s p – Page 518 – Dielli

SHPALLET DITA E LIRISË NË SHTETIN ILLINOIS, DITA KUR ËSHTË LIRUAR NGA BURGU SHKRIMTARI YNË VISAR ZHITI

January 30, 2025 by s p

C:\Users\User\Downloads\Screenshot 2025-01-19 at 6.59.46 PM.JPEG

Në SHBA Shteti i Illinois-it shpalli Ditën e Lirisë, 28 Janarin, pikërisht ditën kur është liruar nga burgu në Shqipëri shkrimtari ynë Visar Zhiti.

“Komuniteti shqiptar në IIllinois/ Albananian Community of Illinois” dhe Organizata “Care for Albanian/ Kujdesu për Shqipërinë” celebruan së bashku këtë ngjarje me një veprimtari në qendër të Chicago-s, në 727 West Madison St, Ditën e Lirisë me Visar Zhitin midis tyre..

PROKLAMATA

Të ftuarit që shkonin në mbrëmjen festive në sallën lart, në hyrje gjenin të vendosur në një kornizë Proklamatën, me vulën si të artë dhe me shkronja të mëdha gotike. Ndalnin aty dhe lexonin:

C:\Users\User\Downloads\IMG_3643 (1).jpg

SHTETI I ILLINOISIT

DEPARTAMENTI EKZEKUTIV

PROKLAMATË

Duke patur parasysh që Visar Zhiti,

një poet dhe shkrimtar i shquar shqiptar, si dhe një kampion

i të drejtave të njeriut, duroi vite të tëra burgimi të padrejtë

për poezinë e tij guximtare, e cila sfidonte shtypjen

dhe kremtonte shpirtin e pathyeshëm njerëzor; dhe,

Duke patur parasysh që Lirimi i Visar Zhitit

më 28 janar 1987 shënoi jo vetëm çlirimin e tij vetjak,

por edhe një fitore për lirinë e shprehjes, duke mishëruar

besimin se poezia është drita në errësirë, fjala që i mbijeton

prangave; dhe,

Duke patur parasysh që pavarësisht përpjekjeve

të një regjimi totalitar për të heshtur zërin e tij,

Visar Zhiti u shfaq si një fanar shprese,

duke e shndërruar dhimbjen e tij në vepra letrare të thella

që na kujtojnë se, edhe në burgun më të errët,

shpirti gjen rrugën drejt yjeve; dhe,

Duke patur parasysh që Udhëtimi i Visar Zhitit

e solli atë në Illinois, ku ai vazhdon të pasurojë peizazhin tonë kulturor me talentin e tij

të jashtëzakonshëm, mençurinë dhe avokatinë e tij

për të drejtat e njeriut, duke na kujtuar fuqinë e qëndresës

dhe krijimtarisë; dhe

Duke patur parasysh që Shteti i Illinois-it është krenar

që është shtëpia e një individi,

historia e jetës dhe veprat letrare të të cilit pasqyrojnë

triumfin e shpirtit njerëzor mbi tiraninë dhe frymëzojnë brezat

për të çmuar lirinë dhe dinjitetin; dhe

Duke patur parasysh që Komuniteti Shqiptaro-Amerikan

dhe të gjithë qytetarët e Illinois-it festojnë trashëgiminë e qëndrueshme të tij,

duke njohur kontributet e tij

në letërsi, mbështetjen e tij të palëkundur për drejtësi

dhe aftësinë e tij për t’u dhënë zë të heshturve; dhe,

Duke patur parasysh që është e duhura të përkujtojmë 28 Janarin

si një ditë për të nderuar Visar Zhitin dhe jetën e tij të jashtëzakonshme,

duke siguruar që historia e tij të rezonojë me brezat e ardhshëm

dhe që liria është një poemë e shkruar në zemrat e të gjithë njerëzve;

Prandaj

Unë, Governori i Shtetit të Illinois-it me anë të kësaj shpall 28 Janarin 2025

si Dita e Visar Zhitit, një ditë për të celebruar vlerat e lirisë artistike,

të të drejtave të njeriut dhe qendresën e shpirtit njerëzor.

Në dëshmi të kësaj, unë kam vënë dorën time këtu dhe kam urdhëruar

që të vendoset Vula e Madhe e Shtetit të Illinois-it.

E kryer në Kapitol, në Qytetin Springfield, këtë ditë të Trembëdhjetë të Janarit, në Vitin e ZOTIT TONË, dy mijë e njëzet e pesë,

dhe të Shtetit të Illinois-it, të dyqind e gjashtin.

Sekretari i Shtetit

(firma)

J B PRITZKER

(firma)

FILLOI BUKUR

Salla u mbush plot me të ftuar. Gjatë koktejlit të pranishmit bisedonin mes tyre, takonin miq të vjetër dhe nisnin miqësi të reja dhe kuptuan se aty ishin mbledhur nga të gjitha trevat shqiptare, nga dy republikat tona, e Shqipërisë dhe e Kosovës, nga Maqedonia e Veriut, – e Jugut për ne, thotë Visari, – nga Çamëria e Mali i Zi, amerikanë patjetër. Të rinj më shumë, të qeshur, por edhe fëmijë, të veshur me kostume popullore, Valentina me Sofien, si engjëj Shqipërie. Na kishte bashkuar liria e Visarit, liria jonë, e cila që nga sot do të kishte dhe një ditë të veçantë si festë në shtetin e Illinois-it.

Mes të ftuarve u shfaq aktori i njohur në SHBA, me famë në industrinë e argëtimit, me origjinë shqiptare, nga Qyteza e Korçës, po, po, e dinin të gjithë, hollivudiani Jim Belushi. Ai do të recitonte në anglisht me një zë të ngrohtë dhe dhe të thellë sikur vinte nga grykat e maleve tona, poezinë e Visar Zhitit “Ketrat në Washington”, nga libri i porsa ribotuar në SHBA, “The condemned apple” (“Molla e dënuar”).

Që nga foltorja do të pyeste Visarin:

– Me 10 vjet burg të dënuan për poezitë? – Zëri i tij kishte dhimbje dhe një si hakërrim ndaj së keqes.

– Po, po, – tha Visari nga vendi në krye me një buzëqeshje enigmatike.

– Dëgjojeni poezinë, – nisi Jim Belushi!

KETRAT NË WASHINGTOON

S’besoja të gjeja dhe ketra në Washington!

Zbrisnin nga pemët, losnin në barin e parqeve.

Si nuk kanë frikë? Kjo më befason,

mes njerëzve dhe natyrës të ketë kaq shumë paqe?

Ketra prapë, të vërtetë, ndalin tek këmbët e mia,

gjë s’kërkojnë, por diçka u duhet dhuruar.

Duart i kam të zbrazëta si uria,

ata më dhanë mua mirëbesimin e harruar.

Ketra në kryeqytetin modern të një vendi të madh,

të florinjtë, me bishtin e bukur si gëzimi.

Të isha dhe unë ketër, vetëm një çast,

të ndikoja në zbutjen e njerëzimit.

Mes duartrokitje ngrit lart librin dhe e tundi duke thënë: Është vepër e bukur dhe me vlera dhe shkoi të marrë një gotë vere a whiskey…

VAZHDIMI

Më pas Presidenti i Komunitetit Shqiptar në Illinois, AACI, Edon Shaqiri, nga Presheva, i ri, i diplomuar në SHBA, drejtues në një Bankë, i rrethuar nga ekipi i tij, – kemi një bord të mrekullueshëm, nga të gjitha trevat, – e thotë me modesti dhe mburrje, – që punojnë me aq përkushtim dhe harmoni, falë tyre arritëm të kemi ato që kemi sot, – dhe nis të ligjërojë me një shqipe të pastër dhe të rrjedhshme për rëndësinë e kësaj dite, që besojmë se do të festohet çdo vit në shtetin e Illinois-it, Dita e Lirisë. E kemi prej Visarit… dhe ai vazhdoi të lexojë për jetën dhe veprën e shkrimtarit…

Ndërsa Presidentja e “Care for Albania”, Dr. Sonila Sejdaras, psikologe e re, edhe ajo e diplomuar në SHBA, do të tregonte për arritjet e organizatës që ka themeluar dhe drejton, e përqendruar në shendenin mendor si dhe të ndihmojë vendin, vendlindjen e saj, Korçën, por edhe Shkodrën, edhe Prishtinë, këshu janë projektet e së ardhmes .

C:\Users\User\Downloads\8287f2b9-e5e6-4e23-81da-8b16843bb3d2.jpg

Prezantuesja e takimit, Brikena Gjylameti, e ardhur nga Filadelfia për këtë ngjarje, fton Visar Zhitin, për të thonë fjalën e tij, që po prisnin të gjithë.

Nga foltorja Visari falenderoi governorin e Illinois-it, J. B. Pritzker që na dha festën e një Dite Lirie, që më shumë se sa e tij, ishte e ëndrrës tonë të përbashkët. Rrugët e lirisë janë të shumta dhe të ndryshme, të vështira, por të bukura si dashuria – vazhdoi. – Unë dola nga portat e hekurta të burgut në atdhe dhe arrita në dritat marramendëse të Chicagos në SHBA, nuk jam vetëm, para meje kanë ardhur plot e plot të tjerë, – Zhiti kujtoi emblemën me emrin Arshi Pipa, – na thërret liria këtu, – theksoi, – ku këtu është më e vërtetë dhe më e fortë, ku liria është e lirë… që na bën ta duam shumë këtë vend si një atdhe i ri dhe na bën ta duam edhe më shumë atdheun që lamë dhe e di që rruga më e rëndësishme e lirisë është ajo që të çon tek vetja ashtu si tek tjetri, te e mira dhe te ardhmëria, etj, etj. Liria jeni ju, e mbaroi fjalën e tij Visar Zhiti.

Mes duartrokitjesh atij i dhuruan lule dhe Proklamatën, që u lexua me zë të lartë në anglisht nga i riu Veton Hasku, shef i shtabit të senatorit të shtetit në Illinois. Është juaja, – i thatë Zhiti për proklamatën. – Më shumë ju duhet të tjerëve, – tha Zhiti.

C:\Users\User\Downloads\IMG_3777 (1).jpg

U recituan dhe poezi të tjera në shqip dhe anglisht, për lirinë, dashurinë dhe Kosovën.

Liria është dhe duhet të jetë për të gjithë, popuj dhe vende, ndryshe s’është liri për askënd, – përsërisnin fjalë të Zhitit ata që u ngritën të përshëdesin, nga dispora e re dhe e vjetër, ku malli për atdhe përzjehej me shqetësimet e tanishme…

Gazetari nga Kosova, Skënder Karaçica kujtoi se si kur Kosova ishte e robëruar dhe Visari ende në burg çuditërisht i erdhën dorazi një cikël me poezi, as ai s’e dinte si, te Visarit për revistën e tyre. Dhe i botoi si një amanet.

* * *

Dhe përshëndetja për të gjithë “Komunitetin Shqiptaro –Amerikan të Illinois-it” nga Senatori i Shtetit, Ram Villivalam, Distrikti i 8-të i Senatit, e futur në një dosje blu te errët, me një stemë ari dhe shkronja të lara me ar, ia dhanë Visarit. Ishte si një Proklamatë tjetër, po aq e bukur.

“…me rastin e Ditës së Visar Zhitit, 28 janari 2025. Fjalët e tij – një diell i dytë do të lindë – theksonte Senatori, – të mbeten një parim udhëzues për ne të gjithë, duke simbolizuar shpresën dhe qëndrueshmërinë që dolën nga sakrifica dhe sfida e tij kundër shtypjes…”

Poezia e diellit. Si një plagë. Kishte ardhur dhe këtu. Që dhe nëse shërohet gjithnjë e më shumë, shndërrohet në rrezëllim drite. Në festat e ardhshme të Ditët së Lirisë.

Përgati dhe përktheu

Eda Agaj Zh.

Albumi ynë

C:\Users\User\Downloads\IMG_3818 (4).jpg

NE FLASIM SHQIP…

January 30, 2025 by s p

Prend Ndoja/

Reportazh nga shkolla shqipe “Gjergj Fishta” në Long Island, Nju Jork.

Nxënësit janë të ulur në klasë, pranë tavolinave të rreshtuara në formë kuadrati. Orendi të reja e komode, që të vegjëlit ta kenë sa më të kehtë përvetësimin e mësimit. Përpara tyre libri i dashur dhe i çmuar i abetares ,me të cilën për ta nis udha e njohjes së alfabetit, e germave të bekuara shqipe, udha e gjatë e dijes. Në vitet që vijnë secili do të rritet e një ditë do të nisë udhën e jetës me një profesion a zanat, por këtë nisje pranë abetares nuk do ta harrojnë kurrë.

Në ballë të klasës janë shpalosur flamuri kombëtar shqiptar dhe flamuri i Republikës së Kosovës. Aty pranë e pranë, në këto ditë kur afron festa e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, duket sikur të dy flamujt duaj të përqafohen e të shkrihen në një, ashtu siç është ëndrra e shumë shqiptarëve anembanë globit. Në mure janë edhe tabela e mjete të tjera mësimore, të përgatitura me kujdes nga mësuesit, vizatime të nxënësve etj. Mësuese Fabjola Gjinaj , një intelektuale shumë e përgatitur, e cila e ka marrë me pasion punën në këtë shkollë, kalon nga njëra tavolinë në tjetrën, kontrollon nxënësit në bukurshkrimin e shkronjave dhe sytë i shkëlqejnë nga përparimi i tyre.

Jemi në shkollën shqipe “Gjergj Fishta” në Long Island të Nju Jorkut. Sa herë vij këtu, provoj emocione të veçanta. Në kujtesë më vijnë udha e shkronjave e patriotit Naum Veqilharxhi, Konica i andej dhe këndej oqeanit, gazeta “Dielli” e Nolit, Fishta e patriotë të tjerë të Kongresit të Manastirit, ABC-ja e Elbasanit, vuajtjet e mërgimtarëve, mbartja dhe mbjellja e germave shqipe në gjeneratat e reja që rriten në vende të ndryshme të botës, gjithandej ku ka shqiptarë. I mendoj këto, ndërsa përpara syve kam fëmijët tanë e të shumë familjeve shqiptare, që i vijojnë mësimet në këtë shkollë shqipe, që mban emrin e patriotit dhe shkrimtarit të shquar “Gjergj Fishta”, që është cilësuar si Homeri shqiptar. Kjo shkollë është hapur para disa muajsh, por sukseset janë të tilla,sa të duket sikur aty punohet prej vitesh. Janë prekës gëzimi që sheh në fytyrat e fëmijëve dhe shkëlqimi në sytë e tyre, sa herë që mësojnë një germë të re të alfabetit, apo kur mbajnë në librat e tjerë të programit të mësimit të gjuhës shqipe,që është ndërtuar posaçërisht për fëmijët e emigrantëve shqiptarë kudo në diasporë.

Kisha dëgjuar për përvojën e mirë që ka shkolla shqipe “Gjuha jonë” në qytetin e Filadelfias, e cila funksionon prej 20 vitesh nën kujdesin e shoqatës “Bijtë e shqipes”, ashtu siç kisha lexuar edhe për faktin që në Itali ishin hapur më shumë se 50 shkolla shqipe, apo për punën që bëhet me pasion e përkushtim nga shoqatat shqiptare në Greqi, Gjermani, Zvicër, Belgjikë, Suedi e deri në Australi, që fëmijët e emigrantëve shqiptarë, të cilët lindin në tokë të huaj, të mos e humbasin gjuhën e nënës. Tani, gëzimi dhe malli më prekin thellë kur shikoj se sa të etshëm janë nxënësit e kësaj shkolle, se me sa gëzim shpirti i tyre plot dashuri e pranon rrezen e ngrohtë nga kombi i tyre, shkrim – leximin e gjuhës shqipe.

-Ne flasim shqip,-thotë me krenari një nxënës që emri i ti ishte Shqiptar, dhe vështron nga moshatarët e tij, shokë e shoqe të klasës. Shumë nga këto lule të pafajshme, fëmijë të mërgimtareve, që nuk e kanë ndjekur shkollën shqipe, e kanë humbur gjuhën amtare. Një fakt i tillë shkakton dhimbje, sepse tani janë krijuar të gjitha kushtet që familjet shqiptare t’i çojnë fëmijët në shkollat që janë hapur. Shumë prej familjeve janë ndërgjegjësuar dhe e shikojnë këtë si një ndihmë e lehtësim, sepse gjuha amtare nuk ruhet e nuk kultivohet vetëm duke e folur atë në shtëpi. Ajo edhe duhet shkruar, që fëmijët t’i njohin, t’i përkëdhelin e t’i shkruajnë shkronjat e arta, për të cilat dikur u sakrifikuan jetë njerëzish me vlera të larta kombëtare. Për këtë arsye, kjo shkollë, vatër e re e dijes dhe e kulturës, është bërë jo vetëm një çerdhe e dashur për fëmijët, por një vend takimi me vlerë edhe për prindërit, të cilët vijnë jo vetëm të sjellin apo marrin fëmijët nga shkolla, por edhe interesohen për mbarëvajtjen e saj e nëse shkolla ka nevojë për ndihmën e tyre.

Shkolla shqipe “Gjergj Fishta”, si gjithë shkollat e tjera që kryejnë këtë mision të çmuar, në brendinë e tyre u ringjall fëmijëve dashurinë për gjuhën amtare, gjuhën e miliona nënave tona. Nga përkushtimi i mësimdhënësve duket se çdo ditë,përveç mësimit të gjuhës, zhvillohet dhe kultivohet kultura jonë kombëtare, njihet historia e kombit dhe figurat e tij të mëdha, ruhen traditat e shquara, që na kanë evidentuar gjithmonë mes kombeve të tjerë. Pjesë e programit mësimor janë edhe aktivitetet e ndryshme kulturore. Nxënësit mësojnë të recitojnë apo të këndojnë në gjuhën shqipe. E kjo e bën më të dashur e më të kapshëm programin shkollor për ta. Ata e ndiejnë veten të lumtur e krenarë kur recitojnë, këndojnë apo hedhin vallen shqipe aty nën palat e flamurit kombëtar kuq e zi. Të lumtur janë edhe prindërit, sepse çdo ditë shikojnë se si po rrënjoset shqiptarizma në cepin e fundit të degës së shkëputur; çdo ditë po mbillet atdhedashuria në mendjet dhe në zemrat e fëmijëve. Përmes shkollës shqipe fëmijët tanë e dëshmojmë kulturën kombëtare dhe zgjuarsinë e tyre në mjedisin ku jetojnë. Përmes këtyre shkronjave, çdo ditë e kultivojmë e ndërtojmë një copë Atdhe, që të mbetet trashëgim edhe për të tjerat gjenerata që do të vijnë.

Ndërsa i shikoj fëmijët me mësuesit e tyre, që ndjekin e zhvillojnë aq bukur programin mësimor, më vijnë ndër mend ato ditë kur kam filluar jetën në këtë ishull të bukur të Long Island, Nju York. Ishte viti 1990 dhe unë isha në moshë të re. Si i ri, dëshiroja ta njihja sa më shumë gjithë rajonin, që të ambientohesha më lehtë. Pas pak kohe, në “Eastern Parkway” në Farmingdele, në pjesën e epërme të ballinës së një ndërtese më ra në sy flamuri shqiptar, i vizatuar me shumë mjeshtri artistike, që e mbulonte një sipërfaqe të madhe të një muri të jashtëm të një ndërtese. U gëzova pa masë. U ndala menjëherë aty, për të takuar ndonjë shqiptar. Por dera ishte e mbyllur dhe nga dritarja shihej hapësira e zbrazët. Dukej që ndërtesa ishte e braktisur. Nga pamja e kuptova se më parë këtu kishte qenë ndonjë klub shqiptarësh, ku shumë mërgimtarë i kishin ndarë gëzimet dhe hidhërimet ndërmjet tyre. Muri pritej të rrënohej së shpejti e, bashkë me të, do të rrënoheshin dhe zhdukeshin edhe gjurmët e tyre. Me shumë nostalgji mendoja sikur ata të kishin lënë ndonjë letër apo dokument të shkruar në gjuhën shqipe. Por asgjë. E një rrënim i tillë çon në humbjen e një pasurie të çmuar, siç është gjuha amtare.

Një gjë të tillë e kisha hasur aty nga viti ‘90-të, në një takim pune në “Deer Park”. Pasi bëmë pëlqimin dhe po përgatisnim dokumentet për nënshkrimin e një kontrate, pronari më pyeti:

-Are you Albanian? (A je shqiptar?).

-Po, -iu përgjigja me shumë kënaqësi.-Po ju nga e kuptuat?-e pyeta.

-Edhe gjyshërit e mi kanë qenë shqiptarë. Ata gjithmonë flisnin shqip në mes tyre.

-Domethënë edhe ju qenkeni shqiptar?-i thashë.

– Disi, ashtu, -u përgjigj.

-A dini ndonjë fjalë në shqip? -e pyeta me kureshtje.

-Po, -tha ai dhe filloi: -Dikur foll shumë, po arru, baba fol mir pak ship, mama mu rrit vogël…

Ngaqë me shumë mund i shqiptonte ato pak fjalë, filloi të skuqej dhe e mbuloi një ndienjë fajësie që nuk dinte ndonjë fjalë më shumë nga gjuha amtare. Ndërsa unë, kur e dëgjoja, u mbusha me një dhimbje shpirtërore, sa që isha gati të shkrehesha në vaj. Në mungesë të një shkolle shqipe rrjedhin mjerime apo asimilime të tilla. Sa pamje e vështirë ishte ajo atë ditë para syve të mi, sa e rëndë qenka të shikosh se si vdes etnia në genin tonë, në qenien tonë.

Raste të tilla më ka takuar të has shpesh ndër shqiptarët në mërgim, por sot e kam fjalën në veçanti për shqiptarët e Long Islandit. Në këto treva jam i bindur se ka pasur në të kaluarën me qindra familje, por në mungesë të një shkolle shqipe e humbën edhe identitetin e tyre kombëtar.Disa prej tyre as nuk e dinë që kanë qenë shqiptarë. Shumë prej tyre e dinë, por në mungesë të komunikimit dhe kontakteve me kulturën shqiptare, e kanë humbur ndienjën kombëtare…E të mendosh se në Kalabri e në Siçili të Italisë, ku ka me dhjetra e dhjetra fshatra arbëresh, ata i kanë ruajtur për mbi 500 vjet gjuhën amtare, kostumet, traditat, historinë, kulturën kombëtare. Në qendrën e çdo fshati arbëresh ngrihet busti ose monumenti i Heroit tonë Kombëtar, Gjergj Kastrioti. Atje bëhet punë sistematike për ruajtjen e gjuhës amtare nga brezi në brez. Shembulli i tyre duhet të bëhet frymëzim e të ndriçojë arsyen tek secili prej nesh për të punuar me një përkushtim të tillë, sepse kushtet, zhvillimet tekonologjike, janë të tilla që na e lehtësojnë këtë mision.

Me nxënësit e shkollës “Gjergj Fishta” punojnë me një përkushtim të veçantë profesoresha Fabjola Gjinaj dhe bashkëshorti i saj, dr. Paulin Marku. Duke qenë intelektualë në emigracion, ata nuk mund të rrinin indiferentë përpara plagës së asimilimit, e cila e “vret” në heshtje kulturën kombëtare. Ndaj iu vunë punës dhe e hapën shkollën shqipe. Nuk ishte e lehtë, por me pasion e dashuri për gjuhën amtare arrihet gjithçka. E tani në këtë shkollë mësohet vetëm shqip, këndohet vetëm shqip, aty fëmijët, po edhe prindërit brumosen vetëm me frymën tonë kombëtare. Është kënaqësi kur shikon se si prindërit lumturohen duke parë fëmijët e tyre që përparojnë në mësimin e gjuhës shqipe, e shkruajnë atë në mënyrë korrektë, recitojnë apo këndojnë në gjuhën e të parëve. E, me këtë rast, u drejtohem bashkëkombësve të mi: Nuk dyshoj në atdhedashurinë tuaj dhe ndjenjat e zjarrta për Atdheun që e doni si jetën tuaj, por nuk mjafton të ngremë flamujt dhe simbolet kombëtare shesheve, nëse ne nuk gjejmë një gjuhë të përbashkët për edukimin e fëmijëve tanë në frymë kombëtare. Kot themi se e duam kombin, nëse nuk e duam njëri-tjetrin me ndjenjën më të pastër vëllazërore. Nuk jemi të denjë ndaj kombit, nëse nuk e ruajmë gjuhën tonë. Rilindasi e patrioti Shahin Kolonja, fshehtas edhe te shqiptarët e burgosur i dërgonte shkronjat shqipe. Ne jemi të lirë. Të shndërrohemi në rilindas të kohës sonë, për të mirën e fëmijëve tanë dhe të kombit tonë. Në fushën e shkronjave dhe të letrave shqipe punët e rënda i mbaruan paraardhësit tanë, ashtu të robëruar e të persekutuar. Disa flijuan edhe jetën e tyre që ne të kemi alfabetin dhe mëvetësinë tonë kombëtare. Andaj, sillni fëmijët për të mirën tuaj, për të mirën e fëmijëve tuaj, në shkollën tuaj shqipe. Dyert e saj janë të hapura për të gjithë dhe ju presin me dashuri.

Ndërsa bëj këtë thirrje, shikoj se me sa dashuri i përshëndesin fëmijët, pas mbarimit të mësimit, mësuesit e tyre, Fabjolën dhe Paulinin. Me siguri mirënjohja ngul rrënjë të thella tek ata dhe do ta kujtojnë këtë punë të vyer edhe kur të rriten e do ta transmetojnë tek fëmijët e tyre. E nderimi për mësuesit do të jetë i përhershëm, siç e thotë edhe poeti në vjershë:

Edhe kur kryet të na e mbulojnë thinjat,

në mendje do sjellim një emër nderues,

emrin e dashur porsi fëmijëria,

emrin e thjeshtë, por të madh: Mësues!

Shefi i Misionit Verikues në Kosovë (KVM), Ambasadori William Walker, bisedon me banorët vendas në një fshat në Kosovë, janar 1999

January 30, 2025 by s p

Prof. Dr. Sylë Ukshini/

Ngjarja më e rëndë në janar 1999, dhe me të vërtetë që nga armëpushimi i tetorit 1998, ndodhi në fshatin Reçak më 15 janar. Masakra në Reçak mund të mbetet për një kohë të gjatë një ngjarje kyçe në luftën e Kosovës; ajo padyshim ishte një moment përcaktues për KVM-në. Më 16 janar, ekipet e KVM-së, që përfshinin verifikues të të drejtave të njeriut, shkuan në fshatin Reçak (afër Shtimes). Gjatë ditëve të mëparshme, verifikuesit e KVM-së në zonë kishin raportuar atë që dukej si “shkelje e masave të armëpushimit” nga ushtria dhe forcat policore serbe.

Pasi mbërritën në Reçak, personeli i KVM-së zbuloi 36 trupa (më vonë u konfirmuan 45), 23 nga të cilët ishin të shtrirë në një hendek. Sipas një deklarate të bërë nga ambasadori William Walker, i cili vizitoi vendin e ngjarjes, “Shumica e viktimave ishin burra të moshuar, shumica e tyre të qëlluar nga distanca jashtëzakonisht e afërt, shumica të qëlluar në pjesën e përparme, mbrapa dhe pjesën e sipërme të kokës.” Ambasadori Walker tha në një konferencë shtypi se “Nuk kam fjalë për të përshkruar ndjenjën time personale të neverisë, as të atyre që ishin me mua, ndaj asaj që mund të përshkruhet vetëm si një mizori të paimagjinueshme… Megjithëse nuk jam një jurist, nga ajo që pashë vetë, nuk hezitoj ta përshkruaj ngjarjen si një masakër, një krim kundër njerëzimit.”

Asnjëherë nuk hezitoj të akuzoj forcat e sigurisë të qeverisë për përgjegjësinë. Ambasadori Walker kërkoi një hetim nga Tribunali Ndërkombëtar i Krimeve të Luftës për Ish-Jugosllavinë në Hagë. Ky qëndrim u mbështet nga Kryetari në Detyrë, z. Vollebæk, i cili e ngriti çështjen me Ministrin e Jashtëm të FRY-së, z. Ivani Jovanoviç, dhe kryetarin e Tribunali të Hagës, gjyqtaren Louise Arbour.

Në një deklaratë të lëshuar më 16 janar, z. Vollebæk kërkoi me forcë nga FRY që të mbyllë menjëherë aktivitetet ushtarake në Kosovë dhe të shmangë çdo veprim tjetër që mund të rrisë tensionet në rajon. Ai shprehu shqetësim për shpërthimin e dhunës së fundit, të cilën e përshkroi si “edhe më të keqes pas ngurrimit që çoi më 13 janar në lirimin e tetë ushtarëve jugosllavë të kapur nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës”.

Më 18 janar, Ministri i Jashtëm i FRY-së, Jovanoviç, i dërgoi një letër z. Vollebæk, në të cilën e akuzoi Ambasadorin Walker për “ofendimin e dinjitetit dhe përvetësimin e autoritetit të organeve të shtetit të FRY-së”. Walker u shpall persona non grata dhe “u detyrua të largohej nga territori i Republikës Federale të Jugosllavisë së mbetur brenda 48 orëve.” Ky afat u zgjat më vonë edhe për 24 orë.

Më 19 janar, z. Vollebæk lëshoi një deklaratë në të cilën e përshkruante vendimin për të shpallur Ambasadorin Walker persona non grata si “krejtësisht të papranueshëm dhe që mund të çojë në një përshkallëzim serioz të konfliktit në Kosovë.” Ai tha se “OSBE ka besim të plotë në udhëheqjen e KVM.”

Këto mendime u pasuan nga ministrat e OSBE-së në një takim në Vjenë ditën pasues. Ministrat e Jashtëm Vollebæk i Norvegjisë, Wolfgang Schüssel i Austrisë dhe Bronisław Geremek i Polonisë lëshuan një deklaratë në të cilën thanë se vendimi për të shpallur Walker-in persona non grata ishte “krejtësisht i papranueshëm” dhe theksuan se “autoritetet serbe duhet të tërhiqen nga vendimi për të shpallur Ambasadorin Walker persona non grata dhe të bashkëpunojnë plotësisht me OSBE-në.” Ata thanë gjithashtu se “vrasjet në Reçak dhe refuzimi i udhëheqësisë jugosllave për të bashkëpunuar me OSBE-në janë një shkelje e rëndë e Rezolutave të Kombeve të Bashkuara dhe e Marrëveshjes së nënshkruar midis Ministrave Geremek dhe Jovanoviç.”

Presioni diplomatik ndërkombëtar (përfshirë një vizitë në Beograd nga Kryetari në Detyrë) çoi përfundimisht në ngrirjen e pa kushte të urdhrit për dëbimin e Ambasadorit Walker nga autoritetet jugosllave.

Megjithatë, kërkesa që Tribunali Ndërkombëtar i Krimeve të Luftës për Ish-Jugosllavinë të ketë qasje të pakufizuar në vendin e krimit u refuzua. Gjyqtarja Louise Arbour u kthye pas në kufi kur tentoi të hynte në Kosovë nga ish Republika Jugosllave e Maqedonisë, me një shoqërues të OSBE-së, më 18 janar. Një ekip forenzik finlandez, duke punuar me OSBE-në, arriti më 21 janar për të kryer autopsitë e trupave.

OSBE-ja ka theksuar prej kohësh se një zgjidhje e qëndrueshme e krizës në Kosovë mund të arrihet vetëm përmes mjeteve politike. Prandaj, ajo ka mbështetur përpjekjet e fundit për të ndërmjetësuar në mbylljen e konfliktit. Më 1 shkurt, Këshilli i Përhershëm lëshoi një deklaratë ku thuhej se “OSBE është gati të lehtësojë zbatimin e një zgjidhjeje politike; të mbikëqyrë zgjedhje të lira dhe të ndershme, të ndihmojë në zhvillimin e institucioneve dhe proceseve demokratike, dhe të ndihmojë në mbrojtjen e respektit për të drejtat e njeriut të të gjithë banorëve dhe komuniteteve në Kosovë.” Ajo tha se “OSBE do të angazhohet drejtpërdrejt në përpjekjet për të arritur një zgjidhje politike.”

Mirënjohja, si ndjesi e virtyt moral në etikën e reciprocitetit!

January 30, 2025 by s p

Irena Dragoti/

Ta tregosh mirënjohjen, duhet të dish më parë ç’ është ajo! Mirënjohja, “borxhi “që mbetet pa shlyer plotësisht prej mungesës së kontureve, detyra që nuk delegohet pasi askush nuk e shlyen dot si ti e sa ti, është pengu i përmbushjes së plotë! Mirënjohja si një nga virtytet universale të njerëzimit, lind e ushqehet sa fitojmë ndërgjegjen me atë përkundrejt Zotit , përkundrejt dashurisë prindërore, përkundrejt natyrës , familjes, mësuesve, miqve, kolegëve, heronjve etj etj. Sot do të ndalesha tek ajo ndaj lexuesit tim! Çdo kah mirënjohje ka formën e vet të shpërfaqjes. Nëse kundrejt njeriut nis me fjalën, kundrejt natyrës duhet vepra, kundrejt Zotit lutjet , kundrejt lexuesit mbetet letërsia dinjitoze! Mirënjohja nuk është varësi por reciprocitet, nuk kërkohet, por duhet dhënë! Evolojnë me vitet veç format e përshfaqjes por virtyti mbetet unik në çdo epokë nëse dëshiron ta veshësh. Në pozitat e një vargshkrueseje pyes veten: -A jam mjaftueshëm mirënjohëse kundrejt lexuesit tim, për kohën e leximit? Ai që më mbështet mua në këtë udhë, ai që më lexon, nuk meriton fletërrrufe poetike, mllef poetik, nuk meriton të ngushtohet banalitetin e zënkave personale, pra në narcizmin tim! A ia kam dalë të mos krijoj të tilla? Lexuesi nuk është kosh për të hedhur pakënaqësitë personale!

-Po si ka udhëtuar mirënjohja nga antikiteti deri ne ditët tona?- pyes veten!

Cilat janë përpjekjet apo faktet që e kanë himnizuar atë si virtytin e lumturisë?

Historia përveçse kujtesë është etalon , përvojë, e udhë drejt së ardhmes. Në mendimin grek dhe romak, mirënjohja shihej si një virtyt thelbësor për harmoninë shoqërore dhe vetë-përmbushjen. Aristoteli, në “Etikën Nikomakiane”, e përfshinte mirënjohjen si pjesë të drejtësisë dhe e shihte atë si një obligim ndaj të mirave që marrim nga të tjerët. Nga ana tjetër, Stoikët, si Epikteti dhe Seneka, theksonin se mirënjohja është një akt i brendshëm që na çliron nga ankthi dhe na lidh me rendin natyror. Për Senekën, mirënjohja nuk duhej të ishte një detyrim i jashtëm, por një shprehje e sinqertë e shpirtit për të njohur dhuratat e jetës. Mirënjohja është ndërtuese e marrëdhënieve njerëzore, thotë filozofi modern Immanuel Kant, duke vendos mirënjohjen në kategorinë e detyrimeve morale, duke e parë atë si një akt që nderon bashkëudhëtarët e tu. Për Kantin, kur jemi mirënjohës, ne pranojmë se jemi pjesë e një komuniteti moral ku askush nuk është i vetë-mjaftueshëm.

Ndërkohë, David Hume, në qasjen e tij empiriste, e lidh mirënjohjen me emocionet dhe shprehet se ajo është një përgjigje e natyrshme ndaj akteve të dhembshurisë dhe bujarisë. Përmes mirënjohjes, njerëzit forcojnë ndjenjën e përkatësisë dhe krijojnë ura lidhëse që i mbajnë shoqëritë të bashkuara. Filozofia ekzistencialiste e shekullit XX ka ndihmuar në thellimin e konceptit të mirënjohjes si një përgjigje ndaj dhuratës së ekzistencës. Albert Camus, në meditimet e tij për absurditetin, na fton të shohim mirënjohjen si një akt rebelimi ndaj indiferencës së universit dhe një pohim i vlerës së përvojave tona. Mirënjohja është mësim për shoqërinë moderne e cila duke i dhënë përparësi ambicieve dhe kërkesave materiale në një botë të dominuar nga shpejtësia dhe konkurrenca, harron të ndalet dhe të vlerësoj gjërat e thjeshta. Sipas filozofit bashkëkohor Alain de Botton, mirënjohja është një akt i vetëdijshëm që na ndihmon të përballojmë ndjenjat e zbrazëtisë dhe tjetërsimit, duke na lidhur me nj-tj. Në vitin 1886, Franca i dhuroi Shteteve të Bashkuara, Statujën e Lirisë, si shenjë miqësie dhe mirënjohjeje për mbështetjen e SHBA gjatë Revolucionit Francez.

Holanda dhuron çdo vit tulipanë, Kanadasë si shenjë mirënjohje për ndihmesën gjatë luftës së dytë botërore. Që nga viti 1947, Norvegjia i dhuron Londrës, një pemë të madhe Krishtlindjeje si shenjë mirënjohjeje për mbështetjen britanike gjatë Luftës së Dytë Botërore. Pema vendoset në Sheshin Trafalgar. Mahatma Gandi tregoi mirënjohje për popullin e tij përmes filozofisë së mosdhunës, duke frymëzuar miliona njerëz të luftojnë për liri dhe të drejta pa përdorur dhunë, një trashëgimi që vazhdon të frymëzojë botën. Pas Luftës së Dytë Botërore, SHBA nisi Marshall Plan për të ndihmuar rindërtimin e vendeve të shkatërruara në Europë, duke treguar mirënjohje për aleancën dhe për të kontribuar në stabilitetin global. Mirënjohja nuk ka tagër fuqie, moshe, përmase , pozite shoqërore apo kohe ndaj ajo manifestohet në forma të ndryshme si një gjest simbolik, ndihmë konkrete apo trashëgimi e përhershme mes njerëzve, institucioneve apo kohës, Zotit apo natyrës! Unë mbetem e mendimit se mirënjohja është tipar i lindur, mënyrë të menduari e jetuari në një botë ku shpesh përqendrohemi tek ato që na mungojnë, pa çmuar ato që kemi. Të jesh mirënjohës do të thotë të kuptosh se jeta nuk është thjesht një rrjedhë rastësish, por një dhuratë e këmbim. Mirënjohja nuk është përulje por ndërgjegjësim e krenari. Një aspekt i rëndësishëm i mirënjohjes është aftësia për ta shprehur me fuqinë për ta ndarë lumturinë barabar mes atij që e jep e atij që e merr. Mirënjohja mbetet gjithmonë një ndalesë e nevojshme që na rikthen te thelbi i ekzistencës!. Është akt e zgjedhje e ndërgjegjshëshme, forcë transformuese që perfeksionohet duke e praktikuar. Kur e ushtrojmë rregullisht mirënjohjen, ajo kthehet në një mënyrë të të jetuarit ose “ ves” i vlerë. Kushdo që ka lexuar “Les Misérables” – Victor Hugo është mbresuar nga Jean Valjean, ku një ish-i burgosur, falet dhe ndihmohet nga peshkopi Myriel, pra shpëtohet nga dënimi për vjedhje, por njëherazi i jep atij argjendin e shtëpisë së tij, si një mënyrë për të nisur jetë të re. Akti i mëshirës së peshkopit ndryshon jetën e Jean Valjean-it dhe është një shembull i fuqishëm i transformimit njerëzor përmes mirënjohjes. Në librin”The Alchemist” – Paulo Coelho, gjatë udhëtimit për të gjetur thesarin, Santiago mëson rëndësinë e të qenit mirënjohës për çdo pengesë dhe përvojë, pasi ato e ndihmojnë të rritet dhe të kuptojë vlerën e vërtetë të ëndrrave të tij. “A Christmas Carol” – Charles Dicken, Familja Cratchit, pavarësisht varfërisë së tyre, shprehin mirënjohje për njëri-tjetrin dhe për jetën, duke treguar se mirënjohja nuk është e lidhur me pasurinë materiale, por me dashurinë dhe ndihmën që marrin. “Mirënjohja nuk është vetëm virtyti më i madh, por edhe prindi i të gjithë virtyteve të tjera.” – thotë Cicero “Mirënjohja shndërron atë që kemi në mjaftueshmëri dhe më shumë. Ajo kthen mohimet në pranime, kaosin në rend, dhe konfuzionin në qartësi.” – ngulmon Melody Beattie.

