Prof. Dr. Sylë Ukshini/

Intervistë e Ibrahim Rugovës për revistën “Der Spiegel”. Ibrahim Rugova, 44 vjeç, profesor i letërsisë në Universitetin e Prishtinës, është kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës.

“Der Spiegel”: Këtë javë serbët përkujtojnë me pompozitet 600-vjetorin e betejës së Fushë –Kosovës, në të cilën perandoria mesjetare serbe u mundua nën sulmin e turqve: pritën mbi një milion patriotë serbë. E ndiejnë shqiptarët si provokim këtë festë?

Rugova: Natyrisht, është provokim. Është thjesht një festë shoviniste serbe. Unë do ta pranoja marshimin në qoftë se do të kishim të bënim me një vlerësim kulturor të kësaj beteje të rëndësishme me një vlerësim kulturor të kësaj beteje të rëndësishme për tërë Jugosllavinë.

“Der Spiegel”: Po ka qenë populli serb ai që luftoi atëherë kundër turqve?

Rugova: Ekzistojnë prova të mjaftueshme historikisht që në betejë morën pjesë gjithashtu hungarezë, kroatë, boshnjakë dhe, natyrisht, shqiptarë.

“Der Spiegel”: Por shqiptarët vetëm në anën e turqve…

Rugova: Jo, në anën e princit serb Lazar. Në fund të fundit shqiptarët në vitin 1389 ishin ende të krishterë dhe luftonin gjithashtu islamin. Besimin e myslimanëve ne e kemi marrë nën pushtimin turk. Miti shovinist i Fushë- Kosovës lindi në shekullin e 19-të, pas krijimit të shtetit serb.

Faksimili i revistës Der Spigel në Arkivin Politik të Ministrisë së Jashtme Gjermane në Berlin.

ALBAS në Preshevë: Mbyllet me sukses Panairi i Parë i Librit Shqip

Presheva foli shqip përmes librit, në një panair historik që bashkoi botues, autorë e lexues nga trevat shqiptare. ALBAS, si bashkorganizatore, shënoi promovimin e 25-vjetorit të saj. Në mbyllje u ndanë çmime për autorët më të spikatur, duke nisur një traditë të re kulturore.

Presheva foli shqip, me zë të qartë e të vendosur, përmes librit. Në një akt që shënon një kthesë kulturore për të gjithë Luginën, qyteti i Preshevës priti me dinjitet dhe entuziazëm Panairin e Parë të Librit Shqip, më 21 dhe 22 qershor 2025, një ngjarje e padiskutueshme historike për komunitetin shqiptar në Serbi.

Në ambientet e Shtëpisë së Kulturës “Abdulla Krashnica”, në një atmosferë solemniteti, panairi u hap zyrtarisht me një ceremoni ku bashkëjetuan fjala institucionale, simbolika e kulturës dhe shpresa e brezit të ri. Kryetarja e Komunës së Preshevës, znj. Ardita Sinani, përshëndeti të pranishmit duke theksuar: “Presheva flet përmes librit, përmes dijes dhe dashurisë për gjuhën shqipe”, një deklaratë që tingëlloi si një betim kulturor për të ardhmen.

Në krah të saj qëndronin përfaqësues të rëndësishëm institucionalë, si ambasadori i Shqipërisë në Serbi, Bardhyl Canaj, ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, dhe drejtoresha e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli, të cilët u shprehën se ky panair ishte më shumë se një ngjarje, ishte një akt dashurie dhe detyrimi ndaj gjuhës shqipe në një zonë ku ajo shpesh sfidohet.

Panairi mblodhi për herë të parë dhjetëra botues shqiptarë nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut. Qindra tituj u ekspozuan në stendat e përgatitura me kujdes, ku emra të njohur, si Toena, Onufri, Dukagjini, Fan Noli, Emathia, Pema, Koha, Argeta LMG e të tjerë sollën për lexuesin e Preshevës vepra të letërsisë artistike, të librave për fëmijë, studimeve dhe të historisë kombëtare.

Në këtë mozaik të kulturës së shkruar një vend të veçantë zuri Shtëpia Botuese Albas, e cila jo vetëm që mori pjesë me botimet e saj të shumta për të gjitha moshat, por ishte edhe një nga bashkorganizatorët kryesorë të Panairit, në kuadër të 25-vjetorit të themelimit të saj. 

Organizimi i Panairit u bë nga Komuna e Preshevës dhe Biblioteka e Qytetit “Abdulla Krashnica”, të cilat luajtën rol kyç në realizimin e ngjarjes. Përkrahja erdhi gjithashtu nga institucione kulturore dhe diplomatike, si Ambasada e Shqipërisë në Serbi dhe Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit, duke kontribuuar në suksesin e këtij eventi historik.

Promovimi nga Presheva: ALBAS, 25 vjet botime 

Në ditën e dytë të panairit, më 22 qershor, Albas organizoi një aktivitet promovues që u prit me interes nga publiku: “25 vjet botime: Albas në shërbim të dijes”. Në këtë ngjarje u paraqit përmbledhtas rrugëtimi i kësaj shtëpie botuese që prej themelimit të saj në vitin 2000.

Aktiviteti u moderua nga gazetarja dhe drejtuesja e Portalit Shkollor Albas, Nanila Allkja Biçaku, e cila e nisi takimin duke theksuar rëndësinë e këtij momenti simbolik për ALBAS-in dhe për qytetin e Preshevës, një bashkim mes festës dhe librit. 

“Në këtë aktivitet të radhës që po zhvillohet në Panairin e Parë të Librit Shqip në Preshevë, ku Shtëpia Botuese ALBAS është bashkorganizatore, në kuadër të festimeve të 25-vjetorit të saj, do të ndalemi te promovimi i botimeve të larmishme që ajo ka sjellë. Në panel jemi me Qëndrim Hetemin, drejtues i ALBAS-it në Preshevë dhe Artemisa Bushin, redaktore në ALBAS. Në fakt, ALBAS është e vetmja shtëpi botuese shqiptare që operon në të gjitha trevat shqiptare: Shqipëri, Kosovë, Maqedoninë e Veriut dhe këtu në Preshevë”, tha Biçaku.

Ajo nisi diskutimin duke i drejtuar një pyetje Qëndrim Hetemit: “Si nisi rrugëtimi i ALBAS-it në Preshevë dhe çfarë do të thotë për të organizimi i këtij panairi?”. Hetemi, me emocion të dukshëm, tregoi se ALBAS e nisi veprimtarinë e saj në Preshevë me tekstet shkollore. 

“Teksti i parë që kemi sjellë këtu ka qenë ‘Dituri natyre’ për klasën e tretë dhe ‘Gjuhë shqipe’, për klasën e dytë. Më pas, natyrshëm, erdhën edhe tekstet e tjera. Ka qenë një rrugë me përpjekje, por me shumë mbështetje nga Shqipëria, nga profesor Latif Ajrullai, tashmë i ndjerë, dhe Rita Petro. Ata kanë bashkëpunuar ngushtësisht me babanë tim, Qenan Hetemi. E kemi pasur gjithmonë si ëndërr këtë panair: të sjellim në Preshevë atmosferën e panaireve të Tiranës e të Prishtinës. Sot, kjo ëndërr u bë realitet, falë bashkëpunimit me Bibliotekën e Qytetit, me drejtoreshën Albina Azizi dhe bashkëpunues të tjerë, si Hasan Hasani dhe Liridon Mulaj nga Shqipëria.”

Moderatorja vuri në dukje se ALBAS ka kaluar një rrugë të gjatë në këto 25 vite dhe pyeti redaktoren Artemisa Bushi për këtë rrugëtim: “Si ka evoluuar puna e ALBAS-it nga tekstet shkollore drejt platformave digjitale?”. 

Bushi u shpreh se ishte e emocionuar për pjesëmarrjen në këtë panair dhe theksoi se ALBAS nuk është vetëm një shtëpi botuese, por një urë që lidh trevat shqiptare përmes dijes dhe librit. 

“Në fillim, fokusi i ALBAS-it ka qenë përgatitja e teksteve shkollore. Më 2004-n, ALBAS fitoi për herë të parë tekstin alternativ, Letërsia dhe gjuha shqipe 10, e më pas ka synuar të plotësojë linjat në disa nga titujt më të rëndësishëm të kurrikulave arsimore. Një ndër projektet e rëndësishme ka qenë Paketa e Abetares mbarëkombëtare, që u përgatit nga një grup specialistësh didaktikë dhe gjuhëtarësh nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut. Kjo paketë përfshin tekstin bazë, fletoret e punës, fjalorët e ilustruar, CD dhe mjete të tjera interaktive.”

Biçaku e udhëhoqi më tej diskutimin drejt risive teknologjike që ka sjellë ALBAS në arsimin shqiptar, duke e pyetur Bushin për kalimin nga tekstet e printuara në formatet digjitale. Ajo theksoi se që para vitit 2010, ALBAS filloi t’i shoqëronte librat me CD, e më pas erdhi krijimi i platformës digjitale, Albas e-libër.

“Tashmë, tekstet shkollore janë edhe të digjitalizuara, duke u pasuruar me galeri fotosh, video, miniteste, përmbajtje shtesë multimediale, që u vijnë në ndihmë nxënësve dhe mësimdhënësve. Janë ndërtuar edhe orë mësimore model për diasporën, si dhe janë zhvilluar trajnime për mësimdhënësit në të gjitha trevat. Në vitin 2023, Qendra e Trajnimit Albas është nderuar me çmim nga Këshilli Kombëtar Shqiptar, për kontributin e saj në trajnimin e mësimdhënësve në Luginën e Preshevës”, tha Artemisa Bushi. 

Duke parë që publiku përbëhej edhe nga nxënës, mësues e prindër, Biçaku solli në vëmendje rëndësinë e librave për fëmijë dhe e pyeti Bushin për botimet artistike të ALBAS për lexuesit e vegjël. Bushi shpjegoi se ALBAS është një ndër shtëpitë botuese me më shumë botime për fëmijë. 

“Botimet për fëmijë janë grupuar në seri sipas grupmoshave, me ilustrime tërheqëse. Ndër më të veçantat është seria e klasikëve për fëmijë (3+, 7+, 9+) që përfshin autorë botërorë dhe shqiptarë. E kam të pamundur t’i përmend të gjithë”, tha ajo, “por për këtë më vjen në ndihmë edhe katalogu“, duke përmendur mjaft prej tyre. Më pas shtoi se “vlen të përmendet përkthimi i plotë i ‘Përrallave të Andersenit’, i vlerësuar me Çmimin ‘H. C Andersen’.” 

“Një rëndësi të veçantë kanë titujt që lidhen me trashëgiminë kulturore. Këtu përfshihet seria ‘Më quajnë’, ku rrëfehen në vetën e parë jetëshkrimet e figurave më të rëndësishme, botërore dhe shqiptare. Disa prej titujve me figura shqiptare janë: ‘Më quajnë Gjergj Kastrioi Skënderbeu, ‘Më quajnë Nënë Tereza’, ‘Më quajnë Nexhmije Pagarusha’, ‘Më quajnë Hasan Prishtina’ apo ‘Më quajnë Bekim Fehmiu’ – një seri që do të pasurohet me emra të rinj personalitetesh. Ilustrimet janë punuar me kujdes të madh; përmend këtu se Semela Mero u bë pjesë e katalogut ‘Honour list 2022’ në Panairin e Librit në Frankfurt, për ilustrimet e librit ‘Më quajnë Nikola Tesla’. Me trashëgiminë kulturore lidhen edhe titujt: ‘Legjenda dhe vende’, ‘Legjenda dhe balada’, ‘Lekë Dukagjini’, si edhe MiniGuida, një seri që do pasurohet me tituj të rinj (udhërrëfyes mjaft të mirë për qytete dhe vende). Ka edhe mjaft seri të tjera për fëmijë (‘Izadora Mun’, ‘Një familje e paparë’), mjaft të larmishme, sa sociale, edukative, aq edhe gazmore…, si edhe botime nga letërsia italiane dhe ajo franceze.”

Më pas, Biçaku e udhëhoqi bisedën drejt letërsisë për të rritur, duke pyetur se çfarë pasurie sjell katalogu i ALBAS-it në këtë fushë. 

Bushi përmendi botimet e librave klasikë & modernë, që marrin një rëndësi të veçantë, pasi, edhe pse janë shkruar shumë vite më parë, mbeten aktualë për temat sociale që trajtohen në to, si edhe për vlerat artistike. Mes tyre ajo përmendi ‘Don Kishoti’ (I & II), ‘Poetika’ e Aristotelit apo ‘Bretkosat’ e Aristofanit etj., si edhe botime nga nobelistë, si Olga Tokarczuk (‘Shtërgjet’), Herta Müller (‘Teposhte’) dhe Günter Grass (‘Daullja prej llamarine’), një nga kryeveprat e letërsisë botërore që ka marrë edhe ‘Çmimin për përkthimin më të mirë’ në Panairin e Librit në Tiranë në vitin 2023. 

“Kërkohen dhe pëlqehen nga lexuesit librat psikologjikë dhe motivues. Janë botuar nga Albas autorë, si Robin Sharma, Mel Robbins etj. Mjaft të kërkuar janë librat motivues të Scott Peck. Përzgjedhja e botimeve bëhet patjetër sipas rëndësisë së autorit, të veprës, të vlerave që mbart, të tematikave që trajtohen në to, si edhe në mjaft kritere të tjera”, tha Bushi. 

Moderatorja u ndal të pyeste më pas redaktoren për kontributin e ALBAS në promovimin e autorëve shqiptarë dhe me mbështetjen për autorët bashkëkohorë e të rinj. 

Bushi tha: “Promovimi i letërsisë shqiptare është vlerë e shtuar në ALBAS. Janë botuar mjaft romane, libra me tregime dhe poezi. Ndaloj në emrat e autorëve, si Rita Petro, Virion Graci, Ardian Vehbiu, Mimoza Ahmeti, Gazmend Kapllani etj. ALBAS ka botuar edhe mjaft autorë të rinj shqiptarë, një pjesë e tyre kanë marrë çmim me motivacion nga Qendra e Librit dhe e Leximit. Një rëndësi të veçantë në këto botime merr edhe botimi i kolanës së veprave të Petro Markos. Janë botuar rreth 10 tituj dhe po punohet në redaksi për botimin e veprave të reja të Markos. Në Panairin e 25-të të Libri në Prishtinë, zhvilluar para pak ditësh, ALBAS mori Çmimin për Vepër Kapitale, për botimin cilësor dhe gjithëpërfshirës të kolanës së veprave të Petro Markos, një autor i dashur dhe i njohur në të gjitha hapësirat shqiptare”.

Më pas ajo theksoi se “Duhet thënë se Albas ka një rrjet të gjerë bashkëpunëtorësh, si: pedagogë (autorë të teksteve shkollore), specialistë didaktikë dhe gjuhëtarë, mësimdhënës, përkthyes psikologë, si edhe një staf me një numër të madh profesionistësh, si: redaktorë shkencorë dhe gjuhësorë, ilustrues, dizajnues, programues etj.”

Në përmbyllje të aktivitetit, Biçaku ndau me të pranishmit një panoramë të rëndësishme të Portalit Shkollor, si një prej nismave më të suksesshme të ALBAS-it. “Ky portal është kthyer në një media arsimore që ofron përmbajtje të pasura, burime për mësues e prindër, artikuj profesionalë dhe mjete digjitale. Sidomos gjatë pandemisë, kur mësimi në distancë u bë i domosdoshëm, portali ofroi abetaren digjitale, libra shkollorë interaktivë, video e ushtrime. Ai është dëshmi e vizionit që ALBAS ka për arsimin, jo vetëm si mjet formimi, por si rrugë lidhjeje mes brezash e trevash.”

Presheva foli, dhe fjala ishte libër. Dhe libri kishte firmën ALBAS në këtë rast.

Çmimet e edicionit të parë në Preshevë

Në mbyllje të edicionit të parë të Panairit të Librit Shqip, “Presheva flet”, u zhvillua ceremonia solemne e ndarjes së çmimeve, duke përmbyllur dy ditë intensive me ngjarje letrare e kulturore, që për herë të parë e kthyen Preshevën në një pikëtakim të rëndësishëm të botuesve, autorëve dhe lexuesve nga të gjitha trevat shqiptare. Juria e përbërë nga Liridon Mulaj (kryetar), Shefat Ademi dhe Fitim Nuhiu, ndau me përkushtim vlerësimet për autorët dhe botuesit që spikatën në këtë edicion të parë. 

Ndër çmimet kryesore, “Libri më i mirë për fëmijë” iu dha veprës “Arbnori në Kështjellën e Gjergjit” të autorit Fatmir Gjestila; “Proza më e mirë” iu akordua Biser Mehmetit për librin “Heroi i mohuar”; ndërsa çmimi për “Veprën studimore më të mirë” shkoi për Fatmir Toçin me librin “Arbëreshët midis mitit dhe realitetit”. Me çmimin e nderit u vlerësuan figura të shquara si Besnik Mustafaj, Nerimane Kamberi dhe Prof. Dr. Jahi Murati për kontributet e tyre të veçanta në letërsi, studime dhe kulturë. Një vlerësim të veçantë morën edhe shtëpitë botuese “Buzuku”, “Logos-A” dhe “Onufri”, për rolin e tyre të rëndësishëm në ruajtjen, zhvillimin dhe përhapjen e gjuhës dhe letërsisë shqipe në hapësira të ndryshme. Këto çmime ishin një dëshmi e nivelit të lartë profesional dhe përkushtimit që ky edicion solli, duke u shndërruar në një nisje premtuese për traditën e re letrare që po lind në Preshevë.

© Portali Shkollor- Të gjitha të drejtat e rezervuara. Ndalohet kopjimi pa lejen tonë.

Dr. Dritan Demiraj/

Ditën e djeshme pata privilegjin që të pritem në një ambient të ngrohtë vëllazëror nga kryetari i AAK-së Gjeneral Ramush Haradinaj në selinë e partisë.

Takimi i djeshem u përqëndrua në situatën e sigurisë te rajonin e Ballkanit Perendimor dhe ne veçanti midis dy vendeve tona. Nje nga shqetesimet kryesore te zotit Haradinaj ishte rritja e sigurise , avancimi i reformave per anetaresim sa me te shpejte ne NATO, vleresimi me seriozitet i rreziqeve dhe kercenimeve te Kosoves ne veri nga aktoret kryesore dhe vendet armiqesore te cilet perpiqen te gjejne boshlleqe me qellim destabilizimin e vendit.

Gjate bashkebisedimit u shpreh roli i pazevendesueshem dhe shume i vleresuar i SHBA-ve ne Kosove por edhe intensifikimi me tej i ketij bashkepunimi.

Zoti Haradinaj ne te gjitha rastet qe ka zhvilluar vizita ne SHBA ka bashkepunuar ngushte me te gjithe organizatat, shoqatat dhe personalitetet shqiptaro-amerikane dhe per kete i shpreha mirenjohje te thelle, me qellim thellimin edhe me tej te ketij bashkepunimi.

Me kete rast, Gjeneral Haradinaj më vlerësoi me Medaljen: ’Me besim ne Zot, Atdhe dhe Shtet’ me motivacionin:

‘Për të shprehur mirënjohjen Time të thellë për kontributin e veçantë dhe meritat e jashtezakonshme në avancimin e çështjes kombëtare ’.

Me kete rast i shpreh mirenjohjen me te thelle dhe shpreh vleresimin me te larte per kontributin e jashtezakonshem qe familja Haradinaj ka dhene per pavarësinë e Kosovës dhe në politikën e saj pas luftës.

Në takim pata kënaqësinë edhe të bashkëbisedimit me mikun e vjeter luftëtarin trim të Pavarësisë deputetin Beke Berisha.

Alfons Grishaj*/

Mendoj se, në diktatura manipulimi i votave nuk ka të bëjë me preferencat partiake, por me strategjinë dhe interesat e grupeve të caktuara. Koncepti i votës është vetëm një vegël për të realizuar planet afatgjata. Popujt që nuk kanë arritur ende konceptin e votës civile, janë të predispozuar t’i përsërisin dhe t’i vuajnë në kurriz zgjidhjet e gabuara që viktimizohen nga propaganda. Historia na mëson se, karizmat që kanë pasur liderat autoritarë janë përdorur për të ndezur emocionet dhe frymëzuar pjesën e shumicës së pavendosur. Taktikat e përdorura mbeten sugjestive në kontekstin politik, dhe monetare në konceptin jetik. Mjeshtrat e këtyre maskaradave dhe farsave qenë: Stalini, Gebëlsi, Musolini, Enveri, Hitleri, Mao Tzedong, Ceausescu, Fidel Castro etj…Ndërsa tani militojnë : Putin, Kim Jong Un, Maduro, Khomeini, Vuçiq etj. Pra, siç shihet, bota e ka përjetuar dhe vazhdon t’a përjetojë keq skllavërinë e votës. Ndërsa prej 80 vitesh, këmbanat bien pa pushim në Shqipëri, nostalgjia e bolshevizmit dhe tzedongshizmit vazhdon t’i bëjë karshillëk demokracisë. Fatkeqësisht, po ngre krye dhe në Amerikë. Si dëshmitar dhe përjetues i praktikave diktatoriale, sjell momentet e përjetuara dhe ilustruara se sa e rëndësishme dhe e fuqishme është vota kur respektohet dhe nuk tjetërsohet në forma banale. John F.Kennedy, thoshte për votën: “The ignorance of one voter in a democracy impairs the security of all.”

VOTA E 31 MARS 1991

Me 31 Mars, të parat zgjedhje pluraliste, shqiptarët votuan mbi 90% , ku për PD, votuan 38% ndërsa për PP, votuan 56%, ndërsa partitë si, PR, PBDNJ, morën rreth 2 apo 3% të votave secila. Fillimi i votimeve të 31 Mars 1991 dukej i qetë. Por pas pak, repartet ushtarake të PP-së, të organizuar me ifa me nga një oficer në krye, shkonin për të votuar sa në një qendër votimi në tjetrën…Në Tophanë, vigjilenca e Ardian Hoxhës, zbuloi planin ogurëzi të PP-së për përpjekjet e vjedhjeve të para pluraliste. Ardiani denoncoi hapur një oficer me disa ushtarë që votonin sa në një qendër votimi në tjetrën. Ai kish pikasur këtë grup në qendrën Tophanë, ku dhe ai kish banesën. Grupi i ushtarëve (po sa grupe ishin si ai në të gjithë Shqipërinë?) udhëhiqej nga një oficer, i cili mundohej t’i kishte ushtarët nën kontroll, duke i vënë në rresht dhe dirigjuar në qendrat e votimit. Ardiani i nervozuar m’u drejtua: “Mos ja futni gjumë! Kjo Ifa me ushtarë që u nal tash ka votu dhe njiherë!” Unë drejtova shikimin nga ata. Atyre u printe një oficer me mustaqe të holla. Nga dialekti dukej se ishte nga Jugu i Shqipërisë. U afrova pa mëdyshje dhe e pyeta oficerin nëse ata kishin qenë dhe njëherë në qendrën Tophanë…Oficeri simpatik me mustaqe të holla e mohoi me arrogancë. Ulja e syve tij nuk justifikoi sjelljen e dyshimtë që mundohej t’a fshihte pas syve përdhe. Si vëzhgues i PD-së, protestova tek Sokol Shazi (Prokuror që përfaqësonte PP-në, kryetar i qendrës votimi, Tophanë). Sokoli m’u përgjigj, “Jo besa tek unë!” Sokoli sa i pa u tha: “More më kujtoheni…ju keni votuar dhe njëherë!” Oficeri këmbënguli në të vetën duke gënjyer. Atëherë Sokoli i nervozuar iu kthye: “Hypni Ifës sa nuk asht vonë…se për ideal…ju vuna hekurat!” Këta ishin bijtë e Shkodërloces që nuk pyesnin për parti, por vetëm për qytetin e tyre …Populli u mblodh si me bilbil dhe filluan t’i shanin …

Ata të friksuar i hypën Ifës dhe u larguan. Demokratët u hapën me biçikleta në të gjithë Shkodrën, duke lajmëruar rrezikun e vjelljes votës nga PP. Qendrat e votimit u “blinduan” nga njerëz të vuajtur e besnikë të lirisë.

Vota në Shkodër u ruajt! Shkodra fitoi, por humbi Shqipëria! Në të aguar të 1 Prill 1991, qyteti i Shkodrës u trondit nga breshëritë e automatikëve dhe pushkëve. Partia e Punës po festonte fitoren me breshëri armësh…Ky qe dhe fillimi i një tragjedie që nisi me, 1 Prill dhe u bitis më 2 Prill të vitit 1991. Shkodra u la në gjak nga tytat e automatikëve dhe pushkëve që u bënë ngjyrë vjollcë nga breshëritë e paprera. Unë nuk do hyj në detaje se si gjatë fushatës pabarabartë u ndeshëm me kërcënime e antimitingje: “Parti Enver jemi gati kurdoherë!” Nganjëherë kundërshtarët tanë deshën të na pakësonin…Na provokuan dhe me batare armësh, por, heronj si Kolec Ndoja, Nikolin Thana, Mond Bushati, Arben Lika, Arben Broci, Eduard Grishaj, Pjetër Arbnori, Ali Spahia, Ilirian Idrizi, Shenasi Rama, Ibrahim Bilali e shumë të tjerë, nuk pyetën për presionet dhe atentatet…sepse ishin luftëtarë lirie, dhe luftëtarët nuk fshihen prapa perdeve dhe hijeve, por dalin në log të burrave ku e kërkon detyra e shenjtë e lirisë.

Shkodra zbarkoi si vullkan në rrugët e qytetit për të protestuar vjedhjen e votave të shqiptarëve, të cilëve ua grabitën mjeshtrat e kastës vjetër që donin t’a mbanin pushtetin me çdo formë. Kur i treguan Sandër Rexhepit (i burgosur politik që shquhej për humorin e hollë) që, PD humbi në Shqipëri…dhe ia ilustruan historinë e Tophanës me, Sokol Shazi-n. Sandri tha: “Shkodranët, komunizmin e kanë pas gjithmonë për batuta me kalu netët e dimnit. Bile, batutat ma t’ mdhaja i kan qit vetë “komunistët” shkodran. Komunisti ma i madh në Shkodër asht demokrati ma i madh n’ Sarandë, pranaj mos i veni faj atyne (PP-së) se, “efharisto poli” ka ba punën e vet. Bash njaty…dhe andej i ka ra fyellit dhe ka kërcy valle dreqi i kuq duke u zgjanu lakuriq te na”.

VOTA E 22 MARS 1992

Viti 1992, qe një vit drithërues për PS-në (PP u konvertua në PS me 12 Qershor 1991). Pas 2 Prillit, vegjëlia shqiptare ishte zgjuar dhe PP ishte tkurrur në kënetën që kish bitisur. Ana refraktare komuniste u mundua të ndryshonte pamje, duke shitur katër policë, siç ishin: Gjekë Çelaj: kriminel i lindur dhe i ftoftë. Dilaver Papare: Polic-intelektual që jetonte midis dy botëve, por që me, 2 Prill dha urdhër të qëllonin. Çapajev Taçi: Bolshevik i pandreqshëm, injorant dhe gjakndjellës. Hajredin Shyti: Person i edukuar mirë, por besnik i PP-së. Pra, shitja e tyre nuk solli asgjë të re, nuk paqtoi shpirtërat dhe nuk vendosi drejtësi, por një “klering” turpshëm që mbeti gozhdë në ndërgjegjen kombëtare. U dënuan terrenistët gjakësorë, por jo sadistët! Jo kupola e krimit?! Me 22 Mars 1992, u bënë zgjedhjet e reja, ku verdikti i shpirtit civil fitoi mbi krimet e pushtetit dhe propagandës 48 vjeçare. Partia Demokratike fitoi 92, nga 140 vende në parlamet. Siç u vërejt dhe nga monitorët e huaj, shqiptarët pa presion dhe vjedhje vote, fituan lirinë e shumëpritur. PD mori 63% të votave , ndërsa PS mori 23% apo 24% të votave. Matematikisht demokratët morën mbi një milion vota, kurse PS, rreth katërqind e tridhjetepesëmijë vota. Partitë e tjera nga 2% apo 3%…

VOTA E 26 MAJ VITI 1996

Që në momentet e para të paraqitjes të draftit të ri kushtetues me, 6 Tetor të vitit 1994, OSBE dhe Monitorët e KE, qenë tejet të shqetësuar për draftin e ri, dhe me zë të lartë thonin: Këtij drafti i duhen vetëm dy nene për të zgjedhur “Mbretin e Ri” në Shqipëri. Ata përdorën të gjitha format për t’ua sjellur në vëmendje mbarë opinionit, institucioneve fetare se, drafti në treg qe shumë i rrezikshëm, ku përfundimisht do minonte republikën parlamentare dhe lirinë e fesë. Kushtetuta u rrëzua nga populli më 7 Nëndor 1994. Votat- kundra: 903, 630 =56.38%. Ndërsa- pro: 699,245= 43.62%.

ZGJEDHJET E VITIT 1996

Në këtë atmosferë u zhvilluan zgjedhjet e vitit 1996, kopje e shëmtuar e 31 Marsit 1991. Më 26 Maj (Raundi i dytë 2 Qershor) me një pjesëmarrje votuesish 89.1%. Fitorja e demokratëve qe “spektakolare”. PD fitoi, 122 deputetë nga 140 deputetë që kishte i gjithë parlamenti. Kjo ngjarje ndryshoi përgjithmonë raportet midis konceptit të lirisë dhe manifestit komunist. Demokratët në ekstazë të etur për lavdi u turrën për të konsoliduar pushtetin e tyre absolut pa pyetur për standartet ndërkombëtare, duke risjellë regresin e praktikës kaluar dhe rënë keqas në kurthin e specialistëve që braktisën qëndrat e votimit. Sikur kjo “fitore” të realizohej në kohën PP-së, Enveri-reformator do fantaksej me këtë arritje kozmike. PD nuk kishte nevojë për këtë luks vetëvrasës. Sepse dhe sikur të merrte vetëm përqindjet e 92-shit…ato vota ishin të mjaftueshme. Por, ja që politika nuk u bëka prej njerëzve me ndërgjegje dhe intelekt të cunguar. Kurthi i PS punoi perfekt. Ata kishin kohë që përgatiteshin në mënyrë shkencore për goditje vdekjeprurëse të demokracisë, duke përdorur piramidat. I pari që instaloi dhe frymëzoi piramidat në Shqipëri, qe Ajdin Sejdia, këshilltari ekonomik i Fatos Nanos. Fatkeqësisht, populli ynë nuk është një popull me memorje analitike si popujt perëndimorë. Sepse po të ishte…, do i hapnin sytë për të parë se kush ishte në sportelet e degëve të piramidave në qytete, kush ishin të punësuar? Por, tanimë shejtani kish dalur nga shishja. Oficerë dhe zyrtarë të mesëm të nomenklaturës komuniste u shfaqen me fytyra të çelura. Kaq…dhe komentet e tjera janë të tepërta!

Vëzhguesi i asaj kohe konstaton se, në zyrat e shtetit demokrat, 80% të punësuarve ishin funksionarët e nomenklaturës. Zyrtarët e PP-së që nuk kishin lëvizur nga zyrat që nga koha e Ramizit, të cilët me besnikëri rafinuese prisnin momentin e thirrjes! Pas bilbilit, ata braktisën pikat strategjike dhe zyrat e shtetit, duke bërë një bojkot total dhe futur shtetin në kolaps të plotë, rënien e qeverisë. Aleksandër Meksi (Kryeministër) ishte i gatshëm për të sakrifikuar gjithçka (dhe jetën) për t’i dhënë një mësim revolucionit bolshevik, por Berisha, nuk ishte i gatshëm për një propozim të tillë, ose me saktë, ai nuk qe kurrë dakord që të bëhej luftë civile në Shqipëri. Siç do shpjegoj dhe më poshtë…

“GJENERALËT” E USHTRISË SË MAJTË

Disa të zhgënjyer të PD-së, ishin ndarë nga grupimi i madh, duke u bashkuar me PS, të cilët u bënë “gjeneralë” në një ushtri të majtë. Në anën tjetër, ca mjeranë të PD-së, që patën ndërruar xhaketat (duke u bërë “besnikë), propozuan planin për “mbrojtjen” e Shqipërisë. Pra, lufta ishte, ata me ato, jo “ato” me demokratët! Komunistët e PD-së, ndërtuan një superstrukturë kundërligjore ku përfshiheshin tanket, avionët dhe lëndët kimike. Nën armë u vendosën forcat civile të persekutuara dhe civilë (shumë miq të mi) që nuk kishin frikë nga vdekja. Idealistët mendonin se po mbronin lirinë e fituar me shumë sakrifica (që ngjasonte e tillë), por nuk qe ashtu. Organizatorët e majtë kishin manipuluar vegjëlinë e djathtë ?!…

Në qendër, Gjeneral Shehu (që dështoi në misionin e Vlorës, duke shkuar si policët anglezë në mitingje), një ushtarak i zoti dhe i përkushtuar që nuk bënte kompromis me askënd për ligjet e shtetit. Në komandë, “Gjeneral Gazidede”, njeri që nuk kishte asnjë lloj njohurie ushtarake në terren, por intelektual i mirëfilltë në profesionin e vet. Pa kuptuar, loja e luftës civile kish filluar me metastazat e një kohe të vdekur. Falë reflektimit të Berishës, që bëri matematikën e një ndeshje pa lavdi, ai urdhëroi tërheqjen e trupave duke shpëtuar një tragjedi kombëtare, vrasjen e demokracisë dhe instalimin e një junte laramane!!

VOTA E 29 QERSHOR 1997, “FITORE” ME 3700 VIKTIMA

Populli thotë, “Çdo mbjellësh do korrësh”. Nëse mbjell shi, do kesh përmbytje. Nëse mbjell breshër, s’do të kesh bereqet. Nëse mbjell urrejtje, do bëhet mbulesa jote. Qoftëse mbjell vdekje, prej saj do ndëshkohesh. Çmenduria kolektive e 97-tës i ngjante filmave të hollywood me skeletone të shprishura. Ky qe dhe turpi më i madh kombëtar. Vota u la në gjak sëri. E megjithatë, Vranicki i quajti, “zgjedhje të pranueshme”, dhe pse me 6 Korrik, u përsëritën 32 zona elektorale, ku neokomunistët e rinj “fituan” 101 vende. Vëzhguesit e huaj i quajtën të pranueshme për situatën, por “jo zgjedhje të lira.” Dhuna e ushtruar ndaj PD-së, qe mizore dhe e pamëshirshme. Sikur të mbahej mend, kjo mund të sillte një ndasi të rrezikshme midis shqiptarëve, sepse u vranë më shumë se 3700 vetë… pjesa dërmuese demokratë nga veriu i Shqipërisë.

UNIONI ANTIKOMUNIST SHQIPTAR

Në ato momente historike, u shfaq Unioni Antikomunist, që deri atëherë kishte heshtur, duke u marrë me ndonjë aktivitet datash historike për rrëzimin e komunizmit. Ky grupim i madh prej 8300 anëtarësh, përbëhej nga Jugu dhe Veriu, vëllezër të një gjaku dhe të një ideali për liri. Ndryshimi midis antikomunistëve dhe komunistëve ishte thelbësor: Antikomunistët kërkonin që të mos përsëritej e shkuara, kurse komunistët kishin dëshirë të ri-instalonin atë që kishin humbur. Unioni, falë anëtarëve të vet nga e gjithë Shqipëria kishte informacione të detajuara jetike çfarë po ndodhte në terren…Ata, me kujdes e zgjuarsi mblodhën ngjarjet dhe vrasjet në një dosje të detajuar, një akt-akuzë voluminoze që më vonë u pranua si fakt nga organizmat ndërkombëtare. Para se të vinim në pikën e besimit reciprok midis Unionit dhe Monitorëve të Europës, pati një boshllëk deri në armiqësi me OSCE dhe Monitorët e KE, të cilët kishin marrë informacione të gënjeshtra nga PS, duke krijuar një gjysmëbindje se, Unioni Antikomunist, ishte “krahu i armatosur i Sali Berishës”.

Për hir të vërtetës, një grup special heroik kish qenë për të mbrojtur Berishën dhe institucionet kur ra shteti. Ata patën raste përleshjeje me kriminelë dhe grupe paramilitare që deshën të vrisnin Berishën. Një nga rastet qe sulmi mbi Presidencë me, 7 Mars.Por nuk ishin vetëm grupet paramilitare që do vrisnin Berishën, por dhe të besuarit e tij…Ishin shumë dëshmitarë, kur një grup prej 20 antikomunistësh, bëri një vizitë në presidencë. Ndërsa Gazidede priste jashtë kur të mbaronte takimi midis antikomunistëve dhe Berishës. Berisha, pasi përcolli dhe përqafoi udhëheqësit antikomunistë, ftoi Gazideden. Ai dukej i ftoftë si një cope akulli. Fytyra e tij nuk tregonte asnjë lloj emocioni. Ndërsa antikomunistët linin paradhomën, patën një incident me “besnikun” e Berishës, i cili shfrynte vrerë kundër tij, duke e quajtur Berishën, të butë e inkompetent për t’u hakmarrë kundër Jugut. Ai shkoi më tutje, duke thënë se, “paqe vjen nëpërmjet luftës duke shporrur të parën pengesë, Sali Berishën, i cili gremisi Shqipërinë”. Luigj Curri, kish vënë duart në tëmtha, kurse Edmond Temali “Komandant i grupit të zjarrit” iu afrua Shefit te Unionit, duke i thënë në vesh: “Komandant, t’ia tresim trutë në erë këtij tradhëtari!” Ai e mohoi me kokë, duke iu drejtuar lajmëtarit mortor: “Ata që guxojnë t’ia prekin një qime floku Berishës (dëshmi e parë në shtyp), nuk do kenë mundësi të lënë trashigimtarë në brezni!” E tmerrshme! Më vonë, bash kjo fytyrë i bëri hjeksinë Azemit.

Paralajmërimi i ashpër nuk u bë për të mbrojtur Berishën si individ, por për të mbrojtur Presidentin në ato çaste historike ndërsa valvitej flamuri Grek në Sarandë. Në këto momente dramatike, antikomunistët ditën të bënin zgjidhjen e duhur, duke mbetur të pakonvertueshëm. Ata denoncuan çdo krah dhe luftuan edhe kundër kriminelëve e hajdutëve të bankave si Tiranë dhe Shkodër, duke u vënë pushkën në tëmtha. Zhgënjimi madh qe kur disa“udhëheqës” të PD-së shkuan në pazarin e kriminelëve të bankave për të marrë avdes. Kjo theu përgjithmonë besimin midis politikanëve mjeranë e dritëshkurtër të PD-së dhe Unionit.

Parimisht, lufta e antikomunistëve ishte përqendruar kundër qeverisë kriminale të instaluar mbi gjakun e shqiptarëve. Antikomunistë u ndeshën tri herë në Shkodër me “kryqëzatat e kallashnikovëve” që kishin bërë kërdinë në Jug. Ata, ua hoqën pantallonat bazhibozukëve të bandave Çaushe, Shytëve e Ruçëve e soj e sorollopit tyre, që qanin të frikësuar në sy të OSCE dhe Monitorve të KE, duke u lutur që të bëheshin interlekutorë për faljen e jetës, kur nuk u kanosej asgjë. Sigurisht ata frikësoheshin nga zullumi për krimet që kishin bërë në Jug. Mendonin se fundi i tyre për të larë mëkatet ndalej në Shkodër. Antikomunistët i çarmatosnin dhe i linin të lirë për t’u kthyer shëndosh e mirë në familjet e tyre, dhe jo siç ndodhi në Jug, ku bijtë e nënave i dogjën të gjallë tek kryenin detyrën e shtetit. Dhe më keq: çdo verior që kalonte andej, rrahej barbarisht ose nuk kthehej më i gjallë në familje. Kjo është e vërteta lakuriq! Ky qe një turp kombëtar që udhëhiqej verbërisht nga PS, ku vrastarët quheshin: “Florinj!”, grabitësit e bankave, “besnikë” dhe grabitësit e votave, “heronj!”.

Por le të kthehemi tek thelbi i ilustrimit të mësipërm. Antikomunistët posedonin një dosje të detajuar për vrasjet e keqtrajtimet nga të eturit për pushtet. Ata kërkuan t’ua dorëzonin OSBE dhe KE…Europianët e refuzuan dy apo tri herë takimin. Shefi i këtij UNIONI, Alfons Grishaj, kishte shkruajtur në shtypin e kohës dhe prononcuar në intervista se, qeveria e Nanos, ishte një qeveri kriminele kartoni e ardhur në pushtet me grykën e pushkës. Ai pat theksuar: “Çdo qeveri krimi që vjen me gjak i ndjek frika e shpagimit, mund t’i rrëzosh lehtë, më lehtë se ardhja e tyre në pushtet. Ndërsa qeverinë e Nanos, antikomunistët mund ta rrëzojnë për 50 minuta…”

VRASJA E AZEM HAJDARIT

Gjatë atyre momenteve, Azemi kish filluar të fitonte terrenin e humbur në Jug. PS nuk mund t’a pranonte këtë sfidë, prandaj pregadiste një alibi të sofistikuar për eleminimin e tij. Siç shihet, ata vuanin nga kompleksi i fajit dhe persekutimit, andaj frikësoheshin nga Azemi dhe persona si ai. Komunistët e rinj nuk u mjaftuan me vjedhjen e votës dhe vrasjet e 97-tës, por planifikuan vrasjen e shqiptarit të madh, Azem Hajdari,i cili u shpëtoi disa atentateve, por më 12 Shtator 1998, të pabesët e realizuan planin ogurëzi. Në takimin e parafundit me Azemin, ishin të pranishëm Vili Minarolli dhe Fahri Balliu. Azemi kur më pa, shpërtheu në ngazëllim me superlative. Gjatë bisedës, subkoshienca apo ora e tij foli: “Alfons, komunistët kanë me më vra…nëse gjaku im ka me i shërby Shqipnisë…ja kam ba hallall, nëse jo, do më vinte keq.” Të njëjtën gjë m’a tha në takimin e fundit në Shkodër, tek “Banja e Vogël” (që ishte kthyer në restorant) në sy të vëllaut tij Rasim (trim i urtë dhe pa fjalë). Ky qe dhe takimi im i fundit me Azemin. Azemi ishte anëtari i KRYESISE së UNIONIT ANTIKOMUNIST SHQIPTAR. Pas vrasjes Azemit nga tradhëtarët e kombit, detyra e Unionit ishte të zbarkonte në Tiranë. Me 13 dhe 14 Shtator 1998, antikomunistët u mblodhën në Tiranë, por jo me duar në xhepa si, Agim Shehu në Vlorë.

Në “Sheshin Skënderbej”, u mblodhën nga e gjithë Shqipëria. Sheshi gjëmonte: “O sot o kurrë!” Ishte dita ku ballafaqohej krimi komunist dhe ideali i lirisë. Populli demokrat shqiptar kishte mbushur sheshin me zjarrin e lirisë në gji: “O sot o kurrë!” Qeveria e kallashnikovëve ra si kuti kartoni.

Të gjitha institucionet ranë, përveç presidencës, institucion që pas Presidentit Berisha, kishte mbetur zyrë onorifike, prandaj e quajtën kohë të humbur marrjen me të. Në këtë hapësirë kohore ndodhi një gafë e pafalshme nga njerëzit që mbanin arkmortin, të cilët e kishin lëshuar arkivolin në tokë. Sakrilegj! O Zot! Dhuna e verbët gjymton fytyrën e vet. Megjithatë, antikomunistët e korigjuan shpejt. Marjan Gryka, Menduh Ullishta, Nard Gavoçi etj, e siguruan Berishën në mes (i cili kish mbetur pezull në zyrë), dhe u nisën për të përcjellur arkmortin e vëllaut tonë për në varreza, duke i dhënë lamtumirën e fundit heroit demokracisë, Azem Hajdari. “Grushti i shtetit klasik” kishte përmbyllur misionin, por Berisha, nga presioni i jashtëm nuk mundi t’a mbante pushtetin. Në përmbysje të tilla, minutat duken orë dhe orët një shekull, ndërsa vendimet duhen të merren me sekonda. Lajmi për mos mbajtjen e pushtetit detyroi antikomunistët dhe popullin liridashës t’i lëshonin institucionet, duke u lënë mundësi kundërshtarëve të dilnin nga vrimat ku ishin fshehur dhe të riorganizoheshin për t’u paqtuar me turpin e ngrënë me bukë.

Pas kësaj ngjarje, OSCE dhe Monitorët e KE, që ndiqnin me vëmendje situatat… kërkuan takim më udhëheqësit e UASH, por ky takim u refuzua dy herë nga antikomunistët. Ndërhyrja e Dr.Gerhard Pail (miku im), respektivisht Shef i OSCE për Rajonin e Veriut, bindi antikomunistët për takimin me Daan Everts, Ambasador i OSCE në Shqipëri. Antikomunistët vendosën një kusht që (për shumë arsye) takimi të bëhej në Shkodër. Shefi OSBE Daan Everts, u prit nga Shefi Unionit Antikomunist, Alfons Grishaj, dhe nga strukturat shtetërore të Shkodrës, me në krye Prefektin Ali Laçej (intelektual i mirëfilltë), Kryetari Këshillit Bashkiak Mark Krroqi, Kryetari i PD-së Astrit Bushati, legjendari Ahmet Bushati, Nard Ndoka, Eduard Grishaj, Fran Dashi, anëtarët e Kryesisë së Unionit, Frrok Gjini, Ibrahim Bilali, Mond Temali, Agim Daci, Menduh Ullishta etj…Këtë event e fotografoi demokratja Vjollca Tafili, ngaqë nuk u lejuan gazetarë dhe media.

MBASE ISHTE HERA E PARË QË MONITORËT E HUAJ E PRANUAN SE ÇFARË PO NDODHTE NË SHQIPËRI

Ata pranuan se vota qe përvetësuar dhe se PD nuk qe në gjendje të bënte fushatë në Jug të Shqipërisë. Mbase të vetmit që shkuan në Jug, ishin Jozefina dhe Azemi. Jozefina dhe të tjerë u kërcënuan për vdekje…,Azemi u vra! Pas takimit në Shkodër, antikomunistët u pritën në Tiranë, ku dorëzuan dosjen e përgatitur nga ata. Everts e pranoi dhe ia përcolli Vranicki (i dërguar i posacem i OSBE-së), i cili i kish thënë ca fjalë për pamundësinë e korrigjimit të gjërave që ishin bitisë. Pas kësaj, Everts, do i shkruante një letër shefit të antikomunistëve shqiptarë, ku dënonte arrestimet dhe keqtrajtimet nga neokomunistët (letër që u botua në shtypin e kohës). Largimi i Vranickit nga misioni i posacëm për Shqipërinë dhe ardhja në krye të OSBE e Ministrit të Jashtëm të Norvegjisë Volebek, e çliroi klimen e“nderë”, duke i lënë dorë më të lirë Daan Everts, t’i shikonte gjërat me optikë pragmatiste, i cili korrigjoi disa gabime që ishin bërë më parë. Greva e urisë e studentëve në Shkodër (me kryetar Alfred Pëllumbi), e cila u përhap dhe në Tiranë, qe frymëzim i OSBE.

Antikomunistët krijuan një besim reciprok me Monitorët e KE dhe OSBE, të cilët u përpoqën për t’a nxjerrë Berishën nga izolimi, por qe e pamundur. Amerika përmes Madlen Olbrajt, e kishte thënë fjalën e vet. PD u izolua plotësisht. Të vetmit që mund të merrnin pjesë në takimet me ndërkombëtarët ishin Genc Pollo, Mark Krroqi (demokrat i lirë dhe i mençur) dhe Alfons Grishaj (Shefi Unionit Antikomunist). Këmbëngulja për pranimin e Sali Berishës në takimet ndërkombëtare pati një përgjigje, që as në formën e amortizuar diplomatike nuk vjen e këndshme…Sidoqoftë, antikomunistët punuan me OSBE, që të zhvillohej një takim mes Kryeministrit Pandeli Majko dhe Sali Berisha, për t’i shërbyer paqes dhe stabilitetit, takim që u përshëndet nga zv/Sekretari Shtetit James Rubin. Ambasadorja Mariza Lino, në një takim në Rogner, midis ambasadorëve të akredituar në Tiranë, ministrit të jashtëm të Norvegjisë, Volebek dhe qeverisë shqiptare, falenderoi shefin e Unionit, Alfons Grishaj dhe ambasadorin, Daan Everts.

*Analiza politike vijon në numrin e ardhshëm…

Nga Rafael Floqi/

Prokurori shqiptaro- amerikan Robert Lulgjuraj, miku im dhe i ALTVUSA, gjatë njё darke private ku ishte edhe aktivisti shqiptar te GOP lokal në Miçigan z. Gjevalin Gega, më bëri me dije se gazeta më e madhe në Miçigan “Detroit News” i kishte kushtuar atij dukshëm vend nё njё komenti të tij, duke marrë parasysh se Roberti ende nuk ka paraqitur kandidaturën e për në Kongres . Robertin e kemi pasur disa herë në intervista si profesionist i dalluar në qarkun e Warren dhe Makomb i dalluar jo vetëm për angazhimin për angazhimin dhe përkushtimin e tij komunitar dhe profesional si prokuror. Roberti që tani është i kudondodhur në çdo event të komunitetit tonë duke i bërë me dije bashkatdhetarëve, pikësynimin e tij, shpesh herë i shoqëruar me aktivistin Mark Gjokaj aktivist i grupit Shqiptarët Konservator Republikan të Miçiganit i kudo ndodhur në institucionet kulturore dhe fetare shqiptare në Michigan.

Aty, ai më bëri të ditur se në një shkrim analitik gazeta e Detroit The Detroit News , disa ditë më parë analizonte faktin e lëvizjeve politike për në Kongres, në një shtet i luhatshëm si Miçigani me artikullin “Trump vë në pikëpyetje kandidaturën e James për guvernator, i cili do ta pasojë atë në Kongres”, analizonte nevojën e kandidatëve të sigurt republikanë që të ruajnë prioritetin e GOP në qarkun e 10 -të në Miçigan, pjesë të së cilit po i ngërthej në këtë shkrim. “Presidenti Donald Trump të enjten i bëri një shaka të lehtë përfaqësuesit republikan të SHBA-së, John James, në një ceremoni nënshkrimi të projektligjit, duke e qortuar lehtë ligjvënësin e mandatit të dytë për lënien e një vendi të cenueshëm në Kongres për të kandiduar për guvernator të Miçiganit, shkruante artikulli, në përgjigje, republikani i Shelby Township buzëqeshi dhe e siguroi presidentin se zëvendësimi i tij do të ishte i mirë, megjithëse asnjë kandidat republikan nuk ka dalë ende për të bërë fushatë për vendin e James në periferi të Detroitit.

Shkëmbimi i shkurtër u zhvillua gjatë një ceremonie nënshkrimi të projektligjit të enjten në mëngjes në Dhomën Lindore të Shtëpisë së Bardhë, ku Trump nënshkroi tre ligje që anulojnë standardet e rrepta të emetimeve të automjeteve të Kalifornisë dhe mbajti fjalime në një dhomë plot me ligjvënës, lobistë dhe drejtues të naftës dhe gazit. James, një kundërshtar i hapur i përpjekjes së Kalifornisë për të ndaluar shitjen e makinave të reja, plotësisht me benzinë, deri në vitin 2035, ishte ulur në rreshtin e parë përpara Trump.

“John James. Nuk e di. E di, ai po kandidon për guvernator, por nuk jam i sigurt nëse jam i lumtur për këtë, John,” tha Trump me një gjysmë buzëqeshje. “A kemi dikë të mirë për të zënë vendin tënd?”

“Absolutisht,” i tha James presidentit.

“Sepse, përndryshe, nuk do ta lejojmë të kandidojë për guvernator. Nuk mundemi,” tha presidenti duke qeshur.

“Ke dikë të mirë, apo jo? Në rregull. …Për sa kohë që të pëlqen, ata do të fitojnë.”

James, një ish-biznesmen që kandidoi dy herë për Senat, po largohet nga Kongresi në një moment të vështirë për republikanët, të cilët kanë diferencën më të vogël në Dhomën e Përfaqësuesve të SHBA-së.

Dhe Distrikti i 10-të i Miçiganit, të cilin James e ka mbajtur që nga viti 2022, është ndër më konkurruesit në shtet, me të dyja partitë që synojnë vendin në ciklin e vitit 2026. James i tha kohët e fundit The Detroit News se tre kandidatë të mundshëm në të 10-tin “po më bëjnë vërtet përshtypje tani”, megjithëse ai nuk pranoi t’i identifikonte ata pretendentë.

“Nuk jam aq arrogant sa të besoj se jam i vetmi që mund ta fitojë këtë vend. Në fakt, e di që ka njerëz atje që janë jashtëzakonisht të talentuar, që bëjnë një punë të shkëlqyer”, tha James.

“Do të jetë puna ime të sigurohem që duke kandiduar në krye të listës, t’u jap republikanëve shansin më të mirë – jo vetëm për të mbajtur Distriktin e 10-të Kongresit, por për të përmbysur të 8-tin, për të mbajtur të 7-tin dhe pastaj ndoshta për të luajtur edhe në të 3-tin”, shtoi James, duke iu referuar fushave të tjera kyçe të betejës në Miçigan. I pyetur nëse do ta mbështeste në zgjedhjet paraprake të republikanëve, James tha se “do të bëjë gjithçka që duhet për të mbajtur atë vend”. “Nuk mendoj se do të jetë shumë e vështirë”, shtoi ai. “Sinqerisht, kur shikon se çfarë po shesin republikanët… dhe shikon se çfarë po shesin demokratët, ata janë shumë të vjetër dhe shumë ekstremë për t’u bërë thirrje shumicës së njerëzve, madje edhe njerëzve brenda partisë së tyre.”

Katër kandidatë demokratë kanë nisur ofertat për distriktin periferik të Detroitit, i cili mbulon Qarkun jugor Macomb, plus Rochester dhe Rochester Hills dhe Qarkun e Oaklandit.

Veterani i ushtrisë Alex Hawkins, 30 vjeç, nga Rochester, ishte i pari që njoftoi, i ndjekur nga ish-prokurorja e viktimave speciale Christina Hines, 35 vjeç, nga Warren; Kryetari i Bashkisë së Pontiakut dhe ish-Përfaqësuesi i Shtetit Tim Greimel, 50 vjeç; dhe Eric Chung, 32 vjeç, nga Sterling Heights, një ish-avokat i Departamentit të Tregtisë. Kushdo që del nga grupi ka të ngjarë të marrë mbështetje të konsiderueshme financiare dhe institucionale, pasi Komiteti i Fushatës së Kongresit Demokrat përfshiu të 10-tin e Michiganit në listën e tij “Distriktet në Lojë” të publikuar që në prill. Grupet e jashtme shpenzuan 17 milionë dollarë në garën e vitit të kaluar, duke përjashtuar komitetet e partisë, sipas OpenSecrets.

James mundi demokratin Carl Marlinga të Sterling Heights vjeshtën e kaluar me rreth 26,000 vota, ose 6.1 pikë përqindjeje.

Mbikëqyrësi i Shelby Township Rick Stathakis; Paul Shamo i Harrison Township, pronar i Taylor Ford; dhe prokurori (shqiptaro-amerikan) Robert Lulgjuraj nga Sterling Heights, i cili punon për Zyrën e Prokurorit të Qarkut Macomb, po anojnë gjithashtu drejt një kandidimi, thanë burime të brendshme të GOP.

Lulgjuraj, 32 vjeç, u rrit në Sterling Heights si bir dhe nip i emigrantëve shqiptarë. Përpara se t’i bashkohej Zyrës së Prokurorit të Qarkut Wayne në vitin 2021, ai shërbeu si kryetar i të rinjve për GOP të Qarkut Macomb, tha ai.

“Po e konsideroj fuqimisht kandidimin për në Kongres dhe jam shumë i apasionuar dhe mbështetës i Presidentit Trump. Besoj se ai është presidenti më i madh i jetës sime. Jam i etur të promovoj axhendën Amerika e Para”, tha Lulgjuraj të enjten.

“Nëse hyj në garë, do të jem plotësisht dakord për të shpëtuar Amerikën dhe për të shpëtuar presidentin dhe për të qenë një zë për këtë distrikt”, shtoi ai. “Po bëj përgatitje mjaft të forta për të ecur përpara, ndoshta diku në korrik do shpall kandidaturën.”

Duke folur me Robertin dhe Gjevalinin mbi mundësitë e fitimit në primare, të dy më ngritën nevojën dhe kërkesën për të punuar më shumë me komunitetin shqiptar në drejtim të mbledhjes së fondeve.

Nga ana tjetër, duke pasur parasysh reputacionin që ka Roberti në komunitetin shqiptar, aftësitë e tij dhe elokuencën dhe faktin se distrikti i 10-të ku futet Qarkun jugor Macomb, plus Rochester dhe Rochester Hills dhe Qarkun e Oaklandit, ku ka qendra shqiptare si në Shellby Township, Sterling Heights, Troy dhe Rochester Hills mundësitë e Robertit për të fituar janë të shumta. Dhe se njё fitore në primare është decizive për të ruajtur prioritetin në zgjedhjet e përgjithshme.

“Ka ardhur koha, tha Roberti, që komuniteti ynë shqiptar të ketë përfaqësuesit e tij në Kongres, se vetëm kështu tashmë shqiptaro amerikanët do të kenë më shumë mundësi për ndikim në kongres për të zgjidhur problemet e pazgjidhura si kombëtare dhe të stabilitetit demokratik në trojet tona në Ballkan”.

Ndërsa Gjevalini njё aktivist i lobimit për Kosovën, më theksonte nevojën jo vetëm nevojën e takimeve festive me drejtues të forcave politike, por dhe takime të përcaktuara tematike ku t’u paraqiten forcave politike kërkesat e Komunitetit tonë, jo pak të konsiderueshëm me më shumë se 100 000 votues në Miçigan.

Ka ardhur koha të ndryshojë dhe lobimi i komunitetit tonë, jo vetëm me mbledhje fondesh , por edhe me vota. Shqiptarët e Miçiganit e dëshmuan këtë në zgjedhjet presidenciale, le ta dëshmojnë edhe në zgjedhjet primare dhe ato të parakohshme për në Kongres. Djem si ty na duhen Robert, i urova mikut tim.