Medina Pasoma / RTKlive/

Ish-sekretarja e Shtetit të Shteteve të Bashkuara, Hillary Clinton, në përshëndetjen e saj virtuale në Forumin Ndërkombëtar për Gratë, Paqen dhe Sigurinë, ka çmuar rrugëtimin e Kosovës ndër vite në aspektin e barazisë gjinore, veçanërisht përfaqësimin dy herë nga presidente gra.

“Në dekadat prej kur Kosova është bërë shtet i pavarur, aktivistet kanë siguruar progres kuptimplotë për të siguruar barazinë gjinore në sektorin publik dhe politik. Pas shumë vitesh ja keni dalë që të siguroni për viktimat e dhunës seksuale, ju keni zgjedhur presidenten e parë dhe tani të dytën që janë të përkushtuara për ruajtjen dhe forcimin e paqes, zgjerimin e mundësive ekonomike dhe duke dëshmuar që bashkëpunimi sjellë më shumë rezultat”, ka thënë ajo.

Clinton organizimin e këtij forumi e ka cilësuar si vendosmëri për forcim të grave.

“Gratë nuk janë vetëm viktima të dhunës, gratë posaçërisht në Kosovë, kanë luajtur rol tepër të rëndësishëm gjatë gjithë këtyre viteve, jam e lumtur për themelimin e kësaj qendre të ekselencës, demokracitë tona janë më te fuqishme kur gratë përfshihen. Ju tashme keni dy presidente gra në Kosovë. Jam e emocionuar të shoh se si ky forum ka arritë synimet e tij, unë jam e përkushtuar për të qenë pjesë e arritjeve dhe përpjekjeve për fuqizimin e gruas”, ka deklaruar ajo, raporton RTKlive.

Ndërkaq fjalimi i saj është pritur me duartrokitje dhe ngritje në këmbë të pjesëmarrësve në Forum.

Astrit Lulushi/

Pastaj erdhën grekët. Me dinakërinë e tyre, ata tërhoqën ilirë, dorë, trakas, maqedonë e epirotë, i hodhën (financuan) në luftra për të pushtuar e përhapur gjuhën, kulturën e tyre, dhe në fund i quajtën të vetët.  

Grekët vazhdojnë të pretendojnë se ‘Pirro i Epirit’ ishte grek, kur gjithë bota e di se ai ishte ilir. 

Kjo është e vërteta, e cila tregon se historia u shtrembërua që kur grekët filluan të shkruanin historinë e tyre.  Ata përvetësuan eposin, mitet e legjendat vendase, duke krijuar etnosin grek. 

Në përshkrimin e Pausanias për Greqinë, kur diskuton veprimet ushtarake të Pirros, ai shprehet se

më e rëndësishmja nga arritjet e tij ishte lufta kundër romakëve, “duke qenë greku i parë që ne njohim që e bëri këtë” (këto fjalë zënë vend tek një i huaj dhe merren seriozisht). 

Pausanias ishte udhëtar dhe gjeograf grek i shekullit të dytë, gjatë mbretërimit të Perandorisë Romake. Ai rendit arritjet e Pirros, duke përfshirë dëbimin e Demetrit nga froni maqedonas. Pausanias e konsideron vendimin e Pirros për të luftuar kundër romakëve si aktin më të famshëm, dhe se “është greku i parë që e ka bërë këtë”.

Kemi pastaj Marcus Tullius Ciceron, i cili konsiderohej një nga oratorët më të mëdhenj të kohës së tij. Ai ishte i arsimuar. Ciceroni thoshte se fliste më shpesh në greqisht, sepse mësuesit e tij kryesorë kishin qenë grekë – kjo ishte Roma, perandori i ringjallur greke, e transplantuar. 

“Nëse të gjitha luftërat që kemi zhvilluar kundër grekëve duhen përbuzur, atëherë le të përqeshet triumfi i Marcus Curius mbi mbretin Pirro; i Titus Flamininus mbi Filipin; i Marcus Fulvius mbi etolët; fitorja e Lucius Paullus mbi mbretin Perses; ajo e Quintus Metellus mbi Filipin e rremë; dhe ajo e Lucius Mummius mbi Korintasit”.

Këtu Ciceroni e numëron edhe Pirron në mesin e “grekëve”. Mendoj se është e drejtë të thuhet se Pausanias dhe Ciceroni e dinin ndryshimin midis greqishtes dhe ilirishtes, duke pasur akses në më shumë burime mbi këtë temë, dhe se burimi grek, ku ata u mbështetën, e përshkruan Pirron si grek.  

Në fakt, Jetët Paralele të Plutarkut, të cilat dallonin romakët  dhe grekët, ai e kishte Pirron si paralel me Gaius. Madje edhe Aleksandrin e Maqedonisë, Plutarku e quan grek. Aleksandri i Madh e shihte veten si pasardhës i Herkulit, Akilit dhe Kirit; Plutarku e krahason me Cezarin, i cili qau kur lexoi jetën e Aleksandrit.

Marius përshkruan se Pirro ishte pasardhës i Akilit, por nuk thote asgjë për urrejtjen e Mirmidonit, dhe se shkoi në Luftën e Trojës si aleat i fqinjëve grekë.  

Burime më të vjetra greke i përshkruajnë molosët si grekë, duke përfshirë Herodotin (i diskretituar si historian nga vetë grekët), i cili i vendos molosët midis fiseve të tjera greke. 

Pirro i Epirit nuk ishte grek, por si shokët e tij epirotë, ishte mbret i molosëve, siç kishin qenë më parë Aleksandri i Madh, dhe idhulli i tij Akili e ndonjë tjetër. 

Nga Rafael Floqi/

Mes një presidence të rrethuar nga dështimet e parandalimit – në Afganistan, Ukrainë dhe Lindjen e Mesme – politika e Kinës e administratës Biden ka spikatur si një pikë relativisht pozitive. Administrata ka forcuar aleancat e SHBA-së në Azi, ka kufizuar aksesin kinez në teknologjitë kritike të SHBA-së dhe ka miratuar disponimin dypartiak për konkurrencë. Megjithatë, administrata po i shpërdoron këto përfitime të hershme duke rënë në një kurth të njohur: duke i dhënë përparësi një shkrirjeje afatshkurtër të marrëdhënieve me udhëheqësit e Kinës në kurriz të një fitoreje afatgjatë mbi strategjinë e tyre keqdashëse. Politika e ekipit Biden për “menaxhimin e konkurrencës” me Pekinin rrezikon të theksojë proceset mbi rezultatet, stabilitetin dypalësh në kurriz të sigurisë globale dhe nismat diplomatike që synojnë bashkëpunimin, por gjenerojnë vetëm vetëkënaqësi. Shtetet e Bashkuara nuk duhet të menaxhojnë konkurrencën me Kinën; duhet ta fitojnë.

Pekini po ndjek një sërë nismash globale të dizajnuara për të shpërbërë Perëndimin dhe për të futur në një rend antidemokratik. Ajo po garanton diktaturat ekspansioniste në Rusi, Iran, Korenë e Veriut dhe Venezuelë. Ajo ka më shumë se dyfishuar arsenalin e saj bërthamor që nga viti 2020 dhe po ndërton forcat e saj konvencionale më shpejt se çdo vend që nga Lufta e Dytë Botërore. Këto veprime tregojnë se Kina nuk po synon një ngërç. As Amerika nuk duhet. Si do të dukej fitorja?

Sundimtarët komunistë të Kinës do të hiqnin dorë nga përpjekjet për të mbizotëruar në një konflikt të nxehtë ose të ftohtë me Shtetet e Bashkuara dhe miqtë e saj. Dhe populli kinez – nga elitat në pushtet tek qytetarët e zakonshëm – do të gjente frymëzim për të eksploruar modele të reja zhvillimi dhe qeverisjeje që nuk mbështeten në shtypjen brenda vendit dhe në armiqësinë e detyruar jashtë vendit. Përveç qartësisë më të madhe për qëllimin e saj përfundimtar, Shtetet e Bashkuara duhet të pranojnë se arritja e tij do të kërkojë fërkime më të mëdha në marrëdhëniet SHBA-Kinë.

Uashingtonit do t’i duhet të miratojë retorikë dhe politika që mund të ndihen të pakëndshme konfrontuese, por në fakt janë të nevojshme për të rivendosur kufijtë që Pekini dhe bashkëpunëtorët e tij po shkelin. Kjo do të thotë t’i imponosh kosto liderit kinez Xi Jinping për politikën e tij të nxitjes së kaosit global. Do të thotë të flasësh me çiltërsi për mënyrat se si Kina po dëmton interesat e SHBA. Do të thotë rritje e shpejtë e aftësive mbrojtëse të SHBA-së për të arritur avantazhe cilësore të pagabueshme ndaj Pekinit. Kjo do të thotë ndërprerje e aksesit të Kinës në teknologjinë perëndimore dhe zhgënjim i përpjekjeve të Xi për të kthyer pasurinë e vendit të tij në fuqi ushtarake. Dhe kjo do të thotë të ndjekësh diplomacinë intensive me Pekinin vetëm nga një pozicion i forcës amerikane, siç perceptohet si nga Uashingtoni ashtu edhe nga Pekini.

Asnjë vend nuk duhet të shijojë një luftë tjetër të ftohtë. Megjithatë, një luftë e ftohtë tashmë është duke u zhvilluar kundër Shteteve të Bashkuara nga udhëheqësit e Kinës. Në vend që të mohojë ekzistencën e kësaj lufte, Uashingtoni duhet ta zotërojë atë dhe ta fitojë atë. Deklarata të vakëta që pretendojnë sikur nuk ka luftë të ftohtë, paraqesin një luftë të nxehtë; ato sinjalizojnë vetëkënaqësi për popullin amerikan dhe pajtim për udhëheqësit kinezë. Ashtu si Lufta e Ftohtë origjinale, Lufta e re e Ftohtë nuk do të fitohet me gjysmë masa ose me retorikë të ndrojtur. Fitorja kërkon të pranohet hapur se një regjim totalitar që kryen gjenocid, nxit konfliktin dhe kërcënon luftën nuk do të jetë kurrë një partner i besueshëm. Ashtu si politikat e diskredituara të zbutjes që Uashingtoni miratoi në vitet 1970 për t’u marrë me Bashkimin Sovjetik, qasja aktuale do të sjellë pak bashkëpunim nga udhëheqësit kinezë duke forcuar bindjen e tyre se ata mund të destabilizojnë botën pa u ndëshkuar.

Politika e administratës për Kinën fillimisht tregoi premtim. Presidenti Joe Biden mbajti tarifat që Presidenti Donald Trump kishte vendosur mbi eksportet kineze në përgjigje të vjedhjes së shfrenuar të pronës intelektuale të SHBA. Ai rinovoi, me disa rregullime, urdhrat ekzekutivë që Trump kishte lëshuar për të kufizuar investimet në disa kompani të lidhura me ushtrinë kineze dhe për të bllokuar importin e teknologjive kineze të konsideruara si një kërcënim për sigurinë kombëtare. Në një hap veçanërisht të rëndësishëm, në tetor 2022, Biden zgjeroi ndjeshëm kontrollet e administratës Trump mbi eksportin e gjysmëpërçuesve të nivelit të lartë dhe pajisjet e përdorura për t’i bërë ato, duke ngadalësuar planet e Pekinit për të dominuar prodhimin e mikroçipëve të avancuar. Në të gjithë Azinë, diplomatët e Biden tërhoqën aleatët e vjetër dhe partnerët më të rinj më pranë njëri-tjetrit. Ata organizuan samitet e para të Dialogut Katërpalësh të Sigurisë, duke mbledhur liderët e Australisë, Indisë, Japonisë dhe Shteteve të Bashkuara dhe mblodhën samite trepalëshe të profilit të lartë me krerët e Japonisë dhe Koresë së Jugut. Biden zbuloi gjithashtu AUKUS, një pakt mbrojtës midis Australisë, Mbretërisë së Bashkuar dhe Shteteve të Bashkuara. Siç doli, megjithatë, agresioni do të vinte nga drejtimi i kundërt, në Evropë.

Më pak se pak javë përpara se të pushtonte Ukrainën, presidenti rus Vladimir Putin kishte nënshkruar një pakt sigurie “pa kufij” me Xi në Pekin. Në një hap të kujdesshëm pas pushtimit, Biden tërhoqi një vijë të kuqe duke paralajmëruar Xi në një video-telefonatë se qeveria e SHBA do të vendoste sanksione gjithëpërfshirëse nëse Kina do t’i jepte “mbështetje materiale” Moskës. Megjithatë, Xi gjeti shumë mënyra për të mbështetur makinën ruse të luftës, duke dërguar gjysmëpërçues, dronë të paarmatosur, barut dhe mallra të tjera. Kina gjithashtu furnizoi Moskën me para shumë të nevojshme në këmbim të dërgesave të mëdha të naftës ruse. Zyrtarët kinezë, sipas Departamentit të Shtetit të SHBA-së, madje shpenzuan më shumë para për propagandën pro-ruse në mbarë botën sesa vetë Rusia. Pekini po bashkërendonte gjithashtu më ngushtë me Iranin dhe Korenë e Veriut, edhe pse ato regjime dërguan armë për të ndihmuar Moskën të bënte luftë në Evropë. Megjithatë Uashingtoni po ndiqte politika të heshtura – njëkohësisht duke i rezistuar Rusisë, duke qetësuar Iranin, duke frenuar Korenë e Veriut dhe duke ndjekur një përzierje rivaliteti dhe angazhimi me Kinën – që shtohej në diçka haptazi jokoherente.

Në të vërtetë, situata që Xi kishte parashikuar në fillim të administratës së Biden po bëhej realitet: “Karakteristika më e rëndësishme e botës është, me një fjalë, ‘kaosi’ dhe kjo prirje duket se do të vazhdojë,” i tha Xi një seminar i zyrtarëve të nivelit të lartë të Partisë Komuniste në janar 2021. Xi e bëri të qartë se ky ishte një zhvillim i dobishëm për Kinën. “Kohët dhe tendencat janë në anën tonë,” tha ai, duke shtuar, “Në përgjithësi, mundësitë i tejkalojnë sfidat.” Në mars 2023, Xi kishte zbuluar se ai e shihte veten jo vetëm si një përfitues i trazirave mbarëbotërore, por edhe si një nga arkitektët e saj. “Tani për tani, ka ndryshime, të tilla si ne nuk i kemi parë për 100 vjet,” i tha ai Putinit në kamera ndërsa përfundonte një vizitë në Kremlin. “Dhe ne jemi ata që i drejtojmë këto ndryshime së bashku.” Nëse ndonjëherë ishte koha për të tërhequr vëmendjen Pekinit për nxitjen e kaosit dhe për të filluar imponimin sistematik të kostove ndaj vendit si përgjigje, ishte fillimi i vitit 2023. Biden, në mënyrë të pashpjegueshme, po bënte të kundërtën.

Më 1 shkurt, banorët e Montanas vunë re një sferë masive, të bardhë që lëvizte drejt lindjes. Administrata tashmë po gjurmonte balonën e spiunazhit kinez, por kishte planifikuar ta linte të kalonte sipër pa njoftuar publikun. Nën presionin politik, Biden urdhëroi që baloni të rrëzohej pasi arriti në Oqeanin Atlantik dhe Sekretari i Shtetit Antony Blinken shtyu një udhëtim të planifikuar në Pekin për të protestuar kundër ndërhyrjes. Raportet e shtypit sugjeruan se administrata kishte mbajtur heshtje për balonën në mënyrë që të mblidhte informacione rreth saj. Por një model shqetësues i nënvlerësimit të fyerjeve nga Pekini do të vazhdonte në kontekste të tjera.

Deklaratat e vakëta që pretendojnë sikur nuk ka luftë të ftohtë, paraqesin një luftë të nxehtë. Në qershor 2023, rrjedhjet në shtyp zbuluan se Pekini, në një jehonë të jashtëzakonshme të Luftës së Ftohtë, po planifikonte të ndërtonte një bazë të përbashkët stërvitore ushtarake në Kubë dhe kishte zhvilluar tashmë një strukturë të inteligjencës sinjalizuese atje që synonte Shtetet e Bashkuara. Pasi një zëdhënës i Këshillit të Sigurisë Kombëtare i quajti të pasakta raportet për objektin e spiunazhit, një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë që foli në mënyrë anonime për shtypin i minimizoi ato duke sugjeruar se spiunimi kinez nga Kuba nuk ishte “një zhvillim i ri”.

Administrata gjithashtu përshëndeti me një ngritje supesh provat e reja që sugjerojnë se COVID-19 mund të jetë përhapur fillimisht pasi doli aksidentalisht nga një laborator kinez. Nëse virusi, i cili ka çuar në vdekjen e rreth 27 milionë njerëzve në mbarë botën, rezulton se është përmirësuar artificialisht përpara se të shpëtonte, zbulimi do të shënonte një pikë kthese në historinë njerëzore në të njëjtin nivel me ardhjen e armëve bërthamore – një situatë që tashmë thërret për udhëheqjen e SHBA-së për të qeverisur kërkimet e rrezikshme biologjike në mbarë botën. Në pranverën e vitit 2023, ndërsa veprimet e Pekinit u bënë më të guximshme, Biden nisi atë që Shtëpia e Bardhë e quajti një fushatë diplomatike “të gjitha duart në kuvertë” – jo për t’i imponuar kosto Pekinit, por për ta lajkatur atë duke dërguar pesë zyrtarë të nivelit të kabinetit të SHBA në Kinë nga maj deri në gusht. Takimi i Blinken në qershor me Xi simbolizoi dinamikën. Ndërsa Xi ishte ulur miqësisht së bashku me miliarderin Bill Gates vetëm disa ditë më parë, sekretari i shtetit i SHBA-së ishte ulur anash ndërsa Xi mbahej nga kreu i një tavoline në Sallën e Madhe të Popullit.

Për herë të parë në vite, Xi duket se ka pozicionuar me sukses Shtetet e Bashkuara si lutëse në marrëdhëniet dypalëshe. Çfarë morën Shtetet e Bashkuara në këmbim të gjithë kësaj diplomacie? Në raportin e administratës së Bidenit, përfitimet përfshinin një premtim nga Pekini për të rifilluar bisedimet ushtarake-ushtarake (të cilat Pekini i kishte pezulluar në mënyrë të njëanshme), një dialog i ri mbi përdorimin e përgjegjshëm të inteligjencës artificiale (teknologji që Pekini tashmë është duke e armatosur kundër popullit amerikan. duke përhapur imazhe të rreme dhe propagandë të tjera në mediat sociale), dhe bashkëpunim paraprak për të frenuar vërshimin e kimikateve pararendëse që nxisin kriza e fentanilit në Shtetet e Bashkuara (kimikate që furnizohen kryesisht nga kompanitë kineze).

Çdo dyshim se Xi e shihte qëndrimin amerikan si një pozicion dobësie u shpërnda pas masakrës së Hamasit në Izrael më 7 tetor. Pekini e shfrytëzoi sulmin duke shërbyer një propagandë të pafund anti-izraelite dhe anti-amerikane përmes TikTok, algoritmet e të cilit janë subjekt i kontrollit nga Partia Komuniste Kineze (PKK). Diplomatët kinezë, si ata rusë, u takuan me udhëheqësit e Hamasit dhe siguruan mbulesë diplomatike për grupin terrorist, duke vënë veton ndaj rezolutës së Këshillit të Sigurimit të OKB-së që do të dënonte Hamasin. Dhe ka pak shenja se Pekini ka bërë ndonjë gjë, pavarësisht kërkesave të Uashingtonit, për të ndihmuar në frenimin e sulmeve të kryera nga Huthi në anijet tregtare dhe anijet luftarake të SHBA-së në Detin e Kuq – sulme të kryera nga grupi rebel jemenas duke përdorur raketa iraniane, duke përfshirë ato me teknologji pionier nga Kina. (Anijeve kineze, çuditërisht, zakonisht u jepet kalimi i lirë përmes zonës së vrasjes.)

Nëse Xi po vepron në mënyrë oportuniste ose sipas një plani madhështor – ose, pothuajse me siguri, të dyja – është e qartë se ai sheh avantazhe në nxitjen e krizave që ai shpreson se do të lodhin Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj. Në një fjalim të kthjellët të Zyrës Ovale në mes të tetorit, Biden dukej se e kuptonte ashpërsinë e situatës. “Ne po përballemi me një pikë kthese në histori – një nga ato momente ku vendimet që marrim sot do të përcaktojnë të ardhmen për dekadat e ardhshme,” tha ai. Megjithatë, në mënyrë të çuditshme – në të vërtetë, provokuese – ai nuk përmendi Kinën, sponsorin kryesor të agresorëve që ai thirri në fjalim: Iranin, Korenë e Veriut dhe Rusinë. Nëpërmjet mosveprimit, Biden i dha Pekinit një kalim.

Momenti aktual ka një ngjashmëri të çuditshme me vitet 1970. Bashkimi Sovjetik po minonte interesat e SHBA-së në të gjithë botën, duke mos ofruar asnjë paralajmërim për sulmin e befasishëm të aleatit të tij Egjipt në vitin 1973 ndaj Izraelit; duke ndihmuar komunistët në Angola, Portugali dhe Vietnam; dhe duke zgjeruar me shpejtësi arsenalin e saj bërthamor dhe duke investuar shumë në ushtrinë e saj konvencionale. Këto ishin frytet e hidhura të detentimit – një grup politikash të nisura nga Presidenti Richard Nixon dhe këshilltari i tij kryesor për politikën e jashtme, Henry Kissinger, të cilët qëndruan dhe vazhduan qasjen nën Presidentin Gerald Ford. Duke përdorur presionin dhe nxitjen, si dhe duke nënvlerësuar dallimet ideologjike, Shtetet e Bashkuara u përpoqën të joshin rusët në një ekuilibër të qëndrueshëm të fuqisë globale. Nën tension, Uashingtoni uli shpenzimet e mbrojtjes dhe zbuti shkeljet e Moskës për të drejtat e njeriut. Supozimi i punës ishte se oreksi i Bashkimit Sovjetik për veprime destabilizuese jashtë vendit do të ishte disi vetëkufizues. Por rusët kishin idetë e tyre për dobinë e detantës.

Siç vërejti historiani John Lewis Gaddis, sovjetikët “mund ta kenë parë detentimin si instrumentin e tyre për të nxitur vetëkënaqësinë në Perëndim, ndërkohë që ata mbaruan grumbullimin e mjeteve përfundimtare të ushtrimit të presionit – daljen e tyre si një rival ushtarak në shkallë të plotë të Shteteve të Bashkuara. ” Nixon dhe Kissinger mendonin se detentimi do të siguronte ndihmën sovjetike në menaxhimin e krizave në mbarë botën dhe, siç e tha Gaddis, “përfshinte BRSS në një rrjet marrëdhëniesh ekonomike që do ta bënte të vështirë, nëse jo të pamundur, për rusët të ndërmarrin veprime në e ardhmja e dëmshme për interesat perëndimore”. Por politika nuk arriti t’i arrijë qëllimet e saj. Presidenti Jimmy Carter erdhi në detyrë në 1977 duke synuar të mbante detensionin në vend, por politika nuk funksionoi as për të. Përpjekja e tij për të “çlidhur” veprimet sovjetike që dëmtonin interesat e SHBA-së nga bashkëpunimi sovjetik për kontrollin e armëve, përfundimisht solli pengesa në të dyja kategoritë. Sovjetikët u bënë më agresivë globalisht dhe një Kongres i kujdesshëm i SHBA, pasi kishte humbur besimin në sinqeritetin e Moskës, nuk pranoi të ratifikonte SALT II, traktatin e kontrollit të armëve që ekipi i Carter-it e kishte negociuar me përpikëri. Ndërkohë, Zbigniew Brzezinski, këshilltari i Carter-it për sigurinë kombëtare, ishte bërë gjithnjë e më shumë skeptik për detentimin. Brzezinski ndjeu se një pikë kthese kishte ardhur në vitin 1978, pasi sovjetikët sponsorizuan mijëra ushtarë kubanë për të kryer revolucion të dhunshëm në Bririn e Afrikës, duke mbështetur Etiopinë në luftën e saj me Somalinë. Pushtimi sovjetik i Afganistanit vitin e ardhshëm ishte “gozhda e fundit në arkivol” për bisedimet për kontrollin e armëve, shkroi Brzezinski në ditarin e tij – dhe për politikën më të gjerë të detentimit.

Në kohën kur presidenti Ronald Reagan hyri në Shtëpinë e Bardhë, në vitin 1981, shpikja e Nixon dhe Kissinger ishte në këmbët e fundit. “Detanta ka qenë një rrugë njëkahëshe që Bashkimi Sovjetik e ka përdorur për të ndjekur qëllimet e tij,” tha Reagan në konferencën e tij të parë për shtyp si president, duke varrosur në mënyrë efektive konceptin. Reagan u përpoq të fitonte, jo thjesht të menaxhonte, Luftën e Ftohtë. Në një largim të mprehtë nga paraardhësit e tij të menjëhershëm, ai foli sinqerisht për natyrën e kërcënimit sovjetik, duke pranuar se autokratët shpesh detyrojnë demokracitë në heshtje duke përshkruar ndershmërinë si një formë agresioni. Në vitin 1987, kur Regan po përgatitej të mbante një fjalim brenda pranë Murit të Berlinit, disa nga ndihmësit e tij iu lutën që të hiqte një frazë që ata e panë si provokuese. Me mençuri, ai i rrëzoi ato dhe dha linjën më ikonike të presidencës së tij: “Z. Gorbaçov, shembe këtë mur”.

Uashingtoni duhet të mbajë një qëndrim të ngjashëm sot dhe të përpiqet më shumë për të shpërndarë informacion të vërtetë brenda vetë Kinës dhe për të bërë të mundur që qytetarët kinezë të komunikojnë në mënyrë të sigurt me njëri-tjetrin. Shembja – ose të paktën fryrja e vrimave – “Firewall-i i Madh” i Kinës duhet të bëhet po aq qendror për qasjen e Uashingtonit sot, siç ishte heqja e Murit të Berlinit për Reganin. Pekini po bën një luftë të hidhur informacioni kundër Shteteve të Bashkuara – të cilat po humbasin, pavarësisht avantazheve të natyrshme. Xi dhe rrethi i tij i brendshëm e shohin veten duke luftuar një fushatë ideologjike ekzistenciale kundër Perëndimit, siç e bëjnë të qartë fjalët e Xi nga një botim zyrtar në 2014: Beteja për “kontrollin e mendjes” ndodh në një fushë beteje pa tym. Kjo ndodh brenda fushës së ideologjisë. Kushdo që kontrollon këtë fushë beteje mund të fitojë zemrat. Ata do të kenë iniciativën gjatë gjithë garës dhe luftimit. . . .

Kur bëhet fjalë për luftimin në fushën e ideologjisë, ne nuk kemi hapësirë për kompromis apo tërheqje. Duhet të arrijmë një fitore totale. Për Xi, interneti është “fusha e betejës kryesore” e kësaj lufte pa tym. Në vitin 2020, studiuesi Yuan Peng, duke shkruar para se të rishfaqej me një emër të ri si zëvendësministër i agjencisë kryesore të spiunazhit të Kinës, njohu gjithashtu fuqinë e kontrollit të fjalës në internet: “Në epokën e internetit . . . çfarë është e vërteta dhe çfarë është gënjeshtër tashmë është e parëndësishme; ajo që është e rëndësishme është se kush e kontrollon pushtetin e diskursit.”

Xi ka derdhur miliarda dollarë në ndërtimin dhe shfrytëzimin e atyre që ai i quan “mekanizma të diskursit të jashtëm” dhe liderë të tjerë kinezë kanë theksuar në mënyrë specifike platformat e shkurtra video si TikTok si “megafonët” e fuqisë së diskursit. Ata nuk kanë frikë të përdorin ato megafona. Sipas një raporti të shkurtit 2024 nga Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare, llogaritë e TikTok të drejtuara nga grupe propagandistike kineze ” raportohet se synonin kandidatë nga të dyja partitë politike gjatë ciklit të zgjedhjeve afatmesme në SHBA në 2022″. Ndërsa CCP kërkon të përcaktojë kushtet e diskursit global, ajo që dëshiron më shumë se çdo gjë nga Shtetet e Bashkuara dhe pjesa tjetër e Perëndimit është heshtja – heshtja për abuzimet e të drejtave të njeriut të Kinës, heshtja për agresionin e saj ndaj Tajvanit dhe heshtja për Perëndimin. zotërojnë bindje të thella, të cilat janë në kontrast të papajtueshëm me ato të partisë. Nuk është çudi, pra, që një pjesë e madhe e strategjisë së PKK-së në fushën e betejës pa tym ka të bëjë me mbytjen e fjalës që nuk i pëlqen – si brenda ashtu edhe jashtë Kinës. Është heshtja amerikane – jo sinqeriteti – ajo që është vërtet provokuese, sepse i sinjalizon PKK-së se Kina po përparon dhe Shtetet e Bashkuara po tërhiqen. RIARMATOJ, Zvogëloje, REKRUTOJ Ajo që zyrtarët amerikanë kanë nevojë së pari është qartësia në lidhje me garën me Kinën. Ata duhet të pranojnë se rritja e tensioneve është e pashmangshme në afat të shkurtër nëse Shtetet e Bashkuara duan të pengojnë luftën dhe të fitojnë garën në afat të gjatë.

Pasi të jenë përballur me këto fakte, ata duhet të vendosin një politikë më të mirë: një politikë që riarmatos ushtrinë amerikane, redukton levat ekonomike të Kinës dhe rekruton një koalicion më të gjerë për t’u përballur me Kinën. Xi po përgatit vendin e tij për një luftë mbi Tajvanin. Në trajektoren e saj aktuale, Shtetet e Bashkuara rrezikojnë të dështojnë ta pengojnë atë luftë, një luftë që mund të vrasë dhjetëra mijëra anëtarë të shërbimit amerikan, të shkaktojë triliona dollarë dëme ekonomike dhe të sjellë fundin e rendit global siç e njohim ne. E vetmja rrugë për të shmangur këtë të ardhme është që Uashingtoni të ndërtojë menjëherë dhe të shtojë fuqi të mjaftueshme për t’i mohuar Xi një pushtim të suksesshëm të Tajvanit. Megjithatë, kërkesa e fundit buxhetore e administratës Biden hedh fuqinë e nevojshme luftarake, duke propozuar daljen në pension të dhjetë anijeve dhe 250 avionëve dhe një rënie të qëllimit të prodhimit për nëndetëset e klasit Virginia nga dy në vit në vetëm një.

Ai plotëson vetëm gjysmën e 1 miliard dollarëve që Kongresi autorizoi për presidentin për të ofruar ndihmë ushtarake për Tajvanin. Dhe në kërkesën e saj plotësuese të vitit 2023, Shtëpia e Bardhë kërkoi pak më shumë se 5 miliardë dollarë shpenzime për armë dhe bazë industriale të destinuara për Indo-Paqësorin – mezi pesë përqind të të gjithë kërkesës shtesë. Duke parë linjën e trendit të buxhetit, dikush do të mendonte se ishte 1994, jo 2024. Administrata Biden duhet të ndryshojë menjëherë kursin, duke përmbysur ato që janë, në terma të rregulluar nga inflacioni, shkurtime të shpenzimeve të mbrojtjes. Në vend që të shpenzojë rreth tre për qind të PBB-së për mbrojtjen, Uashingtoni duhet të shpenzojë katër apo edhe pesë për qind, një nivel që do të ishte ende në fundin e ulët të shpenzimeve të Luftës së Ftohtë.

Për parandalimin afatshkurtër në ngushticën e Tajvanit, ajo duhet të shpenzojë 20 miliardë dollarë shtesë në vit për pesë vitet e ardhshme, shuma e përafërt e nevojshme për të rritur dhe shpërndarë fuqinë e mjaftueshme luftarake në Azi. Idealisht, këto para do të mbaheshin në një “fond parandalues” të dedikuar të mbikëqyrur nga sekretari i mbrojtjes, i cili do të japë burime për projektet që përputhen më mirë me mbrojtjen e Tajvanit.

Shkolla Shqipe Bolonja/

Seminari që u zhvillua në datë 7 prill në Bolonja, i mbylli me sukses punimet duke u bërë edhe një pasqyrë e rrugëtimit të përbashkët të të gjithë mësuesve, si pjesë e vizionit tonë.

La mbresa jo vetëm tek ne si kryesi e “Lidhjes së Shkollave Shqipe” por tek të gjithë misionarët që aq shumë përkushtohen me atdhedashuri. Sa shumë kënaqësi kur takohemi me njëri tjetrin!

Ky është, si të thuash, thelbi i objektivave tona. Të gjithë së bashku mblidhemi për të njëjtin qëllim: “Ruajtjen dhe trashëgimin e gjuhës, kulturës, traditave tona jashtë trojeve Shqiptare”.

Ajo ndjenja njerëzore e secilit prej nesh i kapërcen të gjithë kufijtë, zbut dhe zbeh çdo vështirësi. Pasi ne dimë të shkëmbejmë përvoja, të hedhim ide të reja, të kërkojmë bashkëpunim me njëri-tjetrin, kënaqemi kur mblidhen bashkë nga të gjitha anët e Italisë, duke bërë kilometra e kilometra vetëm për t’i dhënë rëndësi siç i ka hije një misionari për shpalosjen e gjuhës shqipe në Itali.

Ishte një privilegj për “Shkollën Korabi”, Bolonja, që na u dha mundësi të ishim të pranishëm me dy nxënëset tona. Recitimet e tyre me atë zërin e ëmbël si “Thëllëza kur këndon për tokën mëmë” u duartrokitën me gjithë shpirt nga të gjithë pjesmarrësit.

Me këtë rast dua të falenderoj edhe kryetarin e Shoqatës “Korabi”, z. Astrit Poti për fjalën e tij përshëndetëse, por mbi të gjitha për ndihmën dhe kontributin e pafund që ka dhënë dhe jep për shkollën tonë e për gjithë çështjen shqiptare në përgjithësi.

Sigurisht, një falënderim i veçantë u shkon mësuesve pjesëmarrës, pasi jemi ne/ata që përballemi çdo ditë në mënyrë direkte me vështirësitë aktuale.

Nuk munguan në pjesëmarrje, edhe institucionet Shqipëri -Kosovë.

Në këtë seminar ishte shumë e rëndësishme ndihma dhe përkrahja e QBD-së nën drejtimin e zonjës Hysa dhe stafi i saj, që është gjithmonë pranë nesh, jo vetëm me tematikat apo trajnimet, por edhe duke dëgjuar me vëmendje problematikat që parashtron çdo mësues i pranishëm.

Kënaqësi që ishte prania edhe e oficeres së diasporës, zonjës Çobani që nuk resht kurrë në përballjen e problematikave të të gjitha shkollave nga jugu në veri apo nga lindja në perëndim në territorin Italian.

#Ju faleminderit të gjithëve

Imam Shuajb Gerguri

Qendra Islame Shqiptare, Detroit

Të nderuar besimtarë!

Ne jemi mirënjohës që arritëm edhe një herë muajin e Bekuar të Ramazanit, fillimi i të cilit është mëshirë, mesi është falje dhe fundi është shpëtimi nga zjarri i xhehenemit / ferrit.

Edhe pse jemi të mërzitur që ky muaj i bekuar përfundoi, në të njejtën kohë jemi të lumtur që në këtë mëngjes të Fiter Bajramit, jemi mbledhur këtu me ndjenjat e besnikërisë dhe vëllazërisë të përhapura në mesin tonë.

Falënderimi dhe lavdërimi i pafund qofshin për All-llahun e Plotfuqishëm (sët) që na bëri të mundur të arrijmë Fiter Bajramin.

Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi Pejgamberin tonë Muhamedin (a.s.) i cili i përshkruan ditët e Bajramit si ditët e gëzimit, lumturisë dhe përkujtimit të Allahut (sët). Gëzuar Bajramin! Ju uroj të gjithëve një Bajram të lumtur!

Të dashur vëllezër dhe motra!

Fiter Bajrami është dhuratë e Allahut të Lartësuar (sët) për shërbëtorët e Tij që agjëruan në muajin e Ramazanit.

Sot është koha për t’iu afruar njëri-tjetrit, për të hapur dyert e zemrave dhe shtëpive tona dhe për të ndarë lumturinë tonë me njëri tjetrin.

Sot është koha për të sjellë shpresën, mirënjohjen dhe gëzimin e të qenit një besimtar që ndien kënaqësi gjatë Bajramit kudo që të jetë.

Prandaj, le ta përjetojmë këtë gëzim me prindërit tanë, të cilët meritojnë më së shumti respekt dhe mirësi, me gratë tona që janë shoqërueset tona besnike dëshmitarët e ditëve tona të vështira dhe të mira dhe me fëmijët tanë që janë burimi i gëzimit dhe shpresës në shtëpitë tona.

Le të vizitojmë pleqtë e familjes, të afërmit, fqinjët dhe miqtë. Le të interesohemi për çdo të sëmurë nga mesi ynë dhe të pyesim për gjendjen e tyre dhe ta bëjmë të lumtur çdo të moshuar nga mesi ynë. Le t’i japim kuptim Fiter Bajramit tonë me buzëqeshjen e jetimëve, dhe njerëzve në nevojë dhe atyre që janë të vetmuar.

Në mëngjesin e këtij Fiter Bajrami, le t’u japim fund mërive dhe mosmarrveshjeve në mes nesh si vëllezër e motra me të cilët i drejtohemi të njejtës Kible/ Qabe krah për krah.

Në një hadith autentik: Anas ibn Mālik (Allahu qoftë i kënaqur me të) ka raportuar: Kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut (paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) duke thënë: “Kush do që furnizimi/ rizku i tij të zgjerohet dhe jeta e tij të zgjatet, duhet të mbajë lidhjet farefisnore.”

Le t’i forcojmë lidhjet e përzemërsisë dhe të besimit mes nesh duke iu bindur urdhrit hyjnor:

“Besimtarët nuk janë veçse vëllezër.”

Le të kujtojmë të afërmit tanë që vdiqën dhe martirët tanë të lavdishëm që sakrifikuan jetën e tyre për atdheun tonë të bekuar.

Të dashur vëllezër dhe motra,

Profeti a.s ka thënë, ne si muslimanë, duhet të jemi si një trup i vetëm, nëse cilado pjesë e trupit tonë dhemb, ju si musliman, kudo, duhet të ndjeni dhimbjen.

Të mos harrojmë vëllezërit dhe motrat tona të shtypura anembanë botës.

Le t’i ngremë duart dhe t’i lutemi Allahut (sët) për vëllezërit dhe motrat tona muslimane në vështirësi në të gjithë botën, veçanërisht vëllezërit dhe motrat tona në Gaza Palestinë që vazhdojnë të vuajnë për më shumë se shtatëdhjetë vjet, le të lutemi që Allahu SËT t’i çlirojë nga shtypja që po përjetojnë për kaq gjatë.

Të dashur besimtarë!

Me këto mendime dhe ndjenja, dua t’i uroj një Fiter Bajram të lumtur gjithë botës myslimane, kryesisht kombit tonë. Lusin Allahun e Plotfuqishëm (sët) që të sjellë mirësi për njerëzimin në këtë Fiter Bajram.

Ligjeratën time dua ta përfundoj me këtë hadith të Profetit Muhamed (saws):

“O njerëz! Përhapni paqe/salaam në mes jush, ndani ushqime me njëri-tjetrin, mbani marrëdhëniet tuaja të farefisnisë dhe faluni ndërsa njerëzit flenë dhe do të hyni në Xhennet në Paqe.» Tirmidhi, Sifat el-Qiyamah.