SPROVË PËR TË SHPJEGUAR ORIGJINËN E EMRIT “TIRANA”

September 25, 2013 by dgreca

Nga Prof. Asoc. Dr. Thanas L. GJIKA/

Shpjegimet që janë dhënë deri sot për origjinën e emrit Tirana, duke e lidhur me emrin e qytetit Teheran, ose me fjalën Tiran-i, janë të papranueshme nga studjuesit shqiptarë dhe të huaj. Për mendimin tonë edhe mendimi se kjo fjalë mund të jetë me origjinë latine, nuk është i qëndrueshëm.

Duke vlerësuar rëndësinë e problemit, edhe pse nuk jam specialist i kësaj fushe studimore, guxova të hartoj këtë sprovë. Nuk mendoj se me këtë sprovë mund të arrihet shpjegimi përfundimtar, por po guxoj ta hap diskutimin rreth këtij problemi, duke meduar se mund të ndihmoj në procesin e ecjes drejt zgjidhjes. Guximin e mora i nisur nga shtysa që na jepte gjatë leksioneve vetë profesori ynë i paharrueshëm Eqrem Cabej, autori i Fjalorit Etimologjik më të mirë të gjuhës shqipe.

Për shpjegimin e origjinës së emrit Tirana mendoj se duhet të kemi parasysh disa të rrethana gjeografike, historike, toponomastike dhe fonetike.

1. Me merin Tirana është quajtur prej kohësh dhe vijon të quhet jo vetëm qyteti, por edhe fusha, që përshkohen prej lumit Lana, pra emri i këtij lumi duhet të ketë qenë në zanafillën e fjalës përkatse.

2. Kronologjikisht, së pari me këtë emër duhet të jetë emëruar fusha, dhe më pas qendra e banimit, e cila u krijua në atë fushë, pikërisht anës lumit Lana, aty ku ndodhet edhe sot qyteti.

3. Lumi Lana para viteve 50-të të shekullit të XX-të, kur u sistemua në shtratin e drejtë prej betoni, kalonte nëpër fushë dhe nëpër qytet si një lumë me shumë dredha.

4. Nga ana fonetike prania në fjalën Tirana e bashkëtingëllores “r” e butë në mes dy zanoresh, tregon se në kohën kur vepronte fenomeni i rotacizmit (kthimi i “r”-së në “n”) bashkëtingëllorja “r” duhet të ketë qenë një “rr” (“r” e fortë), ose një “r” e butë e shoqëruar me një bashkëtingëllore tjetër. Po të kishte qenë një “r” e butë midis dy zanoresh në fillim të erës sonë, sot do të kishim dy forma për këtë fjalë. Në gegërisht do të kishim formën Tinana dhe në toskërisht formën Tirana, ashtu si kemi dy forma për emrin Vlona / Vlora.

Duke mbajtur parasysh këto tëdhëna gjeografike, historike, toponomastike dhe fonetike, po fillojmë sugjerimet tona.

Fusha ku dridhej e përdridhej lumi Lana në fillim të erës mendoj se është quajtur “fusha ku tirret Lana”. Me kalimin e kohës, mbas përdorimesh të shpeshta kjo shprehje mund të jetë rrudhur e të ketë formuar kompozitën “Tirrlana”, si emër vendi për të emëruar fushën ku kalonte lumi Lana. Më vonë kjo fjalë është thjeshtuar edhe më në formën “Tirrana” duke asimiluar bashkëtingelloren “l”. Më pas është zhvilluar zbutje e “rr”-së së fortë në “r” të butë.

Skema e ndryshimeve të fjalës mund të paraqitet kështu: Fusha ku tirret Lana > Fusha e Tirrlanës > Fusha Tirrana (e Tirranës) > Fusha (fshati) Tirana.

Formën e sotme Tirana e hasim që në shekullin e XVI, të përmendur prej Marin Barletit në veprën Historia e jetës dhe e bëmave të Gjergj Kastriotit Skënderbeut.

KRYENGRITJA E VJESHTËS 1913 NË DIBËR E MAQEDONINË SHQIPTARE

September 25, 2013 by dgreca

Ne Foto; Kryengritësit e Dibrës me artilerinë e zaptuar kundër ushtrisë serbe

Shkruan:Eugen SHEHU/

22 Marsi i vitit 1913,do të shënonte për shqiptarët fillimin e një tragedie të gjatë dhe të dhimbshme. Caktimi i kufijve të rinj,ku jashtë shtetit amë mbetetshin treva të tëra etnike shqiptare,zonat më urbane të saj,mbeten ende sot dëshmi e papërgjegjshmërisë historike të Fuqive të Mëdha, përfaqsuesit e të clave në Londër,një Jug të Evropës e coptonin,ata dremitnin të përgjumuar në kariget e tyre të fëlliqura me turpin e historisë.Indiferenca e tyre do të dërmonte flakët e një populli të “vogël”,po aq sa do të shndronte në pafundësi Ballkanin,ne një “fuqi baroti”.

Merret lehtë me mend se një gjë të tillë,nuk mund të ishte e rastësishme në Londër.Për trevat lindore dhe verilindore shqiptare,pat qenë e interesuar së tepërmi Sërbija,madje që në dhjetorin e vitit 1912,atëherë kur nuk kishin kaluar veç disa ditë nga shpallja e indipendencës shqiptare.E kaptuar prej sindromit të “Stara Sërbijës” duke lakmuar përnjëmend ujërat e ngrohta të Adriatikut,politikanët,shkenctarët,studiuesit,ushtarakët,kjo aradhë çmendurake e Beogradit,nuk nguronte aspak të deklaroheshin për coptimin e Shqipërisë e për më tej,për zhdukjen edhe fizike të shqiptarëve.Beogradi pos terrorit e dhunës fizike,parashihte edhe masa të tjera,me ç’rast donte të dilte “i larë” me Evropën.Kështu,në një telegram që Pashiqi i dërgonte më 19 dhjetor 1912,kryekomandantit të trupave serbe në Shkup,pos të tjerave e porosiste ; “Bëni çfarë të jetë e mundur që,nesër prej arnautëve të parisë së Pejës,Gjakovës,Prizërenit dhe Dibrës,të dërgojnë telegrame në Londër,në emër të krahinave të tyre dhe t’u luten ambasadorëve të Francës, Gjermanisë,Italisë,Rusisë,Austrohungarisë dhe sër Eduard Greit,që krahinat e tyre të mbeten nën qeverimin serb,pa u bashkuar me Shqipërinë bregdetare.Ata duhet patjetër të pohojnë se shumica e banorëve flasin serbisht,ndërsa më të paktët në numër,që nuk flasin këtë gjuhë,rrojnë në harmoni me serbët dhe kështu duan edhe në të ardhmen”.(Arkivi Qendror i shtetit,Tiranë. Fondi I.Erebara viti 1912-1914,dosja 14,fleta 18 ).

Ndërsa në drejtim të Londrës u nis ndonjë zë korbi që binte në sinkromë coptimin e trojeve arbërore,ishin me qindra e mijëra burra të shqipërisë të cilët firmosën me laps e me besë,kërkesën për ruajtjen e tërësisë së territoreve shqiptare,me idenë se ky komb,ndër më të vjetrit në ballkan është i aftë të vetëqeveriset,të rrojë e lulëzojë falë guximit,mençurisë dhe trimërisë së tij.Me rëndësi është të theksohet se këto telegrame drejt Londrës,u nisën nga të gjitha trojet shqiptare prej Presheve deri në Ulqin,prej Vlore deri në Kumanovë.Menjëherë pasi Konferenca e Ambasadorëve në Londër, përcaktoi në mënyrë definitive dhe arbitrale,kufijtë e rinj të Shqipërisë,në Kosovë e Maqedoninë Shqiptare u ndje dhuna e pashembullt e “Cërna Rukës”.Të mësuar me aromë gjaku,pjestarët e kësaj bande çetnike u shpërndanë nëpër viset shqiptare duke shtypur me zjarr çdo lloj qëndrese që mund të vinte prej trevave të shkëputura padrejtësisht prej shettit amë.Famëkeqi Dragutin Dimitrieviq,në krye të kësaj organizzate,ishte i gatshëm të kryente çdo lloj krimi,vetëm e vetëm për t’u hapur udhë formacioneve të ushtrisë së rregullt serbe.Ndër të parat masa me karakter thellësisht policorë,që Sërbia ndërmori në Maqedoninë Shqiptare,ishte çarmatimi i dhunshëm i banorëve të kësaj treve.Ditën apo natën,me apo pa paralajmërim,ata hynin në kullat e banesat e shqiptarëve të kësaj treve,duke bërë kontrolle të rrepta për gjithshka.Kur gjendej ndonjë armë,më e keqja ishte arrestimi i meshkujve të shtëpisë,dhe kur nuk gjendej,atëherë ulurimat e çetnikëve serbosllav arrinin qiellin.Ata konfiskonin gjithshka që gjenin në shtëpi ,kinse pushkët mbaheshin të fshehura dhe në disa raste (në Strugë,Kërçovë,Gostivar,Tetovë e Kumanovë) u dogjën mjaftë shtëpi shqiptare. Por nuk mund të mbaronin me kaq vuajtjet e banorëve të Maqedonisë Shqiptare.Me urdhër ushtarak të administratës vendore,këta të fundit,iu nënshtruan me dhunë një varg punëve nga më të rëndat fizike siç ishin hapja e trasheve për luftime të ardhshme,apo hapja e rrugëve të cilat hynin në planet luftarake strategjike të Beogradit.Mosha e banorëve të Maqedonisë Shqiptare,të cilët bënin punë të detyruar pa asnjë lloj pagese,nuk njihnin asnjë kufi.Që prej 15 vjeç e deri më 70,djemtë dhe burrat e këtyre viseve etnike shqiptare,ishin të detyruar të punonin angari,nën goditjet e kërbaçëve të serbosllavëve.Në një raport të “Naçellnikut” të Dibrës S.Popoviç,dërguar komandës supreme lidhur me emrin e ndërtimit të rrugëve,më 10 maj 1913,pos të tjerave thuhej se gjysma e rrugës Dibër – Gostivar që e lidhte këtë qark me Shkupin,kishte përfunduar kryesisht me punën e detyruar të banorëve të Rekës.Ndërsa po me punë të detyruar do të përfundonte së shpejti rruga Dibër-Strugë.S.Popoviç,në këtë njoftim është i detyruar pos të tjerave të pohojë varfërinë dhe mjerimin e banorëve të maqedonisë shqiptare ndërsa shkruan ; “Banorët e mjerë të Rekës,duhet të punojnë vetëm me duar për të thyer shkëmbijtë gigante të luginës së Radikës”(Sërpski izvori za istoriata në makedonskiot narod 1912 – 1914 . Skopje 1979, faqe 105).

Ndërka “naçallniku” i qarkut të Tetovës,në një njoftim për komandën supreme në po këto ditë,bën fjalë për punën e detyruar të banorëve të Maqedonisë shqiptare për riparimin dhe zgjerimin e rrugës ; Shkup-Tetovë-Gostivar-Kërçovë-Prilep etj,si edhe hapjen e rrugës në drejtim Gostivar – Dibër, e konsideruar tejet e rëndësishme në pikëpamje strategjike.Gjithashtu ky far naçellniku kishte mundur forcërisht të grumbullonte edhe disa forca shqiptarësh të cilët do të vireshin në dispozicion për hapjen e rrugës Kërçovë – Ohër.Madje ishin me qindra shqiptarët,të cilët me kafshët e tyre apo karroca,transportuan për muaj të tërë në qarkun e Kumanovës,lëndë drusore e materiale të tjera për Armatën e Tretë të Shkupit.Është e natyrshme që këto punë angari,taksat apo detyrimet e tjera,kishin një qëllim final,nxitjen e mërive shekullore ndaj shqipatrëve.Tek e mbramja,përpara shqiptarëve të Kosovës ose në këto troje tona etnike në Maqedoninë Shqiptare,shtroheshin dy zgjidhje ; ose largimi i shqiptarëve përgjithmonë nga vatrat stërgjyshore,ose nënshtrimi i plotë ndaj zgjedhes sllavomaqedonase.Krahas masave të tilla me karakter shtypës dhe gati asgjësues,Beogradi nisi të godasi edhe kulturën,gjuhën dhe fenë myslimane të shqiptarëve.Në Gostivar,Kërçovë, Manastir,Shkup e Tetovë u mbyllën shkollat në gjuhën shqipe dhe u zavendësuan ato me shkolla në gjuhën serbokroate,shqiptarët ose duhej të braktisnin shkollat ose përfundimishtë duhej t’i mirrnin dituritë e tyre,përmes gjuhëve sllave.

Në këtë garë të shfrenuar të shkombëtarizimit të shqiptarëve nuk mungoi të japë “kontributet” e saj,as kisha ortodokse sllave.Politika fetare e Beogradit synonte të kthente me dhunë popullsinë e Maqedonisë Shqiptare në fenë ortodokse për të patur më të lehtë pastaj,asimilimin shpirtëror të tyre.Ndonëse kjo masakër shpirtërore nuk u relizua plotësisht,ajo më pastaj u shëndrua në një masakër fizike të llahtarshme.Kështu,në një letër të dërguar nga trevat e Dibrës dhe e botuar në revistën “Makedonskiji Gllas” thuhet tekstualisht kur flitet për masakrën në Raven të Gostivarit ku mjaft prej popullit aty nuk iu përgjigj thirrjes së kishës ortodokse sllave për të ndëruar fenë : ”Popullsia në Raven iu nënshtrua një thirjeje të përgjithshme,ndërsa shtëpitë u dogjën të tëra.Në përgjigje të lutjes për mëshirë,serbet u propozuan shqiptarëve që kishin mbetur gjallë të pranonin fenë serbe,ose përndryshe do të thereshin deri tek fshatari i fundit… Banorët myslimanë që kishin mbetur të gjallë e pranaun këtë propozim” ( “ Makedonskij Gllas “ më 2 mars 1914 ).

Dëshmitarët e kësaj fushate të egër terrori,ka qenë në Maqedoninë Shqiptare,në vitin 1913 edhe studijuesja e famshme angleze Edit Durham.Në kujtimet e veta për këto masakra,ajo pos të tjerave ka shkruar se shqiptarët e kësaj treve të cilët nuk pranonin të pagëzoheshin i hidhnin në akullin e lumit ose i digjnin në turrën e druve të ndezura.Deri në këtë pikë arrinte marëzia serbe.Por gjithsesi,të gjitha këto masakra shtypëse dhe terrori represiv,u kulmuan në shtatorin e vitit 1913,atëherë kur Beogradi spalli haptas aneksimin e Kosovës dhe Maqedonisë Shqiptare.Ky akt,do të përbënte ndërkaq fillimin e një kryengritjeje të madhe ku shqiptarët e trevave lindore dhe verilindore e patën kuptuar përfundimishtë se fatet e tyre mund t’i zgjidhte vetëm gryka e pushkës.

Lëvizja e kaçakëve shqiptarë, e cila dukej se ishte tulatur pas 28 nëndorit të vitit 1912,tanimë u rizgjua duke njohur edhe një organizim konkret në zonat e okupuara nga sllavomaqedonasit.Elez Isufi,Hasan Pristina,Isa Bolentini etj,në krye të çetave të tyre me luftëtarë shqiptarë,mundën të organizojnë disa luftime të befasishme,me ç’rast lëvizja çlirimtare mirrte krahë.Veçanërisht në Dibër në mesin e shtatorit,u shënua një organizim konkret i forcave vullnetare shqiptare i cili çoi në arritjen e një startegjie të përbashkët luftarake.Mendoi të përmend në këtë rast se mjaft prej bejlerëve të Dibrës dhe Maqedonisë Shqiptare,dhanë ndihma konkrete nga ana e tyre,në para të cilat shërbyen për blerjen e armëve si edhe ushqimeve për kryengritjen.Pas aktit të aneksimit të Kosovës dhe Maqedonisë Shqiptare,mbreti i serbisë Pjetri i Parë,nxitoi të firmosë planin e luftës kundër Shqipërisë të propozuar nga ministri serb i luftës Vili Bozhanoviq,me ç’rast Divizionit të këmbësorisë “Morava” i bashkangjiteshin edhe disa reparte speciale të artilerisë.Ora e madhe kishte rënë.

Më 21 shtatorë 1913,trimat e Dibrës të ndarë në formazione luftëtarësh deri më 200-250 burra,nisën luftimet kundër formacioneve të rregullta të ushtrisë serbe.Brenda dy ditëve në krejt Dibrën dhe Maqedoninë Shqiptare,u përcuall kushtrimi në luftë kundër Serbit.Ky kushtrim,përmblodhi në gjirin e vet,më shumë se tre mijë luftëtarë të sprovuar në sa e sa beteja. Formacionet luftarake serbe,nuk mundën të përballen dot me furinë e sulmeve të para të kryengritësve.Duke lënë qytetin e Dibrës,ata mundën të sigurojnë pozicionet e favorshme për të ruajtur urën e lumit Radikë,me çrast do të siguronin kalimin e tyre për në treva të Maqedonisë shqiptare.Në ndihmë të tyre u nis edhe një repart nga Ohri por pa sukses.Trimat e Dibrës dhe Maqedonisë shqiptare,duke kaluar valët e Radikës të veshur dhe të armatosur,mundën tu dalin prapa krahëve forcave serbe të cilat lanë pranë brigjeve të lumit,qindra të vrarë dhe të plagosur.

“Në 20-26 shtator 1913,kryengritja u zhvillua në një vijë ngjitëse.Brenda kësaj kohe ajo përfshiu të gjithë krahinën e Dibrës,dhe u shtri në një hapësirë që arrinte deri në afërsi të Resnjës (Në malin e Prishtinës),të Manastirit (në malin e James),të Velesit dhe të haneve të Zdunjës pranë Gostivarit. Ushtritë okupatore dhe pushtetarët lokalë serbe u dënuan prej këtyre viseve”.( “Dibra dhe etnokultura e saj “ Tetovë 1995 , faqe 305 ).

Në të vërtetë,pas sulmeve të kryengritësve shqiptarë në Gostivar,Kërçovë,Strugë e Tetovë,formacionet luftarake serbe u tërhoqën.Ata nuk mund të përballonin shpirtin kryengritës të shqiptarëve të Dibrës dhe Maqedonisë Shqiptare të cilët nuk vonuan t’i dërgojnë edhe një telegram Fuqive të Mëdha ku deklaronin se trojet e tyre i bashkangjiten përfundimishtë shtetit amë Shqipërisë.Ndërkaq nuk duhet lënë në harresë faktin që me nënpunësit serbosllavomaqedonas të administratës vendore,kryengritësit shqiptarë u suallën me korrektësi duke mos kryer asnjë vepër terrori apo hakmarrjeje.Kjo flet edhe një herë për pjekurinë dhe idetë largpamëse të kryengritjes së shtatorit në Maqedoninë Shqiptare.Është fakt i pamuhueshëm se në këtë kryengritje,u ngritën së bashku,shqiptarët mysliman dhe ata të krishterë duke dëshmuar kësisoj se për këtë komb të vejtër dhe autokton të Ballkanit,liria është më e shtrenjtë nga gjithshka.Ndonëse zotëruan plotësisht pushtetin kryengritësit e Maqedonisë Shqiptare,nuk ndërmuarën asnjë akt dhune edhe ndaj pakicave etnike të tjera siç ishin maqedonasit apo bullgarët,përkundrazi,shumë prej tyre,të armatosur u vunë nën komandën e kapedanëve tetovarë,gostivaras apo kërçovarë.Dhe e paimagjinueshmja është ky qëndrim i kryengritësve shqiptarë,mbahej në një kohë kur serbët patën deklaruar me zë të lartë ; “Se i kanë vënë vehtes qëllim të çfarosin me gra e fëmijë,të gjithë shqiptarët që jetojnë brenda kufirit të ri serb”.(Arkivi i Institutit të Historisë-Tiranë.Sipas dukumentave të Vjenës.Dosja 64/17 , raport i Starckut nga Beogradi dërguar Bertholdit ).

Të dhënat e burimeve arkivore,flasin për një përqëndrim të madh të forcave serbe në trevat e maqedonisë shqiptare.Kështu,vetëm në Manastir me rrethina ishin dislokuar 1400 ushtarë të regjimentit 16 serb,si edhe katër bateri artilerie me afro 400 ushtarë dhe oficerë të përgaditur. Gjithashtu në Prilep,Krushevë dhe Kërçovë,ishin vendosur për çdo vend nga 1 regjiment të cilët mbështeteshin nga artileria e Divizionit “Morava”.Forca ushtarake serbe kërkuan të futeshin edhe në rrethina të Tetovës e Gostivarit por ata u pritën me pushkë nga kryengritësit shqiptarë të atyre trevave.Luftimet u zhvilluan në datat 25-27 shtator në Maqedoninë Shqiptare,jo vetëm e rritën lartë moralin e kryengritësve,por tërhoqën edhe vëmendjen e Beogradit,i cili nuk vonoi të hartonte planet e reja ndaj “rebelëve”.Në ditët e zhvillimit të këtyre luftimeve,kryengritësit e Maqedonisë Shqiptare treguan heroizëm të pashoq.Veçmas betejat e zhvilluara përgjatë grykës së Radikës,si edhe në Kërçovë e rrethina të Gostivarit,dëshmuan shpirtin e lartë të vetëmohimit dhe dëshirën e madhe të këtyre burrave për të qenë kurdoherë të lidhur me shtetin amë.Në këto luftime,trimat e Maqedonisë shqiptare rrëfyen jo vetëm pjekurinë në vendosjen e administratës shtetërore por sidomos edhe përgjegjsi të lartë në pikëpamje strategjike,ata u ndeshën me formacionet serbe në ato momente dhe në ato vende ku ishin të sigurtë për fitore.Kjo solli që pas mjaft të vrarëve nga ana serbe,t’u mireshin atyre një sasi e konsiderueshme armësh ku nuk munguan edhe topat e artilerisë,me ç’rast u paisën formacionet kryengritëse shqiptare.Përkundër shtypit të Beogradit,i cili e paraqiste kryengritjen e shtatorit 1913 në Dibër e në mbarë Maqedoninë shqiptare,si vepër e disa myslimanëve “mosmirënjohës”,Evropa po e kuptonte se ndarja e kufijve dhe coptimi i shqipërisë ishte shkaku kryesorë i tërë këtyre trazimeve.Janë një sërë dokumentash autentike të Austrohungarisë,Italisë,Rusisë e deri të Anglisë të cilat provojnë karakterin e vendosur të kryengritësve shqiptarë për të mos iu nënshtruar coptimit tragjik të trojeve të tyre shumshekullore. Mendoj të sjell në këtë rast,disa fragmente të arkivave të Ministrisë së jashtme të Anglisë,përkitazi me ngjarjet e shtatorit të vitit 1913,të marra sipas informacioneve të z.C.A.Greik,nënkonsull anglez në Manastir.Pos të tjerave,në këto informacione thuhet tekstualisht ; “Meqë rezistenca serbe ishte e vogël,banorët e Dibrës myslimane dhe të lkrishterë u ngritën kundër nënpunësve administrativ të cilët ikën për në Strugë.Atyre së shpejti iu bashkangjitën trupat serbe që kishin mbetur gjallë,të cilët kishin zënë pomicione në kahjen midis Dibrës dhe Strugës.Dibra është marrë nga malësorët me 22 të këtij muaji,numëri i saktë i humbjeve serbe nuk dihet.Oficeri që komandonte këtu ishte i mendimit se humbjet e tyre silleshin rreth numrit 200 dhe 300 ushtarë… Bejlerët e Dibrës qenë jashtëzakonisht të pakënaqur me caktimin ekufijve,i cili i ndan ata nga tokat e tyre në Shqipëri,vetëm e vetëm për hirë të përfshirjes në shetin serb të një minorateti të parëndësishëm sllav me më pak se 10 përqind popullsi,pa asnjë arsye strategjike,etnografie apo justifikim ekonomik.Ky kufi do të ndajë popullatën e Matit,Lurës,Kalisit dhe Dardhës, e mandej edhe një pjesë të Lumës nga qyteti i Dibrës,i vetmi treg i vendit i hapur për në shtetin e tanishëm.Kjo do t’i ndante këta po ashtu,edhe prej teqeve dibrane të Këllec-Babasë dhe Shaban Dedes,të adhuruara nga myslimanët deri në Krujë,ku ishte zakon që nga “Kryesitë e shehlerëve”,të gjithë llojet e mosmarveshjeve të zgjidhen pa kurrfarë marre në pyetje,të cilët kishin vlera të mëdha praktike,krahasuar me manastiret e zbrazëta apo kishat e pa shfrytëzuara përmes të clave,shtetet e krishtera ballkanike shtrijnë pretendimet territoriale të tyre… Kryengritja e shtatorit… në esencë është drejtuar kundër vendimeve të padrejta të konferencës së Amabasdorëve në Londër”

( Dibra dhe etnokultura e saj “ vëll I , Tetovë 1995 , faqe 301 – 302 ).

Në datat 26-28 shtator 1913 veçanërisht të ashpra u zhvilluan luftimet në shpatet e Jamen mbi Kërçovë si edhe në hanet e Mavrovës.Forcat kryengritëse të Maqedonisë shqiptare,ndonëse të pakta në numër (krahasuar me forcat serbe) dhe të armatosura keq e mos ma keq,mundën të zhvillonin disa beteja heroike ku ranë në sy,jo vetëm patriotizmi por edhe shpirti i lartë i sakrificës.Këta kryengritës,vlen të thuhet se patën në këto momente,ndihmë të madh edhe të pakursyer të fshatarëve të Gostivarit,Kërçovës e Strugës,të cilët nxuarën nga sepetet e vjetra fishekët e fundit dhe ua dhanë kryengritësve.Për rjedhojë më 28 shtatorë 1913,Mavrova,Kërçova e deri Gostivari me rrethina “dominohen plotësisht prej forcave kryengritëse të cilat kërkojnë bashkimin me Shqipërinë “(Arkivi Qendrorë i shtetit –Tiranë.Fondi 71 , dosja 4 , fleta 2 ).Këtë lajm e jepte në Vlorë,edhe vet Haxhi Vehbi Agolli,i cili ishte vënë në krye të administratës shtetërore në Dibër.Po në këto ditë,forcat kryengritëse mundën të vendosin pushtetin shqiptar edhe në Ohër,Strugë e Resnjë ku ndonëse se rezistenca serbe ishte më e madhe,gatishmëria e popullit të kësaj treve për t’u rreshtuar me kryengritësit ishte tejet e madhe.Megjithëse në këtë drejtim,Divisioni “Morava” pat dërguar rreth 2000 forca të armatosura deri në dhëmbë,brenda katër pesë ditëve humbjet e serbëve ishin tejet të mëdha.Në mjaft raste,ushtarët serb u fshehën në shtëpitë e sllavomaqedonasve të këtyre trevave duke dëshmuar pos të tjerave se ishin të dyzuar në kauzën për të cilën luftonin.Prijësat e kryengritësve të Maqedonisë shqiptare,nga ana e tyre,kishin dhënë urdhëra të prerë që ushtarët apo oficerët serb që zotëronin nga ushtria e tyre,të trajtoheshin si robër pa u hakmarrur. Po pikërisht në fund të shtatorit,atëhrë kur u duk se kryengritja do të përfshinte edhe vise të tjera shqiptare,Beogradi vendosi të sundojë me dorë të hekurt.Tërheqja e tij,nga ana taktike kish të bënte vetëm me një riorganizim të forcave,duke vënë tanimë në dispozicion të shtypjes së kryengritjes,në Maqedoninë shqiptare,me mijëra ushtarë dhe oficerë të Divizionit “Morava” të armatosur deri në dhëmbë dhe të vendosur për të vënë në jetë planin e “tokës së djegur”.Në natën e 30 shtatorit 1913 mijërat e ushtrisë serbe,patën rrethuar Ohrin,Strugën,Prilepin,Mavrovën dhe Kërçovën.ata formalisht u kërkuan forcave kryengritëse që t’i lëshonin pozicionet pa luftë, e më tej të shkonin në shtëpitë e tyre.Prijësat popullorë të Maqedonisë Shqiptare nuk mund të gënjeheshin përballë këtyre propozimeve.E vërteta është se Qeveria shqiptare e asaj kohe,ndiqte me vëmendje situatën në tervat e saj të aneksuara nga Sërbija por kushtet për të ndihmuar kryengritjen mendoj se kanë qenë tejet të pafavorshme.Një inkursion i ministrit të luftës së qeverisë shqiptare,Mehmet Pashë Derallës,si edhe dërgimi i disa armëve në Maqedoninë Shqiptare,kanë një rol,por në kontekstin e ngjarjeve ky akt nuk mund të kishte ndonjë peshë të madhe.Qeveria shqiptare,në vjeshtën e vitit 1913,ishte e kërcënuar prej fqinjëve të vet deri në mosegzistencën e saj,pa pyetur më tej,për problemet e brendshme aq shumë të koklavitura.Protestat e politikanëve shqiptarë nëpër kancelaritë evropiane,sigurisht që binin në vesh të shurdhur. Gjithsesi kryengritësit e Maqedonisë shqiptare,nuk mund të pranonin të lëshonin armët,për t’u pajtuar përgjithmonë me idenë e coptimit të tyre si edhe ate të robërisë nën terrorin serbosllav.Ata luftuan trimërisht në pozicionet e tyre,përballë një lukunije ujqish të etur për gjak.Në Kërçovë e rrethina,beteja vazhdoi plot 36 orë dhe vetëm në mbrëmjen e 1 tetorit 1913,forcat e divizionit “Morava” mundën të pushtojnë qytetin.Ndërkaq,më 2 tetor,forcat serbe,pas luftimesh të aspra me kryengritësit pushtuan Strugën dhe Ohrin duke vendosur edhe aty pushtimin e egër serb dhe një pjesë e konsiderueshme e këtyre formacioneve,muarën edhe qytetin e Pogradecit,brenda kufijve të shetit amë shqiptar. Tashmë dhuna dhe terrori serb,shkonin drejt një strategie të përcaktuar qartë,prej elaborateve famëkeqe të inicuar në Beograd.Të dhënat burimore dhe ato arkivore,flasin për ate,se vetëm në vijën Ohër – Gostivar u dogjën rreth 180 fshatra të cilët ishin të banuar ndër shekuj me shqiptarë etnik. Kinse për ndihmën që i dhanë “rebelëve” shqiptarë,të gjithë këta fshatra i mbuloi tymi i zjarrit dhe ndërsa banorët e pafajshëm u ngjiteshin pyjeve,ata i prisnin mitralozët dhe pushkët e formacioneve serbe të divizionit “Morava”.Në Kërçovë,aty ku gjithmonë ka qenë i ndezur prushi i rezistencës,serbët dërguan rreth 4000 ushtarë dhe oficerë të cilët në dy javët e para të muajit tetorë 1913,vetëm në 11 fshatra të kësaj treve,dogjën më shumë se 1500 shtëpi të gjitha të banuara prej shqiptarëve etnikë.Ndërsa me qindra familje nga Gostivari e rrethinat,duke patur shtëpitë e djegura dhe asnjë mjet jetese,iu drejtuan shtetit amë,duke u vendosur më së shumti në Elbasan dhe Tiranë.

Ndonëse po shtypej me masa të tilla repressive,revolta popullore në Kosovë e Maqedoninë Shqiptare,asesi nuk mund të shuhej prushi i shqiptarizmës .Shqiptarët po dëshmonin qëndresën,madhore për bashkimin e kufijve të copëtuar padrejtësisht në Londër.Shtypi i kohës shkruante ; “Po buçasin në të katër anët e dheut trimëritë shqiptare.Këto janë ata që na tregojnë se “stara serbija” s’është veçse vendi i thjeshtë : Shqipëri.Këto lajme i japin Evropës një mësim të plotë që kurrë shqiptari s’do të durojë nën zgjedhe”. ( Gazeta . “Liri e Shqipërisë “, datë 12 tetorë 1913 ).

Ajo papërgjegjësi e madhe e byrokracisë dallkauke evropiane,përsëri e nxjer kombin shqiptar para sfidave të përgjakura në mijëvjeçarin e ri.Shqiptarët kanë forcë dhe moral për ti përballuar.

Bern-Zvicër

Në Montreal filloi viti shkollor i shkollës shqipe

September 25, 2013 by dgreca

Nga Ajet Nuro/Montreal, Kanada/

Ditën e shtunë në datën 21 shtator 2012, në Montreal u hap viti shkollor në shkollën që mban emrin e bamirëse së shquar shqiptare Nënë Tereza. E veçanta e këtij viti shkollor është fakti që, drejtuesit e Bashkësisë së Shqiptarëve të Kebekut në Montreal e kanë bërë mësimin e gjuhës shqipe dhe rrjedhimisht shkollën shqipe, prioritetin e tyre numër një të punës së tyre. Kështu që nga zgjedhjet e reja gjer në ditën e hapjes së shkollës, Bashkësia ka organizuar disa aktivitete dhe ka ngritur në këmbë një strukturë të tërë për mirë funksionimin e shkollës shqipe. Kështu është organizuar një forum enkas për shkollën shqipe nga i cili doli një komision që organizoi rishikimin e programit dhe përshtatjen e tij në përshtatje me orientimet e forumit të qershorit 2013. U përzgjodhën mësuesit që do të realizojnë programin e ri dhe u sigurua baza materiale. Duke mos dashur të citojmë të gjithë ata që ndihmuan në këtë aksion, një merit i takon përgjegjësit për edukimin në këshillin drejtues të bashkësisë z. Gerti Bajraktari që ishte edhe kryesues i të gjitha veprimtarive për mbarëvajtjen e shkollës shqipe.Duke parë pjesëmarrjen e prindërve dhe fëmijëve të tyre në ditën e parë, mund të themi se puna e kaq muajve i ka dhënë frutat e para. Sigurisht, ngelet shumë për t’u bërë pasi në Montreal mendohet se jetojnë 3-4 mijë shqiptarë dhe nëse bëjmë një raport të thjesht shifrash, numri i nxënësve pjesëmarrës duhet të ishte dhe më i lartë.

Në ceremoninë e hapjes së vitit shkollor ishin të pranishëm veç prindërve dhe nxënësve, edhe kryetari i Bashkësisë së Shqiptarëve të Montrealit z. Hysni Marku, anëtarët e kryesisë zotërinjtë Idriz Beha, Besnik Bashi, Ilir Orana, Gerti Bajraktari e Ajet Nuro si dhe kryetari i komisionit për të ardhmen e shkollës shqipe dhe selisë së Bashkësisë së Shqiptarëve ë Kebekut në Montreal z. Laze Leskaj.

Z. Hysni Marku duke iu drejtuar të pranishmëve theksoi rëndësinë e ruajtjes së gjuhës shqipe tek fëmijët tanë si shprehje e ruajtjes së identitetit tonë kombëtar si dhe rëndësinë që i ka kushtuar këshilli drejtues i bashkësisë mbarëvajtjes së shkollës shqipe.

Pastaj anëtari i kryesisë së Bashkësisë së Shqiptarëve të Kebekut në Montreal, z. Gerti Bajraktari prezantoi dy mësuesit që do të sigurojnë mësim-dhënien në dy grup moshat (5-8 vjeç dhe 9 deri në 13 vjeç) zotin Alban Zeneli dhe zonjën Etleva Xhaferi.

Drejtues të shoqatës dhe prindrit e pranisëm shkëmbyen mendime për mbarëvajtjen e procesit mësimor

Drejtuesit e shoqatës kishin marr masat për t’u ofruar të pranishmëve pije freskuese dhe ushqime të çastit si dhe dhurata për fëmijët pjesmarrës.

Pastaj filloi regjistrimi dhe dita e parë e mësimit. Uroj më që entuziazmi i ditës së parë t’i shoqëroj fëmijët tanë gjatë gjithë vitit shkollor. Vit të mbar dhe suksese!

Montreal, 22 shtator 2013

KUÇI I LABËRISË, NË PENËN E SEIT ALIKAJ

September 25, 2013 by dgreca

Rreth veprës së studiuesit Seit Alikaj/

Nga Enver Lepenica/

Kohet e fundit Seit Alikaj doli para lexuesit shqiptar me vëllimin e gjashtë: “Kuçi i Labërisë ndër shekuj” Me punë të pa lodhur, me pasion, ai ka arritur të krijojë dhe ngrejë korpusin e veprave të historisë dhe gjenealogjisë të vendlindjes, Kuçit të Labërisë, dhe jo një e dy, por plot gjashtë vëllime me mbi 500 faqe sejcili, duke u lënë brezave atë që ne nuk e patëm nga paraardhësit tanë, historinë e lavdishme të tyre, e duke e futur edhe Kuçin e Labërisë në udhën e vendeve të kulturuara.

I thjeshtë, e me trup të vogël, por me zemër e mëndje të madhe atë do ta shohësh çdo ditë para Bibliotekës Kombëtare, gjithnjë i qeshur që të kujton atë thënien e famëshme të Rusoit se një fytyrë që nuk qesh nuk është kurrë e mirë.

Agronom nga profesioni, punëtor i madh në të ri, punëtor akoma më i madh në pleqëri, ky është njeriu i dashur Seit Alikaj nga Kuçi i Vlorës, por që me veprën e tij tashmë i përket gjithë Labërisë dhe Shqipërisë.

Veprava e tij të shtin në mendime: Si ka mundur një njeri u vetëm, të përballojë, e të bëjë një volum pune kaq të madhe? Është dashuria, dashuria e madhe për vendlindjen, për atdhuen, që e ka shtyrë atë, të na japë një vepër shumë vlerëshe.

Punëtor i pa lodhur dje, në fushën ideologjike me rininë, në fushën e bujqësisë e veçanërisht në kurorën e gjelbër me ullinj e vreshta kodrave të Vorës dhe Marikajt e Tiranës edhe në pension ai nuk mund të rrinte duarkryq, përkundrazi i udhëhequr nga dashuria për vendlindjen dhe për atdheun e tij, tani ai do të punonte natë e ditë, do të lodhej e kapitej më shumë se kur ishte i ri e zbukuronte dhe pasuronte Shqipërinë, por në një fushë tjetër, në atë të kulturës dhe të historisë.

Kaq e rëndësishme ky korpus i veprave të Seit Alikaj prej gjashtë vëllimesh sa që mund ta shpreh vetëm me fjalët e një profesori tim të mënçur i cili më thoshte: “Enver! Dallojmë nga kafshët se e dimë kë kemi paraardhës, d.m.th. njohim historinë tonë”

Kështu edhe Seit Alikaj na njeh me paraardhësit tanë, na bën optimist pët të ardhmen, e na fut kështu në udhën e kulturës e të përparimit.

Një punë dhe një krijimtari e mundimshme, e lodhëshme sa s`ka ku të vejë më, jo vetëm nga volume i punës, por veçanërisht e kryesisht nga mundimi për të trokitur derë më derë, e bibliotekë më biliotekë e për tu mbushur mendjen njerzëve të pa ditur, që të bashkëpunojnë në interes të tyre dhe të të ardhmes së tyre, shkurt punë që mund ta bënte vetëm Seit Alikaj dhe askush tjetër.

Para veprës së tij çdo vlonjat e më gjerë çdo lab, ashtu si dhe unë, e ndien veten të detyruar, prandaj edhe unë, vendosa t`i bëj një tufë me lule të bukura, lule të mendimit për veprën e tij të kultivuara nga personalitete të shquara të kulturës sonë. Unë po vë vetëm një fill për t`a lidhur këtë tuf me lule të bukura, me këtë artikull, si shenjë mirënjohje e vlerësimi për punën e tij ne fushën e kulturës dhe historisë së Labërisë, duke u bashkangjitur edhe mendimin tim mendimeve të personaliteteve që janë shprehur për veprën e Seit Alikaj si më poshtë:

* * *

Prof. Dr. Ismet Elezi : “Dalja në dritë e këtyre librave u prit me interes të madh jo vetëm nga të interesuarit, bashkëfshatarët e autorit, por edhe nga opinioni shoqëror e shkencor…

Sipas mendimit tim, duke u mbështetur në përmbajtjen e librave dhe në veprimtarinë e gjatë e tepër të vështirë të autorit, i konsideroj si libra model dhe autor model…Libra model sepse janë të parat e këtij lloi jo vetëm në Labëri, por ndoshta në tërë Shqipërinë e më gjerë. Ato do të lozin një rol të rëndësishëm nxitëse dhe për fshatra, fise e familje në gjithë vendin, që të bëjnë botime të tilla”.

* * *

Prof. Dr. Xhemil Frashëri: “Me librin “Kuçi i Labërisë ndër shekuj”, Seiti ka bërë një punë të madhe dhe të lavdërueshme, e për këtë meriton respektin tonë. Synimi tij për t`i dhënë Kuçit, këtij fshati të lavdishëm, të njohur në Historinë e Shqipërisë, për kontributet e tij atdhetare, një libër, i cili përbën një kujtesë të shkruar për të dhe këtë e ka arritur, duke merituar mirënjohjen dhe respektin e brezave të bashkëfshatarëve tij e më gjerë”.

* * *

Prof. Dr. Bardhosh Gaçe, “Mjeshtër i Madh”: “Unë gëzohem pa masë për libra të tillë sepse ata ndriçojnë e fisnikërojnë Labërinë. Seiti si agronom, me kulturën e dashurinë e tij, nuk ka bërë gjë tjetër veçse ka mbjellë një Rrap në Buronja, brezat që do të vijnë, pa dyshim që do të rrijnë nën hijen e tij”.

* * *

Prof. Dr. Thoma Çomora: “Jam i mendimit që, për ato që ka shkruar Seiti për Kuçin, të propozohet nga kuçiotët për të marrë urdhërin “Nder i Kombit”, sepse nuk kanë bërë më shumë të tjerët, ndërsa Seiti ka bërë shumë për Mikropolitinë Kuç”.

* * *

Prof. Dr. Hasan Banja: “Leximi i librit më ngjall emociome të forta sepse bën fjalë për Labërinë, e në mënyrë të veçantë për Kuçin, fshatin më të madh, e më të njohur të sajë, ku lindi, u rrit, u burrërua e punoi autori i librit Seit Alikaj, për historinë shumë shekullore që humbet në mjegullën e kohës, por që vjen gjithnjë e re, e freskët dhe e pasur, mësimdhënëse e shpresdhënëse për mesazhet që përcjell nga brezi në brez, e që rrezaton fuqishëm në ditët tona”.

* * *

Prof. Dr. Besnik Baraj: “Botime të tilla janë fragmente të themeleve të historisë sonë kombëtare dhe shprehje e zhvillimeve civilizuese, të krahasueshme me kombet e përparuara të kontinentit tonë…”

* * *

Prof. Dr. Bernard Zotaj: “Seit Alikaj ka bërë një monument sa vetë malet e Labërisë, që kur e lexon, dashurohesh me gjithë peisazhin, luftën, natyrën, pyjet, qiellin, burimet, njerëzit dhe e ndien veten krenar, që në trupin tonë rrjedh gjak nga ky vend, që edhe perënditë e kanë zili”.

* * *

Izet Çuli, shkrimtar: “Seit Alikaj i ka ngritur fshatit të lindjes një përmendore, për të cilën kuçiotët duhet t`i jenë mirënjohës përjetë dhe të krenohen me të, ashtu siç duhet të krenohet mbarë Labëria”.

* * *

Mexhit Kokalari, studiues: “Me këtë vepër, Seit Alikaj lidhet sa më ngushët me vendlindjen e tij ku i ka rënur koka, me historinë e lavdishme të Kuçit, me këtë kryeqëndër të Labërisë, që vazhdimisht armiqëve u ka qëndruar me këllëç në dorë”.

* * *

Viron Kona, shkrimtar: “Duke lexuar me vëmëndje këtë libër, krijon mendimin se ke përpara një libër me vlera të shumëanëshmë, njohëse, kulturore, historike, gjeografike. I parë në këtë këndvështrim, vlerat e librit kalojnë kufijtë e një fshati apo të një treve, ato janë përgjithësuese dhe të dobishme dhe do të lexohen me ëndje nga çdo lexues”.

* * *

Rasip Hoxhaj, publicist: “Libri i zotit Seit Alikaj, jep një dritë oqeanike, për mentalitetin praktik të kësaj treve për liri e pavarësi kombëtare. S`besoj se mund të ketë ndonjë arkeolog që mund të ketë gërmuar, zbuluar, ndarë dhe renditur këtë thesar kaq të madh historik për Kuçin, Kurveleshin dhe për mbarë Labërinë”.

* * *

Abdulla Kënaçi, gazetar: “Seit Alikaj me dashuri e pasion, me qartësi dhe me elokuencë, po u lë brezave që vijnë një vepër të veçantë në lloin e vet, model për të gjithë ata që kanë nderim për vendlindjen. Ky libër është një shembull i mirë, që duhet ndjekur për të gjithë ata që marrin përsipër të bëjnë histori”.

* * *

Kostandin Hoxha, publicist: “Homazhin që iu bëni popullit të fshatit tuaj, heronjëve të së kaluarës, kapedanëve të parë të kohës së Tanzimatit, të Rilindjes Kombëtare, të Luftës heroike të Vlorës, të Luftës Nacionalçlirimtare dhe nëpërgjithësi të mbarë popullit të Kuçit e të Labërisë, na mbush me frumëzim edhe ne të tjerëve e na bën të ndihemi krenar për paraardhësit tanë”.

* * *

Lirim Deda, poet, gazetar: “Duke qëmtuar hershmërinë, veprimtarinë dhe lavdinë e të parëve të Kuçit, Seit Alikaj, me një ndjenjë të thekshme atdhetare, si dhe me zotësinë e një largpamësi si historian, arrin që të nxjerrë në dritë ato veti e virtute që i kanë trashëguar kuçiotët dhe që janë manifestuar në luftërat e popullit shqiptar për liri e mëvetësi, edhe në treva të tjera”.

* * *

Sokrat Zoraqi, ekonomist: “Atdhedashuria për vendlindjen e tij, për Kuçin e kuçiotët, që e kanë lindur, rritur dhe kanë kalitur tek personi i tij cilësitë më të mira njerzore si kuadër, familjar i pastër, i ndershëm e tani së fundi edhe si studiues”.

* * *

Lutfi Koçibelli, ekonomist:

“Seit Alikaj na prezanton “Kuçi Legjendar”, që duke perifrazuar, Ismail Kadarenë ka prodhuar më shumë heroizma se grurë”.

* * *

Agim Perlat Gjoleka: “Të lexosh këtë libër është kulturë, ta bësh atë tëndin, është pasuri…”

* * *

Rrapo Dervishi, pensionist: “Merreni dhe lexoni këtë libër të rrallë, i cili është një kryevepër kolosale mbi 3100 faqe, ku janë pasqyruar 25.209 emrat e 136 fiseve që ka Kuçi, të paraqitura në tabela gjenealogjike, me rreth 2900 fotografi ilustruese, me 9500 persona ose 37 për qint e gjith emrave… Befasuese, mahnitëse, një hajmali, një pasuri, një stoli për në shtëpi, një enciklopedi e rrallë dhe e veçantë…”

* * *

Xhelil Gjoni, pensionist: “Kush ja ka vënë këtë kurorë të gjelbër me ullinj kodrave të Vorës e Marikajt, të Tiranës, do të pyesin brezat e rinj? Me siguri do të gjejnë emrin e njeriut punëtor e të apasionuar që quhet Seit Alikaj”.

Kronike nga darka me Presidentin e Republikes se Shqiperise, z.Bujar Nishani ne Troy-Michigan

September 25, 2013 by dgreca

Presidenti i Republikes se Shqiperise, Z. Bujar Nishani vizitoi komunitetin shqiptar ne Detroit ne datat 22 dhe 23 Shtator 2013. Gjate kesaj vizite u krye edhe dekorimi i kater institucioneve fetare te Michiganit me medaljen e larte “Nderi i Kombit”, propozuar nga Dega e Vatres Michigan, qe para nje viti. Institucionet te cilat u nderuan me kete dekorate te larte ishin: Teqeja Bektashiane e Baba Rexheb-it ne Taylor Michigan, Kisha e Shen Palit ne Rochester Hills, Qendra Islamike Shqiptare ne Harper Woods dhe Kisha Zoja Pajtore ne Southfield.Ne darken solemne organizuar nga Dega e Vatres Michigan ne bashkepunim me bashkesite fetare, posaçerisht per kete rast ne hotel “Marriot”, ne qytetin e Troy-t ne Michigan, ishin te ftuar edhe politikane si: Perfaqesuesi i Shtetit te Michigan-it ne Kongresin Amerikan, z. Gary Peters, Kryetaret e bashkive te qyteteve: Sterling Heights, Rochester Hills, Southfield si dhe administratori i qytetit Shelby Township, perkatesisht: Bryan Barnett, Mayor i Rochester Hills,Richard Notte, Mayor i Sterling HTS, Rick Stratakis, Supervisor i Shelby Twp, Brenda Lawrence, Mayor e Southfield

Darka solemne per dhenien e dekoratave/

Ceremonia filloi ne oren 9:00 PM ne nje salle te dekoruar me shije ku spikasnin ngjyrat kuq e zi te flamurit kombetar. Pas hyrjes se presidentit Nishani i shoqeruar nga zonja e pare dhe ne mes te duartrokitjeve te qindra te pranishmeve, te ftuarit perjetuan me emocion te veçcante dy hymnet kombetare te SHBA-ve dhe Shqiperise te interpretuara me mjeshteri nga sopranoja Ermelinda Paparisto.Me pas, moderatori i darkes, z. Nevrus Nazarko iu drejtua President Nishanit me fjalen e meposhtme:Z. President, ju urojme mireseardhjen ne mesin e komunitetit Shqiptar ne Detroit dhe njekohesisht ju falenderojme per vleresimin Tuaj per kontributet e ketij komuniteti, ne mbeshtetje te çeshtjes shqiptare qe e ka zanafillen qysh pas luftes se Pare Boterore me perfaqesuesit e saj ne Federaten Panshqiptare Vatra e deri ne ditet e sotme. Z. President, komuniteti shqiptar ne Detroit eshte nje komunitet solid dhe qe gjithmone ka vene çeshtjen shqiptare mbi çdo interes te çastit, apo mosmarreveshje sporadike, ndaj eshte nder per ne qe t’ju kemi sot ne mesin tone dhe te jemi pjesemarres ne kete ceremoni Tuajen ne mirenjohje te ketyre kontributeve.Me pas z. Nazarko ia dha fjalen per te pershendetur Kongresmenit dhe kandidatit per ne Senatin Amerikan, z. Gary Peters, i cili falenderoi Presidentin per viziten dhe theksoi lidhjet mjaft te ngushta qe egzistojne midis Shqiperise dhe Shteteve te Bashkuara te Amerikes. Gjithashtu, z. Peters si anetar i kaukusit te Shqiperise ne kongresin Amerikan, theksoi mbeshtetjen e tij per proceset demokratike ne Shqiperi dhe falenderoi komunitetin shqiptar te Michigan-it per dinamizmin e tij dhe mbeshtetjen qe ky i fundit jep ne jeten politiko sociale te shtetit.

Ne pershendetjen e tij konsulli i nderit te Shqiperise ne Michigan, z. Ekrem Bardha falenderoi Presidentin per viziten dhe theksoi kontributin e paçmueshem te diaspores ne ngjarjet madhore te kombit tone qysh nga lufta e pare boterore, permbysja e diktatures ne Shqiperi dhe se fundmi Pavaresia e Kosoves.

Kreret e komuniteteve fetare, te cilet moren pjese ne kete ceremoni dekorimi ishin: Udheheqesi shpirteror i kishes se Shen Palit, Dom Fran Kola, udheheqesi shpirteror i Qendres Islamike ne Detroit Imam Shuaip Gerguri, i Kishes Ortodokse Father Dimitrie Vincent, i kishes Zoja Pajtore Dom Ndue Gjergji , dhe ne emer te Teqese Bektashiane dhe te Baba Arshiut, Dervish Eliton Pashaj.

Ne fjalen e tyre, te gjithe kreret e komuniteteve fetare falenderuan Presidentin per nderin e madh dhe vlersimin qe po ju behet institucioneve te cilat drejtojne dhe theksuan historikun e mardhenieve shume te mira nder-fetare te ketyre komuniteteve. Po ashtu, ata vleresuan edhe nevojen e vazhdimit te kesaj tradite te mrekullueshme, e cila karakterizon gjithe kombin tone.

Presidenti Nishani ne fjalen e , mes te tjerash tha: “Shqiptarët, të bashkuar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, dhe shqiptarët në Detroit si pjesë e saj, kanë shfrytëzuar maksimalisht hapësirat e lirisë së pafund dhe shpirtin Uillsionian të kombit të madh amerikan, për të mbështetur aspiratat liridashëse të shqiptarëve dhe të drejtën e tyre për vetëvendosje. Dora e fortë e diasporës dinamike shqiptare të Amerikës është ndjerë në të gjitha ngjarjet me përmasa historike, si: mëvetësimi i Republikës së Shqipërisë, Pavarësia e Kosovës, anëtarësimi i Shqipërisë në NATO dhe çdo përpjekje e shqiptarëve për avancimin e të drejtave të tyre dhe zgjerimin e hapësirës demokratike, kudo ku ata jetojnë…”

Pas dhenies se dekoratave “Nderi i Kombit” nga Presidenti per kater institucionet e lart permendura, te pranishmit kaluan çaste te bukura ne darken e shtruar me kete rast. Te pranishmit perjetuan çaste emocionuese kur president Nishani, duke “shkelur” paksa protokollin e paralajmeruar, shkoi ne çdo tavoline dhe shterngoi duart me te gjithe pjesemarresit nje e nga nje. Ne kete rast nuk munguan edhe fotografi te çastit, te cilat kane kryer tashme “paraden” e rradhes ne faqet e facebook. I gjithe aktiviteti u pasqyrua edhe nga dy televizionet lokale ne Michigan, Televizioni i Shqipetareve te Amerikes me pronar z. Gani Vila dhe Albanian Community Television me pronar z. Armando Shtiza

Koressp. i “Kuvendit”