidi. Strategjia e Komitetit Të Ekspertëve Teknikë ka qënë e gabuar në faktin se nuk u drejtua nga një përafrim strategjik por ishte reaktive, ishte e përbërë nga masa shpesh herë të pakuptimta si për shembull masa e fundit që kërkon me detyrim mbajtjen e maskave në publik ndërkohë që lejohet organizimi i panaireve ku personat nuk ruajnë distancimin fizik, vallëzojnë, pijnë, konsumojnë ushqim në vende ku nuk kanë mundësi ti dezinfektojnë apo ti lajnë duart, pra ka masa kundërsense të cilat realisht nuk bëjnë sens. Përgjigjia duhet të ishte orientuar nga parimi: testoj, gjurmoj, trajtoj, një parim tashmë i gjithëpranuar dhe natyrisht duhet të ishte bazuar edhe tek një partneritet me publikun, ku publiku të kuptonte dhe ti shpjegoheshin masat e qeverisë dhe ti kërkohej që nga ana e tij publiku të zbatonte masat të tipit distancim fizik, higjenë personale dhe mbajtje e maskës aty ku është provuar që ka efektivitet dhe dobi.

KAPACITETET E SHQIPËRISË PËR MË TEJ NË LUFTËN NDAJ COVID 19, MASAT DHE PROPAGANDA

Shqipëria ka kapacitete sepse në fund të fundit Covidi është një sëmundje infektive, një sëmundje e cila nuk kërkon teknologji të lartë dhe masa të shtrenjta për tu luftuar dhe mbi të gjitha edhe Shqipëria ka një sistem shëndetësor, ka një rrjet spitalesh që fillojnë nga spitalet rajonale e terciare, ka një rrjet qendrash shëndetësore dhe ambulancash që mbulon krejt vendin dhe i ka të gjitha mundësitë që nëqoftëse do të aktivizojë të gjitha këto burime, të luftojë siç duhet epideminë e Covidit. Por masat që janë marrë, e sqarova edhe më lart, janë masa të cilat nuk janë të orientuara strategjikisht, janë masa te cilat nuk bazohen në evidenca shkencore dhe masa të cilat shpeshherë janë kundërsens. Në këto kushte është e vështirë të luftohet Covidi. Për sa i takon propagandës, kjo është pjesa më e keqe, pjesa që mua më lë shijen më të keqe sepse Administrata, Qeveria, Komiteti i Eksperteve dhe Spitalet asnjëherë gjatë pandemisë nuk kanë pranuar gabimet e bëra por gjithmonë flasin për suksese dhe pikërisht kjo është ajo pjesa më e vështirë për tu gëlltitur sepse edhe vende që kanë patur përgjigje shumë më të sakta të bazuara mbi shkencë dhe mbi burime kanë pranuar herë pas here gabimet që kanë bërë, ndërsa sipas atyre që drejtojnë Shtetin dhe Ministrinë e Shëndetësisë në Shqipëri, ne kemi patur vetëm suksese. Dikur në muajin Prill na u tha se Shqipëria ishte duke punuar 10 herë më mirë se Gjermania dhe 50 herë më mirë se Italia, tani mbyllen sytë përpara faktit se Shqipëria është vendi i fundit në Europë përsa i takon numrit të testeve, mbyllën sytë përpara faktit që shqiptarët po trajtohen në shtëpi, dhe duke paguar nga xhepi i tyre trajtime shumë të shtrenjta dhe mbyllën sytë para faktit që Shqipëria ka një vdekshmëri shumë të lartë në spitale dhe sidomos në Repartet e Reanimacionit. Të gjitha këto tregojnë që është një propagandë e cila nuk bazohet në atë që është realiteti i përditshëm shqiptar.

IKJA E MJEKËVË NGA SHQIPËRIA, FUTJA E SISTEMIT SHËNDETËSOR NË KOLAPS

Mjekësia nuk bëhet vetëm me mjek por mjekët janë burim i domosdoshëm për të ofruar shërbim shëndetësor. Pra pa mjekë është e pamundur dhe sot Shqipëria ka numrin më të vogël të mjekëve për banorë në Rajonin Europian, dhe vendi që qëndron i parafundit në klasifikim është Taxhikistani. Pra kuptohet se në çfarë gjendje është katandisur sistemi shëndetësor shqiptar. Një mijë mjek janë larguar nga Shqipëria vetëm gjatë 20 viteve të fundit. Për të krijuar një mjek nevojiten përveç 12 viteve të shkollës parauniversitare edhe 10 vite shkollim në Fakultetin e Mjekësisë dhe në Specializim, dhe të pakten një 10 vjeçar që mjeku i sapo specializuar të krijojë përvojen e duhur për të ofruar kujdes shëndetësor të pavarur. Pra ne kemi krijuar një boshllëk i cili kërkon 10 vite që të mbushet nëqoftëse ne fillojmë sot të punojmë në mënyren e duhur.

SI E KANË SHKATËRRUAR KONCENSIONET MJEKËSINË SHQIPTARE

Koncensionet e kanë dëmtuar në rrënjë mjekësinë shqiptare, ku koncensioni i laboratoreve ka paralizuar praktikisht rrjetin e laboratorëve dhe Shqipëria sot nuk mund të testojë sepse të gjitha kapacitetet laboratorike janë dhënë me koncension privat. Koncensioni i Check Upit e ka kthyer mjekun e familjes nga një profesionist në një argat të kompanisë që bën Check Up. Koncensione të tjera që herë pas here kanë dal në vëmendjen e publikut edhe kur janë të sakta nga ana teknike dhe bëjnë sens, vijnë me një faturë shumë më të lartë sesa duhet të ishin dhe kjo ka bërë që ta privojnë sistemin shëndetësor nga ato fonde që po të ishin investuar me mençuri dhe sipas prioriteteve do të kishim patur rezultate shumë pozitive, por kanë përfunduar në xhepat e koncensionareve.

KONCENSIONI I LABORATORËVE DHE NDIHMA E MUNGUAR NË LUFTËN NDAJ COVID 19

Koncensioni i laboratorëve ka luajtur një rol negativ sepse pikërisht në kulmin e epidemisë së Covidit, një konsorciumi privat që ka fituar të drejten për të menaxhuar sistemin e laboratorëve publikë për një periudhë shumëvjeçare ju transferuan këto asete, dhe ka patur deri paradokse ku Ministria e Shëndetësisë ngriti një laborator të ri në QSUT i cili pasi operoi për disa ditë, u mbyll nga koncensionari. Këto kanë qënë fjalë, duhen vërtetuar nëqoftëse kanë qënë të vërteta ose jo, por nëse kanë qënë të vërteta bëhet fjalë për një situatë skandaloze sepse ai laborator do të kishte ndikuar jashtëzakonisht për të përmirësuar një nga mangësitë më të mëdha që ne kemi, atë të numrit të ulët të testeve. Nëqoftëse nuk testohet, nuk kuptohet dhe nuk ka efektivitet pjesa tjetër e përgjigjes ndaj Covidit.

MESAZHI JUAJ SENSIBILIZUES E PATRIOTIK PËR LEXUESIT E DIELLIT DHE DIASPORËS NË USA

Të gjithë shqiptarët janë borxhlinjë dhe mirënjohës komunitetit të shqiptarëve në Amerikë për atë që kanë bërë dhe luftën që kanë bërë për të mbrojtur kauzën tonë patriotike dhe besoj që mjekët në Amerikë do të vazhdojnë të luajë rol duke ofruar lidership, ekspertizë dhe mbështetje siç ka ndodhur gjate muajve të pandemisë. Mjekët shqiptarë e kanë ndjerë mbështetjen e kolegëve që punojnë në Amerikë dhe uroj që kjo të institucionalizohet dhe të mos jetë një marrëdhënie që përfundon gjatë pandemisë sepse Covidi do të largohet për pak muaj kur të dalë vaksina dhe të mbarojë periudha e emergjencës, por problemet e mëdha që ka sistemi shëndetësor në Shqipëri do kërkojnë gjithmonë mbështetje nga koleget tanë që jetojnë e punojnë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Vehbi Skënderi-Nasho Jorgaqi dhe Kapllan Resuli

October 30, 2020 by dgreca

Nga Elida Buçpapaj-

Ishte paradite kur ra zilja e telefonit. Nga ana tjetër ishte Pjetër Rodiqi, bashkëshorti i Vaçe Zelës. Mund të ketë qenë viti 2002 ose 2003. Kishim pak kohë që punonim nga shtëpia dhe nuk shkonim në redaksi. Edhe prej volumit të ngarkesës, edhe për t’i patur fëmijët përpara syve, megjithëse të dy djemtë rriteshin nën kujdesin shembullor të prindërve të mij.

Puna tek gazeta BotaSot na mbante gjithë kohën nën trysninë e ngjarjeve dhe lajmeve. Shkruanim çdo ditë kolumna, Skënderi si kryeredaktor kishte plus edhe editorialin e gazetës, kalonte të gjitha shkrimet që vinin nga autorë, ndërsa mbulonim rubrikat e tjera, përkthenim lajme, i redaktonim, ua përshtasnim titujt, që të ishin sa më shprehës. Në Kosovë luftohej, në Maqedoni luftohej, në Luginën e Preshevës luftohej. Ne ishim si gazetarë të luftës, i mbulonim konfliktet duke marrë në mbrojte shqiptarët. Por situata bëhej dramatike nga segmenti ekstremist i luftës në Kosovë që i kundërvihej me të gjitha mjetet Ibrahim Rugovës duke shfrytëzuar lidhjet me Tiranën zyrtare.

Tri vitet e para udhëtonim çdo ditë nga qyteza jonë deri në redaksinë e Bota Sot në Zürich, ku startuam në prag të agresionit të makinerisë kriminale serbe kundër familjes së Adem Jasharit. Për të fituar kohë shfrytëzonim edhe rrugën vajtje-ardhje. Gazetat dhe revistat e ditës i blinim në stacionin e trenit në Bazel dhe i shfletonim gjatë udhës me trenin që mban emrin Johanna Spyri, autorja e Heidit. Në redaksi mbërrinim rreth orës 10:00. Ishim të angazhuar deri sa përfundonte gazeta e nisej për shtyp për botimin e Europës dhe Kosovës. Në redaksi hanim edhe drekën, edhe kafetë i pinim aty që i sillnim me termus nga shtëpia. Në shtëpi ktheheshim nga mbrëmja. Mbi katër orë në ditë na shkonin udhëtimet e përditëshme në trena e trama.

Pastaj vendosëm të punonim nga shtëpia. Skënderi komunikonte gjatë gjithë ditës me botuesin Xhevdetin, ndërsa Llukman Halili, kolegu ynë i ndjerë, ishte ndërmjetësi mes nesh dhe redaksisë së Prishtinës.

Kur ra zilja e telefonit u përgjigj Skënderi. Pjetër Rodiqi i tha se kishte në shtëpi Profesor Nasho Jorgaqin, i cili dëshironte të pinte tek ne një kafe. Skënderi iu përgjigj menjëherë bujrum, mirë se të na urdhëroni. Pastaj i tregoi tim eti, Vehbi Skënderit i cili u gëzua. Tim eti i mungonte rutina e Tiranës, me miqtë, bibliotekën, kafetë. Tirana i mungonte me gjithçka, me të mirat e të këqijat e veta, mungesë që ai e plotësonte duke iu përkushtuar krijimtarisë poetike dhe publicisitike që e botonte tek Bota Sot e rritjes së dy nipave të tij.

