Imam Edin Gjoni/

Me emrin e Zotit e filloj. Të nderuar vëllezër e motra, miq të dashur, Paqa qoftë mbi ju! Me zemër jam me ju në këtë ditë të madhe, edhe pse për shkak të detyrimeve të mia nuk kam mundësi të jem fizikisht i pranishëm. E megjithatë, mendja dhe lutjet e mia janë me ju, derisa kremtojmë një nga momentet më madhështore të historisë sonë kombëtare.

Dita e Pavarësisë së Kosovës nuk është thjesht një datë në kalendar—ajo është një përkujtim i shenjtë i sakrificës së të gjithë atyre shqiptarëve që dhanë gjithçka për lirinë. Një liri e larë me djersën, gjakun dhe lutjet e atyre që patën guximin ta ëndërrojnë atë edhe në orët më të errëta të historisë sonë. Të ëndërrojnë një Kosovë ku gjuha jonë nuk shuhet, ku kultura dhe identiteti ynë nuk frikësohen, dhe ku shqiptari jeton me dinjitet të plotë—pa u përkulur para askujt për atë që është.

Ne që jemi në mërgim kemi një detyrë të madhe: të mos harrojmë rrënjët tona, të mos lejojmë që gjuha jonë të zbehet, dhe të edukojmë fëmijët tanë me dashurinë për kombin dhe historinë e tyre. Prandaj, më lejoni të shpreh mirënjohje të thellë për Vatra Long Island dhe Shkollën Shqipe “Gjergj Fishta” që me përkushtim po bëjnë një punë të shenjtë—duke mbjellë rrënjët shqiptare tek brezi i ri. Ju jeni dëshmia se pavarësia nuk është vetëm një fitore e së shkuarës, por një amanet për të ardhmen.

Por sot, nuk mund të flasim për pavarësinë e Kosovës pa shprehur falënderim të sinqertë dhe mirënjohje të thellë për Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat kanë qëndruar krah për krah me shqiptarët në ditët më të vështira. Me përkushtimin dhe mbështetjen e tyre të palëkundur, SHBA luajti një rol vendimtar jo vetëm për çlirimin dhe pavarësinë e Kosovës, por për të drejtat dhe lirinë e shqiptarëve kudo.

Thellësisht jemi mirënjohes SHBA për ndihmën, për besimin dhe për miqësinë e pathyeshme me popullin shqiptar!

Le ta festojmë këtë ditë jo vetëm me këngë dhe valle, por me një zotim të fortë: të jemi të bashkuar, të ndihmojmë njëri-tjetrin, të ruajmë gjuhën dhe traditat tona, dhe të mbetemi gjithmonë krenarë për atë që jemi.

Në fund, le të bëjmë një lutje:
– O Zot, dhuroju udhëheqësve të Kosovës mençuri dhe urtësi, që ta drejtojnë vendin me drejtësi dhe përkushtim.  

 – Shtoju largpamësinë që të udhëhiqen nga e mira e përbashkët dhe harmonia mes njerëzve, dhe forcoju zemrat që të shërbejnë me drejtësi, përkushtim dhe dashuri ndaj popullit të tyre. 

– Bekoje Kosovën me paqe, unitet dhe begati për të gjithë bijtë e saj, kudo që janë. Amin! 

Edhe pse nuk jam me ju sot, zemra ime rreh me juve. Qoftë kjo ditë një burim frymëzimi për të gjithë ne!

Zoti ju bekoftë juve! Zoti e bekoftë Kosovën dhe popullin shqiptarë kudo që të jetë! Zoti i bekoftë SHBA, këtë tokë dhe popull për të cilën Zoti lidhi fatin tonë!

Me respekt e vëllazëri,
Imam Edin Gjoni

Për shkak të skenarëve shfarosës, denigrues, të dhunës dhe të projektit për tokën pa shqiptar në Kosovë, regjimi i Serbisë e hapi portën për shpërngulje në tokën e largët të Anadollit në Turqi. Padrejtësitë historike dhe odisejada e jetës me porosinë shekspiriane : Të jesh apo të mos jesh,bëri që më qindra e qindra shqiptarë nga trevat etnike të marrin udhën e mërgimit kendej Atlantikut në Amerikën e largët.

Skënder Karaçica

Festa e ditës historike të lirisë dhe pavarësisë së Kosovës, tashmë është bër program festiv në kujtesën, nderimin dhe fryma e jetës mos më e harrua tokën e shenjtë shqiptare. Për diasporën shqiptare në Amerikë, është thënë me fjalën që del nga thellësia e zemrës, nuk kemi tjetër atdhe pos tokës së shqiptarizmës të Shqipërisë zyratre dhe të Shqipërisë tjetër Kosovë.Shoqata “Dardania” dhe Komuniteti Shqiptar në ambientët “ELM-WEST” në Çikago, përmes programit festiv,përkujtuan historinë e diasporës dhe lufta shekullore e shqiptarëve për liri dhe pavarësi të Kosovë. Nëpër vite dhe nëpër luftëra të përgjakura kundër aneksimit të tokës së Kosovës nga regjimi serbo-jugosllav të ndihmuara nga boshti pansllavist me Rusinë në shekullin e kaluar, shqipatrët asnjëherë nuk e pranuan robërinë dhe shtetin e Serbisë dhe të Jugosllavisë për shtet të vetin.

Në sallën festive në Çikago, kishin ardhur mërgimtarët dhe në atmosferën e përgëzimeve, sikur dëshironin të jenë sa më afër me tokën e lirë dhe të shtetit më të ri në Evropë të Kosovës. Programin festiv e përshendeti me moderimin shend e verë, Qendresa Ibrahimi,veprimtare e dalluar dhe ish drejtoreshë e shkollës shqipe ,,Kongresi i Manastirit,,. Në një kënd të sallës, organizatori kishte vënë projektorin dhe,në vazhdime shfaqeshin të dhënat për veprimtarët shqiptarë, që ndër vite ishin krah i fortë i çështjes shqiptare me të gjitha administratat e shtetit të Amerikës në Shtëpinë e Bardhë në Vashington për lirinë e Kosovës.

Qendresa Ibrahimi fliste para mikrofonit në sallë mbretëronte qetësia e herë-herë nuk prisnin radhën duyrtroktijet për kombin, atdheun, lirinë e Kosovës dhe për shtetin mik të Amerikës. Kur flasim për tokën shqiptare të Kosovës, është një emocion dhe një nderim për historinë më të re të Ditës së Pavarësisë së Kosovës, thoshte me një zë e shënd e verë zonja Qendresa Ibrahimi. Udhët e Kosovës për liri dhe pavarësi nuk ishin të lehta, ato ishin të mbushura me vuajtje,padrejtësi historike,shqiptarët të trajtuar në kohën e regjimit serbo-jugosllav të rendit të dytë e të tretë. Tre popujt slloven, kroat dhe serb që e krijuan krijesën artificiale pa frymë e pa zemër(1918) Jugosllavinë, populli shqiptar dhe toka e Kosovës mbeti nën regjimin shfarosës, vrasës deri në shkallë të gjenocidit të Serbisë. Tërë katrahura kundër popullit shqiptar dhe të tokës së Kosovës, i erdhi fundi kur pushka e Prekazit në Drenicë dhe djalmenia e UÇK-së me komndantin legjendar Adem Jashari ia kthyen pushkln hasmit të Serbisë.

Thirrja e Adem Jasharit nga malet e Drenicës: Hajde, djalmenia shqiptare e luftojmë bashkë, bëri jehonë në të gjitha trojet etnike si dhe në diasporën shqiptare në Amerikë, shpaloi kohën e kujtesës në fjalimin e saj Qendresa Ibrahimi. Fryma e luftës kishte marrë hov në vitet (1990-1999) ku të gjitha trojet etnike dhe diaspora në Amerikë dhe në vendet tjera të Evropës, nisën të organizojnë fondet për organizimin e luftës me djalmeninë e pushkëve të UÇK-së. Në këtë kohë u bënë bashkë diaspora shqiptare në Amerikë dhe Evropë në krah të luftës për liri dhe pavarësi dhe të ndarjes njëherë e përgjthmonë nga regjimi antishqiptar të Serbisë. Shqiptzarët në Amerikë festojnë me zemrën plot për tokën e vet të shenjtë të Kosovës dhe ritheksojnë se detyra kombëtare ndaj shtetit të Kosovës dhe të kombit shqiptar në Ballkan, nuk është vetëm të festojmë, por të ndërtojmë shtetin me velrat e demokracisë të shtetin ligjor të Kosovës, tha zëshëm në fjalimin e saj Qendresa Ibrahimi.

Jemi tubuar sonte në Çikago, për të kujtuar dhe për të nderuar djalmeninë shqiptare të pushkëve (UÇK)për lirinë e Kosovës. Kosova jonë nuk është vetëm një pikë në hartën e botës,një hart apo një kufi, e nisi djalimin e tij kryetari i KSHA-së Edon Shaqiri duke thëënë se, Kosova është historia,dhimbja dhe krenaria jonë kombëtare. Në fillim i riu shqiptar dhe ekspert i sektorit të bankar në rrafshin amerikan, foli për Proklamatën e Guvernorit të shtetit të Ilinoisit, J.B.Pritzer, i cili shpalli 17 shkurtin, Ditën e Pavarësisë së shtetit të Kosovës në shtetin e Ilinoisit. Në fjalimin e tij Edon Shaqiri theksoi se Kosova nuk është veçse një kujtim i së kaluarës, ajo është përgjegjësia jonë për të sotmën dhe të ardhmën, ku, lëvizja e kapitalit të diasporës shqiptare nga Amerika e bën më të fortë kahet e zhvillimit, të participimit të vlerave tona me poujt tjerë në Evropë dhe në shtetin mik të Amerikës, vuri në spikamë kryetari i KSHA-së në Çikago, Edon Shaqiri.Për festën e Kosovës,foli prof.Skënder Karaçica,i cili përkujtoi historinë e lavdishme të djalmenisë së UÇK-së,të udhëheqëve historik të Ibrahim Rugovës,të Adem Demqit dhe pushka e Prekazit me trimërinë e komndatit legjerndar Adem Jashari.Në fjalimin e tij,Karaçica theksoi se gjykata një etnike(vetëm për luftëtarët e lirsë së Kosovë)në Hagë,është një paradoks në veti dhe,kësaj i thonë loja e djallit me drejtlsinë ndërkombëtare.Në këtë paraqitje,prof.Skënder Karaçica,i bëri thirrje se ,,Lria ka Emër,,dhe djalmenia e UÇK-së ka bër luftë të drejtë në tokën e vet,prandaj na i lironi djemtë tanë nga akuzat serbo-ruse!

Programin festiv begatuan me recitime nxënësit e shkollës shqipe,,Kongresi i Manastirit,,dhe nisën porosinë se kanë lindur e po rritën në tokën e lirë me lulet e demokracisë në Amerikë,por ata nuk e harrojnë atdheun e tyre Shqipërinë zyrtare dhe Shqipërinë tjetër Kosovë,kështu i kanë rritur e edukauar prindërit dhe abetarja e shkronjave shqipe,që u pritën me duartrokitje.

Nën tingujt e muzikës së bukur shqiptare (motër e vëlla) Remzije dhe Nexhat Osmani nën tingujt e orkestrës, para mikrofonit, kënduan me vokalin e bukur e të pentagramit kombëtar, këngët e gjeografisë kombëtare shqiptare të nënqiellit shqipar.Për disa orë, në sallën solemne në Çikago, muzika e bukur shqiptare ngriti në këmbë të rinj e të reja shqiptare për të hedhur valle e për të kënduar bashkë për pavarësinë e Kosovës.

Miradije Berisha/

Në qytetin e bukur të Salzburgut, larg atdheut, por me zemrat gjithmonë të lidhura me të, Shoqata e Mësuesve Shqiptarë “Naim Frashëri” mbajti me dashuri dhe përkushtim programin festiv për Ditën e Pavarësisë së Kosovës. Ishte një pasdite e mbushur me emocion, krenari dhe ndjenja të thella atdhedashurie.

Fëmijët, të përgatitur me shumë përkushtim, sollën një atmosferë magjike me talentin dhe energjinë e tyre. Me veshjet tradicionale dhe buzëqeshjet plot gëzim, ata shpalosën një program të pasur me valle, këngë, recitime dhe pjesë skenike që prekën zemrat e të pranishmëve. Çdo fjalë e shqiptuar, çdo hap i hedhur në valle dhe çdo melodi e kënduar ishte një dëshmi e fortë e dashurisë për gjuhën, kulturën dhe historinë tonë të lavdishme.

Në sytë e të rriturve vezullonte mall e krenari, teksa shihnin brezin e ri duke mbajtur gjallë traditat dhe frymën e atdhedashurisë, pavarësisht largësisë nga vendlindja. Ishte pasdite që jo vetëm festoi pavarësinë e Kosovës, por edhe forcoi lidhjen shpirtërore mes shqiptarëve në diasporë, duke treguar se atdheu jeton në zemrat tona kudo që të jemi.

Në përfundim, duartrokitjet e fuqishme dhe emocionet e ndjera ishin dëshmia më e bukur se dashuria për Atdheun nuk njeh kufij, dhe se brez pas brezi, ajo do të vazhdojë të rrezatojë në zemrat tona.

Arben Iliazi/

NDËRRON JETË MJESHTRI I MADH I DIPLOMACISË SHABAN MURATI

Të nderuar miq, bashkëatdhetarë të të gjitha trevave shqiptare dhe të diasporës! Mjeshtri i Madh i diplomacisë Profesori i shquar, personaliteti poliedrik, humanisti, historiani, gazetari e polemistë i flaktë, Profesor Shaban Murati, iku në amshim. U prehtë në paqe Shpirti i Tij! Ngushëllime familjes dhe gjithë atdhetarëve shqiptarë! Shpirti i të ikurve vjen nëpërmjet kujtesës. Prof. Shaban Murati do të komunikojë me të gjallët përjetësisht, për të verifikuar testamentin e veprave të shumta kombëtare. Kjo është një e vërtetë që u përket studiuesve të vërtetë. Vdekëtarët e rëndomtë, nuk mund të luajnë rolin e pasvdekjes. Vdektarët e pazakontë, si Shaban Murati, patjetër mund ta luajnë.

Me një karrierë të gjatë në diplomaci, Prof. Shaban Murati i ka këshilluar shqiptarët dhe ka motivuar diplomacinë e re shqiptare të mësojnë nga përvoja e popujve të tjerë, si dhe nga përvoja kombëtare, të mendojnë me kokën e vet, të dinë se kriteri kryesor është kombi, të mos bëjnë asgjë që bie në kundërshtim me interesat e kombit.

Me një aktivitet të gjatë publicistik, diplomatik, filozofik e letrar, Profesor Shaban Murati ka një rol të jashtëzakonshëm për daljen nga keqkuptimi i kobshëm i apokalipsit revolucionar dhe shndërrimin e madh antropologjik të shoqërisë shqiptare drejt një shoqërie moderne evropiane. Gjithë vepra e tij ka si lajtmotiv reformimin e kodit të kombësisë, ruajtjen dhe përcjelljen e vlerave të trashëgimisë sonë kombëtare.

Vepra e Shaban Muratit është një mesazh, një apel për intelektualët shqiptarë, për diplomatët, historianët dhe studiuesit e rinj, që të rendin pas së vërtetës me guxim. Në Shqipërinë tonë, ku rrallë flitet për atdhetarizëm normal dhe ku në diplomaci po ndodh një fenomen i gjemetrisë ireale dhe absurde, Shaban Murati, vizionar dhe kurajoz, u përpoq të fshijë tabu dhe antitabu, duke u përfshirë me një zell të pashoq në jetën publike të vendit, për një lulëzim të ri të energjive kombëtare, me moton që mbikombëtarja të mbështetet në themele kombëtare.

Personalitete të tilla janë garancia më e mirë për kombin, që ai të shkundet nga izolimi dhe inferioriteti, për të kuptuar fuqinë e tij të mirëfilltë, cilado qoftë ajo.

Ai përfaqësonte një shkollë më vete të diplomacisë shqiptare. Duke i quajtur gjërat me emrin e tyre, sentencat diplomatike të ambasadorit janë pohime sublime për të hequr dorë nga hallaktjet e deliri spontan dhe për të mos u trembur nga fantazma e vetvetes.

Murati është, para së gjithash, themeluesi i modelit kulturor kritik të diplomacisë shqiptare, duke nxitur shkollën diplomatike shqiptare të përshtatet me sfidat e reja të integrimit euro – atlantik. Veprat e tij janë një manual me interes si për diplomacinë dhe institucionet e shtetit shqiptar, ashtu dhe për studiuesit dhe të apasionuarit e diplomacisë dhe të politikës së jashtme.

Ato përbëjnë një kontribut të çmuar në drejtim të zhvillimit të mendimit diplomatik shqiptar, aq i domosdoshëm për formimin e identitetit shtetëror dhe kombëtar të saj. “Ata që kanë drejtuar Shqipërinë dhe diplomacinë, përgjithësisht kanë qenë profanë në diplomaci dhe nuk patën as vizion e as dimension shtetëror, që të kërkonin dhe t`i jepnin identitet diplomacisë shqiptare. Ata nuk qenë në gjendje të ndërmarrin qoftë edhe një nismë të vetme diplomatike shqiptare.

Në disa libra, Shaban Murati ka ndriçuar gjenezën dhe dinamikën diplomatike aktuale të një prej çështjeve më enigmatike të marrëdhënieve midis Shqipërisë dhe Greqisë, që mori emrin “Çështja e detit”.

Ndërsa për çështjen çame Ambasadori Murati është shprehur në mënyrë të qartë dhe prerë: “Një nga provat më ulëritëse të asimetrisë së marrëdhënieve dypalëshe apo thënë më hapur, të përulësisë dhe të kompleksit të inferioritetit të diplomacisë shqiptare gjatë gjithë periudhës postkomuniste, është çështja çame”.

Në librin “Çështja shqiptare pas pavarësisë së Kosovës” Murati e ka përcaktuar çështjen çame si pjesë e çështjes së pazgjidhur shqiptare në Ballkan: “Çështja çame është një problem politik dhe historik, me një specifikë të veçantë dhe e cila duhet trajtuar si e tillë nga diplomacia dhe shteti i Shqipërisë”.

Mund të shprehemi pa droje se në historinë e diplomacisë shqiptare Shaban Murati renditet pas Mehmet Konicës, Medi Frashërit e Rauf Ficos.

Murati, ashtu si Fico, mbetet gjithmonë një evropian i madh i një vendi të vogël, një studiues vizionar dhe me ndërgjegje të pastër kombëtare, prijës i diplomacisë shqiptare, me kontribute të jashtëzakonshme në themelin e diplomacisë sonë.

I qoftë dheu i lehtë në gji të Parajsës!

Viliem Kurtulaj/

Perhaps you too have heard the expression “The Balkans is a powder keg.” This expression is commonly used whenever there are conflicts in the Balkan Peninsula. In fact, in a quick review, since the creation of the modern Albanian state in 1912, there is no evidence that the Albanian army, or its segments, has deliberately and organized attacked another state with the aim of annexation, occupation, or ethnic cleansing. On the other hand, only in the last three decades, the armies of other Balkan countries have turned the region into a battleground. On 10 April 1994, members of the Greek armed forces attacked an Albanian border unit near the village of Peshkëpi in Dropull, where two Albanian soldiers were killed, and three others were wounded. The Albanian government did not undertake any military response against Greece for this case.

Meanwhile, attacks by the northern neighbours of Albania had become something common in the ’90s. In June-July 1991, the Serbian army attacked Slovenia to prevent its separation from Yugoslavia. This war is known as the 10-Day War, which ended with the Brioni Agreement, prohibiting the Yugoslav federal army from conducting military operations in Slovenia. Consequently, this gave Slovenia the opportunity to become an independent country. This led the Yugoslav army (dominated and leaded by Serbs) to turn towards Croatia and Bosnia.

In March 1991, Yugoslav-Serbian military forces attacked Croatian police units, killing a Croatian policeman, considered the starting act of the Serbo-Croatian war. On 19 May 1991, Croatia held a referendum for complete separation from Yugoslavia, passing with 94% of the votes in favour. On 25 June 1991, the Croatian parliament declared Croatia’s independence, breaking away from Yugoslavia. The same was done by Slovenia. The Yugoslav government responded by claiming that the declarations of independence by Slovenia and Croatia were illegal and contrary to the Yugoslav constitution. In response, it intensified attacks against Croats, resulting in a 4-year war between Serbia and Croatia. The war ended in 1995 with Croatia achieving its goals of independence and preserving its borders.

Another bloody war in the Balkans is the Bosnian War, which began in April 1992 and lasted until December 1995. This war occurred within the framework of the disintegration of Yugoslavia and developed between Serbian and Bosnian forces. The massacres committed by the Serbian army in this war were among the most horrific, culminating in the Srebrenica massacre or, as it is otherwise known, the Srebrenica genocide. This infamous event took place in July 1995, where more than 8,000 Bosnian men were killed by the Serbian army in Srebrenica. The war ended in December 1995 with the signing of the Dayton Agreement.

In 1998, another war erupted in the Balkans, a war in which the victims were different but not the aggressor. Under the leadership of Slobodan Milošević, on 28 February 1998, the Serbian army carried out several attacks against Albanians in the villages of Likoshan and Qirez in the Drenica region, in Kosova. This is considered the starting point of this war. After battles and gruesome massacres by the Serbian army, the war ended in 1999 with the intervention of NATO forces, mainly the United States forces, and the signing of the Kumanova Agreement. Since February 11, 2008, Kosova has been permanently separated from Serbia, declaring independence as a sovereign state. However, for many years afterwards, the Serbian parallel criminal structures in northern Kosova continued to be active. On 24 September 2023, a Serbian terrorist group of over 30 individuals, located in the Banjska Monastery in northern Kosova, attacked the Kosova Police, resulting in one police officer killed and another injured. After several hours of fighting with the Kosova Police, three members of this terrorist group were killed, while others withdrew towards the Serbian border, where they received protection from the Serbian government.

In January 2001, there would be war again in the Balkans. North Macedonia, which had managed to separate peacefully from Yugoslavia, would fail to secure almost any rights for the Albanian community, leading to the outbreak of a war between the Macedonian army and Albanian insurgents there, organized under the name Ushtria Çlirimtare Kombëtare (National Liberation Army). As an example of denied rights, in 2001, only 2% of Macedonian public administration employees were ethnic Albanians, even though the Albanian community in the country constituted about 30% of the total population. The war ended on 13 August 2011, with the signing of the Ohrid Agreement.

In conclusion, of all the wars or conflicts mentioned above, which have occurred in the Balkans over the last three decades, there is no case of an attack by the Albanian army against another country. It seems clear that the Serbian armies have consistently been the initiators of wars, not to mention the First World War, which also started in the Balkans after the assassination of Archduke Franz Ferdinand of Austria on 28 June 1914, in Sarajevo by the Serbian student Gavrilo Princip. Occurring in a harsh region, Albania and Albanians have suffered more than they have gained from their relationship with their neighbours. To correctly reformulate the statement “The Balkans is a powder keg,” it would be fairer and more accurate to say “Serbia is a powder keg.”