ESSE – Page 275 – Dielli

I lirë injorant

December 25, 2018 by dgreca

Nëse një komb zgjedh të jetë injorant dhe i lirë, ai është nisur i sigurt në udhëtim drejt një fatkeqësie të madhe, në mos përfundimtare./

Nga Astrit Lulushi/
Arkeologët çdo ditë kryejnë gërmime në kërkim të venbanimeve të lashta. Dhe, thellë nëntokë ata zbulojnë rrënoja ndërtesash e qytetesh të mbuluara nga pluhuri i shekujve. Vepra të shumta arti nga këto zbulime qëndrojnë sot nëpër muzeume, dhe shijohen. Ato janë pjesë e trashëgimisë shpirtërore që la pas njerëzimi i asaj kohe.
Dihet se cilësia e jetës së një shoqërie varet nga sasia e mallrave që prodhon. Në të kundërtën, kur asgjë s’prodhohet, brenda njeriut krijohet një hendek që e ndan mëdysh; materialisht të pasur dhe shpirtërisht të varfër. Kur koha keq-manaxhohet, kur ajo përdoret si shtrat dhe jo si mjet, njeriu humbet sigurinë, koha e lë pas dhe ai ngadalë mbulohet nga pluhuri që rëndon e shkatërron. Njeriu materialisht i pasur nuk do të kujtohet për kontributin ndaj shpirtit njerëzor që përcillet e jeton, por për fitoret apo humbjet në biznes apo politikë që një ditë shuhen.
Morali dhe dija janë të nevojshme për qeverisjen e mirë dhe lumturinë e një populli, shkollat dhe mjetet e edukimit duhet të inkurajohen. Atëherë, kush është i lirë?, dhe Horaci (65 pes-8 pes) përgjigjet – “I mençuri, i cili mund të urdhërojë pasionet e tij, që nuk ka frikë as vdekjen, as zinxhirët, që i reziston orekseve dhe përçmon nderimet e botës.”
Kartmonedhat mbajnë fjalët ‘Në Zot ne besojmë’. Njeriu bën betimin duke kërkuar ndihmën e Tij në mbajtjen e këtij betimi. Dhe ne shpallim se jemi një komb nën Perëndi kur zotojmë besnikërinë ndaj flamurit. Por në shkolla emri i Zotit nuk mund të përmendet, edhe të këndohen himne fetare nuk lejohet. Krishtlindjet mund të kremtohen në klasë me një pemë pishe, por nuk duhet përmendur njeriu të cilit ditëlindja i festohet. Çuditesh se si mësuesi do të përgjigjej nëse një nxënës e pyeste pse kjo festë u quajt Krishtlindje. Nëse një komb zgjedh të jetë injorant dhe i lirë, ai është nisur i sigurt në udhëtim drejt një fatkeqësie të madhe, në mos përfundimtare.

BIBLIOTEKA E LAHUTES

December 9, 2018 by dgreca

Nga Fritz RADOVANI/

BIBLIOTEKA E FRANÇESKANVE NË SHKODER/

“Lahuta mbet varë n’ tra,/

Mixha kalbët n’ dhé,/
E, nipat s’ dinë me i ra!” /

Një Poet’ i Dardanisë./

Kur lexova disa thanje të ditve të fundit per “Lahuten e Maleve tona”, mu kujtue i madhi Prof Zef Mirdita, që shkruente në librin e vet “Krishtenizmi ndër Shqiptarë” fq. 46:

Një porosi e Papës Leoni XIII, dhanë me 18 Korrik 1882: “Ligji i Parë i historisë është, që mos të guxohet të thuhet diçka e rrejshme, pastaj mos të guxohet të heshtet e vërteta”

E Ky ligj per të ndjerin Prof. Zef MIRDITA, ishte çdo shkronjë e vume me kujdesin dhe dashuninë e pakrahasueshme nder veprat Tija Atdhetare. Thanjet e Tij asht mirë të lexohen dhe të mbahen mend nga shumë “prof.dr. e akademikë” që sot, nuk e kanë as guximin, as burrninë dhe as, kulturen e Tij per me thanë këte që asht e shkrueme në rreshtat e fundit të librit, pavarsisht nga “shkaqet” dhe rrethanat:

“Në rast se ekziston sot një territor i pavarur, i njohur nga Bota me emrin Shqipëri, një meritë e madhe për këte i takon Kishës Katolike në Shqipni dhe Klerit të Saj.”

“Shqiptarët me Skenderbeun në krye, luftuan kunder pushtuesëve osmanë. Kjo luftë kishte karakter mbrojtës, çlirimtar dhe asnjëherë fetar, siç duan t’a interpretojnë disa. Kjo luftë padyshim ka qenë dhe mbetet thelbi i nacionalizmit Shqiptar…”

Dikund tjeter del qellimi i Lahutës: “… Kallxon nji zojë që, aso kohe bante punën si përkthyese në shërbim përsonal të sekretarit të Partisë Enver Hoxhës, në marrëdhanje diplomatike me ambasadën e Jugosllavisë në Tiranë, si nji ditë me nji bashkëfjalim ndërmjet ambasadorit titist e Enverit, ky i fundit shend e verë i paska pasë kumtue përfaqësuesit të Beogradit gati-gati si tue u krenue: “E mbytëm Patër Anton Harapin e, me té kemi plagosë për vdekje Klerin Katolik!..Po, po!…- vazhdoi ai “si mbas porosisë që kam prej qeverisë sime, të zhdukni Shllakun dhe të shkatrroni kulm e temel çerdhen e Klerit Katolik në Shkodër, me në krye Françeskanët!” Shkruen At Daniel Gjeçaj O.F.M. tek libri “Martirizimi i Kishës Katolike Shqiptare 1944 – 1990” fq. 36, 1993.

Kaluen 100 vjetë që sllavët ua kanë ngulë sytë e zgurdulluem“Lahutës” dhe Malsisë saj, me mujtë me i “shkombtarizue”, me ndihmen e antiveriorëve “vëllezër të gjakut tyre”.
Urrejtja kjo brengë djallzore e trashigueme…tash sa shekuj, vazhdon me vra Shqiptarët!

Melbourne, Dhjetor 2018.

Dje dhe sot

December 4, 2018 by dgreca

1-Astrit-Lulushi-286x300

Nga Astrit Lulushi/

Devijimi më i vogël nga e vërteta shumëzohet më vonë një mijëfish, ashtu si njeriu mund të bëjë gabim në jetë, por jeta kurrë nuk bën gabim me njeriun. Por ka edhe të tjera që e çojnë njeriun në të njëjtin përfundim; fuqia, pushteti tërheq të korruptuarin, pastaj e korrupton atë më tej. Shenja e parë e korrupsionit është kur qëllimi bëhet justifikim për mjetin; kur rezultati i mirë justifikon çdo gabim të kryer; një fushatë me fonde të paligjshme e shtyn një parti të mendojë se fitorja në zgjedhje do të justifikonte çdo mjet të përdorur, ose një kandidat, me qëllim për të fituar votat, bën premtime boshe.
Përkeqsimi i çdo qeverie fillon me prishjen e parimeve mbi të cilat u themelua, thotë Montesquieu. Të gjithë precedentet e këqinj, patën filluar si masa të justifikueshme.
Por le të jemi mirënjohës, sepse në qoftë se nuk mësuam shumë nga jeta, të paktën mësuam pak; nëse disa arritën të mos mësonin fare, të paktën nuk u sëmurën; nëse u sëmurën, të paktën nuk vdiqën burgjeve e internimeve, as nuk u rrezikuan. Pra, le të jemi mirënjohës, sepse kurrë më parë nuk vodhëm; edhe nëse na vodhën, të paktën nuk na morrën jetën; nëse na i morrën të gjitha, prapë nuk ishin shumë; le të jemi mirënjohës, sepse ne ishim të grabiturit dhe jo grabitësit. Ndryshe nga sot, jeta ishte e errët atëkohë, si një labirinth plot dredha, padritë, papasqyrë, plot me njerëz të verbër.

Lamtumirë Niko Kirka !

