• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

ABEDIN DINO-KRENARI E ÇAMËRISË

June 9, 2013 by dgreca

Nga Eugen SHEHU/

I lindur në vitin e largët 1838, Abedini ishte tepër i vogël kur në Çamëri e Labëri kishin nisur revoltat kundër reformave të Tanzimatit.Më vonë,këto revolta ai do t’i përjetonte kurdoherë përmes mbresave dhe kujtimeve të babait,Ahmet Dinos.Ahmeti,aso kohe,mbi të pesëdhjetat u gjend në krye të revoltave popullore.Në këto revolta u hodhën posht mjaft sanksione ekonomike që rëndonin jetën e fshatarit të prapambetur shqiptar,e bënin akoma më të erët fatin e ardhshëm të tij. Ngase ngriti në këmbë qindra burra në Prevezë e rrethina,ngase u lidh me krerët kryesor të revoltës në Labëri e deri në Mallakastër,Ahmet Dino do të thirrej në Stamboll për të dhënë llogari.Gjithsesi,nga dënimet e shpëton vetëm ndershmëria dhe emri i mirë që gëzonte në krejt vilajetin e Çamërisë.Por sidoqoftë, Porta e Lartë nuk mund ta lëre të shkojë në shtëpi.Ahmet Dino internohet në Qytetin e largët Konje,në Anadoll ku edhe vdiq.Ç’far pat lënë trashëgim plaku trim dhe i urtë tek bijtë e tij,Veseli dhe Abedini ? Koha që rodhi më pas si ata krojet e ftohtë të Çamërisë,vërtetoi se pos të tjerave,pos shtëpisë së madhe e tokave,me së pari,plaku i urtë u la djemve të vet amanetin e madh për Çamërinë për këto troje krejtësisht shqiptare por aq të lakmuara prej grekëve.Brenda këtij amaneti të madh u rrit,hodhi shtat dhe lulëzoi krejt jeta e Abedin Dinos.

Pasi mbaron shkëlqyeshëm shkollën e vendlindjes në gjuhën greke,ashtu si plot bashkëmoshatar të vet,Abedini i drejtohet gjimnazit „Zosimea“ të Janinës.Nuk duhet të harrojmë se ky gjimnaz dallohej aso kohe jo vetëm për kulturën e orientuar pro Perëndimit por edhe për shpërndarjen e ideve të iluminizmit evropian.Njëherazi,djaloshi i imët prej Preveze do të mësonte aty edhe greqishten e vjetër,latinishten,frengjishten dhe italishten duke hedhur kësisoj themelet e një kulture të përgjithshme mjaft solide.Por edhe gjuhët e kulturat e Lindjes nuk do të ishin të përbuzura në „Zosimea“.Pikërisht për këtë,njohuritë e marra prej Abedinit ishin mjaft të thella.

Mbas mbarimit me sukses të „Zosimeas“ Abedin Dino do të studiojë në Stamboll jurispondencë dhe ekonomi.Prirja e tij për mësimin dhe ushtrimin e disa gjuhëve e ndihmojnë më së miri për të thelluar njohuritë e veta duke asimiluar një informacion sa ma të bollshëm të marrë prej burrimeve të shumta.Kështu në mesin e viteve 70-të të shekullit të kaluar,Abedinin e emërojnë komisar të bursës së parë në Gallate të Stambollit.Në këtë detyrë,ai drejton mjeshtërisht operacionet finaciare të kësaj burse dhe shquhet sa për veprime të shkathta aq edhe për përfitimin e rrugëve teorike sa ma efektive në rrafsh të kombinacioneve tregëtare.Po të kemi parasysh,burokracinë e administratës së lartë të Portës Osmane,do të bindemi më tepër për vlerat prej nëpunësi ekonomist të Abedin Dinos.

Djaloshi prej Preveze,do të mendonte së thelli kurdoherë për Çamërinë,për ate vend të bekuar të Ilirisë së lashtë.Demokrat nga natyra,ai do të përpiqej kurdoherë të gjente diçka për t’u hapur udhë reformave të reja në të gjitha rrafshet qofshin këto ekonomike,politike apo sociale.Lëvizja e „Osmanëve të Rinj“ e bënë për veti.I ftuar në rrjedhat e saj do të ndjente jo vetëm frymëzimin për të punuar por edhe vetvehten aq të emancipuar dhe kulturuar njëkohësisht.Por kjo lëvizje,që parashihte një të ardhme të qytetëruar,nuk shihej me sy të mirë prej mehmurëve të Sulltanit.Ata bënë ç’ishte e mundur për të zbuluar e shuar këtë lëvizje madje duke dërmuar edhe në largime udhëheqësit e saj.Anipse lëvizja u shuajt me prepotencë,Abedin Dino së bashku me miqtë e tij turq e shqiptarë,u përpoqën që idetë e kësaj lëvizjeje të rezononin sa ma gjatë në opinjonin shoqëror të asaj kohe.Sidoqoftë,në horizontet e jetës shqiptare diçka kish filluar të përflakej.Tashmë dëshirat për të folur e shkruar gjuhën shqipe,për më tepër dritë lirie,ishin të hapura përkundrejt deskurantizmit anadollak.Në Stamboll, krijohet Komiteti i Stambollit me burra shqiptarë të mençur e trima.Në radhët e para të këtij komiteti është Abedini me vëllanë e vet Vesel Dinon.Të dy së bashku,agjitojnë e punojnë pa u friguar duke paraparë shpresa të mëdha edhe për ardhmërinë e prevezës së tyre aq të hijshme.

Rreth Komitetit të Stambollit u mblodhën veprimtarët më të shquar të nacionalizmit shqiptar.Tek e mbramja ata e patën kuptuar ndër të parët se nacionalizmi shoven sllav,bullgar e grek,nëse rritet e fuqizohet,natyrisht bëhet i rrezikshëm për kufijtë e shqipërisë.Prandaj ata duhet të zhvillonin ndjenjën e  tyre nacionale kurdoherë përmes mesazhit të fqinjësisë së mirë pa kaluar në nacionalizmin ekstrem.Abedin Dino,në këto situata do të mbetej kurdoherë largpamës.Ai dinte të dallonte perspektivat shqiptare duke çelur shtigje për ardhjen më shpejt të tyre. Sidoqoftë ajo çka na bën të mendohemi rreth atdhedashurisë së Abedin Dinos,është padyshim pjesmarrja dhe veprimtaria e tij në kuadër të Lidhjes Shqiptare të Prizërenit.Bashkëpunimi i tij i ngushtë në Stamboll me Abdylin,Samiun dhe Naimin,bënë që optika e ndijimeve politike të tij,të zgjerohet.Tashmë ai ka të qartë se kjo lidhje do të jetë një gurrë themeli për pavarsinë dhe lirinë e krejt trojeve shqiptare. Abedini me të vëllanë,shkojnë menjëherë në Prevezë,shesin aty disa pasuri dhe me floririn e grumbulluar shëtisin krejt shqipërinë,në Kosovë e Turqi duke bërë ç’është e mundur të afirmohet çështja kombëtare shqiptare.Në disa prej memorandumeve drejtuar Fuqive të Mëdha,prej trevave të jugut Shqiptar,emri i Abedin Dinos është i pari.S’është e vështirë të kuptohet se ai ka qenë iniciues i tyre. Ai merr pjesë në mjaft takime,vepron intensivikisht por kurdohere kërkon të jetë disi i tërhequr,të mos popullarizohet.Kështu që në funksionet e tij shtetërore u përpoq me çdo mjet për të mbrojtur atdhenë e vet Shqipërinë.Kështu,në fund të luftës ruso-turke,kur disa formacione luftarake greke iu drejtuan Sarandës,ai shfrytëzoi edhe detyrën në Komitetin e Shpëtimit Publik dhe mobilizoi mijëra vullnetare nga Delvina,Vlora e Gjirokastar duke shpëtuar kësisoj coptimin e tokave Shqiptare.Sa për veprimtarinë tij në Lidhjen Shqiptare të Prizërenit mendoj se vlen të thuhet që në çdo takim,bisedë apo kuvend burrash në çamëri,ku merrte pjesë Abdyl Frashëri,fjalën e hapjes e mbante Abedin Dinoja.Të dy këta u lidhën përmes nacionalizmës duke dëshmuar jo vetëm besnikëri ndaj njëri tjetrit por sidomos dashuri ndaj atdheut të tyre.Madje kënga e bukur e popullit,kënga-lapidar e ngritur në kujtesën e kombit thotë :

                                                     „Avdyli me Abedinë,

                                                      miletin në këmë e ngrinë,

                                                      që nga Vlora në Janinë,

                                                      Nga Skrapari në Florinë,

                                                      kërkojnë autonominë,

                                                      për të gjithë Shqipërinë…“

Në vitet 1877-1880,Abedin Dino emërohet në detyrën e Valiut të Selanikut.Por edhe këtu,sytë dhe mendja e tij janë të drejtuara vetëm në Çamëri.Kështu në vitin,1879,me 11 janar,ai organizon në shtëpinë e tij në Prevezë,kuvendin e krerëve shqiptarë të Jugut.Ky kuvend përcaktoi masat konkrete lidhur me aspiratën e shqiptarëve për pavarsi.Edhe pse me detyrë të rëndësishme në Selanik,Abedini nuk rreshtet së kontaktuari me vlezzërit Frashëri,Ismail Qemalin dhe patriot të tjerë shqiptarë të cilët kishin detyra të larta në administratën turke të kohës.

Në qershor të vitit 1880,falë aftësive diplomatike dhe zgjuarsisë Abedin Dino emërohet Ministër i Jashtëm i Portës së Lartë.Në kontaktet e shumta e të drejtëpërsëdrejta me diplomatë të huaj,më tepër kujdes,biri i Prevezës sillte në bisedë çështjen shqiptare,të ardhmen e mjergulluar të saj.Por pas pak kohe,kjo frymë e tij atdhetare ra në sy të mehmurëve të tjerë të perandorisë të cilët nuk vonuan të vinin në dijeni Sulltanin për ndjenjat e theksuara shqiptare të Ministrit Abedin Dino.Ndërkohë edhe disa konsuj në Stamboll patën çuar fjalë në zyrat e Sulltanit për shqiptarin Dino.Ka qenë kjo arsyeja që shumë shpejt,me urdhër të posaçëm,Sulltani e shkarkon nga detyra duke e lënë të lirë „rebelin arnaut nga Preveza“.Në karrigen e Ministrit të Jashtëm të perandorisë osmane,Abedin Dino i shërbeu në kompleks çështjes kombëtare shqiptare e në veçanti Çamërisë së dashur të tij. Ai zbuloi në kohë,përpara diplomacive të huaja,qëllimet aneksuese të greqisë në jugun shqiptar dhe duke bashkëvepruar me krerët e lartë të Lidhjes Shqiptare të Prizërenit ruajti të paprekura trojet shqiptare duke përfituar gjithsesi prej shtrirjeve të mëdha të Portës së Lartë.Sidoqoftë ajo ç’ka nuk duhet harruar në këto momente të pushtetit të madh të tij është fakti se në krejt bisedat me bashkëatdhetarët e vet,ai shprehte sinqeritetin e madh kur thosh :

„Nëse ju e shihni të arsyeshme une e lë pa asnjë merak këtë kolltuk të Stambollit.Une kam qenë e do të jem i lumtur të vij me ju e të luftojë në radhët e Lidhjes Shqiptare të Prizërenit si ushtar i thjesht i saj“.

Por veprimtaria e tij në dobi të çështjes kombëtare,natyrisht do të binte ndesh me parimet e ngurta të administratës së lartë Osmane.Ate do ta thërresin disa herë duke e qortuar e frikësuar ,por Abedin Dinua ngjan se ishte i shurdhër ndaj këtyre friksimeve banale.Ndërkohë ai mban korrespondencë të vazhdueshme me Ahmet Xhevdet Pashën,hartuesin e kodit civil të perandorisë osmane.Ky letërkëmbim ka të bëjë ma tepër me konsulltime të përbashkëta në jurispondencë pasi tek personaliteti i Abedin Dinos,Ahmet Xhevdet Pasha shihte jo vetëm njohësin e thellë të ligjeve por sidomos tejpamësinë e tij në rrafsh të rregullimit të jetës shqoqërore të perandorisë,brenda kornizave të kodit civil.

Edhe pse u internua në Jilldis Qoshk,biri i Prevezës nuk mund të shkëputej në asnjë çast prej punëve intelektuale.Studion pa rreshtur,shkruan traktate filozofike,hulumton në gjuhësi por shkruan edhe letërsi të mirëfilltë.Ç’mund të jenë këto vepra,sa janë,në cilin bodrum të Stambollit rrijnë fshehur,këto janë disa enigma që nëse nuk i zgjidh dot ky shekull që po shkon,të shpresojmë që të zgjidhen në agun e shekullit të ri për ne shqiptarët.Ka patur ndofta një rreze të vagëlluar shprese në zemrën e Abedin Dinos,kur pas njëzet e pesë vjetëve internim,thirret prej Sulltanit në oborrin mbretëror.

Ishte viti 1905.Në pritje për tu takuar me Sulltanin,në një kafene, Abedin Dino helmohet tinëzisht.Shpresat e tij për t’i parë viset e Çamërisë të lulëzojnë,vriten përfundimishtë.Shqiptarë të ndershëm prej Çamërie,Labërie,Shkodre e Kosove e përcjellin për në varr bashkëkombasin dhe patriotin e tyre duke lotuar.Gjashtë vjet më pas,Dervish Hima,një tjetër fatos i nacionalizmit shqiptar,boton në Stamboll librin „Shqiptari“. Në të renditën një varg personalitetesh shqiptare ku padyshim Abedin Dinoja zuri vendin që meritonte.Ai përshkruante aty jo vetëm në ate se çka i dha Shqipërisë por tek e mbramja ç’kontribut të madh çliruan energjitë dhe  vepra e tij në ndihmë të civilizimit të popullit turk.

Por, sa vlera pati jeta e Abedin Dinos,ate mund ta dijnë më mirë njerëzit trima të Çamërisë. Emri i tij,ashtu si edhe vepra e tij,rezonojnë edhe sot në vetëdijen tonë kombëtare.Në këtë kuadër, unë do të thoja se nderimi e respekti për këtë atdhetar të shquar,jeton në çdo vis ku flitet shqip,ku pesha e memorjes ashtë më e madhe se ajo e gurëve.

Bern-Zvicër

 

Filed Under: Featured Tagged With: Abedin Dino, krenari e Camerise

Shqiperia e pafat ne minutat e fundit!

June 7, 2013 by Administrator

Shqipëria, e pafat ! 

Minutat e fundit të lojës i kanë hequr fitoren nga duart Shqipërisë në ndeshjen ndaj Norvegjisë. Kuqezinjtë kanë qenë në avantazh deri në minutën 87, por një pakujdesi në mbrojtje lejoi lojtarin më shtatshkurtër të norvegjezëve të shënonte me kokë golin e barazimit 1-1. 

Shqipëria kaloi në avantazh në fund të pjesës së parë (41’) falë një aksioni individual të Valdet Ramës, i cili depërtoi nga krahu i majtë për të goditur me të djathtën brenda zonës e për të mposhtur portierin norvegjez.

Në pjesën e dytë kombëtarja shqiptare u mbrojt shumë mirë dhe kur dukej se gjithçka do të përfundonte me fitoren e tanëve, Norvegjia arrin të barazojë duke shfrytëzuar pikën e saj më të fortë: goditjet standarte. 

Por, nuk ishte asnjëri nga shtatlartët lojtari që na ndëshkoi, por ai më shtatshkurti i ekipit, Tomas Hogli. Krosimi i Henrikssen nga këndi gjeti pikërisht numrin 2 të Norvegjisë, i cili gjendej krejtësisht i vetëm në qendër të zonës dhe me kokë mposhti Ertrit Berishën.

Renditja – Gjithsesi rezultati 1-1 e ngjit Shqipërinë në vendin e dytë në kuotën e 10 pikëve në grupin E të eliminatoreve të Botërorit “Brazil 2014″. Zvicra kryeson grupin me 1 pikë më shumë, por një ndeshje më pak se ne; ndërsa lajme të mira vijnë nga Islanda e cila humbi në shtëpi ndaj Sllovenisë me rezultatin 2-4.

Zvicra 11 pikë

Shqipëria 10

Islanda 9

Norvegjia 8

Sllovenia 6

Qipro 4 

Filed Under: Featured

Thirrje nga SHBA, për të votuar kandidaten Leonora Laçi në Pukë më 23 Qershorë

June 3, 2013 by dgreca

Legalistët në Amerikë shprehin mbështetjen për kandidatin e PLL-së, në Pukë Leonora Laçi, ndërsa bëjnë thirrje votouesve pukëjanë, që me 23 qershor të votojnë vlerat dhe krenarinë e historisë së Pukës, zonjushën Leonora Laçi/Foto: Elez Ali Neza, Musli Mulosmanaj, Kolonel Xhemail Laci si dhe Sahit Beg Kryeziu/

Nga Beqir SINA/

NEW YORK CITY : Një grup veteranësh të komunitetit emigrantë të vjetër, mbretërorë besnikë, këta, me në krye anëtarin e Seantiti të degës së Partisë Lëvizja e Legalitetit, ish – Oraganizatës Kombëtare Lëvizjes e Legalitetit në Amerikë, zotin Musli Mulosmani, kan njoftuar të shtunën se ata do ta përkrahën me të gjitha mundësit e tyre, kandidaten e Partisë Lëvizja e Legalitetit, për Qarkun e Shkodrës – zona elektorale Pukë, zonjushën Eleonora Laçi, për zgjedhjet e përgjithëshme në Shqipëri, të cilat mbahen më 23 qershor.
Në këtë mesazh shpërndar për shtypin shqiptar zoti Musli Mulosmani një mik dhe bashkëluftëtar i përbetuar anti komunist i Kolenel Xhemal Laçit, u bënë thirrje votuesve pukjanë të votojnë kandidaten për deputete në Parlamentin e Shqipërisë, zonjushen Leonora Laçi, e mbesa e Kolonelit Xhemal Laçit, këtij mbretërori legjendar në SHBA. Ajo është kandidate e PLL, e cila kandidon në koalicionin”Aleanca për punësim, mirëqenie dhe integrim” e kryesuar nga Partia Demokratike.
Mulosmani u bën apel votuesve të Pukës, se duke votuar kandidaten Laçi këtë pinjolle të njërës prej nga familjet më të njohura pukiane, ju do ti ktheni dinjetetin Pukës, dhe do të keni gjithmon pas vetes një zë të fortë në Paralamentin e Shqipërisë, për një Shqipëri Etnike, apostulatin e Mbretit të Shqiptarëve Zogu i Parë. Vota juaj për kandidaten e partisë PLL, është me një vlerë shumë të rendësishme jo vetëm për Pukën dhe partinë që ajo përfaqëson dhe koalicionin dajthtë, por edhe për shqiptarët që të përkrahin kandidaten nga rradhët e partisë Lëvizja e Legalitetit e cila ka si princip të saj vlerat e Mbretërisë Shqiptare.
Në mesazhin e Mulosmanit thuhet se :”Të dashtun miqë të rrethit të Pukës, dhe të Qarkut të Shkodrës, fort të nderuar votues të kësaj zone elektorale, njoftimin se mbesa e Atdhetarit dhe patriotit të njoftun, si në Atdhe ashtu ma shumë në mërgaten tonë antikomuniste në diasporë, e prita me një gëzim të papërshkuar së bashku me bashkëluftëtarët e mi rrugëve të mërgimit për shumë dekada, sepse Eleonora është mbesa e të pavedëkëshimit Kololenal Xhamai Laçi, kandidate për deputete në zgjedhjet e 23 Qershorit në Shqipëri. Përfitojë nga ky rast tju bëjë thirrje ta përkrahini dhe të votoni për kandidaten LEONORA LAÇI, e cila na nderon ne të gjithve por natyrishtë dhe mbar Pukën, që Kolonel Xhemal Laçi e deshti aq shumë”
Thirrjes së grupit të veteranëve të komunitetit emigrantë të vjetër, mbretërorë besnikë, këta, me në krye anëtarin e Seantiti të degës së Partisë Lëvizja e Legalitetit, ish – Oraganizatës Kombëtare Lëvizjes e Legalitetit në Amerikë, zotin Musli Mulosmani, bër pukjanëve për të votuar me 23 qershor kandidaten e PLL , znj. Leonora Laçi i është bashkuar edhe publicisti, kritiku letrar, shkrimtarit të disa librave, autorit Tomë Mrijaj, Sekretar i Përgjithshëm i “Lidhjes së Tretë të Prizrenit”, disa vatranë dhe mbretërorët Legalistët e njujorkut.
Zonjusha Laçi, është pinjolle e kësaj familje pukjane me tradita të vyera kombëtare, patriote e zjarrtë, e cila i ka dhënë shumë kombit tonë. Ajo është e mbesa e Kolenelit të Mbretit të Shqiptarëve Xhemal Laçit.

Kolenel XHemal Laçi është një nga figurat më të rëndësishme të historisë së Shqipëris që dha kontribut në sferën politike, ku u dallua për përpjekjet e tij – për përmbysjen e komunizmit në Shqipëri. Ai gjithë jetën e tij i’a dedikoi kombit tonë, këtë e tregon fakti që dhe në emigrim ai punoi për të rrëzuar sistemin komuniste të instaluar pas Luftës së Dytë Botërore, me ardhjen në vendin tonë të regjimit diktatorial të Enver Hoxhës, me qëllim për të vendosur sistemin demokratik në Shqipëri dhe lirinë e Shqiptarëve të roberuem.

Rrugën e tij në dobi të Shqipërisë, duket se po e ndjek mbas kaq dekadash duke u futur me guxim dhe largëpamësi në politikë, edhe e mbesa e tij – 21 vjeçare, studentia në degën e historisë në Universitetin “Luigj Gurakuqi “të Shkodrës, zonjusha Leonora Laçi, e cila ka shpallur zyrtarisht kandidaturën e saj për një vend në Parlamentin e Shqipërisë, në zonën elektorale nga e ka edhe origjinën e saj në Pukë.

Në një intervistë të posaçme për gazetën kombëtare Bota Sot, kandidatja e PLL, znj. Laçi foli javën e kaluar se si i hyri ajo kësaj fushate, duke thënë se ” që të përfaqsosh Pukën dhe Malësinë e Madhe në këtë qark kërkon vullnet, vendosmëri dhe aftësi.”

Njëkohësisht, ajo ka pohuar se origjina e saj e ka shtyrë që të hyjë politikes megjithëse studion për historinë. “Që ti futem politkiës më shtyu geni…Politka kërkon njerëz guximtar e mendoj se kjo cilësi nuk më mungon.Kush guxon del i fituar.” thotë znj. Laçi në intervistën e parë, të saj prej se kur shpalli kandidaturën e saj – për herë të parë, prej se kur ajo u përzgjodh nga Partia Lëvizja e Legalitetit në listën për kandidateve të kësaj partie në zgjedhjet Parlamentare që do të mbahen me 23 Qershor në Shqipëri.

 

Filed Under: Featured Tagged With: Leonora Laci, Mulosmanaj, nga Beqir Sina

“Ditar periferie” i Dom Gjergj Meta do te promovohet me 6 qershor ne New York

June 1, 2013 by dgreca

“Ditar periferi” , shkruar nga dom Gjergj Meta, do te promovohet ne New York(Yonkers)  me 6 qershor. Njoftimin e percolli z. Gjergj Balaj, permes ketij mesazhi: Te dashur miq, te enjten me date 6 qeshor 2013 ne oren 7PM do te mblidhemi prane Zuppa’s Restaurant and Lounge, 59 Main St, Yonkers, NY 10701 per nje takim vellazeror ne te cilin do te behet paraqitja e librit te Dom Gjergj Metes ” Ditar Periferie” dhe gjithashtu do te mblidhen fonde per ristrukturimin e famullise dhe te ambjenteve famullitare te Kishes “Shen Lucia” Ne Durres, ku dom Gjergji eshte caktuar Famullitar.

DOM GJERGJ META is in town and will be promoting his new book ” Ditar Periferie” He has also been appointed to serve as pastor of Saint Lucia historical parish “in Durres.. Lets show our support for him on his new mission.
Cover charge $25.00 per person.

 

Filed Under: Featured

NJË VIT PËR TË KUJTUAR PRESIDENTIN JOHN KENNEDY

May 31, 2013 by dgreca

Nga Frank Shkreli/
Xhon F. Kennedy u betua në detyrën e presidentit të Shteteve të Bashkuara më 20 Janar, 1961. Fjalimi i tij me atë rast mbahet mendë si një prej fjalimeve më të rëndësishme dhe më të cituar, në të cilin ai u bëri thirrje amerikanëve që të aktivizohen, duke thënë:  “Mos pyet se çfarë mund të bëjë vendi yt për ty, por pyet se çka mund të bëjsh ti për atdheun tëndë.”   Duke iu drejtuar vendeve të botës, ai u bëri thirrje që  ato të bashkohen në luftën kundër atyre që ai i cilësoi, si “armiqtë e përbashkët të njeriut: tiranisë, varfërisë, sëmundjeve dhe luftës.”
Viti 2013 shënon 50-vjetorin e vitit të fundit të jetës së ish-Presidentit të ri amerikan, dhe kalendari i këtij viti është i mbushur me aktivitete përkujtimore nga jeta dhe veprimtaria e presidentit më të ri amerikan i cili u vra në Dallas të shtetit Teksas, 50-vjetë më parë.  Janë planifikuar një numër përkujtimesh me rastin e 50-vjetorit të vdekjes së njërit prej udhëheqsve më të admiruar jo vetëm në Amerikë por edhe në botë, si përkrahës i lirisë dhe i demokracisë.    Presidenti Barak Obama, do të vizitojë Berlinin në Qershor për të kujtuar  50-vjetorin e fjalimit të famshëm anti- komunist të presidentit Kennedy, “Ich Bin Ein Berliner”, kur u ka thënë berlinasve të izoluar e të bllokuar nga komunistët, se unë jam me ju, ndonëse edhe “unë jam një berlinas”.   Qyteti Dallas ku është vrarë Presidenti Kennedy do të kujtoj 50-vjetorin e vrasjes dhe është në plan të botohen një numër librash të reja mbi jetën dhe veprimtarinë e John F Kennedy.
Përveç shqetësimeve të tij të mbrendshme të Amerikës në atë kohë,  Xhon Kennedy ishte posaçërisht i shqetësuar mbi mundësinë e shpërthimit të një lufte bërthamore midis kampit komunist të kryesuar nga Bashkimi Sovjetik dhe botës përendimore, të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara,  luftë nga e cila miliona veta mund të kishin vdekur.   Lufta e Ftohët, megjithëse nuk kishte rezultuar në ndonjë përleshje të armatosur midis dy kampeve, ishte diçka ndryshe.   Përveç tjerash, ishte një luftë midis sistemit diktatorial komunist sovjetik dhe sistemit demokratik amerikan të qeverisjes.   Ishte një luftë që shpesh i çoi të dy palët në prag të luftës bërthamore, siç ndodhi me krizën e lindur nga vendosja e raketave bërthamore sovjetike në Kubë, në vitin 1962 dhe  me krizën  në qytetin e ndarë të Berlinit.
Presidenti Kenndy mbahet mendë, megjithëse me një mandat të shkurtuar nga plumbat e një vrasësi, si një president që donte që Shtetet e Bashkuara të shkonin përpara drejtë së ardhmes, me zbulime të reja në shkencë e teknologji, me përmirësime në fushën e arsimit, punësimit e të tjera.   Por mbi të gjitha, ai donte demokracinë dhe lirinë për të gjithë njerëzit në botë.
Në këtë drejtim, ai themeloi, Korpusin e Paqës, një program ky i cili edhe sot bën të mundur që amerikanët të shkojnë si vullnetarë për të punuar kudo në botë, ku ndihet nevoja dhe  në fusha të ndryshme, si për shembëll në arsim, bujqësi, përkujdesje shëndetsore, ndërtimtari, e tjera.   Presidenti Kennedy mbetet në histori gjithashtu si presidenti amerikan i cili bëri të mundur që Shtetet e Bashkuara të ishin vendi numër një në eksplorimin e hapësirës. “Asnjë vend, që pret të udhëheq vendet e tjera, nuk mundë të mbetet mbrapa në garën për eksplorimin e hapësirës”, ka thënë Xhon Kenned.   Si përfundim i përkushtimit të tij në këtë fushë, Shtetet e Bashkuara qenë të parat që dërguan astronautët në Hënë.
Presidenti Kennedy, gjatë mandatit të shkurtë të tij u përball me një seri problemesh të mbrendshme këtu në Shtetet Bashkuara, mbi të gjitha me problemin e diskriminimit racial të asaj kohe.   Ndasia raciale ishte tepër e theksuar, megjithëse Gjykata e Lartë kishte vendosur se ishte kundër kushtetutës, disa shtete jugore praktikonin gjithnjë diskriminimin kundër zezakëve.Vdekja e Presidentit Kennedy pat shkaktuar dhëmbje të madhe në radhët e amerikanëve dhe anë e mbanë botës.   Megjithë mandatin e shkurtër të presidentit John Kennedy, ai gjithnjë konsiderohet si një ndër presidentët më të mirë të Amerikës dhe mbahet mend për një trashëgimi si udhëheqës i fortë me një personalitet dhe realizime dhe suksese të dukshme, kur të merret parasyshë periudha e shkurtër që ai ka shërbyer në Shtëpinë e Bardhë.    Ai mbahet mend për gjakftohësinë përballë marrjes së vendimeve shumë të vështira, siç ishte vendimi se ç’duhej bërë në lidhje me raketat bërthamore që komunistët sovjetikë kishin vendosur në Kubën e Fidel Kastros në vitin 1962.   Ai njihej gjithashtu si një orator elokuent, fjalimet e të cilit ishin shumë frymëzuese dhe konsiderohen gjithnjë aktuale edhe sot pas 50 vjetësh.   Megjithëse ai vetë vinte nga një familje e pasur, John Kennedy kujtohet  për programet qeveritare dhe legjislacionin në mbështetje të të varfërve, dhe të moshuarve.   Presidenti Kennedy, si çdo udhëheqës tjetër ka bërë gabime, por gjithmonë shprehte një entuziazëm të madh për të ardhmen, duke besuar se çdo problem mund të zgjidhet me bashkpunim me njëri tjetrin, për derisa interesat e vendit janë mbi të gjitha interesat e tjera.

Ndonëse njëri me mendime  liberale dhe tjetri konservator, në krahasim me presidentë të tjerë, biografi i Presidentit Kennedy, Robert Dallek i tha gazetës USA Today se,  “Presidenti Kennedy dhe  Presdienti Reagan i dhanë këtij vendi një frymë optimizmi dhe shprese.   Ata përfaqësonin vlerat më të mira të këtij vendi.”    Si Presidenti Kennedy ashtu edhe Presidenti Reagan besonin fuqimisht në lirinë dhe demokracinë jo vetëm për amerikanët, por për të gjithë popujt e botës — ata besonin në shkëmbimin e lirë të informacionit dhe në të drejtat e njeriut.   Pasi ky vit shënon gjithashtu edhe 70-vjetorin e Zërit të Amerikës, ia vlenë të përmendet vizita dhe fjalimi i Presidentit John Kennedy me rastin e 20-vjetorit të Zërit të Amerikës me ç’rast ai ka thënë se, “liria e informacionit është një e drejtë themelore e njeriut”, dhe shtoi se, “Ky është kodi i Zërit të Amerikës.   Ne mirëpresim mendimet e të tjerëve.  Ne kërkojmë shkëmbimin e lirë të informacionit matanë kufijve, oqeaneve dhe perdeve të hekurta dhe murve prej guri.   Ne nuk kemi frikë t’i paraqesim popullit amerikan të vërtetën mbi të mirat dhe të këqiat, as nuk kemi frikë nga idetë dhe fillozofitë e huaja dhe as nga vlerat konkuruese.    Një komb i cili ka frikë të lejojë popullin e vet të gjykojë dhe të vendosë vet,  për të vërtetën dhe gënjeshtrat në një treg të lirë të ideve, ai është një komb i cili ka frikë nga populli i vet.   Prandaj Zëri i Amerikës mban një përgjegjësi të madhe, pasi barra e së vërtetës nuk është e lehtë.”   Në atë fjalim tek Zëri i Amerikës, 50-vjetë më parë, presidenti Kennedy parashikoi revolucionin dhe modernizimin e teknologjisë së medias dhe të shpërndarjes së informacionit nepërmjet internetit, duke thënë se 20-vjetët e ardhëshme do të paraqisnin mundësi  jashtzakonisht të mëdha por edhe sfida të ndërlikuara në fushën e teknologjisë së informacionit.

Nepërmjet Zërit të Amerikës, që në atë kohë ishte i vetmi mjet komunikimi me popujt e botës,  John Kennedy, në fjalimin e tij me rastin e betimit si president i ri i Amerikës, lajmëroi botën se Shtetet e Bashkuara kishin një udhëheqës të  ri, i cili  e konsideronte përhapjen e komunizmit si një plagë për njerëzimin që vetëm me përdorimin e forcës detyronte zbatimin e një ideologjie kundër vullnetit të popujve të robëruar, një ideologjie që ai e konsideronte si e kundërta e lirisë dhe demokracisë.   Qëndrimin e tij të vendosur  në lidhje me komunizmin ndërkombëtar të kohës, John Kennedy e bëri shumë të qartë kur tha këto me rastin e betimit si president: “Le ta marrë vesh çdo komb, pa marrë parasyshë nëse na e don të mirën ose të keqen, se ne do të paguajmë çdo çmim, do të durojmë çfardo barre  dhe do të përballemi me të gjitha vështirsitë, se ne do të përkrahim çdo mik, do të kundërshtojmë çdo armik, me qëllim për të siguruar mbijetesën dhe suksesin e lirisë në botë”.   Më tej, John Kennedy vazhdoi paralajmërimin e tij në mbrojtje të lirisë dhe demokracisë, duke shtuar se, “në historinë e gjatë të botës, vetëm disa brezave u ka takuar të luajnë rolin e mbrojtësit të lirisë në kohën e rrezikut më të madh ndaj saj.   Unë nuk tërhiqem nga këjo përgjegjësi, përkundrazi unë e mirpres atë.   Unë nuk besoj se ndonjëri prej nesh do të ndërronte vendin me  ndonjë popull tjetër ose  brez  tjetër.    Energjia,  besimi dhe devocioni që ne sjellim drejtë këtij qëllimi, do të shëndrisë vendin tonë dhe të gjithë ata që i shërbejnë atij dhe – drita nga ky zjarr, me të vërtetë, do të ndriçojë mbarë  botën.”

Fjalimet e John Kennedy janë të llojit që frymëzojnë gjeneratat e të gjitha kohërave,  kur thonte se, “nuk duhet të mbyllim sytë ndaj ndryshimeve që ekzistojnë midis nesh, por le të vlerësojmë interesat e përbashkëta dhe mënyrat me të cilat mund të zgjidhen ndryshimet midis nesh.   Dhe nëqoftse nuk mund t’i zgjidhim tani ndryshimet  që ekzistojnë midis nesh, atëherë të pakën të përpiqemi që të bëjmë këtë botë më të durueshme dhe më të pajtueshme ndaj ndryshimeve që ekzistojnë midis njerëzve.   Sepse, më në fund,  janë lidhjet bazë dhe gjërat e përbashkëta mes njëri tjetërit si banorë të këtij planeti të vogël, ato që kanë rëndësi.   Ne, të gjithë marrim frymë nga i njëjti ajër.  Të gjithë ne punojmë dhe shpresojmë për një të ardhme më të mirë për fëmijtë tanë.   Dhe të gjithë ne jemi të vdekshëm.”

Paqëja në botë ishte për te një vizion i realizueshëm.   “Paqëja në botë”, ka thënë John Kennedy, “sikurë dhe paqëja në komunitete, nuk nevojitë që çdo njeri ta duaj të afërmin e vet, por kërkon vetëm që ata të jetojnë së bashku duke toleruar njëri tjetrin, duke u përpjekur që mosmarveshjet të zgjidhen në mënyrë paqësore.”

Siç thuhet edhe në portalin e përkujtimit të 50-vjetorit të vdekjes së John Kennedy, “le të shërbejë ky përvjetor për të celebruar të kaluarën, duke zgjuar të ardhmen”,  dhe të nxjerren mësime dhe shpresa për të ardhmen e njerëzimit nga  një udhëheqës i ri amerikan me kurajo dhe vizion, nga një moment tepër kritik në historinë e Shteteve të Bashkuara dhe të botës – jeta e të cilit u ndërpre para kohe nga plumbi i një vrasësi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Filed Under: Featured Tagged With: Frank shkreli, nje vit, per te kujtuar, presidentin Kennedy

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 874
  • 875
  • 876
  • 877
  • 878
  • …
  • 900
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT