Editorial – Page 53 – Dielli

Cështja çame, kërkon zgjidhje – jo heshtje dhe variante te reja

April 9, 2013 by dgreca

Nga GANI QARRI, Zvicer/

Nga lajmet e fundit të mediave, mësojmë se partitë politike shqiptare dhe deputetët e kuvendit të Shqipërisë, tentojnë që votimin e të vetmes Rezolutë çame ta ndryshojnë, t’i japin forma tjera alternative, apo edhe ta përdorin si kusur me pak vlerë, të ulët deri në poshtërim -për pazaret e tyre politike,pasi që primatin në orekset e pangopura të tyre e mbajnë ofertat për koalicione me partitë grekofile, nga të cila kanë frikë që në vendin e tyre dhe Kuvendin shqiptar ta përmendin apo mbështesin qoftë edhe një rezolutë të vetme për Çamërinë e cila nuk është pothuajse fare politike por më tepër kufizohet në pasurit e grabitura dhunshëm të çamëve që nga pushtimi dhe aneksimi gjenocidial i trojeve të tyre nga shteti dhe qeveria greke.

Madje,për aq më keq, politikanët më të fuqishëm shqiptar, kanë filluar të mos e trajtojnë seriozisht dhe as si duhet, kërkesën e përfaqësuesve çam, për votimin e Rezolutës së përgatitur e cila edhe ashtu nuk kërkon shumë në krahasim me atë që do të kërkonte cilido popull tjetër për pjesëtarët e tij, po tu kishte ndodhur një dhunë dhe gjenocid i ngjashëm si ai që përjetuan vëllezërit tanë shqiptarë të Çamërisë,nga ushtria e Napolon Zervës dhe andartëve kriminel grek.

Ndaj, edhe sjellja e deputetëve nuk është vetëm për keqardhje, dhe për çdo kritikë por edhe e dënueshme e cila duhet kundërshtuar nga të gjithë shqiptarët kudo me të gjitha mundësit që ata kanë, ngase ndaj çështjes së pazgjidhur çame, nuk guxon të mbahet një qëndrim kaq i pa përfillshëm i padrejtë dhe aspak kombëtar, nga politika e pa- dinjitetëshme që edhe në rate të tilla, guxon të luhet në Shqipëri.

Mbajtja e qëndrimeve si këto, për dhjetëra e dhjetëra vite kanë quar deri aty sa që Çështja çame dhe spastrimi etnik i shqiptarëve nga trojet e tyre stërgjyshore në Çamëri, të vendnumëroj,që nga koha kur ajo nisi me aq dhunë e trishtim. Madje,në mënyrë kaq të pa kuptueshme,pothuajse gati pahetueshëm dhe për shumë dekada,u heshtën pothuajse të gjitha masakrat dhe gjenocid i ushtruar grek mbi shqiptarët, të zhvilluara nga koha në kohë, sa herë që grekëve i`u dha rasti dhe mundësia jo vetëm në Çamëri por edhe në Shqipërinë e Jugut, për të shkaktuar tragjedi e gjakderdhje përmasash të mëdha dhe mbjellë vdekje pa kursim kudo që ata arritën në vendet ku frymohej shqip.

Kjo pazotësi e përsëritur e udhëheqësve shqiptar dhe politika e tyre e luajtur me dyshim e shpesh herë edhe me nuanca antikombëtare, ka bërë që çështja e dhembshme çame qysh nga nisja e shfryrjes gjenocidiale-greke, ndaj shqiptarëve të pa fajshëm dhe të pa mbrojtje në Çamëri, të mbetet pezull dhe e pazgjidhur, në asnjë formë as mundësi e lëre më sipas peshës që ka dhe mënyrës se si ajo do ta meritonte.

Problemi çam ,është problem etnik i cili si për nga numri i banorëve edhe për nga tokat e grabitura pa të drejtë nga grekët, përfaqëson rreth një të tretën e kombit shqiptar në Ballkan, ndaj kjo çështje e tërhequr zvarrë për rreth 100 vite, më në fund duhet të zgjidhet edhe politikisht ashtu siç edhe ka filluar që nga nisja e gjenocidit të planifikuar grek, për organizimin e spastrimit të tërësishëm të të gjithë shqiptarëve autokton nga Çamëria.

Fajtor për atë që u ndodhi shqiptarëve atje,nuk janë çamët e pa mbrojtur, por ata që lejuan spastrimin etnik të bashkëkombësve tanë nga vatrat e tyre stërgjyshore, i cili pa të drejtë, dhe me cinizëm të pa shpjeguar është shtyrë në heshtje-deri në ditët tona, ndaj Problemi çam kërkon ndërkombëtarizim dhe jo heshtje të mëtejme as anashkalim siç po tentohet edhe kësaj radhe, por internacionalizimin e tij – për zgjidhje të drejtë, sa më parë dhe me korrektësi.

Ata mjaft kanë vuajtur dhe keqtrajtuar,edhe nga vet shqiptarët duke mos u ofruar ndihmë sa duhet dhe kushtuar vëmendjen e merituar, ndaj është koha e fundit, që të drejtat e tyre njerëzore ,pronësore dhe kombëtare si të drejta të pamohueshme të çdo njeriu dhe pjesëtari të cilitdo komb,më në fund të organizohet me mbikëqyrje dhe mbrojtje ndërkombëtare, edhekthimi i shqiptarëve të pambrojtur çamë të shpërngulur me dhunë e terror … në vatrat e veta shekullore, në pasurinë dhe shtëpitë e grabitura me forcën e plumbit, shpatës dhe hanxharëve, duke ushtruar gjenocid të paparë ushtarako-kriminel,për shumë vite ndaj tyre.

Ndaj, çështja madhore çame, nuk guxon të kufizohet dhe përmbyllet në një rezolutë “famoze” vetëm për dëmshpërblim pasurie ,por duhet trajtuar si çështje e pazgjidhur kombëtare dhe ndërshtetërore me Greqinë, duke bërë së pari regjistrimin e detajuar dhe me kujdes të secilit të vrarë e të shpërngulur nga gjenocidi i ushtruar grek mbi ta dhe pasardhësve të mbijetuar, të cilëve me vendosjen në vatrat e veta, për fillim duhet tu ofrohet një autonomi politiko- territoriale e pastaj me referendum demokratik, t`u mundësohet deklarimi i lirë në mënyrë që të vendosin ata vet sipas dëshirës së tyre se cilit vend duan ti takojnë.

Qëndrimi agresiv dhe sjelljet cënuese të Greqisë e cila edhe pas rreth 70-vitesh të luftës me Italinë,në njërën anë mbanë në fuqi gjendjen e luftës me Shqipërinë, kurse në anën tjetër kërkon eshtra ushtarësh pushtues grek në tokat shqiptare, madje edhe atje ku ato nuk ishin asnjëherë dhe nuk mund të gjenden as sot, duke e mbushur mungesën e tyre me eshtra të vjedhura banorësh vendor, për të ngritur memorialë greke në shumë vendbanime të Shqipërisë së Jugut, duhet të shkaktoj frikë dhe pasiguri tek secili shqiptar për kërcënimin e së ardhmes që në këtë mënyrë i përgatitet tërësisë së Atdheut të tyre.

Veprime kaq të pashembullta, nuk ndodhin në asnjë vend tjetër në rajon. Ndaj populli ynë kudo,duhet ta dijë se ndërhyrjet greke në territorin e lirë të shtetit amë, janë sjellje të rrezikshme që kanë të bëjnë me parapërgatitje të fakteve dhe atmosferës për luftë me shqiptarët si dhe pushtimin e Shqipërisë së jugut , në rastin më të mirë që mund ti epet Greqisë kurdo që ai të vij.

Në të njëjtën kohë edhe Serbia vazhdon të përdor metoda të përafërta me qëllim krijimi bastionesh në Kosovë,për pushtime të mundshme në të ardhmen, duke kërkuar bashkësi komunash dhe autonomi me fuqi ekzekutive për hiq më shumë se 30 mijë serbë, një numër i konsiderueshëm i të cilëve janë të ardhur nga pjesë të ndryshme të Kroacisë dhe Bosnjës në tokat tona, të cilët vetëm pak vite më parë, patën shpërngulur jo më pak se 10-12 mijë banor autokton shqiptar nga veriu i vendit, bile për të qenë fatkeqësia edhe më e madhe, e gjitha kjo pati ndodhur para syve tanë dhe disa vjet pas çlirimit të Kosovës nga pushtimi i Serbisë.

Pra, nëse nisemi vetëm nga shembujt e lartcekur, pa hyrë në detaje tjera më të thella, çështja çame nuk mund as guxon të trajtohet si problem i kufizuar dhe vetëm i pasurisë së njerëzve dhe familjeve të spastruara me dhunë e gjenocid.

çështja çame nuk mund të shndërrohet në një shpagim të thjeshtë monetar sa për sy e faqe,të atyre që mbijetuan siç e dinë vetëm ata- nga holokaustet greke, por ajo duhet trajtuar si çështje e mirëfilltë Kombëtare, ashtu siç edhe në fakt është, e cila më në fund,medoemos se duhet zgjidhur sipas parametrave ndërkombëtar për të drejtat e popujve dhe territoreve të shkëputura kombëtare nga kufijtë etnik të Shtetit Amë.

Ndaj është e pafalshme dhe tërësisht e pakuptueshme sesi deri më tani,Problemi Etnik çam, jo vetëm se ende nuk mundi të ngjitej në tavolinën e bisedimeve për zgjidhje politike, por edhe Rezoluta çame, hezitohet të votohet në Parlamentin e vendit, kur dihet botërisht se Çamëria u copëtua nga trojet shqiptare vetëm në vitin e mbrapsht-1913,pas konferencës së Londrës e cila bëri padrejtësitë më të mëdha në histori ndaj popullit tonë, duke lënë edhe çamët, si shumë troje tjera shqiptare ,nga atëherë me të drejta të mohuara njerëzore e kombëtare për më shumë se 100 vite.

Shqipëria edhe me kushtetutë, si shtet amë që është,ka për detyrë dhe obligim të pa kalueshëm kombëtar që të kujdeset për bashkëkombësit dhe tokat e tyre të mbetura jashtë kufijve aktual shtetërorë. Ndaj edhe problemi i pazgjidhur çam,nuk guxon të anashkalohet nga askush dhe të bëhet i pa qenë nga cilido politikan i shitur apo antikombëtar,të cilët për përfitime të tyre, pa të drejtë, çështjen çame duan ta hedhin tërësisht në harresë,dhe atë njëherë e përgjithmonë.

Vendet tjera për rreth apo edhe ato më larg, për ruajtjen e bashkëkombësve dhe pjesëve të tyre etnike,mbetur jashtë kufijve shtetëror edhe nëse janë në pyetje interesa bukur të mëdha, refuzojnë me këmbëngulje këmbimin e çështjes kombëtare, qofshin ato edhe ofertat për inkuadrim në BE, apo organizma tjerë ndërkombëtar, me rëndësi, siç vepron tani Serbia,në bisedime me Shqiptarët, për mbajtjen me çdo kusht të kolonistëve dhe ardhacakëve serb në veriun e Kosovës, edhe pse shumica prej tyre nuk janë banorë autokton në vendin tonë.

Ndaj, unë assesi ta kuptoj se si Greqia e cila as sot nuk pranon se ka një Komunitet çam,dhe mohon tërësisht dhe pa asnjë turp, ekzistencën e Problemit të Çamërisë, atëherë me çfarë të drejte guxon ajo të kërkoj “ri-ngjalljen” e eshtrave të ushtarëve- okupator grek, në Shqipëri, të rënë e të pa rënë në luftimet me Italinë,eshtrat e të cilëve aty ku mungojnë- mbushen në mënyrë të paligjshme,me eshtra fëmijësh e pleqësh të vdekur shqiptar në fshatrat dhe vendbanimet etnike -gjithmonë shqiptare.

Kurse Shqipëria, në anën tjetër për kaq vite të mos guxojë të votoj as një Rezolutë të vetme përÇamërinë dhe ngritë e internacionalizojë Problemin e madh çamë-për zgjidhje, për hir edhe të shqiptarëve çamë që ende sot janë gjallë, vetëm pse Greqia dëshiron ti vdes ata para kohe, pa rend dhe me çdo kusht,në mënyrë që ti bëjë të pa qenë edhe kur ata ekzistojnë,dhe mbuloi rrejshëm, grabitjet me dhunë të territoreve tona etnike si dhe të fshehë krimet dhe gjenocidin shtetëror të ushtruar dhe përsëritur për shumë vite mbi shqiptarët në Çamëri… kjo vërtetë është e pa kuptueshme.

Madje qëndrimi i deputetëve shqiptar dhe partive tona politike, është tërësisht i pa justifikueshme edhe për faktin se,jo vetëm në Çamëri por krimi grek nuk kurseu shqiptarët pothuajse në tërë Shqipërinë e Jugut – ku sot fatkeqësisht jo shqiptarëve të masakruar nga ta- në vendin e tyre por ushtarëve pushtues grek që kryen edhe masakra mbi banorët vendës, u ngritën përmendore dhe memoriale gjigante,kur dihet se gjenocidi dhe masakrat greke-ndaj shqiptarëve, në të gjitha kohët ishin të atyre përmasave sa që edhe Edit Durham, e tmerruar nga masakrat e tilla, do të shkruante:

“Grekët edhe sikur të bëjnë një shekull pendesë s’kanë si t’i lajnë krimet e trishtuara ndaj shqiptarëve…”

Ndaj çfarë politike na qenka kjo, kur edhe një Rezolutë e vetme s`guxuaka apo u “hezituaka” të votohet, në vend se të mbështeten njëzëri të gjitha kërkesat e natyrshme deri te ngritja e çështjes së pazgjidhur çame nga Deputetët në Kuvendin e Shqipërisë e pse jo edhe në Kuvendin e Kosovës, në mënyrë që pas kaq vitesh të internacionalizohet,bëhet publik dhe vihet në tavolinën e shqyrtimit ndërkombëtar edhe zyrtarisht, spastrimi etnik i shqiptarëve për mes gjenocidit grek, në Çamëri.

Ky gjenocid antinjerëzor,nuk u hesht dhe mbulua vetëm nga helenët,por edhe nga vet shqiptarët,pasi që sipas përjetuesve të mbijetuar të atij holokausti të tmerrshëm, dihet se në cilën do kohë që ai ndodhi, nuk u kufizua vetëm ndaj shqiptarëve në Çamëri por u zgjerua edhe në shumë fshatra e qytete të Shqipërisë Jugore, por megjithatë- që nga ajo kohë, pothuajse pak kush foli dhe shkroi seriozisht për të.

Sipas historianit Hyqmet Zane, njëri nga shembujt më të dhembshëm të gjenocidit grek në Shqipërinë e Jugut, ndodhi në Panaritin e Korçës në të cilin qysh më 1914, u ndez dhe shkrumbua çdo gjë përfshi edhe njerëzit e gjallë e të pafajshëm, vetëm pse ishin shqiptar, ani pse ata jetonin në trojet e tyre stërgjyshore, dhe të parët e tyre ekzistonin aty shumë kohë përpara “bërjes gjallë” të grekëve në Ballkan.

Ndaj, njëjtë si në Çamëri ashtu edhe në çdo kënd të Shqipërisë së Jugut,u ushtrua gjenocid dhe spastrime etnike me djegie e shfarosje shqiptarësh autokton-kudo, përmes ekspeditave të njohura fashiste greke të tokës së djegur, të cilët kishin si synim krijimin artificial të të ashtuquajturit ” Vorio-Epir” me grekë të ardhur dhe kolonizator të sjellur nga thellësia e Greqisë.

Shih, për këtë qëllim, qeveria e Venizelosit në emër të spastrimit të shqiptarëve nga pjella e dyshimtë e ashtuquajtur Vorio-Epir në atë kohë do të mobilizonte edhe kriminelët e burgosur në burgun e Kretës,të cilët përveç gjenocidit në Çamëri,flakët e gjenocidit do ti shtrinin gjithandej në krahinat e Kolonjës, Përmetit, Korçës dhe vendbanimeve tjera etnike shqiptare,nga ushtarët dhe andartët grekë.

Madje,sipas autorit Hyqmet Zane-në shkrimin me titull: “Gjenocidi grek, jo vetëm në Çamëri” që nga data 2 deri më 10 korrik të vitit 1914, këta ushtarë dhe kriminel të tërbuar grek, therën me thika, sëpata e hanxharë mese 375 burra, gra, pleq dhe fëmijë, dogjën mbi 150 shtëpi si dhe shkatërruan çdo gjë shqiptare që u dilte përpara, kudo që shkeli këmba e tyre vrastare. duke prerë pjesë pjesë gjymtyrët e trupit të shqiptarëve, hequr kokat djemve të mitur, përdhunuar vajza dhe gra të reja, dhe çarë barkun shtatzënave, për masakrimin edhe të fëmijëve ende të palindur, vetëm pse ata ishin shqiptar.

Siç e thotë edhe z. Zane,në shkrimin e lartcekur autorial, mizoria e gjenocidit të zhvilluar mbi shqiptarët në Panarit, ishte aq e madhe sa që kishte tërhequr edhe vëmendjen e Fuqive të Mëdha, me ç`rast Lordi Lamington më 28 korrik të vitit 1914 do ti bënte thirrje Qeverisë Angleze që të ngrinte zërin kundër masakrave greke të cilat kryheshin në përmasa marramendëse ndaj shqiptarëve,jo vetëm aty por gjithandej në Shqipërinë e Jugut.

Në atë kohë,edhe gazeta prestigjioze “Times” do ti dënonte hapur aktet e trishta kriminale të gjenocidit grek mbi shqiptarët e cila në kryeartikullin e saj,me shkronja të mëdha, do të shkruante:

“Vendasit e fshatrave të Shqipërisë së Jugut po shuhen nga grekët”.(H.Zane)

Por në kohën kur kombi ynë,kishte politikan të sinqertë, dhe atdhetar të vërtetë e të devotshëm,ndërhyrjet e tyre të vendosura,do të bënin që trojet shqiptare të shpëtonin nga shkëputja e copëtimi dhe aneksimet e huaja, siç ishte rasti atëbotë me Çamërinë e Abedin Pashë Dinos, njërit nga Patriotët më të shquar shqiptarë i cili që në vitin 1879,me guximin e një burrështetasi të sprovuar,përpjekjet e pareshtura të një atdhetari të vërtetë dhe dinjitetin burrëror të një Intelektuali të mirëfilltë, detyroi edhe Kongresin e Berlinit,me argumente dhe mençuri që të anulonte vendimin e sjellur më parë nga Fuqitë e Mëdha të kohës për ndarjen e Çamërisë nga trojet etnike shqiptare.

Ai do ti kundërshtonte fort, i pathyeshëm dhe me sukses,vendimet e pa drejta të Kongresit të Berlinit, për dhënien e Çamërisë-shqiptare, shtetit grek, duke ua kujtuar pjesëmarrësve të atij Kongresi, se në një kohë jo fort të largët, mbi gjysma e Greqisë banohej me shqiptar përfshi edhe vet Athinën dhe vendbanimet përreth saj,në të cilat gjuha shqipe flitej kudo,bile edhe pas formimit të shtetit helen, ajo do të bëhej gjuha e parlamentit të parë grek.

Ndaj, edhe Çamëria si të gjitha trojet tona etnike,deri në vitin e mbrapsht 1913,ishte dhe mbeti Tokë Shqiptare, me ç`rast Konferenca e Ambasadorëve të Fuqive të Mëdha në Londër, do të bënte padrejtësinë më të madhe në historinë ekzistencës së popullit tonë deri atëherë,me vendimin e sjellë për copëtimin e tokave shqiptare,duke i prerë mbi gjysmën e tyre, përfshi edhe Çamërinë-si me gërshërë nga Shteti-Amë.

Pra,vetëm në këtë vit,me forcën e armëve mundën ta pushtonin atdheun e çamëve, grekët të cilët duke parë dhe shfrytëzuar edhe mosorganizimin e duhur të popullit tonë, si dhe pafuqinë e tij,këta pushtues të pështirë, pollën në mënyrë artificiale edhe të ashtuquajturin “vorio epir” lufta për të cilin nga grekët, vazhdon edhe sot me cinizëm të pashembullt tanimë edhe në vet Shqipërinë.

Kjo shihet dhe vërtetohet çdo ditë në përpjekjet e tyre për ndryshimin sa më efektiv dhe të gjithanshëm të strukturës së popullsisë në treva jugore shqiptare edhe brenda shtetit amë.

Shteti grek,nuk ndaloi përpjekjet cinike ndaj Shqipërisë asnjëherë, të cilat i vazhdon me ngulmë dhe në mënyra nga më të ndryshmet edhe tani, duke filluar që nga vendosja me prapavijë e Janullatosit në krye të Ortodoksisë -shqiptare,për greqizimin e çdo gjëje të mundshme në Shqipërinë e jugut,sikur të mos ishin vrarë e helmuar gjithë ata patriot ortodoks-shqiptar,si Naum Veqilharxhi,Papa Kristo Negovani,Themistokli Gërmenji e shumë të tjerë për ruajtjen dhe shkruarjen e gjuhës shqipe si dhe përdorimin e saj në shkollat dhe kishat shqiptare, edhe pse ishte punuar aq shumë nga shqiptarët ortodoks për arritjen e Autoqefalisë së Kishës Ortodokse Shqiptare, me shumë flijime, mund dhe përpjekje.

Priftërinjtë e Greqisë dhe përfaqësuesit konsullor, organizojnë ngritjen e monumenteve ushtarëve të rënë dhe atyre të pa rënë grek në territorin e Shqipërisë me eshtra të vjedhura të fëmijëve, pleqve dhe banorëve autokton shqiptar, hapjen e shkollave greke edhe atje ku nuk ka pasur kurrë grek,vizatimi i krahinave dhe vendbanimeve shqiptare si territore greke, vendosja e sa më shumë priftërinjve ekstrem-grek, në kishat ortodokse shqiptare etj….

Bile ata nuk i pengon fare as fakti që dihet mirë nga secili se edhe pjesëtarë e pakicës greke që sot jetojnë në Shqipëri, janë pasardhës të argatëve ardhacak grek të vendosur në tokat tona etnike dhe pasuritë e patundshme të Bejlerëve vendas shqiptar të Shqipërisë.

Në anën tjetër,po ky shtet grek as sot e kësaj dite, jo vetëm se nuk denjon ta pranojë gjenocidin e ushtruar ndaj popullsisë shqiptare të Çamërisë, por nuk u njeh atyre as kombësinë dhe as të drejtat e pronësisë stërgjyshore të trashëguara ndër shekuj, e mos të flasim për të drejtën e shkollimit në gjuhën e tyre amtare dhe administratën ne gjuhën shqipe, aty ku ata jetonin e disa edhe sot jetojnë, pa guxuar ta deklarojnë përkatësin kombëtare shqiptare.

Mjerisht,këto veprime antishqiptare,me apo pa dashje, në një formë apo tjetër, po gjejnë edhe mbështetjen e atyre deputetëve shqiptar,të cilët sot nuk janë në gjendje të votojnë as një Rezolutë të vetme për vëllezërit e tyre çamë të shpërngulur me dhunë nga vatrat e tyre, duke u hyrë kështu në hak dhjetëra mijëra,shqiptarëve të pafajshëm që pësuan nga gjenocidi grek mbi ta.

Rezoluta Çame paraqitur parlamentit kombëtar për miratim, përmban vetëm pjesën më të vogël të të drejtave të tyre legjitime, të cilat duhet të përkrahen fuqishëm dhe miratohen pa asnjë hezitim nga të gjithë deputetët pa dallime partiake në parlamentin e Shqipërisë,nga të gjithë ata deputet që sadopak e ndjejnë veten shqiptar.

E nëse ndodhë që edhe kësaj radhe, deputetët tanë të mos veprojnë ashtu siç pret kombi prej tyre, atëherë patjetër- shqiptarët kudo,duhet organizuar një peticion mbarëkombëtarë,në të gjitha anët ku i thonë Bukës-Bukë e Ujit-Ujë- dhe kudo që flitet e jetohet – shqip, në mënyrë që të mos befasohemi pa këndshëm edhe kësaj radhe nga përfaqësuesit e tillë të popullit tonë.

Mjerisht, siç e ka treguar praktika e deritanishme, politik-bërësve shqiptar nuk mund tu besohet aq lehtë, sidomos kur janë në pyetje vendime të mëdha siç është çështja kombëtare përfshi edhe çështjen çame, e cila nuk mund dhe as nuk do duhej të guxonte që të kufizohej vetëm si çështje pronash…..përderisa dihet se çamët-shqiptarë,nuk ishin ardhacak në Çamëri, siç janë grekët në Shqipëri apo kolonët serbo-malazez në Kosovë, por banor autokton shekullor në trojet e tyre etnike.

Ndaj,Rezoluta çame, medoemos duhet votuar edhe për faktin se- gjenocidi i ushtruar grek mbi pjesëtarët e popullit shqiptarë në trojet tona kombëtare-kudo qofshin ato, me gjithë përpjekjet helene apo nga kushdo tjetër, nuk mund të shlyhen kurrë nga kujtesa e një kombi ndër më të vjetërit në këto anë, siç është kombi ynë.

Por nëse megjithatë, ajo as kësaj radhe edhe ashtu siç është ofruar, nuk votohet nga Parlamenti Shqiptar, atëherë është i pakalueshëm organizimi i një peticioni gjithëkombëtar, për zgjidhjen e Problemit të Çamërisë!

TRINIA E POST-BLLOKUT

April 1, 2013 by dgreca

SHKRUAN: VISAR ZHITI/

Instalacioni “Post-Bllok”, i porsavendosur në lulishten ndanë ngrehinës, ku dikur ishte Komiteti Qendror i PPSH, që sundonte gjithë jetën e vendin, është një risi në kryeqytet, i ideuar mjeshtërisht nga dy intelektualë artistë, Fatos Lubonja dhe Ardian Isufi. Pikërisht nën dritaret e zyrës së diktatorit Enver Hoxha, ai bëhet më domethënës, megjithëse instalacioni në vetvete është i përkryer, me një thjeshtësi zhveshëse, në harmoni me mjedisin, estetikisht i denjë, që i ka dhënë kuptim më të thellë rrugës, dua të them metaforës së ecjes.
Janë tri objekte bashkë:
1- një bunker në avangardë, i ngulur nga dikur, për të ruajtur Bllokun e sundimtarëve nga sulmet eventuale të jashtme dhe të brendshme, duke vrarë këdo që mund të avitej andej.
2- I prapsur, në të majtë të tij, ngrihen disa trarë rrëqethës, autentikë nga minierat e burgut famëkeq të Spaçit.
3- Dhe simetrikisht në të djathtë lartësohet një copëz e zhvoshkur nga Muri i Berlinit.
Materia e tri objekteve është e njëjtë, betoni mizor, por e përbashkëta e tyre nuk qëndron te kjo, madje kjo është më e parëndësishmja. I bashkon një tragjizëm tjetër, një absurd vrastar, që tashmë i përkasin historisë. Prandaj dhe meditimi vjen natyrshëm. “Post-Bllok”, emër që na kujton se këtu dikur ishte e ndaluar të futeshe, kishte një postbllok-cereber, urdhër ushtarak, ndërkaq me gjuhën e një urdhri tjetër, atij të artit, do të thotë se kemi të bëjmë me kohën “post”, pas “Bllokut” komunist, kur ky vend nuk është më i tillë.

1- BUNKERI
Bunkerët –
si koka të qethura ushtarësh.
Sy guri,
gojë guri.
Fërgëllonin peizazhet…

Teksa shikoja instalacionin, mërmërita këto vargje, që i kisha shkruar dikur, student, nën diktaturë, kur botoheshin shumë vjersha për bunkerët, atentatorët, kufirin, telat me gjemba, ushtarët me automatik, diktatorin etj. Madje ato vargje i kisha çuar dhe për botim, duke shpresuar se nuk do të më keqkuptonin, se fjalët “tremben” apo “llahtarisen” peizazhet e kisha zëvendësuar me “fërgëllojnë”, si më poetike. Shqipëria ishte e mbushur me bunkerë, kudo e gjithandej, maleve, fushave, bregut të detit, ndanë udhëve, para pallateve, madje dhe brenda tyre si ai në Lushnjë, në MAPO-n e qytetit, përballë sheshit, që ta korrte me mitraloz. Do të luftonim me botën, po të na sulmonte. Specialistët thonë se bunkerët strategjikisht janë të pavlefshëm, nuk zgjidhnin dot asnjë betejë. Për çështje të tilla ka pasur dhe dënime me burg. Unë mendoj se bunkerët u ngritën për të prapsur e asgjësuar ndonjë lëvizje popullore, rebelim a kryengritje, pra i ndërtoi me urdhër populli kundër vetes. Si ai para Bllokut të sundimtarëve komunistë. Një lungë betoni e tokës. Kushtonin shumë, vetëm njëri sa një apartament i atëhershëm. Dhe ishin të shpërndarë mbi 60 000, pra 3-4 shqiptarëve u takonte një bunker, kur familje të tëra s’kishin strehim normal, jetonin ngushtë, dy-tri kurora në një shtëpi, kur ndodhte që dhomën e gjumit e ndanin me një çarçaf. Një harxhim i rëndë, sfilitje e ekonomisë së vendit. E gjithë kjo, nga shkaku i atij Blloku.
Bunkeri u bë simbol i Shqipërisë së mbyllur, i izolimit, i rrethimit, i gjendjes së përhershme të alarmit, i armikut që nuk vinte kurrë.
Në instalacionin e tanishëm bunkerit real i është bërë një ndërhyrje artistike, pa i prishur asgjë, është qarkuar me xham, i është bërë transparenca, si të thuash, dhe mund të hyhet brenda brenda në të. Jo si ushtar, por si vizitor. Nga i vërtetë, bunkeri është shndërruar në të pavërtetë, por më i vërtetë tani.

2- NË GALERI

E tmerrshme si gojë e kuçedrës
është hyrja e zezë e galerisë.
Andej punojmë, në bark të vdekjes,
ne, të burgosurit politikë.

Natë kemi tepër, por s’kemi yje,
as qiell fare përsipër s’kemi.
Veç kërcënueshëm na rrinë mbi krye
idiotë prej shkëmbi dhe prej shteti.

Vagonët shtyjmë plot bakër vuajtjesh
në të gjithë rrathët e skëterrës.
Dritë e kandilit rënkon si lutje
mbi kufomën e shqyer të jetës.

Mushkëritë e ditëve na u mbushën
me helme minash, pluhur martelesh.
Dhe zgjaten shinat si tyta pushkësh
nga zgavrat e kafkës xhelate të vdekjes.

Dhe gurët thyejmë me varé
në shembje furnelesh dhe epokash.
Ah, fati theu brenda te ne
statueta dashurish, guxim kolonash.

Nën tokë jemi, ku janë të vdekurit.
Skelete britmash me lecka hijesh.
Goja e galerisë në malin e shekullit
ha mish atdheu, kocka diejsh.

Ndoshta në ata trarë betoni të sjellë nga Spaçi, sipër tyre, ku dikur rëndonte shkëmbi i minierës, në ndonjë zgavër guri midis mund të ketë qenë e fshehur ndonjë poezi, ja si kjo, që e nxora nga libri im “Hedh një kafkë te këmbët tuaja”.
Trarët e betontë tani më duken si skeleti i brinjëve të një qenieje të cofur. Ne u thoshim trupa galerie, ishin prej betoni, po dhe prej druri, që shërbenin për të veshur minierën nga brenda, rrugët e nëndheshme, frontet e punës, ato guva shkëmbore gjithë rreziqe, që të mos binte shkëmbi a mali e të zinte nënvete gjithçka, siç edhe ndodhte. Kjo bëhet për të mbrojtur jetët e atyre që punojnë nëntokë dhe për të mbrojtur punën. Ndryshe nuk vazhdohet dot. Por jetët e të burgosurve nuk kishin ndonjë vlerë në diktaturë, s’ishin jetë njerëzore, por armiqsh që duheshin mbajtur gjallë për t’i shfrytëzuar si skllevër, si kafshët a mjetet e punës.

3 – NJË COPË NGA MURI I BERLINIT

Urrej të ndjek si dhe të prij.
Fridrih Niçe

Mos harro
të më sjellësh një copë të vogël guri
nga Muri i shembur i Berlinit, miku im i huaj!

Kur ta mbaj në duar, e di, do të dridhen
kufijtë e përgjakur, burgjet, selitë e tiranëve
do të ndiejnë gërryerje dhe
do të duan të bien si në një mallkim.
Gurët në veshka do t’i shkaktojnë kriza të tjera shtetit.
Do të ndihen keq piramidat, do të lëvizë shkretëtira
valë-valë e zemërimit,
Muri i vjetër Kinez –
si një rresht pleqsh të lagur në azilin e historisë.
Oh, sa frikë kanë tani nga ky gur i pakët, i dhuruar,
që unë e kam lënë mbi tryezën e punës. E prek
si një plagë të përtharë dhe
menjëherë lëvizin të vrarët nën dhé, ata që deshën
të kapërcejnë muret,
telat me gjemba,
vdekjen…
Dhe gurët e varreve pendohen.

– Po nga ç’planet është marrë, pse e ruan këtë gur? –
do të më pyesë ndoshta ndonjë nga fëmijët. Dhe
unë do të them: është gur i historisë, nga një perandori e rënë…

Kisha kërkuar dikur një copëz të vogël, një guriçkë nga Muri i shembur i Berlinit, nuk e dija atëherë që ai ishte me pllaka betoni, parafabrikate si të pallateve që ndërtonim me punë vullnetare në diktaturë, ndërsa miku im gjerman më kishte kërkuar një copëz nga shtatorja e rrëzuar e Enver Hoxhës, një zhallatë nga bronzi i tij a nga mermeri i piedestalit. Shkëmbime në natyrë.
Dhe poezinë e mësipërme e futa në librin tim “Mbjellja e vetëtimave”, që u botua në Shkup nja 15 vjet më parë. Dhe atje ka ende Mur Berlini. Ndërkaq, në Tiranë nga ai Mur na erdhi për të gjithë një masiv i tërë. Për kujtesën kolektive.
Kur rri përballë tij, të kap një emocion i çuditshëm. Ka ardhur nga Gjermania. Me avion, me kamion? Apo e mbartën mbi shpinë, ashtu siç mbanim trupat e galerisë, sepse ai mur ka rënduar mbi supet e njerëzimit. Ndau një kryeqytet në mes, një atdhe. Dhe ne e kuptojmë shumë mirë se me mure të tilla jemi capërluar. Ndau Europën në dy sisteme. Ai vazhdonte i padukshëm dhe brenda çdo njeriu në Shqipëri. Na ndau me të tjerët me luftë klase dhe secilin e ndau nga vetja, nga dëshirat e tij, nga ëndrrat.
Mijëra ishin ata që kishin ëndërruar ta kapërcenin, që u rrekën ta kalojnë, që i grinin plumbat me duart mbi të si dy gjethe vdekjeje.
Nga ana këtej ajo copëz muri është e mbushur me vizatime, janë sprucuar ngjyra të ndryshme, shkronja, sy, e zeza, e kuqja, e verdha, abstraksione, ashtu siç i mbushin muret të rinjtë sot kur shkruajnë “I love you”. Sigurisht pjesa e pikturuar e Murit i takonte Perëndimit, nga andej qytetarët perëndimorë mund t’i afroheshin Murit, ta preknin, të bënin ç’të donin, por jo ta shembnin. Ishte shpejt.
Kurse faqja tjetër, ana e pasme në instalacionin tonë, i përkiste Lindjes, se është e shkretë si verbëria, pllakë gri betoni si ato që u vënë sipër arkivoleve para se të hedhin dheun. Nga pjesa lindore nuk mund të afrohej askush, se e grinte automatiku sovjetik. Ende ruhen në një rrugë pranë Murit në Berlin thasët me çimento të post-bllokut, të vendstrehimit ku vëzhgonte ushtari i kuq e sipër valëvitet ende flamuri me drapër e çekan, i leckosur tashmë nga shirat e erërat dimërore e dielli i verës.
* * *
Objektet e trinisë, duke mos pasur në zanafillën e tyre asnjë lidhje me artin, madje duke qenë kundër artit hapur dhe armiqësisht, të bëra bashkë sot nga dy intelektualë artistë, nga Fatos Lubonja dhe Ardian Isufi, kanë marrë një vlerë të pazakontë, janë bërë art. Nuk kanë agresivitet, duken të pafajshme. Sikur i kanë shtuar kryeqytetit mençuri më shumë.
Bunkeri ngjan sikur kërkon të thotë diçka me gojën e gurtë: ruajuni nga e kaluara juaj, që ndonjëherë pret dhe në të ardhmen.
Trarët e Spaçit, që të fanepsin hyrjen për në ferr, por pa ferr pranë, se është zhbërë, sikur na kumtojnë që e keqja megjithatë pret dhe e padukshme. Që të mos ribëhet, na duhet dhe kujtesa, temjani i saj për të trembur djallin. Ja, pllaka e Murit të Berlinit si luspë e një kafshe të egër, kthetrat, dhëmbët e së cilës nuk të futin më frikën, madje janë bërë ornamente të mjedisit. Por trinia duket sikur thotë: ruajuni. Është në dorën tuaj…

NË PRAG TË KUVENDIT TË VATRËS

April 1, 2013 by dgreca

EDITORIAL/

Po bëhen afër dy vjet që, me shumicë dërmuese votash, Këshilli Drejtues vendosi për të mbajtë Kuvendin e Përgjithshëm të Vatrës jo përpara, por mbas 100 vjetorit të themelimit të saj. Përveç angazhimit për realizimin e kremtimevet të 100 vjetorit të Vatrës e mandej edhe atij të Pavarësisë, lypej kohë e punë serioze për përgatitjen e një Kuvendi të suksesshëm, nga i cili pritej se do të varet e ardhmja e Vatrës, prandaj u shty për më vonë.

Suksesi i kremtimeve të 100 vjetorit, i arritur me përkushtimin e vatranëve dhe me përkrahjen e komunitetit, duke filluar nga entet fetare, ngjalli interesim për Vatrën dhe ndihmoi për të regjistruar antarë të rinj dhe për hapjen e degëve.

Vatra sot ka 5 degë funksionale, të cilat drejtohen nga persona që praktikisht ishin nismëtarë bashkëthemelues. Ato janë, simbas radhës së themelimit: Washington DC, kryetare Merita Bajraktari-McCormack; Michigan, kryetar Alfons Grishaj; Hudson Valley (NY), kryetar Elmi Berisha; South Florida (Fort Lauderdale), kryetar Kolec Ndoja; Jacksonville (Florida), kryetar Adriatik Spahiu.

Gjatë këtyre ditëve janë dëgjuar interesime edhe nga shqiptarë që jetojnë në Wisconsin e Chicago dhe në South Westchester (NY), ku ka perspektivë për degë të reja. Edhe në vetë qytetin e New York-ut është një numër i konsiderushëm vatranësh që po interesohen, të cilët janë të rregullt dhe në kontakt të ngushtë me Këshillin Drejtues, por ende të pa organizuar në degë. Është në krijim e sipër edhe dega e Vatrës për Queensin, u mblodh komisioni nismëtar javën e shkuar.

Në këto rrethana, Këshilli Drejtues vendosi mbajtjen e Kuvendit me 27 dhe 28 prill 2013, në: Royal Regency Hotel, 165 Tuckahoe Rd, Yonkers, NY 10710. Phone: (914) 476-6200.

Janë emëruar disa grupe pune, për rezervimin e hotelit dhe për të studiuar ndryshimet në Kanunore. Nuk mendojmë që të preken pikat parimore të saj, por duhen ndryshuar nenet që kanë të bëjnë me rregullimin administrativ dhe funksional, në përshtatje me kohen. Disa ndryshime të tilla janë bërë nga Kuvendet në të kaluarën, por nuk janë reflektuar në Kanunore, siç është emërimi i nënkryetarëve, kur në kohën themelilit nuk kishte nënkryetar. Në Kuvend do të marrin pjesë nga një delegat për çdo 10 anëtarë të rrgullt të degëve. Për shpenzimet e delegatëve, edhe kësaj here do të ndjekim praktikën e kaluar që t’i përballojnë degët. Logjika e këtij veprimi ka pasë parasyshë faktin se kuvendet nuk janë mbajtë çdo herë në të njëjtin qytet. Kuvendi mund ta ndryshojë këtë për të ardhmen. Anëtarët duhet të pajisen me libreza antarsie; në Kuvend do të propozohet caktimi i një shume për anëtarsi dhe për parapagimin në gazetën Dielli, një përqindje të mbahet në arkën e degës për nevojat e veta, e të tjera propozime që do të studjohen në javët që vijnë.

Duke marrë parasyshë rëndësinë e jashtëzakonshme të këtij Kuvendi, Këshilli Drejtues ka kërkuar dhe ka marrë sygjerime e propozime të ndryshme nga degët, rreth të cilave është diskutuar në dy mbledhjet e kaluara dhe procesi i konsultimeve do të vazhdojë edhe në të ardhmen.

Janë të nevojshme marrja e mendimeve edhe nga të tjerë, që nuk janë vatranë por janë dashamirës të Vatrës. Duhet të gjendet mënyra se si kjo Federatë të jetë vërtetë e Shqiptarëve të Amerikës. Emri dhe trashëgimia e saj historike e morale duhet të shfrytëzohet më shumë dhe në mënyrë më të dobishme për interesat kombëtare, duke qëndruar mbi ato parciale. Vatra duhet të ketë një platformë kombëtare; veprimtaria e saj duhet të rregullohet me kushtetutë, së cilës do t’i përmbahen zyrtarët dhe antarët e saj.

Kuvendet kanë qenë manifestime të forcës dhe energjive të Vatrës dhe kanë shërbyer për garantimin e jetëgjatësisë së saj dhe kryerjes të Misionit të saj Kombëtar. Me anë Kuvendesh Vatra shtroi rrugën e së ardhmes së saj dhe garantoi më shumë se një shekull jetë. Që nga mbledhja themeltare e 31 marsit 1912 deri tek Kuvendi më i fundit, Vatra ka elaboruar probleme të çështjes Kombëtare dhe i ka shërbyer Kombit me devocion e besnikëri.

Në fillim, tre-katër vitet e para të pasthemelimit, Kuvendet e Vatrës mblidheshin shpesh edhe për shkakun se shumica e degëve ishin përreth Bostonit, ku ishte qendra e Federatës. Qëllonte që brenda një viti mbaheshin disa kuvende. Madje edhe për probleme të vogla, thirreshin kryetarët e degëve të Vatrës në “Kuvende të posaçme”. Ia vlen që të përmendet një statistikë për të kuptuar se sa shpesh mblidheshin këto kuvende; për shembull që nga 4 korriku 1912 deri me 8 dhjetor 1912, ishin mbledhur katër Kuvende të Vatrës.” Shih: Historia e Federatës Vatra, Refat Xh. Gurrazezi). Në Kuvendet e Vatrës kishte dhe debate të forta, kishte edhe luftë përçarëse; kishte dhe pengime që vinin nga armiqtë e Vatrës, që përpiqeshin me çdo mënyrë ta minonin atë nga brenda, kishte dhe qejfmbetje, veçse rregullat nuk thyheshin dhe Vatra nuk u mposht.Përherë me urtësi janë kapërcyer pengesat dhe Vatra mbeti një fortesë Kombëtare e papushtuar nga armiqtë e cështjes shqiptare, edhe pse pati dy ndarje të thella, një më 9 gush të vitit 1917 dhe tjetra në mes vitet ’30.

Vatra në Kuvendet e saj ka marrë vendime të rëndësishme që i kanë shërbyer çështjes Kombëtare, ka zgjidhur mosmarrveshjet e brendshme;ata kanë qenë jetike për atë. I tillë ishte psh Kuvendi i Shpëtimit të Shqipërisë, që nisi fushatën e ndihmës me moton e “Shpëtimit të Shqipërisë”. Është e njohur fushata e 3 qershorit 1917, kur Vatra nxiti dhe frymzoi anëtarët e saj që të jepnin kursimet e tyre për të shpëtuar Shqipërinë. Rezultati ishte i jashtzakonshëm. Petro Ktona do ta përshkruane kështu këtë fushatë : Dhe mrekullia u bë! Si shqiptarët që vraponin pesë shekuj më parë kur Skënderbeu jepte kushtrimin e rrezikut, ashtu dhe punëtorët vatranë vrapuan për të dhuruar ç’kishin kursyer që të shpëtonin Shqipërinë. Një punëtor në Worcester, pasi hodhi në shportën e fushatës sa kishte në xhep, tha që nuk kishte të tjera, por kishte diçka tjetër që të dhuronte: nxori xhaketën e trupit dhe e hodhi në shportë.Kur u grumbulluan shumat nga të gjitha degët e Vatrës, askujt nuk i shkonte ndër mend se punëtorët që punonin rëndë nga 12-14 orë në ditë do të dhuronin 150.000.00 dollarë, që sipas kursit të dollarit, të kohës kur e shkroi P. Ktona broshurën”Misioni i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra Dje dhe Sot”, 1978, kjo shumë konvertohej në 4 milionë dollarë.

