Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for June 2021

Delegacioni i Kuvendit të Kosovës në punimet e Sesionit Veror të Asamblesë Parlamentare të KE

by

Delegacioni i Kuvendit të Kosovës mori pjesë në punimet e Sesionit Veror të Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës/

–Presidenti i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, z. Rik Daems, priti në zyrën e tij delegacionin e Kuvendit të Kosovës në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës

Delegacioni i Kuvendit të Kosovës në përbërje, znj. Saranda Bogujevci, kryesuese e delegacionit, njëherësh nënkryetare e Kuvendit, si dhe deputetët z. Arben Gashi dhe z. Enis Kervan, anëtarë, të shoqëruar nga ambasadorja, znj. Mimoza Ahmetaj, mori pjesë në punimet e Sesionit Veror të Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, për vitin 2021, i cili u mbajt në Strasburg të Francës, nga 21-24 qershor 2021.

Në kuadër të punimeve të Asamblesë, delegacioni i Kuvendit të Kosovës është takuar me Presidentin e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, z. Rik Daems, Sekretaren e Përgjithshme, znj. Despina Chatzivassiliou-Tsovilis, si dhe kryetarin e Komitetit për Politikë dhe Demokraci në Asamblenë Parlamentare të KE-së, z. Zsolt Nemeth.

Kryesuesja e delegacionit, nënkryetarja Bogujevci, si dhe dy anëtarët z. Gashi dhe z. Kervan, theksuan se Kosova është e gatshme për të filluar procesin e anëtarësimit në këtë institucion jashtëzakonisht të rëndësishëm.

Po ashtu delegacioni i Kosovës i njoftoi bashkëbiseduesit se Kosova në Kushtetutën e saj, përveç tjerash, ka të përfshirë edhe instrumentet ndërkombëtare që garantojnë të drejtat dhe liritë e njeriut si: Deklaratën Universale për Drejtat e Njeriut, Konventën Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive Themelore në Njeriut dhe Protokollet e saj, dhe së fundmi ka ratifikuar edhe Konventën e Stambollit.

Delegacioni i Kosovës ka takuar delegacionet e Shqipërisë, Turqisë, Hungarisë, Greqisë dhe Kroacisë.

Delegacioni i Kuvendit të Kosovës në Asamblenë Parlamentare mori pjesë edhe në punimet e sesionit parlamentar, si dhe në trupat punues të këtij institucioni, si në: Komitetin për Politikë dhe Demokraci, Komitetin për Çështje Ligjore dhe Drejta të Njeriut, Komitetin për Migracion, Refugjatë dhe Persona të Zhvendosur si dhe në Komitetin për Kulturë, Shkencë, Edukim dhe Media.

Po ashtu anëtarët e delegacionit të Kuvendit të Kosovës në APKE, morën pjesë edhe në takimet e grupeve politike të përfaqësuara në Asamble.

Në këto takime u vlerësuan të arriturat e Kosovës nga fusha e drejtave të njeriut, sidomos ratifikimi i Konventës së Stambollit. Delegacioni i Kosovës dhe bashkëbiseduesit u pajtuan që të koordinohen dhe bashkëpunojnë për të gjitha proceset në të ardhmen. 

KREU I OPOZITES NE KOSOVE JEP”DOREHEQJEN”…

by


Hoxhaj njofton për dorëheqjen e tij dhe të kryesisë deri në Konventë: 3 korriku do ta nxjerrë PDK-në edhe më të fortë e të bashkuar-