Shtëpia e Pjetër Rodiqit dhe Vaçes në Bazel ishte një derë e hapur që gjithmonë kishte miq. Kështu e kishin edukuar edhe Irmën, vajzën e tyre të vetme. Kemi kaluar mbrëmje të bukura në shtëpinë e tyre, kur Vaçja nuk ishte sëmurur ende, por edhe pasi u sëmur. Vaçja na donte të dyve, në mënyrë të përveçme. Kishim një miqësi të krijuar prej Shqipërie, të pastër, të sinqertë, të rrallë.

Me makinë nga shtëpia e tyre deri tek apartamenti ynë ishte jo më shumë se dhjetë-pesëmbëdhjetë minuta.

Nuk kaloi pak dhe ra zilia e derës. Skënderi zbriti poshtë dhe i solli në shtëpi të dy miqtë. Im atë, Vehbi Skënderi i mirëpriti në atë mënyrën e tij gjithë entuziazëm. Skënderi në mënyrën e tij malësore, edhe unë po ashtu me shumë dashamirësi. Ime më kishte patur orar tek dentisti për protezat dhe nuk u ndodh aty.

Takimi ishte shumë i ngrohtë. Asnjëri prej ne të treve nuk kishte kujtime të trishta me Profesor Nashon. Të paktën Skënderi dhe unë. Ne të dyve na kishte dhënë Letërsinë Shqipe të Periudhës së Pavarësisë. Kuptohej lehtë që e adhuronte Lasgush Poradecin. Përveç veprës së Nolit, kishte botuar edhe një libër për Qemal Stafën, heroin e adoleshencës sime. Më vonë, pas rrëzimit të diktaturës, kur intervistova Drita Kosturin, të burgosurën politike dhe të fejuarën e Qemal Stafës, mësova me detaje se vrasja e Qemalit ishte vepër e diktatorit.

Profesor Nasho kishte botuar edhe “Mërgatën e Qyqeve” rreth mërgatës shqiptare në kohën e regjimit komunist. Me “Mërgatën…”kishte shfaqur profilin e një 007 të shërbimit të fshehtë të diktaturës, fakt që e dinin pak a shumë të gjithë. Ndërsa ishim duke i pritur të vinin, bashkë me tim atë dhe Skënderin bëmë pak humor, duke krijuar analogji të mërgatësë së atëherëshme me mërgatën e re që u krijua pas vitit 1997, pjesë e së cilës tashmë ishim edhe ne.

Pasi miqtë u rehatuan, filluan bisedën që po zhvillohej mes të treve, sepse Pjetri pothuaj nuk po përfshihej fare. Edhe unë po ashtu. U shërbeja dhe dëgjoja.

Papritmas Profesor Nasho iu kthye tim eti: “Vehbi, e ç’të lidh ty me Kapllan Resulin, një njeri të Serbisë?!”

Im atë ngriu. Sikur edhe ne. Ishte një pyetje që erdhi papritur, jashtë imagjinatës, jashtë kontekstit të bisedës, të mallit, të çmalljes. Ishte një pyetje pa asnjë lidhje. Që sillte jehonën e viteve të zeza që i detyroi rishtas shqiptarët t’i iknin Atdheut.

“Po, unë ç’ne me Kapllan Resulin???”, pyeti në mënyrë shumë të sjellëshme dhe të përmbajtur. Ishte e qartë që im atë, u gjend në befasi. Plus ishte mikpritësi. Nisur nga eksperiencat e tij personale, si Vehbi Skënderi i akuzuar si “armik i partisë të punës”, i akuzuar si “pjesmarrës” në “një grup korrupsioni”, ai u besonte pak historive me spiunë.