December 4, 2018 by dgreca

Nga Skënder Shkupi/

E njoha për herë të parë në Nju Jork ku na bashkoi një mërgim i detyruar. U bëmë shumë shpejt miq të afërt. Ai ushtronte tek unë një tërheqje të veçantë që buronte nga afëria e madhe e pikëpamjeve tona mbi kombin, historinë tonë të përgjakur dhe zig-zaget politike të viteve pas shembjes de-jure të diktaturës komuniste. Por ndryshe nga unë që qëndroja disi gjakftohtë edhe kundrejt absurditeteve më të pabesueshme të ish-komunistëve që bënin të pamundurën për ta shpëlarë disi, qoftë edhe me ujë të ndotur, realitetin e shëmtuar të viteve 1944-1991, Niko Kirka shpërthente. Ai nuk kursente askend, qoftë edhe njeriun më të afërt që shfaqej si ‘vërejtës objektiv’ për të maskuar subjektivitetin e tij të tejskajshëm në analizat e situatave të kaluara që përjetoi një komb i tërë për gati pesëdhjetë vite të gjata vuajtjesh e mjerimi të paparë që deformuan deri ADN-në e racës sonë.

Nuk e di pse shpesh më ngjante si Rilindas i mirëfilltë (kuptohet s’është fjala për ata modernët, ngjyrë mavi), diçka ndërmjet Petro Nini Luarasit dhe Themistokli Gërmenjit, njeri i mendjes dhe i veprimit, me një vendosmëri të rallë në mbrojtje të interesave të kombit për të cilat – unë kisha krijuar bindjen time të patundur, – ai nuk do të kursente asgjë, as edhe jetën e tij. Sa vuante tek vërente që punët në Atdheun e largët nuk venin mbroth. Si bir i denjë i Kristo Kirkës, njërit nga themeluesit e ‘Vatrës’, mikut të afërt të Nolit e të Konicës, interesat e Shqipërisë ishin gjëja më e shenjtë për të dhe në asnjë rrethanë ai nuk pranonte të bënte kompromis për to. Sa më prekte kjo anë e karakterit të tij. Nuk është se këto tipare të Nikos u demonstruan vetëm në bisedat që bënim rëndom në lokalet e Nju Jorkut. Jo, jo, ai pat tërbuar xhelatët komunistë në Kampin e tmerrshëm të Maliqit të cilët të xhindosur nga qëndrimi i tij burrëror, e lanë të lidhur në një hu në mes të kampit tri ditë e tri net, gjysmë të zhveshur, për ta thyer, për ta mposhtur, për ta nënshtruar. Por nuk e thyen dot.

E arrestuan më 1946, pasi e përjashtuan nga gjimnazi i Korçës, fill pas burgosjes së Kristo Kirkës, ish prefektit të atij qyteti, që shpëtoi qindra jetë njerëzore nga pushkatimi hakmarrës i nazistëve. Shpërblimi i komunistëve qé burgu. I njëjti fat ndoqi edhe të birin. Përplasjet e tij me policët e kampit ishin të përditshme. Por edhe reagimi i dhunshëm i xhelatëve të Tasi Markos, komandantit të kampit, ishte thellësisht mesjetar. Në një vend të hapur, lidhur tek një hu i trashë, me ca lecka mbi trup ngrihej si monument i qëndresës, në të ftohtit e hidhur të asaj zone, ditën e natën, figura sfiduese e Niko Kirkës si një Jezu Krisht i shekullit XX që luftonte me tiraninë e kuqe sunduese mbi gjysmën e Europës.

Niko Kirka ishte këmbëngulës në përpjekjen që duhej bërë për rivlerësimin e figurave të shquara të së kaluarës, të demonizuara nga komunistët. Të shumtë ishin shkrimtarët, studiuesit, politikanët e diplomatët të cilëve u qé hedhur baltë nga historianët komunistë. Përfaqësuesi më i spikatur i tyre ishte pa dyshim Mid’hat Frashëri.

Me nismën e tij u nisëm, bashkë me mikun tonë të përbashkët Pëllumb Kullën, rreth 12 vjet më parë, në varrezat e Nju Jorkut, për t’i bërë homazh njerit prej burrave më të mëdhenj të shqiptarizmës, Mid’hat Frashërit. Arritëm atje dhe me ndihmën e hartave të përpikta që na dorëzuan nëpunësit e Varrezave gjetëm atë që kërkonim. E vështroja me kureshtje Nikon tek qëndronte thellësisht i menduar përpara varrit të shqiptarit të madh. Ishim që të tre mjaft të emocionuar. Ai nuk nguroi ta quajë Mid’hatin një ndër etërit e kombit të shekullit XX për ndihmesën e tij të jashtëzakonshme në emancipimin europian të shqiptarëve, si një mbartës i denjë i ideve dritëdhënëse të prindërve të tij.

Për vite me radhë takoheshim çdo të shtunë paradite te ‘Kafja e Kuksianit’ në Rrugën 186 të Bronksit. Bisedat me Nikon ishin të këndshme. Ai kishte njohuri shterruese në temat politike dhe ato historike. Interesant është fakti që nëse ndokush mundohej të shfajësonte ndonjë të afërm të tij për mëkatet që kishte bërë në të kaluarën e afërt komuniste të Shqipërisë, Nikoja ia priste me ‘sëpatën e dardharit’. I tillë ishte ai, armik i mashtrimit dhe i hipokrizisë.

U përpoqa ta takoja Nikon e sëmurë para tri javësh kur gjendesha në Nju Jork. Por qé e pamundur. Meri, gruaja e tij fisnike që i qëndroi gjithmonë pranë atij burri të papërkulur e trim më kërkoi ndjesë : ‘Është në gjendje kome – më tha në telefon – nuk njeh njeri.’ Dy pika lot më rodhën padashur. E parandjeva të keqen. I kthyer në Tiranë mora vesh lajmin e hidhur. Niko Kirka, ky Rilindas i fundit, ndërroi jetë.

Lamtumirë i dashur Niko. Të qoftë i lehtë dheu i Amerikës, Atdheut tënd të dytë, dheu i atij vendi që u bë limani shpëtimtar i qindra mijëra shqiptarëve të përzënë nga trojet e tyre prej trilleve tekanjoze të historisë sonë të dhimbshme.

Lamtumirë Ruzhdi Lata, kryetar i komunës së Dibrës!

November 25, 2018 by dgreca

1 Lati keze 1 Mata Mirenjohje 1 qemali 1 1 Ibrahimi flet

Nga Keze Kozeta Zylo/

Dritë ju pastë shpirti!

Ngushëllime Dibrës dhe familjes së Tij!

Sot, 24 Nentor 2018, është ndare nga jeta Kryetari i Dibrës nën shtetin e Maqedonisë z.Ruzhdi Lata.

Me keqardhje dhe trishtim e morëm këtë lajm për ndarjen e parakohshme tëKryetarit të Dibrës z.Ruzhdi Lata. Ne kemi pasur fatin ta takojmëpara katër vjetësh në Staten Island, New York nënjë tubim me komunitetin dibran, të cilët kanë një përqëndrim të madh në numër në këtë lagje.

Të ftuar si media si TV “Alba Life”, filmuam aktivitetin dhe i morëm intervistë.Gjate intervistës gjithmonë më bënte përshtypje elekuenca e të folurit, qartësia dhe llogjika e mendimeve të ndryshme që ai kishte për Dibrën dhe për Kombin. Rrjedhshmëia në gjuhën shqipe dukej sikur kishte diçka hyjnore me Alfabetin Shqip, dhe pikërisht ai u nda nga kjo botë pasi festoi me dashuri dhe plot gëzim duke përkujtuar 22 nëntorin e vitit 1908, ditën kur burrat më të zgjedhur të kombit tonë kuvenduan dhe njëzëri vendosën që edhe ne të kemi një alfabet të përbashkët do të shkruante në faqen zyrtare të Tij duke iu uruar përzemërsisht të gjithë shqiptarëve Ditën e Alfabetit!

I ndjeri z.Lata gjate fjales së tij me komunitetin dibran në tubim në vitin 2014-të tha: Ju jeni fryma e Dibrës, ndihma juaj është e jashtëzakonshme në mbajtjen dhe zhvillimin e saj.

Në këtë takim ish kandidati për në Kongresin Amerikan z.Emin Egriu u shpreh se unë mora energji dhe bekimin e tij dhe do të punojë me forca të reja për ta pasur fitoren sa më pranë.

Z.Lata iu bëri thirrje gjithë dibranëve dhe komunitetit shqiptar që ta mbështesin kandidaturën e z.Egriu sepse zgjedhja e tij do të jetë një zë shqiptar më shumë në botë.

Z.Lata tha se ne duhet të jemi më të bashkuar se kurrë, t’i lemë grindjet dhe mëritë me njeri tjetrin, por t’i japim dorën dhe të punojmë së bashku për të mirën e Kombit. Në se ne diskutojmë në mënyrë konfliktuale, pa etikë kurrë nuk do të kemi Paqe, dhe rezultatet do të jenë gjithmonë në regres. Pas takimit me kryetarin e Dibrës mjaft të pranishëm para kamerave na folën fjalë miradie dhe thanë se ndjeheshin krenarë që përfaqësonte me aq dinjitet Dibrën, ndërkohë dhe unë si pjesëmarrëse dhe si media në atë takim, mora të njejtën ndjesi për komunikimin e tij plot kulturë, bindës dhe dashamirës me bashkatdhetarët e tij në Diasporë.

