Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

MANIFESTIM KULTUROR PËR HEROIN KOMBËTAR GJERGJ KASTRIOTI-SKËNDERBEU

by

FESTIVALI I 28-të SHQIPTAR NE NJU JORK, MANIFESTIM KULTUROR PËR HEROIN KOMBËTAR GJERGJ KASTRIOTI-SKËNDERBEU/

q balloredy konferencieretdom Pjetri fletMarjan markfrederikdritan Marjan Vatrady Marka

NGA DALIP GRECA/*

Raif Meritasalle em prift46760643_2338395049522756_5717932601600114688_o1 skenderbeeuValle osman Takame flamuje

Festivali i përvitshëm që organizon Qendra Kulturore”Nënë Tereza” pranë Kishës Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodrës” tashmë e ka fituar statusin e një festivali që promovon kulturën shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duke mbledhur në Nju Jork interpretues e krijues nga shumë Shtete të Amerikës së Veriut dhe Kanadaja. Për organizatorët, ky festival, ashtu si paraardhësit pati për mision që të identifikojë, dokumentojë dhe prazantojë artistë të folklorit nga komuniteti shqiptar dhe njëkohësisht të mbajë të bashkuar komunitetin pa dallim feje apo krahine. Festivali ruan dhe përkrah traditat muzikore dhe folklorike autoktone shqiptare dhe siguron që ato të vazhdojnë të promovohen dhe të kenë vazhdimësi për brezat e ardhshëm. Festivali manifestoi begatinë kulturore të komunitetit shqiptar si pjesë identifikuese në larminë e kulturave shumëetnike këtu në SHBA.

Festivali i 28-të i nisi përgatitjet dhe u organizua duke patur në fokus Heroin Kombëtar Gjergj Kastriotin Skënderbeun, në Vitin e tij mbarëshqiptar në 550 vjetorin e vdekjes. Dhe gjithçka zhvillohej aty në skenë, nën kështjellën e lashtë të Krujës, ku lartësohej vetë heroi mbi kalin e tij, të sjellë mjeshtërisht nga skenografia e punuar bukur, evokonte historinë Kombëtare.
Organizatorët kishin improvizuar një hyrje origjinale me flamurtarët që përshkonin dy skajet e sallës duke u ngjitë më pas në skenë, ku grupi teatral përcillte atmosferën rreth heroit. Festivali është hapur me Këngë për Heroin Kombëtar, interpretuar nga Gjelosh Narkaj dhe grupi i Qendrës Nëna Terezë.
Konferencierët Esterina Frangaj dhe Fran Narkaj kanë ftuar në skenë famullitarin e Kishës “Zoja e Shkodrës” dom Pjetër Popaj, i cili i ka përshëndetë festivalistët, organizatorët, mysafirët dhe pjesmarrësit. Dom Pjetër Popaj theksoi faktin se duke qenë se ky vit ishte shpallë vit i Heroit Kombëtar Gjergj Kastriotit Skënderbeu me rastin e 550 vjetorit të vdekjes, edhe ky festival i dedikohet Heroit, “si figurë lavdiplote , që qëndron si një përmendore vigane e njerës nga periudhat më të egra të historisë shqiptare, por dhe që zë një vend të shquar nderi edhe në faqet e historisë botërore…”
Për dom Pjetër Popaj, Gjergj Kastrioti Skënderbeu është themelues dhe mbrojtës i Kombit tonë. Po të mos ishte ai nuk do të kishim as Shqipëri, as gjuhë shqipe, as kulturë dhe tradita kombëtare. Ai u ka uruar edhe mysafirëve mirëseardhjen dhe festivalistëve suksese në manifestimin e madh kulturor.
Ashtu si edhe më parë festivali u organizua në mjediset e Lehman Center for the Performing Arts në Bronx.
Këshilltari i Bashkisë së Nju Jork-ut z. Mark Gjonaj, pasi falenderoi organizatorët dhe pjesmarrësit, nderoi në nisje të festivalit kontributorët që japin ndihmesën e tyre për këtë festival si dhe vetë festivalin me proklamatë. Me proklamatë u nderua edhe Lehman College. Nga ana e tij z. Marjan Cubi, kryetar i Qendrës “Nënë Tereza” i dorëzoi Mirënjohje z. Gjonaj për mbështetjen që ai i jep komunitetit dhe në mënyrë të veçantë edhe në këtij festivali.
Festivali ngjiti në skenë një masë të madhe fëmijësh të lindur në SHBA, që kërcyen e kënduan shqip. Kjo është merita kryesore e organizatorëve që për dekada e përcjellin traditën e kulturën kombëtare pikërisht tek këto mosha të vogëla. Por festivali nuk është vetëm i amatorëve. Ai merr përmasat e një festivali profesionist duke patur në përgatitje artistë profesionistë të pasionuar siç janë: Mjeshtri i madh, Koreografi Bashkim Braho nga Bostoni, Joli Paparisto-mjeshtre e koreografisë nga Detroiti, mjeshtrja e Madhe Angjelina Nika, që mbanë gjallë dashurinë për vallet në treshtetshin e zonës NY-NJ dhe CT, apo koreografi mjeshtër Ramazan Këllezi me grupin e valleve”Shqiponjat e vogla” nga Toronto-Kanada.
Spektatori i shumtë duartrokiti dhe përcolli me emocion programin e pasur të festivalit. Grupi i valleve “Rozafati” interpretoi bukur “Lulet e Festivalit” nën koreografinë e Angjelina Nikës, ndërsa grupi mysafir nga Toronto” Shqiponjat e vogla” u duartrokit për vallen e koreografuar nga Ramazan Kellezi”Kur bjen fyelli e çiftelia” si dhe “Valle vajzash”. Valltaret e grupit “Gjergj Kastrioti” nga Michigani sollën vallen”Drenusha” në koreografinë e mjeshtres Joli Paparisto. Grupi i valleve të Bostonit përherë sjell diçka të re në mënyrën e interpretimit profesionist në skenën e këtij festivali. Valltarët nga Bostoni u duartrokitën për vallen me motive të Tiranës në koreografinë e mjeshtrit Bashkim Braho. Gjatë pjesës së parë të festivalit u interpretuan edhe këngë nga artistët: Frederik Ndoci”Historia e 5 Këngëve jare të kompozitorit shkodran Palok Kurti dhe “Plak Ashik”; Valbona Peraj u duartrokit për këngën”Mora testinë me mbushë ujë”, Pllumb Vatnika këndoi këngën”Moj Shqipni për ty knon zemra” etj .
Mjeshtarja e këngës popullore Merita Halili me mjeshtrin e fizarmonikës Raif Hyseni, u pritën me duartrokitje të zgjatura tek prezantuan grupin me studentë të Montclair State University, që interpretuan së bashku “Potpuri këngësh të Shqipërisë së mesme dhe instrumentale. Tom Gjergji, Shaban Lajçi dhe Agim Rugova sollën një montazh muziko letrar kushhtuar heroit kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu.
Pjesa e dytë e festivalit ngjiti në skenë Grupin e mirënjohur të Shoqërisë Kulturore Artistike”Kelmendi”, të cilët interpretuan këngë dhe valle burimore, që merituan duartrokitje të publikut. Pashuk Buja solli një këngë autentike Majë krahu, ndërkohë që këngëtarë e valltarë kënduan dhe interpretuan:”Këngë e valle( Klement Bujaj, Samuel Pllumaj, Denis Vukaj, shoqëruar nga grupi); Valle tradicionale, egzekutuar mjeshtrisht nga Gjok Rexhaj, Vera Preldakaj, Ronald dhe Matilda Koçaj; më pas Lisa Buaj u duartrokit me interpretimin”Çka ka zogu që po qanë”; më pas u inetrpretua”Pa bilbila s’ka Pranverë ( Drita Tinaj, Klaudia Hysaj, Antoneta Bujaj, Kristina Shquta, Mikela Nonaj, dhe Aleksandra Hysaj, shoqëruar nga instrumentistët Kol Vushaj, Luigj Tinaj, Alfons Rexhaj dhe Jul Vucaj.)
Gerona Hyskaj u ngjit në skenë me një kolazh nga Jugu i Shqipërisë, për t’ia lënë vendin grupit të Rozafatit në interpretimin e “Vallja e luleve” -koreografia Angjelina Nikaj. Hajro Ceka u prezantua në skenën e festivalit dhe u duartrokit me”Jehon kënga ime”, ndërsa Grupi “Gjergj Kastrioti” u ringjit për të dytën herë në skenë me vallen e koreografuar nga Joli Paparisto”Dua Shqipërinë”. Dionis Deli interpretoi “Sorkadhja”, për t’ia lënë më pas vendin humorit të Gjelosh Narkaj dhe Sebastian Tinaj.Të zotët e shtëpisë do të ringjiteshin në skenë me vallen e koreografuar nga Angjelina Nika”Valle me motive Korçare”. Nikoleta Vokrri interpretoi këngën”O sa e kanshme vjollcë ti më je”. Grupi i valleve të Bostonit nën koreografinë mjeshtrore të Donald Braho, i biri i meshtrit Bashkim Braho, sollën vallen me motive epike”Gjama e burrave”, që u pëlqye dhe u duartrokit. Vitore Rusha këndoi këngën”I kam thanë bilbilit, për t’ia lënë mbylljen e festivalit të 28-të Grupit të Valleve”Epos” që interpretoi bukur vallen”Trimat e Jutbinës” me koreografi të Eurgen Gjoka.
Festivali shënoi një sukses tjetër të merituar të artistëve të diasporës, një pjesë prej të cilëve kishin udhëtuar nga larg(Toronto dhe Michigan) për t’u ëbrë pjesë e këtij manifestimi.
Këtë festival ashtu si dhe në të shkuarën e ndoqën edhe vatranët e pranishëm në sallë me kryetarin Dritan Mishto.

*Per me shume fotografi shikoni ne Facebook

KOSOVA KRENARE ME AMERIKEN

by

-Kryeministri Ramush Haradinaj në pritjen e organizuar me rastin e Ditës së Falënderimeve për gjithë stafin amerikan që shërbejnë në misione diplomatike, ushtarake dhe të ndryshme në Kosovë: Kosova është krenare për dashurinë dhe admirimin që ka për Shtetet e Bashkuara të Amerikës/

-E Ngarkuara me Punë e Ambasadës Amerikane në Prishtinë, Colleen  Hyland, tha se  sot amerikanët ndjehen mirë si në shtëpitë e tyre, duke shtuar se kosovarët janë miqtë e Amerikës.“/

 1 ramushi ne mes2 veseli2 Thanks1 Ramo me gote

 PRISHTINË, 23 Nëntor 2018-Gazeta DIELLI/ “Në emër të Qeverisë së Kosovës, ju falënderoj shumë që sot jemi së bashku, në shenjë të mirënjohjes, falënderimit, dhe asaj se sa pasionant jeni për vendin tonë, kombin tonë, gjatë gjithë kohës edhe në ato kohëra sfiduese, mirëpo ne jemi miqtë e juaj gjatë gjithë kohës”. Kështu tha kryeministri i Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj, në pritjen e organizuar nga vetë ai, me rastin e Ditës së Falënderimeve, për gjithë stafin amerikan që shërbejnë në misione diplomatike, ushtarake dhe të ndryshme në Kosovë.Kryeministri Haradinaj ndër tjerash, tha se, Kosova është krenare për atë se sa  shumë i  do Shtetet e Bashkuara të Amerikës,  dhe ka admirim ndaj saj. “Kjo është një ditë e veçantë për të cilën ne gëzohemi që ju e keni këtë ditë dhe çfarë mesazhi apo porosie të mirë jepni në Ditën e Falënderimeve, sepse dje patët kohë disa prej jush me familje, disa prej fëmijëve tuaj janë larg, mirëpo shpresojmë se gjatë kohës tuaj këtu të ndiheni si në shtëpitë tuaja, si në familjet tuaja në Kosovë”, tha kryeministri Haradinaj, duke shprehur mirënjohje të thellë për popullin amerikan, për rolin e tyre të madh ndaj Kosovës.

 Ndërkaq, e Ngarkuara me Punë e Ambasadës Amerikane në Prishtinë, Colleen  Hyland, tha se  sot amerikanët ndjehen mirë si në shtëpitë e tyre, duke shtuar se kosovarët janë miqtë e Amerikës.“Është kënaqësi që jemi duke festuar sonte këtu me ju. Faleminderit shumë për mikpritjen tuaj, për ngrohtësinë tuaj, miqësinë dhe për çdo gjë që festojmë në Ditën e Falënderimeve.Një fjalë para të pranishmëve e pati edhe Kryetari i Parlamentit të Kosovës, Kadri Veseli.Në pritjen e organizuar me rastin e Ditës së Falënderimeve, përveç stafit amerikan që shërbejnë në misione diplomatike, ushtarake dhe të ndryshme në Kosovë, të pranishëm ishin edhe ministra, shefi i AKI-së, Shpend Maxhuni, drejtori i Policisë së Kosovës, Rashit Qalaj dhe përfaqësues të tjerë./b.j/

Stuhi korrupsioni

by

… korrupsioni është si një erë e ftohtë e fortë pluhuri, e nxitur nga ngasjet. Kur njeriu sheh pjesën tjetër të njerëzimit të hedhur në ligësi, ai do të donte të dilte prej saj për të jetuar i paprekur e i papërlyer nga e keqja dhe padrejtësia.

1 astrit LULUSHI

Nga Astrit Lulushi/
Korrupsioni* është shumë i vjetër si ide dhe praktikë. Mbi të gjitha, korrupsioni është tundues. Fjala vjen nga një latinishte që përkthehet si: ‘me-ngatrru’, apo ‘me-përzi’, ose një kombinim i tyre. Platoni, jo me të qeshur, u rekomandonte filozofëve që të “fshiheshin prapa një muri” për të shmangur martirizimin pakuptim të vetes. Sepse korrupsioni është si një erë e ftohtë e fortë pluhuri, e nxitur nga ngasjet. Kur njeriu sheh pjesën tjetër të njerëzimit të hedhur në ligësi, ai do të donte të dilte prej saj për të jetuar i paprekur e i papërlyer nga e keqja dhe padrejtësia. Kush e njeh çmendurinë e turmës e di që mes saj nuk ka asnjë që vepron ndershmërisht dhe asnjë që mund t’i shpëtojë dëmit. Nëse nuk do t’i ikte dot, njeriu do të ndjehej si mes kafshëve – i paaftë për t’u bashkuar me ligësinë e tyre, dhe njësoj i pazoti për t’i rezistuar ngasjes së veseve të tyre. Kur shkëputet nga turma, njeriu reflekton mbi gjithë atë që i ndodhi, dhe jeton në paqe dhe sheh punën e vet, apo rri në strehim derisa të kalojë stuhia, si ai që pret shpëtimin në det nga anija e drejtuar nga një kapiten i sprovuar. Eshtë “Anija e Shtetit”, një metaforë e famshme, që Platoni e përdor në librin e Republikës. Ai e krahason qeverisjen e një shteti me komandën e anijes dhe argumenton se i vetmi person i përshtatshëm për të qenë kapiten i saj, është njeriu dashamirës.
——
*Korrupsioni është më i zakonshëm në kleptokraci, oligarki, narko-shtete dhe shtete mafioze

Autoriteti i Dosjeve-Marrëveshje me “Zërin e Amerikës“ dhe Federatën “Vatra”

by

Marrëveshje midis Autoritetit të Dosjeve me “Zërin e Amerikës“ dhe Federatën PanShqiptare “Vatra”/

2-Frank-shkreli-2-300x183-1-1

NGA FRANK SHKRELI/

Të premten, më 23 Nëntor 2018, Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit (AIDSSH), 1944-1991 postoi në faqen e tij facebook, një deklaratë me të cilën njoftohet publiku i gjerë shqiptar, brenda dhe jashtë Shqipërisë, mbi atë që cilësohet si “Institucionalizim i marrëveshjeve së AIDSSH me “Zërin e Amerikës” dhe Federatën Pan-shqiptare “Vatra”. Është kjo një nismë, nga ana e Autoritetit për Hapjen e Dosjeve, sa e mirëpritur aq edhe historike, nga një ent zyrtar i shtetit shqiptar me një organizatë aq e njohur, siç është Federata Pan-Shqiptare “Vatra”, e cila ka luajtur role të rëndësishme në periudha të ndryshme por vendimtare në historinë e Shqipërisë dhe të Shqiptarëve dhe si organizata më e vjetër e shqiptarëve në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Edhe marrëveshja e (AIDSSH) për bashkëpunim me “Zërin e Amerikës” në gjuhën shqipe është gjithashtu historike. Si “Vatra” ashtu edhe “Zëri i Amerikës” kanë luajtur dhe vazhdojnë të luajnë një rol të rëndësishëm dhe historik në jetën e shqiptarëve në Shtetet e Bashkuara dhe si gjithmonë edhe sot vazhdojnë të luajnë një rol kritik në marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Shqipërisë e Kosovës dhe midis dy kombeve tona në përgjithësi. Një delegacion i Autoritetit për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit (AIDSSH), 1944-1991, i kryesuar nga Zonja Gentiana Sula, do të vizitojë javën që vjen, Nju Jorkun dhe Washingtonin, për të nënshkrimin e marrëveshjeve në fjalë, me drejtuesit e Federatës Pan-Shqiptare Vatra dhe Zërit të Amerikës. Prania e delegacionit të (AIDSSH) në Nju Jork dhe Washington do të kulmojë me nënshkrimin e marrëveshjeve, por do ndihmojë gjithashtu pjesëtarë të komunitetit shqiptaro-amerikan, të cilët mund të jenë të interesuar për procedurat e aplikimit, për zbardhjen e dosjeve të tyre. Më poshtë pason deklarata e plotë me hollësi të mëtejshme në lidhje me vizitën e delegacionit të Autoritetit në Shtetet e Bashkuara dhe nënshkrimit të marrëveshjeve për bashkëpunim midis tij dhe Federatës Pan-Shqiptare “Vatra” dhe “Zërit të Amerikës”.

Zonja Gentiana Sula, Kryetare e Autoritetit për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit, 1944-1991

“Tiranë, 28 nëntor 2018 – Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit zhvillon një vizitë pune në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në datat 28 nëntor-3 dhjetor, i ftuar nga Federata Pan=shqiptare “Vatra”, në vijim të bashkëpunimeve me komunitetet brenda dhe jashtë vendit. Veprimtaritë janë të hapura për publikun. Autoriteti ka zhvilluar aktivitete me në fokus kujtesën që në krijim të tij, duke u përqendruar në specifikat e bashkësisë ku është organizuar veprimtaria. Ekipi që do të kryejë vizitën në Amerikë po bashkëpunon me komunitetin tonë atje për organizimin e takimeve mbi kujtesën kolektive, nisur nga hapja e dosjeve të ish-Sigurimit të Shtetit; për vënien në jetë të projekteve të përbashkëta që do të diskutohen me shqiptarët atje; për projektin e dëshmive gojore, (që sapo finalizoi botimin e parë) duke e zgjeruar ndjeshëm hartën e tij me dëshmi të të mbijetuarve të diktaturës që sot jetojnë në SHBA. Vizita e AIDSSH në Nju Jork dhe Uashington, – veç komunikimit të drejtpërdrejtë me bashkësinë shqiptare në Amerikë dhe ofrimit të shërbimeve në bashkëpunim me Federatën Vatra, që lehtëson procedurat e aplikimit duke i asistuar të interesuarit, – kulmon me firmosjen e dy marrëveshjeve të bashkëpunimit. Autoriteti për Informimin mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit të Republikës së Shqipërisë organizohet dhe funksionon në zbatim të ligjit nr. 45/2015 “Për të drejtën e informimit për dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit të Republikës Socialiste Popullore të Shqipërisë”. Si organ i lartë shtetëror i pavarur, në bazë dhe në zbatim të dispozitave të veçanta të ligjit 45/2015, AIDSSH e vë memorien historike në themel të identitetit dhe trashëgimisë së individëve e bashkësive, duke inkurajuar dialog shoqëror pa komplekse për diktaturën, në emër të së vërtetës, pajtimit, lirisë dhe demokracisë.

Në këtë kuadër, AIDSSH synon të firmosë marrëveshje bashkëpunimi me Zërin e Amerikës, për zgjerimin e projektit të dëshmive gojore, duke e pasuruar ndjeshëm arkivin digjital të institucionit. Intervistat gojore të dëshmitarëve që u japin zë viktimave ruhen sipas parametrave në Autoritet, krahas dosjeve të Sigurimit, instrumente të pushtetit komunist. Në simpoziumin që organizohet nga Federata Vatra, veç prezantimit të projektit të dëshmive gojore dhe punës për muzealizimin e kampit të Tepelenës, të konkretizuar në botimin e parë të librit të dëshmive dhe në mbjelljen e pemëve të Memorialit të fëmijëve që humbën jetën atje, do të shfaqet filmi që e dokumenton këtë rrugëtim dhe do të shpërndahen publikimet përkatëse. Autoriteti dhe Vatra synojnë ta institucionalizojnë bashkëpunimin mes tyre me firmosjen e një marrëveshjeje të zgjeruar bashkëpunimi. Në vijim prezantohet puna e AIDSSH për hedhjen dritë në të shkuarën, duke hapur dosjet e përfaqësuesve të emigracionit shqiptar, si dhe duke paraqitur shërbimet e institucionit, fizike dhe online. Në mbyllje, të pranishmit mund të plotësojnë formularët e aplikimit dhe të marrin përgjigje për rastet individuale. Ndërkohë, bashkëpunimet e AIDSSH me komunitetin shqiptar në SHBA dhe arkivat në këtë vend do të vijojnë, me fokus krijimin e kuadrit të plotë historik, social e politik të periudhës së komunizmit të Shqipëri, duke thelluar kërkimin shkencor dhe zgjeruar mundësitë e studimit në arkivat përkatëse të kësaj periudhe, brenda dhe jashtë vendit.

Autoriteti e mbështet punën e vet dhe vijimësinë e projekteve të ndërmarra në parimet e rëndësishme të kujtesës, që e vënë memorien historike në themel të identitetit dhe trashëgimisë së individëve e bashkësive, si paraqitja e këndvështrimeve të ndryshme; evitimi i shprehjeve deterministe: shmangia e përgjithësimeve; trajtimi i figurave historike si individë; sigurimi i një baze gjenuine historike; përdorimi i njohurive të nivelit akademik si burime, ku çdo përmbajtje duhet të ballafaqohet e të diskutohet me akademikë të njohur dhe certifikuar për njohuritë specifike e të duhura për këtë punë. Mbështetur në këto parime, në kërkimin shkencor dhe përballjen profesionale të fakteve, Autoriteti vijon të ndërmarrë projekte ambicioze e komplekse, që kanë në fokus rishqyrtimin e historisë, rivlerësimin e saj, rehabilitimin e viktimave, rezistencën në personalitete e komunitete dhe inkurajojnë dialogun social, në emër të transparencës dhe konsolidimit të demokracisë.”

Vizita e përfaqësuesve të Autoritetit për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit në Shtetet e Bashkuara, pikërisht në Nju Jork dhe në Washington, javën e Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë – është edhe një dëshmi tjetër se Autoriteti, përfshirë Kryetaren Gentiana Sula, është serioz në zbulimin e së vërtetës në lidhje me atë periudhë të tmerrshme të historisë shqiptare. Autoriteti është për tu rekomanduar edhe për këtë nismë, me vizitën në Amerikë, për të nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi me “Vatrën” dhe me VOA-n – duke bërë kështu edhe komunitetin shqiptaro-amerikan, pjesë të përpjekjeve dhe bashkëpunëtor, që kanë për synim, siç thuhet edhe në njoftimin më lartë, “Kërkimin shkencor dhe përballjen profesionale të fakteve”, duke ndërmarrë projekte ambicioze dhe komplekse, “që kanë në fokus rishqyrtimin e historisë, rivlerësimin e saj, rehabilitimin e viktimave, rezistencën në personalitete e komunitete dhe inkurajojnë dialogun social, në emër të transparencës dhe konsolidimit të demokracisë.”

PRAG PAVARESIE- PSE SHEMBET LAVDIA E ATDHEUT

by

Përgatiti Fritz RADOVANI/Melbourne-Australi/

1 luigj gurakuqi-11 shtepia e Luigjit

KJO ISHTE SHTËPIA E L. GURAKUQIT – SHKODER/

3 pllaka

Shembja e Shtëpisë së Atdhetarit Luigj Gurakuqi në Shkoder ishte një “Parathanje”!

Gjithmonë mbas një vrasjes së pabesë asht e shkrueme me “atë gjak” një Histori…

AT ANTON HARAPI O.F.M., shkruen: “SI E NJOH UNË GURAKUQIN ?”

Tek libri “NALTIMI I NDËRGJEGJES KOMBTARE” (Pa asnjë ndryshim nga unë.FR)

Ndër shqiptarë nuk njohta kend mâ hije-lehtë se Luigj Gurakuqin.

Kujtimit t’êm nuk i çfaqet nji burrë si ai: i urtë, i mendshëm e njiheri edhe trim si zana. Personaliteti i tij qe nji krijesë origjinale, ku shpirti shqiptár, i pajisun me kulturë e qytetnim, shprehej i madh, i naltë, fisnik. Këtê pata fatin me e pasë mik zemre e shoq pune, bashkëpuntuer edhe prîjs; me te përpoqëm idealet, damë gëzimet e idhnimet; lirija e besimi qi patëm shoq me shoq, kaptoi ndër hapat mâ të guxueshëm, u ul e përfshini fjalët e punët edhe mâ të zakonshmet: por deri edhe ndër këto kande të jetës, ku edhe shpirti i fatosit ka hijet e veta, në fundin e zemrës së tij nuk pashë tjetër veç se shka bindë, tërhjekë e bân për vehte.

Në Luigjin gjeta njerín, hetova shqiptarin.

Cilsítë e rropamet e Shpirtit të tij i kam para sysh porsi idé, porsi symbol, por nuk vêhem t’ i përshkruej. Sferat e jetës së Luigjit, nuk ka pendë shqiptari qi i përfshin. I zoti ndër të zotët, i madhi ndër të mdhejt, i miri ndër mâ të mirët, Luigji qe i mbarë Shqipnís, i të gjithë Shqiptarëvet, por Shqipnija nuk qe për tê.

Të parën herë qi më rá t’ a njoh, ishem endè pa hym ndër valët e jetës.

Emzot Doçi, Pater Fishta e Luigji bisedojshin mbi problemin shqiptár. Unë, si i rí, rrijshem e ndigjojshem pa marrë pjesë në kuvend. Abati don me më bâ me folë, e thotë: Po ky frati i rí a merret me çashtjet shqiptare? A e don Shqipnín? Luigji, pa më njohtë pa më dijtë, si më pau ashtu të frikësuem e të turpnuem, mori fjalën për mue:

– Po, tha menjiherë, edhe ky e ka për zemër atdhén: edhe ky tash e jep kontributin e vet, por tash don të zâjë prej nesh. M’u bâ se m’u çel perdja: njohta optimistin e dashamirin e të rijvet. Mora zemër.

Shkuen vjetë e vjetë pá u pá mâ me tê. Kur, ja, e gjêj në Kuvendin e Françeskanëvet në Troshan, ku i skredituem e i luftuem me durimin e fatosit, në qetsí të plotë, pritëte të dyndeshin rêt’ e zeza të gojë-këqijvet, të ftofej pasjoni i anmiqvet, t’a ndiente Shkodra e Shqipnija nevojën e tij.

Nuk e mbaj mend shka folëm, por e dij se folëm gjatë, folëm me zemër në dorë, folëm si burrat me kulturë. Këtê veç mbajta mend, se ishem pjekë në nji njeri me ndiesí të nalta shpirtnore. Sikur nuk mjeroi kur Shkodra pa e njohtë e përbuzi, ashtu nuk iu rrit mendja kur Shkodra dhe mbarë Shqipnija brohoriti për tê.

Në nji odë, në nji tryezë me tê, me javë e muej bashkëpunuem në fletoren “Ora e Maleve”. Aty pash zotsín theorike e praktike, aty turret e enthuzjazmit dhe aftësín e përqendrimit, aty syperjoritetin e fisnikín e tij.

– Luigj, i thom nji ditë: Na me pendë e të tjerët me pushkë, na me fjalë e të tjerët me plumb, tash po na e dalin e na lanë në záll né me gjithë Shqipní!? E atëherë kush e pat e pat, e mjerë kush i han shpina dhé!

– Ani, tha, përzot’ a; le të na vrasin, se unë Shqipnín nuk due t’a ngrehi mbi gjaqe e intriga, por mbi idé dhe mbi ndijesí. Nuk kam marrë kurrnji shënim përmbi ato kohë vërté ideale, këtu vetëm due të përtrîj disa ndër kujtime të çmueshme qi shpirti i êm ruejti mbi ketë shqiptár vërté të jashtëzakonshëm.

***
ZGJEDHJET
Ishte koha e zgjedhjevet. Enthuzjazmi i ynë kishte shtî deri në popullin e ulët nji interesim të gjallë. Lufta elektorale vlonte, njimend e qetë dhe e organizueme, por me të tanë intensitetin e vet. Kurr Shkodra me rrethe nuk u gjet në nji lëvizje mâ ideale, mâ të madhe e mâ t’ organizueme. Ishte e para herë qi muhamedanë e katholikë të lidhun sinqerisht në njênën anë, e muhamedanë e katholikë në tjetrën anë, Opozitë e Popullore, luftojshin shoq me shoq si ndër vende të qytetnueme, jo me armë, por me fjalën e lirë e me propagandë. Na e kishim shpallë listën e deputetëvet.

I kishim bâ llogarít dhe me sigurí përfundojshin me fitim, deri në nji kandidat. Natën e zgjedhjevet kundërshtarët na çojnë fjalë për nji kompromis, po deshëm t’a qesim atë deputet. Kjo punë veç nuk kishte si me u bâ pa nji dredhí, qi ishte trathtí. Qe kush tha se do bâ dredhija mbasi qellimi ishte i shêjtë.

Nguli kambë Luigji: – Kurrën e kurrës – tha – nuk e pranoj intrigën, me e dijtë se e bjerrim krejt çashtjen ndër zgjedhje! Qe i ndershëm e burrë në veshtrim të fjalës. Si ai…
Kishin shtî njerín m’e vrá. Merr vesht se kush âsht. E kërkon dhe e gjên natën tue këthye në shtëpí, vetëm për vetëm në rrugë. Të nesërmen me buzëqeshje dhe me nji qetësí të kandëshme shpirti më kallxon: – Pater Anton, e bâna duelin! Mbramë u ndesha me N. N., i dola para dhe me dorë në revolver i thashë: Në qofsh burrë, më vrà njitash, se sa për mbas gardhi qet pushkë edhe i dobti. – Po shka bâni? Shka të tha? Si u dave shëndosh? Kështu unë gëzueshëm, por turrshëm. – Uli fjalët – tha e më bâni bé e rrëfé se nuk do të më vritëte në kurrnji mënyrë. – Po ti? … – Shko, i thashë, se megjithëse mundem me të vrá, po të fali, jo për bé rrêjshëm qi po bân, por pse nuk âsht burrní për mue me shtîj në nji njerí të lig sikurse ty.

Luigji qe vërté trim, por trim i urtë e fisnik.

Njimend se nuk kishte të holla për të marrë njerí mbas vehtes, por nuk donte t’a marrë as kur me lëmoshë t’atyne qi e çmojshin dhe e dojshin, i a imponova gati përdhuni.

– Po pse, more Luigj, ti kështu po don me e marrë në qafë vehten dhe të gjithë ndjekësit e tú? – Pater Anton, më thonte me të gjitha ndiesít e zemrës, m’âsht mbushë mendja se e para pushkë nuk më mbytë, e sa për të dytën e shprazi vetë.

Mbasi e provoi njerín qi i dhashë rojë mbas vehtes, të tanë gëzim më tha:

– Pater Anton, me kësi burrash, po, mund t’a bâjmë Shqipnín!

Kur prekej në dellin e vet ishte enthuzjast i madh, u derdhte në nji optimizëm të çuditëshëm, gadi me thanë të tepruem.”

Shenim nga FR: Vazhdon Pjesa II “Grupi “Ora e Maleve dhe Demokracia”

Melbourne    2018