Vehbi Skēnderi Kapllan Resulin e kishte vlerësuar për dy arsye: si autorin e “Tradhëtisë” dhe për prejardhjen nga Kosova. Por nuk kishte patur kurrë miqësi me të. Jetonin në dy qytete të ndryshme. Im atë në Tiranë, Kapllan Resuli në Lushnje. Pastaj miqtë e shkrimtarëve diheshin. Dritero Agolli kishte miq Dhori Qiriazin, Sotir Papulin, Niko Nikollën. Ismail Kadare Todi Lubonjën, Maks Velon, Bashkim Shehun. Miqtë e tim eti ishin Zisa Cikuli, Sterjo Spasse, Zejnulla Ballanca, Nonda Bulka, Spiro Çomora, Petro Marko, Skënder Luarasi. Im atë kishte mbajtur lidhjet me Mitrush Kutelin, Lasgush Poradecin, me Mustafa Gërblleshin. Tek ne vinte Fiqiri Llagami, Filip Ndocaj. Fatin e Vehbi Skënderit e kishte vulosur vetë diktatori Enver Hoxha, duke e damkosur tim atë si një njeri që shoqërohej me armiqtë e partisë. Prej 1966 Vehbi Skënderin e dërguan për “edukim” si punëtor krahu në Vaun e Dejës. Dhe dënimet e ndiqnin këmba këmbës, njëri më i zi se tjetri. Një i dënuar nga partia e punës me dekada i kishte dyert e mbyllura. Por Vehbi Skënderi e dinte mirë se të gjithë ata që vinin nga Kosova, regjimi i Tiranës i etiketonte si spiunë të UDB-së.

Shpallja e pluralizmit politik, Skënderin e gjeti tek gazeta Drita dhe si shumë gazetarë të asaj kohe filluan të interesoheshin për fatin e të burgosurve politikë në Shqipëri. Për lirimin e Kapllan Resulit u interesua në mënyrë të veçantë Amnesty International dhe Komiteti shqiptar i Helsinkit. Mediat shqiptare në Prishtinë dhe në Shkup i bënë shumë jehonë lirimit të tij nga burgu. I bëri jehonë në numrat e saj të parë edhe Rilindja Demokratike, madje me titullin e bujshëm “A është tradhëtar autori i romanit “Tradhëtia?!”, ndërsa Skënderi i botoi disa proza të shkurtëra tek gazeta Drita. Ne që sapo ishim martuar nuk kishim shtëpi dhe banonim në shtëpinë e prindërve të mi. Pikërisht në këtë kohë na vizituan disa herë Kapllani me të shoqen, djalin dhe vajzën. Në këto raste Kapllan Resuli u takua me Vehbi Skënderin. Kapllani bēri 20 vite burg, ndërsa familja e tij, dy fëmijët vuajtën 20 vjet në internim, prej kur ishin të mitur.

Im atë duket i kaloi të gjitha këto nëpër mend edhe një herë. Pa u përgjigjur. Prandaj u krijua një pauzë heshtje. E çfarë mund t’i thoshte Vehbi Skënderi Nasho Jorgaqit! Nëse do të kishin qenë në rrugët e Tiranës, do të reagonte ndryshe, por kodi i mikpritjes nuk e lejonte.

Heshtjen e prishi Skënderi. “Profesor Nasho, po çfarë lidhje ka Vehbiu me Kapllan Resulin! Që kur Kapllani u largua për në Zvicër dhe gjatë gjithë këtyre viteve që ne jetojmë këtu, Vehbiu nuk është takuar dhe nuk ka komunikuar asnjëherë me Kapllanin.”

Gjatë kohës që Skënderi ishte diplomat në Ambasadën e Shqipërisë në Bernë, Mehmet Myftiu dhe Astrit Leka e kishin marrë tim atë disa herë në telefon që të organizonin një takim me Kapllanin, por im atë nuk kishte pranuar. Kishte kokën e vet. Nuk pranonte kurrë të kurdisej nga të tjerët. Shpesh hapnim të dy bashkë diskutime të gjata me qëndrime të ndryshme. Nuk lodhej të më ndryshonte mendjen, por as pranonte të binte nën ndikim.

Kapllani në Zvicër kishte krijuar një familje të re. Me Etlevën, gruan e dytë kishin lindur edhe një djalë.

Skënderi dhe unë ishim takuar për herë të fundit me Kapllanin në tetorin e vitit 1992. Me një ekip të vogël të RTSH u nisëm me një mikrobus të TVSH nga Tirana. Për mua ishte dalja e parë në Europë. Nga Durrësi kaluam me traget gjithë Adriatikun e bregdetin dalmat deri në Trieste, pastaj qëndruam në Milano, ku natën e kaluam në mikrobus e paradite morëm vizat për Zvicër në konsullatën zvicerane, sepse nuk kishte nisur ende shërbimi në Ambasadën zvicerane në Tiranë që hapej për herë të parë. Nga pasditja vonë morëm drejtimin nga veriu i Italisë nēpēr tunelin e Mont Blank dhe hymë në Francë. Ndalesēn e parë e bëmë në Belfort, në një takim të organizuar shumë bukur nga diaspora shqiptare. Aty gjetëm Xhevahir Spahiun, Bardhyl London dhe Besnik Mustafajn që posa kishte marrë emërimin si Ambasador i RSh në Paris. Të nesërmen në mëngjes ne të dy udhëtuam me tren në Paris pasi Skënderi kishte takime në Ministrinë e Jashtme franceze, me Kanalin France International dhe firmën franceze Thomson. Besnik Mustafaj na vuri në dispozicion makinën e ambasadës. Në të njëjtin hotel me ne në Paris bujti edhe Natasha Lako aso kohe deputete e PD me Aida Shehun, që vinin nga Strasburgu. Biseda dhe shpengimi bëri të na dukej sikur ishim në një Tiranë dy hapa larg Eifelit.

Pas dy ditësh qëndrimi në Paris, u kthyem në Belfort dhe bashkë me grupin vijuam rrugëtimin drejt e në Gjenevë, ku grupin nga RTSH e prisnin takime me disa klube shqiptarësh nga Kosova. Pikerisht në tetorin e 1992 në Gjenevë Skënderi nënshkroi me Ministrin e Informacionit në mërgim Xhafer Shatrin marrëveshjen mes RTSH dhe Qeverisë të Kosovës për hapjen e kanalit satelitor, i cili do të startonte me programet për diasporën pas një viti, më 15 Nëntorin e 1993. Kanali satelitor ishte një preokupim i madh i Ibrahim Rugovës, i cili asaj kohe vinte shpesh në Tiranë dhe patjetër do të takohej me Skënderin ose do të na ftonte për darka tek Vila 31 ku qëndronin delegacionet shtetërore që vinin nga Kosova.

Sapo hymë në Gjenevë nga Franca ndalesën e parë e bëmë tek Kapllani që na priti me të shoqen. Ekipi ishte i lodhur dhe u shpërndamë në familjet e shqiptarëve nga Kosova. Ne na priti e ndejtëm si në shtëpinë tonë familja e Ymer Cacajt dhe Hasimes bashkë me shtatë fëmijët e tyre të mrekullueshem. Kapllani me Etlevën na ftuan për një drekë si grup. Kapllani kujtonte vuajtjet e burgut. 20 vjet burg jo shaka. Idriz Zeqiraj, një tjetër shqiptar i Kosovës bashkëvuajtës edhe ai në burgjet e diktaturës komuniste në Shqipëri, që jeton në Gjermani, tregonte se Kapllanin e kishin torturuar shumë keq në burg, duke ia përplasur kokën në mur. Fakt është se pas daljes nga burgu, autori i Tradhëtisë nuk mundi t’i kthehej kurrë më letërsisë.

Gjatë qëndrimit në Zvicër me Kapllanin dhe grupin e RTSH bëmë edhe nja dy takime me diasporën dhe pastaj u përshëndetëm. Grupi i RTSH mori rrugën e kthimit përmes Italisë, ndërsa Skënderi dhe unë u pritëm në kryesinë e LDK në Zürich, nga Shaip Latifi, Bardhyl Meta dhe Demë Jashari. Nuk kishim si të mos vizitonim redaksinë e Rilindjes në Zofingen ku u takuam me Mehmet Emrullahun, që pastaj do ta hapte Rilindjen dhe shtypshkronjën tek Rruga Myslim Shyri ne Tiranë bashkë me Ramadan Mysliun e ndjerë e kolegë të tjerë.

Prej atij tetori të vitit 1992 ne nuk u takuam më me Kapllanin.

Në tetorin e 1992 ndërsa merrnim prej Zürich-u Swissair direkt për në Tiranë, ne nuk do të imagjinonim që më 15 marsin e 1996 Skënderi do të fillonte punë si diplomat në Ambasadën e Shqipërisë në Bernë, as që mund të ndodhte 1997, që për pak i çoi shqiptarët e shtetit amë midis tyre gati në një luftë civile dhe as veten tonë të angazhuar për dhjetë vjet tek një gazetë me emrin BotaSot e cila do të niste botimin në Zürich në qershorin e 1995.

Duhet të ketë qenë 1998, mëngjes kur ne sapo arritëm në redaksi në Zürich dhe pamë në tryezën tonë të punës një zarf të shqyer bosh ku dërguesi ishte Kapllan Resuli dhe marrësi Skënder Buçpapaj. Nuk na ra në dorë ajo çfarë kishte dërguar Kapllani dhe nuk u bëmë kureshtarë aspak. Gazetat e Shqipërisë kishin filluar të botonin lajme sikur Kapllani deklaronte lart e poshtë se nuk ishte shqiptar, se ishte malazez. Prej tetorit 1992 kur i dhamë dorën e përshëndetjes, nuk u morëm kurrë me temën e Kapllan Resulit. E shmangëm çdo kontakt me Kapllan Resulin për të evituar çdo lloj spekulimi që mund të bëhej në adresën tonë. Nga këta të llojit të Profesor Nasho Jorgaqit. Që kanë 75 vjet që e mbajnë Shqipërinë tokë të djegur.

Sot pas gati 20 vitesh prej vizitës së Profesor Nashos tek ne, jam duke i parë ende sytë e trishtë të tim eti, ndërsa Skënderi e sqaronte Profesor Nashon duke i thënë se Ambasadori i Shqipërisë në Bernë – i asaj kohe – Vladimir Thanati i kishte bërë në mënyrë mediatike vizitë në shtëpi Kapllan Resulit në Gjenevë. “Pra, qeveria juaj e majtë e ka rehabilituar Kapllan Resulin”, i tha Skënderi në fund Profesor Nashos i cili dukej se kishte ardhur nga Tirana në Zvicër t’i kërkonte llogari Vehbi Skënderit për të pa bëra vaki. Diktatura komuniste e burgosi 20 vjet Kapllan Resulin si spiun të UDB-së dhe Profesor Nasho Jorgaqi i binte fyellit në të njëjtën vrimë, por në adresën e gabuar.

Vehbi Skënderi ishte i dënuar nga diktatura komuniste si “Nacionalist” pikërisht sepse kishte shprehur hapur qëndrimin e tij në lidhje me Kosovën. Kosova ishte një dashuri e përherëshme e tim eti, që ma kishte përcjellë pa fjalë edhe mua që fëmijë. Tek poezia “I vjetër je ti Drin aq sa kjo botë” në një varg poeti shkruan se “Drini plak rrjedh nga dherat e begata të Kosovës”.

Vizita e Profesor Nashos tek ne zgjati rreth një orë e sa. Pastaj ai bashkë me Pjetër Rodiqin u ngritën. Dolën të katër bashkë. Skënderi i përcolli deri tek dera ndërsa im atë deri tek makina jashtë. Nuk e di se çfarë biseduan me tim atë. Mund të na e thotë Profesor Nasho që është gjallë se im atë prej 13 qershorit 2011 prehet në varrezat e një qyteze këtu në Zvicër.

Nga vizita e tij na solli shijen e hidhur e të helmët prej Tiranës. E pritëm si mik larg të gjitha konteksteve politike, pa e hapur as si temë bisede se Vehbi Skënderin diktatura e kish varrosur të gjallë me format më përçudnuese bashkë me familjen, çka Profesor Nasho Jorgaqi e dinte shumë mirë. Me tim atë nuk e vazhduam bisedën rreth vizitës, sepse ai ishte një shpirt delikat që thyhej lehtë si kristali, do të ishte sikur të gërvishtje në plagët e hapura.

Unë kam të drejtë ta pyes Profesor Nasho Jorgaqin kush e solli tek ne? Që t’i bënte “gjyq” Vehbi Skënderit! Me akuza fallco.

Tani kur në moshën 89 vjeçare Profesor Nasho Jorgaqin e kanë shpallur zyrtarisht si ish Spiun i Sigurimit, unë kam të drejtë të dyshoj se ajo vizitë ishte e organizuar nga Sigurimi i Shtetit i cili prej 1997 u riciklua.

Nëse gjatë kētyre 30 vjet tranzicion në Shqipëri dështoi instalimi i demokracisë dhe ndërtimi i shtetit të së drejtës, një nga shkaqet kryesore të këtij kolapsi moral të vlerave është mos hapja e dosjeve të ish spiunëve të cilët vijojnë të jenë pjesë integrale e të gjitha qelizave të kētij shteti të kalbur.

Vehbi Skënderi nuk ka qenë spiun i Sigurimit dhe ka vuajtur kalvarin e diktaturës dhe të postdiktaturës.

Profesor Nasho Jorgaqi erdhi në shtëpinë tonë si mik dhe e akuzoi Vehbi Skënderin brutalisht, pa fakte, pa prova, njëlloj si në gjyqet që im atë i kishte provuar në diktaturë.

Përpara disa ditësh me të njëjtin stil sulmuan shkrimtarin e njohur Sadik Bejko që ka mbajtur një qendrim konstant denoncues ndaj krimeve të diktatorës. Profesor Bejkon e akuzuan për një poezi gjoja sikur ai ia kishte kushtuar Enverit. Akuzuesit ia ndryshuan vetë titullin poezisë, ndërkohë ish Spiunët e Sigurimit që kanë dalë dëshmitarë në gjyqet e diktaturës dhe kanë marrë njerëz në qafë vazhdojnë dhe i gradojnë.

Denoncimi i Prof.Nasho Jorgaqit si ish spiun i policisë të fshehtë të diktaturës komuniste është bërë tri dekada pas gjoja rrëzimit të diktaturës. Kur ai është 89 vjeçar.

Për t’i zbuluar kontigjentin e ish Spiunëve mos duhet të presim deri sa ata të mbushin moshën over 80! Kjo është një metodologji mizore në shërbim të amnezisë kolektive për të fshehur të shkuarën kriminale që bie ndesh me sistemin demokratik.

Sepse shteti i së drejtës vepron me ligjet e veta të mbështetura në liritë dhe të drejtat themelore të njeriut, ku në mbrojtje merren viktimat, dënohen krimet e diktaturës ndērsa ish spiunëve të regjimit u zbulohen emrat dhe bëmat. Pastaj opinioni vepron sipas moralit dhe ndërgjegjes kombëtare. Demokracia dhe shteti i së drejtës ndërtohen me meritokraci dhe integritet, ndërsa shteti i kapur mbijeton nga kalbësirat e kënetës ku indiferenca dhe ndërgjegjet e ndragura janë uji i saj i ndenjur.