Në fund iu përgjigj pyetjeve të ndryshme nga të pranishmit, të cilat u moderuan nga z.Muharrem Borova.

Ish Kryetari i shoqatës atdhetare “Dibra” z.Musa Paçuku i dorëzoi pllakën e mirënjohjes z.Ruzhdi Lata me këtë motivacion: “Mirënjohje për gjithçka që ka bërë për kombin, fenë, Dibrën dhe dibranët. Simbol i kompaktësisë dibrane, i dalluar për mençurinë që ka përcjellë, për gjithë dashurinë dhe respektin, kontributin e madh që ka dhënë dhe vazhdon të japë”.

I ndjeri Ruzhdi Lata do të ngelet në memorjen tonë si një burrë dibran i shquar dhe si një patriot që luftoi vetëm për Kombin!

Lamtumirë Ruzhdi Lata!

Kush është Ruzhdi Lata

(marrë nga faqja zyrtare e Dibrës)

I lindur më 06.05.1953, në Dibër. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, të mesmen në Medresenë “Alaudin” në Prishtinë. Pas përfundimit të shkollës së mesme vazhdon studimet ne fakulltetin Filologjik-dega Gjuhë orientale në Universitetin e Prishtinës. Shkallën e tretë të studimeve e kreu në Universitetin e Prishtinës dhe morri titullin Magjistër i shkencave të filologjisë.

Karriera: Prej vitit 1980 ka punuar në Bashkësinë Islame dhe në të njejtën kohë ka ligjëruar në Universitetin e Prishtinës në katedrën e Orientalistikës deri në vitin 1991 kur sërbët me dhunë e larguan nga fakullteti. Punën në Prishtinë e vazhdoi edhe dy vjet në shtëpi private ku fakullteti mbante mësim. Pas vitit 1993 përsëri paralelisht dy vjet punoi në Bashkësinë Islame në Maqedoni dhe në Fakultetin e Shkencave Islame në Shkup deri në vitin 1995. Pas vitit 1995 punoi vetëm në Bashkësinë Islame deri në vitin 2009, pas vitit 2009 gjer në vitin 2013 punoi në Bashkësin Islame dhe ligjerues në katedrën e Orientalistikës në Universitetin Shtetëror të Tetovës. Në vitin 2013 u votua dhe u zgjodh kryetar i Komunë së Dibrës.

Gjuhët: shqip, maqedonisht, sërbokroatisht, turqisht dhe arabisht.

Gjatë karierës është marrë me përkthime nga arabishtja, vepra e dhjetë e Sahihil-Buhariut, nga turqishtja, romani i Sami Frashërit “Dashuria e Talatit me Fitneten”, publikim i disa artikujve në katër vazhdime për Haxhi Vehbi Dibrën, Haki Sharofin, Fuat Dibrën etj.

Pjesmarrës në disa simpoziume ndërkombëtare dhe konferenca shkencore me temë “Kontributi i Ulemave dibranë në lëvizjen kombëtare”, “Kontributi i Ulemave të Rekës”, “Pjesmarrja e hoxhallarëve në Lidhjen shqiptare të Prizrenit dhe në Shpalljen e Pavarësisë” etj.

Përkrahës i lëvizjeve demokratike në Dibër dhe më gjërë, kontribut të veçantë ka dhënë për themelimin e partive politike shqiptare në Dibër pas vitit 1990. Njihet edhe si aktivist për pajtimin e popullatës në raste konfliktesh të të gjitha niveleve dhe ka të regjistruar mbi 150 pajtime. Njihet edhe si organizator për ndihmesë materiale për nevojën e kosovarëve, për pritjen dhe sistemimin e bashkëatdhetarëve nga Kosova në Dibër, për Lëvizjen kombëtare shqiptare në Maqedoni, për nevojat e qytetarëve të Peshkopisë në krizën e vitit 1997 etj.

Për punën e bërë me rastin e 100 vjetorit të Pavarësisë dekorohet Qytetar Nderi nga Këshilli Bashkiak i Peshkopisë.

24 nëntor, 2018

Staten Island, New York