Sa bukur kur zbulon se mirënjohja përmbush të parin atë që e jep atë dhe normalisht një njeri i përmbushur bën veç vepra të vlera. Mirënjohja bën atë që nuk do ta bënte dot asnjë lloj pushteti ligji apo rendi pasi ai veprim, ndjesi a virtyt nuk kufizohet te një individ i vetëm kur e dhuron .Virtytet tona apo të mirat që përftojmë duke filluar nga koha e njerëzve e deri te kujdesi mbështetja a ndihma e tyre janë bërthama e rrjedhimeve që vijnë për familjen, shoqërinë apo natyrën! Mistiku persian Rumi e konsideron mirënjohjen si një mënyrë për të përqafuar çdo aspekt të jetës me dashuri dhe pranim. Pas shkatërrimeve të Luftës së Dytë Botërore, Franca dhe Gjermania nënshkruan Paktin Elysee në vitin 1963, duke u zotuar për bashkëpunim dhe paqe. Ky pakt ishte një shenjë mirënjohjeje për pajtimin midis dy kombeve dhe një hap drejt krijimit të një Europe më të bashkuar. Pas përfundimit të apartheidit në Afrikën e Jugut, Nelson Mandela tregoi mirënjohje për të gjithë ata që luftuan për liri dhe barazi duke promovuar pajtimin kombëtar. Ai ftoi edhe ish-armiqtë e tij politikë në bisedime, duke dëshmuar se falja është një nga format më të larta të mirënjohjes për jetën dhe njerëzit. Ekonomisti indian Jagdish Bhagwati ka marrë mirënjohje të veçantë nga vendi i tij për përpjekjet e tij në përmirësimin e politikave të zhvillimit ekonomik dhe për promovimin e ideve që ndihmuan miliona njerëz të dalin nga varfëria. Mirënjohja si forcë lidh njerëz, kombe dhe breza, duke krijuar ura për një të ardhme më të ndritur dhe më të bashkuar.

Çfarë ndodh kur ajo mungon?

A demoralizon?

A ul vetvlerësimin?

A frenon ?

Duhet një forcë e madhe për t’mos u pushtuar prej asnjë nga reteorikat më sipër. Mos u nis të bësh mirë pa u pregatitur për mosmirënjohjen,- thotë Konfuci!. • Galileo dha një kontribut të jashtëzakonshëm në shkencë dhe në kuptimin tonë të universit, por në vend të mirënjohjes, ai u dënua nga Inkuizicioni për pikëpamjet e tij që kundërshtonin doktrinat e kohës. Vincent van Gogh, nuk mori njohjen dhe mirënjohjen që meritonte sa ishte gjallë nga shoqëria e kohës por u vlerësua vetëm pas vdekjes. Nikola Tesla dha kontribut të jashtëzakonshëm në zhvillimin e teknologjive moderne si energjia elektrike dhe komunikimet, por ai shpesh u keqtrajtua dhe u shpërfill nga korporatat dhe bashkëkohësit e tij, duke e lënë të vdesë në varfëri dhe harresë. Pra shohim se mungesa e mirënjohjes nuk i ndali ata të bënin atë që dinin më mirë, t’i dhuronin njerëzimit pa kthim art, shkencë, përkushtim. Ata nuk ngatërruan egon me detyrimin që ndjenin brenda vetes se duhej të vazhdonin! Ata respektuan nevojën e shumicës jo dashakeqësinë e disa individëve të shkëputur! Tek kujtoj filmin “Schindler’s List” ku Oskar Schindler, një industrialist gjerman, shpëton qindra hebrenj gjatë Holokaustit duke i punësuar në fabrikën e tij. Në një nga skenat më prekëse, hebrenjtë i dhurojnë atij një unazë me mbishkrimin: “Ai që shpëton një jetë, shpëton botën mbarë.” Kjo sekuencë përçon mirënjohjen e thellë që ata ndjenë ndaj tij. ….apo filmin tim të preferuar “Gladiator” (2000) Komodusi, duke vrarë të atin, perandorin Marcus Aurelius, dhe duke tradhtuar Maksimusin, simbolizon mosmirënjohjen ndaj vlerave dhe trashëgimisë familjare. Ndërkohë, Maksimusi mbetet një simbol i nderit dhe mirënjohjes për të kaluarën e tij.

Në Kuran, thuhet “Allahu nuk ka nevojë për mirënjohjen tuaj, por Ai e do atë te besimtarët.” (Sure Ez-Zumer: 7). Bibla gjithashtu vendos një theks të madh në mirënjohjen si një shenjë dashurie “Falënderojeni Zotin, për çdo gjë falënderojeni; sepse kjo është dëshira e Perëndisë në Krishtin Jezus për ju.” (1 Selanikasve 5:18).

Si në Kuran, ashtu edhe në Bibël, mirënjohja është detyrim moral dhe shpirtëror. Të dy tekstet e shenjta i lidh mirënjohja.

Po ne çfarë na lidh me lexuesin? Kur ai jep kohën, jep mbështetjen, pse i kërkojmë edhe rolin e gjykatësit në problemet personale? Pse kërkojmë të zgjedhë-“o me ne , o me ata”. Pse nuk e konsiderojmë letërsinë mision paqtimi dhe ngushëllimi për të? Pse duhet ta mbajmë në gjendje lufte të përhershme praninë e tij!

Duke iu drejtuar vetes me trokitje të forta në ndërgjegje” – Bëj letërsi aq sa di e mundesh- mendoj se indirekt kam vënë një tullë në atë çka quhet detyrim moral ndaj lexuesit, shoqërisë dhe vendit tim!

