Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Dialog mbi tolerancën fetare në Kosovë

by

Nga Leonat Shehu/

Në Kosovë, përfaqësuesit e bashkësive fetare, thanë se udhëheqësit fetarë kanë rol të rëndësishëm në forcimin e respektit dhe mirëkuptimit ndërmjet komuniteteve të ndryshme në Kosovë. Ata i bënë këto komente gjatë një konference për dialogun ndërfetar të organizuar nga misioni i Organizatës për Siguri e Bashkëpunim në Evropë.

Kryetari i Bashkësisë Islame të Kosovës, Myftiu Naim Tërnava, tha se bashkësitë fetare në Kosovë nuk kanë probleme mes vete, madje ato kanë një bashkëpunim të ngushtë.
“Të gjitha bashkësitë fetare pa dallim japin një kontribut të çmuar në kultivimin e bashkëjetesës e tolerancës dhe gjithnjë kanë dëshmuar se janë faktorë stabiliteti në vend dhe gjithsesi këtë do të vazhdojmë të bëjmë edhe në të ardhmen. Dialogun ndërfetar nuk ka nevojë ta promovojmë, këtë e kemi dëshmuar përgjatë shekujve se ne duke jetuar pranë njëri tjetrit e jetojmë me realitetin pa asnjë dallim e diskriminim mbi baza fetare”, tha myftiu Tërnava.
Kreu i kishës ortodokse serbe në Kosovë, peshkopi Teodosije tha se kisha ortodokse ka mbështetjen e bashkësive tjera fetare në përpjekjet e saj për të mbijetuar dhe ruajtur vlerat e saj në Kosovë.
“Me krenari mund të them se ne udhëheqësit fetarë në Kosovë kemi një mirëkuptim të thellë dhe pajtohemi për atë që është më thelbësore e që ka të bëjë me jetën, mbijetesën, respektimin e ndërsjellë dhe zgjidhjen e problemeve të përbashkëta”, tha peshkopi Teodosije.
Ipeshkvi i Kosovës, Dodë Gjergji, bëri thirrje për rritjen e përgjegjësisë së ndërsjellë ndërmjet bashkësive fetare dhe institucioneve civile dhe shtetërore.
“Bashkësitë fetare duhet të marrin përgjegjësinë e promovimit të paqes dhe pajtimit në mes njerëzve dhe të mësojnë besimtarët e vet, që derisa i binden mësimit të Hyut të mos bien në kundërshtim me ligjet dhe rregulloret shoqërore mbi tokë. Duke ditur të zgjedhin atë që i takon Hyut e atë që i takon Cezarit, por kërkojmë edhe nga Cezari që të respektojë atë që i takon Hyut. Por, edhe shteti duhet të jetë i aftë që të mos bie ligje të tilla që mund të cenojnë besimtarin të mbajë ligjet e Hyuit”, theksoi ipeshkvi Gjergji.

Udhëheqësi i Kishës Ungjillore Protestante të Kosovës, Driton Krasniqi, tha se Kosova është hapësirë e përbashkët e të gjitha besimeve.
“Shoqëria e Kosovës është përcaktuar për bashkëjetesë ndërmjet feve duke e kristalizuar në këtë mënyrë rrugën e Kosovës për integrime evropiane. Cdo ditë takoj njerëz që nuk e duan imponimin fetar dhe as ekstremizmin si formë të besimit. Sot, diversiteti fetar është trashëgimi, por pluralizmi fetar vërtet përbën një arritje”, tha zoti Krasniqi
Udhëheqësi i Bashkësisë Hebraike të Kosovës, Votim Demiri, tha se në Kosovë, paragjykimet fetare kurrë nuk u shndërruan në urrejtje.
“Pozicioni i veçantë gjeografik i Kosovës ja mundëson me qenë vend i urrë kalimit shumë të rëndësishëm për shkëmbimet mes popujve, kombeve në të gjitha rrafshet, njerëzor, kulturor, fetar, politik dhe ekonomik”, tha zoti Demiri.
Drejtuesit e bashkësive fetare në Kosovë, u bënë thirrje institucioneve që të punojnë për rregullimin juridik të pozitës dhe funksionimit të tyre.

 

MASHTRIMI…

by

“Një e keqe bëhet edhe më e keqe, nëse ajo mbrohet”- Ainshtajni

Shkruan: Fahri Xharra/

Dr. Ignac Zemelvaisi i njohur si “ babai i kontrollit të infektimit”, ishte një mjek Hungarez i cili u doktorua në Vjenë me 1844. Kurse si asistent në repartin e lindjeve në të madhin “Allgemeine Krankenhaus” të Vjenës u emërua më 1847. Në këtë qendër të madhe spitalore Universitare vdekshmëria e nënave në lindje ishte shumë e madhe në shkallën prej 13-18 %.Paramendoni në 100 nëna të reja ,13-18 të vdesin gjatë lindjes. Shkenca mjekësore tradicionale e kohës kërkonte që për çdo simptomë të kishte një mjekim të veçantë, p.sh. pezmatimi konsiderohej si tepricë gjaku dhe ai ose nxirrej ose të sëmurit i lëshoheshin shushunjat. Vdekshmëria e lartë e shtatzënave  dr. Zemelvaisit me nguti iu bë një ide që do hulumtuar dhe zgjidhur. Ai fillon të njësoj çdo gjë dhe të standardizojë çdo faktor që kishte të bënte me të shtruarat në pavijonet e lindjes. Edhe pse futi standarde të reja, duke filluar që nga pozicioni i lindjes, ajrosja, ushqimi, si dhe pse analizoi çdo mundësi, nuk arriti të gjente zgjidhje, vdekshmëria  nuk (mund) binte. Spitali i përgjithshëm (Allgemeine Krankenhaus) , ishte edhe mësonjëtore dhe kërkimore, shumë nga mjekët e kalonin një pjesë të madhe të kohës duke studiuar, hulumtuar dhe praktikuar anatominë mbi kufomat, siç ndodh edhe sot dhe pjesën tjetër të kohës me nënat e shtruara për lindje në spital. Ishte koha kur nuk dihej ende asgjë për mikrobin. Shkenca e kohës kishte njohuri vetëm për pasojat e sulmit të mikrobit.
Nga vëzhgimet e mëdha dhe përqendrimi i madh në punë dhe me dëshirë të zjarrtë prej mjeku, për zbulimin e së vërtetës ai mbërriti në përfundim se nga kufomat “grimcat” barteshin, me duar të mjekëve në trupin e  nënave para dhe pas lindjes.  E vetmja gjë që e ndryshoi gjendjen ishte urdhri për dezinfektimin e duarve me tretje klori dhe gëlqereje. Mjekët nuk e dinin se vetë ata ishin bartës  së sëmundjes vdekjeprurëse dhe se parandalimi i tyre ishte i mundur vetëm me një veprim të thjeshtë (për sot), dezinfektimi i duarve. E gjithë kjo mbasi u zbulua shkaktari i cili u emërtua “mikrob”. Vdekshmëria ra, në 2%. Por ç’ndodhi më tutje?
Shkenca e kohës ishte shumë e kufizuar. Njerëzit mendonin se dinin mjaft dhe në këtë mënyre ishin të vetë mashtruar. Për çudi edhe udhëheqësi më i lartë i spitalit dhe shumica e mjekëve bënin pjesë në të ashtuquajturin “rrethi i mashtrimit” dhe kurrsesi të dilnin nga ai e t`i jepnin rast Zemelvaisit dhe shkencës një mundësi për të ecur përpara!
Ç`është “vetëmashtrimi” ?   Në librin e Bachut, kjo analizë psikologjike shpjegohet mirë. (“ Të menduarit dhe besimi në vetëmashtrim”, Bach 1997) Një njeri e mashtron vehten sepse për një kohë të gjatë nuk e din se është i vetë mashtruar. Vetëmashtrimi është kur dikush e formon një besim në diçka  për të cilën, normat shkencore e diktojnë dhe procesi i formimit të atij besimi është rastësi dhe i ndikuar nga dëshira e lidhur me besimin në fjalë.
Faktet që na sjellin gjer te vetëmashtrimi janë:
1.  Kjo, çka unë mendoj është  e vërtetë
2. Unë me të vërtetë besoj që është e vërtetë
3. Unë jam i arsyetuar sepse besoj se kjo çka  unë mendoj është e vërtetë
Kurse teoria e Triversit për vetëmohimin qëndron në atë  se disa nga njerëzit kanë lidhje emocionale me atë se çka beson dhe kjo është irracionale. Sipas Triversit (Robert): Një njeri e mashtron veten kur beson në diçka dhe mundohet t`i bindë të tjerët për atë vërtetësi. Me tej Triversi vazhdon: Fshehja e së vërtetës nga vetvetja është e fshehura më e thellë nga të tjerët. Vetëmashtrimi mund të përdorët edhe për të treguar mbimadhështi (superioritet) ndaj të tjerëve.
Vetë-pjesëmarrja në vetëmashtrim e rritë peshën e saj edhe atëherë kur përdoret në politikë. Në invazionin e Irakut (2003) ish Ministri i Informatave Mohammad  Saaid al Sahhaf, e ilustron shumë mirë një instancë tjetër të vetëmashtrimit: Më 7 prill 2003 thoshte se nuk ka trupa amerikane ne Bagdad dhe se Amerikanët me qindra e mijëra po vetëvriten ne hyrje të Bagdadit. Deri sa i thoshte këto, trupat  amerikane
patrullonin disa qindra metra larg nga ndërtesa ku mbahej kjo konferencë për shtyp dhe se ai thoshte se lajmet e tija i ka nga “burime të sigurta”. Pra, ai besonte në atë që nuk ishte e vërtetë dhe se besimin e tij donte t`a shpërndanë te të tjerët. Shembull tipik i vetëmashtrimit.
Rrethi mjekësor i Dr. Zemelvaisit, i  mbetur në rrethin e vetëmashtrimit nuk donte të besonte, se  Doktori i ri nuk i besonte asaj që ai e dinte. Atij i duhej diçka më tepër për të vërtetuar arsyet e një numri kaq të madh të vdekjesh. Ai nuk jetonte i dashuruar në atë që ai dinte, por duke dalë nga “rrethi i vetëmashtrimit” deri te zbulimi se me një dezinfektim të duarve të mjekëve  bëhen mrekullia dhe shpëtohen jetët mijëra grave në lindje.
Por “rrethi i vetëmashtrimit” i drejtorisë dhe mjekëve të Spitalit të Përgjithshëm të Vjenës, ishte i vështirë për t`u shpërthyer dhe Zemelvaisin e larguan nga puna, kështu vdekja për shkak të lehonava vazhdoi edhe për njëzet vjetët e ardhshme.
A kemi vetëmashtrim në Kosovë? Po. Në Shqipëri? Po.
Te na vjen në shprehje edhe vetëmashtrimi i qëllimshëm. “Edhe pse e dijë që nuk është ashtu unë duhet t`a them se është ashtu”.
“Problemet-njeri” në Kosovë e Shqipëri, janë shumë të mëdha. “Mikrobi Taleban” i përhapur jo pak në të gjitha tokat mbarë shqiptare, e bënë përditshmërinë tonë shumë të rrezikshme duke e rrezikuar të ardhmen tonë Evropiane. Edhe ne jemi të vetë mashtruar! “E shohim “ “mikrobin taleban” duke u përhapur dhe vepruar dhe bëjmë sikur nuk jemi duke e parë, ose e minimizojmë ose e nënvlerësojmë rrezikun nga ai.
Duke i njohur “problemet-njeri”, ato mund të zgjidhen me një efikasitet të madh. Është një mënyrë e qartë për t`i goditur dhe për t`i zgjidhur ato- jo një nga një  por me një goditje të disiplinuar.
“Efekti Zemelvajs” është një metaforë që shpjegon se si problemi zgjidhet me një “dezinfektim “ duarsh, por nëse injorohet, vazhdon rritja e shkallës së infektimit. Nëse spitalit të Vjenës iu është dashur njëzet vjet që të binden se mikrobi është shkaku dhe arsyeja, neve sa vjet na duhen për t`a  çrrënjosur atë?

“MORALI” I NJË REAGIMI (TË VONUAR) EKZOTIK

by

Shkruan: Fadil LUSHI/

Miqtë e mi të nderuar dhe të respektuar, këtë vështrim do ta ndërlidh me një paragraf nga jeta e poetit francez Charles Baudelaire (1821-1867), i cili në murin e dhomës së tij kishte varur një orë pa akrepa, po që punonte mirë. Nën të ai kishte shkruar: “Është më vonë sesa pandeh ti miku im”! Në do të na lejohet, kësaj filozofie do t’ia shtojmë edhe domethënien e nocionit “reagim-i”, e cila pasqyrohet përafërsisht kështu: I përgjigjem një ngacmimi të jashtëm, veproj nën ndikimin e një ngacmimi. Shpreh mendimin a qëndrimin për diçka që thuhet ose që bëhet…, kundërshtoj për diçka që bëhet etj. Ky nocion është shumë i konsumuar dhe gjithsesi më i shtrembëruar në përditshmërinë tonë, qoftë ajo politike ose kulturore, ndërkaq në aspekt moral, ka mbetur më pak i kondicionuar. Reagimet e njerëzve janë nga më të ndryshmet. Ato janë euforike, alarmuese, emotive, të pafiksuara, të paqarta, me pak arsye, reagime me vonesë, alogjike, të shpejtuara, të pjesshme, të njëtrajtshme, abuzive, reagime “aksham pazar”, reagime që i dedikohen politikës ditore dhe asaj provinciale, reagime akademike, kolektive, individuale si dhe reagime të ashtuquejtura “ekskluzive”. Të gjitha këto reagime ndërtohen në rrethana të caktuara historike. Pjesa dërrmuese e këtyre reagimeve shpesh kanë për kryefjalë folklorizmin dhe folkpatriotizmin. Kur këtyre do t’u mungojë ajo “kultura” e shprehjes së mirëfilltë, atëherë mbeten vetëm si shprehje boshe dhe gjithsesi të zbehta. A mos vallë (nuk) janë pjekur “kushtet” që ne si kolektivitet më shumë të merremi me vetveten e më pak me palën tjetër, e cila kur rebelohohet nuk na “hesapon”. A nuk është koha që më shumë të rezonojmë dhe të esëllohemi se sa të paragjykohemi e mandej të reagojmë kuturu, e më pastaj  të “biem” në gjumë a në heshtje varri.

Këtë vështrim po e fillojmë me atë “reagim emotiv dhe folkpatriotik” që dikur iu dedikua një lajmi, si: “…, persona të panjohur kanë demoluar shtëpinë e alfabetit shqiptar në qytetin e Manastirit. Sulmi ka ndodhur rreth orës katër të mëngjesit, ku janë shkaktuar dëme të mëdha materiale…, policia është në vendin e ngjarjes, ndërsa po vazhdojnë hetimet për zbardhjen e rastit”! Këtij reagimi do t’i bashkëngjiten edhe institucione të tjera si, për shembull: “Partia NN, shpreh indinjatën e thellë për dëmtimin që i është bërë Muzeut të Alfabetit në qytetin e Manastirit…, partia NN,  i bën thirrje qeverisë maqedonase të nxjerrë menjëherë përgjegjësit vandalë para drejtësisë si dhe të marrë sa më shpejt masa!?… Se “qeveria” kishte “ndriçuar këtë vaki”, kurrën e kurrës nuk u hetua asnjë provë e vetme. Shoqata e…, reagon ashpër ndaj aktit vandal të sulmit të sotëm në Muzeun e Alfabetit të Gjuhës Shqipe, njëkohësisht “vlerësojmë se ky akt i ulët qyqar i qarqeve të caktuara maqedonase, të ushqyer me albanofobi të skajshme, edhe më tepër prish marrëdhëniet ndëretnike që me aq mund po mundohemi t`i krijojmë si shoqëri shumetnike”!  

Një reagim tjetër paksa “akademik, historik po edhe alarmues” iu kushtua publikimit të së ashtuquajturës “Enciklopedia maqedonase”, një enciklopedi që më shumë ishte një provokim i hapur politik sesa një dokument akademik i mirëfilltë. Dikush për këtë tha, kjo “…, enciklopedi (e Akademisë Maqedonase të Shkencave dhe Arteve, në krye me Bllazhe Ristovskin), mbase u bë shkas që, si asnjë herë më parë, shqiptarët në Maqedoni të flasin me një zë për faktin se në disa kaptina të saj, fyhen dhe njollosën shqiptarët, kontestohet dhe mohohet prejardhja dhe etnogjeneza e tyre dhe përbuzet e gjithë historia kombëtare e shqiptarëve”! Këtij reagimi, iu bashkëngjitën edhe ca kundërshtime të tjera që vinin nga partitë politike dhe shoqatat shqiptare, përfshi aty edhe ato të historianëve, pedagogëve e të tjera të tilla simotra.

Se reagimet e lartpërmendura sa i përket demolimit të shtëpisë së alfabetit shqiptar në Manastir, apo edhe rreth enciklopedisë maqedonase  (nuk) ishin “reagime emotive, folkpatriotike, folklorike, pseudopatriotike, historike, alarmuese”…, se dikush reagoi ashtu ashpër dhe institucionalisht, se dikush këto “vaki” i heshti, se të tjerë këtë e kundërshtuan me atë dialektin dhe me nëndialektin e nahijes së tyre, se dikush reagoi duke ngritur atë zërin e paartikuluar, tjetri duke ngritur dolli, tjetri reagoi me “duart në xhep”, ai shpirtvogli me këmbët mbi tavolinë, ai tjetri duke ngritur vetullat e të tjera të tilla, janë “irelevante”!? Për ne është me rëndësi mungesa e një reagimi tonë (ndërkrahinor-ndërshqiptar) në lidhje me rrëmujën a pështjellimin që ka zaptuar arsimin shqip! A mos vallë “toptan” shqiptarët nuk kanë nevojë për një reagim akademik (qoftë të jetë edhe një reagim ekzotik) ndaj gjymtimeve që hetohen në arsimin tonë, në ndërgjegjen e kombit, a mos vallë nuk kemi nevojë të reagojmë ndaj mungesës së vetevaluimit të punës sonë, a mos vallë nuk kemi nevojë për një reagim të ashpër, të drejtë, të shpejtë a të menjëhershëm ndaj lajmit me sa vijon: “Gjashtë vite prej se në Maqedoni ka nisur të zbatohet matura shtetërore (nga ana e Qendrës shtetërore për vlerësim) shkollat me mësim në gjuhën shqipe shënojnë vetëm regres. Të paktën prej vitit 2008, kur filloi të matet cilësia e shkollave në bazë të notave mesatare të fituara nga testimi i nxënësve për lëndët e maturës shtetërore, shkollat me mësim në gjuhën shqipe e gjejnë veten të radhitura çdo vit e më keq në ranglistat përkatëse. Kështu, për shembull, gjimnazi “NN” që vitin e kaluar gjendej në pozitën e 36, këtë vit është katandisur 14 vende më poshtë. Gjimnazi që dikur ishte krenaria e shqiptarëve të… gjendet sot në vendin e 50 në ranglistën e shkollave sipas rezultateve të maturës 2013.”!? Mos vallë kjo ranglistë është e sajuar!?

A mos vallë sot ne nuk mund të ndërtojmë edhe një tjetër reagim fare dhe fare ekzotik ndaj arsimit shqip që sot e gjithë ditën ballafaqohet me atë infrastrukturën “allaturka” dhe fare pak alternuese, a mos vallë nuk kemi nevojë për një reagim serioz sa i përket arsimit shqip në të gjitha nivelet që sot e gjithë ditën e Perëndisë  ballafaqohet me shterpësi vlerash, shterpësi të pragmatizmit e të tjera shterpësi, a nuk kemi nevojë për një reagim kolektiv ndaj fenomenit “blerja e padijes”(!??) apo ndaj fjalisë më të përfolur a më të lakuar “akademik”: “nxirr paratë, lëri mbi tavolinë dhe ik”!?

A mos vallë, mungesa e një reagimi ekzotik nuk është si mungesa e moralit të asaj mbretëreshës së Danimarkës, e cila për qejfin e saj, dikur moti, kishte angazhuar një plak me mendje femër për këshilltar personal. Ajo gjithmonë ia kishte respektuar a edhe pranuar sugjerimet, po edhe këshillat, ndonëse kjo kishte qenë paksa e rrjedhur nga mendja. Një ditë plaku mendjendritur që nuk u besonte dhe nuk i shërbente çudirave, shkoi të takojë lartmadhërinë e saj për t’i thënë se populli kishte dalë në demonstratë dhe kërkonte bukë! Ajo ishte përgjigjur e çuditur: “Duan bukë!? Po pse nuk hanë biskota”! Dhe ajo vërtetë nuk dinte se ç’ishte buka, sepse as që e kishte parë me sy e lëre më t’ia kishte nuhatur erën.

Nëse këtë vështrim e filluam me atë thënien e poetit francez, atëherë neve na mbetet që  ta përfundojmë me atë mençurinë shkodrane ku, pos të tjerash, thuhet: “Me sa duket ne mbetemi viktimë e përhershme e së vërtetës, si gjithmonë, që durojmë kur duhet ngutur, e ngutemi kur duhet duruar, luftojmë dhe bëjmë zhurmë, kur duhet ndenjur urtë dhe rrimë heshtur, kur duhet thënë ‘açik’ fjala”!

 

ASNJE NGA QEVERITE E DERITANISHME NUK KANE PUNUAR PER KTHIMIN E LIGJSHEM TE PRONES

by

ÇFARË KËRKOJMË NE PRONARET PREJ KRYEMINISTRIT EDI RAMA PREJ GJITHË DEPUTETËVE PREJ POLITIKËS SË BRUKSELIT DHE WASHINGTONIT/

Nga Rrapo Hajredin Danushi*/

Duke ndjekur në TV diskutimet e deputetëve për programin e Qeverisë Rama, me datën 14-15 Shtator 2013, si shtetas ndjej detyrimin qytetar, moral dhe patriotik të ripërsëris edhe një herë ato që kam qenë I detyruar t’ju them politikanëve me dhjetra herë nga 1991 e deri sot. Kanë kaluar dy dekada dhe unë u plaka në drejtimin e Shoqatës “Pronësi me Drejtësi”, duke ju përsëritur politikanëve të njëjtat gjëra që përmbidhen me fjalët: demokracia fillon kur ti ktheni shqiptarit pronën që ja grabiti diktatura; zbatoni detyrimet kushtetuese të përcaktuara qartë në nenet 41 dhe 181,  ndaloni vjedhjen e pronave që po e bëni në emer të ligjit; mos vazhdoni ta shkatërroni vendin,. mos turpëroni më tej veten tuaj, do mbeteni përfundimisht të njollosur. Dhe pa dyshim që rilindja e demokracisë kërkon të fillohet me korigjimin e gabimeve me pronën.

Pjesa e A.Z.Çajupit, që znj. Mersila Doda i lexoi krahut të majtë, në fakt i përshtatet të dy krahëve që kanë qenë në pushtet gjatë këtyre 22 vjetëve. Këtë situatë duhet ta kuptojë dhe ta analizojë në rradhë të parë Kryeministri Edi Rama, sepse për pronën ai ndodhet njëlloj si Sali Berisha në vitin 1991 . Këtë vlerësim duhet ta bëjë dhe ambasadori i BE, Brukseli dhe Ambasadoti i SHBA, dhe keshilltarët e Shtëpisë Bardhë që ndjekin politikën për Shqipërinë dhe Ballkanin, përndryshe përpjekjet e tyre për demokraci do jenë pa sukses.

Sali Berisha dhe  Fatos Nano,  duke mos kthyer pronën tek i zoti kanë ecur në rrugën e tradhëtisë kombëtare. Sistemi që u projektua nga Berisha –Nano sipas udhëzimeve të Katovicës, është hibrid i demagogjisë me disa elementë të çrregullt të demokracisë që kanë shërbyer për të maskuar  anarkinë, kleptokracinë dhe klimën e pandëshkushmërisë për individët që shkelin ligjin. Saliu bëri pronarë ata që nuk kishin asnjë pronë të trashëguar dhe la me gisht në gojë pronatët me prmtimin e kompensimit !!. Nga ky tranzicion pseudodemikratik dalën të fituar një pakicë që kishin  mbështetjen e ndonjë deputeti apo pushtetari dhe nuk pyetën për ligjet dhe për kushtetutën.

Nga deputetët e kësaj legjislature për pronën reflektoi drejtë z. Shpëtim Idrizi (PDIU), duke thënë se nuk mund të kërkohet zgjidhje e pronës së çamëve në Greqi, pa zgjidhur problemin e pronës së shqiptarëve në Shqipëri. Z.Namik Dokle analizoi mirë situatën, pranoi gabimet e bëra, denoncoi mbi 8000 të vrarë për shkak të anarkisë së pronës dhe sistemin korruptiv që është përhapur kudo. Në mënyrë të saktë u shpreh zoti Duka. Z Shehu çuditërisht e vuri theksin tek kompensimi dhe jo tek kthimi dhe kushtetuta, ish kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, shprehu shqetësim për gjetjen e parave për legalizimin ndërsa Sali Berisha dhe deputetët e tjerë nuk përmendën kthimin fizik të devijuar, të pa përfunduar, pushtimin e pronave me ndërtime pa leje dhe pasojat e kësaj situate !!.

Kryeministri Edi Rama ka sot përgjegjesinë historike për kthimin e pronës tek I zoti. Ky është problem më themelor për rilindjen e demikracisë.   Ajo që ne pronarët kërkojmë është që Kryeministri Edi Rama të vendosi prioritet të 100 ditëve të para, çlirimin e pronave nga poseduesit abuzivë dhe kthimi i pronës tek i zoti në përputhje me nenin 41 dhe 181 të Kushtetutës. Kjo kërkesë nuk ka nevojë për premtim pasi është detyrim kushtetues, për të cilën deputetët betohen, por  që politikanët e derisotëm e kanë shkelur. Shqipëria nuk ka se si të pranohet kandidat ne BE pa kthyer pronën në përputhje me nenin 41 dhe 181 të Kushtetutës në këtë gjendje kur shteti ligjor dhe shteti i të drejtës egzistojnë formalisht, por në fakt janë zëvendësuar me “shteti jam unë”, kur pronat I përfiton shkelësi I ligjit dhe janë me mijëra raste kur vendimet e gjykatave nuk ekzekutohen. Deputetët që mendojnë se problemi pronës nënkupton  kompensim apo legalizim, janë pjesë e programit të Katovicës, që synojnë të mbrojnë ata që kanë përfituar padrejtësisht ato prona që duhet tju kthehen pronarëve ose janë prona të shtetit. Këta janë politikanët dhe klanet që kanë përfituar nga amullia e krijuar me ligjet kontradiktore 1991-2013 dhe në këtë kategori mund të jenë dhe Sali Berisha apo Jozefina Topalli, por faktet duhet t’i saktësojnë specialistët.

Të gjithë deputetët i njohin përpjekjet e mëdha të shoqatës tonë për problemin e pronës, problem që e kemi paraqitur edhe në kancelaritë ndërkombëtare por që për 23 vjet kanë rënë në veshin e shurdhër të politikanëve që kanë drejtuar në periudhën 1991-2013. Shoqata e pronarëve me mbështetjen e shumë ekspertëve, ka hartuar draftin për zgjidhjen përfundimtare, të qëndrushme të problemit të pronave. Drafti ynë përmbledh në një ligj të vetëm të 16 ligjet egzistuese, eliminon pikat e dobta dhe përplasjet midis tyre, respekton të drejtën e pronës në harmoni me detyrimet kushtetuese dhe kërkesat e BE dhe zgjidhja e problemit të pronës nuk nevojë për faturë financiare Ky projektligj i mbron vendimet e kthimit të tokës bujqësore të bëra me  ligjin 7501 deri në masën që nuk bien ndesh me nenin 41 të Kushtetutës.  Në faqen www.defendingproperty.com, ku është paraqitur projektligji, kemi pasur vleresime të ndryshme. Kryeministri Edi Rama nëse ka vullnetin ashtu siç ka premtuar,  tashmë e ka të gatshëm instrumentin, projektligjin me të cilin brënda 100 ditëve të para maxhoranca zgjidh aspektin juridik të pronës dhe zbatimi realizohet shpejt pasi nuk ka  faturë financiare për arkën e shtetit. Nëse Kryeministri Edi Rama e fillon me korigjimin e paudhësive me pronën, ai vendos postbllokun ligjor ndaj mafies së pronave, që deri sot është mbështetur nga politikanët. Me zgjidhjen e problemit të pronës, vendoset paqja sociale, Shqipëria futet në rrugën e duhur të zhvillimeve demokratike dhe njëkohësisht e djathta do të ndihmohet të shlyejë një pjesë të mëkateve.

Në lidhje me diskutimet e shumë deputetëve, pavarësisht nga ndryshimet pozitive në këto 23 vjet si rrugët, tunelet, interneti, prokurimet elektronike, NATO etj. etj, por populli nuk jeton në demoraci dhe sistemi nuk është aspak demokratik. Ish kryeministri Sali Berisha, nuk mbajti premtimin dhe shkeli parimin bazë të demokracisë, kthimi tek i zoti të pronës së grabitur. E gjithë periudha 1991-2013 eshte pseudodemokraci, ku korrupsioni me pronat arrin majat më të larta. Edhe sistemi i Enverit pati realizime të padiskutushme si zhdukja e analfabetizmit, zhdukja e malarjes, masivizimi i arsimit, hapja e universitetit, elektrifikimi i vendit etj, Nryshimet positive janë pasoje e punës e djersës dhe e parasë së popullit, por sa për sistemin pa asnjë dyshim Enver Hoxha ndërtoi sistem diktatorial, kriminal dhe antidemokratik. Megjithatë propaganda e quante atë “sistemi më demokratik  në botë“  edhe pse qytetari burgosej nëse dikush e spuinonte se ai kishte biseduar për liritë dhe të drejtat e njeriut, për rëndësinë e pronës private, për parimet e Helsinkit etj.

Besoj se të Qeveria dhe Kuvendi do ta kenë patriotizmin dhe mençurinë për të kuptuar se duhet filluar me korigjimin e gabimeve në ktimin e pronës, pas të cilës mund të bëhen kompensimet dhe legalizimet. Deklarojmë publikisht se jemi në pritje të veprimeve konkrete. Për aq kohë sa maxhoranca dhe Kuvendi, nuk do marri në shqyrtim draftin që i kemi propozuar, duke e përmirësuar atë për të realizuar titujt e pronësisë konform Kushtetutës, por do veprojë si ka bërë deri sot Sali Berisha,  ajo ecën në rrugën e tradhëtisë kombëtare.

Në emër të pronarëve urojmë vullnet të mirë dhe suksese për ndërtimin e themelit të demokracisë, që është realizimi i titujve të pronësisë në përputhje me detyrimet kushtetuese.

*Kryetari Shoqatës Kombëtare “Pronësi me Drejtësi”