Prishtinë, 24 qershor 2021 – Kryetari në dorëheqje i Partisë Demokratike të Kosovës, Enver Hoxhaj në një konferencë për media ka njoftuar se ai dhe kryesia qendrore e PDK-së mbështetur në statutin e partisë kanë dhënë dorëheqje nga pozitat aktuale për shkak mbajtjes së Konventës së Partisë me 3 korrik.Hoxhaj ka bërë të ditur se deri në mbajtjen e Konventës të vetmin funksion organizativ e ushtron Grupi Punues i kësaj Konvente.Ai ka falënderuar strukturat, anëtarët dhe aktivistët e partisë për bashkëpunimin dhe mbështetjen, me të cilët kanë arritur që goditjen e rëndë nga arrestimi i kryetarit Veseli dhe presidentit Thaçi ta kthejnë në motiv për t’u angazhuar e për të punuar.”Pritjet nga PDK-ja janë të mëdha, në rend të parë nga strukturat dhe qytetarët e Kosovës dhe si të tillë nuk guxojmë të heshtim e të mbyllemi. Përkundrazi duhet t’i prijmë ndryshimit, opozitbërjes aktive ndaj këtij pushteti që synon ta tjetërsojë çdo të arritur të shtetit vetëm e vetëm se është bërë në kohën e udhëheqjes së PDK-së, ta ndalim degradimin e mëtejmë; ta pengojmë izolimin e Kosovës e t’i mirëmbajmë raportet me miqtë tanë perëndimorë. Duhet ta nxjerrim më të mirën nga ne, t’i hapim dyert për të rinjtë profesionistë e me vlera kombëtare e profesionale; dhe të kujdesemi për më të vjetrit që ta japin kontributin e tyre aty ku munden dhe ku duhet. Shoqëria jonë në Kosovën e vitit 2021 ka ndryshuar; këtë ndryshim duhet ta përqafojë dhe reflektojë PDK-ja por pa harruar asnjëherë bazën e themeluesve të saj që buron tek lufta e UÇK-së për liri e pavarësi.”, ka thënë Hoxhaj.Ai ka inkurajuar çdo anëtar të devotshëm të PDK-së të garoj për të parin e partisë për të qenë pjesë e një procesi transparent e demokratik.”Këtë akt nuk e shoh as si një përpjekje për t’i zëvendësuar liderët, apo kryetarin që kemi në Hagë por përkundrazi si një mesazh se vetëm një PDK e fortë, e fuqishme politikisht dhe me mbështetje të madhe në Kosovë do të thotë edhe UÇK më të fortë, udhëheqësit e saj më të fuqishëm dhe shtetin e Kosovës të përmbushur. Çdo herë kam besuar tek demokracia, tek pluralizmi, debati i hapur dhe partitë politike janë instrumenti kryesor në një sistem të tillë për ti prirë ndryshimeve. Të gjithë, pa dallim, duke nisur nga unë këtu e tek secili anëtar e ish-anëtar i PDK-së, e kemi përgjegjësi që të angazhohemi që PDK-ja të dalë më e fortë dhe të rikthehet si partia e parë e me mbështetjen më të madhe qytetare në Kosovë. T’i japim këtij vendi dhe qytetarëve të Kosovës – zhvillim, siguri, shpresë e vendime të mëdha.”, ka përfunduar ai

MALL MËRGIMTARI: DASHUNIJA DHE MALLI PËR VENDIN

by

NGA LORO STAJKA*-Virxhinia-USA/*

Në cdo kohë njeriu ka shprehë ndiesitë e tija shpirtnore dhe të zemrës me anë të vargjeve dhe të prozës, e sidoemos, dashunisë dhimbjes dhe gëzimit I ka thurun dhe dedikue pjesë përkatëse 

Literatura botnore ashtë plot me kryevepra të tilla,por edhe në gjuhën shqipe kemi pjesë të prekshme që, na paraqesin me ngjyra  të gjalla dhe ambël dashunine për atdheun, dhimbjen që përshkon shpirtin kur shkëputemi nga vendlindja. Gëzimin që na ndritë kur kujtojmë vendin e largët ose kur parafytyrimet na kthejnë tek vitet e kandshme të fëminisë, nji mall i thellë na kap dhe, ndiesitë fillojnë të endin pëlhura plot ngjyra dhe tinguj në harmoni me jetën, natyrën dhe Perëndinë.

Bukuritë e vendlindjes, fshati, bujku, livadhe, të kremtet e të tjera janë të shumtën e herës argumenti i poeteve dhe i prozatorëve me të cilat ato brumosin veprat e tyne.

Poeti  ynë kombtar At Gjergj Fishta, me poezinë”SHQIPNIJA” na jep masën e dashtënisë që njeriu ndien për vendin e vet e deri sa të divinizojë ato bukuri si krijesat ma të bukura që Perëndia ka ndërtue me dorën e vet ,kur shkruan:

Edhe hana do t’a dijë 

Edhe dielli do t’ket pa

Se përqark ksajë rrokulli

Si Shqipnija vend nuk ka.

At Gjergj Fishta O,F,M. e ka përshkrue me mënyrë të prekshme dhimjen që ndien njeriu kur shkëputet nga atdheu, me poezinë “ I DEBUMI” e cila nga ana tjeter i përshtatet shumë bukur, të debuemve të sotëm dhe që nji pjesë e mirë prej tyne, për fat të lig, u ndanë nga kjo jetë, për pa  pasun mundësinë që të shofin për herën e fundit, familjen,rrethin dhe vendin,dhe thotë: 

Lamtumirë, o dhe I bekuem

 lamtumirë për sa t’ jetë jeta. 

