Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for July 2022

Kryeministri Kurti priti në takim kryesuesin ekzekutiv të Atlantic Council, gjeneralin James Jones

by

Kryeministri i Republikës së Kosovës, z.Albin Kurti, priti sot në takim kryesuesin ekzekutiv të Atlantic Council, gjeneralin James Jones, themeluesin dhe kryesuesin e Fondacionit Malama Ka’u, z. Mel Yokoyama, si dhe ish-ministrin e Mbrojtjes së Republikës së Shqipërisë, z.Fatmir Mediu.

Diskutuan për zhvillimet politike, mundësitë për investime dhe çështjet e sigurisë në Kosovë e rajon.   

Kryeministri Kurti e njoftoi gjeneralin Jones për progresin përgjatë një të tretës së mandatit qeverisës, duke vënë theksin te stabiliteti institucional, indikatorët pozitivë ekonomik dhe demokratik.

Ai veçoi renditjen e Kosovës në vendin e parë sa i përket sundimit të ligjit në Ballkan, sipas World Justice Project, ngritjen për 17 vende sa i përket luftës kundër korrupsionit, sipas Transparency International dhe ngritjen për 17 vende më lartë sa i përket lirisë së mediave sipas Reporterëve pa Kufij.

Si aleat dhe mik i pashmangshëm, na duhet ndihma e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për t’u bërë pjesë e Programit Partneriteti për Paqe të NATO-s, derisa të bëhemi anëtar i plotë i NATO-s, tha kryeministri Kurti, ndërsa potencoi rritjen e buxhetit për mbrojtje për 52 për qind dhe bashkëpunimin shumë të mirë dhe pjesëmarrjen në misione e stërvitje të përbashkëta të Forcës së Sigurisë së Kosovës me ushtrinë amerikane dhe me NATO-n.

Kryeministri theksoi përkushtimin e Qeverisë për nxitjen e investimeve nëpërmjet zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik e social dhe tolerancës zero ndaj krimit e korrupsionit.

Gjenerali Jones ka qenë Komandant Suprem i Aleancës për Evropë dhe ish-këshilltar për siguri kombëtare të Presidentit të SHBA-së. Ai ka mbështetur anëtarësimin e Shqipërisë në NATO dhe është iniciator i Iniciativës së tre deteve Baltik, Mesdhe dhe Deti i Zi, ku janë të përfshira të gjitha vendet e Evropës Qendrore për investime në infrastrukturë, energji dhe teknologji.

Në takim ishin edhe deputetja e Kuvendit të Republikës së Kosovës, znj. Shqipe Selimi dhe këshilltari i kryeministrit Kurti, z.Lulëzon Jagxhiu.

TURHAN PASHA, GAZETARIT TË CORRIERE D’ITALIA (1919) : “JA KU GABON GREQIA ME SHQIPTARËT…”

by

Turhan Pasha (Turhan Përmeti) (1846 – 1927)
Turhan Pasha (Turhan Përmeti) (1846 – 1927)

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 25 Korrik 2022

“Le Temps” ka botuar, të dielën e 2 shkurtit 1919, në ballinë, një shkrim në lidhje me deklaratat e Turhan Pashës për Corriere d’Italia me qëllim mbrojtjen e interesave shqiptare asokohe në Konferencën e Paqes në Paris ndaj orekseve greke, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Pretendimet shqiptare

Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

Kreu i qeverisë së përkohshme shqiptare, Turhan Pasha, në lidhje me kërkesat e paraqitura nga Shqipëria në Konferencën e Paqes, i bëri këto deklarata para një bashkëpunëtori të Corriere d’Italia :

“Greqia, duke i bazuar të drejtat e saj mbi dendësinë e popullsisë greke në Epirin e Epërm, përjetëson gabimin që bën të konsiderohen si grekë – për shkak se katolikë të ritit grek – 150.000 shqiptarë, të cilët popullojnë luginën e Gjirokastrës dhe fushën e Delvinës.

Nga ana tjetër, nuk është çudi që kultura greke ka mbizotëruar në Shqipërinë e Jugut, pasi qeveria turke i lejoi grekët të hapnin shkolla atje, ndërsa i ndaloi shkollat kombëtare (dmth shqiptare). Prandaj, komisioni shqiptar, nëpërmjet argumenteve të pakundërshtueshme, do të mbështesë mbrojtjen e të drejtave të kombit në Konferencën e Parisit.”

Remarks at Worcester’s Photo Exhibit honoring 100 years of Albanian American Diplomacy

by

Rafaela Prifti

Vatra President Elmi Berisha regrets not being able to attend in person this evening. As seen in some of the photos of the exhibit, Vatra Federation has a long history with Worcester Albanians organized as Branch Nr. 5. Mr. Berisha thanks and congratulates the organizers, contributors and the Vatra chapter in Worcester. He has a gentle reminder to all, that, on July 28, the headquarters in New York is hosting a symposium to mark the 100 anniversary of Albanian American diplomatic relations.

As the English Editor of the Albanian American Newspaper Dielli, I am proud to be at this event that, among other things, recognizes the importance of the past in our present. Tonight’s opening is proof that our Albanian predecessors made the right choices to get us here. That means, where we go from here, it’s up to us.

On a personal note, I feel slightly envious to many of you in the room. I was named after my paternal grandfather, Rafail, who migrated to Philadelphia at the turn of the 20 century. Seeing the remarkable photographs from 1909-1911-1920, I couldn’t help feeling that my grandfather would have been in one of the pictures at the exhibition, had he first come to Worcester. So, projects like this open the door to future projects and to other parts of the country.

Lastly, one of the forefathers of Vatra and indeed our nation, Fan Noli, who has gifted us with an incredible legacy, has a strong presence in Worcester, not least of which is the Church of St. Mary’s Assumption. Speaking anecdotally to acknowledge the role and support received by Worcester Albanians, Noli called Worcester the heart of the community. And, years later, we are gathered here thanks to the efforts and perseverance of the Albanian Americans, witnessing that the heartbeat of Worcester is among us and it comes loud and clear.

Congratulations!

Photo Credit Ardian Murraj

PS Dielli is publishing the remarks which were not delivered at the venue on account of a miscommunication.

WHY TAKE ALBANIAN AS AN ELECTIVE FOREIGN LANGUAGE COURSE AT HARVARD?

by

Rafaela Prifti/

The answers may be as personal and as diverse as individual’s own experiences, backgrounds, purpose and pathways of enhancing cultural awareness. I put the question to Mr. Faton Limani, the Administrator at the Harvard Department of Comparative Literature. He and his colleague Eva Stathi-Misho, a Harvard Student Coordinator, have a central role in the program’s launching. Mr. Limani says that the idea of introducing an Albanian class has been brewing for a while now. On the part of the Albanian Students Association (ASA), what “started with a question of why Albanian is not offered at Harvard,” says Arba Shkreli, a rising junior at Harvard College, generated the efforts that resulted with the Department of Comparative Literature responding favorably to offering it as an Elective this Fall.

“Part of setting up a new program is finding a tenure track faculty who will supervise the course,” Mr. Limani explains. The Elective class starts in September 2022 at three levels, elementary, intermediate and advanced, as previously posted https://gazetadielli.com/albanian-language-elective-course-at-harvard-university/ Whether the Department hires one or more instructors, it likely depends on the level of interest that translates into enrollment numbers for the upcoming semester. To my question about attracting non-Harvard students or availability to a wider community, Mr. Limani clarifies that “BA students from colleges and institutions affiliated with Harvard such as Tufts, MIT would be able to sign for it through “cross registration”. The advantage of offering the language class at the prestigious international education hub, says the Harvard administrator, is the magnitude of exposure it receives at the oldest US institution of higher learning with a vast student body from all corners of the world.

Learning a language other than English is regarded as “an essential component of a liberal art and sciences education”, according to the website of the Harvard College, Office of Undergraduate Education. Historically, Liberal Art colleges have deep-rooted and time-honored language requirement originating from the mandatory study of Greek and Latin. In his response to my question for comment, Professor David Damrosch, underscores the belief that the point of studying a language is to be able to enjoy the literature in that language.    

“We are happy for our department to provide a location for the Albanian language course, as it didn’t find a good home otherwise within the university’s departmental structure. In our department we’ve had a number of students in recent years working in Balkan literature, and we are pleased to be able to offer Albanian. I am personally an admirer of Ismail Kadare’s novels and essays, and I hope that this course will give more students an opportunity to pursue an interest in Albanian language and literature,” writes Professor and Chair of Ernest Bernbaum and Director of Institute for World Literature at Harvard University, David Damrosch.

As to what could come of the program down the road, Mr. Limani says “There are aspirations to have an Albanian Studies Program to include History, Literature and Language.”

For Arba Shkreli, who is starting her Junior year at Harvard College studying Electrical Engineering, the Elective course of Albanian will gain momentum moving forward. At first, she remembers hearing about it circulating as more of an idea or goal, but now that “it is official”, Shkreli says that she will “be engaged with its promotion” and “believes in its success”. She recognizes the persistence of fellow undergraduates at the Albanian Student Association (ASA), who initially were asking about Albanian not being part of or included in the program at the Department of Slavic Languages, on account of the geographic criteria that is generally applied in the context of South East Europe peoples and cultures. Arba Shkreli is aware that promoting the program through students means engaging with people who never took Albanian, or feel that it is beyond their scope of interest. There is certainly an abundance of language courses available at the preeminent university. A quick internet search shows that Harvard curriculum offered about 80 languages in 2013. Speaking from personal experience, and believing in the power of numbers, the future engineer strongly advises high school graduates of Albanian American decent to apply to Harvard. She encourages them to “seriously do it” without being intimidated or demoralized by the name of the private Ivy League University. During our phone conversation, her enthusiasm and quick thinking are notable as is her sharpness. In response to Dielli’s question about considerations that would be relevant for non-Albanians to choose the Elective in the fall semester 2022, Shkreli’s answer is: “coming to Harvard implies that you are here to know things others do not. So, while there is a perfectly valid argument to study Spanish, French etc, you would be broadening your horizon immeasurably by studying Albanian. It is a big deal to take Albanian!”

There is no doubt that Dielli, the oldest circulating Albanian American newspaper is partial on the topic. In its first manifesto, Dielli’s cultural mission centered around promoting, honoring and cultivating Albanian in the United States, as an essential part of our cultural identity and nationality. The teaching of Albanian at institutions of higher learning is not only “a big deal”, it is also a proud legacy that arches back over a hundred years. Nelo Drizari, Editor of Dielli from 1937-1939, was the first Albanian graduate of Columbia School of Journalism in New York. He returned to the Ivy League school as a lecturer in Albanian which he himself introduced as part of the language program at Columbia University. His accomplishments include the launching of the Albanian Language Service at Voice of America and publication of dictionaries such as the Albanian English and English Albanian Dictionary published in 1957 with a forward by Faik Konica, an icon of Albanian culture, history as well as a co-founder of Dielli and Vatra.

To be sure there is a multitude of connections between the Pan-Albanian Federation of America Vatra, Dielli and Harvard. In a nod to the 110th year of Vatra’s founding anniversary that was celebrated on June 12 in New York, the year 2022 marks the 110th anniversary of Fan Noli’s and Faik Konica’s graduations from Harvard University, with a B.A. in History and an M.A. in Romance Languages, respectively.

For some, language knowledge means community connections, for others the pursuit of being acquainted with great Albanian writers, and in general it could be a pathway toward discoveries old and new, any one of which deserves exploring.

To start the journey, click at the link of class schedule provided by Mr. Limani https://complit.fas.harvard.edu/pages/courses

Finally, the elective course marks a new chapter for the teaching of Albanian at Harvard and the US college system in general.Appropriate for beginnings is a phrase or a word hardly in need of translation: “Me fat!” “Suksese!” – GOOD LUCK!

PRESIDENTI I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË SHKËLQESIA E TIJ Z.BAJRAM BEGAJ I DREJTOHET POPULLIT SHQIPTAR

by

FJALA NË CEREMONINË E MARRJES SË DETYRËS :

I nderuar Zoti Meta,

E nderuar Zonja. Kryetare e Kuvendit,

I nderuar Zoti Kryeministër,

E nderuar Kryetare e Gjykatës Kushtetuese,

E nderuar Presidente Osmani,

Shkëlqesi Ambasadorë dhe Autoritete të Larta Shtetërore Të nderuar Miq e të Ftuar,

Të dashur qytetarë dhe bashkëkombës!

Ju falënderoj të gjithëve për pjesëmarrjen.

Dëshiroj të falënderoj Presidentin Meta, për përmbushjen e detyrës, komunikimin institucional e personal që patëm gjatë kohës që unë, ushtrova detyrën e Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura si dhe gjatë periudhës së transferimit të detyrës.

Për mua sot është një ditë e veçantë, padyshim dita më e rëndësishme e jetës sime.

Jam përpara jush dhe ju drejtohem me nderin dhe privilegjin më të madh të një individi, të zgjedhur në postin më të lartë të shtetit, atë të Presidentit të Republikës.

Ky besim, më ngarkon me përgjegjësinë më të madhe ndaj qytetarëve të kombit tim, ndaj historisë së shtetit tonë, ndaj partnerëve të Shqipërisë, por edhe ndaj miqve dhe familjes time.

Sot u betova për besnikëri ndaj Kushtetutës e ligjeve të vendit, për të respektuar të drejtat dhe liritë e shtetasve, për të mbrojtur Pavarësinë e Republikës së Shqipërisë dhe për t’i shërbyer interesit të përgjithshëm dhe përparimit të Popullit Shqiptar.

Do të jem shërbëtor i popullit tim, përfaqësues i unitetit tonë kombëtar, mbështetës i palëkundur i rrugëtimit euro-atlantik për të gjithë shqiptarët e Shqipërisë, Kosovës, Maqedonisë së Veriut, Malit të Zi, Luginës së Preshevës, e kudo që ata jetojnë e punojnë.

Do të jem kontribues dhe përkrahës i komunikimit e bashkëpunimit, i nismave dhe ideve që zhvillojnë e çojnë përpara shoqërinë tonë.

Dialogu dhe bashkëpunimi, midis forcave politike, shoqërisë civile, komuniteteve fetare, të pakicave kombëtare, dëgjimi i vëmendshëm i zërit të medias së lirë, transparente dhe të vërtetë, respektimi dhe pranimi i debatit mundëson që forca e tij të mishërohet në mirëqenie, zhvillim e progres për qytetarët dhe vendin.E ardhmja e vendit është përgjegjësi e të gjithëve.

Interesi ynë i përbashkët mbetet konsolidimi i institucioneve, të cilat kanë përgjegjësinë, për të garantuar sigurinë e vendit; për të forcuar liritë e të drejtat e njeriut dhe shtetin e së drejtës, për të mbrojtur dhe promovuar interesat e shqiptarëve kudo që ndodhen, për të ruajtur identitetin kombëtar, për të sotmen dhe brezat e ardhshëm.

Sot më shumë se kurrë kërkohet unitet dhe bashkëpunim i klasave politike.

Vetëm një bashkërendim i tillë do të na mundësojë të arrijmë objektivat tona kombëtare.

Unë do të inkurajoj dhe mbështes çdo veprim, për të arritur marrëdhënie të shëndosha ndërmjet institucioneve kushtetuese.

Të garantosh zbatimin e Kushtetutës nënkupton zbatimin e ligjit edhe për të ndëshkuar korrupsionin dhe krimin e organizuar.

Të vijojmë në rrugën e reformës në drejtësi, jo thjesht sepse ky është një kusht thelbësor në procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në Bashkimin Europian, por edhe sepse ndërtimi i një sistemi gjyqësor të pavarur, dhe me integritet, garanton luftë pa kompromis kundër korrupsionit e krimit të organizuar, të cilat gërryejnë shoqërinë, thellojnë pabarazinë e padrejtësinë sociale, si dhe cenojnë rëndë sigurinë kombëtare.

Reforma në Drejtësi me ndihmën e aleatëve tanë strategjikë, Shtetet e Bashkuara te Amerikës dhe Bashkimin Europian, po jep frytet e saj.

Përfitoj këtu nga rasti të shpreh mirënjohjen për ndihmën e pakursyer të partnerëve tanë euroatlantike.

E po ashtu e gjej të udhës të ritheksoj se tek Shqipëria dhe shqiptarët, miqtë tanë do të gjejnë kurdoherë partnerin e tyre të besuar.

Unë kam privilegjin, që të marrë detyrën në një nga momentet më të rëndësishme të shtetit shqiptar në raport me aspiratën, vlerat dhe ëndrrën tonë europiane.

Mbajtja e Konferencës së pare Ndërqeveritare me Bashkimin Europian, është një arritje e madhe, mëse e merituar nga Shqipëria dhe shqiptarët, falë reformave të ndërmarra.

Pas një rrugëtimi të gjatë, me shumë përpjekje, sfida dhe detyrime, kjo ngjarje shënon vetëm fillimin e një kapitulli të ri, në të cilin do duhet të jemi të gjithë bashkë, krah për krah.Shqipëria megjithëse e vogël, dëshmon me krenari se edhe popujt e vegjël prodhojnë siguri dhe kontribuojnë në sigurinë rajonale dhe globale.

Ky fakt provohet nga angazhimi ynë në arenën ndërkombëtare – angazhimi diplomatik në kuadër të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, si dhe angazhimi i Shtetit Shqiptar, për të dënuar agresionin rus ndaj integritetit territorial të një vendi sovran si Ukraina.

Njëzëshmëria e klasës politike shqiptare për të mbështetur kauzën e popullit ukrainas, por edhe gjestet individuale të qytetarëve tanë, në mbështetje dhe ndihmë të popullit ukrainas, tregojnë gjithashtu se ne dimë të jemi së bashku për kauza të mëdha.

Qenia jonë në NATO, rreshtimi ynë në këtë aleancë moderne, angazhimi me përkushtim i Forcave tona të Armatosura, e bën Shqipërinë më të fortë, më të qetë dhe më të sigurte.

Por lufta në Ukrainë tregon se siguria dhe paqja e qëndrueshme nuk dhurohen, ato fitohen. Ndaj një nga detyrat më të rëndësishme të një vendi është të garantojë sigurinë e tij.

Ne jemi të vetëdijshëm që faktorët e rrezikut kanë ndryshuar.Në ushtrimin e mandatit tim, vëmendja ndaj çështjes së sigurisë kombëtare do të jetë gjithmonë e madhe në bashkëpunim të ngushtë me të gjithë aktorët që janë të ngarkuar nga ligji.

Të rishikojmë Strategjinë tonë të Sigurisë Kombëtare, për të pasur një reagim të menjëhershëm.

Të sigurojmë jo thjesht mbrojtjen nga kërcënimi, por të punojnë për parandalimin e elementëve që kërcënojnë sigurinë e vendit tonë.

Është përgjegjësi për të gjithëve ne, të mendojmë për adresimin e situatave me të cilat përballemi.

E gjithë shoqëria duhet të angazhohet, të diskutojë hapur dhe me kurajo, të përfshihet në mënyrë aktive për të forcuar dhe zgjeruar themelet e demokracisë.

Themele ku Edukimi dhe Arsimimi, përbëjnë pa dyshim dy nga shtyllat kryesore me një ndikim vendimtar në emancipimin dhe progresin e shoqërisë.

Edukimi është ushqimi i shpirtit, arsimimi është pasqyra ku ne shohim përparimin tonë dhe çelësi i suksesit.

Shqiptarët kanë ditur ti përdorin këto dy elementë për të mirën e tyre, për një familje dhe shoqëri të shëndetshme.

Vendi ka nevojë për politika e nisma të guximshme dhe efektive. Politika që rrisin besimin në drejtësi, ekonomi, shëndetësi, edukim dhe arsim, për një të ardhme siç e meritojnë qytetarët, siç e dëshiron rinia me energjinë, meritat dhe talentin e saj, dhe si e ëndërrojnë fëmijët me çiltërsinë e tyre.

Ndaj ne, populli i Shqipërisë, krenarë dhe të vetëdijshëm për historinë tonë: me përgjegjësi për të ardhmen, me besim te Zoti, me vendosmërinë për të ndërtuar një shtet të së drejtës, demokratik e social, me frymën e tolerancës dhe të bashkëjetesës fetare, me zotimin për mbrojtjen e dinjitetit dhe të personalitetit njerëzor, me aspiratën shekullore të popullit shqiptar për identitetin dhe bashkimin kombëtar, me bindjen e thellë se drejtësia, paqja, harmonia dhe bashkëpunimi ndërmjet kombeve janë ndër vlerat më të larta të njerëzimit, të punojmë të gjithë së bashku për atdheun tonë, Shqipërinë.

Zoti bekoftë Shqipërinë dhe Shqiptarët!