• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

DITA E FALENDERIMEVE NE SHTEPINE E BARDHE…

November 26, 2020 by dgreca

WASHINGTON, DC – NOVEMBER 24: First lady Melania Trump (R) looks on as U.S. President Donald Trump gives the National Thanksgiving Turkey “Corn” a presidential pardon during the traditional event in the Rose Garden of the White House November 24, 2020 in Washington, DC. The turkey pardon was made official in 1989 under former President George H.W. Bush, who was continuing an informal tradition started by President Harry Truman in 1947. (Photo by Chip Somodevilla/Getty Images)

-Falja e kokës së gjelit nga Presidentët në Shtepinë e Bardhë/

Nga Keze Kozeta ZYLO/ Dita e falënderimeve në Amerikë është festa më e madhe tradicionale amerikane. 

Miliona amerikanë udhëtojnë nga shtete të ndryshme të Amerikës për t’u mbledhur me familjet rreth tryezës së tyre.

Në Shtepinë e Bardhë kanë traditë që të bëhet falja e gjelit të detit, domethënë koka e gjelit të mos shkojë në tehun e thikës.

Edhe këtë vit u zhvillua ceremonia e faljes së gjelit të detit në Shtëpinë e Bardhë në kopshtin e trëndafilave të drejtuar nga Presidenti Donald Trump dhe zonja e parë e Amerikës Melania Trump.

Duke filluar nën Presidentin George H.W. Bush, këta gjela deti kanë marrë falje zyrtare çdo vit.

Sot, është nderi im që t’ju prezantoj gjelin me fat të këtij viti, Corn, dhe, në rast se do të kishim nevojë për të, Cob. Misri dhe kalliri. Kjo nuk është shumë e vështirë për tu mbajtur mend, apo jo? – tha presidenti Trump gjatë ceremonies.

Këta dy gjela të mrekullueshëm u zgjodhën nga tufa zyrtare presidenciale e 30 gjelave, disa bukuroshë të vërtete. Ato u rritën nga vetë Kryetari i Federatës Kombëtare të Turqisë, Ron Kardel. Punë e mrekullueshme.

Kjo është një traditë unike e Shtëpisë së Bardhë që zanafillën e saj e ka me Presidentin Lincoln në vitin 1863 për një gjel deti, të regjistruar në një dërgim të vitit 1865 nga reporteri i Shtëpisë së Bardhë, Noah Brooks.

Brooks vuri në dukje se: “një gjel deti ishte sjellë në shtëpi për darkën e Krishtlindjes, por djali i Linkolnit, Tad ndërhyri në emër të jetës së tij … Tad iu lut qe të mos therrej, ndaj dhe u pranua qe jeta e gjelit të vazhdonte.  Tad e quajti gjelin e detit Jack dhe e trajtoi atë si një kafshë shtëpiake.

Gjelat e detit që paraqiten si dhurata për presidentët amerikanë mund të gjurmohen që në vitet 1870, kur tregtari i pulave ne fermën Rhode Island Horace Vose filloi të dërgonte gjela të ushqyer mirë në Shtëpinë e Bardhë. Dhurata vjetore nga Vose fitoi publicitetin e tij të gjerë në fermë dhe u bë një institucion i vërtetë në Shtëpinë e Bardhë.

Deri në vitin 1914, dhënia e gjelave një presidenti u bë e zakonshme dhe këto oferta prekeshin shpesh me patriotizëm dhe gëzim. Dhuratat e gjelave te detit u bënë simbole kombëtare të gëzimit.

Ndërsa disa pretendojnë se Presidenti Harry S. Truman e filloi këtë traditë festash edhe pse ka zgjatur shekuj, Truman nuk “i fali” gjelat që mori. 

Biblioteka dhe Muzeu Presidencial Harry S. Truman kundërshton nocionin se ai ishte i pari që e bëri gjithashtu.

Falja e një gjeli deti u bë një normë nën Presidentin Ronald Reagan, dhe një traditë vjetore kur Presidenti George H.W. Bush vazhdimisht i falte gjelat e detit çdo vit.

Presidenti Bush tha, “Më lejoni t’ju siguroj, dhe këtë gjel deti, se ai nuk do të përfundojë në tryezën e darkës së askujt, jo këtë gjel – ai ka marrë faljen e Presidentit tani – dhe lejoi që ai të jetojë gjatë ditëve të tij në një fermë për fëmijë jo shumë larg këtu. ”   

Jane shfrytezuar materiale nga “Shoqata Historike e Shtëpisë së Bardhë”.

Kredia e imazhit: George H.W. Biblioteka dhe Muzeu Presidencial i Bushit / NARA

25 Nentor, 2020

New York

Filed Under: Featured Tagged With: dita e Falenderimeve, Keze Kozeta Zylo, ne Shtepine e Bardha

Si fillon rruga e kombit?

November 26, 2020 by dgreca

Shkruan:Astrit LULUSHI/

Xhorxh Uashinton, Presidenti i Parë i ShBA-së, në Proklamatën e tij të Parë të Falënderimeve para Kongresit më 3 tetor 1789/

“” … dhe Ndërsa të dy Dhomat e Kongresit kanë kërkuar që t’u rekomandoj njerëzve të Shteteve të Bashkuara një ditë falënderimesh dhe lutjesh publike, për t’u vëzhguar duke pranuar me zemra mirënjohëse shumë sinjale favorizuese të Zotit të Plotfuqishëm, veçanërisht një formë të qeverisjes për sigurinë dhe lumturinë e tyre. Tani, pra, unë rekomandoj dhe caktoj të enjten, ditën e 26-të nëntorit, që t’i kushtohet shërbimit të asaj Qenieje të madhe dhe të lavdishme, i Cili është Autori i mirë i të gjitha të mirave që ishin, ose do të bëhen … që ne të gjithë të bashkohemi duke i dhënë Atij falënderimet tona të sinqerta dhe të përulura për kujdesin dhe mbrojtjen e Tij të mirë të njerëzve të këtij vendi para se të bëhej komb … Dhe gjithashtu që ne pastaj të bashkohemi në dhënien më me përulësi me lutjet tona Zotit të Madh dhe Sundimtarit të Kombeve, dhe t’i lutemi që të falë shkeljet tona kombëtare dhe të tjera … që t’i japë Qeverisë sonë Kombëtare një bekim për të gjithë njerëzit duke qenë vazhdimisht një qeverisje e ligjeve të mençura, të drejta dhe Kushtetuese, në mënyrë diskrete dhe me besnikëri dhe të bindur … dhe për të promovuar njohuritë dhe praktikat e fesë dhe virtytit të vërtetë, dhe rritjen e shkencës midis nesh … dhënë nën dorën time në Qytetin e Nju Jorkut, ditën e 3 të Tetorit në Vitin e Lordit Tonë 1789.”

Filed Under: Politike Tagged With: Astrit Lulushi, dita e Falenderimeve, George Washinton

Lamtumirë Maradona-Argjentina 3 Ditë Zi!

November 25, 2020 by dgreca

– Bota i thotë lamtumirë një gjeniu të përjetshëm, mjeshtrit  magjik të futbolli –

Përgatiti:Albano KOLONJARI/

Legjenda Diego Maradona vdiq në moshën 60 vjeç pas një sulmi në zemër. Matias Morla, agjenti i vjetër i Maradona, konfirmoi lajmin ditën e  Mërkurën. Maradona kishte kryer një operacion të suksesshëm në fillim të këtij muaji për të adresuar një mpiksje gjaku në tru para se të largohej nga spitali më 11 nëntor

Një deklaratë Shoqata e Futbollit të Argjentinës shkruajti: “Shoqata e Futbollit Argjentinas, përmes Presidentit të saj Claudio Tapia, shpreh dhimbjen e saj më të thellë për vdekjen e legjendës sonë, Diego Armando Maradona. Ju do të jeni gjithmonë në zemrat tona.”

Presidenti i Argjentinës Alberto Fernandez gjithashtu konfirmoi tre ditë zie kombëtare pas lajmit. Fernandez postoi një fotografi të tij në Twitter duke përqafuar Maradonën me mesazhin: “Ju na çuat në vendin më të lartë në botë. Na bëtë jashtëzakonisht të lumtur. Ju ishit më i madhi nga të gjithë. Faleminderit që ekzistuat, Diego. Ne do të humbasim  gjithashtu një pjesën tjetër të jetës sonë “.

Ylli në pension Brazilian Pele mbajti zi për vdekjen e Maradona në një deklaratë të shkurtër dhënë për Reuters nga një përfaqësues.

“Sigurisht, një ditë ne do të godasim një top së bashku në qiellin lart”, tha ai.