Ja pra se cfarë force magjike zotëronte Vatra ndër shqiptarët e Amerikës.Këta njerëz të thjeshtë dhanë gjithçka për Shqipërinë, pa kërkuar kurrgjë. Po ashtu ishte dhe fushata për Huanë Kombëtare, ku vatranët mbushën arkën e boshatisur të shtetit shqiptar me rreth 200 mijë dollarë.

Kishte raste kur Kuvendet vazhdonin për ditë e javë. I tillë ishte psh Kuvendi i 1 Korrikut 1917. Në atë Kuvend u përfaqësuan 43 degë me 73 vota gjithësej(atë kohë një delgat përfaqësonte 50 vatranë). Kur po zgjidheshin zyrtarët e Kuvendit u ashpërsuan bisedimet. Për këtë shkak u ndërprenë punimet derisa u ftohën gjakrat. Më pas u hap Kuvendi dhe nisi nga puna për zgjedhjen e zyrtarëve. Për cairman u zgjodh delegati Saco, Me, Hasan M. Bitincka me 39 vota, kundër delegatitit Akron, Ohio, Kostaq Lepçishti me 33 vota; Sekretar Ndreko Stavrua, delegat i degës Albany, NY, dhe reporter Dhimitër Tushemishti, delegat i degës Red Winng, Minn. Zënkat kishin filluar pesë ditë më parë kur ishte mbledhë për parapërgatitje të Kuvendit, Komisioni i Vatrës, dhe tre kontrollorët e hequr disa muaj më parë, Hamit Lumi, Sadik Lekdushi dhe Kristo Dako, kishin hyrë në mbledhje për të marrë pjesë si zyrtarë të Vatrës, por kryetari u ishte lutur që të dilnin se nuk e kishin më të drejtën që të merrnin pjesë nga që ishin pushuar, dhe në vend të tyre Komisioni dhe degët kishin zgjedhur tre zyrtarë të rinj.Dy të parët e dëgjuan këshillën e kryetarit, ndërsa Kristo Dakua nuk pranoi të dilte. Atëhere u thirr policia dhe e largoi Dakon si prishës të rregullit. Ky Kuvend ishte më i zgjaturi në kohë, vazhdoi për 12 ditë dhe u bë i mbyllur për shkak të trazimeve. Në Kuvend u thirr dhe kundërshtari Kristo Dako, të cilit iu kërkuan dokumente për pretendimet se kryetari i Vatrës kërkonte të bashkonte Toskërinë me Greqinë. Kur ai nuk kishte ç’të paraqeste, iu bë thirrje të hiqte dorë nga sajimet dhe të bëhej faktor bashkimi. U ndalëm gjatë në këtë Kuvend sepse ai pati më shumë seanca, nëntëmbëdhjetë, filloi me 1 korrik dhe përfundoi 12 korrik. Kryetar të Vatrës Kuvendi zgjodhi Fan S Nolin dhe editor të Diellit, Bahri Omarin, i cili fitoi 40 vota, përballë 32 të Kostë Çekrezit.

Me kalimin e viteve Kuvendet e Vatrës u bënë të rregullt në përgjigje të Kanunores dhe mblidheshin çdo mot dhe vazhdonin për 2-3 ditë. Ata ktheheshin në Kuvende pune ku hidheshin ide të reja për mbrojtjen e çështjes Kombëtare dhe punët e brendshme të Vatrës.

Kështu kemi arritur në Kuvendin që pritet të mblidhet në fund të prillit të vitit 2013. Ky Kuvend mblidhet në ditëlindjen e 101 të Vatrës dhe merr një rëndësi historike sepse do të marrë përsipër që të institucionalizojë punët e mëtejshme të Vatrës për cështjen kombëtare, të fuqizojë veten duke rritur numrin e anëtarësisë dhe të degëve, si dhe të aprovojë programin e ri në kushtetet e tanishme, dhe përshtatjen e disa neneve të Kanunores. Kushtet ku mblidhet Kuvendi i sivjetëm kanë specifikën e tyre, por i bashkon me pararendësit e tjerë, misioni fisnik i Vatrës për çështjen Kombëtare. Le të japim të gjithë kontributin maksimal për këtë Kuvend, kontribut që e lyp Vatra historike, Misioni i saj fisnik, historia e saj 101 vjeçare.

Kemi shumë punë për të bërë dhe koha është shumë e shkurtër, prandaj duhet të angazhohemi të gjithë me përkushtim!

KUR NË KOSOVË NDËRROI EPOKA

March 26, 2013 by dgreca

Nga Frank Shkreli/

Katërmbëdhjetë vjetë më parë, me 24 Mars të vitit 1999, Presidenti i atëhershëm i Shteteve të Bashkuara, Bill Klinton në një fjalim drejtuar kombit dhe botës, njoftoi se forcat e armatosura të Shteteve të Bashkuara dhe të aleatëve të tyre në NATO kishin filluar sulmet ajrore kundër forcave serbe, përgjegjëse për krimet njerëzore dhe për brutalitetin e një fushate ushtrake të ushtruar kundër popullsisë civile shqiptare, e cila përbënte më shumë se 90- për qind të popullësisë së Kosovës.

“Ne e ndërmorën këtë vendim”, tha presidenti Klinton, “për të mbrojtur mijëra njerëz të pafajshmëm në Kosovë nga një ofensivë ushtarake serbe në rritje e sipër…..Ne po veprojmë tani, në mbrojtje të vlerave dhe të interesave tona dhe në mbështetje të kauzës së paqës”, shtoi ish-Presidenti Klinton, duke i njoftuar botës fillimin e sulmeve ajërore kundër Serbisë për gjenocidin e ushtruar ndaj popullësisë shqiptare në Kosovë.

Operacioni ajror ushtarak i NATO-s– me pjesëmarrjen e 400- aeroplanëve luftarakë dhe disa anijeve ushtarake kundër Serbisë, ishte i pari i këtij lloji që aleanca atlantike kishte ndërmarrë ndonjëherë –kësaj rradhe në përgjigje të keqësimit të tragjedisë humanitare në Kosovë, e shkaktuar nga sulmet e forcave ushtarake dhe policore serbe kundër popullësisë shqiptare të pa mbrojtur.Zyrtarë të lartë perëndimorë e kanë cilësua situatën e atëhershme në Kosovë si sfidën më të madhe ndaj paqës dhe sigurisë në Evropën e pas Luftës së Dytë Botërore.

Një ditë më vonë në Bruksel, më 25 Mars, Komandanti i Forcave Aleate të NATO-s, Gjenerali amerikan Uesli Klark e përcaktoi misionin dhe objektivat e sulmit të njoftuar një natë më parë nga Presdenti Klinton, duke thënë se qëllimi, “I operacionit ushtarak të NATO-s është për të sulmuar forcat ushtarake dhe ato të policisë jugosllave si dhe objekteve të tyre, me një forcë të mjaftueshme për të degraduar kapacitetin e tyre….Qëllimi ynë është të rrezikojmë forcat ushtarake dhe policore serbe t’i shpartallojmë ato dhe më në fund t’i asgjësojmë, për derisa presidenti Millosheviç nuk zbaton kërkesat e komunitetit ndërkombëtar. Nga këjo pikëpmaje, operacioni ushtrarak i NATO-s do të jetë aqë i gjatë dhe aq i vështirë për Serbinë, për derisa ta ketë për qejf vetë Millosheviçi”, ka thënë 14 vjetë më parë ish-komandanti i NATO-s, Uesli Klark.

Më 3 Qershor, 1999, Millosheviçi u detyrua të pranonte kushtet e një plani ndërkombëtar për paqë duke u dhënë fund luftimeve, dhe aleanca e NATO-s ratifikoi marrveshjen me 10 Qershor të njëjtit vit duke pezulluar, si rrejdhim, operacionet sulmuese ajërore kundër Serbisë. “The rest is history”, siç thotë fraza anglisht, ose pjesa tjetër është histori.

Më 17 Shkurt, 2008, Kosova shpalli pavarësinë e saj. Shtetet e Bashkuara dhe një numër i madh vendesh perëndimore njohën menjëherë Kosovën si shtet të pavarur dhe sovran. Duke shpallur pavarësinë e saj, Kosova u angazhua për zbatimin e parimeve demokratike, përfshirë lirinë, demokracinë, tolerancën dhe drejtësinë për të gjithë. Në atë kohë, ish-presidenti amerikan Xhorxh Bush, tha se “Këto janë parime që nderojnë dinjitetin njerëzor, janë vlera që Amerika pret nga një mik i saj”.

Gjatë këtyre 14 vjetëve të kaluar, zyrtarët më të lartë amerikanë, duke filluar nga presidentët dhe sekretarët amerikanë të shtetit, kanë deklaruar vazhdimisht se Shtetet e Bashkuara kanë qenë dhe do të jenë afër Kosovës dhe popullit të saj, ndërkohë që ajo ndërton institucionet e saj qeveritare dhe shtetërore dhe ndërsa përpiqet të zhvillojë ekonominë e saj nga e cila të përfitojnë të gjithë qytetarët e saj, dhe ndërkohë që ajo ndërton një shoqëri dhe qeveri të vendosur për zbatimin e ligjeve, pa të cilin një shoqëri si ajo e Kosovës, nuk mund të përparojë.

Është kritike që në këtë përvjetor, Kosova dhe autoritetet e saj qeveritare dhe shtetërore të reflektojnë ashtuqë të shënohen përparime të dukshme drejtë forcimit të shtetit ligjor, duke i shpallur luftë krimit dhe korrupsionit në vend, me qëllim që të bindet pikëspari populli i Kosovës, por edhe miqët e saj të rëndësishëm se Prishtina zyrtare është serioze — që me ndihmën e miqëve të Kosovës — është e vendosur të thellojë demokracinë në vend dhe se është e bindur të shkojë përpara, drejtë integrimit të vendit në organizmat euro-atlantike, në Bashkimin Evropian dhe NATON.

Me të drejtë është thënë se pavarësia e Kosovës – pas ndërhyrjes së NATO-s 14 vjetë më parë si dhe e luftërave dhe sakrificave të shqiptarëve gjatë dekadave e shekujve, përfshirë edhe luftën e lavdishme të Ushtrisë Çlirimatre të Kosovës — ishte ngjarja më e rëndësishme në historinë e kombit shqiptar. Pavarësia e Kosovës ishte, pa dyshim, një triumf i përmasave historike për kombin shqiptar. Por, Kosova, si çdo vend tjetër pëballet me sfida e probleme të mbrendshme dhe të jashtme. Në arenën ndërkombëtare, aleatët e Serbisë, Rusia dhe Kina do të vazhdojnë të kundërshtojnë njohjen e shtetit të Kosovës dhe antarësimin e saj në organizatat ndërkombëtare, siç është OKB-ja, ku ato ushtrojnë veton në Këshillin e Sigurimit. Por, mbrenda vendit, shteti dhe qeveria e Kosovës, por edhe e gjithë shoqëria e kanë, kryesisht, në dorë të vet fatin e tyre. Sfidat janë të mëdha por edhe mundësitë janë po ashtu të mëdha.Historia e shqiptaraëve është e mbushur me sfida, por gjithmonë në kohë të vështira, shqiptarët janë nda me nder.

Ndërhyrja ushtarake e aleancës perëndimore të NATO-s 14 vjetë më parë në mbrojtje të popullësisë shqiptare në Kosovë, ndërroi epokën për Shqiptarët. Tashti është në dorë të Shqiptarëve që të sigurojnë bashkpunimin dhe të fitojnë paqën me njëri tjetrin, me qëllim që të bëjnë historinë e kombit.

Dua t’i sfidoj mitet për verbërinë

March 25, 2013 by dgreca

Nga Carrie Hooper/ Elmira/ New York

Disa njerëz që shohin menojnë se ne që jemi të verbër jemi më trima dhe më guximtarë sepse arrijmë qëllimet tona, dhe na trajtojnë si heronj. Spesh dëgjoj njerëz që thonë, “Më frymëzon. Sa më mahnit!” Në të kaluarën nuk mendoja shumë për këtë dukuri por që nga koha që e kam njohur shokun tim, Tim Hendel, edhe ai i verbër, kam reflektuar më shumë për këtë temë. Duke e vizituar, kam kuptuar një pjesë të njëmendësisë së verbërisë që unë, edhe pse jam vetë e verbër, nuk kuptoja më parë. Qëllimi i këtij shkrimi është t’u pikturoj lexuesve realitetin të plotë të jetës së të verbërve. Mendimi im as nuk është të ankohem as të luaj rolin e viktimës por thjesht t’i arsimoj njerëzit dhe t’i korrigjoj keqkuptimet që shkaktohen nga moskuptimi i gjendjes së vërtetë të të verbërve.

Nuk sfidoj ose kapërcej verbërinë, jetoj me të. Verbëria nuk më bën më trime ose më guximtare. Guximi i vërtetë tregohet kur njeriu ka një zgjedhje dhe bën atë që është e drejtë. Shqiptarët tregonin guxim duke i shpëtuar hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Duke qenë i verbër, nuk ke zgjedhur kushtet e tua. Duhet t’i përshatesh situatës sate dhe të bësh gjithëçka sa mundesh për të mbijetuar.

Disa njerëz thonë se unë shikoj botën më mirë se njerëz që shohin dhe se kompensoj për mungesën e shikimit me shqisat e tjera. Prapë, s’ka zgjedhje tjetër. Duhet t’i përdor shqisat e tjera (dëgjimi, prekje, etj. për t’u orientuar dhe për ta përrceptuar botën. Më tej kur nuk shoh dhe një nga shqisat e tjera nuk funksionon siç duhet, mund të shkaktojë probleme. Në rastin e shokut tim, Timit, ai ka humbur shumë nga dëgjimi dhe kjo i vështirëson orientimin dhe bisedat me njerëz të tjerë dhe nuk mund të kënaqet me aktivitetet që e gëzonin më parë, për shembull dëgjimin e radios ose mësimin e gjuhëve të huaja. Nuk do të thoja se shikoj botën më mirë se ata që shohin, por e përjetoj në mënyrën time. Ata të shohin do të mund të përjetonin botën me shqisat e tjera por varen shumë nga sytë kështu se nuk zhvillojnë shqisat e tjera siç do të mundnin.

Kur je i verbër, nuk do të thotë se dhuntitë që i ke janë më të spikatura. Verbëria nuk ka ndikuar në aftësinë time si muzikante ose në prirjen për t’i mësuar gjuhë të huaja. Jam e sigurt se do të kisha pasur këto dhunti po të shikoja. Për t’i zhvi;luar dhuntitë e mia kërkohej shumë punë dhe Mund. Meqë ra fjala, jo të gjithë të verbërit kanë vesh për muzikën siç mendojnë disa.

Spesh mahniten njerëzit se si mbaj mend gjithëçka, veçanërisht kur më shohin duke kënduar në kor ose solo. Duhet t’i mbaj mend këngët sepse s’ka rrugë tjetër dhe prapë më duhet shumë punë për t’i mësuar. Nganjëherë harroj tekstet dhe harroj gjëra të tjera, si, për shembull, numra telefonike që i shkruaj.(Te plote do ta lexoni ne Diellin e printuar)