dgreca – Page 1194 – Dielli

Dibra merr frymë përmes dibranëve të Amerikës

November 25, 2018 by dgreca

Intervistë e Myftiut të Dibrës së Madhe, Imam Ruzhdi Lata dhënë gazetarit Dalip Greca(Kryetari i Tetovës ndërroi jetë me 24 Nëntor 2018. Në vend të ngushëllimit për familjen dhe miqtë po ripublikoj intervistën e marrë nga unë për gazetën Illyria 15 vite të shkuara). Intervista mbetet aktuale edhe sot./

Imam Ruzhdi Lata për Gazetën Illyria në Nju Jork- Të aplikosh islamin edhe në gjuhën shqipe, do të thotë të inkuadrohesh në Islam siç kanë qenë persianët, turqit e të tjerët. Ne japim kontributin tonë në sferën shpirtërore fetare, por me unin, ndjenjën, karakterin e vetëdijen tonë që kemi. Islami na favorizoi dhe na ruajti të qenurit shqiptar në barrikadë ndaj sllavizmit por kemi borxh që atë që e ndjejmë në shpirt duhet ta themi në gjuhën tonë.

Shkurt, qartë e kuptuershëm: kërkoj që pak më shumë shqip, histori, gjuhë manifestim të festave kombëtare në këto xhami. Nuk guxojnë xhamitë shqiptare të marrin kahje tjetër përveç se kësaj popullate që i shërbejnë fetarisht por t’i shërbejnë edhe kombëtarisht. Në momentin kur humb vlerat njëra anë, të jemi të sigurtë se i humb vlerat edhe ana tjetër.

****

Ruzhdi Lata është nga Dibra e Madhe. Shkollën fillore e ka kryer në Dibër, të mesmen në medresën “Alaudin” në Prishtinë, më pas ka kryer fakultetin Fililogjik në Prishtinë në grupin e gjuhëve orientale dhe shkallën e tretë po ashtu në Prishtinë në degën e letërsisë me temën “Realiteti historik i Qerbelasë së Naim Frashërit.”

Ka punuar 13 vjet në Fakultetin Filologji të Universitetit të Prishtinës, Dega e orientalistikës, ka ligjëruar letërsitë orientale, njëkohësisht dy vite ka punuar në Fakultetin e Shkencave Islame në Shkup ku ka ligjëruar civilizimin Islam dhe tani punon në Dibër në postin e myftiut të Dibrës së Madhe. Ai është shumë i suksesshëm në pajtimin mërive mes shqiptarëve. Gjatë një vizitë në redaksinë e “Illyria-s” i morëm intervistën e mëposhtme:

Prej sa kohësh jeni në Amerikë dhe cili është qëllimi i kësaj vizite?

Në Amerikë është hera e katërt që e vizitoj vendin e demokracisë. Gjithmonë kam qëndruar 21 ditë kurse këtë vit do të qëndroj një muaj. Qëllimi është të vizitoj të afërmit dhe të mbajmë të ngritura urat e komunikimit me bashkëvendësit ngase në New York dhe shtete të tjerë të Amerikës gjenden përafërsisht 10 mijë dibranë të cilët në një mënyrë apo tjetër i kam njohur dhe i njoh dhe kam lidhje shoqërore, familjare e miqësore por më e rëndësishmja është se na lidh interesi i përbashkët i dibranëve që jetojnë në Dibër dhe i atyre që jetojnë në Amerikë.
Ju shqetëson zbrazja e Dibrës dhe rrejdhja e shqiptarëve drejt emigracionit?
– Ky shqetësim është i madh tek të gjithë dibranët sepse Dibra dhe dibranët edhe pse ndoshta kanë një rehabilitim ekonomik, duhet falënderuar mërgata jonë në Amerikë, nga se gjithmonë kam thënë se fryëmarrjen kryesore Dibra e ka nga djemtë e bijat tona në Amerikë. Por në një kënd tjetër, mërgimi i tyre në Amerikë është dhimbja më e madhe shpirtërore që nuk mund të përshrkuhet me fjalë. Dibranët vetëme përjetojnë, e ndjejnë në shpirt, por nuk ka fuqi oratorike që mund të përshkruajë këtë dhembje, aq më tepër kur gjendemi para një vështirësie të vizitave, këtu. Merre me mend që baba nuk mund të vizitojë fëmijën dhe e kundërta, vëllai – vëllanë, motra -motrën nga se të atilla janë kushtet ligjore. Për mendimin tim edhe ambasada amrikane në Shkup duhet të ketë një qëndrim më tolerues ndaj dibranëve nga se me të vërtetë është një ndarje esenciale familjare në rrethet më të ngushta. Njëkohësisht kjo ndarje ne na vret në sedrën tradicionale dibrane nga se mërgimi ynë favorizon buzëqeshjen e shtetit maqedon.
A jeni të kënaqur me kontiributin e diasporës shqiptare në Amerikë në drejtim të vendlindjes së tyre?
Me kontributin e diasporës dibrane jemi shumë të kënaqur, por në këtë realacion unë dëshiroj gjithmonë të veçohen gjërat dhe të dhënat nga se nuk është mirë të mbulohen dhe sipërfaqësohen apo grumbullohen vetëm me një qëndrim. Dibranët këtu kanë kontribuar shumë: për çështjen kombëtare, pritjen e kosovarëve, luftën e Kosovës, Bujanocit e Medvegjës, atë të Maqedonisë. Përmes shoqatës “El Hilal” kanë ardhur atje shumë ndihma. Megjithatë më lejoni të them një gjë: të gjithë ata q ë kanë ndihmuar kanë emër e mbiemër. Nuk mund të themi se kanë ndihmuar të gjithë shqiptarët apo të gjithë dibranët. Por kanë ndihmuar dibranët duke shkuar me emrin e mbiemrin nga se globalizimi favorizon plogështinë e të tjerëve kështu që Dibrën e kanë ndihmuar shumë dibranët, por të gjitha ata që kanë ndihmuar kanë emër e mbiemër. Nuk është meritore që djerësn e mundin e tyre ta përvetësojnë të tjerët.
Ju jeni myfti i Dibrës. Ishte rastësi që iu përkushtuat kësaj sfere apo vazhdimësi në kuptimin e traditës familjare. Si keni shkuar te ky pozicion?
Sa i takon shërbimit fetar trashëgoj një traditë familjare. Jam gjenerata e pestë që shërbej në këtë drejtim. Dhashtë Zoti edhe djali ta çojë më tutje këtë traditë sepse ai vazhdon të njejtat studime në Kuvajt. Lus që të vazhdojë kjo traditë në shërbim të fesë dhe natyrisht në të mirë të atij populli ku ne jetojmë, i cili ka nevojë për mësime hyjnore.
Jetojmë në një kohë kur bota është e tronditur nga ekstremizmat fetare. Mendoni se besimtarët tuaj janë të qetësuar në këtë situatë ku veçanërisht lakohet ekstremizmi islam, apo ndjehet një lloj frike e të qenit i besimit musliman?
– Sa i takon situatës momentale që flitet e bisedohet shumë, aty – këtu shihet ndonjëherë edhe frikësimi i të qenit besimtar musliman në rrethana e kushte të ndryshme, por edhe me thirrje të ndryshme për konvertimin në besime të tjera, mendoj se është një demagogji, është një qëndrim jofetar, jo demokratik, jocivilizues, jonjerëzor. Në këto kushte e rrethana, më së pari ekstremizimi është imponim i të tjerëve, nga s e ai nuk ekziston veçanërisht tek besimtarët muslimanë shqiptarë, nuk ka ekzistuar as në të kaluarën. Ata janë njerëz që aplikojnë besimin islam të një normative të synitëve e cila nuk favorizon në asnjë mënyrë ekstremizmin, por jo që them që të tjerët favorizojnë, besim i cili përmbush një zbraztësi shpirtërore dhe asgjë tjetër më tepër, por njëkohësisht në këto rrethana dhe kushte politike nuk duhet gërshetuar dhe nuk duhet favorizuar ai ektremizëm që na e mbjellin të tjerët dhe e pranojmë si tonën. Në të vërtetë nuk është prodhim as i yni, nuk duhet të jetë dhe me siguri nuk do të jetë nga se ekstremizmin nuk e pranon edhe vetë islami. Janë shumë parime e shumë qëndrime të cilat favozrizojnë mirëkuptimin ndaj të tjerëve e këtu veçanërisht ne shqiptarët kemi shembëlltyrën më të mirë të tolerancës dhe mirëkuptimit mesfetar. Unë po ju prezantoj vetëm dy argumente për këtë. Në kohën e Sulejmanit të Dytë ka qenë një përgjegjës fetar, Zymri Zade në Perandronë Osmane kur Sulejmani i Dytë merr qëndrim të largojë nga bregdeti shqiptar të gjithë të krishterët. Mirëpo qëndrimin e madh duhej të verifikojë te përgjegjësi fetar. Zymri Zade që ishte shqiptar ia refuzon nga se nuk ka baza fetare dhe nuk ka të drejtë fetare të shpërngulë nga vendbanimi i vet tjetrin. Në kohën e Mbretërisë së Zogut, kur mbreti Zog i ankohet Haxhi Vebi Dibrës, themeluesit dhe kryetarit të komunitetit të parë musliman shqiptar për prishtjen e marrëdhënieve midis besimtarëve të krishterë e muslimanë. Ndërkohë vdes kryetari i Kishës Autoqefale Shqiptare ortodokse. Haxhi Vebiu tubon të gjithë nxënësit e Medresës të veshur në uniformë të përcjellin kortezhin e kryetari të Kishës Autoqefale Shqiptare. Një vit më pas vdes vetë Haxhi Vebiu dhe të gjitha këmbanat e kishave të krishtera në Shqipëri kumbojnë në shenjë zie për vdekjen e Haxhi Vebiut. Ekstremizmi islam kushtimisht për shqiptarët është i papranueshëm.
Ju e thatë vetë se shqiptarët shquhen për tolerancë fetare, a shfaqet kjo tolerancë ndërmjet jush dhe Kishës Ortodokse Maqedonase?
– Marrëdhëniet tona me këtë kishë të panjohur akoma nga hirarkitë ortotokse janë absolutisht të prishura. Nuk do të pranojmë marrëdhënie me te përderisa ajo nuk i kërkon falje popullatës shqiptare. Sepse prifërit e saj që ishin në Manastir udhëhoqën bandat e rebelimit të shkatërrimit të pasurisë së besimtarëve muslimanë në Manastir e qytete të tjera të Maqedonisë. Paraqitja antishqiptare e kësaj kishe pas disa bisedave që kemi pasur në Shkup e Gjenevë ruan pozicione antishqiptare prandaj në këto relacione nuk mund të themi se janë të mira por tërësisht të prishura, edhe pse në Fakultetin e Shekncave Ortodokse në Shkup kam deklaruar se na e kanë borxh maqedonët të respektojnë qenien shqiptare nga se vetem shqiptarët në Ballkan janë ata që maqedonasve ua njohin kishën, kombin dhe gjuhë. Të gjithë të tjerët ua kontestojnë ose gjuhën, ose kombin, ose kishën. Pra ata kanë obligim që ndaj nesh të jenë më të matur, më të kulturuar, më të sinqertë për të bashkëjetuar.
Këtu në diasporë vëmë re që në aktivitetet fetare të komunitetit musliman shqiptar procedurat fetare së shumti kryhen në gjuhën arabe. A reflektohet kjo edhe në komunitetin tuaj atje?
– Unë përshëndes aktivitetin e predikuesve muslimanë këtu në Maqedoni të cilët kanë themeluar disa qendra, xhami, siç është ajo në Staten Island, Brooklyn, New Jersey, Queens etj., por këtu kam një sugjerim timin që është esencial: në të gjitha hyrjet e tyre është vënë mbishkrimi: Qendra islamike shqiptare në Amerikë. Organizatorët, themeluesit, realizuesit e veprimtarisë duhet me përkushtimin maksimal t’i dalin zot titullit apo emrit të cilin e mbajnë në hyrje të objekteve: Qendra islamike Shqiptare. Kështu që shembëlltyrën më të mirë e kanë në themelimin e komunitetit musliman shqiptar në Tiranë, do të thotë të ruajnë Islamin maksimalisht por edhe thesarin tonë kulturore, gjuhësor, civilizues, letrar në maksimum nga se mbajnë këtë emër e nuk na prish asgjë punë fetarisht por përtkundrazi favorizon qenien tonë në familjen e madhe të Islamit. Të aplikosh islamin edhe në gjuhën shqipe, do të thotë të inkuadrohesh në Islam siç kanë qenë persianët, turqit e të tjerët që neve të japim kontributin tonë në këtë sferë por me unin, ndjenjën, karakterin e vetëdijen tonë q ë kemi. Islami na favorizoi dhe na ruajti të qenurit shqiptar në barrikadë ndaj sllavizmit por kemi borxh që atë që e ndjejmë në shpirt duhet ta themi në gjuhën tonë. Shkurt, qartë e kuptuershëm: kërkoj që pak më shumë shqip, histori, gjuhë manifestim të festave kombëtare në këto xhami. Nuk guxojnë xhamitë shqiptare të marrin kahje tjetër përveç se kësaj popullate që i shërbejnë fetarisht por t’i shërbejnë edhe kombëtarisht. Në momentin kur humb vlerat njëra anë, të jemi të sigurtë se i humb vlerat edhe ana tjetër.
Si janë marrëdhëniet e bashkësisë Islame në Maqedoni me ato të bashkësive të tjera në hapësirat shqiptare?
– Më 1998 në Tiranë u themelua grupi i punës, këshilli i punës i bashkësisë islame të Kosovës, Shqipërisë, Maqedonisë dhe Malit të Zi për të pasur disa aktivitete të përbashkëta. Edhe pse këshilli u themelua, aktiviteti i tij është shumë i ngadalshëm. Sa i përket Bashkësisë Islame në Maqedoni unë do të kisha deklaruar që edhe ajo duhet parë; më shumë t’i kushtojë kujdes çështjes kombëtare edhe pse ndonjëherë thirremi se kemi bërë e në të vërtetë kemi bërë por duhet të rritet ky intensitet sepse mundësia është më e madhe që të mos na kaplojë plogështia apo mos të shuajmë para elementit të politikës maqedone. Bashkësia islame është institucioni më i vjetër në Ballkan, i pandryshuar që vazhdon të jetojë si institucion, andaj duhet të ketë atë thesar, atë pasuri që me të vërtetë në mënyrë të mirfilltë t’i shërbejë kësaj popullate. Aty – këtu mund të gjendet ndonjë segment i paraqitjes së ndonjë proturqizmi ose ndonjë pro-je tjetër që nuk është as e Islamit e as e shqiptarëve.
Si e parashikoni ju të ardhmen e shqiptarëve në Maqedoni?
Ardhëmëria e shqiptarëve të Maqedonisë duhet të inkorporohet në ardhmërinë e gjithë shqiptarëve. Vetëm të përbashkët mund të ecim përpara, normalisht jo me qëndrime ndoshta shumë radikale. Janë fushat e veprimit bashkëkohor që duhet të na lidhein e duhet të na nxisin që të kompaktësojmë qëndrime të përbashkëta siç janë marrëdhëniet arsimore, kulturore, sportive e fetare e mandej ato ekonomike, duke u zhvilluar të arrijmë që të pieqemi e të formohemi në brumin tonë kombëtar dhe në trojet tona.
Ju keni krijuar një përvojë bashkëpunimi me Shkodrën.Si është realizuar ky bashkëpunim?

Unë mendoj se Shkodra si qytet meriton të jetë si shembëlltyrë e shumë aktiviteteve e veprimeve në interes të çështjes kombëtare, shqiptare e pastaj fetare. Më së pari janë marrëdhëniet e mira shkodrane në qytet ndërmjet besimeve fetare që duhet të kultivohet në të gjitha trojet shqiptare. Ka një jetë të pasur kulturore. Me Shkodrën duhet të lidhë miqësi tërë Shqipëria jo vetëm Dibra si qytet. Dua ta shoh Shkodrën të madhe gjithmonë me mikpritjen, bujarinë, sinqeritetin dhe atë melankolizimin e të folurit të thumbuar por shumë edukativ.

Në shumë raste ia keni arritur qëllimit për pajtimin e grindjeve dhe mërive mes shqiptarëve, ku qëndron suksesi juaj në këtë fushë?

Kjo është fusha jonë. Nuk është mirë të grindemi mes vetes. Kam punuar dhe vazhdoj të punoj e të kem sukses në shumicën e rasteve. Arsyeja ëshët sepse i njoh nga afër njerzit. Ua njoh shpirtin. ndryshe ne jemi mjekë të shpirtrave. Kam patur rast që të ndërhyj edhe në sallën e gjyqit dhe para se të jepej vendimi kam kërkuar pushim nga trupi gjykues dhe përmes nëj bisede u kam hapur sytë të grindureve që aty i kanë dhënë dorën njeri—tjetrit, janë pajtuar dhe i kanë shpëtuar burgut.
Ju keni një përvojë të gjatë në fushëne mësimdhënies, përkthimeve, krijimtarisë etj. Mund t’na tregoni diçka më shumë?
Kam përkthyer bashkë me një shok timin veprën e Sami Frashërit “Dashuria e Talatit me Fitneten” nga gjuha turke, kam pubilkuar në disa vazhdime veprimtarinë e Haxhi Vebi Dibrës, themeluesit të komunitetit musliman shqiptar , të Haki Sherofit (?), një mësues i popullit dhe drejtor i medresës së dikurshme të Tiranës. Kam shkruar i pari për Fuat Dibrën, për këtë patriot të madhe veçanërisht në këto kohë kur bëjmë krahasimin e kontributeve tona për çështjen kombëtare.Po ju kujtoj se në vitet 20-të Fuat Dibra për pavarësinë shqiptare nuk dhuron hiç më pak se 500 mijë franga flori. Duhet të jetë një simbol i bujarisë për çështjen shqiptare. Kam shkruar edhe për hoixhallarët dibranë, siç janë ata të Rekës së Dibrës, të cilët shteti maqedon pretendon t’i tjetërsojë në maqedonas muslimanë. Nga Reka na vijnë patriotë shumë të mëdhenj, si Haxhi Vildani, kryetar i Komisionit për hapjen e shkollave shqipe nga Shoqata Patriotike Atdhetare e Stambollit, Hafiz Maliq Tanusha nga Reka e Dibrës i cili është donatori kryesor i Shoqërisë Atdhetare të Stambollit, njëkohësisht edhe Iljaz Hoxha po ashtu nga Reka i cili vritet në luftë kundër serbëve. Kam pasur edhe përkthime të tjera. I fundit është vepra e Buhariut, një përmbledhës i thënieve profetike. E kam botuar vitin e kaluar. Jam duke punuar në një monogafi të hoxhallarëve dibranë që mendoj ta botoj këtë vit.
Mesazhi juaj për dibranët në veçanti dhe shqiptarët e Amerikës në përgjithësi?

– Dibranët e këtushëm si dhe të gjithë shqiptarët do të doja t’u thosha se : Profeti Muhamet, shtetin e parë, shoqërinë e parë e themeloi në Medine. Por, nuk vdiq deri sa e çliroi Mekën që e kishte vendlidje. Ky simbolizëm duhet t’u shërbejë të gjithë dibranëve e të tjerëve që jetojnë në Amerikë në raport me vendlindjen. Jetojnë këtu por duhet të mendojnë njëherë e përgjithmonë që vendlindja të marrë statusin e duhur në historinë e vet. Meqenëse i njoh më shumë dibranët, kisha kërkuar më shumë unitet, të mënjanojnë revanshizmin, xhelozinë.Do të kisha dashur që t’i shoh të gjithë së bashku pse kështu do të arrinin më shumë edhe në bzines, edhe në mirëkuptim edhe në miqësi për të cilën kanë nevojë shumë të madhe në këtë vend por edhe vendlindjes do t’i kishin kontribuar më shumë. Sido që të jetë, mirë janë, mund të jenë edhe më mirë, kanë kontribuar e mund të kontribuojnë edhe më shumë. Do të ishte fatlumësi që raportet ndërmjet shqiptarëve në mërgim dhe atyre në vendlindje të rregullohen në mënyrë institucionale. Sa u takon të gjithë shqiptarëve ndoshta ne nuke kemi këtë kompetencë, ne dëshjiropjmë që ata të kenë lobin e fuqishëm, që të kenë një organizim sepse ata edhe kanë modelin e të tjerëve dhe kisha porositur që dëshirë kryesore pas luftëravë është të kontriubojnë me mjete materiale në ndikimin e politikës amerikane ndaj çështjes shqiptare. Por të gjitha këto që tash nuk do të arrihen asnjëherë pa pasur një mekanizëm i cili duhet që këtë popullatë ta informojë, nuk e teproj të them, ta edukojë, e ajo duhet ta bëjë këtë detyrë dhe e bën sipas mendimit tim shumë mirë gazeta “Illyria”.

PS: Ne foto: Myftiu i Dibrës, Imam Ruzhdi Lata gjatë intervistës në redaksinë e Illyria-s

Dy Qeveritë Shqiptar takohen me 26 Nëntor në Pejë

November 25, 2018 by dgreca

2 Qeverite-Korce-27 11 2017

Korrespondenti i gazetës Dielli në Kosovë Behlul Jashari njofton se të hënën në Pejë do të mbahet mbledhja e radhës së dy qeverive shqiptare, qeverisë së Kosovës dhe qeverisë së Shqipërisë. Aktiviteti i parë në fakt nisi që sot, të Dielën me 25 Nëntor me zbulimin e shtatoreve të patriotëve të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, ku ishin pjesëmarrës drejtuesit e dy shteteve, përfshi Presidentin Meta, Kryeparlamentarin Veseli dhe dy kryeministrat Haradinaj dhe Rama.

Ky është takimi i pestë mes dy qeverive që nga fillimi i këtij bashkëpunimi zyrtar. Ndër marrëveshjet kryesore që pritet të arrihen në këtë takim të pestë, është ajo e lehtësirave doganore mes dy vendeve, si dhe heqja e tarifës së romingut. Mbledhja e përbashkët e qeverive të Shqipërisë e Kosovës në Pejë më 26 Nëntor, do të jetë e pesta e kësaj tradite që ka nisur nga Prizreni, më 11 Janar 2014.Zëvendëskryeministri i Kosovës, Fatmir Limaj, ka bërë të ditur në mbledhjen e qeverisë së Kosovës se ka kërkuar nga shteti shqiptar uljen e tarifës në Rrugën e Kombit, që Kosova e konsideron të lartë. Gjithëesi le të presim ditën e nesërme për të mësuar më shumë rreth këtij takimi që ka mbi vete shumë vëmendje, vecanërisht edhe për shkak të Vendimit të qeverisë së Kosovës për taksimin e mallrave serbe dhe boshnjake, c’ka hap më shumë hapsirë për bashkëpunim ekonomik mes dy shteteve shqiptare.

DHUNA KUNDËR FEMËRAVE – NJË PROBLEM I MADH BOTËROR

November 25, 2018 by dgreca

2-Frank-shkreli-2-300x183-1-1

Nga Frank Shkreli/

“Për derisa gjysma e popullësisë botërore, e përfaqësuar nga gratë dhe vajzat, nuk jeton e lirë nga frika, nga dhuna dhe nga pasiguria e përditëshme, ne nuk mund të themi, me bindje, se jetojmë në një botë të barabartë.” (Sekretari i Përgjithëshëm i Kombeve të Bashkuara, Antonio Guterres)

Në dhjetor të vitit 1999, Asamblea e Përgjithëshme e Kombeve të Bashkuara (OKB) ka caktuar 25 Nëntorin si “Ditën Ndërkombëtare për Zhdukjen e Dhunës kundër Grave dhe Vajzave”. Në deklaratën e OKB-së, dhuna kundër grave dhe vajzave përcaktohet si një, “Akt dhune drejtuar kundër femërave, që përfundon, ose ka të ngjarë të përfundojë në dëmtime fizike, seksuale ose psikologjike ndaj femërave, përfshirë kërcënime për akte të tilla, si detyrim me forcë, mohim lirie, që ndodhin në publik ose në jetën private.”

Tema e Ditës Ndërkombëtare për Zhdukjen e Dhunës kundër Grave dhe Vajzave për fushatën Sekretarit të Përgjithëshëm të OKB-së për këtë vit, është, “UNiTE to End Violence against Women – Orange the World: #HearMeToo” — Të bashkohemi për t’i dhënë fund dhunës kundër femërave. Dita Përkujtimore kundër dhunës ndaj grave dhe vajzave shënon fillimin e një periudhe aktivizmi kundër dhunës bazuar në gjini, me qëllim për të filluar një fushatë globale për të shtuar numërin e personave dhe të enteve qeveritare dhe jo-qeveritare që punojnë për të parandaluar dhe për t’i dhënë fund dhunës kundër grave dhe vajzave kudo në botë.

Dhuna kundër grave dhe vajzave është një manifestim i një mungese themelore respekti ndaj tyre, është shprehur Sekretari i Përgjithëshëm i OKB-së, António Manuel de Oliveira Guterres. Ai e cilësoi dhunën kundër femërave si një problem të madh global, “Një fyerje morale ndaj të gjitha grave dhe vajzave, një turp për të gjitha shoqëritë dhe një pengesë të madhe ndaj zhvillimit gjithë përfshirës dhe të barabartë për të gjithë.” Dhuna ndaj grave, shtoi udhëheqsi i OKB-së, përbën gjithashtu edhe një, “Dështim nga ana e burrave për të njohur dhe pranuar barazinë dhe dinjitetin e grave dhe të vajzave. Është një çështje e të drejtave të njeriut”, theksoi ai, me rastin e Ditës Ndërkombëtare për zhdukjen e dhunës kundër grave dhe vajzave. Dhuna kundër femërave, nënvijoi Z. Guterres, jo vetëm që “Dëmton individin e prekur nga kjo dhunë, por ka pasoja të rënda edhe për familjet dhe për shoqërinë, në përgjithësi.” Dhuna ndaj grave, u shpreh udhëheqsi botëror, është në thelb edhe një çështje politike. “Dhuna kundër grave është e lidhur me çështje më të përgjithëshme të ushtrimit të fuqisë dhe dominimit politik në shoqëritë tona. Ne jetojmë në shoqëri të dominuara nga meshkujt”, tha ai në mesazhin e tij me këtë rast. Mesazhi për të gjithë, me rastin e Ditës Ndërkombëtare për eliminimin e dhunës kundër grave dhe vajzave, porositi Z. Guterres, është se, “Për derisa gjysma e popullësisë botërore — e përfaqësuar nga gratë dhe vajzat — nuk jeton e lirë nga frika, nga dhuna dhe nga pasiguria e përditëshme, ne nuk mund të themi, me bindje, se jetojmë në një botë të barabartë, për të gjithë.”

Edhe Sekretari Amerikan i Shtetit, Z. Michael Pompeo, duke folur në emër të Shteteve të Bashkuara, theksoi gjithashtu në një deklaratë me rastin e Ditës Ndërkombëtare për Zhdukjen e Dhunës kundër Femërave, se edhe nga pikëpamja amerikane, dhuna kundër grave dhe vajzave është një problem botëror që prekë miliona gra e vajza, anë e mbanë botës. Kryediplomati amerikan tha se çdo grua dhe vajzë duhet të ketë një jetë të lirë nga dhuna. Shtetet e Bashkuara, vazhdoi ai, janë të angazhuara që të promovojnë barazinë midis gjinive dhe të parandalojnë dhunën, ndërkohë që do t’u përgjigjen të gjitha formave të dhunës kundër grave dhe vajzave, kudo në botë. “Zhdukja e dhunës kundër femërave është detyrë e të gjithë neve”, nënvijoi Z. Pompeo, një përgjegjësi “E qeverive, e sektorit privat, e shoqërisë civile dhe organizatave fetare”. Në këtë drejtim, Shtetet e Bashkuara janë krenare të shënojnë këtë ditë ndërkombëtare kushtuar zhdukjes së dhunës kundër grave kudo në botë, tha ai në deklaratën e botuar me rastin e Ditës Ndërkombëtare kundër dhunës ndaj femërave. Për më tepër, “Shoqëritë që u bëjnë të mundur grave dhe vajzave pjesëmarrjen e plotë në jetën politike dhe ekonomike të vendit ku jetojnë, ato janë vende më të begata dhe më paqësore”, ka përfunduar mesazhin e tij Kryediplomati amerikan, me rastin e Ditës Ndërkombëtare për të zhdukur dhunën kundër Grave dhe Vajzave.

Siç venë në dukje jo vetëm deklaratat e Kombeve të Bashkuara dhe e Sekretarit Amerikan të Shtetit, por edhe prononcimet e qeverive dhe enteve të tjera kombëtare dhe ndërkombëtare, me rastin e Ditës Ndërkombëtare për të Zhdukur Dhunën kundër Grave dhe Vajzave — dhuna kundër grave dhe vajzave është një fenomen serioz dhe tepër i dukëshëm dhe mjaft i pranishëm edhe në shoqërinë shqiptare – qoftë në Shqipëri, qoftë në Kosovë dhe mbarë trojeve shqiptare. Radio Evropa e Lirë në shqip, me ketë rast transmetoi një kronikë me titull, “Dhuna detyron gratë t’i shtojnë kërkesat për strehim në “Shtëpinë e sigurt”. Në raport citohet Sakibe Doli, konsulente e strehimores “Shtëpia e sigurt” në Gjakovë, të ketë thënë se numri i grave që kërkojnë strehim nëpër shtëpi të sigurta në gjithë Kosovën, është 10 për qind më i madh, krahasuar me vitin e kaluar. Sipas saj, arsyeja pse po ndodh kjo, mund të ndërlidhet me frikën që kanë për jetën e tyre gratë që përjetojnë dhunë. Radio Evropa e Lirë citon gjithashtu zyrtarë institucionalë që merren me të drejtat e grave në Kosovë, se dhuna në familje po e mposhtë drejtësinë. Sipas tyre, ndonëse në vazhdimësi janë raportuar rastet e dhunës nga ana e grave, drejtësia nuk e ka kryer punën e vet, theksohet në raportin e Radios Evropa e Lirë. Ndërsa Zëri i Amerikës në gjuhën shqipe e shënoi Ditën Ndërkombëtare për Zhdukjen e Dhunës kundër grave dhe vajzave me një raport nga Tirana mbi përpjekjet për ndërgjegjësimin e shoqërisë shqiptare ndaj fenomenit të dhunës ndaj femrëave, duke filluar nga të rinjtë në shkolla. Si një shembull, VOA shqip pasqyroi përpjekjet që po bëhen — për ndërgjegjësimin kundër dhunës ndaj grave dhe vajzave në shoqërinë shqiptare — në shkollën “Sami Frashëri”, në Tiranë e cila ka ndërmarrë një seri veprimtarishë kundër dhunës ndaj grave dhe vajzave. Në këto takime po marrin pjesë edhe prindërit, të cilët po japin ndihmesën e tyre në këtë proces, theksohet në raportin e VOA-s shqip.

Shënimi i Ditës Ndërkombëtare për Zhdukjen e Dhunës kundër Grave dhe Vajzave edhe sivjet po shënohet si një përpjekje për t’i kujtuar botës se dhuna, e cilës do natyrë qoftë kundër grave dhe vajzave, është një shkelje e rëndë e të drejtave të tyre njerëzore, me pasoja të tmershme fizike, seksuale dhe mendore për vet femërat e prekura nga ky krim, por me pasoja negative edhe për familjet, shoqërinë dhe për vendin në përgjithësi, ku ndodhë dhuna kundër femërave. Sensibilizimi i shoqërisë ndaj këtij fenomeni të rëndë shoqëror është shumë i rëndësishëm për parandalimin dhe për zhdukjen eventuale të dhunës ndaj grave dhe vajzave, duke filluar madje edhe nga bankat e shkollës, siç është rasti i Shkollës “Sami Frashëri” në Tiranë. Por sfida e madhe në luftën kundër dhunës ndaj femërave në shoqërinë shqiptare kudo, mbetet gjithnjë mungesa e zbatimit të ligjeve në fuqi, siç raporton Radio Evropa e Lirë nga Kosova. E vërteta është se ashtu siç ndodhë në mbarë botën, as në Shqipëri dhe as në Kosovë — megjithë ligjet në fuqi — nuk po bëhet mjaft nga organet kompetente qeveritare për të parandaluar dhe për të zhdukur këtë pikë të zezë të shoqërisë shqiptare — dhunën kundër grave dhe vajzave anë e mbanë trojeve shqiptare.

Por, përpjekjet e organizatave të ndryshme kombëtare dhe ndërkombëtare gjatë viteve, përfshirë aktivizimin, në këtë fushë, të Organizatës së Kombeve të Bashkuara, fatbardhësisht, kanë dalur deri diku me sukses që parandalimi dhe zhdukja e dhunës kundër grave dhe vajzave, të pakën, të tërheq vëmendjen e autoriteteve më të larta kombëtare dhe ndërkombëtare, jo vetëm në Ditën Ndërkombëtare kushtuar veprimtarive kundër dhunës ndaj Femërave dhe Grave, më 25 Nëntor.

Udheheqesit e Lidhjes se Prizrenit, “takojne” udheheqesit e Shqiperise dhe te Kosoves

November 25, 2018 by dgreca

Presidenti Meta, Kryeparlamentari Veseli si dhe Kryeministrat Ramush Hardinaj e Edi Rama, marrin pjesë në përurimin e shtatoreve të udhëheqësve të Lidhjes së Prizrenit/

-Në Prizren, në Kompleksin e Lidhjes Shqiptare, drejtues të Shqipërisë e Kosovës përurojnë shtatoret e tre liderëve historikë, Ymer Prizreni, Abdyl Frashëri dhe Sylejman Vokshi, në kuadër të Vitit Mbarëkombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu/

PRIZREN, 25 Nëntor 2018-Gazeta DIELLI/ Në Kompleksin Monumental të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, në vitin e 140 vjetorit, sapo u përuruan sot pasdite shtatoret e tre liderëve historikë, Ymer Prizreni, Abdyl Frashëri dhe Sylejman Vokshi, në kuadër të Vitit Mbarëkombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu.

Përurimi u bë nga drejtuesit më të lartë institucionalë të Shqipërisë e Kosovës, presidenti Ilir Meta, kryeministrat Edi Rama e Ramush Haradinaj dhe kryeparlamentari Kadri Veseli. Ata edhe vendosën kurora lulesh në shtatore, e më pas të gjithë të pranishmit i përshëndeti me një fjalë rasti kryetari i Prizrenit Mutahir Haskuka.

Fjalë rasti mbajtën edhe presidenti Meta, kryeparlamentari Veseli dhe kryeministrat Rama e Haradinaj, derisa ishin të pranishëm edhe përfaqësues tjerë shqiptarë nga trojet etnike.

Në 10 qershor në qytetin e Prizrenit janë zhvilluar veprimtaritë e ditës së jubileut të 140 vjetorit të Lidhjes Shqiptare, të nisura në Prishtinë në 8 qershor me një konferencë shkencore ndërkombëtare, organizuar nga akademitë e shkencave të Shqipërisë e Kosovës./b.j/

Presidenti i Republikës, Sh. T. Z. Ilir Meta mori pjesë sot në përurimin e shtatoreve të udhëheqësve të Lidhjes historike të Prizrenit.Me rastin e 140-vjetorit, në Kompleksin Monumental të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit u përuruan pasditen e së dielës shtatoret e tre udhëheqësve historikë të saj: Ymer Prizrenit, Abdyl Frashëri dhe Sylejman Vokshit.Në veprimtarinë që u organizua nën kujdesin e veçantë të Kryeministrit të Kosovës, Ramush Haradinaj në kuadër të festimit të Vitit Mbarëkombëtar të Gjergj Kastriotit, Skënderbeut, ishin të pranishëm edhe kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ministrave të kabineteve qeveritare të Kosovës e Shqipërisë, etj.

Në përshëndetjen e tij, Presidenti Meta theksoi: “Për mua është një nder dhe kënaqësi e veçantë që të jem sot në Prizren vetëm pak muaj pasi përuruam fillimin e përpjekjeve për vendosjen e këtyre shtatoreve. Shpreh kënaqësinë që në një kohë kaq të shpejtë është realizuar kjo vepër e jashtëzakonshme dhe e shkëlqyer.

Dua të përshëndes qeverinë e Kosovës, por edhe të gjithë artistët, të cilët kontribuuan që Ymer Prizreni, Sylejman Vokshi dhe Abdyl Frashëri të “rikthehen” në Prizren dhe me këtë rast, të na bashkojnë të gjithëve për të nderuar atë akt të jashtëzakonshëm që ata kryen 140 vite më parë.

Aq më tepër që jemi mbledhur në një ditë nëntori, në një atmosferë të jashtëzakonshme të festave tona, të cilat lidhen jo vetëm me këtë Vit Mbarëkombëtar të Heroit tonë Kombëtar, Gjergj Kastriotit, Skënderbeut, por njëkohësisht edhe me 110-vjetorin e Alfabetit të njësuar të Gjuhës Shqipe dhe natyrisht, edhe me festën tonë, që na bashkon të gjithë shqiptarëve kudo në gjithë botën, me atë të 28 Nëntorit, Festën e Flamurit Kombëtar.

Faleminderit të gjithëve për këtë angazhim mjaft serioz! Le të përfitojmë nga ky çast për të bërë thirrje të forcimit të bashkëpunimit, dhe të bashkimit të të gjithë shqiptarëve në interes të prosperitetit të kombit tonë, por njëkohësisht edhe të përpjekjeve të përbashkëta të të gjithë shqiptarëve për forcimin e perspektivës sonë europiane dhe të gjithë popujve të tjerë në këtë rajon!”

***

SHQIPTARËT, TË VENDOSUR TA REALIZOJNË TË DREJTËN

“Kushdo që dyshon se ne nuk do ta ndjejmë rrugën përpara, se nuk do ta dimë atë rrugë dhe nuk dimë t’i marrim veprimet e duhura, gabon. Nëse jo për tjetër, na mësojnë sot heronjtë këtu dhe na mëson e kaluara jonë. Ne jemi të vendosur që ta realizojmë të drejtën tonë, të drejtën e Kosovës, ashtu sikurse shqiptarët në trojet e veta do të realizojnë të drejtën e vet”. Kështu tha Kryeministri i Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj, në përurimin e shtatoreve të tre liderëve historik të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Ymer Prizreni, Abdyl Frashëri dhe Sylejman Vokshi, ngjarje kjo e organizuar në kuadër të shënimit të Vitit Mbarëkombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu, nën patronatin e Kryeministrit. Fillimisht personalitetet e larta shtetërore të Kosovës dhe Shqipërisë, zbuluan dhe bën homazhe tek shtatoret e tre liderëve historik, Ymer Prizreni, Abdyl Frashëri dhe Sylejman Vokshi.

Kryeministri Haradinaj tha se vepra e sotme, shtatoret e heronjve, janë pjesë e përgjegjësive të marra nga Kosova në kuadër të Vitit Mbarëkombëtar të heroit tonë, Gjergj Kastrioti Skënderbeu.“Një vit më parë kur e kemi nisur këtë vit bashkë me Qeverinë e Republikës së Shqipërisë, kemi hartuar një plan veprimi dhe sot shohim njërën nga ato të arritura, shtatoret e heronjve tanë”, tha kryeministri Haradinaj.Para të pranishmëve të shumtë, personalitete të larta të Republikës së Shqipërisë, zyrtarë të institucioneve vendore, kryeministri Haradinaj ndërlidhi ngjarjet që kanë peshë në ditën e sotme, duke filluar nga Viti Mbarëkombëtar i Skënderbeut dhe porosia që dërgoi ai për popullin e vet, për Perandorinë e atëhershme Otomane, por edhe për kontinentin, pjesë e së cilës jemi.“Ajo porosi nuk është shuar asnjëherë, por u rikthye fuqishëm këtu ku jemi sot, për shqiptarët edhe njëherë më 1878. Nuk u shua etja për liri dhe guximi për të luftuar për të drejtën tonë, dhe atë e gjejmë më 1912 në Vlorë, me Pavarësinë e Shqipërisë. Por, jo vetëm kaq. Nuk u shua në pjesën e atdheut të robëruar dhe ashtu sikur Skënderbeu në kohën e vet, ashtu sikur Lidhja Shqiptare e Prizrenit, po ashtu edhe UÇK-ja e Kosovës, guxoi të dalë kundër perandorisë së atëhershme, pra perandorisë jugosllave, një perandori që me dekada i kishte shtypur shqiptarët padrejtësisht në trojet e veta”, tha kryeministri Haradinaj.Më tej, kryeministri Haradinaj theksoi se në ditën e sotme, e mira e kësaj porosie është se nëse nuk heqim dorë nga e drejta jonë, ajo do të bëhet realitet.Nga një fjalë, në përurimin e shtatoreve të tre liderëve historik të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Ymer Prizreni, Abdyl Frashëri dhe Sylejman Vokshi, e kanë mbajtur edhe presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta, kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, kryeministri i Shqipërisë Edi Rama dhe kryetari i Komunës së Prizrenit, Mytaher Haskuka.Të pranishëm ishin edhe ministra, deputetë, udhëheqës fetarë, dhe shumë personalitete të tjera e qytetarë të Komunës së Prizrenit.

***

Veseli në Prizren: Të bashkuar si sot, të lartësojmë veprat e baballarëve të kombit

Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës, Kadri Veseli, sot, me rastin e vendosjes në qytetin e Prizrenit të shtatoreve të tre drejtuesve të shquar të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Abdyl Frashëri, Ymer Prizreni dhe Sulejman Vokshi, ka thënë se këto shtatore përjetësojnë një moment vendimtar në historinë tonë kombëtare: momentin kur këta tre burra të mëdhenj e bashkuan kombin përball rreziqeve të kohës. Duke e konsideruar këtë ditë, të veçantë për Prizrenin dhe gjithë kombin shqiptar, Veseli tha se në mesin tonë po kthehen të përjetësuar tre baballarë të kombit, të cilët nisën rrugëtimin me idenë e lirisë dhe të shtetit kombëtar të shqiptarëve.Por, shtoi Veseli, kjo ditë nuk do ta kishte këtë hijeshi, pa një histori tjetër të veçantë të kombit tonë, e cila ndodhi këtu e 21 vjet më parë, pra ballafaqimi i parë frontal i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, udhëhequr nga Komandanti Legjendar Adem Jashari, e cila për herë të parë poshtëroi në mënyrë disfatiste ushtrinë dhe policinë serbe.“Sot ne shqiptarët kemi shtete, kemi liri, identitet e krenari, por kemi edhe partnerë, në rrugëtimin tonë drejt integrimeve euro-atlantike. Do të vazhdojmë kështu si sot, të bashkuar, për të përkujtuar dhe lartësuar çdo herë veprat e atdhetarëve dhe baballarëve të kombit. Njëkohësisht, edhe për të dëshmuar se jemi të përgjegjshëm dhe të vëmendshëm për të gjitha sakrificat që janë bërë, si dhe për të ruajtur e çuar përpara amanetin e heronjve dhe martirëve të kombit. Lavdi e përjetshme heronjve të atdheut”, tha në fjalën e tij kryeparlamentari Veseli.

7 Attachments

DIELLI’S EDITOR INVITES YOU TO JOIN VATRA’s CELEBRATION OF INDEPENDENCE DAY

November 24, 2018 by dgreca

INTERVIEW WITH DIELLI’S EDITOR , MR. DALIP GRECA/

–What was the main reason for your initiative on a designated Independence issue which you started in November 2009?

– There is a list of reasons. I envisioned it as a medium of making Vatra members and the community part of the experience of the Flag Day festivities, apart from the dinner gathering which was only one night. The paper would continue to keep alive the festive atmosphere of such an event. Secondly, I intended to send a stronger message about the revival and longevity of the newspaper to the readers. After a two and a half year hiatus, the issue of November 2009 was the third in a raw, printed within one year. The September and October issue ran with 20 pages. It was my belief that the paper with triple the number of pages would convey a sense of hope that Dielli ‘The Sun’ would not set in the second century of its existence. Also, I had made a promise in front of Chairman Agim Karagjozi and Vatra’s Board that Dielli would no longer be a bulletin publication with 3-4 issues a year as had been the case in the last three decades prior to my coming abroad. It was time to have a monthly paper. In preparing the 60 page number of November 2009, I was able to allow ‘vatrans’ to be part of the Flag Day featured in the paper through congratulatory messages, interviews, photos and advertising. Besides Vatra and its members, the paper gives space to numerous organizations and businesses that support the community and the newspaper. This last point brings me to a matter of importance with respect to the special issues, namely the financial wellbeing of the newspaper. It is a fundraiser. It is well known that Dielli is published for nearly 11 decades thanks to the contributions of the members of Vatra. The big issue generates enough support in order to secure the continuation of the paper. Dielli is Vatra’s publication but it belongs to all the Albanians in the US and Canada. It has the distinctive status of being the oldest paper in record of the Albanian World from the time of the Renaissance.

-How has your initial concept evolved from its origins to the present day?
-Evolution of the special issue has been twofold, in content and in presentation. The first time it carried 60 pages, the following November we added 24 new pages and in 2011 the Independence number had 96 pages, a number which increased to 108 which is where it stands today. As far as substance, the variety of topics and subjects is diverse, and covers a lot of ground, while the page design is refined and modernized.
-What will the reader find in the pages of Dielli of November 2018?
– The special number of Nëntor 2018 which is also the Year of our National Hero Gjergj Kastrioti Skënderbeu will reflect a festive atmosphere as well as give the reader an array of articles with historical content from the time of Gjergj Kastrioti Skenderbeu raising the Flag in Kruje on Novermber 28, 1443 to the next raising of our flag by Ismail Qemali on November 28, 1912 in Vlore, there will be essays and chronicles, historical writings in both languages Albanian and English, editorials and commentaries, messages and congratulations from fellow Albanians for our Flag Day. Part of it will cover important events of this year such as the expatriation of the remains of one of the signatories of the Independence Declaration Act, the Minister of the first Government established in Vlore, Mid’hat Frasheri, etc.
-Since the events that mark the anniversary of Vatra’s Foundation and the festivities of the Independence Day are only a few months apart, how do you prepare for such large -scale activities?
– Apart from those two major gatherings, there is a third event for Dielli itself that is coming up in the next year namely the 110th anniversary of the newpaper. Vatra will convene a team for a well-deserved adequate celebration of the paper which predates the organization by three years. Dielli has been the platform for Vatra to perform some works of national importance and the paper has been an effective medium. On the 60th anniversary of Dielli, Vatra brought together the members of the community and the Arberesh of Italy in a series of activities and events in Boston and New York. The upcoming 110th anniversary may be celebrated in conjunction with Vatra’s 107th commemoration which would be beneficial to both as well as serve the community and mainly the national interests which drives Vatra.
-On your capacity as a member of the Organizing Committee, who are the main speakers and guests of honor at the November 30th event?
– Vatra has a time-honored tradition of 106 years in the celebration of the Flag Day and makes efforts to fine point the organizing aspect. This year there are two chairmen in charge of the event, Lek Mirakaj who has been with Vatra for almost three decades and Dritan Haxhia, a member of the recent years, who has mastered the art of photography and is well-qualified in the area of organizing artistic events. Therefore, they have set out to bring their new vision to this year’s celebration of independence. There will not be many speeches save the brief address of Vatra’s Chairman Dritan Mishto, and a concise greeting from the Chairwoman of the Authority on the Sigurimi Dossier. Gentjana Sula, who along with Simon Mirakaj and other representatives from the institution will be attending the evening to celebrate Independence Day with Vatra and the Albanian community.
Let me make an announcement on the topic of their visit. On December 2 2018 there will be a town hall style meeting with the Authority on the Sigurimi Dossier starting at noon at the Royal Regency Hotel. More information will be available and the guests will answer questions from the public. There will be a screening of a documentary related to the events that took place in Albania for half a century. In the evening, Vatra will award members who have been part of the organization for nearly five decades as well as other individuals who have been actively contributing in the interest of the nation.
-The last weekend of the month, specifically the 30 of November are booked by a number of organizations and associations all around the city for the occasion. What is the attraction for the participants who will attend Vatra’s celebrations?
– Vatra celebrates along with several organizations that join the Federation on this occasion as they have done continuously. The dinner will be a family event in the Albanian tradition. While trying to avoid the clamor and scramble, there will be something for everyone including the children who will come to dinner. Frederik Ndoci and Gezim Nika, two gifted artists, will be joined by performers of the community and homeland to make the evening enjoyable. There will be a professional dance group that will bring a sample of the rich variety of dances from different parts of the country.
This year’s dinner will take place at Royal Regency Hotel, where there are ample spaces and available parking. It is encouraging that up to date 90 per cent of the reservations for the main hall have been booked.
Thank you for the interview! (Rafaela Prifti)