Rubrika e Diellit- NGA DOLI EMRI I BALLSHIT

October 17, 2013 by dgreca

Nga Nelson CABEJ/

Krahina e bylinëve “ager Bullinum” (trojet e Bulinëve)¹, gjëndej në krahun e djathtë të lumit Vjosa (Aoos), i cili i ndante ata nga fisi i amantëve. Sipas Stefan Bizantinit, βουλῖνοί ose bulinët (kështu shqiptohej ky emër fisi në greqishten klasike) ishin një fis në Iliri (ἔϑνος περὶ Ἰλλυρίαν), kurse kryeqendra e tyre ishte Βύλλις², që shqiptohej Bylis në greqishten klasike dhe Bulis në greqishten e lashtë. Edhe latinët emrin e fisit e shënonin Bullini. Në juglindje krahina kufizohej me trojet e parauejve, kurse në veri – me taulantët, por sipas Tit Livit (59 p.e.s.-17), ajo shtrihej deri në brigjet e Adriatikut.

Bylisi ka ekzistuar si qytet të paktën që nga shekulli IV p.e.s. dhe arriti lulëzimin e tij të plotë para pushtimit romak të Ilirisë, në shekujt III-II p.e.s. Pas kësaj ai provoi një rënie graduale deri në shuarjen e plotë të jetës qytetare në të nga shekulli VI, siç duket, si pasojë e sulmeve barbare. Megjithatë, në shekullin VI, në afërsi të qytetit të lashtë, aty ku gjëndet Ballshi i sotëm, u ndërtua një bazilikë dhe më vonë, në shekujt XI-XII, në këtë vëndbanim u bënë ndërtime me lëndën e sjellë nga rrënojat e Bylisit të lashtë. Bashkë me lëndën, njerëzit, duke braktisur qytetin, mbartën emrin e tij në vendbanimin e ri. Vazhdimësia fizike dhe historike e qytetit të lashtë në Ballshin mesjetar, dëshmohet jo vetëm nga të dhënat historike dhe arkeologjike por dhe nga pikëpamja gjuhësore toponomastike.

Autorët e lashtë na kanë lënë dy rrënjë alternative bul- dhe byl- e para për emrin e fisit dhe e dyta për emrin e qytetit Bulis (Βύλλις)/Bylis. Në përdorimin e këtyre dy formave të emrit të qytetit nuk mund të përjashtohen edhe shtrembërimet eventuale, që lidhen me veçoritë e fonetikës e të drejtshkrimit të greqishtes së lashtë e të latinishtes. Në përpjekjen për të përcaktuar se cila prej këtyre dy formave i përgjigjet më mirë shqiptimit original ilir të toponimit na krijohet tablloja krahasimtare e më poshtme.

Forma Bylis eshtë më e përhapur, por pranimi i kësaj forme nxjerr një vështirësi të pakapërcyeshme gjuhësore: as rregullat fonetike të shqipes, as ato të greqishtes e të latinishtes nuk mund të na shpjegojnë shndërrimin yàa, që vihet re në formën Balis (Philocaris episcopus Ballidi”) në një dokument të vitit 458³ dhe si qendër peshkopate “Ballidi in Epirus nova”⁴.

Forma Boulis (Bulis) lejon dhe shpjegon evolucionin fonetik të këtij vëndemri që vihet re në burimet e lashta, d.m.th. format Belis dhe Balis. Ky evolucion mund të shpjegohet me rregullat fonetike të shqipes ku janë të njohura shndërrimet ouàe dhe ouàa, që kërkohen për të dalë në format Belis dhe Balis.

Në qoftë se do ta shpinim këtë hetim më tej në lashtësi, do të gjenim se rrënja indoevropiane *bhel kishte kuptimin “fryhet”, që në gjermanishten ka dhënë “bal” – ‘top’ dhe në shqipen dha emrin “ballë ” e po kështu dha fjalët për ballë edhe në prusisht (ballo) e në indishten e vjetër (bhālam).

Hipoteza se me po atë rrënjë *bhel dhe me fjalën *bala, që është faza ilire e fjalës shqipe “ballë”⁶, doli vëndemri Boul(is), gjen një mbështetje të fortë në një fakt tjetër historiko-gjuhësor. Në kohën e sundimit bullgar kur Boulis u ripagëzua nga pushtuesit si Gllavinica [gllava (глава) është fjala e bullgarishtes mesjetare për kokë], që shihet qartë se ishte një përkthim nga shqipja për nevojat e administratës dhe kishës në kohën e sundimit bullgar në shekujt IX-XI. Po kështu, emri Boulis (Bulis) del i përkthyer edhe në burime mesjetare bizantine si Kephale nga greqishtja κεφαλή ‘kokë’.

Përkthimi i vëndemrave gjatë sundimit sllav dhe zëvëndësimi i emrave shqip ose përdorimi parallel i tyre është një dukuri e njohur në trojet shqiptare. Kështu ka ndodhur me përkthimin e emrit Zagori nga vëndemri Prapamal. Emri Prapamal përdoret ende në ditët tona nga banorët e rrethit të Përmetit, por jo nga ata të Gjirokastrës, të cilët, duke qënë më pranë qendrës administrative të sundimit bullgar dhe sërb përdorin për këtë krahinë emrin Zagori. Po kështu, sipas gjuhëtarit rus A.M. Selishçev (1886-1942), ka ndodhur edhe me vëndemrin e sotëm Velipojë në rrethin e Shkodrës, që deri vonë quhej Fushgjanë dhe me fshatin Starovë në rrethin e Pogradecit që më parë quhej Plakoni⁷.

Forma Balis mund të kalojë rregullisht (në baze të rregullave të fonetikës historike të shqipes) në formën e sotme Ballësh, që është emri i këtij qyteti, fqinj të vëndbanimit të lashtë Bulis.

Fakti që evolucioni i toponimit të lashtë ilir Boulis në Ballsh ndodhi në përputhje me rregullat e fonetikës historike të shqipes, krahas faktit që në burimet mesjetare bizantine ky qytet del si përkthim i fjalës kokë në greqisht e bullgarisht përkatësisht si kephale (κεφαλή) dhe Gllavinica, tregon se qysh nga lashtësia dhe pa ndërprerje ai qytet ka qenë banuar nga shqiptarë.

Referimet

1. Titus Livius (Livy), The History of Rome, Libri 36, 7.

2. Stephani Byzantii ethnicorum quae supersunt. Red A. Meineke, 1849, Berlin.

3. Acta et diplomata res Albaniae mediae aetatis illustrantia, doc. no. 23.

4. Fabricius, J.A. Bibliotheca græca: sive, Notitia scriptorum veterum …, volumes 11-12, f. 274.

5. Pokorny J. (1959). Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern : Francke, 1959-1969.

6. Çabej, E. (1976). Studime Gjuhësore I, Rilindja, Prishtinë, f. 53.

7. Селищев, А. (1931). Славянское население в Албании. София.

Deshmi ne Kongresin Amerikan per identitetin e shqiptareve ortodokse ne Maqedoni

October 17, 2013 by dgreca

Branko Manojlovski do të dëshmojë në Kongresin Amerikan për njohjen e identitetit shqiptarëve ortodoks në Maqedoni/

Nga Skënder KARAÇICA/

Branko Manojlovski në takimin e sotëm në Muzeun Holokaust në Çikago ka shtruar një varg çështjes që kanë të bëjnë me popullin e ndaluar shqiptar ortodoks në Maqedoni.Duke folur për këtë temë tabu tash e 72 vjet të regjimeve komuniste e totalitare,ai ka theksuar se në krahinën shqiptare të Rekës së Epërme me 17 katunde kryesisht shqiptare ortodokse,jetojnë më shumë se 250 mijë shqiptarë autokton me traditën shekullore të gjuhës,të kulturës dhe traditës shqiptare të besimit ortodoks.Shqiptarët ortodoks,ka thënë Branko Manojlovski,jemi populli i ndaluar dhe përmes skenarëve të njohur sllavomqedonas dhe të kohës komuniste në ish-Jugosllavi,bënë që bashkombasit e mi shqiptar ortodoks mbetën në orët e harresës historike.

Duke dëgjuar diskutimin e Manojlovskit,drejtoresha e Muzeut Holokaust Noreen B.Brand,theksoi se historia e popullit shqiptar ka shumë pikëtakime të dhimbshme me popullin hebrej.Ndërsa për këtë problem të anatemuar të shqiptrëve ortodoks në Maqedoni,e ka marrë fjalën Dan Shure,i cili theksoi se në bashkëpunim me SHSHA-në do të organizojmë që Branko Manojlovski të dëshmojë në Kongresin Amerikan në Uashington për njohjen e identitetit të shqiptarëve ortodoks në Maqedoni.

Ndërkaq,përfaqësuesit e SHSHA-së theksuan se për avansimin e problemit shqiptar ortodoks do duhej të merren më seriozisht deputet sshqiptarë të të gjitha subjekteve politike dhe të BDI-së në kaulicion me kryeministrin aktual Nikolla Gruevski,për të vënë në jetë të drejtën me ligjet kushtetuese në Maqedoni për njohjen e identitetit të anatemuar për këto 72 vjet të regjimeve kundër popullit shqiptar ortodoks në krahinën shqiptare të Rekës së Epërme,thuhet në këtë kumtesë që doli nga takimi i sotëm në Muzeun Holokaust në Çikago.

GJAKOVA E KA KRYETARIN DO TË VAZHDOJE ME DR.PALIN

October 16, 2013 by dgreca

Shkruan: Mr.sc.Nue Oroshi/

Edhepse obligimet politike me janë shtuar pas fitores në Zgjedhjet Komunale në Kiel te Gjermanisë, ku nga 1 Qershori 2013, kam filluar punën në Asamblenë Komunale te Qytetit të Kielit në Gjermani si deputet i CDU-së, dhe kohën e kam shumë të kufizuar për veprime tjera, assesi nuk mund të rri i qetë pa përcjellur fushatën elektorale për Zgjedhjet Komunale në Kosovë. Shpeshherë nga kandidatët për kryetarë të Komunave ndëgjon sihariqe, apo premtime boshe, që s‘kanë të bëjnë fare me realitetin politik në Kosovë. Kësaj radhe deshiroi të bëj një analizë të shkurtër politike për komunën e Gjakovës, aty, ku për momentin kemi dy vija politike apo të themi troq, dy koncepte politike që gjithmonë tek shqipëtarët politikisht kanë luftuar njëra – tjetrën. Kemi konceptin perëndimor Evropian, që udhëhiqet nga dr. Pal Lekaj, si dhe, atë ruso-arab që udhehiqet nga e dërguara e të dërguarit të politikës Ruso-Arabe në Kosovë Bexhet Pacollit, Mimoza Kusari Lila. Fillimisht dëshiroj ta njoftoj opinionin e gjerë se AKR-ja është një parti e frymës ruso-arabe, e cila ka për qëllim largimin e Kosovës nga rruga e nisur drejt antarsimit ne Bashkimin Evropian. Për këtë shpeshherë Kryetari i kësaj partie, Behxhet Pacolli, është kritikuar ashpër nga diplomacia Amerikane si dhe ajo Evropiane. Edhe fjalët e Kryetarit të AAK-ës Ramush Haradinaj thënë në Gjakovë në një tubim elektoral e plotësojnë këtë qështje, ku ai thotë: “…se jo një herë, nëpër etapa të ndryshme ka pasur tentime për ta mashtruar Gjakovën.

E kanë gjetur mënyrën duke ia dhënë ndonjë ofertë, … i kanë gjetur sponsorët, kushedi ku, sa largë, vetëm që Gjakovës të ja humbin rrugën. Por, në të gjitha rastet Gjakova ka ditur ta gjejë rrugën e drejtë. Gjakova pos që ka ditur ta gjejë rrugën të punojë e të zhvillohet për vete, ka ditur ta gjejë rrugën për t’i dhënë pjesën e vet Kosovës dhe kombit në përgjithësi. E pikërisht ata që sot vijnë të ambalazhuar për ta kërkuar votën tuaj, pikërisht nga ajo qeveri, nga ata njerëz është bojkotuar Gjakova në mënyrat më të këqija të mundshme. Më të pafytyrat. Por, të gjithë këta njerëz i kanë bërë llogaritë gabim, ata nuk e kanë menduar se në këtë ditë më nuk jeni vetëm, tash jam edhe unë me ju”, ka thënë Haradinaj në fjalën e tij. Dr.Pal Lekaj kryetar për dy mandate i Komunës së Gjakovës, dhe ponjashtu edhe fitues i padiskutushëm i mandatitë të tretë, ai për dy mandate bëri shumë për këtë qytet. Qytetit i dha një pamje përendimore, përkundër faktit që ishte i penguar me mosmbështetje financiare nga Qeveria e Hashim Thaçit, Mimoza Kusari Lila dhe Bexhet Pacollit. Gjithkund në botën demokratike e në veçanti në Evropë deputet dhe ministrat që vijnë nga qytetet e veta apo nga baza deleguese ata pavarësisht partive politike që i takojnë mblidhen së bashku dhe bëjnë projekte të përbashkëta për të mbështetur qytetin prej nga vjenë, deputeti apo ministri.

Ndërsa në Kosovë bëhet e kundërta, kandidatja e cila humbë zgjedhjet lokale ne vitin 2009, merrë postin e zavendëskryeministrit si dhe një post ministror, duke u sistemuar mëse miri në Qeverinë e Hashim Thaçit, dhe jo vetëm që harroi ta ndimon qytetin e saj Gjakovën, në këtë kohë të keqqeverisjes së saj në një Qeveri të korruptuar dhe pa kurrfarë profili politik, por ajo edhe e bllokoi çdo gjë që ishte e domosdoshme që Qeveria të përkrah Komunën e Gjakovës. Dhe për të qenë absurdi edhe më i madh, pikërisht kjo zëvëndeskryeministre vjen pas disa vitesh që të kandidojë për postin e të parës së qytetit, qytetit për të cilin për vite te tëra të qeverisjes e kishte harruar, me te vetmin qëllim, se ky qytet udhëhiqet nga një kryetar i cili ka një orientim krejtsishtë perendimor, dhe politika e ti është një politikë për qytetarin.

Dr Pal Lekaj është Kryetari i Komunës së Gjakovës, i cili më së miri e ka kuptuar mënyrën e qeverisjes perendimore, dhe këtë mënyrë e ka zbatuar në praktikë. Ai gjatë këtyre viteve që ishte në krye të Komunës së Gjakovës, kishte moton, se politikani duhet t’i shërbejë qytetarit, e jo në të kundërtën, që qytetari t’i shërbejë politikanëve. Dhe ky mentalitet përendimor dhe evropian që udhëhiqet nga Kryetari i Komunës së Gjakovës duhet të bartet edhe në komunat tjera të Kosovës, por edhe në politikën Qëndrore që politikanët në të ardhmën të jenë në shërbim të qytetarit me plotë qenjen e tyre intelektuale, politike, e, duke iu gjendur afër qytetarit në momentet më të vështira. Në vendet evropiane biografia e politikanëve shikohet prej zanafillës e deri në kohën kur ai politikan apo politikane kandidon për një post të caktuar. Rastësisht para disa viteve përmes mediave të shkruara isha i informuar për një vizitë që kishte bër një delegacion i Kosovës në haremin e diktatorit dhe kriminelit te Libisë, Moamer El Gadafit. Quditërisht, ky delegacion kishte 128 anëtarë, sikur Kosova të ishte një shtet 700 miljonë banorë, është e tepërt.

Por, ky delegacion nuk kishte shkuar për qëllim lobimi por për qëllime haremi! Këtë e vërteton edhe shtypi i kohës, ku, në një artikull të botuar kohë më parë në Koha Ditore rreth kësaj vizite që bënë, i deleguari i politikës Ruso-Arabe në Kosovë Bexhet Pacolli thuhet: Tenda e presidentit libian, Muamer Gadafi, e ngritur në Sirt, është pushtuar nga mesi i tetorit nga tingujt e këngëve qytetare dhe ritmi i valleve. Nuk kanë qenë anëtarë të estradës muzikore ata që e kanë krijuar atmosferën e ahengjeve pikërisht në vendlindjen e diktatorit të këtij vendi veriafrikan, por kanë qenë përfaqësues politikë, profesorë, analistë nga shoqëria civile, studentë dhe gazetarë. Kërcyesit dhe valltarët kanë qenë pjesë e një delegacioni 128-anëtarësh, i cili ishte nisur me mision lobimi në Libi, nën drejtimin e presidentit të Aleancës Kosova e Re, Behgjet Pacolli. “Kur Gadaffi ka hyrë në tendë, të gjithë të pranishmit janë ngritur në këmbë dhe i kanë duartrokitur. Kjo ka zgjatur nga momenti i hyrjes e derisa është ulur në karrigen e tij”, -rrëfen Shkodra. “Jam mik i Jugosllavisë, por e njoh mirë problemin e Kosovës, -ju kishte përgjigjur krimineli Gadaf pjestarëve të haremit që kishin bërë vizita në Qadrën e haremit të Gadafit. Dhe me tutje në shkrim thuhet: Kreu i shtetit libian nuk i kishte kursyer duartrokitjet as kur kishte folur zëvendëspresidentja e AKR-së, Mimoza Kusari-Lila, si dhe njëra nga përfaqësueset e grupit të studentëve. Por, sipas dy anëtarëve të tjerë të delegacionit, jo gjithçka që ishte zhvilluar brënda tendës së Gadaffit ishte bërë në frymën e disponimit. -“Kur ka filluar këndimi, vajzat nuk kanë mundur ta ndërprisnin atë, pa e ndërprerë Gadaffi aplaudimin”, ka thënë njëri nga ta. Pas mbarimit të këngës, “Si dukat i vogël je” dhe “Eja, eja luleborë’, sipas tij, është insistuar që të ndërpritej këndimi, mirëpo një shef i kabinetit të Gadaffit kishte thënë, se kënga duhej të ndalej tek atëherë kur Gadaffi të jepte shenjë për ndalim. -”Telashi tjetër është krijuar gjatë vallëzimit.

U këshilluam që të vallëzonim, por pa ia kthyer shpinën Gadaffit”, rrëfen pjesëmarrësi tjetër. Si njëri ashtu edhe tjetri thonë, se ka pasur pakënaqësi mes anëtarëve të delegacionit për këtë veprim. -“Kishim shkuar për të lobuar e jo për të vallëzuar. Kurrkush nuk na kishte thënë më herët se do të ngjante një gjë e tillë në tendë, dhe për çudi as stafi i protokollit të Presidencës libiane nuk e merrte veprimin tonë si diçka të pazakontë”, shprehet pjesëmarrësi anonim. Këto janë vetëm disa fakte të vogla se, derisa e tërë bota demokratike ishte në gjendje gadishmëri për të rrezuar nga pushteti këtë kriminel në Libi, miku i këtij krimineli Bexhet Pacolli organizonte takime haremi, ndërsa kandidatja për kryetare të Gjakovës Mimoza Kusari -Lila vallëzonte me plot deshirë pa ja kthyer shpinën kriminelit Gadaff.

Gjatë përcjelljes së një debati nga kandidatët për kryetar të Komunës së Gjakovës, ndëgjova se, ishte quar shumë pluhur nga rivalët e dr.Pal Lekaj për një këngë që motrat Bushi ia kishin kushtuar dr.Pal Lekajt, me titull „Gjakova e ka kryetarin do të vazhdon me dr.Palin“. Kandidatët dhe opinioni i gjerë duhet ta dijë, se shpeshherë për veprime të mençura dhe punë të mbara janë krijuar këngë, shkruar poezi e botuarë romane për njerzit e ndershëm dhe atdhetarë të mirëfilltë.

Një gjë e tillë është krejt normale, kur i shtojmë faktin, se Motrat Bushi rrjedhin nga një familje me tradita të mira të atdhedashurisë, dhe janë mbesa të këngëtarëve të mirëfilltë të folklorit burimorë shqiptar -Pjeter Bisaku dhe Sokol Bisaku, të cilët në kohëra më të vështira, kur Kosova ishte pushtuar nga forcat komuniste e këndonin këngën nëpër oda të burrave me këtë përmbajtje: /Ndue Përlleshi prej Paskalices/, fort po e ndjekan kta klysht e Titës/. Me siguri që opinioni i gjerë tani na është informuar për luftëtarin antikomunist Ndue Përlleshin, i cili luftoi vite të tëra që mos të dominoi fryma e ideologjisë pansllaviste në trojet shqiptare. Derisa Bexhet Pacolli në intervistat e veta e ndiente veten krenar që ka qenë në gardën e Titos, dhe, se babë e babgjysh i kanë shërbyer edhe komunizmit por edhe kralit. Prandaj, qytetarë të nderuar të Gjakovës, pa dallim qyteti apo fshati, pa dallim gjinie apo besimi, duhet të keni parasysh këto fakte kur të dilni tek kutitë e votimit me 3 nëntor.

Një thirrje të veçantë u bëj sidomos edhe mërgimtarëve nga Komuna e Gjakovës, që jetojnë në Gjermani, Zvicërr, Austri, Kroaci e Çeki, që me 3 nëntor të gjithë të vini në Kosovë dhe të votoni kryetarin tuaj dr.Pal Lekaj, në mënyrë që Gjakova kurrsesi mos të bie në duart e politikës Ruso – Arabe. Për këtë jam plotësishtë i bindur, se atdhatarët shqiptarë në Gjakovë e rrethinë, nuk do të lejojnë një gjë të tillë, sepse shqiptarët janë një popull evropianë, që janë aty baraz me diellin, që janë aty që prej kurë zoti e krijoi tokën dhe qiellin.

Gjilberta Lucaj ekzekutoi mjeshtërisht në koncertin “Trio Fundacion Astor Pianzzolla”

October 16, 2013 by dgreca

Nga Keze Kozeta Zylo/

Në qytetin e famshëm botëror në Manhattan, një lagje e Nju Jurkut që s’vë kurrë gjumë në sy u dha një koncert madhështor.Koncerti “Trio Fundacion Astor Pianzzolla” u shfaq në sallën e koncerteve në shkollën e Allen -Stevenson School.

Tri artistë të mirënjohur si Sebastian Forster, Gjilberta Lucaj dhe Galina Zhdanova ekzekutuan mjeshtërisht pjesë të ndryshme si: Calambra, Soledad, Adios Nonino, Summer, Escualo, Winter, Olivion Lunfardo, Le Gran Tango dhe Tangata. Bota e muzikës dhe e artit ka magjinë e transmetimit të emocioneve të fuqishme dhe të mesazheve pa të cilat çdo qenie njerëzore do të ishte e venitur. Të ftuar si TV Alba Life përpos kënaqësisë që ndjen në këto aktivitete tepër mbresëlënëse nuk ke se si të mos ndjehesh krenar kur në skenë shikon duke interpretuar pjesë të ndryshme nga kompozitorë botërorë luajtur mjeshtërisht nga violinçelistja plot sharm shqiptarja Gjilberta Lucaj. Bashkëpunimi i violinçelistes Lucaj me TV Alba Life ka kohë që ka filluar, por publiku i gjerë do ta kujtojë gjatë interpretimin e saj në violinçelë në koncertin klasik që u zhvillua në Manhattan dhe që hapi siparin e festimeve të 100 Vjetorit të Pavarësisë. Në programin që ishte shpërndarë rreth koncertit dhe tri artistëve të famshëm ishin venë dukshem arritjet dhe sukseset e shkëlqyera të violinçelistes Lucaj ku qysh në frazën e parë jepej origjina e saj shqiptare. Lucaj ka filluar te studjojë për violinçelë qysh në moshën 6 vjeçe. Ndërsa kur ishte në moshën 13 vjeçe ka fituar çmimin kombëtar midis artistëve të rinj. Si rezultat i kësaj ajo ishte nxënësja më e re e zgjedhur në orkestrën simfonike të Shkodrës ku shkuan për në Itali dhe dhanë koncert përpara Papa John Paul II-të. Për këto rezultate të shkëlqyera fitoi një bursë të plotë nga Konservatori i muzikës së Padovës. Ajo studjoi në konservatorin e muzikës SUNY College dhe gjithashtu ka marrë master si mësuese muzike në edukim në universitetin e Nju Jorkut (NYU).

Gjilberta ka dhënë koncerte në Carnegie Hall në Manhattan dhe në vitin 2006 është anëtare e orkestrës filarmonike të Nju Xhersit dhe vazhdon të japë koncerte në Carnegie Hall, Avery Fischer Hall dhe ka shkuar gjer në Korenë e Jugut. Ka dhënë leksione për Hudson Valley Piano klub për dy vjet si dhe ka luajtur për studentët që kishin klasa masteri si dhe në Yo Yo Ma.

është anëtare e grupit Monticelli Trio ku që nga viti i kaluar në tetor vazhdon të luajë në koncerte të ndryshme.

Artisti tjetër pianisti Sebastian Forester, një djale simpatik i lindur në Buenos Aires në 1975 me performancën e tij i dha shumë emocione audiencës dhe ngriti lart shpirtin e spektatorëve që e dëgjonin plot endje. Forester është nje pianist ndërkombëtar dhe koncertet e tij janë rekorduar në orkestrat Delaware, Stuttgrt, Holland, Berlin, Budapest, Linz Brucker, Buenos Aires, Radio State Ukraine.

Ka rekorduar 9 albume muzikore etj.

Një artiste suksesshme ishte dhe dhe Galina Zhdanova me origjinë ruse e cila ka filluar të studjojë në violinë në moshen 5 vjeçe. Në moshen 15 vjeçe fitoi çmimin e parë ndërkombëtar në Tokio, Japoni. Ajo ka kryer studimet në konservatorin e St.Peterburg dhe ka dhënë koncerte në Carnegie Hall, në Madison Square Garden, The Boardwalk Theater në Atlantic City, the Izod Arena dhe ka bërë prezantim në Good morning America.

Pas koncertit madhështor Gjilberta i tha TV Alba Life se ishte shumë e lumtur për koncertin dhe shpresoj t’ju kem bërë krenare si shqiptare. Artistja shqiptare prezantoi dhe bashkëshorten e kompozitorit të tangove në botë Jose Bragato, zonjën Laura e cila vlerësoi lart artisten shqiptare.

Ajo kishte udhëtuar që nga Argjentina për të ardhur dhe dëgjuar direkt koncertin të realizuar mjeshtërisht nga Trio Fundacion. Ndërkohë në krah të saj u afruan pianisti i shquar argjentinas Sebastian Forster dhe violinistja e mirënjohur ruse Galina Zhdanova ku shprehnin dashurinë dhe mirënjohjen e pakufishme për publikun që ishin pothuajse nga të gjitha vendet e botës dhe që i ndërpriste herë pas here nga duartrokitjet e stuhishme. Muzika shpreh atë që nuk mund ta thotë me fjalë, por është e pamundur të qëndrojë në qetësi… thotë shkrimtari botëror Victor Hygo.

Artistja shqiptare me delikatesën dhe qetësinë e saj e shprehu gjithçka nëpërmjet luajtjes në violinçelë ku krahët e bardhë të saj si të mjelmave fluturonin mbi violinçelë.

Tetor, 2013

Manhattan, New York

LOTËT QË U SHNDËRRUAN NË MARGARITAR

October 15, 2013 by dgreca

Tregim nga Vjollca PASKU/

Mëngjesi i prillit është magjik.Shpirti pushtohet lehtësisht nga hareja epranverës.Çdo mëngjes e kisha bërë zakon të ngrihesha shpejt, të merrja makinën,të nxitoja drejt liqenit, për të vrapuar. Vrapi më lodhte pak, por ndihesha shumë e lehtë, për të filluar ditën me një energji të plotë.Mbi shpirtin tim,vibronin të gjitha fijet e gjelbërta dhe ngjyrat e luleve që çelnin aromën veshur me petkun më të bukur festiv. Më dukej sikur kisha lindur nga veza e lules,përkëdhelur nga dora e pranverës.Shpesh më quanin “zonja e luleve”.Kjo, jo vetëm për dashurinë time kundrejt tyre,por edhe se kisha një dyqan lulesh.Punën time e adhuroja,më krijonte ndjesinë e një Edeni të vogël.Bashkëshorti im kishte një serë që i kultivonte me merak të madh dhe m`i dërgonte herë pas here në dyqan.Në mes të dyqanit kisha vendosur një shatërvan të vogël, ku një sirenë e hidhte ujin në formë sferike..Në bishtin e saj vareshin degëza jeshile si fije bari..Dritëzat blu, jepnin pamjet e një liqeni të vogël. Sirena prishte rrjedhën vazhdimisht, me currilat e ujit përpjetë..Dashuria ime e parë ishin lulet e dyta deti…Ndonjëherë mendoja se deti kishte qënë një lule gjigante blu dhe ishte shkrirë, ndoshta sepse u dashurua me tokën..Rrënjët e saj puthnin të etura thellësinë e tokës dhe nga gëzimi dilnin në sipërfaqe duke u shndërruar në det.Deti më sillte ndërmend hallën time.Ajo ishte e dashuruar me detin që e vogël. Ishte bërë notare e zonja dhe shumë herë kishte zënë vend nderi në garat e notit. Origjina jonë ishte nga Vlora.Të gjithë u shpërngulëm në Tiranë duke filluar një punë apo një biznes, ndërsa ajo kishte qëndisur përfundimisht të kaltrën e detit në jetën esaj. Shpesh mendoja se edhe deti kishte afeksionin e tij kundrejt hallës, dhe një pjesë të bukurisë së përjetshme ia kishte dhuruar në intimitetin e tipareve. Sytë e saj të kaltër me një rreth të gjelbërt në fytyrën ovale,zeshkane ,linin pamjen tërheqëse për këdo.Ishte truplidhur, me pak muskuj krahu. Ushtronte banja dimërore, edhe kur deti zemërohej dhe rrihte krahët e tij plotë zhurmë..Më e çuditshme ishte se flokët i mbante përherë të gjatë, dhe megjithëse ishte afruar të tetëdhjetave nuk kishte asnjë thinjë.Kishte mbaruar Institutin e lartë të kulturës fizike, dhe ishte e kënaqur me atë profesion.Shumë njerëz fisnikë e kishin kërkuar, por ajo i kishte refuzuar të gjithë.Nuk u martua asnjëherë.Sa herë e kisha pyetur’përse’ më ishte përgjigjur’ kur të vijë ora do ta them vetëm ty moj bijë’Sa herë vrisja mendjen, dhe nuk arrija asnjë përfundim’. ‘Kush ishte misteri i saj?’Asnjëherë nuk kisha dëgjuar të ishte e dashuruar me ndonjë.Sytë e saj ishin vetëm për detin..Teksa mendoja për të ,në ekranin e vogël të celularit më erdhi mesazhi ‘Bijë erdhi ora të tregoj sekretin tim’ Kjo e papritur,më shqetësoi pa masë.Mora në telefon bashkëshortin tim, të kujdesej për dyqanin dhe nxitova me shpejtësi timonin drejtë Vlorës…Shtëpia e hallës ndodhej në plazhin e ri.Rruga automobilistike e ndante nga deti dhe një monopat i lartë me shkallë guri.Shkallët i kapërceva nga dy dhe u gjenda në shtëpinë që për shumë kohë ishte shtëpia e gëzimit për mua..Ndërsa tani…zemra po më ndahej më dysh ngashqetësimi. Dhoma ku qëndronte ishte e punuar në dru dhe xhamaria e madhe e kishte shikimin drejtë detit.Ajo ishte shtrirë në krevatin e saj dhe dukej sikur po flinte… -Halla si je?- fola e shqetësuar… -Sa mirë, erdhe bijë…Ndoshta erdhi koha të shkoj , por më parë doja të rrëfehesha vetëm ty,mos më ndërpre…Fytyra e saj shndrinte,nga një nur i bukur sikur kishte ardhur nga kremtimet hyjnore…Këtë përndritje e marrin vetëm shpirtrat e mirë pranë ndërrimit të jetës.Këto fjalë ma bënë shpirtin copë. Halla ishte si nënë për mua.Në vogëli më shumë qëndroja në shtëpinë e saj, se sa në timen. Ndaj më thërriste ‘bijë’-Hallë të thërrasë një doktor..i thashë shpejtë.. -Bija ime vdekjen nuk ka doktor ta shërojë, por ti dëgjomë, më pas do iki e qetë.. U afrova pranë saj dhe po e përkëdhelja si një fëmijë të vogël. Lotët më rrëshqisnin,si pikat e shiut.Ajo filloi rrëfimin e saj të mistershëm; -Që e vogël e doja detin.Ndjeja përkëdheljen e tij në të gjithë qenien time.Ndjeja një dëshirë të zjarrtë,sikur të ishte një afekt që e prodhonte kaltërsia.Një ditë vere dielli hapi ngrohtësinë në gjithë banderolat e ajrit.Hyra në det, si zakonisht për të përqafuar atë transparence me krahët e mi. Rrezet më verbuan sytë. .I mbylla fort. M`u duk sikur me mijëra kallëza gruri shpërndanë ngjyra ndriçuese nga hojëzat ylberore,.Manteli i kaltër i detit më mbështolli rreth e qark. Notoja dhe vallëzoja, si një dritëz në sipërfaqen e detit.Isha e lumtur …. Papritur filluan te krijoheshin rrathë simetrikë ,të vegjël te cilët hapeshin ndadalëdhe bëheshin të mëdhenj .Një bodrum nënujor po shfaqej para meje ,një fidanishte koralesh ku rrezja e diellit depërtonte lirisht në dritaret evogëlza si nje mozaik i punuar me kujdes.Një pluskim jete me flurim ujor ndihej në çdo anë. Algat jepnin dekorin e një skene të gjelbërt rrethuar nga guacka të bardha , të zeza, të verdhe, rozë, blu, vjollcë, duke valëzuar. E trembur dhe mrekulluar njëhkosisht ndiej një vibracion zanor .. -Eraaaaaaaaaaaa…Emri im u zgjat si jehona e zërit brenda një guacke me tonalitet më të ëmbla zanore që zgjateshin…nëpër valë .Nuancat e kësaj melodie më magjepsën shpirtin.Të gjitha shqisat e mia u kthyen nga zëri. Përpara meje qëndronte një njeri ujor.Fytyra etij kishte luspa të buta si thonj bebesh të porsalindur, ku mollëzat vezullonin si dy hënëza të vogla deti . Sytë të mëdhenj me blu të theksuar,flirtonin në pritje. Flokët e gjatë, valëzonin si të ujvarës.Shpatullat e gjera dhe kraharori i mbuluar po me luspa të holla zmadhoheshin nga mezi e poshtë me kristace të mëdha shumëngjyrëshe, në formën e peshkut dhe mbaronin me një pendë të madhe. – Era—më foli, në shkurtimin e emrit Ermira.. Buzëqeshja e tij ishte si e kristalit të kuq..Shikimi i tij i pastër depërtonte,thellësisht në sytë e mi.Ai mu afrua, pëshpëri lehtë-Mos ki frike-… Një tronditje e ëmbël më pushtoi.Qëndroja ulur në një karrige algash, dhe nuk lëvizja.Përreth tij kishte njerëz të tjerë ujorë të larguar paksa. – Unë të dua,bëhu mbretëresha ime dhe gjithë parajsa ujore do të jetë e jotja. -Por unë jam njeri.. -Me dëshirën tënde, unë të shndërroj në sirenë .Ai mori dorën time dhe e puthi me buzët e tij plotë dashuri.Vështrimi shkëlqyes dhe prekja, më linden një rrymë ndjenjash. Zemra më dukej sikur po më bëhej trëndafil blu,e po më tërhiqte drejt tij.Ai ma rrëmbeu s’di se si…Brenda meje të rrahurat më thoshin:”pranoje..Truri –”je e marrë..” -Pranomë e dashur, ti ke erën e detit.Besoi zemrës tënde..Ajo gjëmon, e ndjej edhe unë.Ngjyra e kësaj kaltërsie është e mirësisë.Ti e gjen këtu plotësimin e dashurisë tënde.Këtu ka paqe të vërtetë,edhe kur mbi det bën stuhi.. do jesh e lumtur.. -Të lutem,lermë të mendohem- i thashë unë, që nuk isha as nën ujë dhe as mbi ujë..Sa doja të shkoja , të mos mendoja asgjë….Ndihesha e trëmbur, e mahnitur, e mrekulluar prej asaj bote që mu shfaq. Ishte e pabesushme, ‘mos jam në ëndërr’ mendoja.Aiu afrua pranë meje,duke mbajtur dorën time në mes të pëllëmbëve të lagështa.E dinte se më këtë prekje me këtë kontakt, zemrën time do ta pushtonte tërësisht.E dehur nga kjo dashuri e njeriut ujor, po afrohesha të pranoja atë ndjesi të paprovuar kurrë në jetë…Por…më erdhi në mend familja ime, bota njerëzore, toka..Aty ku u mata t`i jepja vulën me buzët e mia u tërhoqa dhe i thashë.. -Lermë të mendohem… Sytë e tij plotë dritë ulën hijen e trishtimit.. -Fjala ime thuhet vetëm një herë dhe përgjigja jote vendos fatin tënd.Nëse ti nuk pranon, nuk do më shohësh asnjëherë. Ky është rregull i popullit tim, dhe unë i bindem.Sytë e mi lotuan arsyen që s`po e shkrija dot në furrnaltën e ndezur të zemrës.Sytë e tij lotonin tingëllimin e fjalëve që dëshironte të dëgjonte. -A nuk mund të thyhet rregulli juaj vetëm një herë.- i thashë unë. -Nuk mund të vënë rrezik popullin tim..-tha ai – Por… unë kurrë…nuk,-i thashë me fjalë të këputura.. -E di, lamtumirë dashuria ime…..tha ai – Unë nuk të them kurrë lamtumirë…i thashë unë. Prej syve blu përkëdhelës rrodhën lot.U afrova t`ia fshija me duart e mia, por ..Lotët e zemrës së tij rodhën e duart e mia u mbushën me margaritar.Çdo pik loti shndërrohej në margarita Ai u zhduk nga sytë e mi dhe unë u gjenda në breg.U ula në rërën e butë teksa vështroja margaritarët. Nuk më besohej ç’ndodhi. Margaritarët ishin e vetmja gjë që më lidhte me sekuencat e ngjarjes. Ato u bënë gjerdani im gjithë jetën, ku ruhej testamenti i dashurisë sime.Deti ishte totemi im.Shpresoja,të paktën dhe një herë të vetme ta shikoja atë që më rrëmbeu zemrën një jetë të tërë, atë që më burgosi pa qeli,me qiell e det blu, por asnjëherë nuk mu shfaq më. Kur halla e mbaroi rrëfimin m`u duk sikur u çlirua nga një peshë..Nuk dija ç`t`i thoja.. -Ndoshta kështu ishte shkruar halla ime – i thashë, Dëgjo, kam një amanet të fundit bijë..Trupin tim do e lëshoni në det pa perënduar dielli..Atje do jetë vendprehja ime..Nuk doja t`i kundërshtoja për asgjë…. -Do bëhet dëshira jote hallë– i thashë.. – Tani,merre gjerdanin me margaritar,kur të vijë ora jote lërja vajzës, e kështu brez pas brezi. Këtë histori do ta dijë vetëm ajo që i mban margaritarët…dhe mbylli sytë …duke filluar udhëtim e paqes së përjetshme. E tronditur nga një rrëfim i tillë, thirra njerëzit e mi dhe plotësova amanetin e hallës. Më dukej e pabesueshme, me plot mistere të tjera ky rrëfim…por…e rëndësishme është se ajo iku si një valë e butë që përhumbet në shkumën e bardhë.