dgreca – Page 2129 – Dielli

EKSPOZITA E PARE ARTISTIKE:FOTOGRAFIA “MARUBI” SHKODER

March 20, 2017 by dgreca

GR-Galeria e Arteve– Stamford (CT)/

Nga Sami Repishti/

Stamford, CT.- Te premte mbas dreke, në Galerinë e Arteve, pronë dhe iisiativë e bashkëadhetarëve tonë, çiftit Z. dhe Zonja George Pali, u hap ekspozita e fotografisë së mjeshtrave të mëdhaj Pietro dhe Kel Marubbi, dhe e pasardhësit të tyne Gegë Marubbi, pronë e“ Fototekës Marubi” Shkodër, dhe e huazueme nga Galeria e Arteve të Stamfordit. Galeria hapi dyert për publikun –shqiptar dhe të huej-, me 17 mars 2017, dhe ashtë akoma në proçesin e organizimit edhe ma profesional.

Kjo ekspozite “Life in Images” permban mbi 100 fotografi te koleksionit Marubi, dhe çfaqet per te paren here ne SHBA. Ndermarrja ashte rezultati i nji bashkepunimi ne mes te Museumit Marubbi, Ministria e Kultures, Tirane, Shqiperi dhe GR Art Gallery ne Stamford, CT. Ekspozita ashte nji nji sukses qe mundeson pamjen e nji bote fantastike te gjanave, e pame nga lenset e tre gjeneracioneve te fotografeve te familjes Marubbi. Galleria GR Art Gallery ashte e vendosun ne adresen: 1086 Long Ridge Road, Stamford, CT. 06903.

Pa dyshim, ky gjest i kulturuem i çiftit Pali na mbushë me gëzim dhe plotëson nji nevojë të madhe: gjetjen e nji lokali të përshtatshëm për njohjen e elementit shqiptar artdashës, kudo që banon ai, e që kontribuon në fushën e arteve vizuale, njeni nga të cilët ashtë edhe fotografia. Megjithëse ekspozita nuk ka ba reklamimin e zakonshëm për këte ngjarje me randësi për bashkësinë tonë shqiptaro-amerikane, vizituesit ishin të shumtë dhe pa asnji përjashtim, entuziastë për nji punë të këtillë. Për pjesëmarrësit u shtrue edhe nji buffet i pasun. Ceremonia u rregjistrue nga sherbimi i Zërit të Ameriks¨ dhe u transmetue në emisionin e mbramjes të ditës së shtundë.

***

Kush ashtë “Marubbi”(tashti Marubi) firma ma e njohun e fotografisë shqiptare?

Themeluesi i saj, Pietro Marubbi (1834-1903) arkitekt, amator fotograf nga Piacenza e Italisë, me orientim garibaldin, emigroi në Shkodër,(1850), ku ushtroi mjeshtrinë e fotografit.

Punimet e para i shohim rreth viteve 1858-1859, vite të turbullta në Shqipëri të karakterizueme me lëvizje e kryengritje të vazhdueshme anti-otomane. Piero Marubbi rregjistroi në film fazat ma të randësishme të kohës së tij: kryengritjen e Mirditës (1876-77), ngjarjet e viteve 1878-81 të Lidhjes së Prizrenit; viteve 1912 dhe pavarësinë e Shqipërisë etj. Fotografitë e tij u përhapën në gazeta të Europës, dhe ndihmuen fuqimisht me terheqë vemendjen e botës së jashtëme mbi gjendjen e mjerueme të vendit tonë, dhe forcimin e idesë së nji shteti autonom në katër vilajete me shumicë popullsie shqiptare –Shkodër, Shkup, Manastir dhe Janinë- si hapi i parë drejt çlirimit të plotë të Shqipërisë dhe themelimit të shtetit të pavarun shqiptar, të njohun ndërkombëtarisht..

Në Shkodër, italiani Pietro Marubbi zuni vend të përhershëm, dhe themeloi familjen e tij. Nga miqësia me familjen e Rrok Kodhelit, i Zadrimës,Shkodër, ai i bindi prindët dhe mori pranë vetes dy djelmtë e Kodhelit: Matia dhe Mikeli (shqip Kel) që ma vonë mori emnin Marubbi, dhe që ashtë personi krysor. Kel Marubbi (1870-1940) mbas vdekjes së plakut Pietro, themeloi dhe drejtoi “Studio Marubbi” që luejti rolin e saj historik për ma shumë se 100 vjet.

Ska dyshim që Kel Marubbi ka ushqye ndjenja atdhetarie të forta për nji Shqipëri të lirë, sepse vetëm nji qendrim i këtill hapë atij rrugën për kontakte dhe bashkëpunim me udhëheqsit e Rilindjes sonë kombëtare, në përpjekje të përbashkët me luftue planet dhe aksionet anti-shqiptare të otomanëve, serbëve, grekëve, dhe klikave shqiptare pro-turke.

