Archives for April 2022

OLTA SHEHU, NJË SHKËLQIM VEZULLUES PËRTEJ ADRIATIKUT

April 19, 2022 by s p

Balerina Olta Shehu, Drejtore Artistike dhe Mësuese e Kërcimit në “ASD Ginnastica Virtus “Evaristo Pasqualetti” në Macerata, Itali, në një bashkëbisedim me Editorin e gazetës Dielli të Federatës Vatra në New York Sokol Paja, rrëfen rrugëtimin artistik në Itali, krijimin e akademisë “OltAkademi” si një shkollë baleti për fëmijë nga mosha 3 vjeç e sipër, “Olta Summer Camp” si nismë kreative dhe entuziaste me aktivitete social-kulturore duke praktikuar sporte në natyrë dhe Yoga për fëmijë, eskursione, pishina, Olta’s Gots Talent, musical e shumë aktivitete të tjera për fëmijët shqiptarë në Macerata, Itali.

FILLIMET E SUKSESIT NË ITALI TË OLTA SHEHUT

Rrugëtimi im artistik në Itali ka qenë me plot sfida saqë kur kthehem pas në kohë, më ngjallin shumë emocion dhe krenari. Përveç sukseseve ka pasur shumë vështirësi të cilat i kam përballuar me dinjitet e sukses dhe sfidat e fituara më bëjnë krenare në çdo kohë. Arti është komunikimi më i madh i qenies njerëzore. Individë dhe shoqëri nëpërmjet artit kanë transmetuar dhe lëvizur shumë më shumë se edhe me revolucione apo protesta e lëvizje të ndryshme sensibilizuese. Arti ka një fuqi mistike, transformuese dhe nxitëse të jashtëzakonshme. Personalisht një kontratë pune në atë kohë (viti 2002) ishte pak e vështirë ta kishe menjëherë. Duhej shkollë dhe punë. Nuk ishte asgjë e lehtë. Një mënyrë për të qenë në rregull me dokumentat ishte regjistrimi në universitet. Në 2007 u diplomova në “Shkencat e komunikimit” me tezën “Baleti si një mjet komunikimi dhe ekspresioni”. Përveç studimit në komunikim, njëkohësisht nuk kam lënë pas dore gjatë atyre viteve baletin që ishte pasioni im. Vazhdoja të studioja në shkolla private zhanrin e baletit modern e contemporan ku u perfeksionova në vitin 2009/2010 në qytetin e Torinos ku kreva dhe Master në Teatrin Nuovo i Torinos. Dëshira dhe pasioni për të përcjellur mësimet e mia brezave me të rinj ishte e madhe, por vështirësitë për të krijuar diçka tënden gjithashtu nuk janë të vogla mbi të gjitha për një femër në atdheun e largët. Me vullnet, punë e këmbëngulje pas shumë vitesh arrita të krijoj diçka të timen si sipërmarrje artistike duke sjellur shumë risi dhe traditë në artin tim.

SI LINDI “OLTAKADEMI”?

Njeriu ka shumë talente të fshehura në qënien e tij. Zbulimi dhe puna me talentet në fushën e artit ka qenë gjithmonë një ëndërrr e imja. Sa më herët në kohë të zbulosh një talent apo një aftësi të veçantë krijuese te një fëmijë dhe ta zhvillosh atë, frytet e punës në të ardhmen do jenë të jashtëzakonshme. Akademia e Oltës është një shkolle baleti për fëmijë nga mosha 3 vjeç e sipër. Ndër këta kam dhe shumë fëmijë lindur e rritur në Macerata por nga prindër me origjinë shqiptare, nga Kosova e Shqipëria e Maqedonia. Në shkollën time shpeshherë bëjmë bashkëpunime me vëllain Bernardin, vjen si balet maestër për të mbajtur stage, formime nxënësve, jo vetëm ai por dhe shumë balerin shqiptarë tashmë me famë ndërkombëtare. Këtë vit janë plot 20 vjet në Itali ku kam krijuar dhe familjen time, me bashkëshortin Luca kemi dy fëmijë të mrekullueshëm që na mbushin zemrën dhe ditët tona plot Nikol 8 vjeç dhe Marco 5 vjeç. Falë edukimit, vlerave, shkollimit, dedikimit, përkushtimit të prindërve të mi, jam ajo që jam sot. Tani jam e ngarkuar me përgatitjen e spektaklin e fundvitit shkollor te “OltAkademi” që do të mbahet në 29 Maj 2022. Në këtë spektakël do të ngjiten në skenë mbi 80 nxënës ku kujdesem për regjinë, koreografinë dhe drejtimi artistik. Ne si familje kemi qenë shumë të lidhur me aktivitete kulturore e sportive. Unë jam lindur në Tiranë, me shtëpi afër te Piazza e vogël rrethuar nga një vatër dëm baba dëm tironce me zemer të madhe. Babai është trajner mundjeje Besnik Shehu i cili pak ditë më parë u nderua nga presidenti i Republikës së Shqipërisë Ilir Meta me titullin “Mjeshtër i Madh” për rezultatet e tij të arritura si kampion në mundjen klasike e si trajner për përgatitjet e sportistëve në arenën ndërkombëtare. E megjithatë dy prej fëmijëve unë dhe vëllai i madh Bernard Shehu dëshironte ti bënte balerinë. Vëllai i vogël u mor me futboll dhe mësues i edukimit fizik. Babai spikat gjithmonë në vallet popullore që kërcehen në dasma apo festa. Kështu që në moshen 10 vjeçare pasi kaluam konkursin për hyrjen në shkollë, filloi rrugëtimi ynë në fushën e baletit klasik. Deri 18 vjeçe ku u Diplomova e më tej, mora rrugën për në Itali në qytetin e Macerates për të zhvilluar artin, talentin dhe studimet e mia. Rrugëtimi i jetës simë lidhet drejtëpërsëdrejti si një vazhdimësi e aktiviteteve të sotme. Është e magjishme të punosh me fëmijët. Dëshira e pasioni i tyre ëngjejve për artin, është një frymëzim spektakolar. Të investosh në fëmijët talente ke investyar në të nesërmen e artit dhe kulturën e një kombi.