 ***                                                                 

  • Loro Stajka jeton në Fredericksburg në Virginia. U lind në Shirokë të Shkodrës. Është i moshës 91 vjecare.Ndër shqiptarët antikomunist i dalluar për kontributin kombëtar në Europë dhe SHBA. Ka kryer punë të ndryshme në fillim kur erdhi në SHBA, por më vonë kreu studimet, punoi mësues, kreu edhe Master në Education. Eshtë i intervistuar nga Editori i Diellit, Dalip Greca. Intervistën mund ta gjeni në arkivin e Diellit dhe të gazettës”Telegraf”…Po e publikojmë të plotë poezinë e At Gjergj Fishtës”I Dbuemi”…

I DBUEMI

Lamtumirë!-vendet e mija,
Qe,po zhduken dalë-kadalë;
Gjimon deti,ushton duhija,
Lkundet barka valë mbi valë.
Kah njai diell,qi asht tue flakue
Andaj fill un tash do t’veta…
Lamtumirë!atdhe i bekue!
Lamtumirë!Për sa tjet jeta!
Nesër nade kur mbi ne
Rrezja diellit ka me ra,
Kush e din sa ujë e dhe
Mue prej teje ka me m’da!
E por n’pvetsha ret’ mizore,
e por n’pvetsha zogjt e detit;
Se peër ty,moj tokë arbnore,
S’ka me m’folë ma mue t’shkretit…
Tjera fushë e tjera zalle
Kam me pa,e tjera dete:
Kam me ndie,po,tjera valle,
Tjera gjuhë,n’tjera qytete;
Vendin tem,por s’kam me pa,
Ku kam le e jam burrnue;
Syt e mi edhe kamë me kja,
Pa u gjetë kush qi me i ngushllue.
Pa kend temin,posë nji zotit,
Tue shkretue për dhe të huej,
Kanë me m’shkue mue ditt e motit
Sha e perbuzun prej gjithkuej.
Kam me pas shkretin’per voter,
E për shrojë të ndeztë ranë;
Kam me pasë,ulkojnë moter,
Kam me pasë,ehu !tigren nanë…
Nana e mbetne për se gjallit
Ka me m’kja,kush edi,ndo’i dite,
Dersa motka,dekun mallit,
Kot ndo’i herë mue ka me m’pritë
Ka me i njehë, po , krushqit,e mjera,
Me i pru nanës n’shpi nji re:
Por i vllaj,kushdi,m’atë hera
Ka me u kalbun për nën dhe!
E njai dhe-ehu!kob prej qiellit!-
S’ka me kenë,jo dheu i t’parvet
Ku ma bukur qiella kthihet,
Ku ma ambël n’gjuhë t’shqyptarvet
Para Hyjt naltohet lutja,
E ku besa asht e shejtueme
E ku zemrat s’dijn shka asht tuta,
E ku bjeshkët janë të madhnueshme.
Oh!ju bjeshkët e Shqyptaris’!
E ku rriten djelm si zana!
Un ju kurr s’kam me u harrue,
Kahdo t’m’jet gjykue me u endë:
Dersa t’muj me ligjirue,
Ju gjithmon kam me u permendë!
E ato halë e qipariza
Kam me i pasë nder mend gjitmonë,
E ato stane e njato mriza:
E ato berre e ato kumbonë…
Por,oh vaj!Malet e mija,
qe,po zhduken dalë-kadalë:
Gjimon deti,ushton duhija,
Lkundet barka valë mbi valë.
Lamtumirë,pra,bjeshkë e malë!
E ju shkrepa edhe ju curra;
E ju breshta e ju gjeth hale,
E ju prroje e ju gurra!
Lamtumirë,ju mriza e stana!
Lamtumirë, kumbona e berr’e!
Lamtumirë,ju fusha t’gjana,
Ju livadhe,ene ju djerre.
Lamtumirë ti shpija e t’parvet,
Ku ma s’parit m’agoi drita
E ku strehë u dhan’ shtektarvet
Miqt e babes edhe ku i prita
Lamtumirë,carani m’votër.
Lamtumirë ju armët e shkreta!
Lamtumirë!ti nanë e moter!
Lamtumirë,për sa t’jet jeta!…
O shtektar,m’nji nji vorr të ri.
N’has ndo’i herë ti tue ndjekë shtekun,
T’Çilun n’ranë ndo’i shkreti,
Aty vet kam me kenë dekun.
Nji kryq drunit,t’kjofsha true,
Ziere e venma permbi krye,
E,nemose,ti për mue
Lutju Hyjt’ për shka t’kem fye….

ANIJA VLORA, TRIDHJETË VJET MË PARË: NJË PËRKUJTESË E STËRMADHE

by

SHKRUAN: BEPPE SEVERGNINI-PËRKTHEU:EUGJEN MERLIKA/DIELLI*

Tridhjetë vite më parë, e enjte 8 gusht 1991, anija tregtare Vora, e përshtatur për transportin e sheqerit, hynte në portin e Barit me tetëmbëdhjetë mijë shqiptarë në bord: një qytet. Atë ditë vere ndryshonte historia italiane e mërgimeve. Mbasi kishte eksportuar njerëz për më shumë se një shekull – tridhjetë milionë nga 1861 deri më 1985 – fillonim të importonim. Ende nuk kemi sosur.

Përfytyresa e Vlorës është e shtypur në kujtesën tonë të përbashkët. Anija kullonte qënie njerëzore: rrinin gjithandej  edhe mbi oxhakët edhe mbi antenat. Autoritetet italiane autorizuan ankorimin në port – çfarë mund të bënin ndryshe – por urdhëruan që anija të kthehej mbrapsht mbas pak orësh. Një gjë e pamundur, natyrisht duke mbajtur parasysh ngarkesën. Sapo mbërritën në port shqiptarët filluan të hidheshin në ujë. Një skenë madhështore e dramatike, që dukej se dilte nga fantazia e Dante Alighierit. Ndërsa ndodhte nga trasmetimi i drejtpërdrejtë televiziv, përpara një Italie mosbesuese.

Data dhe episodi më erdhën në mëndje duke lexuar”Më parë italianët (po, por cilët’)” të Francesco Filippit, historian i mendësisë (kështu e përcakton pala e kapakut të botimit Laterza). Një syzim i thatë e i dobishëm, plot me numëra e fakte, i lezetuar me idealizëm dhe i parfumuar me ideologji. Një libër që detyron t’arsyetuarit. Autori pohon se në verën e vitit 1991 Italia, për të parën herë, kthehej në Amerikën e dikujt tjetër. Shqiptarët, të hipnotizuar nga televizioni i ynë i shkujdesur i viteve 80, ishin të bindur se përtej horizontit, fillonte parajsa. E shëmbur diktatura, vinin të shikonin si ishte bërë.

Anija Vlora duhet të përbëjë një përkujtesë të stërmadhe. Dhe një qortim. Mërgimi nuk mund të mbarështohet me fatalizmin e zemrës (një iluzion i së majtës, nga Laura Boldrini tek Alexandria Ocasio-Cortes). Po nuk mund të kthehet mbrapsht, as të kontrollohet krejtësisht, siç tregon e djathta (nga Donald Trump tek Matteo Salvini para-Draghit). Historia nuk kërkon leje. Hyn pa trokitur. Ka një mërgim të pashmangëshëm dhe një mërgim të organizueshëm. Pra, të fillojmë të organizohemi. Dhe të veprojmë, të vetëdijshëm se diçka duhet të pranojmë. Përndryshe në horizont, t’ardhur nga Afrika, do të shfaqen dhjetë, njëqind, njëmijë Vlora. E atëherë do të jetë vonë.

“Corriere della Sera”, 19 qershor 2021 – Përktheu Eugjen Merlika

SHQIPTARËT I SHFAQËN MIQËSI TË MADHE AMERIKËS…

by

– PARA 30 VITEVE, MEDIA E KOSOVËS PËR VIZITËN E BEJKER NË SHQIPËRI/

-Para 30 viteve Gazeta “Bujku” e 23 Qershor 1991: XHEJMS BEJKERI NË SHQIPËRI: JU JENI ME NE, NE JEMI ME JU – SHQIPTARËT I SHFAQËN MIQËSI TË MADHE AMERIKËS/

-Si u raportua për vizitën historike të Sekretarit Amerikan të Shtetit James Baker në Tiranë në qershorin e vitit 1991 nga gazeta e vetme shqipe në atë kohë në Kosovë, derisa kufiri me Shqipërinë ishte i hekurt, ishte “Muri ndërshqiptar si ‘fundi i botës’”, si e përshkruaja në titullin e reportazhit që e botova në Prishtinë e edhe në Tiranë në 19 Mars 1996/

-Sot gjeta në arkivin e digjitalizuar të gazetës “Bujku” se çka shkruante në 23 Qershor 1991 për vizitën historike…

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

 PRISHTINË, 23 Qershor 2021/ Para 30 viteve, në 22 Qershorin e vitit 1991 për të përcjellë vizitën historike të Sekretarit Amerikan të Shtetit, James Baker në Tiranë  nga gazeta e vetme shqipe në Kosovë në atë kohë “Bujku” dërguam në Shqipëri reporterin special Avni Spahiu, si dhe ekipin në qytetin pranë kufirit të hekurt të Kosovës me Shqipërinë, në Gjakovë, atje ku mund të shihej Televizioni Shqiptar, i cili nuk mund të shihej në Prishtinë e në shumicën rajoneve kosovare. Fotot i patëm bërë nga transmetimet e Televizionit Shqiptar, nuk kishte asnjë mundësi teknike në atë kohë t’i marrim nga Agjencia Shtetërore Zyrtare e Lajmeve e Shqipërisë – Agjencia Telegrafike Shqiptare, me të cilën kishim nisur bashkëpunimet e para të mediave Kosovë-Shqipëri. Ishte koha kur mes Kosovës dhe Shqipërisë ishte “Muri ndërshqiptar si ‘fundi i botës’”, si e përshkruaja në titullin e reportazhit që e botova në Prishtinë e edhe në Tiranë në 19 mars 1996,  duke thyer kufirin e hekurt me shkrimet shqip.

Sot gjeta në arkivin e digjitalizuar të gazetës “Bujku” se, në 23 Qershor 1991 kryetituj në ballinë ishin: XHEJMS BEJKERI NË SHQIPËRI: JU JENI ME NE, NE JEMI ME JU – SHQIPTARËT I SHFAQËN MIQËSI TË MADHE AMERIKËS –  VIZITA E BEJKERIT NË SHQIPËRI U NDOQ ME INTERESIM NË KOSOVË.

Në ballinë paralajmëroheshin raportimet për vizitën historike të Sekretarit Amerikan të Shtetit në Tiranë gjerësisht në faqet 8 e 9, ku kryetituj janë: SHQIPËRIA KA MBËSHTETJEN E SHBA-ve, AMERIKANËT JANË ME SHQIPTARË, SHQIPTARËT JANË ME AMERIKANË – AMERIKA PO KTHEHET NË SHQIPËRI. Janë këto citime nga fjalimet e Sekretarit Amerikan të Shtetit Xhejms Bejker. MOMENT HISTORIK PËR SHQIPËRINË, është një titull tjetër…

Po në ballinë me titull BISEDUAM SI MIQ botohej Deklarata për gazetën “Bujku” e Dr. Ibrahim Rugovës pas takimit me Xhejms Bejkerin, ku në nëntitull theksohej: Sekretarit Amerikan të Shtetit iu dorëzua mesazhi i partive politike shqiptare me kërkesat e tyre për zgjidhjen e krizës në Kosovë dhe në Jugosllavi. Në tekst njoftohej se takimi, ku ishin lideri i Lidhjes Demokratike të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova, kryetari i Këshillit për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut Adem Demaçi  dhe kryetari i Partisë Parlamentare të Kosovës Veton Surroi, ishte mbajtur  me 21 Qershor 1991 në një hotel në Beograd, gjatë vizitës që Bejker kishte edhe në Jugosllavi.

Në ballinë të gazetës “Bujku” paralajmërohej edhe shkrimi: SHKOLLAT SHQIPE NË MËRGATË – KUNDËR ASIMILIMIT.

Dhe, mes tjerash, një titull tjetër ishte: LUTJE PËR PAQE, QETËSI E LIRI…

“Bujku” ishte gazetë e përditëshme e rezistencës, e lëvizjes për liri e pavarësi të Kosovës, me orientim e përcaktim të fuqishëm propërëndimor euroatlantik që nisi të dalë  nga 18 Janari 1991, isha themeluesi-kryeredaktori i saj në atë kohë. Ishte gazeta e vetme e përditshme shqipe ne Kosovë dhe edhe sfidonte ndalimin e dhunshëm të gazetës tradiconale shqiptare kosovare Rilindja nga regjimi okupator serb.