Kel Marubbi kishte nji armë të fuqishme: fotografinë! Me kameran e tij dhe me profesionalizmin që e karakterizonte, ai rregjistroi personazhe e ngjarje tashma historike, si dhe i vuni ata në dispozicion të shtypit të huej, dhe perfaqsive të hueja në Shqipëri. Ky dokumentacion vizual i Kel Marubbit ka ndergjegjsue shumë personalitete konsullore të vendeve europiane në raportet e tyne pranë qeverive përkatëse. U krijue kështu nji opinion ma i saktë në këto Qeveri për gjendjen e vertetë në vendin tonë, dhe që ndihmoi denoncimin e propagandës otomane për keqtrajtimin e popullsisë shqiptare. Kjo vlen edhe ma shumë sidomos mbas firmimit të marrëveshjes “Kultus-protektorat”, kur qeveria austriake e Vjenës fitoi të drejtën e njohun ndërkombëtarisht per mbrojtjen e hapun të popullsive të besimit të krishtenë. Në nji atmosferë të këtill u sigurue mbrojtja e klerit katolik shqiptar, dhe filloi hapja e shkollave shqipe pa pengesa qeveritare, sidomos nga urdhënat fetare jezuit dhe françeskan, krysisht ne qytetin e Shkodrës (nga e cila përfituen edhe shumë studentë të familjeve myslimane).

“Me aparat në dorë e pa iu trembur syri,” shkruen studjuesi shkodran Prof. Kaheman Ulqini,” ndoqi e fotografoi ngjarje të randësishme të figurave të tyre të shquara”. Njerëz dhe akte që do të kishin humbë për jetë sikur të mos kishte qenë puna e vullneti atdhetar i të ndjerit Kel Marubbi: “kryengritja e Mirdites,(1877-78), Lidhja e Prizrenit (1878-81), ngritja flamurit në Deçiq (6 prill 1911) ngritja flamurit në Vlorë (28 nandor 1912) nga patriotë shqiptarë si Pashko Vasa, Abdyl Bej Frashëri, Dedë Gjo Luli, Ismail Qemal Bej Vlora e të tjerë, si dhe pamje të jetës së përditëshme të qyteteve tona në ato vite.

Merita e të ndjerit Kel Marubbi ashtë edhe aftësia e tij me ngritë nivelin e fotografisë në nivel artistik që përjetëson vepren e tij. Kjo aftësi e ban artin e tij nji vepër klasike. Edhe aty ku ka vuejtje e mjerim e dhimbje ai gjenë elementin thelbësor, dhe me dritë-hijet e rreshtueme me mjeshtri, ai ngren figurën, ose skenën në nivel të së përherëshmes. E na, e nderojmë!

Fotografia e nji cilësie të këtill nuk ashtë thjeshtë nji kopjim i realitetit. Arti krijohet kur i nisun nga objektivi real, krijon nji realitet të ri, saktësisht objekte artistike, të aftë me dhanë në nji mënyrë ose nji tjetër që quejmë “kenaqesi” (fr. delectation). Fotografia ashtë njena nga lamijet ku krijohet “realiteti i ri” që bahet, me kalimin e kohës, klasik. Filozofi anglez Francis Bacon shkruente: “arti, ashtë njeriu që i bashkohet natyrës”. Dhe: “Objektet reale, natyra, nuk kanë vlera preçize. Arti ashte përgjigjja e nevojës sonë me gjetë për objektin nji vlerë preçise”.

Prof. Ulqini ka të drejtë kur shkruen:” Me veprimtarinë e Kel Marubit fotografia shqiptare u ngrit në nivelin e artit”! Ajo përjetësohet!

Arti (latin: ars-artis) në parim ashtë nji nevojë esthetike “me zbulue” ate që na rrethon. Ashtë nji veprimtari e jona që synon vetëm krijimin e së bukurës, pa asnji qellim tjetër politik ose ekonomik; përndryshe, ashtë “bastardhim” ose “shitje për fitim” (nji orientim shumë i theksuem në botën tonë materialiste). Kjo nevojë për të bukurën plotësohet me krijimtari nga artisti i pakënaqun me mos-persosmëninë e realitetit që jeton; atëherë, artisti gjen frymëzimin me transfigurue realitetin në nji ‘krijim’ që i qëndron kohës, dhe merr përmasat e randësisë klasike.

Vepra e të ndjerit Kel Marubbi u vazhdue nga djali i tij i ndjeri Gegë Marubbi, i cli ruejti me shumë kujdes “pasurinë” prej rreth 150.000 negativave me vepra të shqueme. Në vitin 1970, familja ia “dhuroi” Shtetit…ashtu si këshillonte koha! Kjo “pasuri” së bashku me koleksione të tjera, formoi “Fototekën e Shkodrës” “sot nji institucion i posaçëm, e qendër e randësishme dokumentacioni për historinë, kulturën, dhe artet tona.”

Shprehja “talent” për aftësinë e Kel Marubbit nuk ashtë e drejtë, sepse “talenti” ashtë zakonisht inteligjenca e nji mjeshtrie. Per Marubbin duhet përdorë shprehja “gjeni”, naltësia e sentimenteve dhe e mendimeve tona që arrijnë pikën e revelimit, zbulimit të së panjohunës, me nji akt të njiherëshëm dhe të fuqishëm, që nuk përfill pa-aftësinë që e rrethon, dhe pengesat që e kundërshtojnë!

Profesori francez, François Germain, e përmbledh kështu: “…Njeriu nuk ashtë kurrë me të vertetë i kënaqun nga bota e realitetit; dëshirohet nji farë kompensimi, ndjehet nevoja me korrigjue botën, ose me imagjinue nji univers tjetër që të ushqej nji prirje ose nji personalitet me dispozicion të kënaqshëm, në se ka mundësi, për nderpremje , dhe për të gjith njerëzimin”.

Fatmirësisht, kjo veprimtari u zhvillue në të njajtën kohë me ate të arkitektit dhe fotografit-piktor Kolë Idromeno (1860-1939), shkodran ashtu si Kel Marubbi, dhe si ai, refugjat i ikun nga qyteti shqiptar i Artës (sot në Greqi) i persekutuem nga autoritetet otomane. Nga Marubbi, ai kultivoi prirjen e tij për art. Ai ka meritën e organizimit të së parës ekspozitë kombëtare të “Arteve të thjeshta (Tiranë,1931). Idromeno ka ekspozue edhe në Budapest (1900)) dhe në Neë York (1939) e vende tjera. Kompozimi “Dasma Shkodrane” dhe portreti “Motra Tone” jane dy kryevepra të verteta arti në pikturë, dhe njihen mirë si në Shqipëri ashtu edhe në disa qarqe artistike të jashtëme.

E gjith kjo veprimari tregon edhe nivelin e zhvillimit kulturor të qytetit të veriut në vitet kur Shqipëria flinte gjumin e randë të mbrapambetjes së shkaktueme nga shkëputja me Europën. Fatkeqsisht, kjo Shkodër, qendër kulture e arti, u shtyp keqas nga nji rregjim që nuk çmonte vlerat dhe meritat e ktij qyteti të civilizuem.

Urojmë që çifti Pali, organizatorët e GR Art Gallery-Stamford, të vazhdojnë traditën e tyne të përkahjes së artit shqiptar në Amerikë, edhe në vitet e ardhme. sidomos me përkrahjen e artistëve të rij e premtues. Amen!

———————————————

Note: Marubi Collection is a UNESCO ëorld heritage photographic archive of over 150.000 original negatives depicting scenic landscapes and daily life in Northern Albania betëeen 1850-1940. These historical documents, mostly unedited ëorks and predominantly on silver bromide glass plates, serve a visual memory of the Albanian people’s national identity and cultural evolution.

The collection ëas complied over three generations by Pietro, Kel and Gege Marubi. Pietro Marubi escaped from Italy and founded the photography studio in Shkoder, Albania in 1850. His earliest photographs gained international acclaim, as they ëere published in French, British and Italian journals. Pietro’s assistant Kel, and later on his son Gege, continued the Marubi legacy of capturing the customs ad traditions of Northern Albania.

Today, this breathtaking collection housed at the national Photo Museum in Shkoder, Albania, makes its debut in the United States at the GR Art Gallery in Stamford, CT. The ëorks presented here portray men and ëomen from all social classes in their daily life at the end of the 19^th century. They reveal a people anchored to their traditions, fierce guardians of their identity, set against the backdrop of the flourishing city of Shkoder.

(Muzeu Kombetar i GR Ministria e Kultures

Fotografise Marubi) Art Gallery Tirana, Albania

======================================================

MITHAT FRASHERI, FYTYRE E KOMBIT, U PERKUJTUA NE VATER

March 19, 2017 by dgreca

*Për herë të parë shfaqet në publik Autopsia e trupit të Mithat Frashërit, që u nda nga jeta në mënyrë misterioze me 3 tetor 1949 në Hotelin “Winthrop”,që ndodhej në 47^th Street & Lexinton Avenue, në Manhattan, Nju Jork./

Nga Dalip GRECA/Fotot: Dritan HAXHIA/

Me insiativën e ish të burgosurit politik Pëllumb Lamaj, që përjetoi ferrin e Spaçit për më shumë se 11 vjet, autor poezish, essesh dhe i dokumtarëve historikë, si dhe një grupi nacionalistësh, grupim i Ballit Kombëtar, si dhe të përndjekurish politik, në bashkëpunim me Federatën Panshqiptare të Amerikës “VATRA” kanë organizuar të Shtunën me 18 Mars 2017, në Sallën e Vatrës, takimin përkujtimor kushtuar Apostullit të Shqiptarizmit,studiuesit, publicistit, shkrimtarit, diplomatit, politikanit, avokatit të shqiptarizmës, Mithat Frashëri, fryma e fundit e Frashërllinjëve.

Veprimtaria Përkujtimore është organizuar me rastin e përvjetorit të Lindjes së Mithat Frashërit, 25 Mars 1880-Mars 2017.

Përmes kumtesash të shkurtëra, dokumentesh, fotografish, janë zbardhur edhe disa nga misteriet e fundit të jetës së Mithat Frashërit, si dhe janë bërë kritika të ashpra për abandonimin dhe harresën, që i ka bërë shteti dhe klasa politike shqiptare kësaj figure madhore kombëtare në 25 vjet tranzicion. Eshtë përsëritë, edhe një here në këtë takim përkujtimor, kërkesa se është detyra e shtetit shqiptar që të kthejë në Atdhe eshtrat e Mithat Frashërit,që Jetën ia kushtoi Shqipërisë deri në rrahjen e fundit të zemrës.

Takimin përkujtimor e ka hapur Kryetari i Vatrës, dr. Gjon Buçaj, i cili pasi ka përshëndetur organizatorët dhe pjesmarrësit, ka vlërësuar figurën e Mithat Frashërit dhe është ndalur në marrëdhëniet e Tij me Federatën Panshqiptare të Amerikës”VATRA”. Dr. Buçaj tha se Mithat Frashëri, sipas rekordeve arkivore dhe sipas ish editorit të Diellit, autor i Historisë së Vatrës, Refat Gurrazezi, Mithat Frashëri u zgjodh në mungesë Kryetar i Vatrës më 1918,(por nuk mundi të udhëtojë për në SHBA për shkak të Luftës së I Botërore, po ashtu Mithat Frashëri u emërua nga Vatra “delegat” në Zvicër, dhe së treti Mithat Frashërin e lidh me Vatrën, Fushata e madhe e “Huasë kombëtare”, e realizuar nga Vatra më 1920-1921, fushatë ku u mblodhën 198 mijë dollar nga Vatra dhe Mithat Bej Frashëri ishte i dërguari i Qeverisë së Sulejman Delvinës.

Më pas dr. Gjon Buçaj ka prezantuar moderatorin e veprimtarisë përkujtimore, Editorin e Gazetës “Dielli” Dalip Greca. Editori,vlerësoi figurën e Mithat Frashërit,figurë që u baltos për 50 vjet dhe ende vazhdon të mbetet e pavlerësuar nga qeveritë dhe politika shqiptare, duke tentuar që të hedhin mbi figurën eminente pluhur harrese dhe indiference.Qeveria e sotme e vlerëson Mithat Frashërin ende nën këndvështrimin e Epopesë së Ballit Kombëtar të Shefqet Musarajt.Eshtë koha që cdo shqiptar të clirojë shpirtin nga mëkati i së djeshmes. Indiferenca e sotme ndaj Mithat Frashërit është më shumë se sa mëkat.

Moderatori ftoi studiuesin, ish gazetarin e Zërit të Amerikës, anëtarin e Këshillit Drejtues të Vatrës, z. Idiz Lamaj, për të sjellë për të parën herë para publikut autopsinë e vdekjes, e cila zbardh vdekjen misterioze të Mithat Frashërit me 3 tetor 1949 në Hotelin “Winthrop”,që ndodhej në 47^th Street & Lexinton Avenue, në Manhattan, Nju Jork. Autopsia mbanë firmën e dr. Fisher.Në autopsi janë egzaminuar organet: Truri, stomaku, mëlçia, veshkat etj. Kjo autopsi tani ndodhet në Arkivin e Vatrës.

Moderatori përcolli skriptin e një emisioni radiofonik të përgatitur nga studiuesi Idriz Lamaj për Zërin e Amerikës me rastin e 40 vjetorit të vdekjes së Mithat Frashërit, trasmetuar me 8 Gusht 1989, ku vlerësohej figura e Mithat Frashërit si shërbestar i Kombit, si autor veprash letrare, historike dhe shkollore, si përkthyes, dhe bibliotekar i shquar, si politikan e diplomat. Në reportazhin e Lamajt vlerësohej kontributi i Mithat Frashërit si Kryetar i Kongresit të Manastirit, dhe anëtar i Komisionit për caktimin e Alfabetit të Gjuhës Shqipe, me kryetar Atë Gjergj Fishtën. Mithat Frashëri ishte deputet i Shkupit në Kuvendin e Vlorës për Shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë, ndërkohë që u emrua Ministër I Punëve Botore në Qeverinë e Ismail Qemalit.

Veprimtari i komunitetit, Eduad M. Dilo, pejsmarrës i përhershëm në veprimtaritë kushtuar Mithat Frashërit, në kumtesë e tij tha: Erdhi përsëri ky përvjetor përkujtimi i trishtuar, i brengosur, së Atdheu ynë akoma nuk është bërë Atdhe i vërtetë i Shqiptarëve! Erdhi i brengosur se Eshtrat e ” Babait të Shqiptarizmës” pushojnë akoma larg vendit që e lindi, edhe pse tërë jetën ia përkushtoi vetëm Atdheut dhe Kombit, por Atdheu ende e quan të huaj përderisa e ka braktisur. Mithat Frashëri shkriu gjithë pasurinë për të pasuruar e ndriçuar Kombin, e Atdheu nuk ka 2 metër katror vend të pushojë aty, e të gjithë të venë të përulen e ta nderojnë, të mësojnë se si duhet bërë detyra ndaj Atdheut! I dekoruar e cilësuar “Nderi i Kombit “, Atij i mohohet Atdheu! -Paradokse vetëm Shqiptare!

Dr. Skënder Murtezani, Kryetar i degës së Vatrës në Queens, vlerësoi figurën e Mithat Frashërit dhe prezantoi veprimtaritë e vatranëve të Queensit për këtë figure madhore Kombëtare. Ai solli edhe hulumtimet e bëra rreth udhëtimit të Mithat Frashërit nga Londra në Nju Jork, duke sjellë në arkivin e Vatrës edhe kopje të biletës së udhëtimit.

Moderatori përcolli edhe një fragment nga esseja e shkruar me rastin e këtij përvjetori nga studiuesi Anton Çefa, ish Editor i Diellit. Në esenë”Mithat Frashëri:”Partia ime është Shqipëria”, shkruhej:” Njerëzit e mëdhenj shpesh e bëjnë veten të paharrueshëm edhe vetëm me një fjalë, një porosi, një thirrje, duke mbetur kështu të përjetshëm në kujtesën kombëtare.Mithat Frashërin e kujtojmë kështu me sentencën e famshme “Partia ime është Shqipëria”. Një devizë që të merr sytë me dritën e idealit dhe të ngrohë me afshin e dashurisë për Atdheun. Flakërimë e vetëtimtë ndërgjegjeje kombëtare dhe zjarr i pashuar atdhetarizmi. Sado ta mbulojë hiri i murmë i kohës, do të përshkënditë gjithnjë si shpuzë e zjarrtë.

Shqipërinë e krijuan njerëzit e mëdhenj si Mithati. Ajo ka qenë me fat. Nuk i kanë munguar kurrë. Shqipërinë e kanë prishur njerëzit e vegjël. Edhe këtu ka qenë me “fat”. Nuk i kanë munguar kurrë. Përkundrazi, i ka pasur me tepri. Edhe sot e kësaj dite prishanakët vazhdojnë zanatin e tyre të përjetshëm…”

Në këtë veprimtari ishin të pranishëm një numër i konsiderueshëm ish të përndjekurish politik si: Pëllumb Lamaj, Esat Çoku,Hasan Bajo, Edmond Sejko, Vëllezërit Fatmir, Eqrem, Novruz Mujaj me të birin. Vëllezërit Mujaj kishin sjellë për arkivin e Vatrës Dekretin e presidentit Nishani, që dekoronte Pjestarët e kompanisë 4000, pjesë e të cilit ishte luftëtar aktiv edhe babai i tyre Sefer Mujo Luarasi dhe xhaxhai i tyre, Aldo. Eqerem Mujo, pjesmarrës në ceremoninë dekoruse të organizuar në Presidencën e Shqipërisë, tha se ndjehen krenarë që babai i tyre ishte një ndër ushtarët e Shqipërisë Etnike, dhe patën si frymëzues Mithat Frashërin.

Me pas modertaori ka prezantuar ish të përndjekurin politik Pëllumb Lamaj, që kaloi 11 vitet e rinisë së tij në burgun famkeq të Spaçit, një kritik i rreptë i skenarit të Katovicës, zbatuar verbërisht në Shqipëri, kritik i të gjitha qeverive, njeriu që ka marrë përsipër të ndriçojë me shpenzimet dhe kontributin e tij figurën e Mithat Frashërit.

Në fjalën e tij të shkurtër Pëllumb Lamaj, vlerësoi jetën dhe veprën madhore prej patrioti të pastër të Mithat Frashërit, sakrificat e tij si shërbestar i Kombit, kontributin e madh në Kulturën shqiptare, shërbimi ndaj popullit shqiptar, ku ndriçon roli i avokatit të madh në mbrojtje të popullsisë Çame, kontributi ne ngjarjet e Pavaresise, ku mbajti post Ministri, i pari që dha dorëheqje; lufta kundër Komunizmit dhe themelimi i Ballit Kombëtar dhe më pas përzgjedhja e tij në krye të Komitetit Shqipëria e lirë, e para qeveri serioze në mërgim pas Luftës së Dytë Botërore’. Mithat Frashëri, nuk lejoi që në Shqipëri të zbatohej skenari sllav për vetëvrasjen mes shqiptarëve, duke e shpërndarë Ballin Kombëtar dhe duke marrë në moshë të thyer rrugën e vështire të Mërgimit, sërish si Shërbestar i Kombit.

Lamaj e ka përjetësuar figurën e MITHAT Frashërit në Dokumentarin” MITHAT FRASHERI, FYTYRE E KOMBIT “, e realizuar me shpenzimet dhe kontributin e vet krijues.

Unë, kaq i pata mundësitë,kaq munda të bëj, të tjerët le ta bëjnë më mire, tha ai para se të shfaqej dokumentari ” MITHAT FRASHERI, FYTYRE E KOMBIT“.

Për 45 minuta të pranishmit ndoqën shfaqjen e dokumentarit, një kopje të të cilit, autori Pëllumb Lamaj,ia dhuroi arkivit të Vatrës.

Krahas Kryetarit të Vatrës ishin të pranishëm edhe zv.Kryetari Asllan Bushati, anëtarët e Kryesisë Marjan Cubi dhe Skënder Murtezani, anëtarët e Këshillit të Vatrës Bashkim Musabelliu dhe Zef Përndocaj. Nderuan me pjesmarrjen e tyre edhe historiani Pjetër Ivezaj dhe shkrimtarja e gazetarja nga Kosova Ajete Beqiri.

Veprimtaria u filmua nga Televizioni Kultura Shqiptare në Nju Jork, me pronar Adem Belliu.

Kontribut për veprimtarinë dha Dritan Haxhia me Video Photography Tani Studio, që ndodhet në adresën: 778 Lydig Ave, Bronx, NY 10462

Phone: (646) 468-8482

Teuta Arifi, në karrigen e Nikolla Poposkit?

March 19, 2017 by dgreca

“Politikania e cila në Qeverinë e re të Maqedonisë mund të jetë ministre për punë të jashtme”- kështu gazeta serbe “Politika” në numrin e saj të fundit e prezenton intervistën me kryetaren e Tetovës, Teuta Arifi dhe shton – Arifi pohon se Platforma e partive shqiptare në Maqedoni nuk etikenton asnjë shtet të rajonit, e sa Serbinë, transmeton FLAKA.

teuta-arifi-890x395

Tre muaj pas mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare, pushteti ligjvënës dhe ekzekutiv në Maqedoni akoma nuk janë formuar dhe nuk dihet se kur do të nodh kjo, shkruan “Politika”.BE, SHBA dhe NATO çdo ditë bëjnë presione ndaj presidentit Gjorge Ivanov ta dorëzojë mandatin për të formuar Qeveri të re nga ana e përfaqësuesve të shumicës së re parlamentare të Zoran Zaevit.

Për Ivanovin, megjithatë kjo temë është e mbyllur dhe ai kthehet te punët e shtetit në vend dhe jashtë vendit. Populli akoma proteston dhe e mbron vendin nga Platforma e Tiranës, shkruan gazetari në pjesën hyrëse të intervistës me Teuta Arifi. Por, LSDM dhe partitë e koalicionit të shqiptarëve me durim e përgatisin seancën konstituive të Parlamentit të Maqedonisë, në të cilën duhet të zgjidhet kryeparlamentari, kurse VMRO-DPMNE instiston për zgjedhje të reja.Për situatën në Maqedoni, për atë se si kanë rrjedhur bisedimet paszgjedhore dhe për vetë dokumentin i cili quhet shqiptarë ose Platforma e Tiranës, për “Politika” flet nënkryetarja e BDI-së Teuta Arifi, e cila me siguri karrigen e kryetares së komunës do ta ndërrojë me karrigen e Ministrisë së punëve të jashtme, thotë “Politika”.

Në paralajmërimin e kësaj gazete në ueb faqen e saj elektronike për intervistën me Teuta Arifin, për atë shkruan se ajo flet rrjedhshëm angjisht, frengjisht, italisht, maqedonisht, turqisht, kurse intervista është zhvilluar në serbisht në kabinetin e saj në Tetovë, që dëshmon se e njeh edhe serbishten. FLAKA

Cila është pozita kushtetuese e popullit shqiptar në Maqedoni?

March 19, 2017 by dgreca

SHSHA NË ÇIKAGO pyet Teuta Arifin:Cila është pozita kushtetuese e popullit shqiptar në Maqedoni?/

Qasje rreth intervistës për gazetën,,Politika,,të Beogradit(botuar më 18 mars 2017)/

Kryetarja e komunës së Tetovës,Teuta Arifi,në një intervistë ekskluzive për gazetën,,Politika,,të Beogradit(botuar më 18 mars 2017),ka folur gjerësisht për platformën shqiptare dhe kriza aktuale politkike në Maqedoni.Diskursi i gazetarisë serbe përmes kësaj gazete,ndër vite është bërë zëdhënëse e fuqishme e propagandës për tërë pushtet e kohës në Ballkan,ku në plan të parë ka zhvilluar (betejën politike)me mitet skandaloze të rrenës si parim ,,kombëtar,,

serb kundër popullit shqiptar dhe Kosovës.

Në intervistën për këtë gazetë serbe,Teuta Arifi,ka nënvizuar paksa e matur që mos të prish drejtpeshimin politik të aktualitetit në Maqedoni dhe sa i përket çështjes shqiptare ka folur për platformën shqiptare si dokument ,,me dy faqe dhe të formatit A4,,që kësaj radhe nuk e ka shpjeguar deri në fund çështjen e (pa)zgjidhur shqiptare në hapësirën e vet etnike.Ne konsiderojmë se me ,,platformën,,dhe me ,,Marrëveshjen e Ohrit,,nuk është zgjidhë çështja shqiptare dhe as që do të zgjidhet ndonjëherë.Pse atëherë shkojmë aq larg sikundër veproi Teuta Arifi dhe çështjen shqiptare e anashkaloi duke e lënë në rrafshin vetëm të zyrtarizimit të gjuhës shqipe,ndërkaq për të lënë çështjen e (pa)zgjidhur shqiptare me Kushtetutën aktuale(pozita e pakicës kombëtare dhe jo shtetformues).

Si mund të bëhet gjuha shqipe zyrtare në Maqedoni (vetëm)përmes platformës me dy faqe dhe të formatit A4(sic!)siç ka vënë në dukje e para e komunës së Tetovës,Teuta Arifi.Pse nuk keni folur për gazetën serbe se populli shqiptar ende nuk e ka zgjedhur drejtë çështjen e barazisë kombëtare me Kushtetutë dhe këtë problem historik e keni zbritur në faqet e platformës si dokument,që sipas mendimit tonë ajo nuk është ligj kushtetues dhe nuk është obligative për institucionet e shtetit.Atëherë si do të bëhet zxrtare gjuha shqipe në Maqedoni,SHSHA pyet Teuta Arifin,dhe bën qudi sesi asnjë nga partitë politike shqiptare me përjashtim të Ziadin Selës,nuk e ka vënë në rend të ditës dhe as që përmendin mundësinë e zgjidhjes së çështjes shqiptare përmes ndryshimeve të Kushtetutës për avancimin e barazisë kombëtare të popullit shqiptar (shtetformues)dhe jo pakicë kombëtare. Përkitazi me këtë SHSHA në Çikago kërkon nga Teuta Arifi që të shpjegoj se cila është pozita kushtetuese e popullit shqiptar në Maqedoni?

Për fund duhet të thuhet e vërteta dhe jo të mveshet me fjalë politike gjendja aktuale në Maqedoni,ku populli shqiptar duhet të rreshtohet në shkallët e barazisë kombëtare si bashkësi e dytë shumicë(shstetformues),mirëpo me këto të dhëna të kohës,kësaj radhe Teuta Arifi,e luajti lojën e strucit që nuk është dashtë që të ,,harroj,,problemin madhor kombëtare të çështjes së (pa)zgjidhur shqiptare në Maqedoni.

Skënder KARAÇICA

Skënder Karaçica
Executive DirectorAlbanian-American Association
of Intellectuals Businessmen and Activists

NUK U BESOJA SYVE

March 19, 2017 by dgreca

Nga Bajame Hoxha (Çeliku)/Bruksel/

Pas kaq vjetësh po hapen karta dhe unë pyes veten me keqardhje dhe më bën jashtëzakonisht përshtypje:si është e mundur që shumica e shkrimtarëve, njerëz me nivel të kenë qenë fuksa, spiunë, kanë dënuar njëri-tjetrin, e kanë hartuar e firmosur ekspertiza vrasëse, që u kanë marre jetën poetëve? Nuk e kam besuar kurrë për znj. Djana Çuli. Më vjen keq! Këto akte barbare, i falen pjesës naive të popullsisë, e cila, mund të ketë rënë pa dashje në kthetrat e policisë politike. Vetëm ata nuk e kuptonin se çfarë bënin. Të mjerët ata, binin në një pus të turbullt nga ku s’dilnin kurrë pa u lagur, madje keq, por, edhe intelektualët. Sigurisht, intelektualët e dinin se çfarë të keqe po bënin, hidheshin me pasion në atë pus të pistë e ishin të lumtur se i shërbenin nënës parti, e jo nderit të familjeve të tyre. Ata e dinin mirë se po i hiqnin lirinë dikujt, po e çonin në litar, qoftë edhe i panjohur për ta, ç’rëndësi kishte? Ishin shërbëtorë të denjë. Të shumtit shkrimtarë, artistë, këngëtarë, regjisorë që u dënuan, u paditën nga vetë kolegët e tyre të cilët me të tilla pisllëqe, dhe pa i zënë turpi aspak, kanë bërë karrierë dhe jetë luksi. Kjo është më se e vërtetë, se ndryshe, nuk do të mbërrinin majat në atë regjim që po mos i jepje nuk të jepte asgjë. Sidomos femrat duhej të zhvisheshin nga virtytet e larta morale për të mbërritur qëllimet e tyre të egra dhe egoiste. Sëmundje e keqa kjo, e pashërueshme, dhe e pafalshme! Bëheshin vegël e hetuesisë, apo e operativëve të policisë politike për të përfituar një emër “të mirë”, sidomos ato femra që donin të ishin në qendër të vëmendjes, të ishin në ballë të shoqërisë, të gazetave e të librave. E them me bindje e prova, kishte shumë mundësi për të mos u bërë vegla e tyre dhe për të mos punuar me organet e sigurimit dhe të hetuesisë, por, në radhë të parë, duhej të kishe karakter të fuqishëm, duhej burrëri, duhej ndershmëri, duhej ndërgjegje e lartë. Por të gjitha këto, quhen virtyte të larta njerëzore të cilat nuk mund t’i gëzojë çdo kush, ato lindin me njeriun e gjithçka është në gen e bëjnë pjesë në edukatën familjare. Aq më tepër kjo klimë ndjehej tek ata ose ato që mundoheshin të anëtarësoheshin në parti. Më kujtohet kur ishim në kamp se sa të vështirë e kishim mbijetesën por kurrsesi nuk ramë në grackën e operativit të sigurimit, edhe pse kishim oferta, kurrë nuk pranuam të ndërronim punën e rëndë dhe jetën prej skllavi as me lirinë që është më e shtrenjta, e aq më pak, me një punë me leverdi në kurriz të njerëzimit të pafajshëm. Por ja, ka pasur dhe të tillë që e kanë pasur për nder të kallëzonin një shaka apo një fjalë, apo sajonin një trillim të cilin e paraqisnin përpara organeve të sigurimit si të vërtetë dhe merrnin jetë njerëzish për t’i zënë vendin e punës. Në lidhjen e shkrimtarëve dhe artistëve, ekzistonte një rivalitet i egër, i fortë aq sa hanin njëri- tjetrin. Pra, pa pikën mëshirës, për ato familje të tëra që morën tatëpjetën dhe vuajtën me dekada. Mbaj mend brenda kampit gjithmonë nga “të lirët”(kështu i quanim ata që nuk kishin të internuar) bëhej fjalë për një vajzë të re që çmendej të futej në parti. Ajo u kthye në egërsirë, u bë kuçedër e vërtetë, ishte gati t’i pushkatonte të gjithë të internuarit sepse kishte në krah sekretarin maskara të partisë Petraq Nushin. Kam dëshirë t’u jap çmimin që meritojnë i cili quhet: turp e faqe e zezë kudo ku janë shpërndarë në ato vende me demokraci të plotë, kur dikur, ne, na pushkatonin si armiq pse i deshëm. Në kampin e Savrës transferohen dhe vijnë me punë familje shumë të mira me djem intelektualë që shoqërinë e patën vetëm me të internuarit, dhe kjo ishte familja e zotërisë më të mirë,Yzeyr Balliu, si dhe e z.Selim Hasnalliu. Vajza e vogël në moshë të re e familjes Hasanlliu ra në dashuri me një djalë shumë të urtë të një familje komuniste, që kur ishte zëvendës brigadier të gjithë donin të punonin në brigadën e tij, se ai ishte shumë i sjellshëm me të internuarit. Pikërisht, sjellja e butë e tij, dhe familja e lidhur me pushtetin, ishin dy arsyet kryesore, që e tërhoqën më shumë atë vajzë të bukur dhe çapkëne drejt tij. Ajo një vajzë idealiste, e padjallëzuar, e shikonte partinë si gjënë më të pastër, më të vyer, të bardhën të bardhë, dhe të zezën të zezë. Entuziazmi i saj dukej në sytë e qeshur e të lumtur, ajo, po futej në një familje që ishin të gjithë me partinë dhe hodhi letrat për t’u anëtarësuar e për të qenë e barabartë me familjen e ardhshme. Zhgënjimi s’qe i largët. Atë e shikoje tek punonte punëtore krahu dhe një ditë po ngarkonte misër në kurriz në lëmin e Savrës. Aty gjithë fodullëk, i veshur bukur e me kollare, u duk prijësi i partisë, bukuroshi Petraq Nushi.

E pashë, dikë kërkonte me sy të etur dhe e ndali vështrimin mbi Bukurien, vajzën e re që kërkonte të bëhej anëtare partie. Pa iu afruar mirë, për ta dëgjuar e gjithë punëtoria, si e si ta fyente, i bërtiti aq fort sa dhe fëmija në barkun e nënës do të jetë dridhur atë ditë. Të gjithë u shtangën, mbetën të ngrirë, u trembën dhe u habitën me vërsuljen e tij prej përbindëshi:

-Bukurie Hasanlliu! Ajo e trembur dhe më shumë e turpëruar, lëshoi thesin e rëndë që kishte në kurriz, dhe u kthye andej nga erdhi ai zë i egër.- Kërkon të futesh në parti? Kjo është partia! Aty të të plasi koka, në prodhim! Partia kërkon sakrifica, kurse ti me mendjemadhësinë dhe kokëfortësinë që ke s’do bëhesh kurrë anëtare e saj, e more vesh?! Aty, aty të plasësh me të internuarit, dy vjet, tre, pesë…dhe pastaj të shohim nëse e meriton. Në sytë e saj u dukën dy pika loti që rrëshqitën në faqet e freskëta. Sekretari i partisë e zbrazi dufin mbi një vajzë fare të re, duke menduar se në këtë formë e mposhti me sytë e tij të egër dhe gishtin tregues që e tundte përpara syve të saj. Ajo ishte Bikurie Hasnlliu, vajza me karakter të fuqishëm që ai se bëri dot për vete, dhe se mposhti dot asnjë stuhi, aq më pak një sekretar partie si ai, Petraq Nushi.