Archives for February 2021

FRANCEZ HENRI CARTIER-BRESSON PËR GJON MILIN

February 13, 2021 by dgreca

FOTOGRAFI I FAMSHËM FRANCEZ HENRI CARTIER-BRESSON : “GJON MILI, MJESHTËR I FOTOGRAFISË.”/

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 13 Shkurt 2021/

Në faqen n°254 të librit “Gjon Mili : photographs & recollections”, botuar në vitin 1980 nga New York Graphic Society (Boston), gjejmë shkrimin (mendimin) e fotografit të famshëm francez Henri Cartier-Bresson për fotogfrafin shqiptar me famë botërore Gjon Milin, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

“Meqenëse jam fotograf, do ta përdorja aparatin tim për të fotografuar Milin; dhe në mbishkrimin (epitafin) tim do të shkruhej se sa mirënjohës i jam atij për gjykimin e tij të mprehtë dhe krijues.

Kur bëjmë shaka, siç bëjmë shpesh, ai më quan “një amator i thjeshtë”, ndërsa unë i referohem atij, “se jam një profesionist i vërtetë”.

E vlerësoj përkushtimin e tij për profesionin në të cilin ai hyri si në urdhrat e shenjtë, gati një mijë vjet më parë; sepse mësojmë aq shumë nga kjo aftësi teknike për të cilën Mili është mjeshtër.”( Dars (Klos), Mat – Albania)- https://www.darsiani.com/la-gazette/fotografi-i-famshem-francez-henri-cartier-bresson-gjon-mili-mjeshter-i-fotografise/.

VAKSINAT ANTI COVID-19

February 13, 2021 by dgreca

VAZHDIMI I MASAVE PARANDALUESE DHE BESIMI SE JETA DO NORMALIZOHET PERSERI /

Shkruan:Dr. ALI LUSHNJA-Jacksonville-Florida/

Te dashur bashkeatdhetare .

Deshiroj te ndaj me Ju, disa informacione rreth Pandemise COVID-19 per ta perballuar dhe luftuar sa me lehte.

Perdorimi i Vaksinave Virale dhe Bakteriale kane luajtur dhe luajne nje rol te rendesishem ne luftimin e semundjeve infektive , te tilla si, vaksinat virale te : Poliomieliti, fruthi, lise, hepatitit B etj. dhe ato bakteriale si: Tetanozi, pertusi (kolla e mire), difteria etj.

Gjithmone kane ekzistuar kendveshtrime te kunderta njeresor ndaj vaksinave, por shumica kane menduar dhe mendojne se vaksinat kane qene nje arritje e madhe e shendetesise te shekullit te 20-te.

Vaksinat kunder COVID-19, me aplikimin e teknologjive te reja dhe te arritjeve te shkences ne ditet tona, po bejne te mundur qe dhe ky virus, edhe ne se bashkejeton me ne per disa vite , do te perballohen me me lehtesi sikurse semundjet e tjera virale. Vaksinat e COVID-19 , mundesojne mbrojtjen e individit dhe jane nje element I rendesishem i nderprerje se perhapjes te ketij virusi. Vaksinat anti-covid-19 te bera nga : Moderna Inc., Pfizer Inc- BioNTech SE, dhe AstraZeneca Plc administrohen me dy doza . Distancat e kohes nga berja e dozes se pare dhe kryerjes se dozes se dyte jane te ndryshme per secilen nga keto tre vaksina. Te gjithe individet , pasi te bejne dozen e pare ju caktohet data per te bere dozen e dyte. Duke u vaksinimit dhe u krijuar imuniteti i popullates ne pergjithesi arrihet qe rastet me COVID-19 te rrallohen. Vaksinat e perdorura aktualisht, ketu ne U.S.A. nuk permbajne virusin e gjalle Covid-19. Vaksinat mbartin material gjenetik (mARN) qe lejon sistemin tone imunitar te krijoje antitrupa qe do te luftojne virusin COVID-19. Vaksinat bashkepunojne me sistemin tone imunitar qe do te thote se trupi yne eshte gati te luftoje virusin ne rast se ne biem ne kontakt me te. Keto vaksina nuk shkaktojne infektim me COVID-19 . Sipas studimeve te fundit, vaksinat nuk krijojne imunitet te mjaftueshem me berjen e dozes se pare prandaj eshte e domosdoshme vaksinimi me dosen e dyte. Mendohet se imuniteti me perfundimin e kohes se dozes se pare per vaksinen Pfizer eshte 21 dite, dhe per vaksinen Moderna eshte 28 dite dhe arrin rreth 50 % mbrojte. Kur behet doza e dyte , pas 21 ditesh per vaksinen Pfizer , mbrojtja imunitare arrin pas 7 dite ne 95 %; per vaksinen Moderna, doza e dyte behet pas 28 ditesh dhe pas 14 dite mbrojta imunitare arrin 94.1 % . Nuk eshte ende e qarte se sa do te vazhdoje mbrojtja imunitare mbas kryerjes se vaksines, por kjo varet nga individi dhe eshte akoma heret te flitet. Ka mendime se mbrojta vazhdon per disa vite . Dihet se viruset krijojne mutacione. Ne se kjo ndodh, teknologjite e reja shkencore jane te afte te bejne vaksina te reja te Coronavirusit per t’u pershtatur lehtesisht ndaj varianteve te reja.

Elemente te tjere te rendesishem per te mos transmetuar infeksionin te individet e tjeret, si : mbajtja e maskave , distancimi social, higjena e duarve ,izolimi ne shtepi dhe zbatimi i te gjitha rregullave higjeno – sanitare , kane vlere te rendesishme per t’i dhene fund kesaj Pandemie Boterore.

Shpesh njerezit mendojne se mbas vaksinimit nuk eshte e nevojeshme te mbajne maske . Kjo nuk eshte teresisht e sakte. Maska eshte e nevojeshme te mbahet per te mos transmetuar virusin ke te tjeret. Edhe pse i vaksinuar nje person mund te jete mbartes i virusit dhe t’ua transmetoj te tjereve pa e kuptuar. Keto raste quhen mbartes asimptomatik, paraqiten pa shenja klinike te virust por duke qene mbartes virusi ekziston ende ne hunde dhe gjate kollitjes, teshtitjes dhe bisedave ne distance te afert mundeson perhapjen. Po ashtu duhet te kemi parasysh qe vaksiat e Covid-19 , nuk na mbrojne 100 % dhe se krijimi i varianteve te reja (mutacioneve), duhet to na bejne vigjilent deri sa studimet dhe analizat shkencore ne vitet ne vazhdim te percaktojne vijueshmerine dhe rezistencen e virusit.

Ne keto kushte te krijuara , ne duhet qe te ndryshojme deri diku mendimet tona rreth perballimet te situatave dytesore te krijuara nga virusi. Se pari te menduarit me pozitivitet dhe krijimi i besimin se cdo gje do kthehet gradualisht ne normalitet.

Per kete arsye duhet durim dhe edukim I vazhdueshem. Sipas CDC (Center for Diseas Control and Prevention) Qendra per kontrollin dhe Parandalimin e semundjeve ne USA keshillohet qe :

. Te shmangim kontaktet e aferta , dhe te mbajme distance ne 6 feet/2 metra larg nga njeri tjetrit .

. Te mbajme masken ne vendet publike . Maskat na krijojne mbrojtje te mire sidomos ne qendrat tregetare , ku eshte e veshtire te rruhet distancimi mbi 2 metra/6 feet me individe te tjere

. Te praktikojme higjene te mire si larja e duarve me sapun dhe uje te bollshem per te pakten 20-30 sekonda. Ne pamundesi te larjes se duarve me uje, te behet disinfektimi me disifektant me baze alkoholike me mbi 60%.

. Te mbulojme gojen dhe hundet me bryl ose peceta kur kollitemi ose teshtisim.

. Te bejme larje te kujdeseshme dhe te vecante te eneve , shtratit dhe gjithe sendet personal, ne qofte se kemi nje person te infektuar ne shtepi.

. Te pastrojme dhe dezinfektojme , cdo dite , siperfaqet qe prekim me shpesh.

. Te qendrojme ne shtepi ne qofte se jemi te semure . Te mos shkojme ne pune , shkolle dhe te shmangim frekuentimin e vendeve publike, me perjashtim te rasteve te marrjes se ndihmes mjekesore.

. Te shmangim perdorimin e transportit publik si trena, taxi, autobus nese kemi simptomat e virusit.

Me zbatimin e masave te larte permendura ne do te bejme te mundur qe COVID-19 dhe mutacionet e tij te zvogelohen dhe perballen me efikasitet.

Njerezit duhet te kene besim tek vetja e tyre dhe te shkenca mjekesore. Eshte e rendesishme qe te ulim nivelin e stresit, sepse stresi eshte po aq i rrezikeshem sa edhe vete Virusi. Stresi ul imunitetin, shkakton ankth dhe depresion.

. Stresi shkakton luhatje te forta te humorit ne cdo grup moshe.

. Krijon ndenjen e frikes, zemerimit, trishtimit, mpirjes ose zhgenjimit.

. Shkakton ndryshime ne oreks, energji, deshires dhe interesit per te bere dicka.

. Veshtireson gjumin e rregullt dhe krijon makthe (ankthe), dhimbje koke , dhimbje te trupit , problem te stomakut , etj .

Cfare duhet te bejme per te permiresuar shendetin mendor per te ndihmuar vehten , familjen dhe te tjeret? Ne duhet te ndjekim keto praktika te shendeteshme:

. Te shikojme emisione argetuese ne TV dhe shmangim lajmet dhe programe me karakter negativ.

. Te kryejme teknikat e kontrolluara te frymemarrjes, te bejme gjimnastike ose ushtrime ne kushtet e shtepise dhe daljet jashte shtepise si ecje ne park per 30 minuta kur respektohet distanca. Te bejme meditime te rregullta, ushtrime te Yoga, degjim muzike, ecje me biciklete, ushtrim te kopshtarise etj.

. Te rruajme higjenen e gjumit.

. Te perpiqemi te hame ushqime te shendeteshme, te evitojme pirjen e teperuar te alkoholit dhe duhanit .

. Te kryejme vaksinen kunder COVID-19 apo griprave sapo te na krijohet mundesia.

Te besojme se me zbatimin e masave te mesiperme dhe vullnetin e gjithesecilit do te arrihet mbrojtja ndaj kesaj Pandemie.

Te gjithe se bashku do ta fitojme kete beteje ndaj COVID-19 !

Doktor i Shkencave Mjekesore, Ali Lushnja .

Jacksonville, Florida 02 / 12 / 2021 .

90 -VJETORI I RADIO VATIKANIT

February 13, 2021 by dgreca

Nga Frank Shkreli/

Të premten që kaloi me datë 12 shkurt 2021 u shënua 90-vjetori i themelimit të radio Vatikanit. 90-vjet më parë, Papa Piu i XI kishte përshëndetur punonjësit e kësaj radioje duke i falenderuar ata për, “Punën tuaj që arrin deri në vendet më të humbura. Ecni përpara me guxim dhe krijimtari kur i flisni botës.” Ndërsa të premten, sipas radio Vatikanit, Papa aktual Françesku, duke përshëndetur në këtë përvjetor radio gazetarët, redaktorët dhe punonjësit e tjerë të kësaj radioje botërore, duke pasqyruar pikëpamjet e tija në lidhje me lirinë e medias dhe të fjalës së lirë, u bëri thirrje atyre që me punën e tyre të raportojnë të vërtetën dhe të ndërtojnë “të ardhmen me krijimtari”.

“Faleminderit për punën tuaj. Faleminderit për dashurinë që keni për të. Radio ka këtë gjë të bukur, që e çon fjalën edhe në vendet më të largëta. E sot e ndërthur edhe me pamje e me shkrime. Ecni përpara me guxim dhe krijimtari, duke i folur botës e duke ndërtuar kështu, një komunikim të aftë, që të na bëjë të shohim të vërtetën e gjërave”, është shprehur Papa Françesku në 90-vjetorin e radio Vatikanit, që njihet botërisht edhe si Zëri i Papës dhe i Kishës Katolike.

Më kujtohej kur isha pranë Zërit të Amerikës në vitet e luftës së ftohtë dhe më vonë, se ekspertët e audiencave të radiove ndërkombëtare e konsideronin radio Vatikanin si njërën prej 5-6 radiove më me influencë dhe ndër më të dëgjuarat, sidomos në vendet ish-komuniste të Evropës Lindore dhe Qendrore e që transmetonte në dyzina gjuhësh të huaja. Si të tillë, e konsideronim edhe si konkurrente me programet tona të Zërit të Amerikës, veçanërisht për programet drejtuar disa vendeve ish-komuniste me popullsi dërrmuese katolike, siç ishte Polonia.

Radio Vatikani ka një staf prej rreth 350 punonjësish të cilët transmetojnë në 41 gjuhët më të njohura të botës dhe jo aq të njohura, përfshirë gjuhën shqipe. Transmetimi i parë i radio Vatikanit në gjuhën shqipe shënon datën 3 tetor, 1951. Për drejtimin e programit të ri u thirr meshtari shqiptar në mërgim, Monsinjor, Zef Shestani. Zëri i tij u dëgjua në valët e Radios së Papës më 3 tetor 1951, në orën 21, kur nisi transmetimi i parë i programit. Më vonë, Don Shestani thirri pranë tij si bashkëpunëtorë, Zef Palin, Andrea Shulin, motrën engjëllore, Luçia Laca dhe, si bashkëpunëtorë të jashtëm, Atë Danjel Gjeçajn, emëruar nga Selia e Shenjtë “Përfaqësues shpirtëror i shqiptarëve katolikë të mërguar”.

Pesë vjetë më parë, me rastin e 55-vjetorit të transmetimeve shqip të radio Vatikanit, si një prej programeve më të vogla për nga transmetimet dhe për nga stafi, thuhej se “Duke qenë përherë një nga gjymtyrët më të ligështa të Radios së Papës, e kemi ndjerë veten të rrethuar më shumë se të gjitha programet e tjera me atë kujdes që tregojnë prindërit për fëmijën e vogël. Kemi pasur e kemi gjithnjë pranë, Atin e Shenjtë, që nuk ka munguar ta mobilizojë Kishën universale në ndihmë të Shqipërisë si dhe të ndërmjetësojë vazhdimisht pranë bashkësisë ndërkombëtare për fatet e vendit të shqiponjave kemi ndjerë përherë praninë e Selisë së Shenjtë.”

Emisioni i parë në gjuhën shqipe i Radio Vatikanit drejtohej nga Don Zef Shestani

Thuhej gjithashtu se Shqipëria, Kosova e të gjitha trevat Shqiptare kanë qenë gjithnjë në zemrën e vëmendjen e papëve të Romës, ndërkohë që ne e kemi dhënë dëshminë tonë përmes fjalëve të transmetuara ditë për ditë me mjetin e brishtë, por të fuqishëm, të valëve të radios, i vetmi që as regjimi më i ashpër komunist nuk mundi t’a bllokonte plotësisht. Natyrisht, radio Vatikani në gjuhën shqipe shprehet krenare që mundi ta bëjë këtë shërbim në vitet më të errëta të historisë së Shqipërisë, kur vendi qe deklaruar zyrtarisht si i vetmi “shtet ateist” në botë. Por e njëjta radio dëshiron të vijojë ta shoqërojë ecjen e shqiptarëve në këtë epokë të re, në të cilën e vetmja paqe në liri, paqja politike e brëndshme e ndërkombëtare, paqja shoqërore e mbi të gjitha paqësimi i zemrave është ende detyrë që qëndron para nesh, thuhej në deklaratën e emisionit shqip të radio Vatikanit me rastin e 85-vjetorit të saj, pesë vite më pare. Radio Vatikani e realizoi këtë mision edhe gjatë krizës së Kosovës dhe angazhohen se do të bëjnë një gjë të tillë çdo ditë, duke u frymëzuar nga mësimet e Papës, në bashkim të thellë shpirtëror me Kishën katolike të pranishme në viset e gjuhës shqipe e me të gjithë burrat e gratë, veprimtarë e ndërtuesë të paqes. Në kohën kur regjimi komunist Enver Hoxhës bëri çmos të mbyllte çdo gojë që fliste në emër të Zotit, kur u rrokullisën kumbonët nga kumbonaret e heshtën uratët në Kishat e shkallmuara, zëri i radio Vatikanit vijonte të niste mesazhe përtej perdes së hekurt, përtej Adriatikut anë e mbanë trojeve shqiptare. U çonte shqiptarëve mesazhet e Atit të Shenjtë, mesazhe ngushëllimi e durimi, qëndrueshmërie e ngrohtësie vëllazërore, shprese e paqeje.

Telat me gjemba që ndanin Shqipërinë nga bota, nuk munden ta ndalonin këtë zë shprese të hynte në shtëpitë e atyre që besonin e shpresonin në Zot. Selia e Shenjtë nuk i kishte harruar bijtë e vet të masakruar. Në fillimet e veta, programi i radio Vatikanit në gjuhën shqipe transmetonte tri herë në javë. Pastaj transmetimi u bë i përditshëm.Fillimisht, tematika ishte vetëm liturgjiko-kishtare, por më më vonë u pasurua, duke përfshirë dokumentet më të rëndësishme të papës, veprimtaritë dhe vizitat e Atit Shenjtë, për të vijuar me veprimtaritë e Kishës katolike në trevat Shqiptare e në botë, problemet e rëndësishme të etikës, të shoqërisë, të kulturës, letërsisë e artit, parë gjithnjë në këndvështrimin ungjillor. Në fillim rrethi i bashkëpunëtorëve vijonte të ishte tepër i ngushtë. Radioja fliste. Por ishte një monolog i gjatë. Një monolog i dhimbshëm, më se 40 vjeçar. Asnjë përgjigje nga dëgjuesit. Asnjë zë nuk dëgjohej përtej telave me gjemba. Zërat shqiptarë të radio Vatikanit flisnin me maturi, me kujdes të madh. Një fjalë e papeshuar mirë, përtej perdes së hekurt mund të shkaktonte një valë të re martirizimi. Po, lavdi Zotit, erdhi dita e ëndërruar. Diktatura u shemb dhe filloi bashkëbisedimi me dëgjuesit. Deri në vitin 1988 programin në hjuhën shqipe e drejtoi Monsinjor Zef Shestani. Pas këtij viti ai u largua nga mikrofoni për arsye moshe e sëmundjeje, duke e lënë drejtimin në duart e Gjon Gjomarkajt. Gjomarkaj vijoi ta drejtonte programin shqip deri në daljen e tij në pension, në vjeshtën e vitit 1992. Që nga kjo kohë, programi i gjuhës shqipe pranë radio Vatikanit e drejton aktualisht prifti nga Kosova, don David Gjugja. Në redaksi punojnë Katerina Nushi nga Prizreni, Ana Luka nga Shkodra dhe Klaudia Bumçi nga Tirana dhe një numër i konsiderueshëm bashkpuntorësh nga të gjitha trevat shqiptare në Ballkanin Perëndimor.

*Bazuar kryesisht në burime të radio Vatikanit

Kardinali shqiptar Ernest Simon Troshani me Don David Gjugjën, përgjegjës i radio Vatikanit në gjuhën shqipe

Një jetë…disa histori- LORETA STAMO

February 12, 2021 by dgreca

Marjana Zeneli BULKU-Një Informaticiene në një botë ku informacioni ka kaq shumë pushtet sepse burojnë të dhënat që orientojnë / çoriontojnë botën,si ndjeheni ju aty?

LORETA STAMO- Ndjehem mire, si në ‘shtepinë time! Është e vërtetë që është koha e analizave në bazë të informacionit, madje edhe e marrjes së vendimeve nga njësitë robotike, pa patur nevojë për nderhyrjen e përdoruesit ose të informaticienit. Fusha e Inteligjencës artificiale (Artificial Inteligjence) dhe e kompjuterave të mësuar (Machine Learning) po hyn në çdo drejtim. Makinat pa shofer, bankieri robot që të identifikon në varësi të sinjalit zanor, doktori robot që të dikton direkt gjithë opsionet ekzistuese në varesi të analizave dhe ankesave, shahisti robot që mund edhe vet kampionet e shahut, edhe ata që e kanë programuar etj, etj…duken të frikshme për brezat më të vjetër , por s’ka asnjë mister aty tanimë . Në bazë të të gjithave është mendja e njeriut por që edhe mendja vet ‘dorezohet’ para fuqisë dhe shpejtësisë llogaritese të super-kompjuterave të sotëm. Problem shoh edhe me të rinjtë e sotëm që janë obsesuar me mediat sociale në atë masë sa nuk mund t’i ç’bëjnë dot gjurmët e tyre kur rethanat personale ndryshojnë . Si mund t’ia mbushësh mendjen një adoleshenti që të kuptoje siç duhet që një mendim i hedhur ashtu kot në një postim apo koment, mund t’i sjellë probleme në pranimin në një universitet që ka për zemër mê vonë, ose edhe në sigurimin e nje pune në të ardhmen. Si t’ia shpjegosh asaj moshe që do i mendojë gjerat ndryshe kur të piqet dhe ca?! Edhe mesuesit e tyre vet, nuk i kuptojne shumë nga këto nocione të web-informacionit, sigurisë etj. Problemi që do vazhdojë të thellohet është se teknologjia po përparon me hapa marramendese dhe njerezit nuk arrijnë dot ta ndjekin në çdo moment…

Për çdo ditë në maredheniet e mia me miq e të afërm, nuk ngurroj të shpjegoj diçka praktike nga gjithë këto , për shembull; t’i mbush mendjen dikujt që ka një biznes që s’ka nevoje të shkojë në bankë çdo ditë të çojë çeqet e pagesave pasi është më e lehtë dhe më e sigurt ta bësh depozitimin nga telefoni keshtu ke edhe nje rekord elektronik per depoziten qe do te duhet me tej. Ose kur bie fjala per mesazhet/emailet që vijne gjoja nga institucione ose individe të ‘besuar’ dhe perdoren nga dërguesit për të vjedhur informacion sensitiv me qëllim keqperdorimi në moment ose në të ardhmen.

Një tjeter bisede që e gjej veten ta bëj gjithmonë është kur prinderit janë të shqetesuar dhe nuk e kontrollojnë dot prezencen dhe komunikimin e femijeve të tyre nëpër rrjetet sociale. Shpesh kalojnë në kontroll extrem dhe i ndalojnë të kenë llogari në to. Personalisht nuk mendoj që kjo është e mirë , sepse në radhë të parë ajo moshë di edhe më shumë se prinderit për teknologjinë dhe lehtësisht hapin accounte sekrete që i bën ata edhe më të ‘lirshem’ te përdorin këto web-komunikime keq. Gjithashtu mendoj që është më mirë për adoleshentet të fillojnë të familjarizohen me internetin dhe informacionin digital dhe të fillojnë të lene aty gjurmët e tyre te vërteta, duke parandaluar kështu që dikush tjeter t’i portretizoje negativisht ata, për diçka që ata s’janë.

Informacioni digital do vazhdojë të rritet eksponencialisht në vitet që vijnë dhe profesionet që merren me analizen e informacionit, inteligjencen artificiale etj që perfshihen nën Data Science janë dhe do të vazhdojnë të jenë shumë të kerkuara.

Marjana Zeneli BULKU- A besoni se keni bërë zgjedhjen e duhur duke ditur se jeni bijë mjekësh të cilēt do apo nuk do profesionin e tyre duan ta tradhëgojnë?

LORETA STAMO- Absolutisht! Te gjithe mendonin se do behesha mjeke si prinderit, por une isha e prerë për inxhinieri ose matematike. Është fat që njeriu të mund të gjejë herët çfarë i pëlqen dhe çfarë bën më mirë në jetë , kështu s’do humbasë kohë e energji gjatë rrugës së gjatë të nxënies dhe gjithmonë do ta bëjë punën me qejf. I vetmi ‘problem’ me këtë profesion, është se duhet të vazhdosh të mësosh çdo ditë , për gjithë jetën. Në çdo profesion, do thoni ju, është kështu dhe është e vërtetë , por jo si me teknologjine dhe informatiken. Në këtë fushë të duhet ta ‘rifillosh’ gjithmonë ; sepse avancimet janë dramatike dhe shpeshherë s’kanë lidhje me metodat e përdorura më parë . E mira e kësaj , është se ngelesh menderisht gjithmone i ri dhe të duket vetja student, gjithë jetën.

Marjana Zeneli BULKU- Ju jeni ndër shqiptarët e parë që keni emigruar drejt Amerikës pas viteve 90-të,a ju ndodh shpesh të takoni shqiptarë në mjediset e tua të punës, udhëtimeve, trajnimeve, sa rol luan shkollimi apo fati në stabilitetin eko-social të shqiptarëve në emigracion?

LORETA STAMO- Është e vërtetë që emigrova herët në Amerikë , qysh në Maj të vitit 1993. Do i pergjigjesha shumë ndryshe kësaj pyetjeje nqs do bëhej fjalë për 5 vitet e para. Në ato vite kishte shume pak shqiptare këtu , por s’kishte as celulare e internet që të lidheshim kollaj. Për çdo informacion do të duhej të vizitoje biblioteka e librari dhe të ishe me fat nqs do arrije tek informacioni më i mirë që po kërkoje. Por njekohesisht do e mbaj mend si kohë të bukur sepse më lidhi me shumë njerëz të mirë që perndryshe s’do i kisha takuar ndonjehere në jetë , me të cilët i ruaj lidhjet edhe sot. Janë shqiptarë nga të gjitha trevat, tet feve të ndryshme, të bizneseve të ndryshme, të perkatesive politike të ndryshme. Sot më duket vetja shume e pasur me këtë larmi miqsh që kam!

Une e kam shprehur gjithmonë që isha me fat për profesionin qe kisha, sepse e gjeta punen e pare si programiste me 20 resumete e para që dërgova , ashtu direkt me shkollat e Shqipërisë . Shpesh më duhej ta theksoja që isha ‘Albanian’ jo ‘Armenian’ dhe nuk isha nga Albany, NY :-). Amerikanet degjuan per Albanians gjate luftës së Kosoves, por prape nuk mësuan shumë për ne. Mbaj mend që sa herë prezantohesha, e kisha shume të lehtë të provoja krenari për vendin tim, ca nga mungesa e informacionit për ne shqiptaret, dhe ca nga mungesa e paragjykimit për një vend i vogel si i yni. Vija re shpesh që tregonin kërshëri për Shqiperinë .

Sot shqiptaret emigrante të mbas viteve 90 janë shumë , janë të sukseshem, femijet e tyre i bënë shkollat këtu dhe u integruan shumë më mirë . Kenaqesh kur i shikon se sa shumë kanë arritur!

Marjana Zeneli BULKU- Midis ritmit të jetës së përditëshme plot angazhime dhe progres profesional dhe nostalgjisë të së kaluarës që lidhet me vendlindjen cila dominon më fort në jetën tuaj nga këto të dyja?

LORETA STAMO- Gershetohen te dyja si dy sinjale me frekuenca e amplituda të ndryshme; njëherë dominon njera, njehere tjetra…ndonjëherë tjeter bashkohen e dyzohen. Nuk e di në është mosha apo nostalgjia, por me kalimin e viteve kam një tërheqje më të madhe nga Europa. Sidomos në këtë vit Covid-i kur izolimi në mendje është edhe më i madh se ai 6 feet-shi, mendja më shkon më shpesh atje…dhe mbase vjen një ditë që të jetoj në të dyja botët e mia.

Marjana Zeneli BULKU- Sa e ndiqni jetën e komunitetit shqiptar në Amerikë, si ka ndryshuar ajo?

LORETA STAMO- Kam qenë gjithmonë e angazhuar me komunitetin shqiptar, sidomos në New York, New Jersey, Boston, dhe Waterbury me të cilat jam edhe afer, por edhe në South Florida.

Për më shume se 20- vjet kam qenë edhe në bordin e AAWO ‘Motrat Qiriazi’ dhe kam ndihmuar me çdo mënyrë , profesionalisht dhe njerezisht. Aty kam mesuar shumë më tepër sesa dija për komunitetin shqiptar të të gjitha trevave, zakonet, traditat, dialektet. Sa herë kishte nje aktivitet komuniteti dhe mund te vidhja kohë nga jeta ime profesionale, merrja pjese me shume dëshirë . Është kenaqesi të gjesh një pjesë të vendit tënd në emigracion dhe të ndjehesh rehat si në shtëpinë tënde . Në vitet e para, këto aktivitete ishin shumë më emocionale, sepse perballeshe me shumë halle emigrantesh dhe pasiguri për të ardhmen. Në dekadat e fundit ndjesia është krejt ndryshe, takon njerez të plotesuar familjarisht e profesionalisht, që janë shkeputur disi nga origjina dhe diskutojne më shume për këtu , sesa për atje.

Marjana Zeneli BULKU- Çfarë ka trashëguar nga ju vajza juaj, çfarë do donit që ajo të trashëgonte nga ju?
LORETA STAMO- Besoj se ka trasheguar indipendencën e mendimit, altruizmin, dëshirën për të zbuluar botën dhe njerezit, dashurinë për shkencen, dhe pelqimin për djathin e bardhe (feta). (Hahah)
Por besoj ka marrë më shumë nga Agroni, sidomos qetesinë dhe humorin. Miqtë e perbashket na thonë që e kemi ‘programuar’ mirë se ka marrë më të mirat e të dyve, dhe kjo ma mbush zemrën plot!
Do doja të ishte më e fokusuar në organizimin e deshirave dhe projekteve të saj, por është në fakt një krijuese shumedimensionale dhe e apasionuar në shumë drejtime. Sinqerisht nuk e di cila është pika e saj më e forte dhe çfarë do perfundoje të bëjë në jetë , por uroj që ta gjejë saktësisht udhën e duhur.
Tani për tani është e fokusuar në Environmental Science dhe këtë qershor do ketë 2 graduime një nga High Tech High School dhe një nga Hudson County Community College, besoj me rezultate shumë të larta. Edhe aplikimet për kolegj i ka bërë në të njejtën fushë Environment Science and Engineering.

Marjana Zeneli BULKU-Diku në shënimet e tua lexova; “Të gjitha fotot e vjetra familjare u humbën në një valixhe udhëtimi drejt emigrimit” – u preka thellësisht dhe u ndjeva njësoj si ju, çfarë mbeti e përjetêshme në kujtesën tuaj teksa udhëtoje drejt emigrimit?

LORETA STAMO- Ne kishim shumë foto familjare për standartin e asaj kohe dhe sigurisht që i doja të gjitha këtu , ashtu si solla pjesë -pjesë edhe librat e preferuar të bibliotekes sonë . U merzita shumë kur humbën , m’u duk sikur 26- vjet të jetës time humbën pergjithmone… por me vite, dhe sidomos pas lidhjeve familjare dhe shoqerore në facebook, filluan të më vinin ca xhevaire aty-këtu Fotot bëheshin në 2 kopje ato vite në Shqiperi, dhe qellonte që një kopje ta kishte mami, një daja, një shoqja e keshtu kam mbledhur disa.

E ku i dihet mbase do mbledh akoma më shumë nga koha e lënë pas, teknologjia vazhdon të na surprizojë !

Bayerni i Mynihut “komandon”botën,6 trofe në 12 muaj

February 12, 2021 by dgreca

Flick ka më shumë tituj sesa humbje me skuadrë e tij/

Përgatiti për Diellin: Albano Kolonjari/Bridgeport, CT-USA

Bayerni i Mynihut u shpall të enjten në mbrëmje Kampion i Botës për klubet e futbollit. Goli i pjesës së dytë i realizuar nga Benjamin Pavard në të 59-tën minutë, siguroi që ekipi gjerman të vazhdonte ecurinë e jashtëzakonshme nën drejtimin Hansi Flick. Skuadra gjermane fitoi trofeun e gjashtë në 12 muaj, pas një fitore 1-0 ndaj skuadrës meksikaneTigres. Bayerni i Mynihut në këto 12-të muaj ka fituar Ligën e Kampionëve, Super Kupën UEFA, dhe tre trofe ne Gjermani, Titullin Kampion, Kupën dhe Super Kupën. Një arritje të tillë e kishte realizuar më parë vetëm Barcelona në vitin 2009 .

Ashtu siç pritej, Bayern pati më shumë raste për gol falë aftësive sulmuese të lojtarëve të saj, sesa skuadra meksikane Tigres, që arriti për herë të parë në finalen e Kupës Botërore të Klubeve (CONCACAF), ndërsa takimi u zhvillua në stadiumin ndërkombëtar Khalifa në Katar. Pavarësisht sulmeve dhe rasteve, gjermanët do të kalonin në avantazh vetëm në mesin e pjesës së dytë. Në të 59 minutë Robert Lewandowski gjuajti me kokë, portieri grushtoi topin, dhe sfera e rrumbullakët përfundoi në këmbët e Pavad që shënoi me portën bosh. Fillimisht u gjykua se ishte në pozicionjashtë loje dhe goditja e Pavard ishte e pavlevshme. Gjyqtari anësor ngriti flamurin për një pozicion jashtë loje. Por një rishikim i gjyqtarit ndihmës dhe sistemit VAR, zbuloi se thembra e Carlos Salcedo e mbante sulmuesin gjerman në lojë dhe goli ishte i vlevshëm. “Ne thjesht donim të fitonim sot,” tha Lewandowski në një intervistë të tij pas ndeshjes. “Unë thashë në pushimin e pjesën së parë që kishim nevojë të krosonim më shumë dhe kështu erdhi goli. Bajern është një histori e shkëlqyer.” Bayern, i cili mundi Al Ahly të Egjiptit 2-0 në gjysmëfinale, ishte pa Jerome Boateng, që mungoi për arsye personale dhe Thomas Muller, i cili rezultoi pozitiv me koronavirus përpara ndeshjes. Joshua Kimmich dukej se i dha epërsinë Bayern në të 18 minutë me një gjuajtje të fuqishme në këndin e poshtëm, por goli nuk u lejua pasi Lewandowski u zu në pozicion jashtë loje, megjithëse nuk e ai nuk preku topin duke hapur vend për diskutime. Kjo është hera e dytë që Bayern fiton Kupën Botës për Klube. Fitoren e parë të ketij trofeu Bayern e realizoi në vitin 2013. Fitorja do të thotë gjithashtu që Flick ka fituar më shumë trofe sesa ka pësuar humbje me ekipin si menaxher i Bayern. Flick ka një rekord 58 fitoresh – 5 barazimesh dhe 5 humbjesh në 68 ndeshje që prej marrjes së detyrës si menaxher i Bayern. Dhe me këtë llogari i bie që të ketë fituar më shumë tituj gjatë sesa skuadra e tij ka humbur ndeshje.

Pas triumfit të FC Bayern München në Kupën Botërore të Klubeve FIFA Katar 2020 ™ falë një fitore 1-0 ndaj Tigres në finale, Grupi i Studimit Teknik (TSG) cilesoi Robert Lewandowski si lojtarin më të mirë të turneut, duke i dhënë atij topin e Artë adidas.

Duke fituar finalen e Kupës Botërore të Klubeve FIFA, Hansi Flick jo vetëm që bëri histori me FC Bayern München duke barazuar rekordin e Barcelonës me gjashtë tituj. Ai gjithashtu vendosi një rekord individual: 55-vjeçari u bë personi i parë që fitoi si Kupën Botërore të Klubeve (që nga viti 2000) dhe Kupën e Botës FIFA si trajner, pasi e kishte bërë këtë edhe në 2014 si ndihmës i Joachim Low.

“Urime ekipit tim,” tha Flick pas finales. “Ata kanë realizuar një arritje historike, ata kanë fituar gjashtë tituj në një sezon. Edhe për klubin e suksesshëm që është FC Bayern München, ky ishte sezoni më i suksesshëm ndonjëherë. Ekipi luajti jashtëzakonisht mire. Fitorja nuk ishte kurrë në rrezik, ne dominuam dhe fituam me meritë finalen”