Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

DIXHITAL

by

NGA ASTTRIT LULUSHI/

A keni qenë ndonjëherë të lumtur? Lumturia është mendjelehtësi. Është mit i shekullit të kaluar. Është budallallëk, deri çmenduri. A ju kujtohet blloku i rrethuar me roje dhe me udhëheqës të mbyllur brenda?
Si me fotografinë dixhitale, mund ta shikosh, por s’mund ta shtypësh për ta mbajtur në duar, ta prekësh.
Ju mendoni se Picasso ishte i lumtur? Mendoni se Hemingway ishte? Ata ishin të mjerë. Asnjë art me vlerë nuk u krijua kurrë nga lumturia. Ambicia, narsicizmi, inati janë motori që drejton çdo artist të shkëlqyer, çdo njeri të madh. Një gropë është njeriu, që mund të mbushet. Kjo është arsyeja pse është i mjerë.
Do të kurseni shumë telashe nëse bëni foto dixhitale. Por a keni mbajtur ndonjëherë një lule të rreme në duar dhe jeni kënaqur? Ky është dallimi midis fotos dixhitale dhe të printuar. Asgjë artificiale që duket e bukur nuk mund ta mposhtë të bukurën e vërtetë. Njerëzit sot bëjnë më shumë fotografi se kurrë më parë. Por nuk kanë diapozitivë, as printime. Vite nga tani kur të gërmohet nuk do të ketë ndonjë fotografi për të gjetur. Asnjë shënim se kush ishim dhe si jetonim. Atëherë, përse duhet një objekt nëse kurrë nuk do të shihet? Gjithnjë, kur flitet për fotografinë. 

Albanians Head to Polls After Violence Mars Campaign’s Close

by

At least two shootings, one fatal, have overshadowed the last leg of an election campaign held in an even tenser atmosphere than usual./

By FJORI SINORUKA/ *

Voters in Albania head to polling stations on April 25 to elect 140 members of a new parliament after a tense campaign marked by heated polemics and even a murder.

A total of 5,199 polling stations will be opened on Sunday at 7am for the country’s parliamentary elections with 3,588,869 registered voters while Central Election Commission has accredited more than 3,000 short-term, long-term and media observers from local and international organisations, including the OSCE/ODIHR mission.

People in the country who are currently sick with COVID-19 will not be able to vote, since there is no appropriate safety infrastructure in place for them to cast a ballot. Prime Minister Edi Rama has called on them to “stay home” for election day.

Edi Rama, the Socialist Party chief and Prime Minister, is seeking a third mandate running the government. His main rival, the Democratic Party’s, Lulzim Basha, seeks a first mandate after eight years in opposition.

Rama’s Socialists are running alone in this election while the Democratic Party has formed a coalition, the “Alliance for Change”. It has also signed an agreement with Socialist Movement for Integration, LSI, of Monika Kryemadhi, to collaborate after the elections.

The last days of the campaign were marred by serious violence and a fatality in the central town of Elbasan, after supporters of the two biggest parties clashed on 14 March, ironically when both Rama and Basha were visiting to celebrate “Summer Day”.

Pjerin Xhuvani, a known name in the community who had been a local politician for the LSI but who lately joined the Socialist Party, was shot dead on Wednesday in unclear circumstances.

The US embassy issued a message calling on “President [Ilir] Meta, Prime Minister Rama, and Democratic Party Chairman Basha to exercise restraint – and to lead accordingly – pending an investigation into this case”.

Two days before, in another incident in the town of Kavaja, a local secretary of the Democratic Party was shot in the leg in his party office.

President Meta has also been involved in the campaign’s physical violence, at one point physically clashing with municipal police in Tirana over the issue of the local offices of a small political party.

He has also warned several times that those who dare to buy votes will have their hands “cut”.

Many Albanians can’t exercise right to vote

Although all sides promised to change this for years, this time, too, because of the failure to adopt the necessary legislation, a diaspora numbering around 1.8 million Albanians – a huge figure for a country with 3.5 million people, which includes those living abroad – won’t be able to vote. Political parties blame each other for this failure.

People in the country who have tested COVID-positive won’t be able to vote either, since there is no appropriately safe infrastructure in place for them to go to polling stations.

Prime Minister Rama has told them to “stay home” for the day of the elections. In other recent elections in the region, however, in Northern Macedonia, Montenegro and Kosovo, COVID-positive patients could cast votes.

A new order from the government early this week, imposing quarantine on arrivals from Greece and Northern Macedonia, is seen as another obstacle to voting, effectively preventing the many Albanians who live in Greece from casting ballots. The community in Greece represents one of the biggest slices of the Albanian diaspora.

EU integration vs big infrastructure projects

Rama has focused his campaign on the vaccination of the population from Covid-19, on reconstruction of sites damaged by a major earthquake in November 2019 and other “big projects”, mostly related to airports.

He recently inaugurated a new airport in the north of the country in Kukes and has signed a new agreement for another airport in Vlora with a consortium of companies, including Mabetex, owned by Kosovo’s tycoon-turned-politician Behgjet Pacolli, and a Turkish company, YDA.

Basha has focused his narrative of Albania’s EU integration, stopping mass emigration and helping businesses.

Some independents are trying their hand

Some independent candidates are running in the elections, three of them supported by the Vetevendosje Movement in Albania, sister movement of Albin Kurti’s governing party in Kosovo, running in Tirana, Lezhe and Gjirokaster.

Relations between the Kosovo Vetevendosje leader and PM Kurti and Rama don’t seem good. Rama refused to comment on Kurti’s action when asked about by media outlet Euronews Albania.

Another independent candidate, Elton Debreshi, from the mining community, is running in Bulqiza seeking better conditions and higher status for miners in Albania.

Balkan Insight- Photo caption: Independent Commission officer inspects ballot boxes in a polling station in Tirana, Albania, on 25 June 2017. Albanians will head to the polls on 25 April for parliamentary elections. Photo: EPA/Malton Dibra

LIRI…

by

Astrit Lulushi/

Shqiptarë!/
Iu përgatitën për festë. Iu ftuan të votoni. Qëllimi i vetëm është të legjitimitojnë krimin, mashtrimin, korrupsionin, pushtetin e tyre diktaturë në vazhdim. Pse u jepni jetë? Vota është ushqimi. Dhe ju bëni gabim pas gabimi, hyni në këtë kurth të ngritur në bashkëpunim mes tyre. Spektri politik është thjesht një copë tokë e shkëputur nga e cila Hëna u formua dhe jo planet i ri siç e kishit ëndërruar. Kujtoni errësirrën që provuat, vuajtjet, frikën që jetuat, mësojini fëmijët të flasin mendimin, është e drejtë e çdo njeriu të lirë, në paqe, në kuvend dhe në luftë, se Qeveria është themeluar për të mbrojtur pronën e çdo lloji; kjo po, është qeveri e drejtë, që paanësisht i siguron çdo njeriu çfarëdo që është e tija; lirinë të dish, të shqiptosh dhe të argumentosh lirshëm sipas ndërgjegjes, mbi të gjitha liritë. Tani, a nuk e kuptoni se ku qëndron gabimi?

A DO TË KETË NDRYSHIM MË 25 PRILL?

by

NGA EUGJEN MERLIKA- Edhe java e fundit e fushatës zgjedhore për votimet kuvendore mbaroi. Ditët pasuese të 25 prillit duhet t’i japin përgjigje titullit të këtij shkrimi. Ndërkaq hulumtimet zgjedhore, për aq sa mund të jenë të besueshme, duket se e kanë dhënë vendimin e tyre. Simbas tyre PS e PD do të jenë mbartësit e shumicës absolute të votave e do të ndajnë ndërmjet tyre dhe aleatëve të tyre pushtetin e ardhshëm.

Një përfundim zgjedhor, që mbetet në kuadrin e demokraturës pas komuniste, që vazhdon të mbështesë siglat e partive të dala nga regjimi i drejtpërdrejtë e nga ndryshimet hipokrite të detyruara nga nevoja për mbijetesë, pasojë e kataklizmit të komunizmit në nivel evropian më 1989, nuk mund të quhet ndryshim. Tablloja që do t’i paraqitet shqiptarëve mbas 25 prillit, do të jetë e njëjta të cilën ata po e provojnë mbi kurrizin e tyre që prej një të katërt shekulli. Pra nuk mund të flitet për ndryshim, por për vazhdimësi në thelbin e saj. 

Të gjithë premtimet e servirura pa kursim në këto pak javë të fushatës zgjedhore, që kanë për qëllim bindjen e qytetarëve shqiptarë për të vënë kryqin mbi emrat e partive përkatëse, janë një refren mashtrues i pandërprerë në gjithë këta vite. Krahas atyre premtimeve, para syve të votuesve, është Shqipëria reale me të gjithë problemet e saj të rendit ekonomik, shoqëror e politik, një shtet në të cilin zotërojnë njëshat e “staxhionuar “ të partive deri në ndryshkje në selitë e pushtetit e të politikës, që kanë në dorë të gjithë mekanizmin shtetëror, që përcakton në një mënyrë apo në një tjetër fatin e shqiptarëve.

Të pritet ndryshimi prej tyre është një iluzion naiv, që do të na vinte në rolin e fëmijës që vazhdon të nanuriset me përrallat e gjyshes së qëmotëshme, mbasi fëmijët e ditëve tona pranojnë të gënjehen vetëm me shpikjet më të ndryshme të teknikës bashkëkohore. A do t’a pranojnë veten të kthyer në foshnjërinë politike shqiptarët e sotëm, tek të cilët ende gjen strehë të ngrohtë demagogjia bajate dhjetravjeçare, apo do të jenë në gjëndje t’i thonë ndal asaj dukurie, duke u vetëdijesuar për rolin e tyre?

Mënyra m’e mirë, për të shpresuar ndryshimin e shumëpritur, nuk është thjesht synimi për të sjellë ndërsjelljen në pushtet të forcave tradicionale të politikës së kalesës dhe, aq më pak, për të krijuar regjime dhjetravjeçare që i shohim në botën e sotme në shtetet autoritare komuniste e të ngjajshmit e tyre, por votimi në masë për partitë e reja të krijuara në muajt e fundit. Megjithë një farë mosbesimi që mund të ketë në drejtim të tyre, që buron nga paaftësia për të shmangur copëzimin e për të krijuar një bllok njëtrajtësh në larminë e vet, që do të jepte idenë e një fuqie të besueshme me drejtues t’aftë për të frymëzuar besim nëpërmjet shtatit të tyre moral, atdhetar e profesional, mund të ushqehet shpresa se një mbështetje e fuqishme e trupit zgjedhor, do të jepte ndihmesën për trupëzimin e atij grupimi alternativ mbas votimeve.

Krijimi i asaj alternative, i bashkërenditjes së gjithë programeve e veprimeve të gjithë atyre që nuk njëjtësohen me asnjë prej partive përgjegjëse në qeverisjen e Shqipërisë në 25 vitet e fundit, do t’ishte një fitore jo vetëm e urtësisë në gjirin e zgjedhësve, por do të hapte një tjetër periudhë shpresash. Në gjëndjen e re të hamendësuar këto forca do të kishin mundësinë kushtëzuese të ngjarjeve kuvendore, në të mirë të politikave të dobishme e atyre reformave të domosdoshme, që do të shkatërronin paqësisht sistemin e korruptuar ekzistues, duke i vënë një ledh të fuqishëm mbrojtjeje prirjeve të dëmshme për interesat e vërteta të shqiptarëve në atdhe, në bashkësinë shqipfolëse e kudo në botë ku gjinden ata.

Këto parti të reja do të arrijnë të marrin përsipër misionin e ndryshimit në të mirë, nëse do të jenë në gjëndje të bashkërendojnë synimet e të mos bëhen paterica të partive të mëdha që mund të kenë nevojë të domosdoshme, si pasojë e numërave, të kërkojnë bashkëpunimin e tyre. Kjo është loja e zakonshme politike në çdo Vend e në çdo kohë, e të vegjlit mund të jenë të prirur për t’u tunduar nga këto lloj sirenash.

I paraprin kësaj mundësie propozimi i Ramës për një aleancë të mundëshme qeverisëse me PD e “tëharrur” nga “barnat e këqija” mbas 25 prillit. Është një përpjekje skajore e kryeministrit pësëist, për të zgjatur jetën e pushtetit edhe në rastin kur partia e tij të mos marrë shumën e mandateve, që i japin shumicën në Kuvend. Sado t’a motivojë kryeministri propozimin e tij me “modernizim” të politikës, e vërteta është se ai, në pasigurinë e kutive të votimit, parashikon edhe manovrat pas zgjedhore që do t’a mbanin në pushtet. Kjo i vlen edhe në zgjedhjen e presidentit të ardhshëm, për të cilën ai është tejet i interesuar, sepse me gjasë zgjedhja vetiake e tij katër vjet më parë, i doli, së paku në dukje, me shumë probleme.

Një afirmim bindës i partive të reja do të ishte gjëja më e dobishme në kuadrin politik, nëse ato do t’a quanin një fitore eventuale të tyre jo një “sukses” vetiak të drejtuesve të tyre, por shprehjen më të hapur të përpjekjeve të shoqërisë shqiptare për ndryshim të vërtetë. Në këtë kuadër do t’ishte vendimtar roli i tyre si bërthamë e ardhëshme e një politike që do të hapte rrugën e një tjetër Shqipërie, larg kontureve të një demokrature  që i ka marrë frymën jetës shqiptare.

Shqiptarë, nxirreni Edi Ramën jashtë nga politika

by

Nga Valentin Lumaj/

“Ashtu sikurse dora e majtë dhe e djathta behën bashkë për të shkulur një thikë në trup, ashtu si një trup i shëndoshë që lufton të keqen brenda tij, ashtu pra shqiptarë bëhuni bashkë me 25 Prill dhe nxirreni Edi Ramën jashtë nga politika një herë e përgjithmonë”. 

Në vendet me demokraci të konsoliduar, rotacioni politik është një process i paevitueshëm dhe shëndetshëm demokratik. Në Shtetet e Bashkuara, që eshte një Republikë Presidenciale, Presidenti sado i aftë apo i suksesshëm të ketë qenë, mbas 8 vitesh nuk ka të drejtë kandidimi. Një figurë e re me një ekip të ri dhe një vizion të ri merr drejtimin për 4 apo 8 vitet e ardhshme. Them 4 apo 8, mbasi kjo varet nga realizimi i premtimeve dhe rezultatet e punës së Presidentit.

Ne Shqipërinë tonë, një vend me Republikë parlamentare, po ndodh e kundërta. Qëllimisht nuk po ndiqet praktika e demokracisë Amerikane apo e Evropës perëndimore, por perkundrazi marrin per shembull Turqinë, Rusinë apo Serbinë. Edi Rama, megjithëse asnjë nga premtimet e tij në 8 vite nuk i ka mbajtur dhe rezultatet e tij kanë më së shumti skandale dhe dështime, prapë del para shqiptarëvë ashtu me një krenari të pakuptimtë dhe kërkon një mandat të trëtë. 

Por çfarë premtoi dhe çfarë realizoi Edi Rama në 8 vite?

-Shëndetesi falas. Rezultati: shëndetësia në Shqipëri ka koston më të shtrenjtë në Ballkan. Mijëra mjeke dhe mijëra infermiere të larguar nga Shqipëria

-300 000 vende te reja pune. Rezultati: mbi 700000 shqiptarë të emigruar dhe qindra mijëra të papune. Shqipëria i vetmi bend në botë me një diasporë me numër më të madh se vendi amë. Kjo në kohë paqe dhe jo lufte.

-Negociata të hapura me BE-në. Rezultati: edhe 15 kushte shtesë mbi ato egzistueset

-Rindërtim i shtëpive dhe shkollave të rrënuara nga tërmeti. Rezultati, 90% e të dëmtuarve janë pa strehë, asnjë shkollë apo spital i ndërtuar. Diaspora ka mbajtur peshën më të madhe në këto investime.

-Ulje të taksave të shtetit, të madhrave të akcizes, taksës së bukes dhe ushqimeve, të energjisë. Rezultati: taksat e shtetit dhe ato te pushtetit lokal janë rritur në dëm te biznesit të vogël dhe atij të mesëm. Taksat e tjera nuk jane ulur asnjë qindarkë.

-Naftë falas per bujqit dhe fermerët. Rezultati: bujqit dhe fermerët e blejnë karburantin me çmim të tregut që rezulton më i larti në Ballkan.

-Një polici në shërbim të qytetarëve. Rezultati: policia në 8 vite është përdorur për të mbajtur dhe ruajtur poshtetin dhe jo qytetarët. Aksionet e policisë kanë qenë më së shumti në ruajtjen e arave te kababisit sesa rendin publik, po ashtu ne funksion dhe të vjeljes (vjedhjes) dhe grumbullimit të votave për partinë e tij mavi.

Në kontrast me premtimet, në 8 vite pushtet, kemi thellim të varfërisë, krizë të sistemit shëndetësor e arsimor, emigrim masiv, bllokim të negociatave, depërtim te kriminelëve deri në nivelet më të larta të shtetit, korruspion metastazë te shpërfaqur në dhjetra skandale, mungesë të investimeve të huaja, tendera e koncensione që përpijnë buxhetin e shtetit. Edi Rama renditi Shqipërinë ndër vendet më të korruptuara në botë. Edi Rama e varfëroi edhe më shumë shqiptaret, te gjithë pasuritë dhe paratë e shqiptarëve i ndau për klientët e tij, te gjithe pasuritë e paluajtshme, tokat dhe bregdetin ua vuri ne tepsi oligarkëve mafioze të tij, ndersa ai vete u pervetësonte përqindjen. 

Historia e 8 viteve në pushtet të Edi Ramës nuk ishin kurrsesi një histori suksesi por një histori dështimesh dhe skandalesh. Edi Rama hyri në politike thonj-paprerë dhe i paturpshëm lakuriq dhe po largohet më paturpshem e i zhveshur komplet nga e vërteta, suksesi, morali, besa e mbajtja e fjalës dhe premtimeve. 

Shqiptarë, kujtoni falimentimin e ekonomisë dhe të prodhimit të brendshem, mungesën totale të eksportit, kanabizimit të territorit shqiptar, kujtoni skandalet e avioneve “mushkonja” të transportit të drogës, skandalin e importimeve plehrave dhe mbeturinave nga Evropa, skandalin e çmontimit të armeve kimike të Sirisë në Shqipëri, vrasjet mafioze e bankerëve dhe gjyqtarëve, vjelljen e serverave të tatimeve. Kujtoni skandalet dhe doreheqjet e ministrave te tij të akuzuar dhe të zënë me presh (drogë) në dorë, Tahiri, Xhafa e të tjerë.  Kujtoni skandalet e ministrisë së mbrojtjes me përdorimin e helikopterëve, aeroporteve dhe bazave të tjera të ushtrisë për trafik droge.

Kujtoni futjen në Parlament e vrasësve, trafikanteve, pengmarrësve dhe emërimi i tyre në poste të larta kyçe të administratës shtetërore. Kujtoni skandalet seksuale dhe ato te pedofilisë, si ajo e sivëllait te tij, Kokëllimës apo Shukrive të tjerë socialiste. Kujtoni dasmën prej sheiku me 2000 të ftuar të Veliaj, abuzimi me i drejtëperdrejtë i fondeve publike. Kujtoni sulmin ndaj medias kritike dhe fjalës së lirë (Agon Channel). Humbja e gjygjit me Becchetin dhe dëmshperblinin nga taksat e qytetarëve prej 110 milionë Euro. Kujtoni refuzimin e kerkeses se Organizaëes Boterorë të Shëndetesisë për testimin në masë te popullsisë për Covid-19. Nuk e bëri testimin me një nënvleftësim dhe arrogancë absurde, duke mos marrë asnjë masë parandaluese, duke mos blerë teste, veshje mbrojtëse, respiratorë dhe duke mospërfshirë mjekun e familjes. Rezultatet e arrogancës së tij ishin fatale për jetën e qindra qytetarëve shqiptarë të cilët u mungojnë sot ju në tryezat dhe rrethin tuaj familjar.

Shqiptarë, mos harroni se Edi Rama jo vetëm që nuk arriti të krijojë një unitet të shqiptarëve si komb, por perkundrazi ka krijuar një përçarje si kurrë më parë veri-jug, mjafton të shikoni kabinetin e tij. Edi Rama ka krijuar një klimë mosbesimi dhe pakënaqësie më të gjithë klasën politike të Kosovës duke u bërë pengesë e qëllimshme për integrimin evropian të saj apo duke ngulur thika mbas shpine asaj. Kujtoni mardhëniet vëllazërore me presidentin Serb, presidentin turk apo atë grek, ata të cilët historikisht kanë synuar gllabërimin e territoreve shqiptare dhe ja kanë arritur në një masë të mirë falë tradhëtarëve të kombit të tipit Edi Rama. Kujtoni idetë e tij sipas këshillave të sivëllait serb Vuçiç për Minishëngenin apo për shkembimin e territoreve (ndarjen e Kosovës), të cilat fatmirësisht dështuan falë jush, njerëzve patriotë e lirisashës në Shqipëri, Kosovë e Diasporë.  Kujtoni Rrugën e Kombit që i madhi Sali Berisha ndërtoi si ftesë për vëllezërit Kosovarë dhe hap të parë drejt bashkimit kombëtar. Edi Rama do ta quante në përfundimin e saj këtë rrugë “Ruga e Asgjëkundit” dhe sapo mori pushtetin me vota të vjedhura apo të blera, si metode e drejtpërdrejtë për t’u refuzuar ftesën kosovarëve dhe për ti zhvatur ata, vendosi taksën e pabesë të Rrugës së Kombit. 

Edi Rama jo vetem dështoi por kurrë nuk pati vullnetin për të bashkëpunuar me shqiptarët nëpeë botë. Ai qëllimisht në 8 vite e la totalisht në harresë Diasporën dhe jashtë përfaqësimit si në parlament ashtu edhe në egzekutiv, dhe me e rëndesishmja, qëllimisht e përjashtoi Diasporën dhe të drejtën e saj si shtetas shqiptarë për të votuar. Kjo është tabloja e një qeverisje, për të cilën Edi Rama ka marrë përsipër misionin e pamundur për ta bojatisur me ngjyrat e ylberit. 

Por lajmi i mirë është se ngado po fryn era e ndryshimit për shqiptarët. Pushteti në agoni i Edi Rames është në grahmat e fundit. Edi Rama e ka humbur tashmë besimin e shqiptarëve, të majtë e të djathtë. Rama e ka brejtur deri në palcë moralin e Rilindjes që ai vete e krijoi. Ai është i pafuqishëm të qëndrojë më në pushtet, po edhe i pafuqishëm për t’u ndarë nga bashkëpuntorët dhe trafikantët e drogës të cilët e mbajnë peng dhe e mbajnë në kembë.  

Thirrja ime shkon për votuesit shqiptarë pa dallim bindjeje politike, të majte, të djathte, demokratë, socialistë, republikanë, LSI-stë apo Ndryshe-istë. Mjaft me Edi Ramën, të gjithë kundër tij, kundër kësaj monstre që vetë ne shqiptarët e sajuam. Dëshira ime për të mundur Edi Ramen shkon përtej interesave te mija personale. Në Amerikë e kam gjetur realizimin e të gjithave që me duhen, përveç realizimit të endrrës për ta parë Shqiperinë zonjë në mes kombeve të Evropës. Prandaj të gjithë bashkë si një opozitë e bashkuar për të rrëzuar Edi Ramen. Ashtu sikurse dora e majtë dhe e djathta bëhen bashkë për të shkulur një thikë në trup, ashtu si një trup i shëndoshë që lufton të keqen brenda tij, ashtu pra shqiptarë bëhuni bashkë me 25 Prill dhe nxirreni Edi Ramën jashtë nga politika një herë e përgjithmonë. 

Valentin Lumaj, Michigan më 23 prill 2021