Leo Messi: Një ditë shumë e trishtuar për të gjithë argjentinasit dhe futbollin. Ai na lë por nuk largohet, sepse Diego është i përjetshëm. Unë marr të gjitha momentet e këndshme të jetuara me të dhe doja të përfitoja për të dërguar ngushëllime për të gjithë familjen dhe miqtë e tij. PREHU NE PAQE

Cristiano Ronaldo :’Sot i them lamtumirë një shoku dhe bota i thotë lamtumirë një gjeniu të përjetshëm. Një nga më të mirat ndonjëherë. Një magjistar i pashembullt.

“Ai largohet shumë shpejt, por lë një trashëgimi pa kufij dhe një boshllëk që nuk do të mbushet kurrë. Pusho në paqe, ace. Ti nuk do të harrohesh kurrë”.

Klubi i Napolit:’Gjithmonë në zemrat tona. Lamtumirë Diego. Të gjithë i presin fjalët tona. Por cilat fjalë mund të përdorim për dhimbjen si ajo që po përjetojmë? Tani është koha për lot. Atëherë do të jetë koha për fjalë.

Maradona kohët e fundit ishte ndeshur me çështje shëndetësore dhe iu nënshtrua një operacioni urgjent për një hematomë subdurale disa javë më parë. Ai pësoi një sulm në zemër në shtëpinë e tij në periferi të Buenos Aires të Mërkurën, theksun mediat argjentinase. Legjenda e futbollit Diego Maradona, lindi më 30 tetor 1960 në Lanus, Buenos Aires të Argjentinës. Në sezonet 1976-1981 luan me Argentinos Juniors të Argjentinës ke në 167 ndeshje shënon 116 gola. Më pas luam për një sezon më Boca Juniors 1981-1982 ku në 40 ndeshje shënon 28 gola. Barcelona do të ishte ekipi i parë europian për Maradonën, ku në 36 ndeshje shënon 22 gola. Por Maradona do të kthehej në yllin e Napolit në Itali. Më sezonet 1984-1991 në 188 ndeshje shënon 88 gola. Më pas Sevilla Spanjë, 1992-1993 26 ndeshje, pesë gola, 1993-1994 Neëells Old Boys, pesë ndeshje dhe e mbyll karrierën tek Boca Juniors 30 ndeshje 7 gola. Në total Maradona luajti 491 ndeshje dhe shënoi 259 gola. Maradona njihet më së miri si kapiteni që ndihmoi në udhëheqjen e Argjentinës drejt titullit të Botërorit 1986. Me kombëtaren e Argjentinës luajti 91 ndeshje dhe shënoi 34 gola. Për dy vite 2008-2010, Maradona ishte edhe tranjer i Argjentinës. Pikërisht në vitin 1986 Maradona fitoi zemrat e shumë futboll dashësve shqiptarë të cilët fillun që tu vënë fëmijëve emrin e tij, si Diego, Armando etj. 

Filed Under: Featured Tagged With: albano kolonjari, Lamtumire Diego Maradona

ARISTIDH RRUCI-FIRMETAR I PAVARSISE QE NUK I DIHET VARRI…

November 25, 2020 by dgreca

Jeta dhe aktiviteti i tij./     

Shkruan:YLLI M DILO/

  Aristidh Rruci, u lind më 11/3/1875 në Sheper  të Zagorie’s.Prindërit  e tij quheshin Nikolla dhe Evanthia.Kishte vlla Leonidhen dhe  motra Aspasine,Elisaveten(Saven), Athinane dhe Sorkën. Mesimet e para i mori në fshatin e lindjes dhe më von në Manastirin e Nivanit. Bashkelagjes me A.Z.Cajupin dhe bashkekohes me I.D.Sheperin.Pas mbarimit te studimeve te mesme ne gjimnazin “Zosimea” te Janines , punoi ne Stamboll ne nje magazine qe tregetonte lende ndertimi(1896-1898) dhe ne tregun e drithit ne JANINE (1899-1904).

Ne keto qytete u njoh me atdhetaret Naim Frasheri,Shahin Kolonja,Kadri Gjata,Osman Haxhi,etj. Ne vitin 1906 u vendos ne Vlore ku qendroi deri ne fund te jetes se tij. U be nje nga tregetaret me te njohur te qytetit. 

