Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

KOSOVA-LUFTA NË LAJME/ Para 18 vitesh, në 28 korrik 1998: Lufta bllokon rrugët…

by

-Ambasadori i SHBA Christopher Hill niset, por nuk arrinë të shkojë në Malishevë/

PRISHTINË, 28 Korrik 2016-Gazeta DIELLI-Behlul JASHARI/ Para 18 vitesh, në 28 korrik 1998, kam raportuar:

Luftimet ne Kosove vazhdojne ne rrethinat e Qafes se Duhles, te rruga qe kthen per ne Malisheve nga magjistralja
Prishtine-Prizren, ne brezin kufitar me Shqiperine dhe ne rajone te tjera ne Dukagjin dhe ne Drenice.
Nga Prishtina per ne Peje sot nuk u nis asnje autobus dhe as ndonje mjet tjeter i transportit civil, ndonjse mediat serbe
kishin njoftuar te henen se rruga ne kete drejtim eshte hapur.
Ne zonat pergjate kesaj rruge, ne Gryken e Llapushnikut, vazhdon zjarri qe ka mbuluar shtepite e shqiptareve, si dhe perqendrimi i  madh i forcave ushtarako-policore dhe paraushtarake serbe.
Nderkohe luftimet vazhdojne te mbajne te bllokuar edhe rruget Prishtine-Prizren dhe Mitrovice-Peje.
Dje, ne oret e vona te pasdites, luftimet mes forcave shqiptare dhe atyre serbe filluan edhe ne fshatrat Nerodime e
Eperme dhe e Poshtme, ne rrethinat e Ferizajt. Banore te larguar nga keto fshatra thone se luftimet jane te ashpra dhe se ne
sulmet kunder shqiptareve jane angazhuar edhe njesi me civile serbe te armatosur.

Në 28 korrik 1998 kam raportuar edhe për situatën dramatike në Junik e Malishevë dhe se ambasadori amerikan, Christopher Hill, ishte nisur por nuk kishte mbërritur atje…

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1998/98-07-28.ata.html

[09] Prishtine-Peje, Prishtine-Prizren highways remain closed

PRISHTINE, July 28 – ATA correspondent Behlul Jashari reported that fighting in Kosova continued in areas around Duhla Pass, the way heading for Malisheva from the Prishtina-Prizren highway, in the border line with Albania and in other regions in Dukagjin and Drenica.

No bus or other vehicle left Prishtina for Peja today though the Serbian media had informed on Monday that the way was opened. In areas along the road in Llapushnik Pass one can see houses of Albanians in flames and military-police Serb reinforcement.

The Prishtine-Prizren and Mitrovice-Peje highways were closed due to fighting.

Firefight between Albanian and Serbian forces started later on Monday in Nerodine e Eperme and Poshtme villages and in Ferrizaj area. Residents who fled these villages said that heavy fighting are going on and that units of Serb armed civilians are sent in to fight against Albanians. pta/pas/ak/

Albanian Telegraphic Agency

[12] Ambassador Hill fails to go to Malisheve besieged by Serb forces

PRISHTINE, July 28 /ATA correspondent Behlul Jashari reports: The Melisheve region (some 50km southeast of Prishtine), surrounded by the Serb forces, is living under the fear of attacks and massacres.

The situation is grave and, according to Albanian sources, Yugoslav military planes hev been hovering over the town and its suburbs today.

The sources say that the U.S. ambassador in Skopje, Christopher Hill, who left this morning for Malisheve, failed to reach the town as he was turned back at roadblocks set up by Serb forces.

The Serb forces overnight bombarded the villages around Malisheve- Mlecan, Bubavec and Carralluke, over which smoke and flames are still visible.

Sources from the Kosova Information Centre (KIC) say that many inhabitants are fleeing the said villages along with thousands of others settled there after the massacres in Rahovec.

“If the Serb forces attack Malisheve, a real tragedy is likely to take place here,” said a LDK activist from Malisheve. /p.ta/das/lm/

Albanian Telegraphic Agency

[15] Dramatic situation in Junik and Malisheve -Serb forces shoot dead 20 Albanians of one family

PRISHTINE, July 28 /ATA correspondent Behlul Jashari reports:

The situation in Junik and its suburbs is dramatic. Twenty Albanians, mostly children, members of one family in Junik, the major village of Kosova bordering Albania, were barbarously killed today by the Serb forces.

The macabre crime occurred in the suburbs of Junik while the family was fleeing the village to escape the attacks by Serb military, police and paramilitary forces.

Albanian sources say that the family peacefully surrendered, but the Serb forces, considering no war rule, opened fire at the civilians.

The fighting which has been going on for three days around Junik has also killed an Albanian fighter and injured 15. Junik and the other surrounding villages are being attacked from three strategic directions by many Serb military and police forces, infantry, artillery and motorised forces.

The Serb heavy artillery is constantly shelling Junik and its suburbs from the military positions in Podi i Geshtenjave, Cuke e Baballocit, in Cuke, in Bitef, Ponoshjec and in Kodra e Qabrait of Gjakova.

The medical centre in Junik in which were hospitalised the 15 injured Albanians was also pounded today.

The Serb heavy artillery is also attacking other villages of Decan country, Shaptejn, Gramacel, Irzniq, Prejlepin and Kodralin.

Heavy fighting is also taking place in Strello i Eperme, Carrabreg i Poshtem and in Lebushe, where two Serb policemen have bee killed. Many houses are engulfed by fires.

Gjakova, too, has been the target of Serb snipers positioned at strategic points of the city’s high buildings for 24 hours and on.

The city and its suburbs have been under constant terror and are running out of food and medicines because of the Serb forces’ complete blockade.

A great massacre is threatening Malisheve today. At 17:30, according to reports, the Serb forces were one km near Melisheve and on their way they are shelling and setting Albanian villages on fire. There is a large displacement on the part of the population, which are surrounded on all sides by the Serb police, military and paramilitary forces. /r.xh/das/lm/

Albanian Telegraphic Agency

https://groups.google.com/forum/#!topic/bit.listserv.albanian/MxZv1Mz9CrA

Rruget Prishtinj-Peje dhe Prishtinj-Prizren mbeten tj bllokuara

PRISHTINE, 28 korrik- Korresp. i ATSH-se, Behlul Jashari,
njofton: Luftimet ne Kosove vazhdojne ne rrethinat e Qafes se
Duhljs, te rruga qe kthen per ne Malisheve nga magjistralja
Prishtine-Prizren, ne brezin kufitar me Shqiperine dhe ne rajone
te tjera ne Dukagjin dhe ne Drenice.
Nga Prishtina per ne Peje sot nuk u nis asnje autobus dhe
as ndonje mjet tjeter i transportit civil, ndonjse mediat serbe
kishin njoftuar tj hjnjn se rruga ne kete drejtim eshte hapur.
Nj zonat pergjate kesaj rruge, ne Gryken e Llapushnikut, vazhdon
zjarri qe ka mbuluar shtepite e shqiptareve, si dhe perqendrimi i
madh i forcave ushtarako-policore dhe paraushtarake serbe.
Nderkohe luftimet vazhdojne te mbajne te bllokuar edhe rruget
Prishtine-Prizren dhe Mitrovice-Peje.
Dje, nj oret e vona te pasdites, luftimet mes forcave
shqiptare dhe atyre serbe filluan edhe ne fshatrat Nerodime e
Eperme dhe e Poshtme, ne rrethinat e Ferizajt. Banore te larguar
nga keto fshatra thone se luftimet jane te ashpra dhe se ne
sulmet kunder shqiptareve jane angazhuar edhe njesi me civile
serbe te armatosur.
/P.Ta/-pas/

Ditari i Luftës-Para 20 vitesh, në 27 korrik 1996 Rugova për Autostradën Shqipëri-Kosovë

by

Në foto arkiv: Presidenti historik i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova në konferencë shtypi, ku është edhe korrespondenti i tashëm i Gazetës Dielli, Behlul Jashari – afër dy kamerave-në anën e majtë ulur (me kravatë), duke shkruar./

KOSOVA-LUFTA NË LAJME: Para 20 vitesh, në 27 korrik 1996 Rugova për Autostradën Shqipëri-Kosovë/

-Para 18 viteve, në 27 korrik 1998: Dhjetëra shqiptarë të vrarë e të plagosur nga forcat serbe gjatë 24 orëve në rajon të ndryshme të Kosovës. Hetime kundër 49 shqiptarëve në Rahovec/

PRISHTINË, 27 Korrik 2016-Gazeta DIELLI-Behlul JASHARI/ Presidenti historik Dr. Ibrahim Rugova, pikërisht para 20 viteve, në 27 korrik 1996, kërkonte nga qeveritë perëndimore mbështetje për ndërtimin e Rrugës së Kombit – Autostradës Prishtinë-Prizren-Lezhë, të Kosovës e Shqipërisë.

Këtë e kam raportuar nga konferenca për shtyp e Presidentit të Republikës së Kosovës të zgjedhur në zgjedhjet e para pluraliste presidenciale e parlamentare kosovare të 24 Majit 1992, në lëvizjen e luftën për liri e pavarësi të shtetit të Kosovës – të Deklaratës Kushtetuese të 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990 dhe Referendumit për pavarësi të shtatorit 1991, në të cilin pro votuan 99,87% në pjesëmarrjen masive të 87,01% të qytetarëve me të drejtë vote.

Ndërsa, para 18 viteve, në 27 korrik 1998, derisa vazhdonte lufta e armatosur për lirinë e pavarësinë e Kosovës raportoja për dhjetëra shqiptarë të vrarë e të plagosur nga forcat serbe gjatë 24 orëve në rajone të ndryshme dhe se po zhvilloheshin hetime kundër 49 shqiptarëve në Rahovec.

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1996/96-07-27.ata.html

[03] ALBANIANS POLITICAL AND ECONOMIC RIGHTS IN FORMER YUGOSLAVIA SHOULD BE RESPECTED – Rugova

PRISTINE, JULY 27 (ATA) By B Jashari – President of Kosova Dr Ibrahim Rugova demanded, Friday, in a press conference, the international community to respect the political and economic rights of Kosova in former Yugoslavia.

Rugova asked the European firms that “cooperation and all economic agreements with Kosova be realised through legal institutions of Kosova.”

He also asked by the Western governments to help realisation of the road Pristine-Prizren-Lezhe project as a branch of the old Roman road, Via Egnatia. pta/lin/fh/z/

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1998/98-07-28.ata.html

[03] Ten Albanians killed, twenty seven wounded in heavy fighting

PRISHTINE, July 27 – ATA correspondent in Prishtina Behlul Jashari reported that ten Albanians were killed and 27 others wounded in heavy fighting in different regions in Kosova during the last 24 hours, Albanian sources said.

Serb forces using surface-to-surface rockets on Monday torched and destroyed hundreds of Albanian houses in Drenica, a border region with Albania, in Dukagjin and other regions of Kosova.

Serb forces reported on seven Albanians killed in Junik, near the border with Albania, a report not confirmed by Albanian sources.

In fighting in Prishtine-Peja highway, Serb forces are using over 60 tanks, cannons and other armoured carriers but their march has been stopped in Gjergjice village by the powerful resistance of the Kosova Liberation Army forces.

Convoys of military-police forces are being sent in from Serbia. Serb forces have had considerable losses. eva/ak/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1998/98-07-27.ata.html

 

[07] 49 Albanians under investigation in Rahovec

PRISHTINE, July 27 – ATA correspondent Behlul Jashari reported that the Serb court in Prizren has started inquiries against 49 Albanians arrested in Rahovec.

There is no report on the fate of other hundred people taken away by the Serb forces during the recent attacks on Rahovec.

Arrested Albanians, who have remained in their settlements to defend them, are accused of “terrorism”, reports said adding that no one knew how the situation is there following the massacres in Rahovec where Serb forces have buried in massive graves scores of Albanians killed and massacred. /pta/ak/

Albanian Telegraphic Agency

https://groups.google.com/forum/#!topic/bit.listserv.albanian/FkZd10BJlK8

Zhvillohen hetime kunder 49 shqiptareve ne Rahovec

PRISHTINE, 27 korrik- Korresp. i ATH-se, Behlul Jashari,
njofton: Gjykata serbe ne Prizren ka filluar hetimet kunder 49
shqiptareve te arrestuar ne Rahovec, nderkohe qe nuk dihet gje
per fatin e qindra te tjereve te marre nga forcat serbe gjate
sulmeve te fundit ne Rahovec.
Shqiptaret e arrestuar, qe kane qendruar ne vatrat e veta
dhe i kane mbrojtur ato, akuzohen per “terrorizem”, thone
njoftimet, duke shtuar se ende nuk dihen te gjitha pasojat e
masakrave ne Rahovec, ku forcat serbe kane groposur ne varre
masive dhjetra shqiptare te vrare e te masakruar.
/P.Ta/

 

DITARI I LUFTES NE KOSOVE

by

KOSOVA-LUFTA NË LAJME: Para 20 vitesh, në 25 korrik 1996 avionët e federatës që zhbëhej fluturonin ulët deri te kufiri ndërshqiptar/

PRISHTINË, 25 Korrik 2016-Gazeta DIELLI-Behlul JASHARI/ Pikërisht para 20 viteve – dy dekadave, në 25 korrik 1996, kam raportuar për fluturimet ulët në Kosovë të aviacionit ushtarak të federatës që po zhbëhej mbi Prizren drejt Gjakovës e deri afër kufirit ndërshqiptar. Raportoja vetëm me një fjali, po që tregonte shumë dhe paralajmëronte…Raportoja përmes telexit nga Pallati Rilindja në Prishtinë me shumë vështirësi i lidhur me Tiranën-Agjencinë shtetërore zyrtare të lajmeve të Shqipërisë – ATSH-ATA, derisa lidhjet  me telefon apo telefax ishin të pamundura.

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1996/96-07-25.ata.html

[04] SERBIAN AIRPLANES FLY OVER PRIZREN

PRISTINA, JULY 25 (ATA) – By B. Jashari: Airplanes of the Serbian-Montenegrin military forces flied on Wednesday in low altitude over the Prizren city and in direction to Gjakova as well as over all the region along the border between Kosova and Albania. pta/kled/ak/sh/

LUFTA NË LAJME: 24 korrik 1998: Rugova kërkon mbrojtje ndërkombetare për Kosovën..

by

Në foto: Presidenti historik i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova dhe korrespondenti tash i Gazetës Dielli, Behlul Jashari, në kohën kur si kryeredaktor i gazetës tradicionale kosovare Rilindja në 60 vjetorin e saj në prag të 12 shkurtit 2005 i dhuroi Pllakatin e Jubileut të Rilindjes, të punar edhe me ar e argjend nga argjendarët e Prizrenit, qytetit ku në 12 shkurt 1945 doli numri i parë i gazetës historike – të parës së përditshme shqiptare në Kosovë./

KOSOVA-LUFTA NË LAJME: 24 korrik 1998: Rugova kërkon mbrojtje ndërkombetare për Kosovën.. /

-Dhe një shkrim i para 19 viteve- 24 korrikut 1997 me titull: NO MESSAGE FOR KOSOVA AND ALBANIANS BY NEWLY APPOINTED PRESIDENT OF RUMP YUGOSLAVIA/

PRISHTINË, 24 Korrik 2016-Gazeta DIELLI-Behlul JASHARI/ Presidenti historik Dr. Ibrahim Rugova, para 18 viteve, në 24 korrik 1998, kërkonte mbrojtje ndërkombetare për Kosovën dhe popullin e saj dhe të ndalohet përhapja e konfliktit në rajon. “Bashkësia ndërkombëtare, SHBA dhe Bashkimi Evropian, po ndërmarrin të gjitha hapat diplomatikë, por edhe ata ushtarakë, që të mos ndodhë Bosnja në Kosovë”, u shpreh Rugova, në pergjigje në konferncën për shtyp në kohë lufte, ku ishte edhe korrespondenti tash i Gazetës DIELLI, i cili një ditë më parë kishte raportuar se shqiptarët e vrarë në Rahovec janë varrosur në dy varreza masive dhe se terrori i forcave serbe vazhdonte. Kisha raportuar edhe se, “shtypi i Kosoves dhe burime të tjera masakren e kryer nga

forcat serbe në Rahovec e krahasojnë me Srebrenicën” – masakrën në Srebrenicë – Bosnjë e Hërcegovinë…

Dhe një shkrim i para 19 viteve – 24 korrikut 1997 me titull: NO MESSAGE FOR KOSOVA AND ALBANIANS BY NEWLY APPOINTED PRESIDENT OF RUMP YUGOSLAVIA.

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1998/98-07-24.ata.html

[08] Rugova demands international protection for Kosova

PRISHTINE, July 24 /ATA correspondent Behlul Jashari reports:

“The situation in Kosova continues to be dangerous; Serbian police and army attacks are daily. A severe ethnic cleansing has started in Kosova, ” Kosova President Ibrahim Rugova told reporters on Friday.

We want “international protection for Kosova and its people and an end to be put to the conflict’s spread in the region,” said Rugova.

The Serb police are allowing neither the burial of the killed after the massacres in Rahovec nor the arrival of international and national organisation in Kosova.

Thousands of Albanians have left the Rahovec town and its suburbs, said Rugova adding that attacks have been carried out and people killed also in other regions of Kosova, while the Serb police repression continues.

The International community, the U.S. and the European Union are undertaking all diplomatic as well as military steps not to repeat Bosnia in Kosova, said Rugova, responding to a reporter’s question.

Rugova renewed the stand that “the best solution for Kosova is independent Kosova with all guarantees for the local Serbs and an international protectorate as a transitional phase.” /p.ta/eva/lm/

Albanian Telegraphic Agency

[04] Killed Albanians buried in two mass graves

PRISHTINE, July 23/ATA correspondent Behlul Jashari reports:

Five Albanians’ names (Bekim Bugari, Sadik Shala, Destan Sharki, Muharrem Kadri, Mehmet Kadri dhe Halit Hoxha) as well as numbers 1, 4 , 8 and 10, figures of unidentified Albanians, while the number of the buried Albanians is thought to be much larger, are written on the mass graves dug by the Serbian forces on Wednesday, according to sources from the Council for the Defence of Human Rights and Freedoms in Kosova (KMLDNJ).

According to the same sources the Serbian forces on Wednesday dug by excavators two mass graves and buried the corpses gathered along the Rahovec town roads, about one hour before the arrival in the town of foreign reporters and diplomats.

According to the KMLDNJ the Serb forces have killed over 50 Albanians while many killed and massacred, who have remained in streets, houses, basements and fields have not yet been identified.

LDK sources in Rahovec believe there are hundreds of killed, massacred, burnt and injured.

The Kosova press and other sources compare the massacre committed by the Serbian forces in Rahovec with Srebrenice. /p.ta/mima/lm/

Albanian Telegraphic Agency

https://groups.google.com/forum/#!msg/bit.listserv.albanian/iejU53985dY/YhnheFtjLeMJ

Rugova kerkon mbrojtje nderkombetare per Kosoven

PRISHTINE, 24 korrik – Korresp. i ATSH-se, Behlul Jashari,
njofton: “Ne Kosove gjendja vazhdon te jete e rrezikshme; zdo
dite ka sulme te policise dhe ushtrise serbe. Ky eshte nje
spastrim i eger etnik, qe ka filluar ne Kosove”, tha te premten
para gazetareve ne Prishtine Presidenti i Kosoves Ibrahim Rugova.
Kerkojme “mbrojtje nderkombetare per Kosoven dhe popullin e
saj dhe te ndalohet perhapja e konfliktit ne rajon “, theksoi
Rugova.
Policia serbe nuk po lejon varrosjen e te vrareve pas
masakrave ne Rahovec dhe as ardhjen e organizatave nderkombetare
dhe kombetare ne Kosoves. Me mijra shqiptare jane larguar nga
qyteti i Rahovecit dhe rrethinat e tij, tha Rugova, duke shtuar
se edhe ne rajone te tjera te Kosoves ka patur bombardime dhe te
vrare, nderkohe qe vazhdon represioni i policise serbe.
Bashkesia nderkombetare, SHBA dhe Bashkimi Evropian, po
ndermarrin te gjitha hapat diplomatike, por edhe ato ushtarake,
qe te mos ndodhe Bosnja ne Kosove, u shpreh Rugova, ne pergjigje
te pyetjes se gazetareve.
Rugova perseriti qendrimin se “zgjidhja me e mire per
Kosoven eshte Kosova e pavarur me te gjitha garancite per serbet
lokale dhe nje protektorat nderkombetar si faze kalimatare”.
/P.Ta/eva/ –
Shqiptaret e vrare jane varrosur ne dy varreza masive

PRISHTINE, 23 korrik/-Korrespondenti i ATSH-se, Behlul
Jashari njofton: Mbi varrezat e perbashketa qe forcat serbe i
hapen te merkuren jane shkruar pese emra shqiptaresh (Bekim
Bugari, Sadik Shala, Destan Sharki, Muharrem Kadri, Mehmet Kadri
dhe Halit Hoxha) si dhe numrat  1, 4 , 8 e 10 qe jane shifra per
shqiptaret e paidentifikuar, nderkohe qe numri i shqiptareve te
varrosur mendohet te jete shume me i madh, bejne te ditur burime
te Keshillit per Mbrotjen e Lirive dhe te Drejtave te Njeriut ne
Kosove (KMLDNJ).
Sipas te njejtit burim forcat serbe kane hapur, te merkuren,
me eskavator dy varre te perbashketa dhe kane groposur kufomat e
mbledhura neper rruget e qytetit te Rahovecit, afro nje ore para
ardhjes ne qytet te gazetareve dhe diplomateve te huaj.
Sipas KMLDNJ forcat serbe kane vrare mbi 50 shqiptare,
nderkohe qe nuk jane identifikuar ende shume te vrare e te
masakruar, qe kane mbetur neper rruge, shtepi, bodrume dhe fusha.
Burime te LDK-se (Lidhjes Demokratike te Kosoves) ne Rahovec
besojne se jane qindra civile te vrare, te masakruar, te djegur
dhe te plagosur.
Shtypi i Kosoves dhe burime te tjera masakren e kryer nga
forcat serbe ne Rahoveci e krahasojne me Srebrenicen.
/P.Ta/mima/

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1997/97-07-24.ata.html

[03] NO MESSAGE FOR KOSOVA AND ALBANIANS BY NEWLY APPOINTED PRESIDENT OF RUMP YUGOSLAVIA

PRISHTINA, JULY 24 (ATA) – By B. Jashari: In a message to the “citizens of Yugoslavia” from the parliament of Serbia-Montenegro Federation which declared him president on Wednesday, Slobodan Milosevic did neither address to Kosova and Albanians nor mention them in his speech.

This is considered in Prishtina as a lack of readiness by the official Belgrade to face a solution to the Kosova issue, which tries to see as “in-existent” and “solved within Serbia”.

The Albanian opinion in Kosova was indifferent to the election of Milosevic in the post of the president of the rump Yugoslavia because it is a foreign event for Kosova and Albanians which have declared independence. The regime of Milosevic in Kosova is coloniser and occupier which is present here only through violence and terror. It is in Kosova where the newly-appointed president initiated his bloody career for power.

Milosevic inaugurated his candidature for president of the rump Yugoslavia in Kosova with an “armoured flight” on June 25 this year.

“We will not yield before any pressure to give an inch of Kosova,” said Milosevic in his old threatening message to the crowd.

On 1987, Serbian nationalist militants had created a “core” to prevent Kosova’s “Albanisation”. Since the Serbs arrival in Kosova at XIII century like occupier, they had never represented the majority in the province. This led to the lifting of Kosova’s autonomy by Belgrade. Two million Albanians in Kosova, over 90 percent of the population, have opposed Belgrade’s authority and have peacefully created a parallel government with the imposed Serbian administration.

Kosova, in the East of Albania, like Cameria in the South and Manastiri in Southeast, were separated by the Albanian territories on the decision of the Conference of Ambassadors in London on May 13, 1913. Even Tivar and Ulqin in the West, in the Adriatic coast, were also separated from Albanian territories to join Montenegro. pta/pas/k

 

Saranda e 1913-ës dhe Isadora Duncan

by

Nga Gëzim Llojdia/
Një artikull nga seria e atyre, që Dr  Olimpia Gargano studiuese italiane  ka shkruar për Shqipërinë  është edhe ai, që i përket Sarandës të  vitit  1913 për ardhjen e  Isadora Duncan në Shqipërinë tragjike. Viti më tragjik kur  kufijtë e këtij trualli të lashtë  i preu kirurgjia e pamëshirshme  në favor të fqinjëve. Pikërisht në këto muaj të trazuar,  që gjendej krejt Ballkani dhe bota nën ethet  e luftës së parë,  një i balerine amerikane    me emer në fushën koreografike amerikane vjen në Evropën  e luftës. Në pranverën e vitit 1913, Isadora Duncan kaloi gjashtë muaj në Shqipëri, shkruan O.Gargano.
Kjo ishte një kohë e tmerrshme për të dy palët : edhe shteti i ri shqiptar, shqyer nga vende fqinje të Ballkanit, si për balerinen e njohur amerikane, e cila disa javë më parë, në Paris, kishte humbur dy fëmijët e saj. Ishte vëllai i saj Raymond i cili, për të shkundur atë nga dëshpërimi në të cilën ajo  ishte zhytur, ai e ftoi atë për t’u bashkuar në Sarandë, ku ai dhe gruaja e tij Penelope kishte  ndihmuar  popullsinë shqiptare te rraskapitur nga lufta. Për përvojen  e saj shqiptare, Isadora Duncan ka dhënë dëshmi në,Autobiografia, botuar në vitin 1927 (tani në dispozicion në edicionin italian ribotuar së fundmi: Jeta ime, Roma, Audino, 2010).E  lindur në vitin 1877 në San Francisko nga i ati irlandeze dhe nëna skoceze, Isadora ishte rritur në mes të artit, muzikës dhe letërsisë. Ajo  nëna e saj e mbështesnin familjen duke dhënë mësime në piano, pas babait  bankier Charles Duncan.Së shpejti ata të gjithë u zhvendos në Evropë,  shkruan O.Gargano,ku Isadora, Elizabeth, dhe vëllezërit Augustin dhe Raymond kaluan  ditët e tyre në sallat më të rëndësishme  dhe muzeume, duke kopjuar forma e vazo qeramike të Greqisë klasike.Me  temperamentin e  saj të pasionuar, ajo arriti të  kushtojë një jetë të trazuar per dashurinë e saj. Në vitin 1906, nga marrëdhëniet e saj me aktorin dhe regjisorin Ed Ëard Gordon Craig ka lindur e para vajza, Deirdre. Katër vjet më vonë, me anë të shokut, Singer, birit  teprodhuesit te makinave qepëse Singer, Isaac udhëtuan  në Sarandë, Isadora Duncan ishte në kulmin e famshëm. Portreti i saj ishte gdhendur në lehtësim të ulët në hyrje të teatrit Champs Elysees.Ajo kishte revolucionarizuar botën e valleve  me stilin e saj unik, shumë personale, bazuar në pasionin  për mitologjin.E veshur  me një tunikë të thjeshtë, kërcimi zbathur me lëvizje ekspresive që valorizojnë emocionet, duke thyer rregullat e kërcimit modern, ajo ishte e ashpër dhe  e panatyrshme. O.Gargano më tej shkruan:18 prill, 1913 Deirdre dhe Patrick ishin në  shtëpi së bashku me grua ,ate kohe Isadora kaloi një gjysmë dite në Paris . Shoferi i cili i shoqëronte  ato u hoq nga makina, duke harruar për të vepruar frenat e  dorës. Makina filloi të rrëshqas në rrugën, që i  shtyu  ne fund te Seines,dy fëmijë dhe gruan, e mbërthyer brenda, u mbytën.
Isadora pas kësaj tragjedie ishte gati për të shkuar  në çmendinë. Vëllai i  saj Raymond, i cili ishte tashmë në Shqipëri dhe gruaja e tij, e ftoi atë të bashkohen me ta në Sarandë, duke i thënë asaj se ka pasur punë dhe fëmijët, kanë nevojë për ndihmën e saj . Raymond ishte një intelektual i gjithanshëm: artist, poet, balerin, filozof, besonte në një sistem ekonomik, që synon përmbushjen personale të punëtorëve, në vend  për prodhimin ose fitim. Ai jetoi pranë  qytetit te Athinës me gruan e tij greke Penelope, dhe djali i tij, në një vilë prej të cilave ai kishte projektuar personalisht mobilje, vazo dhe tapiceri, frymëzuar nga arti klasik. Në  daten 28, 1912 pas më shumë se 400 vjet të sundimit osman, Shqipëria kishte deklaruar”Pavarësinë. Vetëm një muaj  me pare lufte kishte shpërthyer në mes të Ligës Ballkanike (Greqi, Mali i Zi, Serbia dhe Bullgaria) dhe Perandorisë Osmane. Pas fitores së Ligës, Shqipëri ishte pushtuar nga fqinjët e saj, serbëve dhe malazezëve në veri dhe në jug të Greqisë, te  cilet nuk donin për të njohur pavarësinë e saj, shkruan studiuesja italiane ,O.Gargano. Popullsia ishte në nivelin më të ulët të saj; gra, fëmijë dhe të moshuar,ata kishin nevojë për ushqim dhe ndihma të tjera. Raymond Duncan u zhvendos në Sarandë me familjen e tij, për të shkuar në ndihmë të tyre, dhe ajo ishte atje .A kishte shkruar ndonjëherë më parë në këtë vend Isadora Duncan? Studiuesja italiane thotë:Nuk  ishte hera e parë, që Isadora ishte në Shqipëri. Vite më parë, filloi nga Brindisi për një udhëtim në Greqi, së bashku me vëllain esaj.
Ajo  kishte ndaluar në Prevezë. Këtu është se si e tregoi atë në biografinë e saj: “Ne blem , një djathë dhie, rezervat e bollshme me ullinj të zi dhe peshk të thatë sepse në barkë ka pasur një vend me hije, për të mbajtur ushqimin.Unë kurrë nuk do të harroj erën e djathit  dhe peshkut  të ekspozuar gjithë ditën në diell , veçanërisht pasi shumë pak anije me vela  kishte ushqime të tilla.Shpejt fllad ra dhe ne u detyruam për të marrë lopatat.Në perceptimin e Shqipërisë të  përshkruar nga Isadora Duncan shfaqen gjurmë të leximeve të saj të preferuara. Në veçanti të  Bajronit.Miti i poetit anglez, i cili vdiq në vitin 1824.Ai kishte shënuar fuqishëm ndjeshmërinë e saj  letrare,thotë O.Gargano. Dhe ishte pikërisht që nga Preveza, në 12 nëntor 1809, kur Bajroni shkruan për nënën e tij një letër në të cilën ai e përshkroi me entuziazëm i veshur me kostum kombëtare shqiptare, të cilën ai e kishte veshur në raste të ndryshme: “më e bukura në botë, e përbërë nga një fustanellë e gjatë  e  bardhë, një mantel qëndisur me fije ari, korse dhe jelek kadife tehe në ari, dhe armë  me kornizë argjendi. “Dhe ai gjithashtu ka thënë se ka blerë” kostumet madhështore shqiptarëve, i vetmi artikull i shtrenjtë në këtë vend. Ata kanë një çmim prej 50 guineas, dhe janë aq të pasur në ari ,që  në England do të kushtojnë 200 “. Në këngën e dytë të ti,j që është poema Çajld Haroldit, poemë që përmban një udhëtar të ri dhe të shqetësuar që udhëton brigjet e Mesdheut në kërkim të vetvetes, Bajroni i kishte kushtuar Shqipërisë faqet prekëse me admirim dhe romantike e nostalgji. Me tej studiuesja italiane thotë :Në maj te 1913, Isadora Duncan u largua më pas, për një kohë nga Saranda. Historia e udhëtimit të saj  u tha nga Luan Rama në :”Santa Quaranta” nje roman gersheti i  prere i Isadora Dunkanit. Roman Historik (Tiranë, Argeta, 2005), e cila së shpejti do të publikohet në Francë. I lindur në Tiranë, Luan Rama jetoi për disa kohë në Paris, ku  punoi si shkrimtar, gazetar dhe përkthyes. Ishte Ambasadori i Shqipërisë në Francë, dhe është anëtar i Haut Conseil de la Frankofonisë. Në romanin e tij, Rama fillon nga e dhëna autobiografik ofruar nga Duncan në jetën e saj , dhe shtrihet aduke futur atë në kontekstin historik dhe kulturor të kohës, duke i dhënë theks të veçantë për mënyrën se si ajo kishte qenë deri në atë pikë .Ajo  ka përfaqësuar Shqipërinë në tregime të udhëtarëve të huaj. Për shembull, në përshkrimin që kishte bërë Pouqueville,për  rrethinat e Sarandës ishin “të varfër dhe të kultivuar keq, si shumica e kësaj pjese të Shqipërisë që mbikëqyr detin.”