Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

FITËR BAJRAMI NË KOMUNITETIN SHQIPTAR MYSLIMAN NË ZVICËR

by

Mehas Alija, kryetar i Komunitetit Musliman Shqiptar në Zvicër në një rrëfim ekskluziv dhënë gazetarit Sokol Paja për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës Vatra, shpjegon rëndësinë e Fitër Bajramit në besimin Islam, organizimin fetar dhe atdhetar të shqiptarëve në Zvicër, muajin e Ramazanit në komunitetin shqiptar në Zvicër, aktet e bamirësisë së bashkësisë shqiptare myslimane të Zvicrës ndaj shqiptarëve në nevojë dhe funksionimin e riteve e ceremonive fetare në kushtet e pandemisë globale.   

FITËR BAJRAMI DHE RËNDËSIA NË BESIMIN ISLAM

Në fenë tonë islame kemi dy festa të mëdha dhe më kryesoret gjatë vitit: Festën e Fitër-Bajramit dhe atë të Kurban-Bajramit. Në popull njihen si Bajrami i madh dhe Bajrami i vogël. Festa e Fitër-Bajramit pason pas një angazhimi dhe ngjallje shpirtërore që përjetojnë besimtarët e fesë islame gjatë muajit të bekuar të Ramazanit, ku, ndër të tjera, agjërojnë dhe abstenojnë nga të ngrënurit dhe pija për disa orë gjatë ditës, përkushtohen ndaj veprave të mira, kryejnë lutjet dhe adhurimet e natës, ndihmojnë dhe tregohen më shumë solidarë me të tjerët, etj. Fitër Bajrami është një emërtim që ka rrjedh prej dy fjalëve të huaja “fitër” që është arabisht dhe tjetra “bajram” që është turqisht, e që në shqip do të mund të përkthehej si “Festa e Fitrit”. Pse festa e Fitrit? Sepse, sipas një mendimi, gjatë Ramazanit besimtarët paguajnë në fund një shumë të hollash për të varfrit dhe të ngratët, e që është lëmosha e Fitrit, apo siç e njohim ne në terminologjinë tonë fetare, Sadakaja e Fitrit. Kurse, sipas mendimit tjetër, shikuar nga aspekti etimologjik, Fitër nënkupton kthimin në një gjendje të mëparshme, në natyrshmërinë që kishin besimtarët përpara muajit të Ramazanit. Bajrami si festë ka një rëndësi të posaçme, pasi besimtarët agjërues janë të lumtur për arritjen e plotësimit të një kushti themelor të fesë islame, siç është agjërimi, krahas namazit, zeqatit dhe haxhit, si dhe paraqet formën më ideale për përbashkimin dhe gëzimin familjar e shoqëror. 

RAMAZANI NË KOMUNITETIN SHQIPTAR MYSLIMAN NË ZVICËR

Komuniteti Musliman Shqiptar në Zvicër është organizata kupolë që përfaqëson mbi pesëdhjetë xhami dhe qendra islame në tërë teritorin e Zvicrës dhe, njëherësh është institucioni fetar që përfaqëson shqiptarët musliman në tërë shtetin e Zvicrës. Ne patëm shumë fat që me lehtësimet e posaçme që qeveria zvicerane lëshoi për komunitetet fetare në vend, respektivisht për adhurimet në objektet e kultit, nëpër xhamitë tona kishin mundësi të gravitonin dhe të falnin namazet ditore, ato të së premtes dhe të teravive, që janë namaze specifike të Ramazanit. Për dallim nga Ramazani i vitit të kaluar, ku aktivitetet dhe lutjet në xhami ishin të pezulluara, në këtë Ramazan patëm mundësi që të përjetojmë më shumë atmosferën e këndshme vëllazërore dhe të plotësojmë, sadopak, zbrazëtirën e krijuar në vitin e kaluar. Edhe në këtë vit, pos aktiviteteve brenda qendrave tona, komunitetin tonë e orientuam edhe në botën digjitale, ku imamët tanë prezantuan aktivitete të ndryshme në formatin online. Ndër to mund të veçojmë: ligjërata online, këndimi të Kur’anit fisnik, mesazhe dhe biseda ramazani para iftarit, emisione, kuize dhe gara të ndryshme, etj. Ky Ramazan e ka edhe veçantinë e vet, sepse, duke i pasur parasysh kufizimet, një pjesë e komunitetit atmosferën e Ramazanit e kanë kaluar në vatrën familjare. Pra, një Ramazan më shumë me familjen dhe me rrethin më të ngushtë të farefisit. 

RELIGJONI DHE CEREMONITË FETARE NË KUSHTE PANDEMIE 

Ndërmarrja e vendimeve nga organet kompetente shtetërore për të caktuar masa si preventivë ndaj përhapjes së koronavirusit Covid-19, ishte një gjë e pa përjetuar deri në këto dy vitet e fundit për komunitetin tonë, në tërë këto vite veprimtarie në shtetin zviceran. Mirëpo, si institucione që jemi, u munduam të tregojmë gatishmëri, guxim dhe përgjegjshmëri, andaj dhe konformë vendimeve, vendosëm që në fillim të pezullohet jeta aktive e xhemateve tona, përfshirë këtu faljen e namazeve me xhemat të namazeve ditore dhe të së premtes, si dhe mësim-besimin në mektebe, ndërsa nga qershori i vitit të kaluar na u dha mundësia që t’i rihapim xhamitë dhe të punohet me shërbimet fetare, por gjithmonë të kujdesshëm dhe me kapacitete të reduktuara. Kryesitë e xhamive dhe imamët tanë vazhduan të mbeten aktivë, 24 orë në shërbim të komunitetit, por duke i respektuar të gjitha masat e parapara dhe tanimë të njohura për të gjithë ne. Mendoj se kriza e virusit Covid-19, për shkak të mos aktivizimit normal të xhemateve tona, do të lë pasoja dhe do të ketë një ngarkesë për menaxhim të mëtejshëm të xhamive, sidomos në rrafshin financiar, por ne mbesim me shpresë se kjo gjendje do të kalojë shpejt dhe se xhematet tona nuk do të harrojnë t’i kryejnë obligimet e tyre që kanë kundrejt xhamive. Është një mirësi e qartë e mësimeve fetare islame, sepse ato në kushte të jashtëzakonshme dhe në kushte jonormaliteti dinë të përshtaten dhe të duken të lehta e të zbatueshme. Prandaj, feja nuk mendoj se është në krizë. Madje në kohën e pandemisë njerëzit më shumë janë afruar me fenë, ndërsa besimtarët edhe më shumë kanë forcuar lidhjet me Zotin. Kurse, kur është në pyetje teknologjia digjitale, do të thosha se ka qenë mjeti më i mirë i kohës për mbajtjen e lidhjeve me komunitetin, por jo vetëm. Përmes angazhimit online janë përçuar mesazhe shumë të fuqishme dhe janë zhvilluar emisione dhe debate shumë interesante mbi fenë dhe rolin e saj në kushte dhe rrethana sprovash. 

VEPRIMTARI BAMIRËSIE TË KOMUNITETIT SHQIPTAR MYSLIMAN NË ZVICËR 

Nën drejtimin tonë, Komuniteti Musliman Shqiptar në Zvicër, pos tjerash, ndërmori dy aktivitete të rëndësishme humanitare: Mbledhja e ndihmave dhe mjeteve financiare për rindërtimin në Shqipëri, pas tërmetit shkatërrues në Nëntor të vitit 2019, ku shuma e mbledhur kaloi mbi gjysmë milioni franga zvicerane, si dhe aksioni tjetër humanitar për “Kryqin e Kuq” të Zvicrës, me mbi njëzet mijë franga zvicerane, dedikuar për qëllime humanitare dhe për zbutjen, sado pak, të krizës që shkaktoi pandemia e COVID-19. Mendoj se këto dy aktivitete bamirëse luajtën një rol shumë të rëndësishëm në përmirësimin e imazhit tonë si komunitet musliman shqiptar në shtetin helvetik, por edhe në të gjithë botën shqiptare. Nga ana tjetër, brenda muajit të Ramazanit, komuniteti ynë organizon nxjerrjen dhe shpërndarjen e lëmoshës së Ramazanit, të njohur tek si sadakaja e Fitrit, mjete këto që u dedikohen vëllezërve e motrave të kombit tonë, të cilët kanë nevojë për ushqim, pije, veshmbathje, apo gjëra të tjera elementare për jetën. Ramazani dhe festa e Bajramit luajnë një rol jashtëzakonisht të madh në ndjenjat tona dhe sublimojnë solidaritetin tonë me të tjerët. Festës së Fitër Bajramit i gëzohet edhe i varfri edhe i pasuri. 

NJË MESAZH PËRSHËNDETJEJE PËR DIELLIN, VATRËN DHE SHQIPTARËT NË USA

Ju falënderoj shumë për mundësinë që na dhatë, për t’u njohur dhe për të shkëmbyer përvojat tona. Kemi respekt për punën dhe angazhimin tuaj shumëvjeçar në shërbim të komunitetit tonë shqiptar në Amerikë. Amerika është botë më vete, por edhe bashkëkombësit tanë atje na kanë bërë shumë krenarë me arritjet dhe sukseset e madhe që kanë dëshmuar. Kemi nevojë të afrohemi edhe më shumë me njëri-tjetrin, të mësojmë prej njëri-tjetrit, sidomos tashmë me botën virtuale, bota nuk na duket edhe aq e madhe, si dikur më parë. Ju uroj shumë fat, suksese dhe punë të mbarë në misionin tuaj. Falë jush, Dielli juaj, tashmë nuk ngroh vetëm bashkëkombësit tanë në Amerike, por në të gjithë botën. Ju faleminderit shumë dhe urime festa e madhe e Fitër Bajramit. 

GJUHA SHQIPE NË UNIVERSITETIN ‘CA’ FOSCARI VENECIA’ TË ITALISË

by

Prof. Giuseppina Turano nga Universiteti ‘Ca’ Foscari Venecia’, Itali, në një rrëfim ekskluziv dhënë gazetarit Sokol Paja për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, tregon historikun dhe funksionimin e Katedrës së gjuhës shqipe ku krahas mësimit, organizohen takime, kuvende dhe bashkëpunime me Universitetin e Tiranes dhe me atë të Prishtinës në kuadër të programit Erasmus + që çdo vit sjell në Venecia profesorë dhe studentë nga Shqipëria dhe nga Kosova. 

NJË ARBËRESHE QË IU MËSON ITALIANËVE GJUHË DHE LETËRSI SHQIPE

Prof. Giuseppina Turano është arbëreshe nga Kalabria. Ajo ka mbaruar studimet bachelor në Universitetin e Firences dhe është doktoruar në Universitetin e Kalabrisë. Ka qenë profesore në Universitetin e Kalabrisë, në Universitetin e Barit dhe në Universitetin e Firences. Që nga viti 2002 punon në Universitetin ‘Ca’ Foscari Venezia’, ku është profesore e asociuar e lendës Lingua e letteratura/cultura albanese ‘Gjuhë dhe letërsi/kulturë shqiptare’. Interesimi për gjuhën, letersinë, kulturën dhe historinë shqiptare merr impuls nga origjina arbëreshe e saj.

MORFOSINTAKSA E GJUHËS SHQIPE DHE E FOLMJA ARBËRESHE

Veprimtaria ime shkencore lidhet me morfosintaksën e gjuhës shqipe dhe të të folmeve arbëreshe. Në punimet e mia përdor modelet teorike të zhvilluara në kuadrin e gramatikës gjenerative-transformacionale të gjuhëtarit amerikan Noam Chomsky, rreth viteve ’50 dhe ‘90 të shek. XX, të njohura si Teoria e Parimeve dhe Parametrave dhe Programi Minimalist. Parimet teorike, metoda dhe teknikat e gramatikës çomskiane qëndrojnë në bazë të lëndës së gjuhësisë në Universitetin e Venecias që njihet si një qendër i institucionalizuar studimore për gjuhësinë gjenerative. 

E FOLMJA TOSKË, GEGË DHE ARBËRESHE

Në studimet dhe kërkimet e mia jam marrë me analizën e strukturës së brendshme të fjalisë me folje në mënyrën lidhore, të fjalisë pyetëse, të ndërtimeve me forma foljore të pashtjelluara, kryesisht me disa ndërtime me trajtën e infinitit në të folmen toskë, gegë dhe arbëreshe, me humbjen e infinitivit dhe zëvëndësimin e tij me foljen lidhore, me tiparet sintaksore të fjalive lokative dhe ekzistenciale, me Raising constructions, me strukturat pronore, me rrjedhore, partitive, kauzative, mohore, pasive, refleksive, me strukturën e sintagmës emërore dhe me strukturën e klitikeve, me marrëdhëniet e shqipes me dialektet arbëreshe. 

GRAMATIKA DESKRIPTIVE E GJUHËS SHQIPE, NJË KËNDVËSHTRIM KRAHASUES ME ITALISHTEN

Kam botuar një gramatikë deskriptive të gjuhës shqipe e parë nga një këndvështrim krahasues me italishten. Kam botuar, së bashku me Flora Kolecin (nga Universiteti i Tiranës), një gramatikë në të cilën disa aspekte të sintaksës së shqipes janë trajtuar duke përdorur modelin teorik të gramatikës gjenerative. Në një libër tjetër kam trajtuar disa varësi sintaksore të shqipes. Puna ime sado e kufizuar, ndikon në përhapjen e studimeve për shqipen, gjuhë së cilës i mungojnë akoma zbatimet e metodave gjenerative-transformacionale sepse studimet gjenerative për shqipen, në vend si dhe jashtë vendit, janë akoma të pakta.

GJUHA SHQIPE NË UNIVERSITETIN E VENECIAS

Në Universitetin e Venecias, gjuha shqipe mësohet që prej vitit 2002. Katedra e gjuhës shqipe, krahas mësimit, organizon takime, kuvende dhe bashkëpunon me Universitetin e Tiranes dhe me atë të Prishtinës në kuadër të programit Erasmus + që çdo vit sjell në Venecia profesorë dhe studentë nga Shqipëria dhe nga Kosova. Marrëdhëniet mes Universitetit të Venecias dhe atë të Tiranës dhe të Prishtinës kanë të bëjnë si me sferën didaktike ashtu edhe me atë të kërkimit shkencor. Në Itali gjuha shqipe mësohet që nga fillimi i shekullit të kaluar: duke filluar nga Jugu dhe duke shkuar drejt Veriut ka katedra të gjuhës shqipe në Universitetin e Palermos, Kozencës, Leçes, Napolit, Romës, Venecias. Për disa vite, gjuha shqipe është mësuar edhe në Bari, Firence dhe Trieste. Të gjitha këto institucione kanë marrëdhënie të vazhdueshme me Shqipërinë, marrëdhënie që pasqyrojnë një lidhje të fortë historike midis Italisë dhe Shqipërisë.

STUDENTËT SHQIPTARË RUAJNË GJUHËN DHE TRADITËN

Gjuha shqipe, kultura, tradita shqiptare vazhdon të ruhet në Itali nëpërmjet studenteve shqiptarë që studiojnë në Universitetet italiane, midis shoqatave të ndryshme (në Veneto, Emilia Romagna, Trentino Alto Adige) që merren me emigracionin e shqiptarëve në Itali, me shqiptarët që jetojnë dhe punojnë në Itali, me fëmijët të lindur në Itali që kanë dëshirën për ta ruajtur identitetin e tyre. 

KARRIERA AKADEMIKE E PROFESORESHËS GIUSEPPINA TURANO

Prof. Giuseppina Turano është diplomuar për gjuhë të huaj dhe letërsi në Universitetin e Firences më 1989 dhe më pas ka mbrojtur gradën shkencore Ph.D. në Albanologji në Universitetin e Kalabrisë 1991-1994. Prof. Giuseppina Turano kreu studimet e post doktoraturës në Albanologji në Universitetin e Kalabrisë 1995-1997. Aktualisht është profesore e asociuar e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Universitetin Ca ’Foscari të Venecias që nga viti 2015 e në vazhdim. Ka mbajtur pozicionin e asistent profesores në Universitetin Ca ’Foscari të Venecias që nga viti 2002 deri në vitin 2015. Prof. Turano ka qenë pedagoge e ftuar në Universitetin e Prishtinës në 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, në Universitetin e Tiranës në 2010-2011, në Universitetin e Shkodrës në vitin 1999 dhe në 2001. Më heret Prof. Giuseppina Turano ka qenë profesore e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Universitetin e Firences nga 2002 në 2008, në Universitetin e Barit nga 2000 deri në 2002 dhe në Universitetin e Kalabrisë nga 1997 në 2002. Numëron disa botime, dhjetëra artikuj të botuar në revista prestigjioze me faktor të lartë impakti dhe dhjetëra pjesëmarrje në konferenca shkencore ndërkombëtare. 

“OLD BRIDGE-URA E VJETËR” PROMOVOHET NË VATËR

by

“OLD BRIDGE-URA E VJETËR” E STUDIUESES ARJETA FERLUSHKAJ PROMOVOHET NË VATËR TË DIELËN, 16 MAJ 2021/

-Promovimi organizohet nga Federata Panshqiptare e Amerikës”VATRA”, Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë dhe Albanian-American Dual Language & Culture-

Të Dielën me 16 Maj 2021, në orën 3.00 PM, në selinë e Federatës Panshqiptare të Amerikës”VATRA” organizohet promovimi I librit”OLD BRIDGE-URA E VJETËR” i studiueses Arjeta Ferlushkaj, anëtare e Këshillit të Përgjithshëm të Federatës Panshqiptare të Amerikës”VATRA”.

Promovimi organizohet nga Federata Panshqiptare e Amerikës”VATRA”, Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë dhe Albanian-American Dual Language & Culture. 

Veprimtaria do të moderohet nga Marjana Bulku.

Bëhuni pjesë e këtij promovimi.

Pse do të votoj për Marko Kepin këtë bir të Arbërisë?

by

Nga Keze Kozeta Zylo/

Marko Kepi po kandidon për Këshilltar në Bashkinë e Nju Jorkut dhe ne si shqiptarë doemos që na bën të ndihemi krenar.  Personalisht nuk dua të shoh se është republikan apo demokrat, kjo nuk më intereson fare, pasi duke e njohur nga afër punën e tij të jashtëzakonshme për komunitetin shqiptar si dhe të gjitha komunitetet e tjera në Amerikë më bind që votën t’ja dhuroj Marko Kepit.  

Marko Kepi është një djalë i lindur në Shkodër, ka ardhur në Amerikë në moshë të vogël, por gjuhën e nënës dhe dashurinë për Atdheun se ka harruar kurrë.  Këto i ka treguar me veprat e tij dhe përkushtimin maksimal.  

Ne si Diasporë e kemi një bir tjetër të devotshëm të Arbërisë në Bashkinë e Nju Jorkut z.Mark Gjonaj dhe kjo na e ka rritur kudo krenarinë si shqiptarë. Z.Mark Gjonaj është nje shembull i jashtëzakonshëm për të gjithë brezat, pasi për herë të parë në Diasporën shqiptaro amerikane zë vend si këshilltar në Bashkinë e Nju Jorkut.

Marko Kepi ka qenë me dekada në krye të organizatës së mirënjohur “Rrënjët shqiptare” dhe pikerisht me këtë organizatë kanë dalë në pah tiparet e një lideri të vërtetë.  

E kush si Marko Kepi organizon shqiptarët çdo vit në muajin qershor në Manhattan dhe i mbledh në Paradën Internacionale duke parakaluar me Flamurin kuq e zi para botës?  

Shqiptarët e Diasporës vërshojnë si lumë në Manhattan veshur me simbolet e Flamurit Kombëtar.  Por nuk ka qenë vetem veshja kuq e zi, ngase çdo vit Parada i është kushtuar çështjes kombëtare si: Kosova, Çameria, Mali i Zi, UÇK-ja, vëllezërve Bytyqi etj.  Nëpërmjet paradës ai së bashku me ekipin e tij sensibilizon mbarë opinionin botëror ku kanë përshëndetur mjaft politikanë amerikanë nga podiumi i paradës.  

Marko Kepi ka një komunikim plot mirësi dhe respekt me të gjithë shoqerinë dhe miqësinë pa marrë parasysh shqiptar apo nga vende të tjera.  Më lejoni të sjellë se çfarë më ka thënë një zonjë e nderuar amerikane që fati e ka sjelle ta kemi mikeshë të përbashkët këtu në New York, me te cilen Qemali punoi 15 vjet në Norwegian Christian Home në Brooklyn ku njëherazi ushtron detyrën si zv/presidente e Bordit të Trustisë të këtij institucioni.  Ne si familje e kemi njohur qysh në muajtë e parë të ardhjes në Amerikë.  Zonja Arlene Bakke Rutuelo tha fjalë miradie për Marko Kepin pasi dhe ajo ka punuar bashkë në zyrën e senatorit Marty Golden.  Ajo u shpreh se Marko Kepin është fat ta njohësh dhe unë tek ai shoh një të ardhme të shkëlqyer.  Ai është punë mbaruar, korrekt, i devotshëm dhe i ka dhënë Amerikës duke e mbrojtur me dashuri si marins këtë vend të bekuar.  Ai ka fituar zemrat e shumë amerikanëve pasi vetem me punë mund ta arrish atë vazhdoi zonja amerikane Rutuelo.   

Marko Kepi eshte nje mbështetës i madh i shkollave Shqipe “Alba Life” në New York.  Ai ka qenë disa herë pranë çdo shkolle shqipe në lagjet e Nju Jorkut dhe i ka frymëzuar dhe më shumë prindërit për të sjellë fëmijë në këto shkolla.  Vetë gjuha shqipe që ai flet është frymëzim për gjithë nxënësit.  Marko Kepi ka marrë pjesë pa hezitim në shumë aktivitete të organizatave shqiptaro amerikane, po ashtu ka qenë së bashku ndër festimet fetare pa dallime feje, por thjesht si vëlla shqiptar.  

Marko Kepi së bashku me ekipin e tij mblodhi më shumë se çdo organizatë tjetër në Diasporë fonde për t’ju ardhur në ndihmë familjeve shqiptare që u dëmtuan rëndë nga tërmeti i 26 nëntorit të 2019ës.  Ai mblodhi 1.6 milionë dollarë për të pa strehët. Gjate fushates se tij ajo që më ka bërë përshtypje më shume se çdo gjë tjetër, ndoshta dhe si themeluese dhe mësuese e shkollave shqipe në New York, është premtimi që po u bën zgjedhësve për të ndërtuar “Illyrya House” në Staten Island ku do të jetë një qendër e gjithë shqiptarëve për aktivitete të ndryshme dhe të rëndësishme për komunitetin.  Ajo që ma ngazëllen shpirtin dhe më realizon ëndrrën e kahershme është se do të ketë dhe mjedise dhe për klasat e shkollës shqipe. 

Ai është diplomuar nga John Jay, Kolegji i Drejtësisë Penale, drejtimi në Shkenca Politike dhe Histori, dhe fitoi per Master Ekzekutiv i Administrimit të Biznesit (EMBA) nga Kolegji Wagner.

Marko Kepi u regjistrua në Marine Corp të Shteteve të Bashkuara për të demonstruar dashurinë dhe vlerësimin e tij për një vend që i dha atij dhe familjes kaq shumë liri dhe mundësi.

Prandaj për të gjitha këto cilesi të një lideri të vërtetë ftoj të gjithë shqiptarët të cilët janë të shumtë në numër  që të mbështesin kandidaturën e Marko Kepit një djalë plot perspektivë dhe me vizion për të ardhmen në Amerikë.  

Ekipi i fushatës për zgjedhjen e Marko Kepit po punon fort me të gjitha mundësitë për të regjistruar zgjedhësit dhe për ta çuar më tej punën gjer në fitore të tij.

Marko Kepi premton se do të punojë me shpirt për komunitetin, për Amerikën që i ka dhënë aq shumë dhe mezi pret te shërbejë si Këshilltari yne në Bashkinë e Nju Jorkut.

Për të gjitha këto që shkruajta më lart pohoj me gjithë forcën e shpirtit se: 

Ja pse votoj për Marko Kepin këtë bir të Arbërisë!

8 Maj, 2021

Staten Island, New York

NATA E KADRIT NË KOMUNITETIN SHQIPTAR MYSLIMAN NË LONDËR

by

Imam Blerim Ciroka, Imami i Xhamisë Shqiptare në Londër, në një rrëfim ekskluziv dhënë gazetarit Sokol Paja për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës Vatra, shpjegon rëndësinë e Natës së Kadrit në besimin Islam, organizimin fetar dhe atdhetar të shqiptarëve në Londër, muajin e Ramazanit në komunitetin shqiptar në Londër, aktet e bamirësisë së bashkësisë shqiptare myslimane ndaj shqiptarëve në nevojë dhe funksionimin e riteve e ceremonive fetare në kushtet e pandemisë globale.   

RËNDËSIA E NATËS SË KADRIT NË BESIMIN ISLAM

Nata e Kadrit është nata e lutjeve, është nata kur Zoti dërgon engjujt, të shumtë në numër, aq sa ka guralecë toka, i dërgon në mbi njerëzi, deri në agim ka vetëm paqe, pranojnë e përcjellin lutjet dhe kërkesat e atyre që besojnë e luten. Pranimi i lutjeve, kjo arritje e madhe, është më shumë e lehtë në këtë natë. Nata e Kadrit është ajo natë e bekuar kur 14 shekuj më parë erdhi Engjulli i Madh, Xhebraili, dhe filloj t`i përcjellë Muhamedit a.s. Librin e fundit hyjnor, Librin që e udhëzon njeriun, Librin që i`a mëson njeriut atë që nuk e di, Librin që është dritë për besimtarët, Librin në të cilin nuk ka pikë dyshimë, Librin që flet e dialogon me njeriun vetëm me fakte, Libri që e fton njeriun të logjikojë e meditojë, Librin argumentat e të cilit janë të patjetërsueshëm, Librin e moralit, Librin e familjes, Librin e shoqërisë, Librin që e dallon të mirën nga e keqja. Libri që ua siguron mirësinë edhe në këtë botë por edhe në të Amshueshmen besimtarëve që e ndjekin me kujdes. Kjo natë e bekuar kur miliarda besimtarë anë e kënd botës, edhe ata që ndoshta e praktikojnë më pak besimin, agjërojnë posaçërisht në ditën e kësaj nate, të gjithë sa jemi njëherazi i ngrejmë duart dhe lutemi, kërkojmë nga Zoti ynë. Kjo natë më e mirë se 1000 muaj, më e gjatë në vlerë se krejt jeta e njeriut, kjo natë kuptimin dhe vlerën e së cilës njeriu ndoshta nuk e kupton plotësisht por më shumë e ndjen. Këtë natë besimtarët ngrejnë duart lart e duke thënë: O Zot, ti je falës, na fal neve.., ata falen. Ndoshta kryefjala e kësaj nate është falja dhe paqja por besimtarët kërkojnë edhe begati, edhe shëndet, edhe harmoni, edhe jetëgjatësi me vepra të mira, besimtarët kërkojnë dhe duhet të kërkojnë edhe prosperitet, zhvillim ekonomik dhe unitet kombëtar. Është pikërisht Kurani i cili ka fillu të shpallet në këtë natë që na mëson të kërkojmë edhe të mirat e kësaj bote por edhe të amshueshmes. Vetë kjo natë na mëson se krahas sasisë cilësia mbetet kusht për çdo gjë. Për një natë, sic është kjo e bekuar, njeriu mund të arrijë shumëçka më bekimet e Zotit. Kjo natë na mëson se ne besimtarët duhet të jemi cilësorë para së gjithash.

MUAJI I RAMAZANIT ME BASHKATDHETARËT SHQIPTARË NË LONDËR

Ramazani si gjithnjë vjen i bekuar, qëndron me ne për 30 ditë dhe largohet krejt lehtë dhe këndshëm. Mëshirë, shëndet, durim, tolerancë, mirësitë e pafudme Hyjnore në sipërfaqe të tokës, njerëz më të mirë, njerëz më të durueshëm, njerëz më dorëdhënës, njerëz që janë të përqendruar për t`u përmirësuar, për të përmirësuar vetveten e tyre para se të diskutojnë çështjet e tjera. Ramazani është muaj i devotshmërisë, e devotshmëria është një arritje e madhe për besimtarët. Agjërimi, si edukues dhe skalitës i drejtpërdrejtë i vlerave njerëzore, agjërimi fizikisht dhe agjërimi shpirtëror, të dyja plotësuese kusht të këtij riti themelor të Islamit, përjetohet bukur me bashkatdhetarët tanë këtu në Londër. Ngrënia e mëngjesit të hershëm, ngrënia e darkës kur perëndon dielli, falja e darkës në Xhami, leximi i Librit të Shenjtë, Kuranit, bisedat e ndryshme fetare, rritja e konsiderueshme e pjesëmarrësve në faljen e ditës së premte shëmbëllen pikërisht mrekullinë që ndodh tek besimtarët gjatë këtyre ditëve. Bashkatdhetarët tanë i kanë shtuar akoma më shumë lëmoshat e tyre, bujarinë e tyre përmes darkave shtruar gjatë këtyre netëve. Ka një unitet dhe frymë vëllazërore në mesin e shqiptarëve këtu. Ramazani dhe mirësitë e tij na sjellin më afër trojet tona ku jemi mësuar ta përjetojmë Ramazanin, me iftare e teravi, me lutje për njëri-tjetrin e me biseda fetare të agjërimit, iftaret familjare janë ndër zbukurimet më të bukura ndoshta të këtyre ditëve. Edhe ata që nuk agjërojnë e ndjejnë këtë muaj, përmes agjërimit dhe durimit të agjëruesve. Bashkatdhetarët kanë kontribuar më shumë për të afërmit dhe nevojtarët e tjerë në vendlindjet tona, altruizëm për t’u admiruar.

RELIGJIONI NË KUSHTET E PANDEMISË GLOBALE

Pandemia si një rast i veçantë në historinë njerëzore ka ndikuar goxha në komunimin tonë me besimtarët. Mbyllja e xhamive, qoftë për faljen pesë kohëve, qoftë për faljen e të premteve, jetët e humbura dhe pasiguria që krijoi ajo domosdoshmërisht bëri që të largohemi fizikisht me besimtarët dhe ndjekësit e Xhamisë. Këto kushtëzime të reja sollën edhe imponimin për forma të tjera të komunikimit, kryesisht rrjetet sociale, ligjeratave online, etj. Në Xhaminë tonë janë mbajtur rregullisht ligjëratat më këshilla të faljes së të premtes dhe të gjitha janë përcjelluar në kanalin youtube, komunikimet përmes facebook-ut të Xhamisë ka qenë po ashtu i rregullt. Në rastet e morteve në këtë periudhë pandemie kur vdekjet fatkeqësisht kanë qenë më të shumta në numër se zakonisht, Xhamia ka qenë 24 në shërbimin e bashkëatdhetarëve tanë duke patur parasysh se Xhamia jonë ofron plotësisht shërbimin funerale të xhenazeve. Takimet postmortore në kryerjen e riteve fetare të të ndjerëve me familjarë të tyre, duke i respektuar të gjitha rregullat e paraqitura nga qeveria e vendit, ka qenë e vazhdueshme. 

XHAMIA SHQIPTARE E LONDRËS, ORGANIZIMET DHE PROJEKTET E  BAMIRËSISË

Xhamia ka qenë dhe është vazhdimisht aktive në organizimet e projekteve të bamirësisë. Më konkretisht, sipas nevojës janë ndihmuar familjet që kanë humbur të afërmit e tyre, janë krijuar fonde për të ndihmuar bonjakët në trojet tona, Shqipëri, Kosovë e më gjërë, janë ndihmuar vazhdimisht ndërtimi i shtëpive për shtresat në nevojë, janë mbështetur vazhdimisht individë me problem shëndetsorë të cilat nuk kanë mundur t`i përballojnë shpenzimet e mjekimit të tyre. Xhamia ka qenë dhe është gjithmonë e hapur për të ndihmuar rastet e vështira dhe për të bashkëpunuar me donatorët e ndryshëm. 

NJË MESAZH PËRSHËNDETJEJE PËR DIASPORËN SHQIPTARE NË USA, DIELLIN DHE VATRËN

Është kënaqësi të të jepet mundësia të komunikosh me të mirënjohurit Diellin dhe Vatrën, më shqiptarët e Amerikës, sidomos përmes gazetës tuaj. Dielli dhe Vatra janë dhe mbeten ndër më të vjetrat qendra mediatike dhe organizative shqiptare nëpër mërgatën shqiptare, janë dhe mbeten paraprirëse shembuj për të gjithë emigrantët shqiptarë nëpër botë. Historikisht i kanë shërbyer shqiptarisë dhe vazhdojnë t`i shërbejnë me mish e me shpirt. Mesazhi im fillon me një lutje dhe një homazh për të gjithë atë idealist të Vatrës dhe të Diellit dhe krejt shqiptarisë, që kanë kaluar në amshim, që e kanë mbajtur të ndezur dhe ruajtur ndjenjën dhe aspiratat kombëtare për shërbim ndaj atdheut. Shprehi mirënjohje për të gjithë ata bashkëkohës të tjerë që e ruajnë me çdo kusht letërnjoftimin tonë kombëtare pavarësisht se jetojmë dhe punojmë në vende të huaja, siç janë kryesisht ruajtja e gjuhës sonë shqipe, ruajta e lidhjeve me vendindlindjet tona, ruajta e lidhjeve me të afërmit tonë që jetojnë në mëmëdhe, ruajtja e lidhjeve me bashkatdhetarët tonë në vendet përkatëse ku ne jetojmë. Përcjellja e identitetit tonë kombatër me shumë dashuri tek brezi i ri e bën kombin akoma më të fuqishëm, akoma më me dinjitet. 

DIELLI DHE VATRA SHEMBUJ ATDHEDASHURIE PËR SHQIPTARËT ANËKËND GLOBIT

Dua të them se VATRA dhe shqiptarët e Amerikës, më shërbimet që i kanë ofruar atdheut dhe kombit mbeten shembuj për të gjithë mërgimtarët anëkënd globit. Kur shikon dhe lexon për historitë e Vatrës, kur lexon për personalitet dhe familjet e famshme që i kanë shërbyer Vatrës dhe përmes saj i kanë shërbyer kombit nuk ka se si të mos mbushesh me kanaqësi. Shembulli juaj na inspiron të gjithëve. Lutem në këto ditë të bekuar që kombi ynë të ketë prosperitet, të gjejë qetësinë dhe rehatinë e munguar. Uniteti ynë kombëtar është një xhevahir i madh i qënies tonë, është shumë i çmuar dhe duhet të ruhet pa asnjë kompromis nga të gjithë ne. Ju uroj të gjithë ndjekësve të gazetës tuaj të cilët po agjërojnë në këto ditë, agjërim të lehtë e të pranuar. Duke ditur se pak ditë na ndajnë nga festa e madhe e Bajramit të Fitrit, dua ta mbyllë me dy kolos, patriotë të thekur dhe besimtarë të përkushtuar ndaj Zotit krijues, të famshmin At Gjergj Fishta, kur thotë vërtetë ne kemi Bajram e Pashkë por Shqiptarinë e kemi bashkë, dhe tjetër kolosi ynë Hafiz Ali Korça: “Si ay ta duam iman’ e vatanë, për udhë rrefenjës mjaft kemi Kur’anë. Po mbajtmë Kur’anë, mbajtmë lumtërinë, Me të munt ta mbajme din’ e kombësinë.