OLTA SUMMER CAMP

Gërshëtimi i shumë aktiviteteve në një të tërë si spektakël gjigand, sjell për fëmijët shumë surpriza dhe i bën të përjetojnë emocione të veçanta. Kënaqësia dhe lumturia në sytë e fëmijëve është arritja më e madhe për mua si artiste. Më 6 Qershor 2022, rifillojmë Olta Summer Camp. Mbas suksesit të madh që pati verën e kaluar, fëmijët e presin më shumë entuziazëm. Dhe kjo një nismë shumë kreative dhe e dobishme e ideuar dhe krijuar nga unë. Suksesi i këtij kampi veror mendoj është fakti se ideja ishte të fusja brenda elementi akitvitete që do kisha dëshiruar dhe unë ti jetoja, pra duke e parë me syrin dhe mendjen e një fëmijë. Ky aktivitet social dhe kulturor zhvillohet në një park të madh në natyrë sporte nga më të ndryshme si: Yoga për fëmijë, Eskursione, Pishina, Olta’s Gots Talent, Musical e aktivitete të tjera që gërshetohen së bashku. Përfshihet gjithashtu ideja për përkujdesjen e një kopshti ku fëmijët mbjellim e korrim fruta perime.

SHOQATA ILIRIA DHE SHQIPTARËT NË MACERATA

Shqiptarët kudo ku jetojnë e punojnë arrijnë të lënë gjurmë të paharrueshme. Shqiptarët e Italisë mendoj se janë ndër komunitet me talente si në arte dhe në sport të cilët kanë lënë një emër të madh në shtetin italian. Suksesi i shqiptarëve këtu na ka rritur respektin dhe reputacionin si komb e si popull te italianët. Italia të ofron mundësi të panumërta, ti duhet të dish të kapësh shansin, të punosh fort dhe të përfitosh nga mundësitë që të krijohen e shanset që të sigurohen. Përsa i përket komunitetit shqiptar në Macerata mund t’ju them që ka patur gjithmonë në prezencë të rëndësishme. Ne jemi një nga më të mëdhenjtë duke përfshirë edhe qytetarët kosovarë dhe maqedonase me origjinë shqiptare. Në këtë kontekst lindi në vitin 2010 shoqata jonë Iliria. Fillimisht ajo u themelua nga një grup studentash që frekuentonin Universitetin e Maceratës e më pas po ato krijuan familje dhe u stabilizuan në këtë qyteze duke u bërë pjesë aktive e procesit të integrimit midis dy komuniteteve. Shqiptarët në komunitetin tonë e më gjerë, janë integruar në mënyrë të barabartë, punojnë e jetojnë me dinjitet, shumë prej tyre kanë ndjekur ëndërrat dhe talentin, duke përfomuar në skena dhe evente të ndryshme me një karrierë të suksesshme. Vlen të përmend, yjet e artit koreografik dhe muzikor si: Klejdi Kadiu, Ilir Shaqiri, Ermal Meta etj..etj..Krenari për bashkëkombasit e mi që shkëlqejnë në arenën skenike të një shteti artdashës siç është Italia.

GJUHA SHQIPE DHE IDENTITETI KOMBËTAR TE SHQIPTARËT NË MACERATA

Investimi në gjuhën e kombit tonë dhe kulturën kombëtare ka qenë një motiv i përhershëm i punës sime. Gjuha e kultura jonë janë të shenjta, ato duhet ti zhvillojmë e ti mbrojmë me pasionin e përkushtimin më të madh. Gjuha e nënës është trashëgimia më e çmuar që iu lëmë fëmijëve tanë. Zhvillimi i Shkollës shqipe në Macerata ka qenë një nga nismat më të rëndësishme të shoqatës. Ajo lindi nga dëshira për të mbajtur gjallë rrënjët në brezat e dytë ose më saktë të fëmijëve tanë që tanimë janë pjestarë të plotë të komunitetit vendas. Gjithsesi ruajtja e identitetit kulturor kombëtar është i domosdoshëm sepse nëpërmjet këtij aktiviteti fëmijët pasurohen në vlera duke përvetësuar akoma më mirë ato që po jetojnë. Pra është një mundësi integrimi edhe kjo dhe për këtë arsye gjetëm dhe mbështetjen e institucioneve lokale. Së fundi mund të shpreh si zv.Presidente e Shoqatës që arti, kultura, sporti etj janë vlera universale nëpërmjet të cilave krijohen marrëdhënie konstruktive dhe mundësira integrimi por jo vetëm kaq. Janë veprimtari që bëjnë të mundur edhe realizimin e potencialeve njerëzore në të gjitha fushat e jetës si artizanë, profesionalë dhe artistike të cilat do të ngeleshin të panjohura në munges të të tilla nismash. Mos harroj të përmend edhe faktin që kjo është një histori që ripërsëritet sepse para nesh, që në 1300, vlerësohet në arkivat e kësaj qyteze prezenca e shumë shqiptarëve- arbereshe të cilët ndihmuan në ndërtimin e qytezës të Maceratës si dhe në kurimin e të sëmurëve nga murtaja (pestë). Në shkollën shqipe gjatë festave të ndryshme kemi paraqitjen dinjitoze të fëmijëve tanë në ushtrimin koreografik të zhanrit popullor dhe modern, ku u kushtohem me plot përkushtim e plot pasion si mësuese e kësaj lënde. Por, njëherësh respekt dhe për mësuesit, Mirela Nasi (gjuha shqipe) Blerdi Fatusha (Arti figurativ), të cilet me plot vullnet, u mësojnë fëmijëve tanë të shkruajnë e të lexojnë gjuhën meme gjithashtu të vizatojnë simbolet tona kombëtare, si flamurin, shqiponjën, portretin e heronjve tanë, etj…duke motivuar tek fëmijët tanë hapësirën e fantazisë së tyre, në fokusin e një moshe të çiltër. Kryefjala e misionit tonë fisnik, nxjerr në pah njohjen e fëmijëve me rilindasit tanë të shquar, me poetë që kanë vargëzuar aq bukur për gjuhën e mëmëdheut, po ashtu dhe me patriotë trima që i nderon koha në piedestalin e krenarisë. Sa i takon momentit aktual, jemi ngadalësuar pak, kemi bërë disa aktivitete online, e meqë tani situata e Covid-19 sikur po mer drejtim, është rindezur drita jeshile për të avancuar më tej, ndonëse në mënyrë më të rezervuar, por gjithnjë në kënaqësinë e përvetësimit të gjuhës së bukur shqipe.

VATRA URON BESIMTARËT KATOLIKË GËZUAR DHE PËRSHUMËVJET PASHKËT

April 17, 2022 by s p

Të dashur bashkombas të besimit Katolik

Më lejoni që në emër të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, të familjes sime dhe në emrin tim personal t’ju uroj përzemërsisht: Gëzuar dhe Përshumëvjet Pashkët. Ardhshin të bardha, të bukura dhe të gëzuara për ju e familjet tuaja. Pashkët, ngjallja e Krishtit, festa më e madhe në besimin e Krishterë, na kujton dhe një herë që jeta e mund gjithmonë vdekjen, e mira fiton ndaj të keqes, drita e mposht errësirën dhe e vërteta triumfon përherë ndaj gënjeshtrës. Simbolika e fuqishme që përcjell kjo festë le të përcjellë për të gjithë ne më shumë optimizëm, shpresë, prosperitet, paqe dhe dashuri për çdo shqiptar anëkënd botës. Uroj lumturi për ju dhe paçi bekimin e të madhit Zot në çdo ditë të jetës suaj.Kjo festë e madhe, qoftë për secilin prej nesh një moment reflektimi, pastrimi e kthese në rrugën e drejtë të arsyes, besimit e shpresës për ditë më të bukura e më të lumtura në jetën tonë. Sot më shumë se kurrë duhet të jemi të bashkuar dhe të punojmë fort për një të ardhme më të ndritur për familjet tona dhe atdheun tonë.

Zoti ju bekoftë të gjithëve.

Me respekt e gëzim

Kryetari i VATRËS

Elmi BERISHA

Interview with Arberesh Professor Emeritus Vicenzo Bollettino

April 17, 2022 by s p

Mandatory Credit: Photo by Mario Torrisi/AP/Shutterstock (7322689c) A group of women, wearing traditional Albanian costumes and many working at their famed embroideries, are enjoying the spring sun, at Barile, a small town in southern Italy Barile, Barile, Italy

Interviewed by Keze Kozeta Zylo

We all speak Albanian since the 15th Century. Prof.Bollettino

Prof.Emeritus Bollettino is related to Isa Buletini. His town Barile, Italy is an ancient Arbëresh settlement, and the population still maintains strong links with that culture. The people of Barile speak Italian and Arbëreshë, a dialect of Albanian.

You are Arberesh, please describe your roots and how you keep the Albanian language alive?

The name of the town in the South of Italy, Basilicata, is Barile. We all speak Albanian since the 15th Century. The latest group to arrive was during the war in Kosovo. There is an active group of young Arberesh that is dedicated to keep alive the language and the traditions.

You told me that your last name is related to Isa Buletini. He is a prominent figure of the Nation, what did you learn about him?

I am who I am because of my Grandfather Boletini. That is the name that appears in the City Hall of the town. It was changed to Bollettino to italianize it by the political authorities.

My grandfather told me repeatedly of the proud Boletini family of whom we were part. I was told that the family was originally from the region of Kosovo and then moved to Skodra.

At what age you came to America?

When my grandfather Boletini passed away in the 50’s, we moved to the U.S.

We came here as war refugees. My grandfather moved from Skodra to Italy to escape the Serbs. He was a firm believer of everything Albanian and especially of the family name. He was a man of principles.

Tell me something interesting about your family in America?

I have four children, My son Enzo is the Director of the Harvard Humanitarian Initiative and has a Ph.D in International relations, my daughter Maria Alessandra has a PhD in American Colonial History, Vjolca is a Lawyer and Antonella is a specialist on infectious diseases and lives in Rhode Island

You have been a Professor Emeritus at Montclair State University a well-known University, what was your position there and how many years did you work there?

I studied at City College of New York and for my Graduate Studies I went to Rutgers University I got two Ph.D’s from there: one in Latin American Literature in Spanish and the other in English and Comparative Literature. I taught Spanish, Italian and Comparative Literature in English At Montclair State University for 48 years. Presently I am a Professor Emeritus at Montclair State University.

What are some of the scientific publications you have made in prestigious magazines?

I have published numerous literary articles on Latin American, Italian and Comparative Literature. I also published a book on Gabriel Garcia Marques, the Nobel Prize Winner from Colombia, a book on Boccaccio and Dante, book of poems in Spanish and A novel entitled: “THE TRAIN STATION”.

You were these week in the concert that the Albanian Ensemble performed on Cali school of music, directed by the famous artists Merita Halili and Raif Hyseni, how do you get to know them?

I have known Merita and Raif Hyseni because we are both interested in establishing an exchange cultural program between Montclair State University and the University of Pristina.

Raif and Merita are respected members of the Albanian Community in New Jersey.

I cherish their friendship.

Thank you so much and God bless you Prof. Dr. Emeritus Vicenzzo Bolletino!

Be well and thank you Mrs.Zylo.

I hope to see you again.

Montclair State University

New Jersey, USA

GËNJESHTRA, PROPAGANDË DHE MITE TË RREMË TË LUFTËS

April 17, 2022 by s p

Nga DACIA MARAINI/

Lajme të rremë, propagandë, interesa të kundërta, gënjeshtra, pallavra, e të tjera. A mund të provojmë të zgjidhim ndonjë lëmsh, duke u nisur nga faktet? E dijmë të gjithë se faktet ndërpretohen. Por ka fakte të pakundërshtueshme që mund të ndërpretohen , por jo të mohohen.

Vulgata 1) Lufta është luftë dhe mizoritë janë pjesë e ADN së saj. Me të vërtetë? Pra Marzabotto dhe Shën Anna e Stazzemas janë pjesë e një lufte të zakonëshme. A nuk kemi arritur, mbas shekujsh tmerrësh e lejimesh të përcaktojmë rregulla që zakonisht respektohen, si ajo e mos shtënies mbi qytetarë të paarmatosur, e mos bombardimit të spitaleve, çerdheve dhe civilëve pa armë? Kur kjo ndodh, mbasi sigurisht ndodh, paditen shpërdorimet e kërkohet dënimi.

Vulgata 2) Mizoritë janë kryer gjithmonë, shihni gazin e italianëve n’Afrikë, shihni amerikanët në Vietnam, Shihni Millosheviçin në Sërbi etj. Mirë, por nuk është një arsye e mirë për të pranuar të tjera. Un jam një nga ato që kanë protestuar, edhe duke përballuar ndërhyrjet e policisë, për të protestuar për luftën në Vietnam, dhe kujtoj sheshe të tëra të rinjsh që e bënin me mua. Kujtoj artikuj të flaktë, programe televizive dhe filma guximtarë. Rregulli është: sa herë që një Vënd në luftë del nga rregullat (me vështirësi të vendosura në selitë ndërkombëtare) paditet, qortohet, kritikohet, vihet në qoshe. Kjo është detyra e qytetarëve të qytetëruar.

Vulgata 3) Rusia e shkretë është sulmuar, rrethuar, provokuar e nuk ka mundur të kundërveprojë. Më vjen keq për popullin e shkretë rus që i ka dhënë aq shumë botës e nga kultura e të cilit jemi ushqyer të gjithë: do të vajtoja për ata qytetarë që janë nën një regjim të një tirani që i u ka hequr çdo liri (të kujtojmë gazetat e mbyllura, gazetarët e vrarë, kërcënimet për burg kujtdo që shkruan vetëm fjalën luftë). Nuk janë rusët që kanë mësyer Ukrainën, është një regjim i korruptuar dhe tiranik që, përveç shtypjes së lirisë për qytetarët e tij, po kërkon të nënështrojë edhe popujt fqinjë që kanë vendosur të jenë të pavarur dhe autonomë.

Vulgata 4) Ukraina ka qënë gjithmonë ruse, bën pjesë në territorin e lashtë sovjetik. Mirë, edhe se mbas revolucionit sovjetik Ukraina është bërë pjesë e një rrjeti të ndikimit sovjetik, simbas vullnetit të Leninit, duhej t’ishte pjesë e një federate republikash të pavarura e me të njëjtat të drejta. Por mbrapa erdhi Stalini që filloi të shtrihet në dëm të republikave të tjera, duke kërkuar të trupëzojë vetvetësitë e popujve të ndryshëm në një proçes rusifikimi që ka qënë mizor. Në idenë e tij mizore të sovjetizimit të Vëndeve të varur. Stalini ka shkaktuar një uri të stërnjohur, që ka vrarë, në vitet 1932 e 33, më shumë se 3 milion njerëz në Ukrainë. Mbas shëmbjes së Bashkimit Sovjetik, Ukraina fitoi pavarësinë duke zgjedhur demokracinë. Kam dëgjuar me veshët e mij një gazetar rus që thonte se Kievi, Odesa, Leopoli, Mariupoli i përkasin Rusisë prej shekujsh. Do t’ishte sikur Austria nesër të kishte të drejtën të mësyente Lombardinë dhe Veneton, sepse për shekuj ata territore i përkisnin perandorisë austro-hungareze.

Vulgata 5) Rusia po kryen një punë denazifikimi në Vëndin e pushtuar. Përgjigja: sigurisht, n’Ukrainë ka grupe filonaziste, por siç ka në vetë Rusinë e në gjithë Evropën. N’Ukrainë këta të përmalluar përbëjnë vetëm 2% të popullsisë dhe është thellësisht e padrejtë të quhen nazistë, pra racistë e shpërdorues të detyrës shumë njerëz që rrijnë të terrorizuar nëpër qilarët pa ujë dhe as dritë për të mos u kapur e të mos u vrarë. Kush është më nazist në këtë rast? Të quhen raciste ato mijra nëna që me fëmijët në krahë grumbullohen në kufijtë e mbi të cilat është shtënë paturpësisht, jo vetëm nuk është e vërtetë por është thellësisht e ulët. Ku, si , kur njihet nazizmi i tyre? Gjithshka na vërteton që janë qytetarë paqësorë që jetonin jetën e tyre dhe janë përzënë mizorisht nga shtëpitë e tyre dhe nga toka e tyre. T’i dëgjojmë, të flasim me to por të mos i fshijmë me një etiketë.

Vulgata 6) Bombën e rënë mbi stacionin e Kramatorskut plot qytetarë të zakonshmëm që përpiqeshin të iknin nga qytete të shkatërruara e të djegura, e kanë hedhur ukrainasit për të fajësuar ushtrinë ruse. Kjo të bën të qeshësh po të mos ishte vaji për të gjithë ata qytetarë të vrarë barbarisht ndërsa vraponin me dengjet e tyre mbasi kishin humbur shtëpitë. Sikur t’isha një komik do të kisha bërë të qeshte gjithë bota me karikaturat e këtyre teorive: pra, ukrainasit nazistë, me në krye një hebre nazist, që kanë mësyer vetëveten, i kanë hedhur bombat vetëvetes, kanë djegur shtëpitë, kanë torturuar, vjedhur, përzënë qytetarët e tyre, shpikur si në teatër skenat e vdekjeve e të grabitjeve për t’u a hedhur fajin rusëve. Por a është e vërtetë se populli rus i beson këtyre dokrrave? Kam marrë vesh nga shumë bij të emigrantëve që janë përpjekur të bindnin prindërit dhe nuk kanë mundur. “Je një kukull e amerikanëve”, ka qënë përgjigjae këtyre etërve të mbetur n’atdhe. Kam lexuar për një infermiere që në Kiev kuronte një ushtar rus të zënë rob, që vazhdonte të thoshte: “Duhet t’u vrasim të gjithë, sepse jeni nazistë dhe nazizmi është armiku i ynë”. E kështu kuptojmë se sa e fuqishme mund të bëhet një propagandë kur një Vëndi i mungon çdo lloj dialektike njoftimesh, kur ka vetëm një zë që gjëmon brënda shtëpive nëpërmjet një televizioni të nënështruar, një radioje të skllavëruar. Një Vënd në të cilin gazetarët helmohen, dhe ku ai që proteston, qoftë edhe vetëm për të kërkuar paqën, hidhet në burg me kërcënimin e pesë viteve burgimi, a mund të quhet një Vënd që tregon të vërtetën?

Vulgata 7) Më së fundi propozimi i madh: por përse në vënd që të luftoni nuk krijoni raste përqasjeje? Përse nuk kërkoni bisedën duke përdorur diplomacinë në vënd të armëve? E drejtë jemi të gjithë të një mëndjeje. Janë bërë e po bëhen qindra përpjekjesh për një marrëveshje. Por, nëse për Putinine e vetmja marrëveshje e mundëshme qëndron në dorëzimin e plotë e në mungesën e çdo lirie, si mund t’arrihet në një marrëveshje? Jemi përballë një autokrati që do të donte të krijonte për rreth Vëndit të tij të tjerë Vënde totalitare, do të donte të mbyllte sovranitetin e Vëndeve sovrane, duke vënë në qeveritë e tyre kukulla, të fshinte çdo dëshirë për lirinë e mendimit e të fjalës.

Vulgata 8) Ushtarët të përkeqësuar nga kundërveprimet e ashpra të banorëve, jepen për t’u hakmarrur mbas përdhunimeve, vrasin me gjakftohtësi cilindo që kalon në rrugë, kryejnë dhunë pa dallim, pa dijeninë e komandantëve të tyre. Por a me të vërtetë mund të besojmë se në një regjim skajshmërisht të ashpër e të shtrënguar në një darë spiunazhi e kontrollesh policore, disa ushtarë të dëshpëruar e të zemëruar, mund të sillen simbas qejfit në qytetet e pushtuara pa lejen e miratimin e eprorëve të tyre? Fatkeqësisht ose ndoshta për fat të mirë, gjithshka na bën të mendojmë se nuk bëhet fjalë për nisma vetiake por për urdhëra eprorë dhe provën na e jep fakti se nuk flitet për raste të veçuara, por për një strategji që përsëritet ditë për ditë edhe në qytete larg njëri tjetrit.

Vulgata 9) Të armatosen ukrainasit do të thotë të shtohet lufta. Por a jemi të sigurtë se duke u a hequr armët e duke i lënë ata pre të më të fuqishmit, lufta e pushtimit do të mbaronte? A ju duket e drejtë që një popull prej 40 milion banorësh duhet të heqë dorë nga liria e tij dhe nga identiteti i tij nga frika, duke pranuar të gjitha mëtimet e një Vëndi sulmues? Nëse Italia nuk do të kishte luftuar betejën e saj për lirinë nën regjimin fashist me një Qëndresë që i ka dhënë dinjitet popullit të saj dhe mbi gjithshka i ka lejuar të dëshmohet e denjë për sado pak besueshmëri mbas luftës, që ndërmjet të tjerash ka prodhuar një klasë politike nga më të ndritëshmet e guximtaret e gjithë historisë kombëtare, nga e cila lindi edhe ajo gjë e jashtzakonëshme që është Kushtetuta e jonë, a do të kishim qënë më mirë si Vënd?

Vulgata 10) duhet të kemi kujdes sepse Putini do t’i mbyllë rubinetat e gazit dhe ne do të na duhet të bëjmë sakrifica të tmerrshme. Përgjigja: Rusia e Putinit bën afera të arta duke shitur gazin. Nëse do të mbyllë rubinetat nuk do të ketë më t’ardhura. Në fakt nuk i ka mbyllur, pavarësisht nga kërcënimet, sepse ato dollarë janë qenësorë për ekonominë e tij të luftës. Pra jemi ne që duhet të mbyllim rubinetat, të gjejmë shpejt energji alternative. Energji që janë, mjaft që të investohet për një ndërtim të shpejtë të shtyllave të erës, panele diellore, centrale hidroelektrike, që janë të bllokuara për arsye të turbullta burokratike.

Ngulmohet së thëni se dhënia e armëve Ukrainës do të thotë shpërthim i luftës bërthamore. Un nuk jam një eksperte, por logjika më thotë se mund të ndihmohet shumë mirë me armë të zakonshme një popull guximtar që po mbron Vëndin e tij dhe dinjitetin e tij ( që nga një herë, mund t’a them un që kam qënë në një kamp përqëndrimi për t’i mbajtur besën dinjitetit të një zgjedhjeje, përputhen), duke kërkuar zhdukjen e çfarëdo projekti për zhvillimin e armëve bërthamore. Por çarmatimi është veprim afatgjatë. Ndërkaq të përqëndrohemi në të tashmen, duke ndihmuar atë që po zotohet jo vetëm për të mbrojtur lirinë e tij por edhe t’ardhmen tonë evropiane në një botë që priret, për zhgënjim apo për thjeshtësi , drejt formave të reja të autoritarizmit.

“Corriere della Sera”, 11 prill 2022 Përktheu Eugjen Merlika

Me rastin e Pashkëve: Urime për motrat e vëllaznit e krishtenë

April 17, 2022 by s p

Jetë të gjatë, shëndet të plotë e lumtuni familjare

Sami Repishti

Me daten 15 pril 2022, gazeta The Neë York Times, seksioni OPINION na dhuron nji pjesë letrare me frymë fetare mbi subjektin e frikës së vdekjes dhe mundsinë me e tejkalue. E lexova dhe vendosa ta dergoj te nji mik që due dhe më kupton,

familjen e Miljana dhe Tonin Mirakaj. Për hir të dashunisë për gjuhën shqipe e përktheva në gjuhën tonë amtare.

———————————————————————————————————–

“Nji pastor në shtratin e vdekjes dhe kthimi I Jezusit-

shkruen: Tish HARRISON ËARREN

Kam folë disa herë me Timothy Keller mbas diagnozës së tij dy vjet ma parë qe tregonte se vuen nga kanceri i pankreasit, Faza 4. Çdo herë ka qenë e lehtë për mue me harrue se vuen nga nji smundje fatale.

Ai ashtë i qete, i urtë, i gëzueshëm dhe akoma thellësisht i shqetësuem nga vuejtjet e të tjerëve, dhe të botës për rreth. Me kuriozitet me pyet vazhdimisht, me zemër të pastër si jam, dhe ndigjon me kujdes përgjigjen time. Në fund më këshillon, me urtësi dhe bile simpati, megjithëse ankimet e mia janë aq të vogla në krahasim me problemin e kancerit. Ashtë vështirë me pasë nji bashkëbisedim me ate pa u ndie me shpresë të rritun dhe optimist.

Dr. Keller u vendos në Neë York City në vitin 1989 me zonjen e tij, Kathy, dhe tre djelm të ri me fillue ndertimin e nji kishe të re. Diçka e rrezikëshme me zanë vend, dhe me ngritë nji Kishë Presbiteriane Evangjelike në nji qytet progresiv dhe shekullar. Por “Ringjallja” u rrit, dhe ashtë tashti nji nga kishët ma të njoftuna në vendin tonë, krijoi kisha të reja, dhe planifikon nji rrjet kishash të reja në botë.

Dr.Keller më tha se kur mori lajmin e kancerit nga doktori, ai e shikoi e tha:” Due të theksoj se ti duhet të kuptosh që kanceri i pankreasit nuk ka sherim dhe ju do të vdisni nga ai”. Shumica e pacientëve jetojnë ma pak se nji vjet mbas diagnozës. Ai përshkroi atë ditë si të ishte dita e vdekjes sime.

Grueja e ime, Kathy, dhe unë kaluem mjaft kohë me lotë në sy dhe të pa aftë me kuptue. Dr.Keller shkroi ne Atlantic vjetin e kaluem. “Na presim që disa smundje të vijnë dhe na marrin kur realisht jemi në moshë të kalueme. Por jo tashti, akoma. Nuk mund të jetë kështu; pse na solli këte Zoti për ne?”

Për Javën e Shenjtë, unë dëshirojshe me ndigjue ma shumë si diagnozi I mjekut ndryshoi gjithëçka që unë mendoj për jetën, vdekjen dhe këto ditë që na bijnë Pashket. Këtu poshtë keni nji pjesë të bashkëbisedimit, të shkurtuem…..

‘Në librin tuej të fundit ‘Shpresë në dit të Frikës: Ringjallja dhe Kuptimi I Pashkëve”, ju shkrueni se kultura e jonë po kalon nepër nji fazë “krize të shpresës”. Ku e gjeni shpresën? Çfare shpresë i ofroni ju të tjerëve?’

Në qoftë se Ringjallja e Jezu Krishtit me të vertetë ngjau atëherë Zoti do të vej gjithçka në rregull. Vuejtja do të zhduket. E keqja do të zhduket. Pleqnia do të zhduket. Vdekja do të zhduket. Kanceri I pankreasit do të zhduket. Tashti, në se Ringjallja e Jezu Krishtit nuk ka ngja, atëherë unë mendoj se asgja nuk ka ngja. Por në se në të vertetë ka ngja, atëherë do të ketë shpresë në të gjithë botën”.

Në essay-n e J.R.R.Tolkien “Mbi Tregimet për Zanat” ai thotë se ata janë dëshira të pashlyeshme njerëzore të cilave vetëm fantazia u flet, ose sci-fi u flet. Ai thotë se të gjitha qeniet njerëzore kanë nji tërheqje ng idea e ikjes nga koha, ikjes nga vdekja me u bashkue me të tjerë qenie njerëzore dhe gjana të afta me qene gjalle mjaft sa me plotësue andrrat e tyne artistike e krijimtare, me qenë të aftë me gjetë dashuni që sheron plotësisht. Tolkien thotë përse kemi në këto prirje dhe si I krishtenë, ai mendon se arsyeja për këte ashte se na, ne filim nuk u krijuem me vdek.

Na jemi të gjithë të prirun me besue se kështu ashtë jeta që duhet me qenë, dhe në se Ringjallja e Jezu Krishtit ngjau, atëherë t gjitha të tjerat literalisht do të jen të verteta për ne.

Kjo ashtë arsyeja që kemi këte paradoks . Nga njena anë, Ringjallja ashtë diçka shumë konkrete që mund të flasim për te, si për shembull “Cila ashtë evidenca për këte evenimet historik?”. Ndoshta libri ma i mirë mbi këte subjekt ne keto 100 vjetët e fundit ashtë libri “Ringjallja e të Birit të Zotit” nga N.T.Ëright.

Përsëri, në se na arrijmë në pikën që pranojmë këte, atëherë pa pritmas nuk ka kufi për çdo gja që mendojme se mund të vij.

Unë di çka mendojnë disa nga lexuesët. “Nuk mund të besoj se ka nji person me ma shumë se klasa e tretë arsim që praktikisht e beson këte’. Por unë e besoj. Dhe në këto muejtë e fundit, ndersa jemi në kontakt me këto aspekte të mëdha të bësimit tonë, Kathy dhe unë ,të dy themi asnji herë ma parë nuk kemi qenë kaq të lumtun, megjithëse unë jetoj nen hijen e kancerit.

“ A mundeni ju me mendue sa shumë ju ka transformue vuejtja, sa ka ndryshue mendimi I juej mbi vuejtjet e Jezusit si dhe për Pashkët?”

Java e Shenjtë u jep të dyve vdekjen dhe Ringjalljen. Të ndame ata nuk kanë kuptim. Ju nuk mund të ndjeni gëzimin e ringjalljes në se nuk keni kalue nepër rrugën e vdekjes, dhe vdekja pa ringjallje ashtë pa shpresa. Në esencë, vdekje/ringjallje si motif ose patern ashtë absolutisht në zemër të vetë asaj që jep kuptim jetës së nji të krishteni.

Dhe, në fakt çdo gja në jetë ashtë po ashtu. Me çdo lloj vuejtje, në se unë përgjigjem tue shikue Zotin me besim, vuejtja ngulë nji gozhdë të re për thellimin e dashunisë sime në Zotin, diçka që kanceri ka ba në mue.

Un nuk mendoj se ajo që ashtë e randësishme në kancerin ashtë se Pashkët kanë nji randësi shumë ma të fortë sepse unë shikoj Pashkët dhe them:” Për këte arsye unë përballoj me guxim çdo gja”. Në të kaluemen mendojshe për Pashkët me nji farë optimizmi kur mendojshe për jetën. Dhe tashti unë shoh se Pashkët janë nji ilaç universal. Mund të hahet edhe kur kalojmë frikën e madhe, zemrimin tonë ma të madh dhe deshprimin. Une e shikoj ate si diçka ma të fuqishme se kurdoherë ma parë.’

Shenim: Tish Harrison Ëarrcen ashtë prift I Anglican Church in North America, ; ai ashtë autor I Times Opinion neësletter dhe I volumit “Prayer in the Night: For those Ëho Ëork or Ëatch or Ëeep.” Perkthimi I masipërm ashtë nga Sami Repishti, Ph.D. dhuratë me rastin e Pashkëve.

———————————————————————————————————–