Mirënjohja, kjo ndjesi e paqtë duhet menduar se çdo ditë të re që lind e ka ditën e parë të saj ndaj lexuesit! Pa analizuar çfarë e jap e marr kuptoj se duhet të sillem sikur kam marrë gjithçka e kam dhënë kurrgjë! Pra unë ndihem “borxh” ndaj lexuesit ! Koha e tij meriton mirënjohjen nëpërmjet letërsisë së vërtetë!

Kryepeshkopi Anastas Janullatos prehet në Katedralen “Ngjallja e Krishtit”! Krerët më të lartë të politikës e besimeve fetare morën pjesë në Meshën e Përshpirtjes

January 30, 2025 by s p

Kryepeshkopi i ndjerë i Tiranës, Durrësit dhe i Gjithë Shqipërisë, Anastas Janullatos, u përcoll sot në banesën e fundit, pas një ceremonie madhështore në Katedralen “Ngjallja e Krishtit” në kryeqytet, aty ku do të prehet trupi i Tij.

Mesha e përshpirtjes u drejtua nga Patriarku Ekumenik i Kostandinopojës, Bartolemeu, i pari i ortodoksëve në botë. Ai tregoi se Patriarkana e dërgoi Anastas Janullatosi në Shqipëri në vitin 1991, pas rënies së regjimit komunist, për të qenë pranë popullit të vuajtur ortodoks.

“Shërbesa e tij baritore nuk ishte pa fortuna, udhëhoqi kishën përmes sfidave të mëdha, megjithatë zotëronte hirin për të zgjedhur bashkëpunëtorët e duhur, për të hapur shtigje aty ku dukej se çdo rrugë ishte e mbyllur. Kishat, manastiret, spitalet e shumë të tjera janë disa nga arritjet e tij. Ishte i duruar, por i patundur, aty ku interesi i Kishës e kërkonte. Ai diti të ndërtonte Kishën në përputhje me vullnetin hyjnor. Do të kujtojmë përherë çdo gjë të bukur nga Perëndia, çdo gjë që Kryepeshkopi dhuroi për kishën“, u shpreh Patriarku Ekumenik.

Për të nderuar Anastas Janullatos ishte i pranishëm po ashtu një delegacion përfaqësues nga Vatikani, që u drejtua nga Sekretari i Shtetit, Pietro Parolin, Patriarku i Izraelit Theofili i Jerusalemit, Kryepeshkopi i Greqisë Jeronimi, Patriarku i Qipros, i Aleksandrisë, i Bullgarisë, i Rumanisë, Kryepeshkopi dhe klerikë nga Polonia, drejtues të “Saint Egidio” në Itali.

Pjesë e ceremonisë ishin dhe figura të larta të politikës shqiptare. Presidenti Bajram Begaj, kryeministri Edi Rama, kryedemokrati Sali Berisha, kryeparlamentarja Elisa Spiropali qëndruan pranë njëri-tjetrit. Nuk mungoi as kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis dhe kabineti i tij prej pesë ministrash.

Kryeministri grek deklaroi se Janullatos ishte një grek i vërtetë, i cili konsiderohej urë lidhëse mes Greqisë dhe Shqipërisë.

“Nuk është rastësi që sot e vajtojnë si grekët edhe shqiptarët dhe njerëzit në botë pavarësisht fesë apo besimit. Ai ishte një urë miqësie mes dy popujve dhe armë komunikimi mes dy shteteve. Me plot të drejtë mund të quhet diplomati i dashurisë, mision që e përmbushi me maturi vendosmëri dhe ndërgjegje”, tha Mitsotakis.

Kryeministri Edi Rama u shpreh se njerëz të nderuar të fesë, përmes dialogut ndërfetar, deri te çdo kryetar shteti që e njohu, ia patën zili Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë Anastas Janullatosin, që “erdhi si prift grek dhe tashmë po largohet si Anastasi i Shqipërisë”.

“Dinjitetin e martirizuar të kësaj kishe dhe të kreut të saj, larë me djersën dhe gjakun e stërmundimeve të Kristofor Kisit dhe Damian Kokoneshit, Irene Banushit dhe sa e sa të tjerëve Kryepeshkopi Anastas e rivendosi të plotë në altarin e saj të rilindur duke i dhënë mundësinë Kishës Autoqefale të Shqipërisë, Klerit dhe besnikëve të saj që sot ta marrin stafetën nga ky atlet triumfator i Krishtit dhe ta çojnë përpara në liri të plotë, në pavarësi të pakthyeshme dhe me një siguri të garantuar”, tha Rama.

Qindra besimtarë ndoqën ceremoninë dhe nderuan Kryepeshkopin që rilindi Kishën Ortodokse në vendin tonë.

Anastas Janullatos, lindi më 4 nëntor të vitit 1929, në Pire. Ai arriti të rindërtonte nga gërmadhat Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë që ishte shpërbërë për 23 vjet, duke zhvilluar veprimtari të shumanshme në fushat e shëndetësisë, arsimit, përkujdesjes sociale, zhvillimit rural, mjedisit dhe kulturës. Njëkohësisht u përpoq për zbutjen e kundërshtive në Ballkan.

Në vitin 2000, pas propozimit të 33 Anëtarëve të Rregullt të Akademisë së Athinës dhe shumë personaliteteve nga Shqipëria, ishte kandidat për Çmimin Nobel për Paqen.

Ka shërbyer në pozicione të shquara në organizma ndërkombëtarë, si anëtar i komitetit teologjik “Dialogu me njerëz të Besimeve dhe Ideologjive të tjera” (1975-1983). President i Komitetit për Misionarizmin dhe Ungjillëzimin Botëror (1984-91). Anëtar i Këshillit Evropian të Udhëheqësve Fetarë (2001-2012). Zëvendëspresident i Asamblesë së Kishave Evropiane (2003-09). President i Këshillit Botëror të Kishave (2006-2013).

Ka qenë nderuar me çmime dhe dekorata, vlerësime nga vende dhe Kisha Orthodhokse të ndryshme, ndër të cilat Kryqin e Madh të Urdhrit të Nderit të Republikës së Greqisë (1997), çmimin Athenagoras për të Drejtat e Njeriut (Nju Jork 2001), çmimin “për veprimtari të shquar për unitetin e Kombeve Orthodhokse”, dekoratën më të lartë të Republikës së Shqipërisë “Gjergj Kastrioti – Skënderbeu”.

Kontributi i tij në shkencën e Historisë së Feve, dëshminë e krishterë bashkëkohore, afrimin ndërkrishterë, dialogun ndërfetar dhe bashkekzistencën paqësore të popujve dhe feve është njohur ndërkombëtarisht.

Top Channel