• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

“BANALITETI I SË KEQES”, NUK KA TË NDALUR SHQIPËRI

October 21, 2020 by dgreca

 Nga Frank Shkreli-

Të marten në Tiranë gjëndej për vizitë Ministri i jashtëm grek, Z. Nikos Dendias për takime me udhëheqsit më të lartë të shtetit dhe qeverisë shqiptare.  Ndër të tjerë, Kryediplomati grek pati takim me Kryeministrin e Shqipërisë, Z. Edi Rama, të pasuar me një konferencë për mediat nga zyrtarët e lartë të dy vendeve fqinje. 

Kryeministri i Shqipërisë, Z. Rama e ka zakon, që në raste të tilla publike të komunikojë, jo vetëm, nepërmjet fjalëve e deklaratave, por përdor edhe simbole, sipas nevojës dhe rrethanave.  Disa javë më parë, ai deklaroi nga foltorja e parlamentit të Shqipërisë se “komunizmi dhe komunistët ishin në anën e duhur të historisë”, një deklaratë kjo që u pasua, 2-3 javë më vonë, me një deklaratë tjetër, në të njëjtën frymë dhe domethënje, në mbrojtje të komunizmit nga Kryetari i Kuvendit të Shqipërisë, Z, Gramoz Ruçi, i cili tha me krenari se, “Jemi ndarë komunistë dhe ballistë, që në vitin 1944…”

Unë jetoj dhe kam punuar në Shtetet e Bashkuara Amerikës për 50-vjet dhe falënderës Zotit nuk kam asgjë të përbashkët me ballistët, e me komunistët, jo se jo. Prandaj nuk dëshiroj t’i futem ndonjë debati  për të mbrojtur njërin as tjetrin, por si shqiptaro-amerikan më shqetësojnë prirjet e kohëve të fundit, të udhëheqësve më të lartë aktualë të Shqipërisë, ndërsa mbrojnë një ndër periudhat më të zeza të historisë së Shqipërisë dhe të shqiptarëve – komunizmin sllavo-aziatik — madje edhe 30-vjet pas shembjes së komunizmit zyrtar.  

Sipas fotografive dhe disa portaleve në takimin me Ministrin e Jashtëm grek, Kryeministri i Shqipërisë, kësaj radhe, nuk bëri ndonjë deklaratë në mbështetje të komunizmit enverist, por dërgoi një mesazh të qartë, realisht dhe simbolikisht — me veshjen e tij — me një kollare pra, me flamurin kuqezi — simbolin më të shenjtë dhe përbashkues të të gjithë shqiptarëve pa dallim — dhe shqiponjën dykrenore, të përdhosur me yllin komunist, simbol i një ideologjie të dështuar e kriminale sllavo-aziatike, të hedhur tanimë në koshin e plehrave të historisë — siç thonte dikur ish-presidenti i Amerikës, Ronald Reagan — nga mbarë bota e qytetëruar, por, siç duket, jo nga Kryeministri i Shqipërisë dhe nga Kryetari i Kuvendit të atij vendi.  Kishim menduar dhe shpresuar se ky yll  –që nuk shëndriti kurrë për askënd dhe të cilit ia pau sherrin mbarë bota për krimet që u bënë në emër të tij, e sidomos Shqipëria dhe shqiptarët — ishte shlyer njëherë e mirë nga simbolet kombëtare të shqiptarëve.  

Por, jo, paskemi qenë gabim dhe vazhdojmë të jemi gabim. Banaliteti i së keqës së komunizmit shqiptar vazhdon, me shfaqjen zyrtare të mjeteve, deklaratave dhe simboleve të tjera nostalgjike të komunizmit.  “Banaliteti i së keqës…” dhe “Banaliteti burokratik…” do t’a quante, Hannah Arendt,  ndoshta filozofja më me influencë dhe ndër shkrimtarët më të njohur të shekullit të kaluar, edhe sot në 45-vjetorin e vdekjes së saj – 30-vjet pas shembjes së komunizmit zrytar  në Shqipëri.  

Kështu e ka përcaktuar Hannah Arendt bashkpunimin e kategorisë së këtyre njerzëve duke përshkruar të keqën e nazizmit dhe të komunizmit, në periudhën e jetës dhe veprimtarisë së saj:  “Subjekti ideal i sundimit totalitar nuk është nazisti i bindur ose komunisti i bindur, por njerëzit për të cilët dallimi midis faktit dhe trillimit, dhe dallimi midis të vërtetës dhe gnjeshtrës, nuk ekzistojnë më.” (Hannah Arendt, Origjinat e Totalitarizmit).

Më habit tepër fakti se pse përfaqësuesit ndërkombëtarë në Tiranë nuk reagojnë ndaj këtyre dukurive dhe prirjeje, por edhe deklaratave publike, pro-komuniste të autoriteteve më të larta të Shqipërisë, një vend që gjithnjë pretendon se dëshiron të bëhet anëtare e Bashkimit Evropian. 

Të nderuar ambasadorë, duhet të jeni të sinqertë me shqiptarët: me Enver Hoxhën dhe me nostlagji për komunizëm, sidomos të atij të llojit enverist, nuk shkohet në Evropë!  Ambasadori i nderuar i Gjermanisë në Tiranë, Z. Peter Zingraf, paralajmëroi sot nga Shkodra se, “Shqipëria ka shumë për të bërë…”.  Një ndër ato kushte që duhej të plotësonte Shqipëria është përballimi i saj — i udhëhequr, zyrtarisht, nga qeveria dhe entet shtetërore, përfshir parlamentin – me të kaluarën e saj komuniste dhe me krimet e regjimit të Enver Hoxhës.  Është kjo një kërkesë kjo në përputhje të plotë dhe të domosdoshme me vendimet që kanë marrë, vite më parë, shumë prej vendeve të tjera anëtare të Bashkimit Evropian dhe në NATO, përfshir Gjermaninë, e cila është shembull i përballjes së saj me nazizmin dhe me komunizmin.  

Thuhet se diplomatët ndërkombtarë të perëndimit në Tiranë nuk reagojnë ndaj këtyre dukurive në Shqipëri sepse janë të interesuar më shumë në stabilitetin e vendit se sa në zhvillimin e një demokracie të vërtetë.  Hannah Arendt do të këshillonte se edhe, “Hitleri e Stalini i mbajtën premtimet për stabilitet, për të fshehur qëllimin e tyre të vërtetë, për të krijuar një gjëndje paqëndrueshmërie të përhershme.”  Për 30-vjet tani, ju flisni dhe shpenzoni fonde për vendosjen e drejtësisë në atë vend. Për çfarë drejtësie e kini fjalën, kur Kryeministri i vendit marshon para kamerave të televizionit me kollare kuqezi me yll të kuq në qafë, simboli i regjimit më të pa drejtë e kriminel komunist në Evropë.  Të nderuar diplomatë perëndimorë!  Nëqoftse vazhdoni me heshtjen tuaj ndaj këtyre dukurive pro-komuniste në Shqipëri — ndaj këtyre prirjeve nostalgjike komuniste të autoriteteve shqiptare – atëherë ju ia kini arritur qëllimit drejt krijimit të një paqëndrueshmërie politike të përhershme në Shqipëri dhe jo objektivit të përfolur për forcimin e një demokracie perëndimore, ashtu siç e gëzoni ju në vendet tuaja. Me ndihmën tuaj, të na rrojë, jo vetëm i ashtuquajturi “stabilitet” por dhe përjetësimi i frymës komuniste në Shqipëri! U lumtë! Efkaristo dhe ejvalla, u qoftë të gjithëve!

Frank Shkreli

Image may contain: one or more people

Nga takimi i Kryeministrit të Shqipërisë, Z. Edi Rama me Ministrin e Jashtëm grek, Z. Dendias të marten në Tiranë, 20 tetor, 2020 – Vini re yllin e kuq në kollaren kuqezi të Z. Rama, me shqiponjën dy krenore të Gjergj Kastriotit – Skenderbe, të njollusor me yllin komunist sllavo-aziatik) të Kryeministrit shqiptar.

Filed Under: Politike Tagged With: Frank shkreli, Ministri i Jashtem grek, Nikos Dendias

“Mirësevini Zoti Marshall!”

October 21, 2020 by dgreca

Nga Andon Dede-

Një “Plan i ri Marshall”, – kështu u vlerësua nga ekspertët amerikanë marrëveshja e nënshkruar në Shtëpinë e Bardhë, nga Serbia dhe Kosova, pasi Shtetet e Bashkuara po investojnë plot 13 miliard dollarë, shumë që nuk ishte parë që pas Luftës së Dytë Botërore.

Dy javë pas paktit të ndërmjetësuar nga presidenti Trump, një delegacion amerikan vizitoi Kosovën. Duke folur për investimet amerikane, Grenell tha se projektet infrastrukturore dhe ekonomike janë provë e përkushtimit të presidentit Trump ndaj rajonit. “Nuk do të ishim këtu po të mos ishte presidenti Trump. Pas marrëveshjes, presidenti na mblodhi dhe na tha: “Tani duhet të shkoni ta zbatoni atë që u nënshkrua në Uashington”, tha Grenell. 

Pas përfundimit të takimit me liderët e Kosovës, Grenell foli për mediat. “Përshëndetje nga presidenti Trump. Jam këtu bashkë me shumë kolegë. E shikoni këtë prapa meje? Ai është njeriu i parave. Ai e ka sjellë një çek të madh. Në fakt, ende jo, por do ta sjellë” – tha Grenell duke iu referuar Adam Boehler, Shef Ekzekutiv i Korporatës Ndërkombëtare të Financave të Zhvillimit të SHBA-ve. “Çfarë ne dëshirojmë të bëjmë është që të zbatojmë me përpikëri zotimet. Duam që t’i tregojmë popullit të Kosovës se do të punojmë për zhvillimin e tij ekonomik”.

Si në Prishtinë edhe në Beograd, më i gëzuar apo dhe më i kënaqur për marrëveshjen në fjalë, dukej Grenell, madje ai as nuk përpiqej ta fshihte entuziazmin. Veçanërisht kjo ra në sy gjatë një darke në Beograd, me presidentin dhe kryeministren e Serbisë, duke kënduar këngë tradicionale amerikane. Logjika më elementare, me që është fjala për një marrëveshje dypalëshe, do të kërkonte që nderohej jo vetëm mysafiri, por dhe vetë pjesëmarrësit, veçanërisht Kosova, për njëqind arsye, që nuk po përmend këtu. Por, euforia e mysafirit as që linte shteg  për protokolle të atilla.   

As që do të ndalesha aq shumë te kronikat e kësaj marrëvesheje, nëse ato nuk do të më sillnin në mendje    një film spanjoll, të viteve ’50, të shekullit të kaluar, që më ka lënë mbresa të pashlyeshme sa që kujtohet me detaje, si ta kisha parë dje. 

*  *    *

 “Mirësevini Zoti Marshall!”  (Spanjisht: “¡Bienvenido, Mister Marshall!”).

Është një film-komedi, e vitit 1953, me regjizor Luis García Berlanga dhe konsiderohet si një nga kryeveprat e kinemasë spanjolle. Filmi fitoi çmimin ndërkombëtar për komedinë më të mirë, në Festivalin në Kanë, më 1953. Në vitin 1996, Akademia Spanjolle e Filmit e cilësoi atë si filmi i pestë më i mirë spanjoll i të gjitha kohërave.

Regjizori Berlanga, përmes këtij filmi, nxjerr në pah stereotipet e trashëguara nga spanjollët e amerikanët në lidhje me kulturat e njeri-tjetrit dhe njëkohësisht nuk i kursen  kritikat sociale të Spanjës Frankiste të viteve ’50, të shekullit të kaluar.

        Filmi tregon për një fshat apo qytet të vogël  kastilian, Villar del Rio, tipik spanjoll; me banorë po aq tipikë: pjesa më e madhe e popullsisë janë fshatarë, një prift, një kryetar dhe një hidalgo. Kryetari i moshuar dhe paksa i shurdhër, Don Pablo, është i alarmuar, pas një vizite të përfaqësuesi të Qeverisë lokale, i cili i thotë atij se amerikanët janë përgjegjës për shpërndarjen e fondeve të Planit Marshall. Ata do të kalojnë nëpër fshat, prandaj, duhet bërë ç’është e mundur që të lënë  përshtypjet më të mira, duke filluar me rrugët, shtëpitë e vetë veshjet e banorëve. I inkurajuar nga Manolo Moran, që ka qënë dhe vetë në Boston, ai pretendon se e di se çfarë iu pëlqen më shumë amerikanëve. Fshatarët nuk i kursejnë parat, në përpjekjet e ethëshme për t’iu shprehur mysafirëve mirëpritjen më të mirë që mund të imagjinohet. Ata besojnë se, sa më gjatë që të qëndrojnë amerikanët në fshat, aq më shumë para do të lënë atje dhe, për pasojë, fshatarët mund të blejnë çdo gjithë që do të dëshironin ndonjëherë. Megjithëse fshati është në Castilje, ata veshin rroba andaluziane për të gjithë, sepse, sipas Manolios, pikërisht kjo është ajo që amerikanët duan të shohin në Spanjë. Rregulluan dhe ri-dekoruan plotësisht rrugë të reja, me fasada, lule, konfeta e të tjera. Improvizuan gjithashtu një ceremoni të hollësishme të mirëseardhjes, të kompletuar me sfilatë, orkestër, këngë dhe vallëzime. 

Më në fund, erdhi dhe dita e shumëpritur e vizitës së amerikanëve. Por, ndërsa i gjithë qyteti mezi po priste për të demonstruar përgatitjet e shumta që kishin bërë vendasit, autokolona amerikane shpejtoi nëpër fshat pa u ndalur?!. Vendasit s’po iu besonin syve… Të zgjënjyer sa më s’ka, atyre nuk iu mbetej gjë tjetër veç të hiqnin dekoratat dhe të paguanin shpenzimet personale me paret e veta… 

        Në vendin tonë, filmi u shfaq mbas disa vjetësh dhe u prit shumë mirë, si nga spektatorët dhe gazetarët që shkruan për të. Edhe pse nga shfaqja e filmit ka kaluar më shumë se gjysmë shekulli, siç thashë dhe më lart, mbresat për të më kujtohen si t’i shihja dje. Njerëzit gajaseshin nga të qeshurit.

                                        *   *   *

Këto shënime për marrëveshjen e mësipërme apo dhe për filmin që përmendëm më parë, mund t’i mbyllja edhe këtu, si epilog i gjithë kronikave për sa folëm më lart. Por, m’u duk me interes që të kthehem pak në kohë, për më tepër që është fjala persona publikë që lidhen direkt me zhvillimet e Ballkanit Perëndimor.

        Para disa kohësh, Sekretari Amerikan i Shtetit, Pompeo, emëroi Zëvendës-ndihmës-sekretarin e Shtetit, Matthew Palmer, si të dërguarin Special për Ballkanin dhe zgjidhjen e konfliktit midis Kosovës dhe Serbisë, gjë që u vlerësua si një lëvizje e matur e politikës së jashtme amerikane dhe kthim i vëmendjes së saj në Ballkan. Për më tepër, zoti Palmer vlerësohet si një njohës i mirë i Ballkanit dhe me një eksperiencë të konsiderueshme me problemet e këtij rajoni. Nga ai pritej ndihmë në zgjidhjen e çështjeve shumë të ndërlikuara në këtë rajon. 

Dikur, diplomati amerikan ka punuar në ambasadën e vendit të tij në Serbi. Aty e ka njohur edhe Danica Damjanovic me të cilën është martuar më pas. Kaq mjaftoi që të bëhej lajm si shkak i origjinës së bashkëshortes së tij. Ministri i jashtëm serb, Ivica Daçiq, që njihet edhe si hokatar, ka qenë përkrah Palmerit gjatë një takimi të shefave të diplomacisë ballkanike në Bled të Sllovenisë, ku i është drejtuar zyrtarit të lartë amerikan me shprehjen e njohur në këtë anë: “ne themi jam nga fshati i gruas”. “Kur bëhet fjalë për Matthew, ne e njohim njëri-tjetrin për shumë vite dhe nuk pres asgjë nga ai, por më shumë nga gruaja e tij, e cila ka prejardhje nga ky rajon”, –  deklaroi Daçiç, teksa ky deklarim i tij shkaktoi të qeshura te të pranishmit në sallë.

Mediat serbe kanë rikujtuar intervistën që Palmer pat dhënë kohë më parë për shtypin e këtij vendi. “Ju thoni: “Nuk mbajmë anë në mosmarrëveshjet politike të Shqipërisë.”- tha Palmeri. Por, ndryshe nga sa deklaroi në intervistë, vëzhguesit tërhoqën vëmendjen se ai nuk rresht së dhëni mesazhe të këqia që kur ka filluar të merret seriozisht me Ballkanin. “Dhëndëri” shihet si pjesë e një aleance të natyrshme. Por, Palmeri shihet edhe si një person që është përzier në punët e brendshme të Serbisë dhe Kosovës, me rastin e krijimit të qeverisë, e thuhet madje se e ka mbështetur Partinë Përparimtare të Vuçiqit.

Gjatë një vizite në Mal të Zi ai e pat quajtur republikën e vogël, ku mbretëroi prej tre dekadash Gjukanoviçi, si vendin më të suksesshëm multietnik të rajonit.

        Pa ardhur akoma në vendin tonë, disa nga analistët tanë, mezi po prisnin deklaratat e tij, sidomos për shkeljet e vazhdueshme të kreu-rinindasit tonë, meqënë se ishin para zgjedhjeve. Veçanërisht, një nga analisitët tanë, që njihet si më entuziasti, shprehej me superlavita: ”Ja, të shihni se ç’ka për të bërë ai, “buldozer” e më tej akoma… Ata nuk janë  legenë, si këta tanët…“ – tha ai, duke kujtuar “buldozerin” e parë që nxorri protestuesit nga çadra. 

        Por, ndryshe nga ç’prisnin, i dërguari posaçëm, zoti Palmer, ua preu shkurt: “Nuk kam përgatitur për këto probleme…”, duke i lënë me gisht në gojë tërë ata që po prisnin. Në vend të takimit me zyrtarë, ai zhvilloi një bisedë të ngrohtë më studentë të Gazetarsisë. Mos të harrojmë se opinioni amerikan e njeh Matthew Palmerin, në radhë të parë, si shkrimtar.

        Më pas, Palmeri, nuk i ka kursyer opinionet e veta pozitive dhe për qeveritarët tanë, duke nxitur votuesit të marrin pjesë në zgjedhjet moniste, paçka se Kryetari i Shtetit tonë kishte dekretuar datë tjetër.

Në fjalën e tij në Forumin Ekonomik Botëror, në Davos, zoti Palmer i ka cilësuar të forta themelet e demokracisë në Shqipëri, kurse zgjedhjet i ka vlerësuar të lira. Duke i quajtur të tilla, përmes “Zërin të Amerikës”, ai, si të ishte kryetar Shteti, lëshoi fermanin: “Të zgjedhurit duhet të lejohen të fillojnë detyrën dhe të qeverisin”.
        Mund të zgjateshim edhe më tej me diplomatin,  shkrimtarin dhe dhëndërin, tashmë të njohur por, pa ezauruar akoma bëmat e tij, na erdhi radha e një diplomati tjetër dhe pikërisht ai që do ta zëvendësojë Palmerin. Është fala për ambasadorin amerikan në Gjermani, Richard Grenell, që është emëruar si emisar i presidentit të SHBA-së, për dialogun ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, me të cilin filluam edhe shënimet e sotme.

Një emërim i tillë ka ngjallur habi tek shumë ekspertë e ish-diplomatë, pasi vetëm pak ditë më parë, Sekretari Amerikan, Pompeo, kishte emëruar Palmerin në të njëjtin pozicion.  Në shumë veta qarkullon mendimi se Trumpi e ka emëruar Grenell-in meqenëse ka besim shumë të madh në të, ndërsa Palmerin nuk e konsideron si njeri të afërt apo        pjesë e rrethit të ngushtë të Presidentit. Ilustrimin më të qartë, për gjithë sa po flasim, e bëri vetë e Shtëpia e Bardhë, me Marrëveshjen e nënshkruar nën kujdestarinë direkte të Trumpit. 

Pas epilogut që vumë në krye dhe prologut që e lamë  në fund, çdo koment do të qe i tepërt.

New York, 20 tetor 2020

Filed Under: Opinion Tagged With: Dr. Andon Dede, Mirësevini Zoti Marshall

Heronjtë e harruar të qytetit tim

October 20, 2020 by dgreca

Nga Ilir Levonja-

1) Vitet e fundit, qyteti im është shpesh objekt i kronikave të krimit.Televizionet sikur vrapojnë të shpallin mandate, autorët e krimit, viktimat në rrugë etj. Ky është pjesë e këtij grupi, ky i grupit tjetër. Hakmarrja e radhës, vrasje e porositur etj. Megjithëse është qyteti i një plejade artistësh apo intelektualësh deri me shkenctarë në fushën e bujqësisë. Ka patur dikur një nga Institutet më në zë të vendit, me kotribut amerikan. Madje kujtoj se si një intelektual me emrin Vladimir Bano, luftoi me nerva e plot argumenta që ky objekt të ruhej, të mos jepej kurkund, të bëhej Universitet. Dhe ishte mëse e logjikshme, jemi hambari i Ballkanit. Po kujt i fliste…, ata që janë anëtarësia, janë një kontigjent që të mbysin me urrejtje dhe jo me argumenta. Mund të kesh flori në duar, por duart e kujt janë?

          2) Vitet e socializmit e dërrmuan deri diku Lushnjen e vjetër. Kjo në moton e ndërtimit me kontribut dhe njeriut të ri, apo qytetit të ri. Në demokraci u përvëluam nga fondacionet dhe ligji 7501, ku nuk mbeti kamarier a shitës pa u bërë pronar. Një reformë agrare e dytë aq sa ka futur në konflikt gjithkënd me ata që ka përreth. U përvëluam edhe nga letrat e me vlerë, ku ndërrmarrjet i blenë njerëzit më pa vlerë. Kurse kulturës i është dashur të mbijetojë, duke kontribuar me shpenzimet e xhepit, ashtu si thuajse 99.99% e autorëve në gjithë Shqipërinë. Them se pikërisht këta mëtonjës janë edhe heronjtë. Kam parasysh edhe veten se si në një përgatitje shfaqeje, vjen një grup të fortësh dhe më marrin orkestrën. Jo që nuk më pyetën, por as që m’i hodhën sytë. Ishin kohë të vështira post 97-ta. Kultura ime apo e një regjisori si Haxhi Rama, nuk u hynte në punë të fortëve.

         3) Herojtë e kulturës, shkencës, bujqësisë janë sot statuja të harruara. Megjithëse në kapërcyell etapash kanë luajtur rol të madh.Në shkurt të vitit 1991, një shkrimtar me emrin Halil Jaçellari, i shkruan nga Lushnja një letër të hapur Ramiz Alisë. Mund të ketë qënë një nga letrat më të guximshme dhe që luajti një rol të fuqishëm në jetën e vendit, gazeta Republika u shit e gjitha e në një kohë rekord. Sot këtë material nuk e gjen të ekspozuar gjëkundi.Të paktën Muzeu i Qytetit duhet ta disponoj. Me domosdo. Eshtë hstoria e tij. Për më tepër që u shkruajt aty. Por vite më parë, konformizmin a shabllonitetit e kohës, e kishte trazuar edhe një intelektual tjetër, poeti Faslli Haliti. Me poemën Dielli dhe rrëkerat 1972. Kur bisedon me një palë e quajnë poetin të majtë, një palë tjetër të djathtë etj. Në fakt Faslliu nuk ishte as njëri dhe as tjetri, për arsyen e thjesht, prirja a vokacioni shpirtëror. Ishte thjesh poeti. Dhe normalisht kontraversi me sistemet, është fryma magjike ajo që e bën këtë diferencë. Eshtë poetllëku.

4) Heronjtë e harruar janë me shumicë, megjithatë janë mundur nga anëtarët e partive. Kjo është më se normale kur ke rënë poshtë. Kur të del nami me grupet. Për më tepër kur të gjithë forumet si nga e majta dhe djathta, kanë urrejtje për krijuesit. Njohin vetëm një logjike, o me ne, o kundërshtar. Megjithëse vet këta, i kishin kapërcyer me kohë këto barriera. Madje kuvendonin gjatë në kafene. Njihet fakti se si një inxhinjer poet si Vasil Bozo, u jepte strehë shkrimtarëve të persekutuar si Sherif Bali apo Baki Nezha. Apo shkrimtari Fatbardh Rustemi i jepte post një poetit të deklasuar si Sherif Bali. Apo një shkrimtari të ri si Ilir Levonja, t’i ofronte një post drejtori në një shkollë fshati. Apo një arsimtar i urtë si Bilbil Cami aplikonte fondacioneve për ca mure tulle që t’i bënin një shtëpi poetit Sherif Bali.

   5) A mundet sot heronjtë e harruar të kenë sikur nga një degë gështenje a bredhi si postrehë. Ky apel i drejtohet atyre që militojnë në kulturë, pushtetit lokal, këshillit bashkiak. Mblidhini këto bulëza vese me fushë e Darsi, se është historia jonë e vërtetë. Mos e lini vetëm Vaçen. Presin të gjallë e të ikur, se nuk ma nxë goja të them të vdekurit. Nuk ka poet më autokton, më me sharm Myzeqeje se Faslli Haliti. Nuk ka tregimtar a romancier më me sharm Myzeqeje se Halil Jaçellari, sikur një tregim t’i përmendësh, Beun e Karatoprakut. Nuk harroj një bisedë me Ilia Shytin, e kam shkruar. E trishtonte fakti që një rrugë e kalldrëmtë nuk ekzistonte më. Po ashtu një kolipse kaba. Megjithatë nuk i kemi dhënë një pëllëmbë truall. Vath Koreshi, romancier, kineast, nuk e ka një pëllëmbë truall.  Kur e shoh në ëndërr nuk i justifikohem dot. Mos i kërkoni heronjtë në arshiva. Një vend u jepni. Një sallon në Bibliotekën tuaj. Që të keni se çfarë u tregoni vizitorëve. Ndërkohë hidhni themelet e historisë tuaj. Se janë shumë ata. Dhe i dua të gjithë.

Filed Under: ESSE Tagged With: Heronjtë e harruar, Ilir Levonja, të qytetit tim

Dr. Ruki KONDAJ: Lidhja me arbëreshët një frymëzim për mua

October 20, 2020 by dgreca

NGA MARJANA BULKU*-

Dr. Ruki Kondaj (Ambasadore Kombi ) është  një intelektuale e formular brenda dhe jashtë  shqiperise , aktiviste e njohur në mbare  Diasporen e jo vetem në Kanada, puna dhe pasioni i saj është  promovimi I vlerave më të mira kombetare , ëndrra  e saj e madhe mbetet Bashkimi kombetar. Ajo  aktualisht është Presidente Nderi e Shoqates  Shqiptaro Kanedeze dhe njihet si lobiste e fuqishme e Ligjit të trashegimise Shqiptare në Parlamentin ON, Kanada. Lidhja me arbereshet është  nje lidhje shpirterore e vecante e saj e cila ka shtuar veprimtaritë , miqtë dhe aktivistët në mbrojtje të kulturës dhe pasurive tona kombëtare . Ndiqeni intervisten:

Marjana Bulku : Nga e ka zanafillën lidhja juaj me arbëreshët, a mundeni të na sillni një kronologji konçize të kësaj marrdhënieje?

Dr Ruki Kondaj: Lidhja me arbëreshët është më shumë se një dekadë,  filloi me arbereshët e Torontos dhe vazhdoi më tej, unë e kujtoj gjithmonë si fillimin ashtu edhe vazhdimin duke   parë gjërat  tona të përbashkëta, ato qe na lidhin aq shumë, gjaku, gjuha, flamuri, zakonet , traditat, simbolet kombëtare etj.  duke e konsideruar  si një lidhje  shpirtërore, shumë të veçantë dhe tejet frymëzuese jo vetem për mua si person, por edhe një pikënisje për punë e projekte të përbashkëta që kemi pasur në tëre  këto vite. 

Arbëreshët e parë në Toronto me të cilët kam patur rastin të takohem  10 vjet më parë kanë qenë drejtuesit e Shoqatës Italo-Arbëreshe me Presidentin e saj për shumë vite zoti Frank Figlia dhe sekretarin  e kësaj shoqate,   aktualisht punonjës  në Universitetin Rayerson zotin  Salvatore Greco, të cilët kanë mbajtur për vite e vite së bashku komunitetin arbëresh në Toronto me  shumë aktivitete jo vetëm për të qenë më afër njeri tjetrit dhe për të mbajtur gjallë komunitetin e tyre arbëresh të cilët nuk kanë qenë pak në Toronto.Dëshirën  për t’u  lidhur me arbëreshët në Toronto ma plotësoi  producenti i televizionit Pasqyra Shqiptare , zoti Ilir Lena i cili më mundēsoi kontaktet me zotin Frank Figlia. Nga bisedat dhe takimet me të u  njoha  me shumë aktivtete të tyre, vështirësi , sfida dhe arritje me të cilat përballet një shoqatë në perëndimin e zhvilluar  ku antarësia e vjetër dhe ajo e re e kanë të domosdoshme,  por shumë herë të pamundur bashkëpunimin .Me z.Frank Figlia kam mbajtur kontakte të vazhdueshme,e kam vizituar në shtëpi disa herë vetëm dhe me miq, e kemi ftuar në evente të shoqates sonë , edhe pse fiziku i tij ia ka pamundësuar pjesëmarrjen. Më  shumë kontakte kemi pasur me z.Salvatore Greco, sekretarin e shoqatës  të cilin e kemi ftuar nëpërmejt shoqatë që nga 100 vjetori I  Pavarësisë,   për çdo vit në festat e  flamurit veçanërisht në festimet e muajit  të trashëgimisë shqiptare në Parlamentin  e ONTARIOS, I cili  jo vetem ka marrë pjesë rregullisht, por ka përshëndetur për çdo herë me shumë emocione në këto festime  të bukura të ruajtjes së trashëgimisë shqiptare e institucionalizuar me ligj per komunitetit shqiptar në Ontario Kanada ne 2016, produkt I SHBSHK.

Në 2011 Z.Frank Figlia më besoi dokumentacionin e shoqatës se tyre, në pamundësi  për të vazhduar dhe një listë të plotë të antarësisë së tyre si dhe një foto të veçantë të aktivistit të hershëm shqiptar z.Duro Çini ku ai ruante një respekt të veçantë për bashkëpunimin që kishin patur sëbashku,   të cilat I kam depozituar në dokumentacionin e shoqates tone, ndërsa foton ja  kam dorëzuar motrës së tij,  të ndjeres znj.Meshane Çini.

M.Bulku : Në jetën e komunitetit shqiptar në Kanada bie në sy Laura Albaneze dhe marrdhënia juaj e veçantë me të , si lindi ajo?

Ruki Kondaj :Personi më i veçantë nga arbëreshët në Toronto ka qenë njohja me  ish Ministren e Emigracionit dhe Shtetësisë së ON dhe deputete në Parlament të ON znj.Laura Albanese.Historia e njohjes me të lidhet me 100 -vjetorin e pavarësisë kur unë kisha dy vjet që drejtoja shoqatën shqiptaro kanadeze të Torontos.Nxitja për t’a ftuar  atë në organizimet tona më erdhi nga mbiemri i saj “Albanese” e sigurtë që  duhet të ishte arbëreshe.Origjina e saj vjen nga Taranto në Regjionin e Puglias ku kanë emigruar herët  shumë arbëreshë dhe shumë nga mbiemrat  atje janë Albanese.Në fillim të vitit 2013 e ftuam në zyren e shoqatës  për një vizitë dhe ajo  erdhi në një takim i cili ishte planifikuar 30 minuta,  por në fakt shkoi më shumë se tre orë .Ishte një takim i këndshëm dhe tejet miqësor midis nesh ku na dukej sikur e njihnim me vite dhe ndjehej se do të lindte një miqësi e gjatë me të.Ajo nuk ishte aq e sigurtë për të deklaruar publikisht origjinën arbëreshe duke premtuar se do bëj kërkime, por as nuk e ka mohuar kurrë edhe kur deputeti dr. Shafiq  Qaadri I thoshte me zë të lartë në seancat parlamentare të diskutimeve të Ligjit të Trashëgimisë shqiptare “Ministria shqiptare” kjo ishte më shumë se ta pranonte vetë publikisht, vetë mbiemri Albanese flet shumë për të. Fillimi i procedures së festimeve të muajit të trashëgimnisë më nxiti që ta piketojmë Zonjën Albanese për të udhehequr proçesin  e njohjes së ligjit në parlament për ta shpallur nëntorin muaj të trashegimisë  shqiptare, gjë që ajo e realizoi me shumë sukses.Laura ishte jo vetem një lidere e fuqishme, por edhe shumë bashkëpunuese, e thjeshtë dhe e dashur me njerzit dhe strikte me rregullat.Në sajë  të punës së saj si dhe kolegeve të saj të nderuar z. Brad Dugud, z. Yvan Baker, dr.Shafik Qadri  me mbështetjen e  të gjithë deputeteve të gjithë partive parlamentare dhe punën e  palodhur të SHBSHK muaji Nëntor u shpall muaji I trashëgimisë Shqiptare në ONTARIO më 5 Dhjetor 2016,  ngjarje kjo që ka lënë gjurmë të thella në gjirin e komunitetit shqiptaro-kanadez. Takimet  me të kanë qenë të shumta , nga ky kontribut I madh për Shqiptaret e ON Laura është e njohur tashmë jo vetëm në Kanada,  por anë e mbanë shqiptarisë. Më tregoi një rast kur kishte udhëtuar për Ottawa dhe në aeroport kishte diçka metalike që jepte sinjal, kontrolluesja e ktheu dy,  tre here dhe  kur kishte parë emrin Laura Albanese,  ndaloi dhe I kishte thëne  kalo për ty s’duhet të të kisha lënë në radhë,  ajo grua ishte shqiptare dhe kjo në shenjë respekti e mirënjohje. Tani ajo nuk është më në parlament,  por miqësia dhe raportet tona janë edhe me  të forta se më parë sepse ajo meriton përhere mirënjohjen dhe respektin tim.

Marjana .Bulku:  Po me Arbereshet e Kalabrise a keni artitur të kontaktoni apo ti keni pjesë e festimeve tuaja në kuadrin e muajit të trashëgimnisë kulturore?

Dr. Ruki Kondaj: Kontaktimi dhe njohja me Arbëreshët e Kalabrise ka qenë me të madhin At Antonio Belluscin, prift e studjues  i konsideruar De Rada i ditëve  të sotme, një shqiptar I madh me të cilin jam njoihur  në 100 vjetorin e Vatrës në Amerikë në Prill të 2012 dhe pas këtij takimi ai më ftoi në 100 vjetorin e pavarësisë në Frasnitë të provinzës së Cozencës në Maj të  vitit 2013.Të ftuar ishin anë e mbanë  shqiptarisë në botë ngaqë ishte një ngjarje me përmasa të mëdha e cila është skalitur përjetësisht në mendjen time.Keta njerëz emigruan  pas vdekjes së Skënderbeut dhe për shumë vite kanë jetuar në ato troje duke ruajtur me fanatizem gjuhën, kulturën dhe traditat e tyre. Antonio Bellusci ky personalitet i lartë shqiptar ishte organizatori së bashku me Peshkopin e Eparhisë së Ungres z.Donato Oliverio këtë përvjetor të madh ku për dy ditë me radhë u shpalos flamuri shqiptar,u realizuan  referimet shkencore për të kujtuar 100 vjetorin e pavaresise së Shqipërisë dhe rolin e arbëreshëve ndër vite.Ajo që më  la mbresa shumë të mëdha ishte jo vetëm në Frasnitë,  por dhe në katundet rrotull  që jane rreth 15 fshatra ishin rrugët (Udhë) ku shkruhej në dy gjuhët , italisht & arbërisht, busti I Skënderbeut në qendër, vallja e  kënguar e fitores së Skënderbeut,  polifonia e kënduar nga këngëtari I madh arbëresh I vet quajtur “Princi I Arberise” z.Francesco Frega dhe grupi I tij që më  ngjau me polifoninë tonë të jugut, por me një ndryshim se ata nuk kishin kthyes,  por vetem marrës dhe iso në grup, gatimet e tyre shumë të veçanta sidomos “Shtriglat” e gatuara nga Lucia Martino, apo pastat dhe pizat e gatuara nga zonja Rina (motra e At Antonios) dhe mbi të gjitha Biblioteka e ngritur mbi gërmadhat e shtëpise së Antonio Belluscit,  në cati të së cilës valvitet në çdo festë kombëtare flamuri shqiptar I cili  është dhe themeluesi dhe mirëmbajtësi i kësaj  bibloteke  me mbi 10.000 libra, një pasuri kjo me vlera mbarë kombëtare.Në atë biblotekë në emër të shoqatës  dhurova tre punime të artistit tonë të nderuar të komunitet të ndjerit  z. Hytbi Tarelli ku janë dhe sot e kësaj dite si një basoreliev të Skënderbeut, Hymnin Kombëtar dhe Kongresin  e Manastirit , kongresin e gjuhës  shqipe. Nëpërmjet At Antonios kam takuar shume arbëreshë të tjerë midis tyre z.Tomaso Ferrari dhe z.Tomaso Belluschi , bashkë autorë të organizmit të 100 vjetorit. Nuk mund të ndaj nga At Antonio motrën e tij znj.Rina, një grua tipike arbëreshe jo vetëm në mikpritjen e saj,  por edhe në zërin e saj të veçante që na këndonte  këngët e vjetra arbëreshe në shenjë respekti për vëllezërit  shqiptarë.Nga duart e saj jane bërë pëlhura të bukura në tazgjahun e saj karakteristik që ngjajnë deri diku me punimet e Zadrimës, një prej të cilave e kam dhe unë dhuratë në shtëpi.Në ato dy ditë dëgjova shumë shprehje dhe fjalë, disa me theksin tonë të vjeter jugor, p.sh. vajzës së bukur I thonin “kopile”, që unë nuk e kisha hasur më pare më parë,  “ne nuk e kemi fjale te mirë”  dhe një shprehje “ “kur folje ti mu bene mishtë koqes koqes”e mora me mend si shprehjen tone mu bënë mishtë kokrra, kokrra…

Në  këtë takim une njoha një mike shumë të veçantë të cilën e kam mike të ngushtë  edhe sot e kesaj dite, znj. Lucia Martino, mjeshtre e madhe, mbrojtëse fanatike e gjuhës , kulturës dhe traditës arbëreshe.Lucia drejton shoqaten Vorea , por edhe Ambasadore e guzhinës arbëreshe, ka një familje të mrekullueshme me bashkëshortin Salvatore Ferrari dhe dy djemtë Pierfrancesco dhe Mimmo Ferrari me gratë dhe 4 femijët e tyre të mrekullueshëm. Ajo ka një grup artistik  teatri dhe komedie ku gjithnjë  promovojnë  kulturën e tyre arbereshe.Jam takuar me ta me shumë se tre herë dhe janë një grup shumë simpatik ku çdo gjë e bëjnë me vullnetarizëm duke vënë shume dashuri në të. Dua të permend emrat e tyre në shenjë respekti e të me falin në se harroj ndonjë,  Amato Elena, Cessarini Gemma, Basile Salvatore, Basile Giuzepe, Ferrari Margarita,Ferrari Maria, Belluschi Rosela, Blaiota Emilia, Di Cunto Maria, Pace Salvatore, Scutari Maria Pia, Filo Basilica, De Bartolo Santino, kantautor, Frega Maria Francesco si dhe nje  këngëtare kalabreze mike tê Lucias, që këndon aq bukur  këngën arbereshe znj.Francesca Prestia . 

Vitin e kaluar une isha atje përsëri dhe mora pjesë dhe në çfaqjet e tyre të bukura plot humor  ku gjithnjë merrte pjesë dhe kryebashkiaku I tanishëm Angelo Catapano. Ndërmjet Lucias kam njohur shumë arbëreshë si ish kryebashkiakun e vitit 2013 z.Francesco Pellicano, ku të dy me At Antonin më realizuan një takim të te cilit  I dhurova po një punim të Skenderbeut,  të Hytbi Tarellit,  por edhe shumë të tjerë si sipërmarrësi me shumë kontribute në komunitetin arbëresh z. Francesco Pellicori,  z.Agostino Giordano, drejtor I revistes Jeta Arbëreshe,   ish senatorin arbëresh në Kanada z. Basilio Giordano,  sipërmarrësin  Mario Brunettin , zj. Flavia D’agostino  një njohëse shumë e mirë e gjuhës shqipe, zonjat e komunës së Civitës, të me falin nuk i kujtoj emrat,  por I kam në mendje dhe në foto dhe artistin Paolo Cozzolino, drejtor i muzeut në katundin Firmo.

Miqësia me Lucian erdhi kaq natyrshëm sa duket sikur kishim qënë tërë jetën bashkë.Sipas  Lucias në ruajtjen e gjuhës arbëreshe dhe traditave rolin kryesor e ka gruaja dhe kisha.  Në  festimet e muajit të trashëgimnisë në vitin 2016 nëpërmjet SHBSHK  e ftuam Lucian dhe studenten Maria Ferrari në parlamentin e Ontarios si protagoniste të një ngjarjeje  që do jetojē  gjatë në mendjen e shqiptarëve, por edhe të parlamentarëve që mësuan më  shumë për Arbëreshët dhe jo vetem për shqiptarët e famshëm, heroin tonë kombëtar, GJ.K. Skëderbeun, besën shqiptare, gjuhen shqipe etj.Vizita e Lucias dhe Marias bëri  jo vetëm të shpalosin kulturën arbëreshe,  por të njohin arbëreshët në Toronto si arbëreshen e tyre Laura Albanese, Frank Figlian, Salavatore Grecon,  por edhe shumë shqiptarë,  miq e familjarët tanë.

Marjana Bulku  Kur përmendni Luçian ju kujtoni emra, njerëz dhe veprimtari që nuk reshtin …

Ruki Kondaj ; Po , miqësia me Luçian ka prodhuar miq dhe ngjarje të  përbashkëta, të bukura, të paharrueshme . Përmes Luçias unē njoha jo vetëm arbëreshët e Kalabrisë,  por edhe arbëreshët e NY siç është mësuese  Lindia Lucrezia,një grua shumë e kulturuar,  Pisarri Cristina (Intrater) që është njëkohësisht edhe bija e Maria Lidia Zappa nga Argjentina, kusherira e Lucias,Cristina një vajzë e shkathët dhe shumë mikpritëse e lindur në Argjentinë dhe banuese në NY, 

Takimi me arbereshet e NY nisi me parë me kontaktime me email me prof.Lucrezian, dhe vazhdoi   në festimet e Columbus Day në NY në Tetor të vitit të kaluar organizuar nga kalabrezi Luciano Siciliano I cili mirëpriti në shtëpi të tij kalabresë e arbëreshë bashkë   sepse ata janë jo vetëm pjesë e një zone gjeografike,  por edhe kanë kulturë të përafërta ,sigurisht se arbereshet janë të integruar në Itali sepse kanë  mbi 500 vjet në një vend europian  si Italia.

Në New york Lucia erdhi me grupin e saj Vorea nga Frasnita e unë ju bashkova duke vajtur atje nga Kanadaja me qëllim suportimin e veprimtarive  të  tyre , me vete kisha marrë një flamur të madh kuq e zi që sapo e kisha sjellë nga Tirana, ndërkohe kisha kontaktuar  me median shqiptare në NY  si me Albanian Culture TV,  me gazetaren e mirënjohur miken  e përbashket time e të  Lucias,  znj. Marjana Bulku dhe Bota Sot të drejtuar nga gazetari i palodhur z.Beqir Sina.Parakalimi i grupit arbëresh ku dhe unë Marjana e Beqiri ishim pjesë e këtij manifestimi madhështor dhe mbresëlenës ku grupi arbëresh valviste flamurin kuq e zi të Skënderbeut, veshur me kostumet popullore, duke interpretuar këngë e valle arbëreshe,  por edhe shume kengë shqiptare nën flamurin kuq e zi që është valvit ndër shekuj e vite, flamurin më të  bukur në botë, rrugëve të Manhatenit gjigand.

Kujtime të bukura e të paharruara që I kam gjithnjë në memorjen time më të bukur.Mirënjohje e respekt për Luciano Sicilannon për këtë organizim gjigand dhe  Lucias qe asnjëherë nuk më harron ashtu si dhe unë atë.

Njohjet e ndërsjellta kanë qene shumë të veçanta dhe kane prodhuar ngjarje, ndermjet Lucias njoha shume arbëreshë dhe Lucia shumë shqiptarë, ajo është pjesë e miqësisë time, e familjes time dhe perveç ngjarjeve  që kemi qenë sëbashku të cilat  nuk po I citoj në detaje se jane disa dhe nuk janë subjekt I  këtij shkrimi veç për arbëreshët,  ne vazhdojmë në komunikim pothuaj ditor me  një grup shoqesh të ngushta që e kemi quajtur “Grupi shurupi” ku bëjnë pjesë përveç meje dhe Lucias,  artistët e medha Lili Cingu, Myfarete Laze, Alida Hisku si dhe gazetarja Marjana Bulku dhe  fale kësaj njohje të dy artistet e medha Myfarete Laze dhe Alida Hisku shkuan dy vjet më parë e dhane një koncert në Frasnitë te ftuara nga Lucia dhe ne respekt për arbëreshët.

Marjana Bulku: Bota arbëreshe duket se nuk ka fund , itali ,Kanada, Nju Jork, ku tjetër she Çfarëmbart tjetër kujtesa juaj aktive? 

Ruki Kondaj : po, Arvanitase e Greqise.

Përveç  arbëreshëve të Torontos, Kalabrisë , NY, dhe Argjentinës një momenti I veçantë ka qenë në vitin e mbrapshtë  të 1997 me arvanitesan  Vasilika Kuturiotis,  në se e mbaj mend ta shkruaj  tamam mbiemrin, ku une kisha shkuar për pak muaj në Athine dhe pata fatin të takoj këtë grua me gjak arbëror, një mesuese e zonja, një grua me shpirt të butë dhe me një  mirësi të pashoqe e cila për fat të keq sot nuk jeton më. Ajo u tregua shumë e gatshme të më ndihmonte dhe une nuk dija që ajo ishte një arvanitase, por përmes bisedash  të shumta  mësova  që e ema e saj fliste arberisht një gjuhë që nuk ia trasmetoi fëmijëve të saj të cilët vetëm më vone e kuptuan origjinen e tyre duke pyetur shpesh të emëm se çfarë ishte kjo gjuhë e veçantë .Nga Vasilika, që shkurt e thërrisnim Vaso   kam ruajtur një flamur shqiptar të vjeter ,viti nuk dihet -është shumë i vjetër ,-thoshte Vaso mbase më shume se 100 vjet që është ruajtur nga gjyshja e pastaj tek nena e saj dhe në fund tek unë dhe unë ia dhurova shoqatës në mbyllje të mandatit tim te dytë në shkurt 2015 dhe është në zyre të SHBSHK.Për fat të mire kam nje foto me të ku fytyra e saj I tregon gjithë ato miresi që thashe me lart.

 Une kam një ndjenjë shumë të veçantë për arbërshët, e kam ndjerë nga afër ate dashuri  të madhe edhe të tyre , mikpritjen respektin, dëshirën për të mësuar shumë për Shqipërinë dhe Kosovën.Lucia  më ka thënë gjithnjë sa herë e takoj: 

të gitthe ikën pas 100 vjetorit  nuk e kthyen kokën pas,  por ti jo, jo  vetem nuk na harrove,  por na viziton e na kujton shpesh dhe është plotesiht e vërtetë sepse kjo ishte ndjesia ime që unë kam për ta,  ndaj do ti vizitoj sa here të mundem edhe pse distanca është shumë e largët,  une atje gjej dashuri vëllazërore dhe shume frymëzim. Faleminderit Marjana që më nxite për të shprehur lidhjen time shpirtërore e të veçantë me  arbërshët “gjakun tonë të shprishur “siç thonë ata vetë.

*Me shume fotografi i gjeni ne Facebook Gazeta Dielli

Filed Under: Ekonomi Tagged With: Arbereshet, Dr.Ruki Konda, Marjana Bulku

TURIZMI BREGDETAR MES KOLAPSIT DHE RIMËKËMBJES….

October 20, 2020 by dgreca

Dritan Sterkaj, menaxher në fushën e turizmit dhe në industrinë e Hoteleri-Resorteve pranë “Divjaka Resort” analizon ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, situatën ekonomike në industrinë e hoteleri – turizmit në Shqipëri dhe skanon masat e dështuara ekonomike dhe keqmenaxhimin shtetëror ekonomik të vendit çka e ka çuar industrinë e turizmit bregdetar drejtë rrënimit të plotë. Me Dritan Sterkajn bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

TURIZMI BREGDETAR DHE INSTUSTRIA E HOTELERISË NËN EFEKTIN E PANDEMISË GLOBALE

Kriza globale që shkaktoi pandemia e COVID-19 ka dëmtuar rëndë turizmin në Shqipëri, ashtu si edhe në çdo vend të botës dhe në ekonominë shqiptare po ndjehen efektet e menjëhershme. Prenotimet që ishin bëra nga shtetasit e huaj u unulluan pothuajse të gjitha. Kjo çoi industrinë e turizmit bregdetar në kolaps. Një rol negativ këtu luajti edhe vendimi i BE-së për të mos hapur kufijtë me Shqipërinë duke e bërë krizën edhe më të madhe. Përveç turistëve nga Evropa perëndimore, vitet e fundit kemi pasur një bum turistik nga vendet e lindjes së Evropës si Ceki, Poloni, Hungari, Rumani etj. Pandemia ka krijuar një krizë totale dhe pasiguri të madhe për të ardhmen e turizmit kryesisht bregdetar dhe industrinë e hotelerisë. Ne këtë vit nuk kemi punuar me staf të reduktuar dhe kapacitetet akomoduese të restortit që ne menaxhojmë nuk u plotësuan as në 20 përqind të tyre. Pra, ta themi troç, nuk po punojmë më për fitim por për mbijetesë.

SI PARASHIKOHET E ARDHMJA E SEKTORIT TË TURIZMIT NË SHQIPËRI

Turizmi në Shqipëri është një ndër faktorët kyç të zhvillimit të vendit pavarësisht kujdesit të pakët nga ana qeverisë, sepse i jep zhvillim vendit dhe zonës ku ushtrohet turizmi. Vetë industria e turizmit në vetvete ndërthur një zinxhir të madh të zhvillimit sepse punëson banorët e zonës por edhe nxit ekonominë lokale të furnizimeve. Natyrisht, që turizmi ka të ardhme në Shqipëri por kërkohet ndërhyrje e madhe në infrastukturë dhe kujdes i veçantë nga qeveria. Shteti nuk duhet ta shohë industrinë e turizmit vetëm për të vjelur taksa por duhet ta fusë në strategjinë kryesore të zhvillimit të vendit. Qeveria duhet ta shikojë si aleatë industrinë e turizmit jo si një plaçkë që ti sulë ushtrinë tatimore. 

QEVERIA E PAAFTË NË MENAXHIMIN E KRIZËS DHE QËNDRUESHMËRINË EKONOMIKE TË VENDIT

Zyrtarisht kemi 7 muaj në pandemi globale dhe qeveria ka qenë shumë e dobët në menaxhimin e krizës dhe shumë e paaftë që të ruajë stabilitetin ekonomik të vendit. Me dhjetëra biznese që falimentojnë çdo ditë, me qindra të papunë çdo ditë, me rritje të lartë të borxhit publik, me rritjen e pesimizmit dhe vdekjen e shpresës se ky vend do kthehet një ditë në binarë. Keqmenaxhimi qeveritar i pandemisë ishte ekonomikisht rrënuese për çdo shqiptar dhe sidomos për bizneset, hotelet, resortet që punësojnë mijëra qytetarë në këtë industri shërbimesh. Qeveria nuk nxiti punësimin. Qeveria frikësoi qytetarët dhe sipërmarrësit. Qeveria pasuroi dhe ndihmoi vetëm oligarkët. E keqja më e madhe sot për shqipërinë dhe shqiptarët nuk është pandemia, por qeveria që zhytet në korrupsion dhe varfëron qytetarët e pambrojtur. Shoqëria shqiptare, insdustria shqiptare, bisnesi shqiptar është i dërrmuar dhe lufton në kushtet e mbijetesës. Mijëra biznese mbyllen çdo ditë, qindra të papunë çdo ditë dhe qeveria vazhdon propagandën neveritëse. Në menaxhimin e fatkeqësisë Qeveria nuk mori masat e duhura, por improvizoi akte normative në kundërshtim me ligjin dhe shpesh herë edhe me vetë ekspertët e komitetit teknik. Qeveria iu kundërvu bizneseve dhe qytetarëve me mjete represive, dhunë policore, inspektore, propagande dhe gjuhë kërcënuese gjobash apo privim i lirisë ekstreme nëpërmjet burgosjes. Qeveria shqiptare nuk ka një strategjitë antikrizë. Ndërhyrjet me paketa lehtësuese dhe mbështëse për të papunët, të varfërit dhe biznesin rezultuan të pa studjuara mirë, të pa kordinuara dhe ta pa harmonizuara çka jo vetëm që nuk rezultuan pozitive por thelluan krizën ekonomike dhe sociale. Qeveria u vonua të implementonte paketa financiare funksionale për të garantuar likujditetet shtesë në ekonomi. Shqipëria varfërohet çdo ditë, qeveria krekoset përballë humbjeve të jahstëzakonshme në ekonomi, industrinë e turizmit dhe nuk ka një plan për shpëtimin e kolapsit ekonomik të shtetit dhe qytetarëve. 

PSE PUSHUESIT DUHET TË VIZITOJNË PARKUN KOMBËTAR TË DIVJAKËS

Pushuesit duhet ta vizitojnë Divjakën sepse nuk ofron vetëm turizëm detar por edhe atë natyror, atë të  vëzhgimit të shpendëve ujorë dhe kulinarinë me bazë prodhimet e detit dhe perimet bio të fushave të saj. Ne operojojmë gjatë gjithë vitit duke u mbështetur në këto karakteristika që të ofron Divjaka. Divjaka Resort ndodhet në mes të Parkut Kombëtar dhe vizitorët që vijnë tek ne do të gjejnë një ndërthurje të turizmit, ata mund të çlodhen në bregdet apo të shëtisin në pyllin e veçantë me pisha të buta, të shijojnë peshkun apo ngjalat e shijshme të Kënetës së Karavastasë, por ata mund të vëzhgojnë edhe shpendë të ndryshëm në jetën e tyre të egër. 

Filed Under: Featured Tagged With: Sokol Paja, Turizmi bregdetar

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 338
  • 339
  • 340
  • 341
  • 342
  • …
  • 5724
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT