Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909
I strongly condemn the recent assassination attempt on former President Donald Trump. Such acts of violence are utterly unacceptable and have no place in our society. Now is the time for unity. Let us rise above our differences, condemn violence in all its forms, and work together to build a more peaceful and prosperous future for all Americans.
Paulin Zefi/
Sarda, e cila ka një vertikale shumë të thellë historike, që daton në Antikitetin e Vonë, në kulmin e zhvillimit të saj ka qenë një nga qytetet më të lulëzuara, jo vetëm në Arbëri, por edhe në Europë. Në vitin 877 ka shërbyer si kryeqendër e rajonit të madh të Pulatit dhe ka lulëzuar si qendër e Dioqezës së Sardës. Deri në fund të shek. XV ka qënë një qendër shumë e rëndësishme ekonomike dhe kulturore, duke arritur kulmin e lulëzimit të saj në kohën kur u sundua nga Dukagjinët. Vetë famëmadhi, Leka III Dukagjini, pasi u largua nga Sapa (Nënshati i sotëm) e ndërtoi selinë e tij princërore në këtë qytet dhe rrënojat e pallatit të tij ende ekzistojnë edhe në ditët e sotme në pjesën e sipërme të sistemit të fortifikimit. Mjerisht, Sarda u shkatërrua përfundimisht nga turqit osmanë në vitin 1491, duke u kthyer në një qytet fantazëm. Mirëpo, rrënojat e shumta të strukturave murale të kështjellës dhe kishave katolike të stilit romanik janë dëshmi e gjallë e një të kaluare të lavdishme. Nga një relacion i Imzot Frang Bardhit që daton në vitin 1641, mësojmë se asokohe në Sardë dhe rrethina ekzistonin rrënojat e 80 kishave, por vetëm njëra prej tyre ishte funksionale. Ndërsa, gjatë zhvillimit të gërmimeve arkeologjike në vitet 1967-1970 nga Hëna Spahiu dhe Damian Komata, janë evidentuar 10 kisha, 7 brenda në qytet dhe 3 të tjera jashtë murit rrethues. Deri në vitin 1971, kur përfunduan punimet e ndërtimit të digës së HEC-it të Vaut të Dejës, kodra shkëmbore mbi të cilën qëndron Sarda, nga një gadishull i rrethuar prej lumit Drin në tre anët, u shndërrua në ishull.
Falenderoj nga zemra mikun e nderuar, Titin (Tito Ahmataj), shefin e Restoranit “Zemra e Ballkanit” në fshatin Rragam të Shkodrës, që na mundësoi transportin me anije turistike nga Rragami dhe deri në Ishullin e Shurdhahut!
I ftoj të gjithë ata që kanë kohë dhe mundësi, që të vijnë dhe ta vizitojnë këtë vend të mrekullueshëm për të prekur dhe shijuar nga afër madhështinë e Arbërisë sonë të lavdishme!
Ishulli i Shurdhahut, Liqeni i Vaut të Dejës
Sokol Paja/
Worcester, MA, 14 Korrik 2024- Federata Pan-Shqiptare e Amerikës “Vatra” nderoi Prof.Thanas Gjikën në 80 vjetorin e lindjes dhe 75 vjetorin e bashkëshortes, poetes Julia Gjika. Në një drekë private mes miqsh, të ftuar nderi, familjarë, vatranë e atdhetarë të spikatur të komunitetit shqiptar në Worcester, delegacioni i Vatrës kryesohej nga kryetari Dr.Elmi Berisha, sekretari Dr. Pashko Camaj, arkëtari Besim Malota, nënkryetari i Këshillit të Vatrës Hirësia e Tij Peshkop Theofani, anëtari i kryesisë Paulin Mrnaçaj, kryetarja e degës Worcester Efi Qeleshi, kryetarja e degës Vatra Westchester -Putnam Drita Vushaj dhe editori i Diellit. Pjesëmarrësit nderuan e vlerësuan kontributin kombëtar, komunitar, atdhetar e publicistik prej 50 vitesh të Prof.Gjikës.
Hirësia e Tij Peshkop Theofani bekoi me lutje dhe uratë drekën e të pranishmit, ndërsa kryetari i Vatrës Dr. Elmi Berisha theksoi se Prof. Thanas Gjika me shkrime, portrete, ese, vlerësime, kujtime, shënime mbi jetën dhe punën e shumë shqiptarëve të shquar, që ka botuar në Gazetën “Dielli” dhe në libra të ndryshëm të tij publicistik e teologjik, ka lartësuar kombin e komunitetin tonë. Me rastin e 80-vjetorit jemi për ta felënderuar për këtë punë të vlefshme krahas punës së tij shkencore për vërtetimin e punës misionare të Shën Palit në trojet ilire. Profesor i dashur, mos u ndalni në misionin tuaj fisnik në ndriçimin, afirmimin dhe promovimin e vlerave tona kombëtare. Vatra dhe brezat që vijnë dhe mbarë kombi do ju jemi gjithmonë mirënjohës” tha ndër të tjera kryetari Berisha. Sekretari i Vatrës Dr. Pashko Camaj vlerësoi veprimtarinë e gjatë të Prof. Gjikës në shërbim të çështjes kombëtare dhe komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Për të ftuarit e nderit Prof. Gjika dhuroi librin e tij më të fundit: “Saint Paul in Durrah, corrections of some notes and maps of the new testament”.
Në fjalën e falënderimit Prof. Thanas Gjika vlerësoi mirënjohjen e Vatrës, Diellit e të gjithë miqve e të ftuarve që celebruan ditën e lindjes së tij dhe bashkëshortes Julia Gjika. Ai përcolli për të gjithë të pranishmit mesazhe patriotike e atdhetare për zhvillimin e komunitetit, kombit e bashkimin kombëtar të të gjithë shqiptarëve.
Në fund të ceremonisë festive Ani Gjika shprehu mirënjohjen, respektin e dashurinë për prindërit e saj Julia e Thanas për sakrificat, dashurinë, dedikimin, frymëzimin, përkujdesjen dhe shembullin e shkëlqyer në jetë.
Koment nga Rafael Floqi/
Një lëvizje e vogël e kokës dhe sot do të flisnim për obituarin e Donald Trump. Deshti zoti e mbrojti atë, deshti Zoti e mbrojti Amerikën .
Në postimin në rrjetin e tij social, ish-presidenti falënderoi gjithashtu “të gjithë për mendimet dhe lutjet tuaja dje, pasi ishte vetëm Zoti që parandaloi të ndodhte e pamendueshmja”.
“Ne NUK do të kemi frikë, por në vend të kësaj mbetemi elastik në besimin tonë dhe sfidues përballë Ligësisë,” tha ai.
Trump tha gjithashtu: “Dashuria jonë shkon për viktimat e tjera dhe familjet e tyre” dhe ai tha se po lutet “për shërimin e atyre që u plagosën dhe të mbajë në zemrat tona kujtimin e qytetarit që u vra në mënyrë të tmerrshme”.
“Në këtë moment, është më e rëndësishme se kurrë që të qëndrojmë të bashkuar dhe të tregojmë Karakterin tonë të Vërtetë si Amerikanë, duke mbetur të fortë dhe të vendosur dhe duke mos lejuar që e keqja të fitojë,” shton ai.
Një përpjekje për të vrarë një ish-president, e kapur në kohë reale, trullos vendin. Kjo ishte tentativa e parë për vrasjen e një presidenti aktual ose ish-amerikan në epokën e mediave sociale, dhe teoritë e konspiracionit, drejtimi i gishtave dhe mjeshtëria e lojërave të fushatës lëvizën me shpejtësinë e internetit, shumë më shpejt se faktet aktuale të asaj që ndodhi në të kaluarën. Mitingu i fushatës së Presidentit Donald J. Trump në Butler, Pa. Vrasja e John F. Kennedy në vitin 1963 e la vendin në pikëllim të hutuar.
Natyrisht, teoritë e konspiracionit do të përhapeshin dhe filmi i Abraham Zapruder për momentet e fundit të Kenedit do të studiohej për dekada. Por së pari, pati zi. Vrasjet e Robert F. Kennedy-t dhe Rev. Dr. Martin Luther King Jr. në vitin 1968 do të tronditnin sërish ndërgjegjen publike, duke i lënë amerikanët të pyesin se çfarë do të ndodhte me vendin e tyre.
Por në epokën e memeve, postimeve X, të Vërtetave, Threads dhe. Tërbimi, faji, madje edhe komedia ishin fjalët kryesore të vitit 2024. Një foto e zotit Trump, me grusht lart, me flamurin amerikan që valëvitej lart, u bë ikonë në një çast. Brenda pak minutash nga pamjet e para televizive të zotit Trump duke rrëmbyer veshin e tij të plagosur të shtunën, zërat në të majtë po e quanin atë të inskenuar, megjithëse nuk ishin emra të njohur.
Jo shumë kohë më vonë, emra shumë më të mëdhenj nga e djathta, duke përfshirë senatorin J.D. Vance nga Ohio, një finalist për të qenë kandidati i zotit Trump, ishin vendosur në argumentin se demokratët kishin krijuar terrenin për një tentativë vrasjeje duke i inkuadruar zgjedhjet e 2024-ës si një betejë mes forcave të demokracisë dhe ushtarëve të fashizmit.
“Sot nuk është vetëm një incident i izoluar,” shkroi zoti Vance në faqen e rrjeteve sociale X, në pronësi të miliarderit të preferuar të së djathtës, Elon Musk. “Premisa qendrore e fushatës së Bidenit është se Presidenti Donald Trump është një fashist autoritar që duhet ndalur me çdo kusht. Kjo retorikë çoi drejtpërdrejt në tentativën për vrasjen e Presidentit Trump”. Z. Scott mori shenjën: “Për vite me radhë, demokratët dhe aleatët e tyre në media kanë ngjallur pamatur frikën, duke e quajtur Presidentin Trump dhe konservatorët e tjerë kërcënime për demokracinë,” shkroi ai. “Retorika e tyre nxitëse vë në rrezik jetë.”
Informacioni që qarkulloi në internet në ato orët e para pas të shtënave ishte në të njëjtën kohë shumë i detajuar. Intervista e BBC-së e një njeriu që ishte gati për tubim ishte mahnitëse: Ai tregoi se si kishte parë një burrë me pushkë duke u zvarritur në një çati aty pranë dhe, për disa minuta, u përpoq të paralajmëronte policinë. Akoma fotografitë dukeshin se tregonin trupin e të armatosurit në çati pasi ai u vra. Një tjetër pjesëmarrës në tubim tregoi se kishte bërë përpjekje për shpëtimin e jetës ndaj personit që vdiq në vendngjarje.
Megjithatë, motivet e personit të armatosur, aq më pak identiteti i tij, mbetën të pakonfirmuara nga autoritetet për orë të tëra. Të dhënat tregojnë se Thomas Matthew Crooks, 20 vjeç, ishte regjistruar si votues republikan në Pensilvani, por raportet federale të financimit të fushatës tregojnë gjithashtu se ai i dha 15 dollarë një komiteti progresiv të veprimit politik më 20 janar 2021, ditën kur presidenti Joe Biden u betua në detyrë. FBI emëroi Thomas Matthew Crooks, 20 vjeç, nga Bethel Park, Pensilvani, si subjekt i përfshirë në atentat. Përveç pjesëmarrësit në tubim që u vra, dy të tjerë u plagosën rëndë. Por bota nuk e dinte se kush ishin ata.
Udhëheqësit demokratë, duke përfshirë z. Biden, zëvendëspresidentin Kamala Harris dhe ish-presidentin Barack Obama, dënuan gjerësisht dhunën politike. Një pushkë e tipit AR-15 u gjet pranë njeriut që besohej se ishte ai që qëlloi, gjë që mund të kishte nxitur më shumë thirrje demokratike për ndalimin e armëve sulmuese, por drejtuesit e partisë mbajtën gjuhën.
Çatia ku ishte shtrirë personi ishte më pak se 150 metra (164 jard) nga vendi ku Trump po fliste, një distancë nga e cila një gjuajtës i mirë mund të godiste në mënyrë të arsyeshme një objektiv me madhësi njerëzore. Për referencë, 150 metra është distanca në të cilën rekrutët e ushtrisë amerikane duhet të godasin një siluetë të përmasave njerëzore për t’u kualifikuar me pushkën M-16. Ajo duhet të ishte ruajtur nga shërbimi sekret.
Shumë republikanë fajësuan shpejt dhunën mbi Biden dhe aleatët e tij, duke argumentuar se sulmet e vazhdueshme ndaj Trump si një kërcënim për demokracinë kanë krijuar një mjedis toksik. Ata vunë në dukje në veçanti një koment që Biden u bëri donatorëve më 8 korrik, duke thënë se “është koha për ta vënë Trumpin në shënjestër’
Por në epokën e internetit ka gjithmonë dikush që nuk e bën këtë. Republikanët gërmuan thellë për të gjetur zëra më të paqartë në të majtë, si London Lamar, një senator i shtetit demokrat në Tenesi, i cili dha një mesazh të ndryshëm. Zonja Lamar shkroi, pastaj u fshi, “ekstremizmi nga regjimi MAGA na ka sjellë në këtë moment”, por jo përpara se konservatorët të kishin rrëmbyer pamjet e ekranit dhe t’i dërgonin ato duke fluturuar nëpër internet. Një ndihmës i panjohur i Përfaqësuesit Bennie Thompson, demokrat i Misisipit, u bë një rast i mirë për disa nga e djathta për sugjerimin, “ju lutemi të merrni disa mësime për të shtënat”, edhe kur anëtarët aktualë të Kongresit po hidhnin bombat e tyre të zjarrit nga e djathta. “Prokurori republikan i rrethit në Butler County, PA, duhet të ngrejë menjëherë akuza kundër Joseph R. Biden për nxitje të një atentati,” shkroi Përfaqësuesi Mike Collins, Republikan i Gjeorgjisë. Një kolege gjeorgjiane, Përfaqësuesja Marjorie Taylor Greene, sugjeroi: “Demokratët donin që kjo të ndodhte”. Midis përdoruesve më të rinj të mediave sociale, një imazh i fytyrës së zotit Trump të fotoshopuar në një portret të famshëm të Vincent van Gogh me një vesh të fashuar, pjesërisht të amputuar, u shpërnda gjerësisht, shpesh me një “shumë shpejt?” bashkangjitur.
Brenda pak minutash pasi u publikua lajmi për të shtënat, zoti Musk gjeti momentin për të miratuar zyrtarisht zotin Trump për 189 milionë ndjekësit e tij në X, diçka me të cilën ai kishte flirtuar më parë. Më pas, ai e kaloi mbrëmjen duke forcuar ndjenjat pro-Trump dhe duke kritikuar një miliarder liberal të teknologjisë, Reid Hoffman, pasi një herë tha se do të donte ta kishte bërë zotin Trump “një martir të vërtetë”.. Edhe Jeff Bezos, i cili është larguar nga politika, u shpreh, duke deklaruar në mediat sociale se “ish-presidenti ynë tregoi hir dhe guxim të jashtëzakonshëm nën zjarrin e vërtetë”.
E njëjta foto ishte sfondi i përfundimit të Donald Trump Jr për babain e tij:
“Ai nuk do të ndalojë kurrë së luftuari për të shpëtuar Amerikën”.
Aleksandrino Ikonomidhi Sulioti/
U mbyll dje me ndjesitë më të bukura në Teatrin e Korçës një “udhëtim” i shumëpritur për mua, ose një “mision” që kam ëndërruar që fëmijë, që quhej “Na ishte njëherë opereta Agimi” ku mes duartrokitjeve morëm shumë urime të ngrohta dhe inkurajuese nga publiku artdashesh i këtij qyteti. Një univers i ndryshëm, planetar, përrallor dhe ëndërrimtar, me surpriza të vazhdueshme, emocione, nostalgji, muzikë interesanta dhe shumë të qeshura pas kuintave, që tërheq të mëdhenj e të vegjël…
Por më lejoni të them pasioni, gëzimi, vitaliteti, dashuria e gjithë atyre artistëve që punuan së bashku për rezultatin e djeshëm është një punë kolektive vetëm pak ditore dhe për këtë arsye, më preku dyfish prandaj dhe zemra më vërshoi me ndjenja të këndshme e të ngrohta!
Nga fillimi deri në fund të gjithë artistët, me zërat e tyre të mrekullueshëm, mishëruan pershobazhe me një pafajësi tashmë të harruar, të ngrohtë, lozonjare, të butë, shpirtmirë dhe të gjallë që e ftonin publikun në një rrugëtim në disa foto bardhezi që nuk doje ta përfundonte… Kristo Kono tek “Agimi” ka ndërthurur një muzikë orkestrale veçanërisht të bukur me motive nga e gjithë Shqipëria, me korale interesante dhe personazhe krejt muzikalë që dje na kapën për dore dhe udhëtuan me ta, në një botë tjetër që kaq i mungon Shqipërisë….. madje dhe ne vetë u bëmë shoqërues në një udhëtim shumë interesant me shumë stacione që na mësuan plot gjera.
Megjithatë duartrokitjet që morëm na dhanë shumë dritë dhe forcë për të vazhduar. Me të vërtetë ajo që na erdhi dje ishte gjëja më e bukur që kam përjetuar ndonjëherë. Urime gjithë stafit per punen e mrekullueshme!!!
Faleminderit Inva Mula që rrezikove të realizosh pa e menduar dy herë ëndrrën time më të çmendur, faleminderit zysh Suzana Turku për përgatitjen e shkëlqyer me trupën dhe për drejtimin, gjithashtu faleminderit Bardhi Pojani për koreografinë e bukur me shtëpinë time të dytë, Ansambli ”Skenderbeu” Korca-Albania që i dha frymë edhe ngjyrë Agimit, su edhe Elva Bella për kostumet.
Por gjysma ime tjetër në këtë vepër nuk ishte askush veç Jusiald Xhani që së bashku punuam për të çpluhurosur nga harresa e historisë këtë vepër të bukur e për ta përcjellë dje tek ju.
Ju dërgoj gjithë dashurinë dhe mirënjohjen time të pafund dhe shpresoj që Zoti t’ju bekojë dhe t’ju japë forcë, që të ndriçoni shpirtrat e shikuesve dhe të zgjoni ndërgjegjen e të rriturve!!!! Me shumë Mirënjohje.
Faleminderit 
