• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for August 2024

DISA EMËTIME GJEOGRAFIKE ME EMRIN ALBANY NE AMERIKËN E VERIUT

August 29, 2024 by s p

Dr. ALBERT KURTI/

(Pjesa e dytë) – Qyteti Albany në shtetin e Xhorxhias shtrihet në jug të saj dhe ka largësi nga Atlanta prej 170 milje (273 km). Qyteti është themeluar në vitin 1836 nga tregtari Nelson Tift, pranë brigjeve të lumit Flint. Që nga viti 1853 u bë seli e qarkut më të ri të shteti, Dougherty. Popullsia e qytetit llogaritet rreth 80 mijë banorë. Një nga ngjarjet kryesore historike e shekullit XIX në Albany ishte emancipimi. Zhvillimi kryesor i shekullit XX konsiderohet lëvizja e të drejtve civile. Këtu u hodhën themelet e një kapitulli të Shoqatës së Përparimit e njerëzve me ngjyrë gjatë Luftës së Parë Botërore dhe rigjallërimin e saj në vitet 1940. Në 1996 u hap universiteti shtetëror (New Georgia Encyclopedia).

Nëse shkojmë ne Kanada, pikërisht në provincën Skocia e Re konstatojmë një tjetër vendbanime me emrin Albany (New Albany). Ky është vendbanim i vogël dhe shtrihet në perëndim të provincës. Edhe nga vetë emri i provincës, New Albany është krijuar nga emigrantët e ardhur nga Skocia. Edhe sot skocezët e emërtojnë vendin e tyre edhe si Alba e Albany.

Nëse kthehemi në SHBA, në shtetin e Indjanë konstatojnë një tjetër vendbanim me emrin Albany. Ai ndodhet 67 milje nga Indjanapolisi. Vendbanimi është ngritur përgjatë lumit Mississinewa dhe bën pjesë në qarkun e Delaware dhe në atë të Randolph. Nga regjistrimi i popullsisë në vitin 2020, në Albany jetojnë rreth 2300 banorë.

Në Kanada, një lumë në provincën e Ontarios emërtohet Albany. Lumi ndodhet në veri të Ontarios Qendore, që buron në liqenin Sant Josef në një lartësi prej 371 m dhe rrjedh në drejtim të lindjes në gjirin Xhejms. Nga 600 milje, 250 milje lumi është i lundrueshëm dhe për shumë dekada shërbeu si rrugë e rëndësishme në tregtinë e gëzofit. Dega kryesore është lumi Kenogami me gjatësi 200 milje (Britannica).

Në perëndim të SHBA, në shetin e Kalifornisë, pikërsisht përgjatë bregut lindor të San Franciskos ndodhet kodra Albany, pranë qytetit me të njtën emër. Albany është është një kodër e rrumbullakët me lartësi 94 m.

Disa fakte për kodrën Albany:

1. Kodra përbëhet nga gurë ranor dhe argjilë të periudhës së Jurasikut (145 milion vjet më parë).

2. Paraardhësit e Huchiun jëtuan në skajin verior të kodrës për mijëra vjet.

3. Eksploruesit e hershëm spanjonjën e quajtën kodrën El Cerrito de San Antonio.

4. Bimët dhe kafshët që gjenden në këtë kodër është një përzierje e specieve bregdetare dhe atyre të kodrave aty pranë.

5. Shkenctarët kanë gjetur 100 llojë bimë vendase, mbi 100 lloj fluturash e tenjash, 100 lloj zogjsh.

6. 11 hektarë të skajit jugperëndimor të kodrës janë në pronësi private (Tending the Ancient Shoreline hill:TASH).

Filed Under: Histori

Rebelimi

August 29, 2024 by s p

Astrit Lulushi/

Historia e rebelimit që u shndërrua në revolucion, një histori e viteve 1763–75, është pothuajse e pamundur të sintetizohet në një ese, një kapitull, apo edhe në një libër. Çfarë mund të themi atëherë? Ndoshta vetëm kjo: revolucioni u bë nga një “koalicion i grupeve të ndryshme shoqërore”, i motivuar nga një sërë ankesash individuale, shpesh në kundërshtim me njëra-tjetrën. Patriotët nuk ishin aspak gjithmonë demokratë, dhe besnikët nuk ishin të gjithë monarkistë tiranë. Skllevërit dhe indianët nuk ishin adhurues të nocioneve hipokrite, ekskluziviste të kolonistëve për lirinë dhe shpesh favorizonin kurorën. Ka shumë për t’u krenuar në revoltën koloniale dhe shumë për t’u turpëruar gjithashtu. Ndonjëherë miti është më i fuqishëm, më ndikues se realiteti. Pa dyshim që kjo ka qenë e vërtetë për çuarjen deri në Revolucionin Amerikan. Të kritikosh motivet dhe taktikat e patriotëve ose të Etërve Themelues do të thotë të ftosh qortim dhe mbrojtje pasionante. Në fund të fundit, nëse Pilgrims dhe Plymouth Rock përfaqësojnë mitin e parë të origjinës së zgjedhur, atëherë, me siguri, Revolucioni Amerikan duhet të qëndrojë si i dyti. Kush jemi ne, të paktën kush mendojmë se jemi, është e mbështjellë në mënyrë akute në narrativën revolucionare. Të vësh në dyshim atë llogari do të thotë të na pyesësh ne. Megjithatë, kjo është ajo që ndershmëria intelektuale dhe sfidat e tanishme kërkojnë – të shqyrtojmë origjinën themeluese të Amerikës, lythat dhe të gjitha, dhe të përpiqemi drejt një bashkimi vërtet më të përsosur.

“Lufta e pavarësisë nuk kishte të bënte vetëm me sundimin e shtëpisë, por me atë se kush do të sundonte në shtëpi”. — Historiani Carl Becker

Çfarë lloj revolucioni ishte? Radikal apo konservator? Ushtarak apo social? Farsë sinqerisht demokratike apo hipokrite? Ndoshta pak nga të gjitha. Ajo që me siguri nuk ishte, ishte ajo që paraqitet në fillin e rehatshëm, patriotik, të shkollës së mesme, me të cilën të gjithë jemi mësuar. Megjithatë, as nuk ishte diçka jashtë një fabule të privilegjit të bardhë që mund të hidhet poshtë plotësisht. Le të fillojmë me pikturën e famshme në faqen përballë, të porositur nga Kongresi i SHBA-së dhe e ekspozuar në Kapitol Rotunda. Ky interpretim ngre disa pyetje: Kush, saktësisht, e fitoi luftën dhe çfarë lloj lufte ishte ajo? Çfarë nuk përshkruhet? Dhe pse? Artisti kap momentin e dorëzimit britanik pas betejës së Yorktown në 1781. Është gjithçka kaq e rregullt, kaq simetrike, me ushtarë të rregullt të ushtrisë kontinentale të montuar dhe në këmbë në të djathtë dhe ushtarë francezë po aq të mprehtë, të mbushur me uniforma të bardha të pastra, në të majtë. Të kuqtë e përulur qëndrojnë poshtë një oficeri amerikan dhe ofrojnë dorëzimin e tyre, ndërsa gjenerali Xhorxh Uashington e vështron nga pas, djathtas. Sikur ky të ishte portreti i vetëm i disponueshëm për pasardhësit, shikuesi mund të supozonte se Lufta e Pavarësisë ishte një çështje ushtarake mjaft konvencionale, e zhvilluar rregullisht midis dy ushtrive zotërinjsh. Imazhi popullor është diçka e tillë: ushtria kontinentale – me njëfarë ndihme nga francezët – mundi britanikët dhe fitoi një komb të ri, të pavarur. Nuk kishte papastërti, pa ndyrë, asgjë të çrregullt apo komplekse. Nuk kishte gra, as zezakë, as amerikanë vendas, sigurisht nuk kishte besnikë apo milici të pahijshme koloniale. Ndoshta kjo është mënyra se si amerikanët pëlqejnë të kujtojnë Revolucionin, se si mësuesit e shkollave fillore e transmetojnë këtë të kaluar epike. Siç e kemi parë në kapitujt e mëparshëm, mënyra se si e kujtojmë të kaluarën është po aq magjepsëse dhe udhëzuese sa edhe realiteti i ngjarjeve. Kjo është veçanërisht e vërtetë për Revolucionin Amerikan, i cili, është miti i origjinës së dytë të Amerikës, një sagë e lirisë koloniale që godet njëherë e përgjithmonë tiraninë britanike, një histori e kryesuar vetëm nga vendosja fillestare e kolonive. Sikur të ishte kaq e thjeshtë. Kur vlerësojmë Revolucionin Amerikan, në thelb duhet të analizojmë përgjigjet gjithëpërfshirëse për pyetjet e mëposhtme: Si dhe pse rebelët – ushtria e të cilëve nuk fitoi kurrë një betejë në fushë të hapur – mundën perandorinë më e fuqishme në botën perëndimore? Si u jetua dhe përjetua përvoja sociale dhe ushtarake e revolucionit nga një popullsi e ndryshme koloniale? Dhe së fundi, çfarë do të thoshte të “fitosh” dhe cilët ishin saktësisht fituesit dhe humbësit e luftës? Duke kërkuar t’u përgjigjemi këtyre pyetjeve, mund të mos na pëlqejë gjithmonë ajo që gjejmë, ose mund të hutohemi nga konglomerati i rrëmujshëm i përvojës Revolucionare. Megjithatë, ndoshta do të zbulojmë gjithashtu diçka të thellë se kush ishim ne si amerikanë, kush u përpoqëm të ishim dhe sa larg kemi arritur në arritjen e revolucionit tonë të madh. Nga Lexington në Bunker Hill ne lamë kolonistët tanë të ankthshëm – dhe të pashpresë të ndarë – amerikanë në prag të rebelimit, vetëm dymbëdhjetë vjet pas disfatës së Francës në Luftën Shtatë Vjecare. Me përfitimin e pashmangshmërisë, revolucioni duket i pashmangshëm, megjithatë asgjë nuk ishte e paracaktuar. U desh një shkëndijë për të përfshirë kontinentin në gjakderdhje. Do të vinte në Massachusetts. Në prag të luftës, britanikët, si shumë ushtri të rregullta perandorake përpara tyre, besonin se mund t’i frikësonin rebelët me një shfaqje të uniformave mbresëlënëse, marshime me hapa të mbyllur dhe një shfaqje themelore të forcës. Brenda dhe rreth Bostonit, britanikët kërkuan të kapnin depo të mëdha armësh koloniale dhe, në këtë drejtim strategjik, marshuan nga qyteti drejt fshatit Concord në prill 1775. Por shfaqja e hapur e forcës ushtarake në fakt ngriti tensionet, u radikalizua popullsia dhe shkaktoi konflikt. Përveç kësaj, kapja e armatimeve të centralizuara nuk do të funksiononte në vetvete në Amerikë, për shkak të një karakteristike të kolonistëve: ata ishin të armatosur. Konsideroni, për një moment, pasojat radikale të një popullsie të armatosur. Amerikanët ishin unikë në atë që, ndryshe nga anglezët, skocezët apo irlandezët, pothuajse të gjithë të bardhët ishin pronarë të armëve. Mjetet ishin aty. Dukej se lufta do të vinte përfundimisht; ishte çështje se kur dhe ku. Rreth orës 4:00 të mëngjesit të 19 prillit 1775, rregulltarët britanikë, në rrugën për në Concord, u përplasën me një shfaqje të vogël koloniale të forcës: shtatëdhjetë apo më shumë milicë ishin mbledhur – me musketa – në gjelbërimin e qytetit Lexington. Një oficer britanik i urdhëroi ata të shpërndaheshin. Ata nuk e bënë. Askush nuk e di se kush qëlloi i pari, por ishin ushtarët britanikë që gjuajtën të fundit, të paktën për momentin. Kur u largua tymi, disa kolonistë – nënshtetas anglezë – shtriheshin të vdekur, të tjerë u plagosën dhe pjesa tjetër kishin ikur. Rruga për në Concord ishte e hapur dhe britanikët e morën atë.

Pastaj, gjatë rrugës për në bazën e tyre në Boston, diçka ndodhi. Kolonistët nga qytetet fqinje, shkaktuan qindra viktima në rradhët e trupave britanike që tërhiqeshin. Ishte një ditë e përgjakshme dhe ndryshoi rrjedhën e historisë amerikane.

Filed Under: ESSE

“TË FSHEHTA JASHTË EKRANIT”

August 29, 2024 by s p

Mevlan Shanaj/

Detyra e aktorit është krijimi sa më dinjitoz i karakterit. Aktori edukohet, mësohet, stërvitet, ushtrohet, drejtohet, kontrollohet, tjetërsohet. Detyra bazë e aktorit është tjetërsimi! Çdo gjë arrihet me punë krijuese analitike ballafaquese dhe përherë kërkuese. Nuk ka aktor të mirë, që të shtiret. Aktori i mirë përcjell besueshmërinë e shndërrimit të tij, duke dhënë mishërimin e asaj që ju e besoni më së shumti. Ju më shumë besoni dikë që është i ndershëm me ju, sesa një gënjeshtar. Mashtrimi në art është shumë i sofistikuar, sa njerëzit në përgjithësi nuk arrijnë ta kapin. Krijimi dhe “mashtrimi artistik” vijnë në nivele perfeksioni dhe publiku në sallë sugjestionohet nga magjia e shndërrimit, kur ajo është bërë mjeshtërisht.

​Nuk ka pajisje të veçanta për suksesin e një karakteri. Ka mjeshtëri krijimi dhe punë të lidhur me aftësinë shprehëse, që quhet ndryshe edhe talent. Nuk ka ndonjë rast në art që mund të bëhet pa pasur në themel talentin dhe, më tej, punën e vazhdueshme. Arti i artistit është arti i të ushtruarit dhe të shndërruarit, duke vetëndier dhe duke ditur të përzgjedhësh, të krijosh karakterin dhe të ruash masën. Talenti fillon dhe mbaron me aftësinë e befasisë dhe të përzgjedhjes. Humbe befasitë, humbe artin!

​Aktori interpreton, krijon dhe vepron, kështu që pamja e jashtme, shprehia apo mimika, siç quhet në popull, nuk janë qëllim më vete. Ato vijnë nga ndjesitë dhe krijimi i karakterit sipas rrethanave. Është një shembull në ekran, që i përket Charlie Chaplin. Ai krijonte gjestin dhe mimikën në kohën e kinemasë pa zë. Ndërsa çdo aktor tjetër krijon karakterin dhe nuk krijon mimikën. Karakteri i arritur komunikon me publikun si një transfuzion që rifreskon gjakun. Nuk besoj se janë të këshillueshme imitimet, jo ato si profil argëtues, por frymëzimet patjetër, për karaktere origjinale jetë gjatë.

​Në art, imitimi është jetëshkurtër. Çdo aktor kërkon të jetë vetvetja. Sidomos në sistemin që kaluam, nuk kishte mundësi të zgjidhte rolin dhe përgjithësisht atë ia jepnin regjisorët. Aktorit i mbetej detyrat të interpretonte. Përgjegjësia ideologjike artistike në ndërtimin e dramaturgjisë ishte detyrë e skenaristit dhe e regjisorit. Asnjë aktor nuk ka asnjë përgjegjësi në qëndrimet politike të veprës. Aktorit mund t’i ngarkohen karaktere me biografi të errët karakteriale. Detyra e aktorit është krijimi sa më dinjitoz i karakterit. Nuk ka lidhje aktori me bëmat e diktatorëve apo kriminelëve, ato janë përgjegjësi të krijuesve të veprës dhe jo të interpretimit.

​Janë disa aktorët që adhuroja, por këto preferenca kanë ndryshuar me kalimin e viteve. I pandryshuar mbetet mendimi për madhështorin Marlon Brandon. Modelet vijnë herët te njeriu. Ditëlindja e Marlon Brandos, këtë fillim prilli, më ktheu pas në moshën time të hershme. Në moshën e hershme ishin disa aktorë që adhuroja, por këto preferenca kanë ndryshuar me kalimin e viteve. I pandryshuar mbetet mendimi për madhështorin Marlon Brando. Modelet vijnë herët te njeriu. Ditëlindja e Marlon Brandos, në këtë fillim prilli, më ktheu pas në moshën time të hershme. Brando erdhi si një model jo vetëm admirimi, por edhe imitimi për të gjithë brezin tim. Përqendrimi dhe karakteri psikologjik i interpretimit të tij të bënin të heshtur, reflektues. Më herët te ne, për kushtet specifike, kishte ardhur Gerard Philipe, me lojën realiste dhe argëtuese. Ishin vitet kur kinemaja franceze dhe italiane kishin lejeqarkullimi në vendin tonë (me përzgjedhje). Alain Delon u bë për shumë vite si një yll, që të ndillte me shkëlqimin e tij të karaktereve në vitet ‘60, që mosha ime e kishte të lehtë përzgjedhjen. Së bashku me Jean Gabin në kohën tonë studentore ata të dy ishin një dyshe, që na ishte bërë si një ushqim shpirtëror.

​Njeriu nuk u shmanget dot adhurimeve. Shumë herë ndodh që ndonjë figurë artistike të mbetet si pikë nxitëse. Kështu më erdhi për disa vite Jean-Louis Trintignant dhe ende Marcello Mastroianni (sipas meje më i madhi i Europës). Dhe më tej, për shumë vite më mbeti dhe, ndoshta është diku në thellësitë e subkoshiencës, regjisori Ingmar Bergman. Brenda meje brenda gjithmonë edhe Federico Fellini, Michelangelo Antonioni, Theo Angelopoulos, Lars Von Trier. ​Arrijmë në një moshë krijuese, që modelet na kthejnë pas, duke na lëshuar së brendshmi një buzëqeshje. Marlon Brando nëpërmjet ekranit, po shënonte edhe hyrjen e brezit tim në modernitet. Ndaj vështirë të harrohet pjesa e vetes!

Filed Under: Kulture

Abdyl Frashëri, rilindësi i shquar, karriera dhe kalvari i gjatë i burgosjeve dhe syrgjynosjeve

August 29, 2024 by s p

Albert Vataj/

Abdyl Frashëri, emri i vërtetë i të cilit është Abdullah Hysni. Ai ishte një nga personalitetet më të rëndësishme të Rilindjes Kombëtare, kontributi i të cili e renditë atë në treshen e artë të vëllezërve Frashëri, që ngritën në piedestal ndjenjën kombëtare duke sakrifikuar jetën dhe pasurinë për Shqipërinë, për tu treguar shqiptarëve, se sa i bukur është atdheu i tyre dhe si duhet luftuar për të, se sa trima, të mënçur e punëtorë, sa fisnikë janë shqiptarët, sa e bukur dhe e ëmbël është gjuha e jonë dhe e shtrenjtë shqiptaria.

Abdyl Frashëri, pjesën e parë të jetës e pat në fshatin e lindjes, deri në moshën 18-vjeçare, kur u vendos për nevoja pune në Janinë. U shqua si personalitet politik qysh më 1877, sapo u duk se kriza lindore po rrezikonte trojet shqiptare. Si kryetar i Komitetit Shqiptar të Janinës që u formua po atë vit, hartoi projektin e shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë me anën e kryengritjes çlirimtare antiosmane.

Por, shpresat e tij se idenë e shtetit shqiptar do ta përkrahnin rivalët e perandorisë ruse, të cilët nuk e dëshironin supremacinë e saj në Gadishullin Ballkanik, nuk u realizuan. Bisedimet që zhvilloi me përfaqësuesit e Greqisë, në korrik dhe në dhjetor 1877, për një aleancë politike dhe ushtarake shqiptaro-greke kundër perandorisë osmane, dështuan gjithashtu, mbasi as Athina nuk e pranoi idenë e një Shqipërie të pavarur në kufijtë e saj etnikë.

Në Parlamentin e parë osman të vitit 1877 hyri si deputet i Janinës, u zgjodh kryetar i Komitetit të Janinës dhe në dhjetor të po këtij viti, u zgjodh kryetar i Komitetit të Stambollit, që u formua për të mbrojtur të drejtat e shqiptarëve në perandorinë osmane. Frashëri ishte një nga aktivistët kryesorë të Kuvendit të Prizrenit të krijuar për të mbrojtur trevat shqiptare, si pasojë e firmosjes së Traktatit të Shën Stefanit (1878). Mbrojti idenë e bashkimit të trevave shqiptare në një vilajet, në kuadër të perandorisë osmane. Në vitin 1877, Abdyl Frashëri u zgjodh kryetar i Komitetit Qendror për Mbrojtjen e të Drejtave të Kombësisë Shqiptare, që u formua në Stamboll si dhe ishte kryetar i Komitetit Shqiptar të Janinës.

Pas thyerjes së ushtrisë osmane nga ushtria ruse në vitin 1878 dhe nënshkrimit të Traktatit të Shën Stefanit, Abdyl Frashëri, shtroi tezën se në kushtet e krijuara për shqiptarët, zgjidhja më e drejtë për interesat e tyre kombëtare, ishte krijimi i një vilajeti të bashkuar shqiptar në kuadër të perandorisë osmane. Gjatë Kongresit të Berlinit, në emër të Lidhjes, së bashku me Mehmet Ali Vrionin, kreu takime me përfaqësues të Fuqive të Mëdha për të mbrojtur të drejtat e shqiptarëve.

Abdyl Frashëri më 25 shtator 1888, i drejtoi një memorandum kryeministrit të Italisë Francesko Kripsit, ku midis të tjerave i shkroi “…Populli shqiptar është i vetmi komb që ka zhvilluar prej kohësh një rezistencë energjike kundër pushtuesve turq. Kjo rezistencë heroike ka vazhduar deri në ditët tona. Nëse shqiptarët, për hir të karakterit të tyre krenar e luftarak, nuk e kanë lënë veten të nënshtrohen aq ultësisht sa fqinjët e tyre, janë ata që e kanë ndjerë më tepër peshën e zgjedhës së huaj dhe janë ata që kanë vuajtur më shumë si pasojë e kryengritjeve të pandërprera që kanë qenë të detyruar të zhvillonin për të fituar pavarësinë e tyre… Si rrjedhim, Shqipëria meriton pavarësinë më tëpër se asnjë kombësi tjetër e Ballkanit dhe ne shpresojmë se ajo do ta tregojë veten më të denjë për të gëzuar respektin e Evropës dhe më të aftë për të qeverisur vetveten”.

Më 27 nëntor 1878, mbedhja e Këshillit të përgjithshëm të Lidhjes, miratoi një memorandum që i drejtohej Portës së Lartë në Stamboll, që ajo të zbatonte 5 kërkesa (Buda A. etj. 1965):

1. Krahinat e Shqipërisë të ishin në një vilajet me qendër një qytet në mesin e Shqipërisë,

2. Nëpunësit të dinin shqip,

3. Arsimi të përhapej në gjithë krahinat dhe të mësohej gjuha shqip,

4. Të krijohej një këshill i përgjithshëm,

5. Një pjesë e të ardhurave të përdorej për punët botore në vend.

Delecioni nën udhëheqjen e Abdyl Frashërit u nis në fund të janarit 1879 për në Stamboll, që t’i paraqiste sulltanit kërkesën për autonominë. Abdyl Frashëri ndënji në ballë të luftës deri sa u arrestua kur po kthehesh nga Prizreni dhe kapërcente Lumin Shkumbin. Në Frashër, populli i thuri e i këndoi këngë patriotizmit të Baba Alushit dhe Abdyl Frashërit:

Kush e desh Shqipërinë kush

Shënjti baba Alush Ai vdiq po na thërret Përpiqi për mëmëdhet! Alush babai në shëntëri Abdyl beu me dituri Abdyl beu nga Frashëri Ç’u përpoq o i varfëri Qindra herë vajti fërnjgji Prishi punë e tij

E prishi punën e tij

Prishi tri barë flori

S’di kush na vllazëria Na doli i pa besë Abdyl benë na e zynë

Dervish pashësë ja shpunë

Pa me sy e pa bodrumë E i hodhi për na shumë Hametit i tha një fjalë Unë e mbolla këtë farë Ka të tjerë shqipëtarë Që kërkojnë këtë farë Ata kurrë se harojnë Abecen do ta këndojnë.

Karakteristikë e veprimtarisë atdhetare të Abdyl Frashërit është ngritja në nivel gjithënjë e më të lartë dhe më intensive e luftës së tij për çështjen shqiptare. Ai qëndroi besnik luftës së tij. Edhe kur u shpërnda Lidhja e Prizrenit, Abdyl Frashëri, së toku me myderiz Sulejman Vokshin, Ymer Efendi Prizreni, si edhe me krerët e malësorëve, u përpoqën të organizonin forca të reja për luftën kundër Portës.

Abdyl Frashëri u lind më 29 gusht 1839 në fshatin Frashër të Përmetit. Gjatë Krizës Lindore të viteve ’70 të shekullit XIX u shqua si personalitet politik.

Në qeverinë e drejtuar nga Ymer Prizreni (1881), Abdyl Frashëri mori përgjegjësinë e ministrit të Punëve të Jashtme. Në prill të këtij viti u arrestua. Pas shtypjes së Lidhjes, më 2 maj 1881 mbërriti në Manastir i përcjellë prej një oficeri të xhandarmërisë dhe shtatë xhandarëve kalorës. Mbasi qe arrestuar duke shkuar nga Dibra në Elbasan te Mahmud bej Biçakçiu.

Prej aty iu dërgua Dervish Pashës në Prizren, i cili e burgosi në kalanë e qytetit ku qëndroi tri vite që ia rrënoi shëndetin kryekëput. Më tej u internua së bashku me familjen e tij në Balliqeser e në Bandërma të Anadollit për afro dy vjet të tjera. Në fund u amnistua me ndërhyrjen e Gazi Osman Pashës, heroit të Plevnës; u kthye në Stamboll, ku u emërua përfaqësues i këshillit bashkiak të kryeqytetit.

Abdyl Frashëri vdiq në Stamboll më 23 tetor 1892 pas një sëmundjeje të gjatë. Eshtrat e tij u sollën në Tiranë në vitin 1978, me rastin e 100- vjetorit të formimit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.

Filed Under: Politike

Simpozium përkujtimor dhe historik në New York me rastin e 100-vjetorit të përfundimit të misionit të Fan S. Nolit në Lidhjen e Kombeve në Gjenevë

August 28, 2024 by s p

Miq të VATRËS e të DIELLIT, më poshtë keni axhendën e Simpoziumit përkujtimor dhe historik që do të mbahet me rastin e 100-vjetorit të përfundimit të misionit të Fan S. Nolit në Lidhjen e Kombeve në Gjenevë.

Në sallën e selisë së Organizatës së Kombeve të Bashkuara në Nju Jork, do të flitet shqip dhe do të theksohet kontributi i madh i Fan Nolit për kombin shqiptar, nga akademikë, studiues dhe autorë të ndryshëm shqiptarë.

Takimi do të zhvillohet në selinë e Kombeve të Bashkuara në Nju Jork, më 9 shtator 2024, nga ora 11:00 deri në 13:00.

Ky organizim historik realizohet me iniciativë të Bibliotekës Fan Noli në Boston, VATRA-s, gazetës “Dielli,” dhe nën mikpritjen dhe mbështetjen e ambasadorëve të Shqipërisë në Amerikë dhe në Kombet e Bashkuara.

Nëse dëshironi të bëni donacione për realizimin e këtij eventi të rëndësishëm, ju lutem klikoni linkun:

https://www.zeffy.com/…/d4a782b8-54d3-4343-8e31…

Filed Under: Opinion

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • …
  • 57
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike
  • Lirizmi estetik i poetit Timo Flloko
  • Seminari dyditor i Këshillit Koordinues të Arsimtarëve në Diasporë: bashkëpunim, reflektim dhe vizion për mësimdhënien e gjuhës shqipe në diasporë
  • Ad memoriam Faik Konica
  • Përkujtohet në Tiranë albanologu Peter Prifti
  • Audienca private me Papa Leonin XIV në Selinë e Shenjtë ishte një nder i veçantë
  • PA SHTETFORMËSINË SHQIPTARE – RREZIQET DHE PASOJAT PËR MAQEDONINË E VERIUT
  • “Ambasador i imazhit shqiptar në botë”
  • “Gjergj Kastrioti Skënderbeu në pullat shqiptare 1913 – 2023”
  • Albanian American Educators Association Igli & Friends Concert Delivers Electrifying Evening of Albanian Heritage and Contemporary Artistry

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT