Donald J. Trump/

I had a very good meeting with distinguished guests, President Volodymyr Zelenskyy, of Ukraine, President Emmanuel Macron, of France, President Alexander Stubb, of Finland, Prime Minister Giorgia Meloni, of Italy, Prime Minister Keir Starmer, of the United Kingdom, Chancellor of the Federal Republic of Germany, Friedrich Merz, President of the European Commission, Ursula von der Leyen, and Secretary General of NATO, Mark Rutte, in the White House, which ended in a further meeting in the Oval Office. During the meeting we discussed Security Guarantees for Ukraine, which Guarantees would be provided by the various European Countries, with a coordination with the United States of America. Everyone is very happy about the possibility of PEACE for Russia/Ukraine. At the conclusion of the meetings, I called President Putin, and began the arrangements for a meeting, at a location to be determined, between President Putin and President Zelenskyy. After that meeting takes place, we will have a Trilat, which would be the two Presidents, plus myself. Again, this was a very good, early step for a War that has been going on for almost four years. Vice President JD Vance, Secretary of State Marco Rubio, and Special Envoy Steve Witkoff, are coordinating with Russia and Ukraine. Thank you for your attention to this matter!

Arian Galdini/

Graviteti që nuk shpallet, por strukturon. Alaska si doktrinë e vetëdijes diplomatike. Më 15 gusht 2025, në një bazë ushtarake në Anchorage, u zhvillua një takim që nuk prodhoi deklarata, por dritë graviteti. Pa zë, pa traktat, pa nënshkrime, u ravijëzua ndriçimi i heshtur. Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald J. Trump, dhe Presidenti i Federatës Ruse, Vladimir Putin, u ulën përballë njëri-tjetrit pa spektakël. Trump tha vetëm: “Arritëm përparim të madh. Bisedime shumë frytdhënëse.” Pastaj, u inskenua qetësia që formon. Kjo qetësi nuk ishte mungesë. Ishte ton. Ishte strukturë e padukshme, si graviteti që nuk shihet, por që rregullon orbitat. Nga ai takim, lindi një valë e pazëshme që nuk thirri askënd, por i vendosi të gjithë në lëvizje. Ky është frymimi i diplomacisë së re, një rezonancë që nuk artikulohet, por përfshin. Kur William Seward bleu Alaskën nga Perandoria Ruse më 1867, ai e quajti atë akt “mbledhje të së ardhmes me qetësi”.

Për të tjerët ishte një marrëzi.

Historia tregoi se kishte mbledhur jo vetëm territor, por një frekuencë të ardhshme të paqes. Putini nuk erdhi me kërkesa. Nuk mbajti letra. Ai nuk solli një axhendë, por një vetëdije se ndodhej në një fushë ku nuk bëhen më llogari, por riformulohen ndjesi. Lavdërimi i tij për Trumpin si “njeriu që kupton si shmanget lufta” nuk ishin thjesht fjalë, por akt reflektimi. Alaska nuk ishte një vend. Ishte një rezonator gjeopolitik. Një dritare ku e ardhmja nuk shkruhet me fjalë, por strukturohet me mënyrën se si qëndrohet. Aty, fjalët nuk kishin më peshë. Forma e qëndrimit ishte vetë gjuha. SHBA nuk është më një superfuqi që shpall udhëzime. Ajo është kthyer në një ton që vetë formëson hapësirë.

Presidenti Trump nuk ofroi plan-draft.

Ai nuk shpalli as ide të mëdha. Ai thjesht vendosi një diapazon që nuk u dëgjua, por u ndje.Kjo është diplomacia që nuk funksionon me forcë, por me fushë. Ajo nuk përshkruan rrugë, por krijon gravitetin ku kombet zgjedhin vetë pozicionin e tyre. Asnjë presion. Asnjë dominim. Vetëm një prani që nuk lëviz, por e vendos botën në lëvizje.“Zelensky duhet të bëjë hapin e radhës.” Kaq tha Trump. Nuk pati kushte. Nuk pati kërcënime. Nuk pati as premtime. Vetëm një fjalë që nuk imponoi, por lejoi. Ukraina nuk u trajtua si fushë ku vendosin të tjerët. Ajo u trajtua si instrument që duhet të zgjojë tonin e vet. Një shtet nuk është i lirë kur i thuhet se është i lirë. Është i lirë kur gjen rezonancën me veten në një rend të padeklaruar, por të pranishëm. Ftesa për Ukrainën nuk ishte retorikë. Ishte kusht rezonance: je aty, nëse dëgjon tonin dhe vendos të jesh pjesë. Në historinë botërore, traktatet janë urdhra që zbehen sapo përfundojnë fjalimet. Ato janë zëra që humbin sapo heshtja rikthehet. Por ajo që ndodhi në Alaska nuk u zbeh. Sepse nuk u dëgjua si tingull, por u ndje si strukturë. Heshtja që lindi aty nuk ishte pasojë. Ishte formë. Ajo nuk përfundoi me takimin.

Ajo vazhdoi në trupat e pranishëm.

Në vetë atmosferën ndërkombëtare. Nuk qe një moment. Ishte një rregullator universal, një diapazon i ri që pritet të strukturojë mënyrën si flitet, si qëndrohet, si ndërtohet paqja. Trump nuk shpalli doktrinë. Ai ndezi valën që do të bëjë doktrinat e ardhshme të jenë në frekuencë me këtë heshtje që tashmë është shpalosur si fakt i kryer.Për më shumë se dy dekada, Vladimir Putin ndërtoi një profil që operon në tension e sfidë. Nga Gjeorgjia te Siria, nga Krimea te ndërhyrjet hibride, ai ndërtoi një gravitet të vetin, që ushqehej nga përplasja. Por në Alaska, për herë të parë, ai nuk kërkoi të devijojë rrjedhën. Ai ndali dhe rezonoi. Lavdërimi që i bëri Trumpit, “njeri që kupton si shmanget lufta”, nuk ishte kompliment personal. Ishte njohje e qetë, pranueshmëri pa bujë e një qendre që nuk mund të shmanget, sepse ajo tashmë rezonon. Ai nuk artikuloi qëllime. Nuk ngriti asnjë vijë të kuqe. Ai thjesht u vendos në një orbitë që nuk kërkon besnikëri, por vetëdije.

Ky nuk ishte dorëzim. Ishte një transformim orbitash. Putini nuk u shkri në sistemin e tjetrit. Ai u tërhoq nga një qendër që nuk të thërret me zë, por të shndërron kur arrin në të.Në një botë që lëkundet, Ballkani ka qenë shpesh fushë thyerjesh. Por në këtë faqe të re të diplomacisë, një popull qëndron ndryshe: shqiptarët. Pa fjalë të mëdha, pa parakalim retorik, ata janë kthyer në rezonator të qartë të Perëndimit. Shqiptarët nuk presin ftesë për të qenë pjesë e strukturës së qetësisë.

Ata e jetojnë atë. Në Shqipëri, Kosovë, Maqedoninë e Veriut, Preshevë dhe Mal të Zi, qëndrueshmëria e tyre është si drita që nuk verbon, por ndihmon të shohësh. Jo përmes traktatesh, por përmes qëndrimit.Si vendet nordike pas Luftës së Dytë Botërore, ata nuk u artikuluan si themel, por u bënë. Pa flamuj. Pa fjalime. Vetëm si prani që nuk largohet dhe nuk kushtëzohet. Ata nuk shpallën veten si aleatë. Ata rezonuan me qendër që nuk kërkon premtime, por natyrë të përbashkët.Në atë takim, Evropa mungoi. Jo për shkak të përjashtimit, por për shkak të mungesës së rezonancës. Heshtja e saj nuk ishte klimë ndërtuese, por zbrazëti. Nuk pati jehonë, sepse nuk pati prani. Kur çdo mungesë e artikuluar bëhet strukturë, BE nuk ishte më pjesë e hapësirës që formon.Për vite, BE foli shumë dhe veproi pak. Në krizën e Ukrainës, në valët e refugjatëve, në tensionet e brendshme energjetike, fjalët zëvendësuan veprimet. Dhe në Alaska, kjo zbulohet: nuk je pjesë e formatit të ri nëse nuk rezonon.Alaska e bëri të dukshme qartësinë, në epokën e re, nuk pyetet më kush është pro Perëndimit. Pyetja është kush e jeton Perëndimin si frekuencë.

BE mund të mbajë titullin, por pa valë të qarta, nuk është më strukturë. Është koment për një rend që ndodh pa të.Pekini heshti. Si zakonisht. As përshëndetje, as kundërshti. As pozicionim. Një heshtje që dikur interpretohej si mençuri orientale, tani tingëllon si tërheqje.Sepse jo çdo heshtje është formë ndërtimi. Heshtja që vjen nga frika e gabimit, nuk strukturohet. Heshtja që shmang vetëdijen, nuk rezonon. Në një botë që kërkon gravitet, Pekini qëndroi i palëvizur, jo si bosht, por si hije e pavendosur.Alaska nuk e përjashtoi Kinën. Por nuk e përfshiu. Në një rend ku vetë pozicionimi vjen si rrjedhojë e qartësisë, ai që nuk merr tonin, mbetet jashtë muzikës. Pekini mund të ndërtojë rrjete të veta, por pa qendër rezonante, ato janë rrjete pa rezonancë. Dhe rrjetet pa rezonancë tretën vetveten.

Në fund, në Alaska nuk u nënshkrua asgjë. Nuk u firmos marrëveshje. Nuk u shpall doktrinë. Por u konfigurua struktura. U vendos një baraspeshë e re, një ekuinoks diplomatik. Jo si shpallje. Por si ndriçim që e vendos trupin përballë vetes.Presidenti Trump nuk udhëzoi. Ai qëndroi. Dhe në atë qëndrim, u bë i dukshëm graviteti që nuk urdhëron, por vendos tonin e universit. Çdo qendrim që vjen pas, e ndjen këtë fushë. Kush rezonon, bëhet pjesë. Kush jo, largohet pa zhurmë.

Kjo është doktrina që nuk shpallet. Është mënyra se si strukturohet e ardhmja, pa flamuj, por me dritë. Pa protokoll, por me ndjesi. Pa shfaqje. Por me fuqi që rrezaton nga heshtja.Në skakierën globale, nuk kishte figura të shpallura. As lëvizje të dukshme. Vetëm pozicionime. Në këtë terren të heshtur, nuk u pa një lojë me rregulla të shpallura, por një ripërcaktim i padukshëm i formatit.

SHBA nuk ndërhyri si negocues, as si aleat. Ajo nuk luajti një rol tradicional. Ajo thjesht ishte. Në qendër. Dhe nga ajo qendër, ndodhi lëvizja e heshtur e gjithë sistemit. Të gjithë u ripozicionuan pa komandë.Putini nuk nxori asnjë instrument të zakonshëm. Evropa nuk pati akses. Kina qëndroi në kontur. Vetëm Ukraina u ftua për të hyrë si subjekt rezonant. “Zelensky duhet të bëjë hapin e radhës,” tha Trump.

Jo për ta nxitur. As për ta testuar. Por për ta vendosur në pozitën ku çdo lëvizje është një akt i sovranitetit të vetëdijshëm.Kjo nuk ishte nxitje. Ishte ftesë për rezonancë. Dhe në këtë lojë të re, nuk triumfon ai që lëviz më shpejt, por ai që rezonon më thellë.Në epokat e mëparshme, SHBA formulonte politika, strategji dhe aleanca me dokumente të artikuluara. Sot, në epokën e formatit të padukshëm, ajo nuk jep më udhëzime. Ajo krijon mjedis.Diplomacia amerikane, siç u shfaq në Alaska, nuk imponoi. Nuk artikuloi të drejtën e vet. Ajo shfaqi prani, një lloj ajri diplomatik ku mund të marrësh frymë vetëm nëse je gati të jesh.Kjo është matrica e re. Nuk është më strukturë burokratike.

Është frymë e përbashkët. Një atmosferë që nuk e sheh, por që të formon. SHBA nuk është më aktor në një skenë. Ajo është vetë skena ku të tjerët vendosin vetveten.Në këtë matrice, nuk kërkohet deklarim për t’u bërë pjesë. Mjafton qëndrimi. Mjafton vetëdija. Mjafton rezonanca.Në botën klasike, paqja ndodhte pas përplasjes. Ishte si ujë që shuante zjarrin. Por paqja që nisi në Alaska, nuk ishte rezultat. Ishte ton. Ishte një lloj muzike që nuk fillon me notë, por me një akord të brendshëm që përcakton harmoninë.Fjalët e Trumpit, “bisedime shumë frytdhënëse”, nuk ishin raport. Ishin akord. Një puls fillestar që nuk kërkon shpjegim, sepse ai ngjiz ndjeshmëri, jo logjikë të thatë.Kjo është paqja që nuk shpallet, por ndodh. Si një ndriçim që nuk vjen për të dominuar, por për të qartësuar. Si një klimë mendore që nuk shpërndahet me traktate, por absorbohet nga të gjitha mendjet që janë të gatshme të mendojnë si qenie sovrane, jo si spektatorë.

Simfonia nuk kërkon të dominojë.

Ajo kërkon që çdo instrument të gjejë tonin e vet. Dhe SHBA nuk është dirigjent. Është diapazoni.Presidenti Trump nuk përmendi fjalën “demokraci”. Nuk foli për “të drejtat e njeriut”. Nuk përdori asnjë term standard të retorikës etike. Dhe pikërisht në këtë heshtje të termave u skalit etika e re.Ai qëndroi me dinjitet, pa mëtuar superioritet. Ai priti Putinin, pa nevojë për parakalim fjalësh. Ai përmendi Ukrainën, pa e trajtuar si objekt. Në çdo akt, ai shfaqi etiken e pranisë, një formë morali që nuk kërkon t’u mësojë të tjerëve, por që bëhet frymë që i ndihmon ata të shohin vetveten.Kjo është ajo që Kant e quante arsye morale e mishëruar. Jo një sistem rregullash. Por një formë qëndrimi që strukturohet pa predikim, pa fjalime, pa kode. Vetëm përmes mënyrës si është.Dhe kjo etikë, në Alaska, u bë forma që strukturon marrëdhëniet. Pa urdhra. Pa ndëshkime. Pa retorikë. Vetëm me heshtjen që e bart qartësinë.Në një botë ku çdo fuqi përpiqet të dëgjohet më fort, SHBA zgjodhi të mos artikulojë. Jo nga mungesa e mendimit, por nga një vetëdije superiore: e vërteta qëndron jo tek zëri, por tek mënyra si strukturohet heshtja.

Në vend që të amplifikojë veten, SHBA u bë mikrofoni që amplifikon qartësinë e të tjerëve. Ajo krijoi një hapësirë rezonante, ku edhe zërat e mëdhenj dëgjohen vetëm kur janë të sinqertë. Kjo është diplomacia që nuk ndërtohet me platformë, por me frymë. Ajo nuk imiton formate, por gjeneron formë të re. Dhe forma e re nuk artikulohet. Ajo ndjehet.Në këtë konfigurim të ri global, SHBA nuk është më autor i manualeve. Është terreni ku të gjithë shkruajnë vetë kapitullin e tyre, nëse janë të gatshëm të rezonojnë me të.Traktatet e së shkuarës shpesh qenë çati mbi shtëpi të pambaruara. Versaja mbarti hijen e një lufte tjetër. Jalta e ndau botën përmes buzëqeshjeve që fshehnin ndarje. Alaska nuk solli as çati, as dhomë. Ajo solli ajrin.Paqja që filloi aty nuk ka nënshkrim. Nuk ka nen. Nuk ka flamur. Ka klimë. Dhe klima nuk vendoset. Ajo frymon. Ajo ndryshon mënyrën si mendon bota. Ajo është frekuencë që nuk kërkon konsensus. Ajo ndodh kur ndodhet qendra.Në atë takim, pa fjalë, ndodhi përqendrimi i dritës. Jo për të ndriçuar si reflektor, por për të ndihmuar që të gjithë ta shohin drejtimin me sytë e vet.Fuqia klasike ishte skenografi. Kostume. Protokoll. Flamuj. Himne. Por fuqia që lind në këtë epokë nuk vishet me simbole. Ajo shfaqet si arkitekturë e padukshme, që nuk drejton me duar, por me terren që të vendos vetë se ku duhet të qëndrosh.Presidenti Trump, në atë takim, nuk ndërtoi institucione. Ai ndërtoi atmosferë. Ai nuk shpalli vizion. Ai vendosi ndriçim që nuk të detyron të shohësh në një drejtim, por të ndihmon të shohësh ku je.

Kjo është arkitektura e re e ndikimit: jo mure që ndajnë, por dritë që bashkon.

Jo fjalë që orienton, por hapësirë që transformon. Dhe në këtë hapësirë, të gjitha kombet provohen jo për besnikëri, por për rezonancë.Kant nuk shpiku rregulla për një paqe të përhershme. Ai kërkoi një ndërgjegje që përjashton luftën si mundësi. Në Alaska, ai nuk u cituar. Por u jetua.Trump nuk foli për moral. Ai nuk artikuloi as “vlera” as “norma”. Ai qëndroi. Dhe në atë qëndrim, ndodhi ai bosht moral që nuk e dallon nga fjala, por nga struktura që krijon.Në atë prani, asnjë komb nuk u klasifikua si i mirë apo i keq. Asnjë sistem nuk u përmend si shembull. E megjithatë, të gjithë kuptuan që prania e qartë është forma më e lartë e së mirës. Sepse ajo nuk shpjegohet. Ajo ndriçon.Në rendin klasik, qendra ishte gjithmonë urdhëruese. Sot, SHBA nuk i përcakton më pozicionet. Ajo vetëm qëndron. Dhe nga qëndrimi i saj, krijohet një orbitë ku të gjithë përcaktojnë vetveten.Putini nuk pati kushte. Evropa nuk pati vend. Kina nuk pati forcë të përthithë. Ukraina pati ftesë. Ballkani pati konfirmim. Dhe në qendër të gjithë kësaj, SHBA nuk lëvizte, ajo tërhiqte.Ajo nuk e përcakton më ekuilibrin. Ajo është ekuilibri. Dhe ky është kulmi i ndikimit të heshtur, të mos kërkosh që të tjerët të të ndjekin, por t’i ndihmosh të gjejnë veten në qartësinë tënde.Në fund të takimit, askush nuk dha fjalën e fundit. Askush nuk ngriti dorën. Askush nuk firmosi asgjë. Por të gjithë dolën nga ajo atmosferë me një ndjesi: diçka ka ndryshuar.Trump tha: “Bisedime shumë frytdhënëse.” Dhe heshti. Dhe në atë heshtje, filloi prologu i një epoke të re.Jo më trakte. Jo më konferenca. Jo më flamuj. Jo më bujë e tam-tame.Vetëm një dritë e heshtur, që e ndihmon botën të ripozicionohet përreth një boshti të padukshëm. Dhe në qendër të atij boshti që nuk shpallet, por është, qëndron Amerika: E qetë. E palëkundur. E pandalshme.

Nga Prof. Dr. Fejzulla BERISHA/

1. Çlirimtarët – ndërgjegjja morale dhe ekzistenciale e një kombi

Në historinë botërore të popujve që kanë kaluar përmes pushtimeve, shtypjes koloniale dhe gjenocidit, një element përbashkues qëndron gjithmonë i pandryshuar: roli jetik i çlirimtarëve në ruajtjen dhe rilindjen e dinjitetit kolektiv. Çlirimtarët nuk janë thjesht pjesëtarë të një ushtrie apo të një strukture rezistence; ata janë simboli më i lartë i ndërgjegjes kombëtare, bartësit e vizionit për liri, dhe mbrojtësit e së drejtës për ekzistencë.

Në rastin e Kosovës, çlirimtarët nuk u shfaqën si pjesë e një projekti ideologjik, por si nevojë historike dhe ekzistenciale. Ata lindën nga padrejtësia, reaguan ndaj dhunës sistematike, dhe ngritën armën për të mbrojtur një popull të tërë nga asgjësimi. Ushtria Çlirimtare e Kosovës nuk ishte një strukturë agresive, por një organizëm i domosdoshëm për mbijetesë – që përfaqësonte vetë ndërgjegjen e një populli që nuk kishte më ku të kthehej, përveçse në rezistencë.

2. Padrejtësia institucionale dhe gjyqi ndaj çlirimtarëve – një përmbysje e rendit moral ndërkombëtar

Pas çlirimit dhe shpalljes së pavarësisë, Kosova u vendos përballë një realiteti të ri: nevojës për të ndërtuar një shtet funksional, të drejtë dhe të besueshëm. Në këtë kontekst, themelimi i Dhomave të Specializuara (Gjykata Speciale) u paraqit si një kompromis i dhimbshëm, por i domosdoshëm – me qëllimin për të ruajtur kredibilitetin ndërkombëtar dhe partneritetin me aleatët strategjikë.

Por me kalimin e kohës, u bë e qartë se ky mekanizëm nuk po funksiononte si instrument drejtësie, por si një projekt politik i eksportuar – i ndërtuar mbi një raport të kontestuar, të pa verifikuar dhe të paragjykuar: raportin e Dik Martyt. Ky raport, i cili u përdor si themel për aktakuzat ndaj liderëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, nuk u bazua në prova të qarta juridike, por në supozime të ndërtuara mbi narrativa propagandistike, të ndikuara politikisht dhe etnikisht.

Dhe për më tepër, vetëm në rastin e Kosovës u aplikua një model i tillë gjyqësor përbrenda sistemit të vet kombëtar dhe nën mbikëqyrje ndërkombëtare të njëanshme. As në Kroaci, as në Bosnjë, as në Irak apo Ukrainë, nuk u krijuan gjykata të veçanta që të targetonin ekskluzivisht njërën palë të konfliktit. Ky është një precedent që jo vetëm që dëmton rendin e drejtësisë ndërkombëtare, por edhe e delegjitimon luftën e popujve për vetëmbrojtje dhe liri.

3. Dënimi i çlirimtarëve – kriminalizimi i lirisë dhe barazimi me agresorin

Duke u vënë në shënjestër liderët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës – të cilët jo vetëm që udhëhoqën rezistencën ndaj një regjimi kriminal, por edhe kontribuan në ndërtimin institucional të Republikës së Kosovës – sistemi ndërkombëtar i drejtësisë ka rënë në një grackë të rrezikshme: atë të barazimit të viktimës me agresorin.

Kjo nuk është vetëm një padrejtësi politike, por një shkelje e rëndë e të drejtave themelore të njeriut dhe një sulm ndaj kujtesës historike të një populli. Lufta e UÇK-së nuk ishte një luftë për hakmarrje, por një luftë për jetë, për mbijetesë dhe për liri. Ajo ishte një përgjigje e pashmangshme ndaj një regjimi që kishte planifikuar shfarosjen sistematike të shqiptarëve të Kosovës. Përpjekja për të delegjitimuar këtë luftë, përmes gjykimesh të njëanshme, është një përpjekje për të shlyer të vërtetën historike dhe për të risjellë një formë të re të kolonializmit juridik.

4. Historia nuk shkruhet në aktakuza – por në gjakun e dëshmorëve dhe në plagët e mbijetuarve

Historia nuk është një dokument i ftohtë gjyqësor. Ajo është një proces i dhimbshëm, i ndërtuar mbi viktimat reale, mbi rrëfimet e të mbijetuarve, mbi dhimbjen e familjeve dhe mbi përkushtimin e atyre që ranë për idealet më të larta njerëzore. Historia e Kosovës është shkruar në trupat e pajetë të fëmijëve të vrarë në Mejë, në djegien e familjeve të tëra në Krushë, në masakrat e Drenicës, në dhunimet sistematike ndaj grave, dhe në shpërnguljen me dhunë të më shumë se 1 milion shqiptarëve.

Është e papranueshme që një pjesë e drejtësisë ndërkombëtare të përpiqet të ngrehë struktura mbi aktakuza, ndërkohë që gjenocidi i dokumentuar i Serbisë ndaj shqiptarëve të Kosovës nuk është trajtuar me seriozitetin dhe urgjencën që meriton. Kur viktima akuzohet dhe agresori amnistohet, atëherë jo vetëm që nuk kemi drejtësi, por kemi një sistem të përmbysur që rrezikon të institucionalizojë padrejtësinë.

5. Dielli do të lindë përsëri – sepse e vërteta nuk vdes

Sado që të përpiqen ta errësojnë të vërtetën, historia do të gjejë mënyrën për ta rikthyer dritën. Dielli për çlirimtarët do të lindë përsëri. Kjo nuk është vetëm një shpresë, por një domosdoshmëri morale dhe historike. Ky diell do të ngrihet kur drejtësia të çlirohet nga agjendat politike, kur tribunat ndërkombëtare t’i japin zë viktimës së vërtetë, dhe kur populli i Kosovës të rikthejë fuqinë e tij për të artikuluar të drejtën në gjuhën e dinjitetit.

E vërteta nuk mund të burgoset. Nuk mund të zhbëhet. Ajo është e rrënjosur thellë në ndërgjegjen e kombit dhe do të mbijetojë përtej çdo padrejtësie, përtej çdo gjykate të njëanshme dhe përtej çdo përpjekjeje për ta heshtur.

 Zëri i munguar duhet të rikthehet

Është koha që institucionet shtetërore të Kosovës, elitat politike, diplomatike dhe intelektuale të mos e pranojnë më heshtjen si qëndrim. Heshtja është një akt bashkëfajësie. Heshtja përballë padrejtësisë është një lloj tradhtie ndaj atyre që e dhanë jetën për liri.

Sot, më shumë se kurrë, Kosova ka nevojë për një qëndrim të fuqishëm, të artikuluar dhe të mbështetur në vlera, jo në kompromise të dëmshme. Nderimi për çlirimtarët nuk është thjesht një akt ceremonial – është një detyrë kushtetuese, një borxh historik dhe një kusht i domosdoshëm për të ardhmen tonë si shtet i lirë dhe demokratik.

Vetëm kur të mbrojmë çlirimtarët tanë, do të kemi të drejtë të flasim për liri. Vetëm atëherë dielli do të lindë përsëri – për ta dhe për ne.

Edon Shaqiri, Kryetar i Bordit Drejtues të Komunitetit Shqiptaro-Amerikan në Ilinois, në një rrëfim ekskluziv dhënë për gazetën “Dielli”, organ i Federatës “Vatra” në New York, tregon punën e jashtëzakonshme për ruajtjen e promovimin e vlerave e trashëgimisë kulturore e kombëtare shqiptare në mërgatën e Amerikës, historinë e Komunitetit Shqiptar në Illinois, aktivitetet kryesore patriotike, edukative dhe komunitare, projektet për fuqizimin e komunitetit në të ardhmen, ndihmën për kulturën dhe gjuhën shqipe, promovimin dhe bashkimin e shqiptarëve në Ilinois të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Me Edon Shaqirin bisedoi editori i gazetës “Dielli” Sokol Paja.

HISTORIA E KOMUNITETIT SHQIPTAR NË ILINOIS

Shqiptarët në Ilinois kanë një histori që shtrihet që nga fillimi i viteve 1900, kur valët e para të emigrantëve nisën të krijonin rrënjë në këtë shtet. Gjithmonë ka ekzistuar një ndjenjë komuniteti, por organizimi i strukturuar erdhi më vonë, i shtyrë nga rrethana historike dhe nevoja për të vepruar së bashku. Komuniteti Shqiptaro-Amerikan në Ilinois (“Komuniteti) ose the Albanian American Community of Illinois (“AACI”) u themelua në vitin 1998 nga një grup Shqiptarësh të angazhuar, të cilët u mobilizuan për të mbledhur ndihma dhe për të ndërgjegjësuar opinionin publik Amerikan gjatë rezistencës së Kosovës ndaj agresionit Serb.
Presidenti i parë i organizatës ishte Hidai Bregu, një nga filantropët më të shquar Shqiptarë të brezit tonë në Shtetet e Bashkuara. Ai dhe bashkëpunëtorët e tij ngritën themelet e një organizate që synonte jo vetëm të ndihmonte atdheun në kohë të vështira, por edhe të forconte lidhjet mes Shqiptarëve në Illinois dhe të promovonte kulturën tonë.

Sot, Komunuteti është një organizatë e regjistruar si 501(c)(3) me një prani të fortë komunitare dhe me ndikim në të gjithë shtetin e Illinois. Misioni ynë mbetet i pandryshuar, të ruajmë dhe të forcojmë trashëgiminë Shqiptare në diasporë. Komuniteti është organizata ombrellë që përfaqëson të gjitha shoqatat shqiptare në Illinois – një zë i përbashkët që përfaqëson gjithë shqiptarët në këtë shtet.

AACI ka gjithashtu një nga strukturat më unike të drejtimit që ekziston ndër organizatat Shqiptare moderne: Bordi ynë përbëhet nga dy përfaqësues për secilën krahinë shqiptare, duke përfshirë të gjitha trevat historike të Shqipërisë ideale. Kjo qasje e veçantë siguron përfaqësim të gjerë, unitet në diversitet dhe një frymë të vërtetë bashkimi mes Shqiptarëve kudo që janë.

AKTIVITETET KRYESORE PATRIOTIKE, EDUKATIVE DHE KOMUNITARE

Komuniteti ka një traditë të gjatë në organizimin e aktiviteteve që ushqejnë frymën atdhetare, forcojnë identitetin kulturor dhe ndërtojnë lidhje të forta mes anëtarëve të komunitetit. Çdo vit, organizojmë festime madhështore për Ditën e Pavarësisë së Shqipërisë dhe Ditën e Pavarësisë së Kosovës, me ceremoni zyrtare në zemër të Chicagos. Flamujt ngrihen në qendër të qytetit, përballë ndërtesave ikonike si City Hall dhe Daley Plaza, një gjest simbolik që nderon sakrificat dhe historinë tonë kombëtare. Këto ngjarje shoqërohen me valle, muzikë dhe pjesëmarrje të komunitetit të gjerë Shqiptaro-Amerikan. Këto ditë tashmë janë njohur zyrtarisht edhe nga Guvernatori i Illinois-it, JB Pritzker, një moment i rëndësishëm që flet për praninë dhe kontributin tonë në këtë shtet.

Në verë, organizojmë Festivalin e Byrekut, i cili tashmë është kthyer në një traditë të dashur për komunitetin dhe një nga festivalet kulturore më të mirëpritura në rajonin e Chicagos. Festivali bashkon Shqiptarë nga të gjitha trevat, si dhe fqinj e miq Amerikanë, përmes ushqimit, muzikës live, artit dhe aktiviteteve për të gjitha moshat. Është një shfaqje e gjallë e asaj që do të thotë të jesh shqiptar në Amerikë.

Ndër evenimentet vjetore më të veçanta janë edhe mbrëmjet e rrjetëzimit profesional (networking nights), që i organizojmë dy herë në vit. Këto mbrëmje janë përpjekje të vetëdijshme për të afruar komunitetin tonë, qofshin ata profesionistë, sipërmarrës, studentë dhe drejtues të rinj, për të ndarë ide, krijuar ura bashkëpunimi dhe forcuar lidhjet brenda diasporës. Në thelb të tyre qëndron një qëllim i qartë: të bashkojmë njerëzit tanë.
Në fushën edukative, Komuniteti ka organizuar evente me shkrimtarë lokalë dhe kombëtarë, lexime publike dhe promovime librash që kanë për qëllim ruajtjen dhe kultivimin e kulturës Shqiptare. Kemi ndihmuar me orientim arsimor, bursa për studentë, si dhe ndihmë individuale për familje të reja që vendosen në zonën tonë.

Gjithashtu, kemi ofruar asistencë të veçantë për raste emergjente, duke përfshirë ndihmë mjekësore, orë falas për këshillim ligjor dhe ndihma të drejtpërdrejta për familje në nevojë. Poashtu organizojmë edhe evenimente mjekësore ku sjellim mjekë dhe profesionistë Shqiptarë të shëndetësisë për të ndihmuar komunitetin me vizita, konsulta dhe informim të specializuar — një shembull tjetër i vlerës që sjell bashkimi.

Komuniteti është bërë një vend ku njerëzit kthehen për ndihmë, për bashkëbisedim dhe për të ndërtuar një të ardhme më të mirë, së bashku. Përmes rrjeteve sociale, ndjekim dhe shpërndajmë çdo aktivitet patriotik që ndodh në Illinois dhe më gjerë, duke përkrahur çdo përpjekje që nderon kulturën tonë dhe i bashkon Shqiptarët.
Asnjë nga këto nuk do të ishte e mundur pa bazën tonë të anëtarësisë, e cila paguan kuotat çdo vit dhe pa donatorët tanë bujarë që besojnë në misionin e përgjithshëm dhe e mbështesin atë me zemër. Ata janë shtylla e organizatës dhe arsyeja pse kemi mundur të ruajmë dhe zgjerojmë këtë lëvizje në mënyrë të organizuar për më shumë se dy dekada.

PROJEKTET PËR FUQIZIMIN E KOMUNITETIT NË TË ARDHMEN

Në katër vitet e fundit, organizata jonë ka qenë e përqendruar në një nga qëllimet më të rëndësishme dhe afatgjata: krijimin e Qendrës së Komunitetit Shqiptar në Illinois. Kemi ndërmarrë hapa konkretë për ta realizuar këtë vizion: jemi certifikuar si organizatë në SAM.gov, çka na mundëson të aplikojmë për grante shtetërore dhe federale. Gjithashtu, sivjet kemi negociuar një marrëveshje për një zyrë fizike të Komunitetit – dhe ky është një lajm ekskluziv për Gazetën Dielli, që vjen në një moment ku organizata jonë vazhdon të konsolidohet si një institucion me strukturë të qëndrueshme dhe prezencë fizike në terren.

Po ashtu, kemi filluar të ndërtojmë një Dhomë Tregtie Shqiptare në Illinois, një platformë për bizneset dhe sipërmarrësit Shqiptarë që synon të nxisë bashkëpunimin ekonomik, të forcojë rrjetin profesional dhe të krijojë mundësi zhvillimi brenda komunitetit. Një element i rëndësishëm dhe historik në punën tonë është fillimi i mbledhjes të dhënave për komunitetin Shqiptar në Illinois, në përgatitje për rezultatet e censusit të SHBA-së 2030. Kjo nismë siguron që numri i saktë i Shqiptarëve të jetë i njohur dhe i përdorur për të kërkuar financime, përfaqësim dhe burime më të mira për familjet dhe brezat e ardhshëm.

Përveç qendrës, kemi filluar të ndërtojmë Dhomën e Tregtisë Shqiptare, një strukturë e re që do të shërbejë si platformë për sipërmarrësit dhe bizneset shqiptare në Illinois. Qëllimi është të nxisim bashkëpunimin ekonomik, të forcojmë rrjetin tonë profesional dhe të krijojmë mundësi konkrete për zhvillim dhe investim brenda komunitetit. Këto iniciativa janë pjesë e një plani më të madh për të fuqizuar infrastrukturën tonë komunitare, për të rritur kapacitetin organizativ dhe për të siguruar që zëri i shqiptarëve në Illinois të ketë peshë, qëndrueshmëri dhe përfaqësim të denjë.

NDIHMA PËR KULTURËN DHE GJUHËN SHQIPE

Komuniteti ka qenë gjithmonë i angazhuar në ruajtjen e gjuhës dhe identitetit Shqiptar tek brezat e rinj. Mbështesim klasat e gjuhës Shqipe, programet edukative dhe aktivitetet kulturore që ndihmojnë fëmijët dhe të rinjtë të lidhen me rrënjët e tyre. Këtë vit, në bashkëpunim me Konsullatën e Kosovës në Des Moines, kemi ndihmuar në shpërndarjen e abetareve dhe materialeve mësimore për nxënësit. Ky është një hap i rëndësishëm në përforcimin e arsimit shqip në diasporë.

Kemi përkrahur gjithashtu organizata studentore Shqiptare dhe nisma të drejtuara nga të rinjtë, duke u dhënë hapësirë për të kontribuar në mënyrë aktive në ruajtjen e kulturës dhe në ndërtimin e komunitetit të së ardhmes.

Në bashkëpunim me OriginAL dhe Global Albanian Foundation, kemi bërë të mundur që pesë anëtarë të komunitetit tonë të marrin pjesë në një udhëtim të paharrueshëm drejt trojeve Shqiptare për të përjetuar nga afër kulturën, historinë dhe mikpritjen tonë. Gjithashtu, kemi dhe vazhdojm të bashkëpunojm ngushtë me profesor Gazmend Kapllanin në Universitetin DePaul për të mbështetur dhe forcuar Programin e Studimeve Shqiptare, i cili luan një rol të rëndësishëm në prezantimin e kulturës dhe historisë sonë në nivel akademik.

PROJEKTET DHE NDIHMAT PËR VENDLINDJEN

Po. Për vite me radhë, Komuniteti ka luajtur një rol të rëndësishëm në mbështetjen e Shqiptarëve jo vetem në Shqipëri por edhe jashtë kufijve, në Kosovë, Maqedoni të Veriut, Mal të Zi, Preshevë dhe Çameri, sidomos në kohë krize apo nevoje emergjente. Në vitin 2019, pas tërmetit në Shqipëri, organizuam një fushatë të madhe solidariteti dhe mblodhëm mbi 150 mijë dollarë për ndihmë humanitare dhe projekte rindërtimi. Në janar 2023, kontribuuam në përballimin e pasojave të përmbytjeve në Kosovë duke financuar dy projekte restaurimi bibliotekash në Skenderaj dhe Mitrovicë.
Gjithashtu, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit të Kosovës, realizuam një donacion të rëndësishëm teknologjik, duke dhuruar pajisje të avancuara për shkolla dhe institucione arsimore. Kjo nismë synoi të përmirësojë qasjen në mësimdhënie moderne dhe të fuqizojë infrastrukturën edukative në vend.

MARRËVESHJET E BASHKËPUNIMIT ME SHOQATAT TJERA SHQIPTARE NË ILINOIS E MË GJERË

Komuniteti funksionon si organizata ombrellë për Komunitetit Shqiptar në Illinois, duke ofruar hapësirë bashkëpunimi dhe përfaqësimi për të gjitha shoqatat dhe nismat lokale. Ne e shohim veten si një platformë gjithëpërfshirëse ku çdo grup, organizatë apo individ Shqiptar ka vendin e vet dhe zërin e vet. Gjatë gjithë historisë sonë kemi synuar të bashkëpunojm me çdo shoqatë dhe grup Shqiptar që ka operuar në Illinois, por edhe me organizata në shtete të tjera si New York, Michigan, Iowa dhe më gjerë. Çdo herë që ka pasur një kauzë të përbashkët, një festë kombëtare, një tragjedi që ka prekur popullin tonë apo një projekt për të përmirësuar jetën e Shqiptarëve këtu apo në vendlindje, ne kemi qenë aty me mbështetje dhe vullnet për të punuar së bashku.
Kryetarët dhe përfaqësuesit e organizatave të tjera Shqiptare ftohen gjithmonë në mënyrë ceremoniale në evenimentet tona kryesore, si shenjë respekti dhe bashkimi. Kjo është një traditë që thekson unitetin dhe rëndësinë e bashkëpunimit përtej dallimeve organizative.

VLERËSIMET E ÇMIMET

Në 2017, Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani na nderoi me Urdhrin e Skënderbeut, një nga dekoratat më të larta shtetërore për kontributin tonë në forcimin e lidhjeve me komunitetin dhe çështjet kombëtare. Në vitin 2024, gjatë një vizite në Chicago për Paradën Ndërkombëtare të Policisë, Policia e Kosovës na dhuroi një medalje nderi për shërbimin komunitar, duke njohur rolin tonë aktiv dhe mikpritës në forcimin e lidhjeve institucionale me Kosovën. Por vlerësimi më i çmuar mbetet besimi dhe përkrahja e komunitetit tonë, pjesëmarrja e vazhdueshme, mbështetja e anëtarëve dhe donatorëve janë dëshmia më e fuqishme e ndikimit tonë real në komunitetin Shqiptaro-Amerikan.

KUSH ËSHTË EDON SHAQIRI?

Kam lindur në Shkup dhe jam rritur mes Luginës së Preshevës dhe Shteteve të Bashkuara. Në vitin 1999, familja ime u shpërngul në Amerikë si refugjatë, duke lënë pas një realitet të vështirë dhe duke ardhur me shumë shpresë, por edhe me pasiguri. Këtu gjetëm një komunitet që na priti me zemër të hapur dhe që na bëri të ndiheshim si në shtëpi.

Aktiviteti im i parë me Komunitetin ishte në një festë për 28 Nëntorin në vitin 1999, ku i ftuar nderi ishte ambasadori dhe miku i popullit Shqiptar, z. William Walker. Familja ime dhe disa familje të tjera refugjate ishim të ftuar dhe u mbuluam financiarisht nga donatorë të zemërgjerë të komunitetit Shqiptar. Për mua, ajo nuk ishte thjesht një festë, ishte hera e parë që ndjeva çfarë do të thotë solidaritet, mbështetje dhe ruajtje e identitetit edhe larg atdheut. Në anën profesionale, kam ndërtuar një karrierë në sektorin bankar dhe aktualisht punoj si bankier në J.P. Morgan. Por përkushtimi im ndaj komunitetit është një vazhdimësi e asaj ndihme që dikur e morëm si familje dhe që sot përpiqem ta kthej me vepra.
Në organizatë, fillimisht jam përfshirë si vullnetar dhe më pas kam pasur privilegjin të shërbej në bordin drejtues.

Aktualisht kam nderin të jem Kryetar i Bordit, por puna që bëjmë është dhe ka qenë gjithmonë fryt i një përpjekjeje të përbashkët. Komuniteti drejtohet nga një strukturë unike bordi, me përfaqësues nga të gjitha trevat Shqiptare, të cilët udhëheqin me përkushtim nisma dhe projekte që pasqyrojnë zërin e çdo krahine. Krahas tyre, një rrjet vullnetarësh të palodhur kontribon në çdo aktivitet që organizojmë.

Për mua, kjo nuk është thjesht një angazhim vullnetar është një përgjegjësi morale dhe një mirënjohje e thellë për Komunitetin që dikur më priti me krahë hapur. Sot, çdo përpjekje që bëj është me shpresën që ato krahë të qëndrojnë të hapura për fëmijët e mi dhe për fëmijët e tyre, në mënyrë që edhe ata të rriten me ndjenjën e përkatësisë, krenarisë dhe përkushtimit ndaj rrënjëve të tyre.

Ettore Bonanno, themelues i shoqatës kulturore “Fili Meridiani” dhe i agjencisë së komunikimit “Emira Digital” në një rrëfim ekskluziv dhënë për gazetën “Dielli”, organ i Federatës “Vatra” në New York, tregon punën e jashtëzakonshme për ruajtjen e promovimin e vlerave e trashëgimisë shpirtërore e materiale të Arbëreshëve, sfidat me të cilat përballen Arbëreshët, vlerësimi i trashëgimisë materiale dhe jomateriale arbëreshe: nga arkitektura tradicionale te gjuha, nga ritet fetare te rrëfimet gojore, nga mjeshtëritë artizanale te muzika.

Me Ettore Bonanno bisedoi editori i gazetës “Dielli” Sokol Paja.

Roli i shoqatës “Fili Meridiani” për ruajtjen e kulturës, gjuhës dhe trashëgimisë arbëreshe

Shoqata “Fili Meridiani” lindi nga dëshira për t’i kthyer vlerën kulturës arbëreshe, jo vetëm si trashëgimi për t’u ruajtur, por si një burim i gjallë dhe aktual. Ne veprojmë në Kalabri, në zonat e Arbërisë së Crotone-s, përmes projekteve edukative, laboratorëve ndërbreznorë, prodhimeve audiovizive, aktiviteteve kulturore dhe itinerareve turistike përvoja. Qëllimi ynë është të valorizojmë trashëgiminë materiale dhe jomateriale arbëreshe: nga arkitektura tradicionale te gjuha, nga ritet fetare te rrëfimet gojore, nga mjeshtëritë artizanale te muzika. Këtij qëllimi i bashkëngjisim përdorimin eksperimental të gjuhëve bashkëkohore për të rrëfyer identitetin arbëresh në mënyrë kreative dhe të kapshme, edhe për gjeneratat e reja. Një pjesë e rëndësishme e punës sonë zhvillohet edhe nëpërmjet rrjeteve sociale, ku ndajmë histori, fytyra, kujtime dhe përmbajtje kulturore për të përfshirë si komunitetet vendase ashtu edhe publikun e ri dhe global.

MUZÈ Arbëria dhe puna me fëmijët e Arbëreshëve

MUZÈ – Spazio Arbëria, i inauguruar në vitin 2021, është një hapësirë komunitare, një vend fizik dhe simbolik kushtuar kujtesës dhe kreativitetit arbëresh.

Sapo është rihapur për publikun në një seli të re, më të aksesueshme dhe funksionale, në zemër të Pallagorio-s. Nuk është një muze tradicional, por një mjedis i gjallë, ku zhvillohen laboratore për fëmijë, takime ndërbreznore, ekspozita të përkohshme, kërkime dhe arkivime. MUZÈ është gjithashtu një vend me interes turistik, i hapur për vizitorë, udhëtarë dhe studiues: këtu njihen gjuha arbëreshe, kostumet tradicionale, arët e vjetra, ritet fetare dhe familjare, në një tregim tërheqës dhe të kapshëm. Brenda tij është aktive një videotekë e rëndësishme, në përditësim të vazhdueshëm, kushtuar gjuhës dhe kulturës arbëreshe, që mbledh dëshmi gojore, materiale arkivore, dokumentarë dhe përmbajtje origjinale të prodhuara me dhe për komunitetin. Në të ardhmen duam ta forcojmë MUZÈ si një qendër prodhimi kulturor, pikë referimi për gjithë Arbërinë krotonese, në rrjet edhe me realitete në Shqipëri dhe Kosovë.

“POP ARBËRESH” – zëri i gjallë i një kulture të lashtë që i flet të tashmes

“POP ARBËRESH” është një podcast, një projekt editorial i lindur për t’i dhënë zë identitetit arbëresh në një mënyrë të re, tërheqëse dhe të kuptueshme edhe për më të rinjtë. Është një projekt i promovuar nga Bashkia e Shën Mitrit, që mund ta konsiderojmë pa dyshim si kryeqendrën kulturore të Arbërisë, vend simbolik për historinë, gjuhën, besimin dhe institucionet arbëreshe. Tregon historinë, ritet, gjuhën, muzikën, figurat dhe vendet simbolike të Arbërisë, duke nisur pikërisht nga Shën Mitri. Qëllimi është të nxjerrim në pah vitalitetin e një kulture dhe komuniteti me rrënjë të thella, që vazhdojnë të dialogojnë me të tashmen. Çdo episod është një urë mes kujtesës dhe të ardhmes.

Sfidat me të cilat përballen Arbëreshët

Sfida kryesore është transmetimi kulturor. Gjuha arbëreshe është sot seriozisht në rrezik, dhe me të një univers i tërë dijesh, praktikash dhe vizionesh për botën. Kësaj i shtohet edhe shpopullimi i fshatrave, shpërndarja e komuniteteve dhe vështirësia për të tërhequr vëmendjen institucionale. Ka edhe një problem më të thellë: ai i të drejtave të mohuara. Në shkolla nuk mësohet arbërishtja në mënyrë zyrtare, përveç kur ka ndonjë mësues ose drejtor të ndjeshëm.

Shteti investon çdo vit shumë të papërfillshme për mbrojtjen dhe promovimin kulturor, dhe shpesh komunitetet lihen vetëm. Nëse kjo pakicë është vërtet – siç thuhet shpesh – një mrekulli antropologjike në nivel botëror, atëherë meriton të trajtohet si një rast i jashtëzakonshëm, me masa të jashtëzakonshme dhe investime të jashtëzakonshme! Në vend të kësaj, sot nuk garantohet as minimumi i të drejtave! Është urgjente të kalohet nga fjalët në vepra.

Shqipëria, Kosova dhe mbështetja ndaj Arbëreshëve

Në vitet e fundit është vërejtur një dinamizëm më i madh në marrëdhëniet me Shqipërinë dhe Kosovën. Veçanërisht janë shtuar rastet e takimeve kulturore, bashkëpunimeve institucionale dhe shkëmbimeve ndërkomunitare. Megjithatë, duhet bërë më shumë dhe më shpejt. Komunitetet arbëreshe kanë nevojë për projekte të strukturuara bashkëpunimi ndërkombëtar, që të investojnë seriozisht në edukim, formim, turizëm kulturor dhe ekonomi reale. Pa investime dhe mundësi, fshatrat arbëreshë do të zhduken brenda pak dekadash, ndoshta edhe më shpejt! Është koha të shndërrohet lidhja emocionale në një strategji të përbashkët për të ardhmen.

Trashëgimia atdhetare a Atë Antonio Belluscit

Atë Antonio Bellusci ishte një figurë e rëndësishme për Arbërinë dhe gjithë botën arbëreshe, por edhe për lidhjen kulturore midis Ballkanit dhe Italisë. Njeri i fesë, studiues, poet dhe promovues i palodhur i kulturës arbëreshe, i ka kushtuar jetën e tij ruajtjes së gjuhës, traditave dhe kujtesës kolektive. Vepra e tij vazhdon të frymëzojë ata që sot angazhohen për të ndërtuar ura midis komuniteteve, brezave dhe dy brigjeve të Adriatikut.

Kush është Ettore Bonanno?

Jam lindur në Pallagorio, në zemër të Arbërisë krotonese. Kam përfunduar studimet në Gjuhë dhe Letërsi të Huaja dhe kam punuar në Sportelin Gjuhësor për mbrojtjen e pakicave. Sot jam krijues përmbajtjesh dhe veproj në botën e komunikimit, me fokus të veçantë në komunikimin dixhital. Prej vitesh jam i angazhuar në kërkimin dhe ruajtjen e kulturës arbëreshe. Kam kuruar disa prodhime video, ndër to dokumentarin COHA, me të cilin fituam çmimin e parë në DardanFest në Tiranë në vitin 2024. Jam themelues i shoqatës kulturore Fili Meridiani dhe i agjencisë së komunikimit Emira Digital, përmes të cilave vazhdoj të promovoj projekte që i kthejnë zë, dukshmëri dhe krenari një identiteti — atij arbëresh — që ka shumë për të treguar dhe që mund të gjenerojë shpresë në komunitete.