A.Rruci bashkepunoi me I.D.Sheperin,burrin e motres se tij Elisaveta(Sava) Rruci dhe zhvilloi nje veprimtari te gjere kombetare. 

Dy intelektualet patriote sheperjote ne bashkepunim dhe me Jani Mingen,Ibrahim Shytin,Kristo Karbunaren,etj dhane nje kontribut te cmuar ne perhapjen e gjuhes shqipe,shperndarjen e librave dhe gazetave ne gjuhen shqipe ne fshatrat dhe qytetin e Vlores.      

Ne Lubonje hapen nje kurs te fshehte per mesimin e gjuhes shqipe.                                                           

Ne Shtator te vitit 1908 takohet ne VLORE me Ismail Qemalin.    Nje muaj me von ne bashkepunim me Bektash Cakranin,Faslli Patozin,Mustafa Gorishoven,etj.krijuan klubin “Laberia”; inisiator dhe financues i klubit ishte vete Aristidhi.                          

Ishte nje nga organizatoret e “Kuvendit te Drashovices” (31/7/1911)dhe mori pjese ne “Kuvendin e Sinjes”(Gusht 1911).                

Ne fillim te Gushtit 1912 kreret e VLORES,MALLAKASTRES,BERATIT,Skraparit dhe KORCES thirren ne FIER nje kuvend ku moren pjese dhe Ismail Qemali ,Luigj Gurakuqi,Aristidh Rruci. Kuvendi i FIERIT zgjodhi Hasan Prishtinen perfaqesues te kryengritesve te Jugut. Gjithe shpenzimet per armatimin,veshjen dhe ushqimin e kryengritesve u perballuan nga A.Rruci. 

Mbante korespondence te rregullt me A.Z.Cajupin,I.D.Sheperin,Jani Vruhon,Sotir Kolene.

Ne Nendor 1912 ishte delegat i TEPELENES ne Kuvendin e VLORES per shpalljen e Pavaresise Kombetare dhe firmosi Aktin e Pavaresise me siglen “A.Ruci”.

 Per ate kohe, Lef Nosi , nje personalitet i madh, ne kujtimet e tij shkruan: :”…. Me nje here mbas shpalljes se pamvaresise, Ismail Qemali me shoke dhe me popullin mbrapa, shkuan ne Xhami dhe Kishen kryesore te qytetit te degjonin lutjet Fetare te rastit , udhehequr nga Kleriket Shqipetare. Edhe ne Xhami e Kishe u duken te ngrihen dhe te valojne dy Flamure te Shqiperise. 

Keta dy flamure u gjenden ne shtepit e ZZ. Aristidh Ruci dhe Eqerem Vlora. 

Zonjat e ketyre te dyve shkonin te Marigoja per te qepur e qindisur rroba. –Ne shembell te Flamurit te Marigose, edhe Ato kishin qindisur nga nje Flamur”. 

 (L. NOSI,DOKUMENTA  HISTORIKE).                 

Aristidh Rruci mbrojti punimet e Kuvendit te VLORES me ushtrine qe vete e financoi.Ne qeverri nuk mori vota te mjaftueshme(vetem 14) se bashku me Jani Mingen(20).                                       

Nga zyrat e A.Rrucit , me alfabetin “Mors” u be e njojtur ne qeverrite e asaj kohe shpallja e Pavaresise se Shqiperise. 

Megjithese nuk u zgjodh ne Qeverrine e VLORES,ai zhvilloi nje veprimtari te gjere per zgjidhjen e problemeve ekonomike e financiare te Qeverrise duke shpenzuar nga pasuria e tij.

Ndihmoi per ngritjen e administrates se saj  ne Vlore,Fier,Tepelene,Gjirokaster,Delvine Sarande.    Gjate viteve1918-1920,ne bashkepunim me atdhetaret vlonjate u perfshi ne nje veprimtari te dendur anti italiane;ishte nje nga organizatoret e demostrates se 28/11/1919.U dallua ne krijimin e “Komitetit te Mbrojtjes Kombetare” per organizimin e luftes se VLORES.  Se bashku me Jani Mingen,Shezair dhe Vesel Comon mori pjese ne hartimin e statusit te shoqerise”Perlindja Kombetare” 1920.

 Ne vitet 1920-1924 u perfshi ne levizjen “Atdheu” dhe shoqerine “Bashkimi”.Bashkepunoi me Avni Rustemin,Fan S. Nolin, Halim Xhelon,Jani Mingen per rimekembjen e VLORES; ndihmoi shkolla te fshatrave dhe te qytetit me baze materjale,libra ,fletore dhe orendi.                                                     Mbajti korespondence te rregullt me Justin Godardin,qe u njoh pas ardhjes se tij ne SHQIPERI,dhe Shtjefen Gjecovin.

 Aristidh Rruci kishte autoritet, vleresohej, nderohej dhe respektohej.                  Ka qene anetar i Keshillit Administrativ te Bashkise se Vlores, sipermarres ne fabriken e duhanit ne DURRES,posedues i 40% te aksioneve te shoqerise me aktivitet ne ITALI.

 Ne vitin 1937 ka qene antar i kryesise se Bankes Kombetare Shqiptare dhe nismetar per krijimin e deges se Kryqit te Kuq Shqiptar per Vloren.                                Dha nje kontribut financiar me rendesi per arsimimin ne Universitete te femijve te motres se tij Elisaveta(Sava) Rruci Dilo. Gjate viteve te luftes A.N.C u arrestua nga pushtuesit italiane dhe u interrnua ne ITALI. Ndihmoi ekonomikisht pa rezerva luften A.N.C.,por nuk u pajtua me rregjimin gjakatar qe u vendos pas lufte.                

 Per kete aresye u arrestua si kundreshtar politik i rregjimit diktatorial dhe hoqi kavalarin e tmerrshem ne burgjet shqiptare.Pas daljes nga burgu ne vitin 1950 shpalli greve urie dhe vdiq. U percoll ne banesen e fundit nga familjaret e tij.Trupi i tij u vendos prane varrit te birit te tij Nikollaq, student universitar vdekur ne moshen 25 vjecare.                                    

Nje perle e krijimtarise letrare shqiptare, jane vargjet qe Aristidhi shkroi mbi varrin e te birit:   Nikollaq

Shpresat  dhe endrrat mi more me vete

Ne varrin e ftohte ku shkon djalerine

Si lulet e veres u vyshke,u trete

Dhe le pas   neve mjerimin e zine.       

  Sebashku  me neve ju lut Perendise

Atje ku je Ti dhe neve te vime

I thuaj s’rrohet me ne strehen e zise

As mundim me teper farmakun ta pijme .     

 A ka varr Aristidh Rruci ku te prehen eshtrat e tij? Jo! 

Aresyeja qe nuk ka varr eshte kjo: ne vitin 1962 , me rastin e festimeve te 50- vjetorit te Pavaresise,qeverria shqiptare dha urdher qe te c’ vendoseshin varrezat publike te qytetit te VLORES dhe te vendoseshin atje ku ndodhen sot.                 Ndermarrja komunale e qytetit qe zbatoi kete vendim nuk lajmeroi te afermit e tij qe jetonin ne SHEPER te ZAGORIES , niperit dhe mbesat e tij Dilo. Kjo per aresyen e thjeshte se gjithe VLORA e asaj kohe dinte qe ne varrin e blinduar qe Aristidhi beri per te birin, vendosi pjese te pasurise se tij , brilante dhe ar. Vjedhesit e kesaj pasurie nuk u interesuan per vendosjen e eshtrave te Aristidhit dhe te birit te tij Nikollaq ne vorrezen e re te VLORES.                           Sa per qeverrine , ajo vazhdonte ta konsideronte akoma armik.                                              Ne vitin 1958 me sistemimin e velleheve neper fshatra,nga jeta nomade qe benin deri atehere, shtepia ne SHEPER dhe  pronat e “armikut” A Rruci ju dhane njeres nga keto familje. Ne vitin 1992 ” me triumfin e demokracise” shtepia e Tij ne VLORE kaloi ne pronesi te familjeve qe rrinin me qira aty,shtepia  dhe pronat ne fshat  ju dhurua familjes qe banonte ne ‘te. Ato pak relike personale te Aristidhit qe ruheshin tek niperit e tij humben pa nam e nishan nga sekuestrimet qe u bene ne vitet e diktatures dhe bastisjeve ne vitet e tranzicjonit.                                            Shiritat e transmetimit ne alfabetin ” Mors”  te shpalljes se Pavaresise si dhe korespondenca me patriotet qe permendem me lart, ruheshin ne arkiven e nipit te tij  Margarit Dilo ne SHEPER . U sekuestruan nga zyra e permbarimit te GJIROKASTRES ne Gusht te vitit 1970 pas dhenies se vendimit me burgim dhe sekuestrim te pasurise te nipit te tij Koco Dilo. Per kete krim kombetar Margarit dhe Qirjako Dilo vune ne dijeni me shkrim E.Hoxhen dhe Kom. Qendror. Por nuk moren asnje pergjigje.   Qirjako Dilo zhvilloi dhe nje gjyq ne GJIROKASTER ku akuzoi zyren e permbarimit per marrjen e pasurise dhe te arkivit familjar,por nuk e fitoi.Ne qoftese shteti ka ruajtur librat dhe korespondencen familjare te Dilo-ve te SHEPERIT , brenda ne ‘to gjenden dhe shiritat dhe korespondenca e Aristidhit.Per thesaret e tjera kombetare qe ndodheshin ne kete arshive ,do te flasim here  tjeter. Me rastin e festimit te 100-vjetorit te Pavaresise , Presidenti i Republikes se Shqiperise dekuroi me titullin “Nderi i Kombit” Aristidh Rrucin .

Shkrimtari dhe studjuesi i cquar Piro Loli ne vepren dedikuar ketij kollosi  “Aristidh Rruci dhe koha e burrave” ,hedh drite mbi kete “aisberg” te patriotizmit shqiptar. BIBLIOGRAFI

– A.Q.SH  F.B.D.48dhe F.58 dok. 8.9.1920

– Gace Bardhosh ” Ata qe shpallen Pavaresine Kombetare” 1977  F.135-137 dhe nga epistolari i Ibrahim Shytit 1994 F. 170-173.                                                         V- Dokumenta Historike,1924 F.170-173.

– Qeverria e Perkoheshme e Vlores 1962 F.58-59.

-Pango Apostol ” Enciklopedia e Zagories” 2004 F.243-245.

Filed Under: Histori Tagged With: Aristidh Rruci, firmetar i pavaresise, Ylli M Dilo

MINISTËR I PARË I USHTRISË KOMBËTARE SHQIPTARE

November 25, 2020 by dgreca

108 VITE PAVARËSI /

MEHMET PASHË DERALLA – MINISTËR I PARË I USHTRISË KOMBËTARE SHQIPTARE /  

Nga QATIP MARA/NEW YORK/

Në historinë e Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë kujtohet  e nderohet  edhe  personaliteti i shquar i  Kabinetit të Parë të Qeverisë së Përkohëshmë të Vlorës, Mehmet Pashë Deralla ,Ministri i  Parë i Ushtrisë Kombëtare Shqiptare. Mehmet Pashë Deralla  është një ndër figurat e  shquara të Kombit Shqiptar, i cili lindi në Gradec të Tetovës  në vitin 1843. Arsimin fillor e mori në Tetovë, kurse atë të mesëm në Shkup. Ishin vite kur ndjenja e fortë e lirisë dhe e shpëtimit kombëtar po rritej me shpejtësi në të gjitha trojet shqiptare.     Në periudhën e Rilindjes Kombëtare Shqiptare familja Deralla, ka qenë në çdo kohë në radhët e para të  barrikadës ndaj çdo rrebeshi, të paepur në stoicizmin e tyre, ajo  është  përballur me hordhi armiqësh ,duke mbrojtur me heroizëm trojet shqiptare.. Në familje Mehmet Deralla mësoi shumë për të kaluarën e popullit shqiptar dhe më pas, kjo ndjenjë e kultivuar  do ta bënte  një luftëtar të paepur për lirinë e kombit shqiptar.

         Mehmet Pashë Deralla. njihet në memorien historike si një ndër protagonistët e Lidhjes së Prizrenit në vitin 1878 dhe ishte një nga nënshkruesit e deklaratës së pavarësisë…   Ishte një nga protagonistët kryesorë të qëndresës shekullore përballë sulmeve serbo-malazeze. Nën komandën e tij, luftëtarët shqiptarë i gozhduan forcat serbe në hapësirën ndërmjet Drinit të Bardhë e Drinit të Zi. Arsimin fillor e kreu në Tetovë, kurse atë të mesëm në qytetin e Shkupit. Pas shkollimit në vendlindje, studimet e larta i ndoqi në Akademinë Ushtarake të Turqisë. Pas diplomimit, do të shërbente për disa vite në një regjiment këmbësorie në Anadoll dhe njëherazi, atij do t’i jepej e drejta për të ndjekë shkollën e lartë të Shtatmadhorisë në Stamboll, që ishte niveli më i lartë i arsimimit ushtarak në Turqi. Në moshën 35-vjeçare u gradua Pasha (Gjeneral) i Perandorisë Osmane . Gjenerali i ri Mehmet Deralla  u emërua komandant xhandarmërie në Bagdad të Irakut dhe, më vonë, në Halep të Sirisë. Nga Siria u transferua në Selanik, më pas transferohet në vilajetin e Kosovës, ku vendoset me detyrë në kryeqendrën e tij, në Shkup. Në vijim e shohim në funksionin e qeveritarit dhe komandantit të qarkut të Prizrenit që përfshinte edhe Gjakovën, Tetovën dhe Lumën. 

      Gjenerali i ri, Mehmet Deralla, në kulmin e karrierës së tij e hoqi uniformën  osmane të pashait, për të mos e veshur më kurrë gjatë gjithë jetës së tij,sepse ishte vënë në dispozicion të Ushtrisë Vullnetare të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Ai u emërua këshilltar i njërit prej udhëheqësve popullorë të Lidhjes Shqipatre të Prizrenit , Sulejman Vokshit .. Mehmet Deralla së bashku me babanë e tij ishin në vijën e parë të frontit të luftës për liri. Babë e bir treguan gatishmëri të lartë për  të sakrifikuar gjithçka për idealet kombëtare shqiptare.

     Lidhja e Prizrenit u shtyp, por Mehmet Deralla nuk hoqi dorë nga idealet e tij. U aktivizua përsëri  në Lidhjen e Pejës , nën drejtimin e Haxhi Zekës.Mehmet Pashë Derallën e internuan në Bagdad për t’i prerë çdo mundësi kontakti me Shqipërinë

        Në dokumentat e botuara shkruhet : “Kryengritja xhon-turke e vitit 1908, që u pasua nga një amnisti e përgjithshme, i dha mundësi Mehmet Pashë Deralla të rikthehej në funksione të larta në ushtrinë osmane. Në Stamboll mendonin se ai do ta mirëpriste rehabilitimin dhe riveshjen e uniformës së gjeneralit osman. Pas dy dështimesh të hidhura, a nuk ishte rasti që ai të mendonte, më në fund, edhe për veten e familjen e tij, për të ardhmen e tij dhe njëherësh për prosperitetin e të tij, për një jetë të qetë e të lumtur?  

Mirëpo për çudinë e shumë turqve dhe të pak shqiptarëve që nuk e njihnin sa e si duhet, Mehmet Deralla refuzoi duke dhënë përgjigjen e tij befasuese:

 “U jam mirënjohës për bamirësinë, por tani i takoj tjetërkujt”. Ai refuzoi, sepse fatet e Shqipërisë i qenë njësuar në vetëdije me fatet e tij. U kthye në atdhe me po atë vendosmëri të viteve të stuhishme të të dy lidhjeve historike shqiptare që mbetën vetëm si gurë kilometrikë udhërrëfyes drejt pavarësisë. E presin triumfalisht në vendlindje pas një mungese të gjatë gati dhjetëvjeçare. Tashmë ai ishte bërë i njohur edhe në qarqet më të larta të Europës. Emri i tij qe cituar edhe nga ministri i Jashtëm i Austro-Hungarisë, konti Bertoldt, për të cilin:

 “Mehmet Pashë Deralla qe një burrë me kulturë të gjerë dhe ndjenja të pastra kombëtare”.

      Në vitet 1908-1912 shtëpia e Derallave,në Tetovë do të shndrrohej në një çerdhe të shqiptarizmës.Mehmet Pasha dhe i biri Halimi ishin kurdoherë në krye të lëvizjeve të mëdha atdhetare,duke dhënë ndihmesë jo vetëm me trimërinë,guximin,logjikën por edhe me pasurinë e tyre.Të dy sëbashku ata do të prisnin e do të përcillnin në shtëpinë e madhe në Tetovë, trimat patriotë e atdhetarë si Sali Gjukën, Bedri Pejanin, Bajram Currin,Isa Boletinin,Mid’hat Frashërin,Hamdi Ohrin,Hoxhë Vokën dhe dhjetra atdhetarë të tjerë nga krejt viset etnike shqiptare. Ata do të merrnin pjesë në Kuvendin e Junikut e mandej në fillim të viteve 1912,do të komandonin çetën e parë të luftëtarëve tetovarë, e cila rroku armët për t’u bërë ballë sulmeve turke dhe atyre serbo-bullgare    Mehmet Deralla ishte një nga organizatorët më në zë të kryengritjeve të mëdha të Kosovës të viteve 1910, 1911 dhe 1912.

      Lufta  Ballkanike e monarkive të gadishullit kundër Perandorisë Osmane kishte objektiv kryesor pushtimin e trojeve shqiptare. Mali i Zi, Serbia, Bullgaria dhe Greqia ishin të interesuara të mohonin ekzistencën e kombit shqiptar, për të realizuar aneksimin e  trojeve shqiptare..Në këto ditë të tmerrshme jete ose vdekje për shqiptarët., Mehmet Deralla  përkrah atdhetarëve të  shquar, ishte  ndërmjet radhëve të para që u ngritën në këmbë për mbrojtjen e tokave shqiptare dhe çlirimin e vendit nga robëria 500-vjeçare osmane. Gjenerali  Mehmet Deralla , në luftimet e ashpra me serbët, arriti t’i mbajë trupat serbe në hapësirën ndërmjet Drinit të Bardhë e Drinit të Zi. Një bllokim i tillë krijoi terrenin  e domosdoshëm, siguroi kushtet historike për ngjarjen e madhe të ngritjes së flamurit në Vlorë më 28 nëntor 1912

         Mbas Shpalljes së Pavarësisë dhe formimit të qeverisë të parë  të Shqipërisë të pavarur, kryeministri  Ismail Qemali , mbështetur në meritat, kapacitetet profesionale dhe atdhedashurinë e zjarrtë të Mehmet Pashë Derallës i ofroi  postin i ministrit të ushtrisë kombëtare Shqiptare.   U formua Ministria e parë e Mbrojtjes që quhej Ministria e Luftës. Ministri i parë i luftës ishte Mehmet Pashë Deralla. Kjo Ministri kishte një efektiv që përbëhej nga disa oficerë shqiptarë të ish ushtrisë turke, nënoficerë dhe  popull të armatosur. Si detyrë kryesore këto forca kishin të organizonin mbrojtjen e qytetit të Vlorës ku ndodhej qeveria e sapo formuar dhe ta mbronte atë nga çdo lloj rreziku. 

         Mehmet Pashë Deralla, u emërua  Ministër i parë i Luftës , në  mbledhjen e pestë të kuvendit Kombëtar të Vlorës,  sipas votave të fituara. “Kjo zgjedhje u verifikua në seancën e pestë, e cila filloi më 3 dhjetor dhe zgjati deri më 4 dhjetor, kur u bë votimi për ministra, ku nga 63 delegatë, të pranishëm ishin vetëm 57, vend i tretë i takoi gjeneralit tetovar me 42 vota, pas Luigj Gurakuqit e Mufid Beut. “

    Dita e  Ushtrisë Kombëtare Shqiptare, 4 dhjetor 1912,  lidhet dhe me emrin e kontributin e Mehmet Deralla, i cili   u bë organizatori dhe frymëzuesi i qëndresës me armë në dorë kundër të gjitha trupave pushtuese ballkanike që po sulmonin Shqipërinë. Ai reformoi trupat vullnetare dhe siguroi sovranitetin e Qeverisë së Vlorës .

      Populli  e hymnizoi, me këngën:

                     ”O Mehmet Pashë Deralla, 

                      Rritur me përshesh baruti,

                      Të kishte shku fjala dhe palla,

                       Lisi i tyre je te supi.

                      Të këndon Labëria, 

                      Siç këndonte për Gjon Lekën

                      Të këndonte historia,

                      Kur për nënën të japin jetën.

                      Po ku i rri valles së rëndë,

                      O Mehmet Pashë Tetovari, 

                       Nëna prapë të do në këmbë,

                          Tundu dhe, çohu nga varri

Qatip Mara 

Nju Jork  25 nëntor 2020

Filed Under: Featured Tagged With: Mehmet Pashe derralla, ministri i Pare, Qatip Mara

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 294
  • 295
  • 296
  • 297
  • 298
  • …
  • 5724
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDAA i SHBA-së dhe pozicioni i Kosovës në arkitekturën e sigurisë
  • Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision Song
  • Garë për pushtet…
  • Njëqind vjet vetmi!
  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT