Interviste – Page 143 – Dielli

Vlerat e luftës së UÇK-së janë vlera të të gjithë shqiptarëve

April 2, 2015 by dgreca

*Intervistë me ish komandantin e UÇK-së, dhe më vonë komandant i Batalionit Atlantiku me luftëtar nga Amerika – Shoqatës “Atlantiku”, z. Gani Shehu/
*Shehu : “Popujt e tjerë kudo nëpër botë krijojnë heronjë dhe mite nganjëherë edhe pa i pasur, kurse ne i kemi dhe nuk i çmojmë dhe vlerësojmë sa duhet .Vlerat e luftës së UÇK-së janë vlera të të gjithë shqiptërve dhe si të tilla ato do të duhej mbrojtur me fanatizëm nga i gjithë populli dhe sidomos nga institucionet, por jo me fjalë, por me veprime konkrete”/
Intervistojë Beqir SINA/

NEW YORK : 16 vjet më parë, u nisën në luftën çlirimin e Kosovës, grupi i vullnetarve nga Amerika, Batalioni Atlantiku, me bijë e bija të shqiptarëve të Amerikës, cilët iu bashkuan radhëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, dhe që luftuan për ndalimin e spastrimit etnik dhe çlirimin e Kosovës më 1999-të, së bashku me forcat e SHBA-ve dhe NATO-s, kundër forcave serbe në Kosovë.
Ish komandanti i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, dhe më vonë komandant i Batalionit Atlantiku – i cila tani mban emrin Shoqatës “Atlantiku” në SHBA, z. Gani Shehu, në një intervistë të posaçme me gazetarin e Bota sot,, Beqir SINA, fletë rreth listës për statusin e ish-ushtarëve të UÇK-së , të përfshirë në 3 kategori, veteranët, invalidët e luftës së Kosovës dhe familjet e dëshmorëve. Për krijimin e Gjykatës Speciale, dhe atë se si e shikon ish komandanti i Batalionit Atlantiku – z. Gani Shehu, Kosovën sot 16 vjetë mbasi ata shkuan e luftuat për çlirimin dhe lirinë e Kosovës, për të cilën ai tha se :”Kosoven pas 16 vitesh? unë do kisha pasur dëshirë t’a shoh shumë më ndryshe ,kisha pas dëshirë që Kosova të jetë një shtet ku sundon rendi dhe ligji , të jetë shtet demokratik, më të zhvilluar ekonomikisht dhe me politikanë të përgjegjshëm që punojnë për interesat e popullit . Mendoj se Kosova është katandisur nga politikanë të papërgjegjshëm që me se paku punojnë për ineresat e popullit për çka edhe janë zgjedhur”
Për më shumë ndiqni intervistën e plotë :
Shkuarja Batalionit “Atlantiku” nga SHBA-të për të luftuar në Kosovë – ka qenë padyshim mesazhi më i mirë se lufta e UÇK-së ishte luftë e gjithë shqiptarëve, ka thënë ish Kryeministri Thaqi. Si e shikoni ju Kosovën sot 16 vjetë mbasi ju shkuat e luftuat për çlirimin dhe lirinë e Kosovës ?
Po vërtetë shkuarja e Batalionit”Atlantiku” nga SHBA-të ishte mesazhi më i mirë se lufta e UÇK-së ishte luftë e të gjithë shqiptarëve ngase në radhët e “Atlantikut”, kishte shqiptarë nga të gjitha trojet gjeografike shqiptare dhe kjo edhe ka qenë madhështia e këtij batalioni. Kurse, sa i përket pyetjes suaj se si e shoh Kosoven pas 16 vitesh? unë do kisha pasur dëshirë t’a shoh shumë më ndryshe ,kisha pas dëshirë që Kosova të jetë një shtet ku sundon rendi dhe ligji , të jetë shtet demokratik, më të zhvilluar ekonomikisht dhe me politikanë të përgjegjshëm që punojnë për interesat e popullit . Mendoj se Kosova është katandisur nga politikanë të papërgjegjshëm që me se paku punojnë për ineresat e popullit për çka edhe janë zgjedhur.
Një ndër çështjet më të diskutuara në Kuvendin e Kosovës për të cilën akoma nuk është gjetur zgjidhja e duhur( duke iu referuar lajmve nga Prishtina), është ajo për statusin e ish-ushtarëve të UÇK-së , të përfshirë në 3 kategori, veteranët, invalidët e luftës së Kosovës dhe familjet e dëshmorëve. Si e shihni ju këtë proces ?
Sa u përket kategorive të dala nga lufta dhe statusit të tyre, kjo është një çështje shumë e dhimbshme ngase kemi të bëjmë me njerëzit që sakrifikuan jetën për lirinë që Kosova e gëzon sot dhe jo vetëm Parlamenti dhe Qeveria e Kosovës, por edhe populli i Kosovës do të duhej të ketë vlerësim dhe përgjegjësi më të madhe për këto kategori e sidomos për familjet e dëshmorëve dhe invalidët e luftës. Popujt e tjerë kudo nëpër botë krijojnë heronjë dhe mite nganjëherë edhe pa i pasur, kurse ne i kemi dhe nuk i çmojmë dhe vlerësojmë sa duhet .Vlerat e luftës së UÇK-së janë vlera të të gjithë shqiptërve dhe si të tilla ato do të duhej mbrojtur me fanatizëm nga i gjithë populli dhe sidomos nga institucionet, por jo me fjalë por me veprime konkrete.
Lidhur me marrjen për statusin e veteranit të luftës së UÇK-së, ju mbajtët vitin e kaluar regjitstrimin duke mbushur formularët në Konsullatën e Përgjithëshme të Kosovës në Nju Jork. Si përfundojë ky proces dhe a jeni të gjithë të kënaqur me regjistrimin ?
Po, vërtet vitin e kaluar ne përmes Konsullatës së Përgjithshme të Republikës së Kosovës me seli këtu në New York, jemi furnizuar me formularët për statusin e veteranëve të luftës .I kemi plotësuar të gjithë dhe i kemi dërguar në mënyrë të organizuar dmth ne e kemi kryer pjesën që na është kërkuar dhe na takon . E do të jemi të kënaqur kur të gjithë ish pjestarët e UÇK-së do të përfshihen në këtë proces, por jo edhe ata që nuk kanë qenë pjesëmarrës të luftës.
Çfarë dini ju rreth përpilimit të listave dhe a ka pakënaqësira me listat ? Batalionit “Atlantiku” nga SHBA-të që shkoi për të luftuar në Kosovë – a ka pasur pakënaqësira për statusin e tyre ? (pra çdo njeri ka marr atë që e meriton )
Komisioni për verifikimin e kategorive të dala nga lufta që është krijuar nga Qeveria e Kosovës e ka komplikuar punën në përmasa që është shumë vështirë të zgjidhet , ngase numri i atyre që pretendojnë se kanë qenë pjesëmarrës të luftës është dyfishuar dhe më tepër , dhe përgjegjësinë për këtë e mban ky komision, ngase është dashur të bëhet verifikim shumë i saktë dhe pastaj të publikohen listat.
Si e shikoni ju këtë zhvillim se Qeveria e Kosovës po e përgatitë terrenin për krijimin e Gjykatës Speciale? A pajtoheni edhe ju me këtë mendim se :”Në vend të fajësimit të Serbisë, po njolloset UÇK-ja” ?
Krijimi i Gjykatës Speciale, sipas mendimit tim është një tregues se sa jofunksionale janë institucionet e Kosovës në vazhdimësi, që nga pas lufta kur ato janë krijuar e sidomos pas shpalljes së pavarësisë. Serbia me gjenocidin që ka bërë në Kosovë ,me vrasjet , dhunimet , djegëjet e shkatërrimet , me dëbimmet masovike, që ua ka bërë shqiptarëve ka mbetur e pa ndëshkuar. Por, jo vetëm kaq! Serbia, gjithëherë me forca ultranacionaliste në pushtet që nga pas lufta arriti që nga një agresor i tmerrshëm në sytë e gjithë botës u kthye në rolin e viktimës duke i akuzuar pjesëtarët e UÇK-së për krime ndaj serbëve për çka edhe po krijohet kjo Gjykata Speciale .Në këtë drejtim kanë kontribuar edhe politikanët shqiptarë të Kosovës duke u treguar shumë zemërgjerë përballë Serbisë, sidomos, me dialogun(bisedimet Prishtinë – Beograd) dhe duke u kënaqur me komoditetin e pushtetit, pa i llogaritur pasojat dhe dëmet që po i shkaktohen luftës dhe vlerave të saj dhe imazhit të vendit në përgjithësi. Koha do e dëshmoj këtë….. Qeveritë e ardhura pas luftës dhe kjo aktuale a e kanë përdorur ndonjë mjet juridik për ta fajësuar Serbinë për krimet e kryera në Kosovë? Simbas ligjeve ndërkombëtare ( për rastin) thuhet se “Për t’u paditur Serbia në çfarëdo gjykate ndërkombëtare, atë mund ta bëjnë vetëm qytetarët e Kosovës si individë, por jo shteti dhe institucionet e Kosovës (ngase Kosova nuk është i pranuar në shumë mekanizma ndërkombëtare). Ju vetë a jeni në gjendje dhe gatëshëm për ta paditur Serbinë për krimet kundër njerëzimit ?
Së fundi do të i përgjigjem shumë shkurt kësaj pyetje : Dhe e gjithë kjo gjëndje më kujton atë proverbin e njohur kinez “Kur mungon luani , majmuni bëhet mbret”
Ps: Sipas të dhënave nga të gjitha komunat e vendit, vetëm për statusin e veteranit të UCK-së kanë aplikuar mbi 50 mijë persona, mbi 4 mijë për statusin e invalidit dhe mbi 2 mijë familjarë kanë aplikuar për njohjen e statusit të familjeve të dëshmorit. Megjithatë Çeku ka thënë se keto të dhëna nuk janë përfundimtare sepse ka mbetur edhe një numër i madh aplikacionesh të pa dorëzuara. Ndërkohë, thuhet se afati për dorëzimin e tyre ishte shtyrë deri me 15 mars 2015.

UNË E DUA SHQIPËRINË…

March 31, 2015 by dgreca

UNË E DUA SHQIPËRINË, E DUA KUKESIN, GJITHCKA TË VENDIT TIM TË KRIJUAR NGA NATYRA, POR NUKE DUA KORRUPSIONIN DHE PADREJTËSINË -thotë e reja kukesiane Aida Selamni/
Nga Sokol Demaku/
Dëshira për të parë sa më pak njerëz të varfër, bëri që unë të merrem me politikat sociale degë të cilën unë e zgjodha per ta studiua.
Puna dhe shkolla kanë ndikuar më shumë tek unë persa i përket forcimit te karakterit lidhur me dëshiren për të ndihmuar njerzit në nevojë dhe shpesh herë I kam berë pyetjen vetës: A duhen ndryshuar politikat shteterore dhe sociale të shtetit në mënyrë te tillë që të mund te ketë nderhyrje për rritjen e mirëqenies te shresave të varfra. Dhe globalizmin e shoh me një sy të tillë që prioritet t’I jepet shtresës së mesme të shoqërisë, domethënë te jetë sa më I vogël ndryshimi ndermjet shtresave, me pak fjalë që pjesa më e madhe e njerëzimit t’I përkase shtresës së mesme. Ndoshta kjo nga dëshira sepse Kukesi perjeton varfëri dhe raste ekstreme të varfërisë.
Kush eshte Aida Selmanaj?
Aida Bashkim Selmanaj, lindur në qytetin e Kukesit ku edhe jetoj. Shkollën 8 vjecare dhe shkollën e mesme kam kryer në qytetin e Kukesit.
Keni kryer shkollën fillore dhe të mesme në Kukes, cfarë janë përshtypjet tuaja nga ato kohëra?
Ndërkohë që, që nga viti 2001 kam frekuentuar rregullisht prezantimin e emisionit të fëmijëve të Radio Kukesit. Po në këte vit në qytetitin tonë, pas një shkeputjeje prej disa vitesh (para’97) u organizua Festivali i fëmijëve te qytetit tonë. Në ketë festival mora pjesë me kengën “Bota e Fëmijëve”. Këngë e cila u prezantua nga unë edhe ne festivalin 2001 ‘Fluturat E Prizerenit’. Kenga ishte e shkruar dhe e kompozuar nga babai im.Që nga ky vit e deri në fund te shkollës 8-vjecare unë kam qenë pjesemarrese ne festivalet e qytetit te Kukesit.Mbreslënese ka qenë koha e festivalit te fëmijëve dhe ishte kënaqesi e vitit festivali në maj te cdo viti. Ky ka qenë një fat per mua se jo të gjithë fëmijët mund të ishin pjesë e festivalit dhe Radio Kukesit. Shpresoj qe te rritet gjithnjë dhe me shumë pjesëmarrja e fëmijëve ne aktivitetet e ndryshme në qytetin e Kukesit, gjallëria e qytetin tim.
Keni studiuar ne Universitetin e Tiranes Fakultetin e Shkencave Sociale,dega ‘Administim dhe Politike Sociale’ cfare mund ten a thoni per kohen e studimeve tuaja atje?
Koha e studimeve ka qenë e ngjeshur me mesime, në ketë vit ishte momenti qe duhet të shkeputesha nga familja pjesërisht, duke shkuar në një qytet tjeter . Duke kuptuar akoma edhe me shumë rëndësinë e familjes dhe dëshira për te qëndruar pranë. Përvec kësaj kuptova qe politikat e shtetit ndikojnë ne mirëqenjen dhe zhvillimin e vendit , duke kuptuar njëkohesisht që globalizimi hyri ne rrjedhë si një domosdoshmeri për njerzimin.
Pas studimeve por edhe me heret ju keni punuar ne profesione te ndryshme, cfare mund ten a thoni per ato kohe te kaluar ne pune?
Puna dhe shkolla kanë ndikuar më shumë tek unë persa i perket forcimit te karakterit lidhur me deshiren per te ndihmuar njerzit ne nevoje dhe shpesh here I kam bere pyetjen vetes: A duhen ndryshuar politikat shteterore dhe sociale te shtetit ne menyre te tille qe te mund te kete nderhyrje per rritjen e mireqenies te shresave te varfra. Dhe globalizmin e shoh me nje sy te tille qe prioritet t’I jepet shtreses se mesem te shoqerise domethene te jete sa me I vogel ndryshimi ndermjet shtresave, me pak fjale qe pjesa me e madhe e njerezimit t’I perkase shtreses se mesme.Ndoshta kjo nga deshira sepse Kukesi perjeton varferi dhe raste ekstreme te varferise.
Çfarë do të thotë për ju profesioni gazetare, ju keni punuar gazetare ne disa programe te R.K?
Unë si bashkepuntore e Radio Kukesit në përgjithësi kam dashur të percjellë tek njerezit besim ne vetvete , deshire per jeten.Jam munduar te kem kontakte te drejtperdrejta, qe te ndejne veten lirshem dhe dicka ndryshe nga monotonia e perditshme por pa iu larguar realitetit.Duke u udhehequr nga idea qe mendja nuk duhet te jete thjeshte pecjellese e lajmit por mbi te gjitha ,per medimin tim duhet te jete perkrahje dhe shprese per njerzimin.
Aida Selmani ne nje kohe moderator e emisionit te Radio mengjesit ne R.K si e ndjen veten?
Jam munduar te percjell energji permes muzikës, nuk e di nëse ia kam arritur apo jo.
Si e kalon nje dite Aida?
Varësisht nga situata ku ndodhem. Momentalisht po punoj per temen e diplomes. Asnje dite si nje dite.Nje kohe me provime nje kohe me pune nje kohe me udhetim shpesh me kompjuter,nje kohe me trajnime dhe nje kohe me miq.
E lindur ne kukes, e rritur ne qytetin e Kukesit ku dh eke bere hapat e pare ne karrjere, sie ndjen dhe shpjegon kete Aida?
Deshira ime, perkujdesia e prinderve, fat, shume pune nga ana ime per te beret e mundur arritjet e thjeshta te mia.
Ju merreni me gazetari por cili eshte profesioni I vertet dhe qe ju e adhuroni?
Dëshira për të parë sa më pak njerëz të varfër, bëri që unë të merrem me politikat sociale degë të cilën unë e zgjodha per ta studiuar.
Ju pas te gjitha ketyre angazhimeve ne karrjere me vone kaloni ne inicjativen qytetare”te rinje kunder diskriminimit” cfare mund ten a thoni per kete?
Eshte nje fjale shume e madhe krahasuar me ate cfare une kam thene ne ate pjese te librit por shpresoj qe te gjithe te rinjet dhe bashkemoshataret e mi te kene ne vizionin e tyre nje kendveshtrim te perbashket me timin ne kete drejtim.Dhe atehere mendoj qe eshte bere mjaftueshem lidhur me diskriminimin e gruas.
Çfarë presin adhuruesit e R.K ne nte ardhmen nga Aida? Cilat jane planet tuaja?
Planet e mia lidhur me Radio Kuekesin edhe prespektiven time jane te lidhura me faktin se sa do mund te arrij une te krijoje lidhje me radio shqipetare ne radio te ndryshme te botes,Suedi , Australi , Norvegji i ,Amerike. Te degjohet zeri I banoreve te qytetit tim nga bashkeatdhetaret e tyre ne vende te ndryshme te botes dhe shkembim I kulturave me qytete te ndyshme te botes me te cilat shpresoj te binjakezohen me qytetin e Kukesit.
Si ka arritur Aida të krijoj shokë apo shoqe ne nje mes te ri?
Eshte puna ajo qe arrine te me krijoje shoqeri.
Vazhdoni studimet master shkencore “Etika dhe lidershipi” UT cfare pritni nga kjo?
Nga kjo pres qe te mund te arrije te krijoje dhe jap ide lidhur me mireqenien e banoreve te qytetit tim.
Çfarë e ben aiden krenare?
Do ndihesha krenare nese ne malet me lisa te gjate te Suedise te degjoheshin tingujt e “Orkestres se Temperuar” te artistit te popullit e Zef Grudes qe per mua eshte shpirti edhe jehona e Kukesit.
Nëse do te kishe mundesi te jepje ndihmesen tende ne realiteitn qe jetojme ne shqipetaret sot, ku menson se konkretisht duhet ndryshuar dicka?
Te qenurit sa me te lidhur dhe te bashkuar me njeri tjetrin te gjithe shqipetaret e te gjitha trevave kudo qe ndodhen. Nga and tjer perkrahje ekonomike te sinqerte te gjithe te rinjeve kudo qe ndodhen qe te arrijne te kapin majat ku ato pretendojne edhe kane aftesi intelektuale per te arritur.
Si eshte nga natyra Aida?
Me pelqen te ndjek gjithmone te renë.
Çfarë e lidhe aiden me Suedin, si arritet miqesin me albanologun e njohur Ullmar Qvick?
Mendoj , nuk jam shume e sigurt , sa kohe qe nuk e di se si jane njerzit ne Seuedi une vetem po flas medimet e mia : relieve i ngjashem me relieving e shqiperise me krijone idene se edhe njerezit jan te ngjashem mes njerezve,por ajo cfare me pelqen dukshem ne Suedi eshte mbeshtetja sociale e njerzve nga ana e shtetit dhe respektimi I rregullave nga ana e banoreve te Suedise.Kurse lidhur me Ullmarin ndoshta eshte kendveshtrimi I perbashket lidhur me humanizmin sepse per sa I perket aneve te tjera ai eshte shume lart ne krahasim me mua. Miqesine e arrit permes Radio Kukesit I cili degjohet online dhe njeherazi deshira e Ullmarit per radion edhe qytetin e Kukesit.
Nese kjo lami qe keni zgjedhur per studim nuk do te ishte profesioni juaj, ne cfare profesioni do e gjente veten Aida?
Ekonomiku eshte pjese qe me pelqen.
Planet tuaj për të ardhmen?
Plani im qe du ate realizoj eshte lidhja qe du ate krijoje me shqipetaret te cilet punojne dhe jetojne jashte vendit.
Po te kishit mundesi te zgjidhni ku do kishit jetuar?
Une e dua Shqiperinë, e dua Kukesin, gjithcka të vendit tim te krijuar nga natyra por nuk e dua korrupsionin edhe padrejesine, sjelljet e njerezve me detyrojne qe une te shkepus dicka nga shpirti pamje te paharrueshme te qytetit dhe vendit tim dhe te largohem ne cilindo shtet qe ka drejtesi dhe dinjitet per njerezin.I adhuroj shtetet qe respektojne njeriun edhe njerezit qe respektojne shteitn.
E lexoni revisten ne shqip Dituria qe botohet ne skandinavi, cfare mund ten a thoni per te?
Eshte nje revistë që më pelqen sepse te njeh me vlerat artistike te arrira nga shqiptare te fushave te ndryshme. Gjej shumë informacione dhe ka vlera njohese, sidomos per brezin e ri. Dituria eshte nje tribune ku bashkatdhetaret shprehin mendimet dhe pikpamjet tyre.

Flet nga Kanadaja modelja Frenki Karaj

March 29, 2015 by dgreca

-Ta jetojmë jetën sikur te ishte dita e fundit/
-Kam prezantuar Koncertin e Pranverës dhe Mis Albania në Kanada/
– Mashkulli im ideal duhet te ketë zgjuarsinë, humorin dhe thjeshtësinë/
– Mendoj se meshkujt në Shqipëri janë dominues dhe prepotent  
Nga Albert Z. ZHOLI/
Ajo është rritur në Kanada, por gjuhën shqipe e flet në mënyrë perfekte. Edukimi i saj arsimor ndahet mes Amerikës dhe Kanadasë ku ajo të dyja shkollat i përcakton të cilësisë shumë të lartë. Në Kanada e filloi karrierën e modelingut dhe tashmë kërkesat në Shqipëri dhe vende të tjera janë të përjavshme. Por më shumë se të qenit modele ajo dëshiron të jetë një intelektuale e aftë dhe me karrierë./
Kur je larguar nga Shqipëria?
 -Jam larguar në vitin 2000, kam qenë 9 vjeçe. Ishte një dëshirë e nënës që sot e kuptojmë sa mirë ka bërë.   Si je ndjere në Kanada dhe a ke pasur shenja racizmi?
 -Jam ndjerë shumë mire pasi në Kanada nuk ekziston racizmi, çdo njeri ndjehet i barabartë. Është shtet që ka çdo kombësi.   Keni disa kërkesa për modele, cila është paraqitja e parë?
 -Po, kërkesa për modeling kam pasur plot. Për herë të parë në moshën 18 vjeç, kam qenë modele e kompanisë Carolyn’s Modeling në Toronto por nuk e vazhdova më gjatë pasi me merrte shumë kohë me shkollën e lartë që do vazhdoja. Dhe pse për një kohë ju përkushtova shkollës së lartë, kërkesat për modeling sa vinin dhe rriteshin. Shpesh herë e pyesja veten, sikur t’i përkushtoja pak kohe s’do ishte keq.   Imazhi i kujt jeni aktualisht?
 -Aktualisht jam imazhi i “LiliSposa” me fustanet e nusërisë 2015 në Tiranë.   Si është shkolla kanadeze në krahasim me atë shqiptare?
 -Unë kam ikur e vogël nga Shqipëria, në klasën e 4-ët. Nuk ja kam idenë shumë me shkollat shqiptare, por shkollat kanadeze të japin me shumë mundësi për një edukim shkollor.   Studimet e larta ne Amerike, a ndiheshit e vetmuar?
 -Jo, përkundrazi, u ndjeva e mirëpritur nga pedagoget e shkollës dhe shoqëria s’më mungonte. Gjithashtu kishte dhe studentë të tjerë që kishin udhëtuar nga shtete te ndryshme për të njëjtën arsye dhe kjo më bënte të mos ndihesha e vetme apo e vetmuar. Në Amerikë isha vetëm për dy vjet, pasi dy vjet i bëra në Toronto, Kanada. Jashtë orareve të shkollës ka gjithmonë aktivitete që mund të merresh, një arsye tjetër që s’më linte të ndihesha e vetmuar. Por mbi te gjitha familja ime, sidomos mami, më qëndronte pranë dhe pse ishim 1 orë larg me avion. Përveç këtyre, çdo 3-4 javë udhëtoja për në Kanada dhe kështu gjatë gjithë kohës kam qenë gjithmonë aktive, dhe kur je aktive si mund të ndiesh e vetmuar? Pastaj s’më linte njeri mua te ndihesha e vetmuar, gjithmonë jam e rrethuar nga njerëz që më duan.   A ka ndryshime mes Amerikës dhe Kanadasë?
 -Jo, nuk kanë ndonjë ndryshim të madh. Te dyja shtetet, si Kanadaja dhe Amerika, janë vende sociale, multikulturore dhe multi-kombësi.   A jeni e dashuruar dhe cila është e veçanta në dashurinë tuaj?
 Dashuria është një gjë shumë e bukur, sidomos kur besimi, çiltërsia dhe sinqeriteti si mungojnë. Mua këto s’më kanë munguar asnjëherë dhe kam qenë gjithmonë e dashuruar, sidomos me njerëzit që më vlerësojnë si person por dhe kohën që i përkushtoj.   A ka ndonjë mashkull qe ju ka rrëmbyer zemrën?
 -Hehe, po çfarë të them!? Kam një personalitet ku s’më mungon konfidenca dhe kjo sikur e sfidon pak një mashkull për të më rrëmbyer zemrën. Po është dikush që më ka rrëmbyer dhe ja kam rrëmbyer zemrën dhe që më lumturon shumë. Sigurisht është shqiptar.  Minifundet janë veshje e përditshme apo në raste të veçanta?
 - Te dyja rastet janë të veçanta. Më pëlqen të vishem sipas stilit tim dhe kjo përfshin minifundet. Për mua dhe ditët e përditshme janë raste te veçanta, pasi ajo që ikën nuk vjen më dhe pse jo? Ta jetojmë jetën sikur te ishte dita e fundit.   Ngjyra më e preferuar në veshje?
-Mua me pëlqejnë te gjitha ngjyrat, pasi ato janë pjesë e jetës se përditshme, por do veçoja ngjyrën e zezë.   E praktikoni plazhin nudo?
-Po, e praktikoja dikur, kur isha 1 ose 2 vjeçe… hahaaaa.   Cili është mashkulli ideal sipas jush, çfarë duhet të ketë? -Mashkulli im ideal duhet te ketë xhentilecën, përkujdesjen mbi veten dhe normalisht për mua, zgjuarsinë, humorin dhe thjeshtësinë.   Ku vihet re maskilizmi i shoqërisë shqiptare?
 -Mendoj se meshkujt në Shqipëri janë dominues dhe prepotent, por këto cilësi janë shqetësuese për te gjithë femrat në gjithë shoqërinë njerëzore.   Ngjyra e preferuar?
 -Siç përmenda me sipër, çdo ngjyrë ka vendin e vet ne shijet e mia por në veçanti ngjyra bojë qiell dhe e kuqe pak me shumë.   Po syzet, këpucët dhe parfumi i preferuar?
Jam shumë çmendur pas parfumeve, kam shumë por për momentin preferoj Giorgo Armani si dhe Miss Dior. Kam dhe disa palë syze që i ndërroj shpesh si Burberry, Roberto Cavalli, Raybans, Guçi. Këpucët janë hobi im. Mund te kem rreth 70 palë ne gardërobe. Të preferuarat e mia janë Christian Loboutin, posedoj 3 palë për momentin dhe dua të rris koleksionin.  Jeni supersticioze?
-Jo, nuk jam.  Mendoni te ktheheni ne Shqipëri?
-Jetës nuk i dihet, ndoshta një ditë edhe mund të kthehem por për momentin me pëlqen te kthehem për pushime, pasi në Kanada kam ikur në moshë shumë të vogël dhe kam krijuar një jetë tjetër atje.  Angazhoheni me aktivitete Shqiptare atje?
 -Po, kam prezantuar Koncertin e Pranverës, Miss Albania në Kanada si dhe mbrëmjet për Festën e Flamurit. Ka qenë një eksperiencë shumë e bukur. Gjithashtu kam qenë pjesëtare e Grupit të Valleve që kemi kërcyer tek festat tona kombëtare.

Letërsia është bashkëshoqëruese e dhimbjeve dhe gëzimeve

March 28, 2015 by dgreca

-Intervistë e Raimonda Moisiut me publicistin dhe poetin shqiptaro-amerikan-Kostaq Duka/
Gjatë “udhëtimit” të jetës ndodhin ndryshime të rëndësishme dhe nisur nga atmosfera e këtyre ndryshimeve progresi i letërsisë bashkëkohore na ka dhënë temat kryesore në literaturë, mënyrën dhe format e reja të njeriut modern me botën e tij të brendëshme, ndjenjat, motivet sociale , gjuhën letrare, letërsinë e reformuar, humanizmin, miqësinë e respektimin, hapjen e tyre ndaj të gjitha gjinive, krijime të cilat identifikojnë vlerat e vërteta të një krijuesi që jeton brenda detajit artistik. Duke ndjekur nga afër angazhimin letraro-artistik, në gjini të ndryshme të e autorit Kostaq Duka, vërejmë se ai ka merita të vecanta duke luajtur një rol të rëndësishëm si poet, prozator dhe publicist. Kjo është një nga arësyet që më bëri mua të hyj në dialogun intervistues me krijimtarinë e tij, për të kërkuar dhe gjetur ndërrthurrjen e rrymave në gjendjen kulturore, psikollogjike, formimin e tij letrar, fenomene këto të botës shpirtërore të binomit njeri-krijues! Pikërisht gjatë këtyre viteve në emigracion poeti dhe publicisti Kostaq Duka ka manifestuar krijimtari artistike të larmishme, të vlerësuar, vetdijen estetike , i vet-ndërgjegjshëm në mesazhin e figurave e personazheve të përshkruara e realizuara prej tij , të domosdoshme ndaj njohjes më të thellë të sekreteve të jetës e artit letrar, zbërthimin me mjeshtëri të botës së brendëshme njerëzore, mundësinë për të komunikuar me të nëpërmjet poezisë, prozës dhe skicës, duke na dhënë kështu vepra të spikatura dhe interesante të fjalës së bukur dhe mendimit filozofik. Andaj detyrë parësore për të gjithë krijuesit e mërguar është se; ” janë ata që me fjalën e shkruar, mendimin filozofik, intelektual e qytetar të lartësojnë ndërgjegjen dhe kulturën e kombit, të integrojnë trashëgiminë kulturore në forma e përmbajtje të ndryshme. Publicisti dhe poeti i njohur Kostaq Duka ka lindur në vitin 1952 në qytetin e Korçës. Diplomuar në filozofi, në Fakultetin e Shkencave Politike-Juridike në Universitetin e Tiranës. Ka ushtruar për një kohë të gjatë profesionin e gazetarit.Pasion i perhershëm në krijimtarinë letrare kanë qënë poezia dhe drama, vënë në skenë nga teatri “A.Z.Çajupi” dhe trupa të tjera teatrore të qytetit të Korçës.Prej vitit 2000 jeton me familjen në Chicago, Illinois. Ne vitin 2008 fitoi çmimin e parë në prozë në konkursin e zhvilluar në Ditët e Letërsisë Shqipe në Michigan dhe në vitin 2009 çmimin “Gjergj Fishta” në poezi. Ne vitin 2012 u nderua me çmimin “Dritëro Agolli” për vëllimin me poezi “Ne dy hapësira” nga Elita-Letra-Art Korçë.
Veprat letrare:
Vëllime poetike:/
“Thjeshtësi”- 1976, Shtëpia Botuese “Naim Frasheri”, Tiranë
“Flas me barin”- 1998, Libraria “Dhori Koti” Korçë
“Trëndafili që çelte në janar”-2008, Shtëpia Botuese “Toena” Tiranë
“Në dy hapësira”-2012, Shtëpia Botuese “D.I. J. A Poradec”
Drama:/
“Përtej vetes”
“Fqinjët”
“Provim i vështirë”
Prozë: “Hoteli i fantazmave”- Tregime, botuar nga Shtepia Botuese “Globus” R Tiranë/
Bisedoi:Raimonda MOISIU/
-Një karrierë mbresëlënëse e juaja si poet, dramaturg,prozator e publicist. Ç’mund të na thoni si filloi karriera tuaj ? Si u gjendët në këtë “udhëtim” të bukur e mbresëlënës?
Le të kthehemi gati 50-të vite më parë në moshën e adoleshencës, kur gëlojnë papushim ëndrra të bukura e fantazi gati të marra për të ardhmen. E doja matematikën e fizikën. Merrja pjesë në konkurset në Korçë e fitoja. Më inkurajonte në dashurinë për matematikën e fizikën mësuesi kujdestar i paharruari Gavril Kolaci e më tej në vitet e gjimnazit mesuesi i shquar i lëndës së fizikës Ilia Tili. Por si “vjedhurazi” shpirtin tim rinor po e rrëmbente bota e artit.
Gjimnazi “Raqi Qirinxhi” vazhdues i ish Liceut të Korçës që për një kohë në vitet 60-të përfshinte edhe klasat e tetëvjeçares zjente nga veprimtaritë artistike. Promotor ishte profesori i letërsisë Vangjush Ziko që kishte përfunduar studimet e larta për letërsi në Institutin “Gorki” në Moskë. Vënia në skenë në ato vite në teatrin”A.Z.Çajupi , kur isha ende fëmijë, e pjesës teatrale-muzikore kushtuar liceistëve të Korçës me libret të Vangjush Zikos dhe regji të mjeshtrit Sokrat Mio, dilpomuar në Francë, ishte hapi i parë në kontakt me botën magjepse të artit. Në shfaqje merrja pjesë si recitues i poezisë së njohur të Naim Frashërit kushtuar Korçës, vatër e arsimit,dijes e kulturës. Këtu fillon dhe dashuria për poezinë, letërsinë e artin që u kthye në motivi kryesor në jetën time.
-Vazhduat të ngjiteni në skenë si recitues?
Po.Veprimtaria recitative ne vitet 60-70-të ishte shumë e gjallë. Pranë pallatit të kulturës ishte një rreth i recituesve që drejtohej nga Artisti i Popullit Dhimitër Orgocka. Me Edmond Budinën, aktorin, regjisorin dhe producentin e njohur në kinematografi, në ato vite shokë gjimnazi , Dhimitrin e kishim idhullin tonë dhe e ndiqnim në gjithë veprimtaritë e tij teatrore dhe recitative. Ato vite në Korçë u zhvillua një konkurs i të rinjve në artin recitativ. Edmond Budina meritoi vendin e parë ndërsa unë të dytin.
-Po pse s’e vazhduat rrugën së bashku me Edmondin për t’u bërë aktor por mbaruat studimet per Shkencat Politike-Juridike në degën e Filozofisë?
Është histori e gjatë. Kur e kujtoj ve buzën në gaz, e them: si është jeta?! Shkurt. Të dy me Mondin u përgatitëm nën kujdesin e Dhimitër Orgockës. Do të shkonim në Intitutin e Lartë të Arteve pas klasës së njëmbëdhjetë. Diplomën e maturës do e merrnim duke qënë studentë të vitit të parë. Por kur po afrohej dita, mësuesi im i shtrënjtë i gjimnazit Gavril Kolaci, më kërkoi e më vuri me takt para dilemës së madhe: “Nuk kam asgjë për zgjedhjen që ke bërë por e ke peshuar mirë?” Foli pak. Por sa shumë më tronditi. Vërtet a i kisha të dhënat e plota për një aktor me të ardhme?! S’vura gjumë në sy një natë të tërë. Të nesërmen e takova Dhimitrin dhe i bëra pyetjen: Dua të di realisht a mund të bëhem aktor i vërtetë.?Ai buzëqeshi. Pastaj u mendua pak. Dallova mëdyshjen. “ Si të them. Por kam frikë se je pak i shkurtër” U skuqa deri në përvëlim. E ndjeva se kjo ishte përgjigja që mund të më lëndonte më pak. Ja kështu Monda.

-Le të kthehemi përsëri në letërsia, hapat e parë, botimet e para.
Nuk e harroi atë moment kur profesor Vangjush Ziko më këshilloi t’i mblidhja poezitë e shkruara në një fletore dhe t’ia çoja. Inkurajimi i tij më bëri me krahë. Profesori, i njohur për përkujdesjen, këtë fletore ma ktheu pas gati dhjetë vitesh kur unë 24 vjeçar promovova në Korçë librin e parë me vjersha e poema “Thjeshtësi” botuar nga Shtëpia Botuese “Naim Frashëri” në vitin 1976.
-M’u kujtua shprehja e një shkrimtari të madh, Stefan King, kur e pyetën: “ Se si mund të bëhesh shkrimtar. Ai u përgjigj –“merrni ndër duart tuaja libra të shkrimtarëve të tjerë dhe lexoni cdo gjë të tyre, –mos mendoni jo vetëm si të shkruani libra.” A ndani të njëjtën filozofi me të?
Pa dyshim. Por në lexim ka shumë rëndësi përzgjedhja. Mjeshtrit edukojnë lexuesit e kthehen në shkollë për krijuesit e rinj, shkrimtarët e këqij prishin shijet e çorientojnë krijuesit, për më teper indirekt lenë të kuptohet se të shkruarit qënka “gjëja më e lehtë” Ne të rinjtë e viteve 70-të kemi pasur fatin e madh të ishim lexuesit e parë të veprave të porsabotuara të mjeshtrave të fjalës poetike Ismail Kadare,Dritëro Agolli, Fatos Arapi, Xhevahir Spahiu,Moikom Zeqo, Ndoc Gjetja,Musa Vyshka, Koçi Petriti. Lanë mbresa me botimet e para dhe bashkëmoshatarët Roland Gjoza, Rudolf Marku, Agim Isaku, Petraq Risto dhe Bashkim Hoxha, studentë në Tiranë dhe Skënder Rusi e Visar Zhiti në Shkodër.Por përveç leximeve ndikim ka edhe klima letrare që në një qytet si Korça nuk ka munguar në ato vite. Dëgjimi nga afër i shkrimtarëve të afirmuar si Sotir Andoni, Vangjush Ziko, Teodor Laço,Petraq Zoto, Arsinoi Bino, Nella Sinaeri, Andon Mara, Petraq Samsuri, Guri Miçinoti e të tjerë linin gjurmë tek ne të rinjtë. Kjo klimë nuk na mungoi edhe si studentë. Dhe guxuam të shkruajmë e të botojmë. Mos harrojmë të botoje qoftë edhe një poezi pa le një cikël në “ Zëri i Rinisë” e sidomos në “Drita” ishte ngjarje e vërtetë. Sot interneti ka hapur dyert kat e kat, ose më thjesht është pa dyer dhe krijon mundësi e lehtësi publikimi. Kjo lehtësi teknologjike është gjë e mirë por jo çdo gjë që shfaqet mban erë art.Dua të theksoj se në vitet e gjimnazit endrrën për letërsinë e ndaja me veçanti me shokun tim të klasës aq shume pasionant dhe energjik pas letërsisë, shkrimtarin, humoristin dhe publicistin Vangjush Saro. Ai ishte lexuesi e kritiku i parë i krijimeve të mija.
-Si e kujtoni botimin e poezise së parë?
Isha 16-të vjeç kur botova së pari në “Zëri i Rinisë”. Ishte një poezi e shkurtër kushtuar Shqipërisë. Në po atë faqe botoi dhe treshja e famshme nga Durrësi, Bashkim Hoxha, Petraq Risto dhe Ilija Dede, me të cilët u lidha aq shumë kur ata studionin për gazetari dhe unë për filozofi.
-Me sa kuptoj ata ndoshta u inkurajuan të përfshiheshit në rrugën e gazetarisë që për ju u bë profesioni kryesor në jetë?
Jo. Me këta miq më shumë bisedonim për letërsinë. E vërteta është se ai që më ka nxitur e inkurajuar për të “tradhëruar” filozofinë e për të ushtruar profesionin e gazetarit per me shume se njezet vite, ishte shoku i dhomës, i talentuari e njeriu me zëmër të madhe gazetari e shkrimtari Ndue lazri. Një e dy më jepte tema e më tërhiqte pas vetes në “Zëri i Rinisë” apo gazeta “Bashkimi”.Veçanërisht në fushën e publicistikës pranë kam ndjerë e vazhdoj të ndjej këshillën e mikut tim ekonomistit e pedagogut Koço Broka.
-Diku përmëndet që në moshën 24 vjeçare botuat librin e parë me vjersha e poema po drama e parë a la gjurmë tek ju për t’u bërë shtysë për të tjera krijime?
Padyshim. Drama titullohej “ Provimi i vështirë”. U vu në skenë nga studioja për aktorë që ishte pak a shumë pjesë përbërëse e teatrit “A.Z. Çajupi” me regji të Petraq Marjanit. Kjo dramë u hapi udhë dramave të tjera me të cilat jam nderuar edhe me çmime në festivalet teatrore të Korçës.Por sukses të veçantë arriti drama “ Përtej vetes” fryt i një bashkëpunimi të ngushtë krijues me regjisorin Dhimitër Orgocka. E veçanta është se kjo dramë u dha në mbyllje të punimeve të Konferencës Kombëtare të Talenteve të Reja me pjesëmarrje të gjërë të krijuesve, në tetor të vitit 1990. Interpretuan të paharruarit aktorët e shquar, Artistë të Popullit, Dhorkë Orgocka dhe Stavri Shkurti si dhe Mirjana Deti, Guri Koço, Sotiraq Bratko,Petrika Riza dhe Fotaq Xheka.
-Po më tej e vazhduat rrugën e dramës?
Pas saj erdhën ngjarjet e vrullshme. Teatri u zhvendos në rrugë e sheshe. Më përfshinë zhvillimet politike. Për vitet 1991-1993 isha kryetar i PS për Korçën dhe njëkohësisht gazetar i “Zërit të Popullit”
-Pra ju e latë pas letërsinë?
Asnjëherë nuk ka ndarje të vërtetë.Letërsia është bashkëshoqëruese e dhimbjeve dhe gëzimeve, tallazeve shpirtërore. Duket sikur të braktis e rikthehet si nevojë për t’u shprehur. Të tillë e konsideroj të gjithë krijimtarinë pas viteve 90-të në poezi, prozë, letërsi dokumetare.
-Përmendët prozën. Ju në faqet e internetit vecanerisht në “Fjala e lirë”, gazeta “Kritika”, “Zemra shqiptare” dhe shtypit të shkruar keni hedhur mjaft skica dhe tregime të shkurta. Gjininë e skicës e detyruat të vinte tek ju apo është preference e juaja?
Është kjo e dyta. Skica, krahas përshkrimit dhe reportazhit ka qënë nga gjinitë më të dashura si gazetar. Them se skica është një e shkrepur blici në një moment tepër të veçantë që shpesh flet sa një roman.Aty nga fundi i viteve 80-të në Konkursin Kombëtar për publicitikë u nderova me çmimin e tretë pikërisht në gjininë e skicës. Pas vitit 2000 kur mbrita në Amerikë nevoja e të shprehurit më nxiti t’i rikthehem skicës dhe të lëvroj tregimin e shkurtër.
-E vlerësoni të frytëshme krijimtarinë në emigracion?
Mendoj se po. Të jetuarit me shqetësimet e emigrantit, fillimisht në Greqi, pas vitit 1993 i dha udhë botimit të librit me poezi “Flas me barin” në vitin 1998 botuar në Libraria Kotti, ndërsa këtu në Amerikë ku jetoj në rrethinat e Çikagos për gati 15 vite së bashku me familjen kam botuar vëllimet me poezi “ Trëndafili që çelte në Janar” botuar nga Shtëpia Botuese “Toena” në vitin 2008, “ Në dy hapësira” botuar nga Enti Botues “Dija Poradec” në vitin 2012, i cili u nderua me çmimin “Dritëro Agolli” nga Elita-Letra- Art në Korçë si dhe vëllimin në prozë të shkurtër “Hoteli i fantazmave” botuar nga “Globus. R” në vitin 2010. Në këto vite në Amerikë dhashë ndihmesë si bashkëautor dhe redaktor për librin “Qyteza dhe njerëzit e saj” përgatitur nën kujdesin e shoqatës qytezare “Përparimi” në Çikago, shoqatë që ka mbi 90 vjet jetë. Ky libër u përkthye dhe u botua edhe në gjuhën angleze .Të dy botimet shqip dhe anglisht u realizuan nga Shtëpia Botuese “Albin”. Me një grup miqsh, intelektualë të vërtetë Minella Aleksi, Anastas Shkurti, Dritan Papazisi dhe bashkëpunëtorë të tjerë nxorëm për disa vite revistën me ilustrime “Rreth Nesh” me mbështetjen e pakursyer financiare të shqiparo-amerikanit me origjinë nga Qyteza e Korçës Nick Vangel.Kam marrë pjesë me krijime në poezi dhe në prozë edhe në disa botime me mjaft autorë të tjerë emigrantë, si “Zemra prindërore”, “Pena të gazetarisë shqiptare në diasporë” etj. Aktualisht jam në prag të botimit të dy vëllimeve, një me poezi dhe një tjetër në prozë.
-Ju i paraqisni personazhet tuaja nga jeta reale në përshtatje me kohën e situatën, apo ato janë thjesht pjellë e fantazisë?
Prirem nga dukuritë që ka afruar jeta në të shkuarën dhe në të tashmen, në lëvizjen e saj. Subjektet, detajet artistike, atmosfera e gjithçka tjetër aty marrin jetë, nëpërmjet analizës e mendimit. Gjithçka e mendoj dhe e përpunoj në dialog me veten para se të ulem të shkruaj. Më duket i vështirë çasti i zbardhjes, i hedhjes në kompjutër apo letër, i krijimit që më tundon. Më duket se pas kësaj mund të formësohet diçka jo ashtu si e dëshiroja.
-Shquheni në prozë për mendimin inteligjent, plot figura letrare, artistike dhe mendimin filozofik. Çfarë iu tërheq më shumë nga realiteti e si mund ta konceptosh atë artistikisht?
Mendoj se si poezia edhe proza duhet të kenë një mesazh a nëntekst të natyrës filozofike ose më thjesht që të ve në mendime. Jetën e jetojmë të gjithë po këndvështrimi artistik i jep asaj ngjyra e përthyerje gati tjetërsuese me forcë joshëse e tronditëse. Pikërisht mprehja e shikimit dhe mendimi i avancuar filozofik, në kushtet e lirisë mendoj se është dallimi kryesor me letësinë e realizmit socialist që të detyronte partishmëri dhe aty ku flitej thjesht për bukurinë e ndjenjës së dashurisë.
-Si mendoni për statusin aktual të kritikës? A ka kritikë të mirëfilltë sot për sot?
Mendoj se ka njerëz të mënçur dhe intelektualë shumë të përgatitur në universitet e Shqipërisë dhe ato të perëndimit por zëri i tyre është sporadik, i pastrukturuar në një rrymë autoritare që u ve vulën krijimeve që sot janë të shumta.
Ju faleminderit!
Bisedoi: Raimonda MOISIU

Kristaq Panduku,drejtuesi i parë I Bandës VATRA

March 25, 2015 by dgreca

DOSIER/ Flet Violeta Baraku, e bija e Kristaq Pandukut: Në Rinas ka pritur nga Hrushovi dhe deri tek Zhukovi dhe shumë udhëheqës ushtarakë të vendeve të lindjes/
– Në Rinas ka pritur nga Hrushovi dhe deri tek Zhukovi dhe shumë udhëheqës ushtarakë të vendeve të lindjes/
– Hysni Kapo kujdesej për bandën dhe u thoshte kuzhinierëve, shikojeni pak Kristaqin se do na ikë nga duart/
– Më 11 janar 1946, kur u shpall Shqipëria Republikë, babai ka drejtuar 6 orë pa ndërprerje bandën frymore se do vinte Enver Hoxha/
-Në vitin 1967 kur parada s’po ecte mirë dhe Beqir Balluku dha urdhër: “shkoni dhe gjeni Kristaq Pandukun”/
-Në vitin 1924 u bë pjesë e Bandës Frymorë “Vatra” që ndihmoi Fan Nolin të vinte në Shqipëri/
-Pas përfundimit të shkollës në Boston atë e emëruan në punë aty, por u kthye në Shqipëri nga malli/
-Ilo Panduku, xhaxhai im, ishte një ndër 200 komunistët e parë që formuan PKSH
-Në vitin 1930, e caktuan zëvendësdrejtor të Bandës Mbretërore /
– Babai im ka jetuar pa nofullën e poshtme 40 vjet, pas një infeksion në një dhëmballë/
– Në Boston shkoi për studime me ndihmën e Nolit, i cili i tha se Shqipëria ka nevojë për muzikantë/
– Babai i ndihmoi të gjithë instrumentistët italianë të shpërndaheshin nëpër çetat partizane, që të mos i vrisnin gjermanët/
-Ai drejtoi bandën e Ushtrisë për 22 vjet me radhë, një record/
Shkruan: Albert Z. ZHOLI/
Një histori e vërtetë por e pabesueshme. Kristaq Panduku, Dirigjenti i Bandës së Fan Nolit, i Bandës së Mbretërisë dhe 24 vjet i bandës së Ushtrisë, në vitin 1930 ka incizuar me një specialist muzike nga Austria 9 këngë patriotike shqiptare të cilat janë lënë në heshtje si dhe vetë vepra e Pandukut. Dhe pse kishte mbaruar shkollën e muzikës shkëlqyeshëm në vitin 1930 në Boston, edhe pse e emëruan në një nga Bandat Frymore më të mira në një qytet bregdetar amerikan, ai më shumë preferoi të vinte dhe ta ushtronte profesionin në Shqipëri, pasi kishte shumë dashuri për të. Në vitin 1937, pas një infeksioni, atij i hiqet nofulla dhe jeta e tij u bë disi i tërhequr, por ai mbeti një profesionist elitar, i cili drejtoi Bandën Frymore Shqiptare për 26 vjet me radhë ndoshta një rekord ky. Në vitet 1944 deri në vitin 1966 ai priti në Rinas të gjithë personalitete e vendeve Lindore, njëkohësisht ishte dhe drejtuesi i bandës në tre parada ushtarake. Nuk mund të lihet mënjanë se Kristaq Panduku, ishte kryetari i parë i Jurisë së Festivalit të parë të këngës së muzikës së lehtë në RTSH.
Sa vjet e drejtoi Bandën e Ushtrisë babai juaj?
Plot 22 vjet, nga viti 1944 deri në vitin 1966 që doli në pension. Ndoshta është rekord, pasi ai nuk ju nda asnjë çast këtij profesioni dhe Bandës së Ushtrisë deri sa kishte mundësi të punonte.
Nga jeni me origjinë?
Ne jemi me origjinë nga Korça. Pra brenda korçarë. Babai im ka qenë i datëlindjes 1902.
Kur ka shkuar në Amerikë babai juaj?
Babai im ka shkuar në Amerikë në vitin 1926 dhe ka studiuar në Boston për muzikë për 4 vjet, për trombë. Ai ishte një student i shkëlqyer në këtë lëndë. Ai shkoi në Boston pasi kishte fituar përkrahjen dhe respektin e Fan Nolit. Mund të them se Fan Noli ishte ai që e kërkoi për studime dhe pse në SHB babai ka pasur dy vëllezër aty. Por babai nuk ju bë barrë pasi donte vetëm të mësonte dhe pastaj të kthehej në atdhe.
Ku u njoh babai juaj me Fan Nolin?
Babai im u njoh kur Fan Noli erdhi në Shqipëri dhe krijoi qeverinë e vitit 1924, qeverinë e qershorit. Për ta ndihmuar Nolin në këtë nismë demokratike, nga Amerika erdhi dhe banda Vatra, e cila e ndihmoi shumë Nolin në fillimet e tij të ndërtimit të shtetit të ri më demokratik.
D.m.th., babai juaj ju bashkëngjit Bandës së Shoqërisë “Vatra”?
Po, babai kishte mësuar në Liceun e Korçës. Ne rrjedhim nga një familje punëtorësh korçarë. Nuk kishim ndonjë pasuri, vetëm nëna e babit kishte njëfarë pasurie. Por megjithatë gjyshi im donte që fëmijët të mësonin, ndaj babanë e futi në Lice. Që aty ai filloi të mësonte veglat muzikore. Duke mësuar babai merrte pjesë në një Bandë të vogël muzikore të qytetit të Korçës. Kur erdhi Banda e Shoqërisë “Vatra” nga Amerika në mbështetje të Fan Nolit, babanë e thërrasin në këtë Bandë muzikore me shumë emër. Babai pranoi menjëherë dhe u bë pjesë e saj. Kur qeveria e Nolit u përmbys, ai i tha babait, është mirë të vish të studiosh në Amerikë për muzikë. Babai i tha do mundohem. Do kesh përkrahjen time në Boston i tha Noli i madh dhe babai e miratoi.
Babai shkoi dy vjet më vonë, pra në vitin 1926?
Po. Dy vjet më vonë. Në Boston e priti Fan Noli. Ai e adresoi se ku dhe si të konkurronte. Babai konkurroi dhe fitoi. Ishte shumë i talentuar. Mbaroi shkëlqyeshëm. Sa mbaroi shkollën, atë e caktuan si instrumentist në një nga qytetet më të mëdha bregdetare të Amerikës. Pra e emëruan në punë. Xhaxhait tim ju bë qejfi që vëllai i tij arriti rezultate të larta. Puno dhe fito i tha dhe vëllai dhe Noli. Por babai u tha të dyve se do të shkonte në Korçë njëherë se e kishte marrë malli për nënën. Ishte viti 1930. Pasi ndenji ca ditë në Korçë dhe u çmall me nënën, vjen në Tiranë të takojë shokët e Bandës. Pra atëherë ishte Banda Mbretërore. Ajo Bandë ishte vazhdim edhe e Qeverisë së Nolit (disa prej tyre). Drejtuesit e saj i thanë menjëherë të fillosh punë tek ne, pasi kemi shumë nevojë për instrumentist të shkolluar në Amerikë, aq më tepër që ke mbaruar shkëlqyer. Për Trombë babai ishte i padiskutueshëm në Shqipëri atë kohë. Drejtues i Bandës Mbretërore, (apo i orkestrës siç e quajmë ne), ishte një muzikant nga Çekia. Ai kishte vite aty dhe ishte një profesionist i mirë. Kështu filloi punë në bandën Mbretërore, pikërisht në vitin 1930. E caktuan zëvendës drejtor, apo zëvendës i Bandës Mbretërore.
Babai ka pasur një fatkeqësi?
Po, një fatkeqësi të madhe. Babai im ka jetuar pa nofullën e poshtme 40 vjet. Ai pati një infeksion në një dhëmballë. Shkoi për ta hequr nga dhimbja e madhe. Ishte viti 1937. I bënë një gjilpërë në Spitalin Ushtarak dhe ajo i bëri reaksion. Në mëngjes nuk i hapej goja. U detyruan e i thyen nofullën e poshtme, pasi ndryshe nuk mund të jetonte. Nofulla u thye dhe u detyrua pastaj të shkojë në Itali, në Bolonja. Aty ja rregulluan disi, por ai mbeti pa nofullën e poshtme dhe nuk mund të hante kurrë më gjëra të thata, vetëm të lëngshme. N.q.s., nuk do kishte shkuar në Bolonja jeta e tij ishte në dyshim.
Kur u kthye nga Bolonja (Itali) si veproi?
Sigurisht, filloi punë menjëherë, madje i ishin paguar dhe ato ditë pune. Në këtë moment drejtori çek i tha Mbretit se tani unë nuk kam pse rri më këtu, keni Kristaqin, ai është mjeshtër vetë. Pra ishte viti 1937, pranverë. Unë isha dy vjeç, ndërsa nëna ishte shtatzënë me motrën time. Mbreti e pranoi dhe babai u bë drejtori i Bandës Mbretërore, pra dirigjent njëkohësisht.
Po kur Shqipëria u pushtua nga Italia Fashiste çfarë bëri babai?
Banda në atë kohë nuk u prish. Autoritet u thanë që Banda të vazhdonte punën normale. Ata sollën shumë instrumentistë, por jo dirigjent. Pra edhe me pushtimin nga Italia babai vazhdonte të njëjtën punë. Dirigjent i Bandës frymore të Shqipërisë. Merrte pjesë në ceremoni të ndryshme dhe kurrë nuk e zëvendësuan. Deri në vitin 1943 babai vazhdoi këtë punë. Ndërsa me ardhjen e gjermanëve ndryshoi çdo gjë. Gjermanët jo vetëm nuk donin t’ia dinin për Bandën, por donin të arrestonin dhe shumë instrumentistë italianë që ishin me Bandën. Babai i ndihmoi të gjithë instrumentistët italianë të shpërndaheshin nëpër çetat partizane. Për këtë e ndihmoi vëllai i tij Ilo Panduku.
Kush është Ilo Panduku?
Ilua ishte xhaxhai im, vëllai i madh i babait, i cili ishte një ndër 200 komunistët e parë që formuan PKSH. Ishte një njeri i mirë dhe shumë aktivist. Ai njihej nga të gjithë udhëheqësit e Partisë Komuniste të asaj kohe.
Po babai ku u vendos?
U vendos në Priskë, afër Shtabit të Përgjithshëm. Aty i dhanë detyrë që të mbante listën dhe të ofronte të gjithë ish anëtarët e Bandës Frymore, për parakalimin në Tiranë. Madje që atë kohë i kishin të qarta punët e Bandës Frymore.
Ju si familje ku banonit në këtë kohë?
Para se të shkosh tek Medreseja është një rrugicë, e Kukjeve quhet. Përkarshi kësaj rruge rridhte një vijë uji, ku ishte ndërtuar një mulli. Vija e ujit me tunel kalonte poshtë rrugës automobilistike. Ai vend ishte shumë i mirë për tu fshehur. Partizanët kishin marrë vesh se aty në darkë do kalonte një autokolonë gjermane. Aty u fshehën shumë partizanë dhe në kohën kur po kalonte autokolona ata hodhën nëpër makina shumë bomba. Vendi gjëmoi sikur do përmbysej Tirana. Partizanët u futën në tunelin e vijës së ujit dhe u larguan pa marrë asnjë plagë. Gjermanët patën shumë makina të djegura ndaj u tërbuan. Menjëherë erdhën dhe na lajmëruan të largohemi nga shtëpitë se do jua djegin gjermanët. Ne ikëm në mesnatë. U vendosëm tek shtëpia e xhaxhait që e kishte në lindje të rrugës së Elbasanit. Babai u trondit shumë, pasi të nesërmen me të vërtetë gjermanët e dogjën një pjesë të lagjes.
Kush kujdesej më shumë në atë kohë në Prisk për bandën Frymore tek Shtabi i Përgjithshëm?
Kujdesej Hysni Kapo. Madje ai thoshte, ore shikojeni pak Kristaqin se do na ikë nga duart. U thoshte kujdes pasi babai nuk hante dot. Ai donte vetëm supa dhe kishte rënë nga shëndeti. Kur të therni ndonjë dele, jepni Kristaqit të hajë trutë, pasi e kemi problem shëndetin e tij. As mishin se hante dot. Hysniu u thoshte përgatisni pjesët që do ekzekutoni kur do çlirohet Shqipëria.
Çfarë kujton tjetër nga koha e luftës?
Kur ishin muajt e fundit të luftës, ne u zhvendosëm tek shtëpia e tezes e cila kishte një bodrum. Rrinim tërë frikë. Babin kishim disa muaj pa e parë. Kur ja ai vjen befas në bodrum. U habitëm por dhe u gëzuam shumë. Ishte dobësuar, ishte bërë kockë e lëkurë. Fillova të qaj. Nuk e shikoja dot në atë gjendje. Atë natë nuk ju ndava. Ai iku të nesërmen. Ne s’kishim më shtëpinë tonë. S’dinim ku të rrinim. Pa të ardhura, pa strehë, pa ndërresa. Nuk mund ta kuptoni se çfarë jete.
Po kur u çlirua Shqipëria?
Atë ditë u bë festë e madhe. Në Tiranë marshuan shumë partizanë. Babi me bandën u vendosën tek një ndërtesë tek Kryeministria. Unë shkoja aty çdo ditë. Përgatiteshin për të pritur qeverinë demokratike që vinte nga Berati. Kur erdhi qeveria, u bë një paradë e vogël ku Banda luajti pjesë të ndryshme, marshe. Banda u vendos aty ku sot është teatri Kombëtar. Aty ata luajtën disa pjesë për disa orë.
Ku u vendosët ju në këtë kohë?
Ne shkonim ku të mundnim tek të afërmit tanë. Pastaj Hysni Kapo i tha babait shiko gjë ndonjë shtëpi, se duhet ruajtur familja. Babai me disa të njohur shkoi dhe u vendos tek shtëpitë e ish oficerëve italianë që i kishin në Laprakë. Por bëri një gabim, zgjodhi një shtëpi të madhe me katër dhoma të cilën na e morën kur erdhën rusët.
Ku u emërua babai në këtë kohë?
U emërua drejtor i bandës së Ushtrisë, aty ku ishte por me emërim tjetër. Pra i thanë të ofronte të gjithë instrumentistët që ai njihte për të bërë sa më të plotë Bandën e Ushtrisë.

Kur e ka bërë drejtimin më interesantë të Bandës së Ushtrisë babai juaj?
Më 11 janar 1946 kur u shpall Shqipëria Republikë. Atëherë u bënë shumë manifestime dhe parakalime. Ato ditë babai ka qenë më i angazhuar se kurrë. Por mund të përmend dhe në Kongresin e parë që u zhvillua aty ku sot është teatri kombëtar se ende nuk qe ndërtuar teatri Operës, pa le më pastaj Pallati i Kongreseve. Pra dhe aty Banda ka qenë e pranishme.

Çfarë mban mend ndonjë ditë, apo bisedë të veçantë, të babait si drejtues i Bandës së Ushtrisë?
Kur babai ishte në vitin e parë të pensionit, në vitin 1967, nuk e di se çfarë parade u bë. Por nuk po gjendej harmonia midis bandës dhe parakaluesve. Beqir Balluku dha urdhër, shkoni dhe gjeni patjetër Kristaq Pandukun, ai i di mirë këto punë. Erdhën dhe i folën babait dhe ai shkoi menjëherë. Ishte i papërtuar. Duhet të dini se ai ishte veshur oficer. Por në pension doli në fillim të vitit 1967 pasi 8 muaj punoi si përgjegjës Kulture në Ministrinë e Mbrojtjes.

Çfarë personalitetesh ka pritur babai në Rinas?
Të gjithë personalitetet deri në vitin 1966 ai i ka pritur. Mund të veçoj Hrushovin, Zhukovin dhe shumë personalitete të vendeve të Lindjes. Më vjen keq që si kam shënuar, pasi babai ishte shumë neglizhent në këtë drejtim.

Kishte me ndonjë nga Ministrat miqësi babai?
Babai rrinte larg ministrave, rrinte dhe larg miqësisë. Shikonte vetëm punën e tij. Ai e vuante shumë dëmtimin e nofullës, pasi nuk fliste mirë dhe nuk mund të hante çdo gjë. Kjo kishte bërë që ai të mos hapej në shoqëri dhe të mos merrte pjesë në shumë gëzime miqësore dhe familjare. Një herë më tha që kam frikë të përkëdhel fëmijët, pasi mendoj se mund t’i tremb. Pra e vuante shumë mungesën e nofullës.

Çfarë eventi tjetër ka qenë babai si drejtues, apo profesionist i mirë?
Babai ka qenë kryetar i Jurisë së Festivalit të parë në RTSH. Kur i thanë për këtë detyrë edhe u trondit. Nuk donte të bënte jetë publike. Rrinte i tërhequr. Ka qenë dhe në Jurinë e Festivalit të dytë. Më vonë u tërhoq. Në Festivalin e parë ka qenë dhe Marije Kraja, por më vonë u tërhoq pasi thoshte se nuk jam shumë specialist për muzikën e lehtë.

Pasditeve nuk dilte?
Jo, kurrë. Sa vinte në shtëpi vishte pizhamet dhe vetëm lexonte. Më shumë lexonte për gjeografinë dhe historinë. Me ato libra i kalonte pasditet.

Sistemi, duke qenë se ka qenë dhe dirigjent i Bandës Mbretërore, nuk e ka ngacmuar?
Jo, nuk e kanë ngacmuar pasi ai s’merrej me politikë. Por frikën e kishte, edhe pse një vëlla e kishte nga 200 komunistët e parë.
Nga vinte kjo frikë?
Vinte pasi dy tezet e mia, motrat e tij, ishin martuar me italianë. Ato ikën me familjet e tyre në Itali në vitin 1949 dhe në shumë letra që ato dërgonin hapeshin. Kështu babai i preu fare lidhjet. Por vëllai i tij kishte lidhje me Qemal Stafën, Xhorxhi Martinin, etj. Babai ahere i ndihmonte me rroba.

Po në shkollë a vinte të interesohej babai dhe kur je ndjerë keq para tij?
Jo, kurrë. Ai interesohej vetëm në shtëpi. Na pyeste për mësimet, na pyeste për mbarëvajtjen. Na kishte nën kujdes dhe ashtu të heshtur unë e doja shumë. Kishte vlera në heshtjen e tij. Ai ishte njeri i heshtur, i tërhequr. Ne fëmijët e dëgjonim në heshtje. Fjala e tij ishte ligj. Ne i tregonim vetë çdo gjë. S’kishte nevojë të na pyeste. Kurrë nuk na ka qëlluar. Por njëherë jam ndjerë keq. Mos gaboj ishte viti 1948. Kur erdha nga shkolla në shtëpi, e gjej nënën duke qarë. Çfarë ke i them? Çfarë të kem, në shtëpi kemi vetëm bukë misri! Çfarë do hajë babai, ai se kapërdin dot bukën e misrit?
Juve ju nxorën probleme për studimet?
Jo! Unë kisha rezultate të mira. Mbarova shkollën për Inxhinieri Elektronike të rrymave të dobëta dhe kur mbarova shkollën më caktuan inxhiniere në Radio Tirana. Radio atëherë ishte e vetme dhe kishte një emër të madh. Aty kam mësuar shumë, bëra një shkollë të dytë.
Kjo ishte puna e parë që bëje?
Jo. Unë në punë jam futur 15 vjeç. Jam futur në kohën kur babai u sëmur dhe duhej të mbahej familja. Lashë shkollën e mesme dhe u futa në shkollë në Postë Telegraf, si teknike, pasi isha e mirë në fizikë. Shkollën e lartë e bëra më vonë pa shkëputje nga 25-deri në 30 vjeç. Në radio vazhdova deri në vitin 1990 kur dola në pension. Njëherë donin të më largonin nga puna gjoja se kisha thënë pse nuk erdhën llambat e aparateve nga Kina. Pra ishte thjesht spiunim pasi nuk e kisha thënë kurrë. Pasi ne filluam të merrnim aparatura nga Hungaria kur u prishëm me kinezët. Ah si kam shpëtuar, por e drejta triumfoi.
A ishte vlerësuar babai juaj në atë sistem?
Pas çdo parade ai merrte medalje si “Naim Frashëri” etj. Ka marrë shumë Fletë-lavdërime, por nuk ka marrë asnjë Titull si “Artist i Merituar” apo “Mjeshtër i Madh”. Besoj se i takon. Sot, më tepër se kurrë, ai duhet ët marrë atë çka dhënë për Shqipërinë. Pe të mos marrë dhe ai titullin “Mjeshtër i madh|?

Kë do të veçosh nga puna e babait tuaj si muzikant?
Babai im ishte nacionalist. Ai iku nga Amerika se e donte shumë Shqipërinë, madje muzika vinte e dyta. U grind me vëllain që kishte në Amerikë. Ja, po veçoj një rast. Babai më tregonte se në vitet 1930 kishte ardhur një specialist muzike nga Austria, i cili kërkoi të incizonte disa nga këngët karakteristike shqiptare. Atë e pozicionuan pranë Bandës. Ai pyeti babanë se çfarë këngësh mund të incizonin. Babai i tha që këngët më të bukura janë ato patriotike. Dakord, tha specialisti, por ku ti incizojmë? Pastaj i thotë a ke ndonjë dhomë tënden? Po i thotë babai, kam një dhomë poshtë kinema “17 Nëntorit”. Aty bashkë me 7 shokë i vunë dritares së vetme një batanije që të krijonte akustikë dhe të mbyte zhurmët e jashtme dhe aty kanë incizuar 9 këngë patriotike, që unë i kam ruajtur dhe shumëfishuar deri më sot. Janë këngë shumë të bukura, të cilat janë dhënë në radio Tirana me dhjetëra vjet me radhë. Sot unë e kam shumëfishuar. Por nga ana tjetër dua të theksoj se babai im ka dhënë me qindra koncerte të ndryshme në regjimin e Zogut, në periudhën e pushtimit fashist por më shumë në sistemin komunist. Ato nuk mund të numërohen që nga koncertet tek Pallati sportit “Asllan Rusi”, tek ambientet koncertale tek Rr. Elbasanit, tek një dhomë pas Përmendores së Skënderbeut dhe deri tek SHQUP. Unë do të doja që ai të vlerësohej, të merrte sa gjysma e asaj që i takon.
Çfarë vlerësimi të marrë?
Ka shumë vlerësime, por më e pakta që i takon është Artist i Merituar, pse jo dhe Mjeshtër. I ka dhënë shumë muzikës shqiptare. Nuk mund të numërohen koncertet e tij. Në vitin 2007 SHQUP më kërkoi CV e tij për t’i vënë emrin e tij Dhomës së Bandës së Ushtrisë, por se di si kaloi ajo kërkesë. Në vitin 2013, sërishmi më kërkuan dokumentacionin për ta bërë Mjeshtër të Madh, por sërishmi asnjë përgjigje të saktë nuk mora. Kam besim absolut tek Ministrja Mimi Kodheli e cila po sjell frymë të re në Ushtri. Ajo me performancën, me sjelljen dhe përkushtimin në punë, besoj se do të bëjë diçka. Kam besim tek inteligjenca dhe vlerësimi që ajo u bën intelektualëve. Mbetem me shpresë tek kjo ministre konkrete dhe fjalëpakë.