Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Zamira Pode Hirsch, nga Tirana në Luksemburg

by

Flet Zamira Pode Hirsch  përfaqësuese e Dhomës  të Tregtisë në Tiranës, në  Dhomën e Tregtisë në Luksemburg/

Duke ndihmuar bizneset ndihmohen  të gjithë njerëzit me durim punë  të vazhdueshme dhe shumë dashuri për Shqipërine, atdheun tone të dashur.

  • Ajo udhëhiqet nga një parim që ja përsëriste shpesh babai kur ishte e vogël: “ bukuria e njeriut është thjeshtësia’’.
  • Natyrisht, jeta për të ka qenë shpesh si një xhungël me shumë të papritura, por sa herë që ka hasur në vështirësi, ka kërkuar e ka gjetur mundësi më të mira.

Me sa duket  është pikërisht i aplishkueshëm “tipari i konkurrencës”,  sipas një studimi të një ekonomisti të famshëm amerikan,Michel E.Porter, që thotë:  “Pengesat të çojnë në zbulimin e metodave më efikase dhe krijuese për të dominuar ose për të gjetur zgjedhje të reja inovative”.

Ajo e di mirë që vetëm me punë, me studim, duke minimizuar çdo argëtim nga jeta  private si dhe duke mos thënë kurrë jo, arrihen rezultatet sado që të vështira dhe të largëta që të duken.

Zamira Pode është një vajzë shkodrane; ka lindur dhe ka banuar në qytetin e Shkodres deri në moshën 14 vjeçare. Një familje tipike shkodrane në të cilën  mamaja ishte shumë konservatore, por siç thotë Zamira për fat të mirë babai ishte liberal.

Në moshën 14 vjeçare Zamira  është larguar në Tiranë për të vazhduar shkollën e mesme dhe më vonë studimet universitare në Fakultetin e Shkencave të Natyrës ku dhe mori diplomën.

Është larguar dy herë nga Shqipëria; hera e parë në vitin 1999 për në Amerikë ku qëndroi gati një vit. U kthye një vit më pas, pak para vdekjes së babait të saj, një dhembje që e shoqëron çdo ditë Zamirën dhe familjen e saj.

 Më vonë Zamira mori  Master në Biznes Ndërkombëtar në Grande Ecole de Paris (Ecole Nationale des Ponts et Chaussees) dhe më pas Doktoraturë në Institutin e Biznesit dhe Shkencave (Business Science Institute) në bashkëpunim me Universitetin Francez Lyon 3 dhe Universitetin Australian në Sydney.

 Është përfaqësuese e Dhomës së Tregtisë në Tiranë, në  Dhomën e Tregtisë në Luksemburg si dhe ish – kërkuese në Institutin e Studimeve Ndërkombëtare dhe Evropiane në Luksemburg si përfaqësuese për Ballkanin Perëndimor.

Pavarësisht titujve që mban, Zamirën e dallon thjeshtësia, respekti dhe fjala e ngrohtë për të gjithë.

Ka publikuar “Artikuj dhe studim për Shoqërinë Civile në Shqipëri 2005- 2010” dhe tani po punon për një material më të plotë e të rëndësishëm që për tematikën e specifikën që  trajton, na thotë se do t’i duhet më shumë kohë për ta mbaruar.  

Prej  një viti si  përfaqësuese e Biznesit në Luksemburg po punon shumë duke bërë më të mirën e mundshme për  të dhënë imazhin maksimal për  vendin e saj.

Por fatkeqësisht, Zamira na thotë se  ka vënë re se  janë pikërisht vetë shqiptarët që krijojnë pengesa.

Sa herë që vendoset një bashkëpunim dhe çdo gjë koordinohet  me shumë punë dhe me qëllimin e mirë për të marrë eksperiencë nga Institucionet Evropiane këtu në Luksemburg, të gjitha përpjekjet zhduken sepse pala shqiptare nxjerr ndonjë justifikim në minutën e fundit.

Kjo gjë e shokon,  sepse në vend që të ketë pengesa nga pala Evropiane ndodh e kundërta, që shqiptarët të nxjerrin justifikime dhe kjo i duket  jo profesionale.  Por

Zamira nuk tërhiqet lehtë dhe  është e bindur të vazhdojë  të përpiqet për  të ofruar më të mirën e mundshme. Duke ndihmuar sado pak  biznesin, ndihmon edhe të gjithë të gjithë njerëzit që ndodhen në Shqipëri.

Por që të mbash premtimet do të thotë te mbartësh stres, megjithëse nuk i vjen keq, sepse e ka kalitur ndërgjegjen e saj për të kapërcyer të gjitha vështirësitë dhe për të qenë më efikase. Vështirësitë e Zamirës si ato të gjithë shqiptarëve ato vite.

Ishin vitet  1996-2002 ku krimi dominonte në rrugë, sidomos përgjatë segmentit rrugor Tiranë – Shkodër dhe ishte e rrezikshme jo vetëm për femrat por edhe për meshkujt.

Edhe  nëpër qytetet kryesore lëvizja dhe siguria ishin të rrezikuara dhe në rrethana të tilla  Zamira detyrohej  të lexonte apo të shikonte stacione TV me Satelitë që e ndihmuan në ngritjen profesionale.

Një tjetër pjesë shtesë e suksesit së saj është eksperienca që ka absorbuar nga njerëzit dhe organizatat me të cilat ka punuar; Misionet e OSBE, USAID, ECMM, UNDP, Kompaninë Gjermane GP Papenburg dhe Kompaninë Amerikane Bechtel.

Kolegët  sillnin eksperienca të bukura dhe kultura të ndryshme që pasuruan suksesin e saj sipas asaj shprehjes së famshme  ‘’shiko dhe shkruaj’’.

Gjatë karrierës në Luxembourg ka  punuar brenda network-ut me të gjithë përfaqësuesit e Qeverisë Luksemburgeze, Bashkimit Evropian si dhe të Trupit Diplomatik.

 Në Shqipëri është takuar me  personalitete të rëndësishme të  Ambasadave apo Organizatave Ndërkombëtare. Gjatë  krizës së Refugjatëve të Kosovës u takua me Sadago Ogata (Komisionarët e Lartë të UNHCR), Tony Blair (ish Kryeministri  Britanik), etj… e më vonë  Colin Powell (ish Sekretarin e Shtetit te SHBA), ish Presidentin e Kinës, me Michael Gorbachev (ish Liderin e Bashkimit Sovjetik), e shumë të tjerë.

Kanë qenë eksperienca intensive edhe pse  të shkurtra. Një eksperiencë e paharruar për Zamirën  është  puna në  Chemonic/USAID në Tiranë gjatë implementimit të Projektit për Reformën e Sistemit Fiskal të Tatimeve, ku përgjegjësi i ekipit, z.Dan Myers, i njohur si Seniour Top Manager,  kishte qenë  ish – Drejtor i rangut më të  lartë të Internal Revenue Service IRS  dhe  kishte drejtuar mbi 35 vjet tatimet në SHBA.

Këtu Zamira mbulonte sistemin e shërbimeve por departamenti  ishte përgjegjës për çdo gjë në lidhje me taksat, që  nga reformimi i stafit, të ligjeve, të procedurave, pastrimit te parave, etj… Shefi  dhe Drejtori Programit do të ngelen për  Zamirën si shembujt më pozitivë që ka parë apo lexuar ndonjëherë për leadershipin.

Zamira ka qenë dhe vazhdon të mbetet shumë e vlerësuar nga personat apo kolegët me të cilët ka punuar, por edhe ajo nga ana e saj i  vlerëson shumë  sepse është  tolerante, miqësore, e thjeshtë dhe nuk i pëlqen të poshtëroj askënd duke kërkuar njëkohësisht që edhe njerëzit t’ia shpërblejnë në të  njëjtën mënyrë.

Kjo ka qenë gjithmonë motoja e Zamirës, të mos ndalesh para vështirësive dhe të punosh palodhur për të dhënë më mirën.

********************************************************************

Ndiqni bashkëbisedimin me Zamirën:

-Zonja Zamira, ju falënderoj për punën që bëni për të ndihmuar bizneset në Shqipëri me gjithë vështirësitë që hasni. Dua ta filloj bashkëbisedimin me ju me një pyetje në lidhje me nostalgjinë me vendin e lindjes. Si janë lidhjet tuaja me vendin e lindjes dhe sa ju mungon Shqipëria?

–Jam unë që duhet t’ju falënderoj ju zonja Liliana që me anë të këtij bashkëbisedimi të ngrohtë  po më jepni mundësinë të flas edhe për projektet e Institutit Evropian në Luksemburg në lidhje me  bizneset në Shqipëri.  Natyrisht më mungon  shumë vendi im, sepse ne e kemi në gjen patriotizmin.

Mundohem të mbaj lidhje me vendin tim dhe Rajonin e Ballkanit apo duke ndjekur lajmet on-line si dhe në rrjetet sociale për të qenë sa më e informuar. Në Shqipëri jeton familja ime, të afërmit, fqinjët, shoqe e shokë, miq ,… dhe jo pa qëllim studimet e doktoraturës përsëri i kam zgjedhur për Ballkanin Perëndimor.

Mundohem ta shuaj   mallin duke gatuar ushqimet tona tradicionale apo duke u takuar me komunitetin e shqiptarëve në Luksemburg.  Pushimet i kaloj gjithmonë në vendin tim; një rrugë e dy punë siç thuhet. Takoj të afërmit,  duke shijuar dhe më pas duke promovuar bukuritë natyrore mahnitëse të Shqipërisë me miq e kolegë. Kjo gjë më bën të ndjehem krenare.

Pyetje: Ju keni arritur suksese të jashtëzakonshme profesionale me një punë të palodhur dhe me vetëmohim të pashoq. Por sa ndjeheni e realizuar dhe raporti juaj me suksesin a arritur?

Zamira: -Nuk besoj të ketë një shkallë matëse të suksesit të arritur, në radhë të parë sepse ai është shumë dinamik dhe e dyta sepse  jeta dhe ritmet e saj janë të  ndryshme  në vende të ndryshme.Për shembull, nëse do të isha në Shqipëri me kaq shumë gjuhë të huaja sa kam mësuar deri tani, njerëzit do të më thoshnin stop, nuk është e nevojshme të mësosh më.Por këtu në Luksemburg konkurrenca ndryshon sidomos kur bëhet fjalë për gjuhët e huaja apo edhe nivelin e lartë të edukimit, sepse janë mjete të rëndësishme dhe të domosdoshme për të qenë i realizuar.

T’ju jap një shembull; këtu në Luksemburg gjatë punës në LIEIS, organizova për praktikantët e Institutit tonë një vizitë në Gjykatën Evropiane dhe aty mësova se Përkthyesit Gjuhësorë të cilët janë juristë në profesionin kryesor të tyre, e fillonin punën me 6 gjuhë të huaja dhe kur dilnin në pension duhet të dinin 13 gjuhë.

Kjo më bëri të reflektoj se studimi dhe formimi profesional duhet të jenë të vazhdueshëm dhe të  pandërprerë, sepse punoj e jetoj në një shtet  ku inovacioni, karriera profesionale dhe aftësitë e ndryshme për jetën, janë parime kryesore.

Unë shpesh bëj shaka kur flas për sfidat e Luksemburgut, sepse  këtu edhe shoferët e autobusëve  flasin mbi 5 gjuhë të huaja, sepse shumica e tyre janë kosovarë apo nga ish – Jugosllavia, pra  dinë serbisht, shqip dhe katër gjuhët zyrtare të vendit: frëngjisht, luksemburgisht, gjermanisht dhe anglisht.

Nuk them se jam e pa realizuar; për dy vjet studiova frëngjisht, gjermanisht dhe tani luksemburgisht, plus gjuhëve të tjera që dija  kur isha në Shqipëri.

Përndryshe nuk do të kisha arritur deri këtu por ‘’e mira s’ka fund’’,  thotë një shprehje e urtë popullore shqiptare dhe prandaj  synoj të mos ndalem.

Ne shqiptarët jemi akoma në konkurrencë të fortë me ish- vendet  Lindore (Rumani, Poloni, etj si dhe ato të ish – Jugosllavisë).

E gjithë eksperienca  e së kaluarës si dhe shkollimi që kam bërë  në Evropë, kane qenë si katalizatorë për t’u adoptuar në çdo situatë apo për të gjetur rrugën time të suksesit.

Pyetje: Do te dëshiroja të sillja në vëmendjen e publikut, cili  është profesioni  juaj dhe ç’farë ju motivoi  për të zgjedhur atë; një profesion paksa i vështirë por shumë i nderuar. Si ka vazhduar më tej kjo rrugë?

Zamira:Është e vështirë të thuhet se kam një profesion fiks, sepse jam një hibride e sistemeve te ndryshme, atij komunist më parë dhe atij demokratik tani.  Me sistemin e mëparshëm duhet të isha kimiste, kurse tani merrem më shumë me çështje politike. Po, më e

Më pëlqen të vazhdoj në këtë rrugë, por ku i dihet; ndoshta një ditë do të  përfshihem në sistemin financiar sepse janë pikërisht bankat aktiviteti kryesor në Luksemburg.

Pyetje:Nga biseda me ju mësova se keni qenë një familje shumë e lidhur dhe keni pasur një raport shumë të hapur me babain, diçka jo shumë “normale” nëse mund ta quaj kështu për kohën.Si ka qëne fëmijeria juaj? Çfarë cilësish keni trashëguar nga prindërit dhe çfarë  mbështetje keni pasur nga ata? A vazhdon të jetë familja juaj një mbështetje konstante për ju?

Zamira:Kam marrë nga të dy prindërit; për shembull, mami është shumë meraklie, çdo gjë e vendos të hekurosur nëpër sirtarë, nuk del kurrë nga shtëpia pa lënë çdo gjë në rregull, ka aftësi të sajojë receta dhe të gatuaj shumë shpejt, edhe vetëm në disa minuta, sikur të ishte e përgatitur më parë nëse ndonjë mysafir vjen papritur.Ajo gjithmonë e mban shtëpinë aq pastër e mirë sa duket sikur nuk ka hyrë këmbë njeriu. Në të gjitha këto cilësi unë i kam kopjuar.Ndërsa babi, ishte njeri me shumë humor aq sa të gjithë i thonin “ të rri ora 12”, tipike për shkodranët.

Ai kishte shumë besnikëri, ishte strikt dhe korrekt me të gjitha moshat, shumë bujar dhe zemërmirë. Në fakt,  karakteristikë e familjes sime ka qenë shkalla e lartë e bujarisë, një virtyt që  jam munduar ta trashëgoj.

Disa kushërinj të tim shoqi, më thonë ‘’rrofsh që na mblodhe, sepse kemi kohë që nuk shkojmë e vijmë tek njeri – tjetri’’.  Në Evropë, ftesa për të vizituar të afërmit dërgohet sikur të ishte për një dasmë, duke e nisur disa muaj më parë. Kjo gjë më bën shumë përshtypje duke qenë se unë jam rritur në një  familje që pothuajse çdo ditë kishim mysafirë.

Zamira tregon se :Kjo, ndoshta ishte meritë edhe e aktivitetit të tij profesional, duke qenë se punonte jashtë kufijve të Shqipërisë në vitet e komunizmit. Ai ishte shofer kamioni në Parkun Ndërkombëtar të Mallrave dhe në delegacionet  që shoqëronin grupet e teknikëve dhe inxhinierëve kinezë në Vaun e Dejës.

Babai për Zamirën dhe dy motrat e saj ishte një prind i përkushtuar, por në të njëjtën kohë dinte të ishte edhe një vëlla i dashur apo një shok i mirë.

Fëmijëria e saj, po të krahasohet me kontekstin e përgjithshëm të shqiptarëve të viteve të komunizmit, nuk ishte e “cënuar “ nga lart dhe kjo ishte edhe meritë e kujdesit që bënin të gjithë si familje për të  “mos rënë në sy” me veshje moderne apo “liberale” për kohën.

Ishin të gjithë të sjellshëm e të dashur me njerëzit duke ju përshtatur “sistemit” sepse kjo do të kishte pasoja të rënda për familjen. Ishin vitet ku  konsiderohej si “shfaqje të huaj” edhe një veshje më moderne se sa tabutë dhe kufijtë që vendoseshin në gjithçka e për të gjithë; edhe për një fustan apo një palë pantallona.

Pyetje: Përveç familjes suaj,  a keni pasur  mbështetje apo suport  nga institucionet shqiptare apo dikush tjetër jashtë rrethit familjar? Sa i vështirë ka qenë rrugëtimi juaj drejt suksesit ku keni mbërritur?

Zamira:Të jem e sinqertë, përveç familjes dhe librave askush nuk më ka mbështetur, sepse çdo gjë e kam krijuar me forcat e mia dhe s’ka qenë fare e lehtë për vetë faktin që Shqipëria ka kaluar etapa të ndryshme politike e ideologjike ku  edhe vetë mentaliteti për jetën ka pasur oshilacione të fuqishme. Komunizmi na la trashëgim  mentalitetin e ‘’izolimit të vendit’’ dhe një mënyrë  të të mësuarit krejt ndryshe.

Ndërsa tani mund të them se mentaliteti perëndimor i të vepruarit në një mënyrë krejt të kundërt me atë çfarë  kemi mësuar, më ka ndihmuar shumë për të gjetur rrugën e suksesit. Kam  punuar shumë vetë dhe përveç anëtareve të familjes dhe mësueseve e profesorëve në shkollë, nuk mendoj se kam pasur ndonjë suport të veçantë.

Nuk kam qenë asnjëherë anëtare e ndonjë partie politike…edhe pse e di që në Shqipëri dhe në gjithë Ballkanin, anëtarësimi në ndonjë forcë politike është një rrugë e detyrueshme për  të gjetur  punë apo për të qenë e realizuar.

Këtë s’e kam menduar kurrë dhe nuk do të  pranoj të dal nga natyra ime. Më mirë të realizosh një karrierë profesionale  duke i ngjitur shkallët një e nga një me këmbët e tua,  sesa të jesh nën trysni.

Pyetje: Ju jeni larguar disa herë nga Shqipëria duke u ndarë të paktën fizikisht me kolegët tuaj në Shqipëri. Sigurisht, atje ku keni shkuar keni gjetur kolegë e miq të rinj, por a i keni mbajtur kontaktet  me ta?

Zamira:Po, është e vërtetë që jam larguar disa herë nga Shqipëria dhe çdo herë kam gjetur koleg të rinj dhe kemi krijuar marrëdhënie sikur të ishim njohur prej shumë kohësh.  Akoma edhe sot e kësaj dite mbaj kontakte, e-mail, skype, telefon, rrjete sociale, etj…me kolegë që kam pasur fatin t’i kem nga shumë vende të botës.  Kam mësuar shumë nga ata, por besoj se edhe unë kam dhënë mesazhe të mira  për Shqipërinë dhe shqiptarët.

Pyetje: Profesioni juaj nuk është i thjeshtë e duhet përkushtim i madh. Si janë marrëdhëniet tuaja me të e a ndiheni krenare? A ju pëlqen të ushtroni edhe diçka tjetër, ndoshta ndonjë ëndërr që ende s’e keni realizuar?

Zamira:Jam shumë e përkushtuar në punë apo në studime. Kur marr përsipër diçka, s’dua të më  lavdërojnë, por parimi im është të mos kritikohem.

Prandaj bëj çdo gjë me devotshmëri. Jam jo vetëm tip polikronik, një aftësi që kam  të të bërit të më shumë se një veprimi në të njëjtën kohë, por edhe tip i strukturuar.

Kam një lloj manie për të dhënë një cilësi sa më të mirë të mundshme, ndoshta edhe sepse kam studiuar shkenca ekzakte.

Unë punoj me agjendë dhe afate kohore qoftë edhe në jetën e përditshme familjare, pra bëj planifikime për shembull: sot do të pastroj, nesër do të bëj pazar, nga kjo orë deri në këtë orë do të lexoj…Kështu ka qenë dhe vazhdon të jetë jeta ime. Nuk pëlqej fort të frekuentoj baret dhe diskot, shkoj vetëm me raste ose kur organizohet diçka me punën apo shoqërinë.  Gjithmonë i tillë ka qenë stili jetesës sime, pra disi strikt, punë e studim.

Pyetje: Jeni  një grua me të vërtetë për t’u admiruar që arrini të përmbushni impenjimet familjare e profesionale me një regjim, do të thosha të hekurt. Me çfarë devocioni punoni, si janë raportet tuaja me profesionin e bashkëpunëtorët?

Zamira:Unë kam parimin e pasqyrës; dua që të gjithë të punojnë dhe të jenë si unë, por jo gjithmonë ndodh kështu dhe jo të gjithë njerëzit punojnë njësoj. Atëherë më duhet të adoptohem me terrenin, domethënë të pres deri sa të marr materialet dhe më pas të vazhdoj punën.Në përgjithësi jam shumë korrekte dhe korrektësinë  jua këshilloj të gjithëve. Nuk më vjen keq që kam një ‘’overdose’’ të korrektësisë në marrëdhëniet familjare apo  të punës. Korrektësia të shkathtëson dhe të bën të jesh më e saktë.

Pyetje:A mund të na tregoni ndonjë emocion apo edhe ndonjë ndjesi të thjeshtë  që ju ka mbetur në mendje?

Zamira:Kur mora një bursë për në Paris, ishte një emocion i pa përshkruar.Shkolla kushtonte për një vit  37 500 euro dhe të them të vërtetën asnjëherë s’kisha arritur të mblidhja një shumë të tillë me gjithë rrogat e mira që kam pasur në Tiranë, sepse mbaja familjen;Prindërit dhe motrën e vogël derisa ajo përfundoi studimet në Stamboll.  Por ky shpërblim kishte edhe vështirësi nga pas,  njëlloj si ajo shprehja “dardha e ka bishtin prapa”, sepse më duhej të arrija rezultate të larta dhe po të mos kaloja ndonjë provim, duhet ta paguaja vetë,  që ishte shumë shtrenjtë, gati 2000 euro për lëndë.

Por ja arrita pa problem ta përfundoja Masterin plotësisht  jo vetëm në kohë, por dhe me një mesatare relativisht të mirë.

Kam edhe emocione të tjera shumë pozitive në sfera të ndryshme si familjare e profesionale si dasma, ditëlindje, festa gjatë gjithë jetës ku kemi gëzuar së bashku.  Do të doja të kthehesha gjithmonë në ditët e momentet e festave dhe gëzimeve po fatkeqësisht rrota e historisë nuk kthehet për të ndalur pikërisht në momentet që do të doja mos  t’i harroja kurrë. S’është në dorën time!

Pyetje: Desha mendimin tuaj si nje profesioniste hibride dhe e integruar duke bere diferencen e zhvillimeve sociale e politike  aty ku jetoni dhe ne Shqiperi , cfare nuk shkon tek ne , çfare ju mundon?

Zamira:Kam kritikuar dhe vazhdoj të kritikoj të gjitha qeveritë në Shqipëri. Pse? Sepse dua më të mirën e vendit tim. Faktikisht reagoj menjëherë në Facebook,  sepse ka edhe përdorimin më të madh në Shqipëri dhe është e vetmja mënyrë që mund të komunikoj fatkeqësisht vetëm vertikalisht, kundër diçkaje që më brengos.Shpeshherë mendoj se çfarë diskriminimi i madh ndodh me pensionistët shqiptarë, çfarë fati të keq kemi kur bëj krahasimin e bashkëmoshatarëve të  prindërve tanë me ato Evropianë.

Në Evropë, pensionistët janë në gjendje të bëjnë minimum 2-3 herë pushime në vit, kurse tek ne një pensionist s’mund të shkojë diku edhe për një fundjavë të vetme në vit!

Më mundon shumë sistemi i dobët shëndetësor në Shqipëri, sidomos kur e krahasoj me atë në Luksemburg ku  analizat e gjakut janë gratis sepse janë pjesë e masave parandaluese paraprake që qeveria bën për shtetasit e vet.

Sigurisht që është më lirë ta parandalosh të keqen sesa ta kurosh.Nuk e di kur do të vijë edhe në Shqipëri një ditë e tillë që vetëm me një kartë shëndeti të rimbursohen njerëzit menjëherë, që në farmaci të blejnë ilaçet apo për tarifat e paguara tek mjeku, etj…

Më bën përshtypje të madhe mungesa e konsensusit politik në Parlamentin Shqiptar.  Ne jemi patriotë për të bërtitur, por aty ku duhet dhe ato që duhet të jenë përgjegjëse, sikurse partitë politike, vazhdojnë me bojkote në Kuvend apo  ende fajësojnë njëra – tjetrën.

Një muzikë e stonuar  që na ka  shkaktuar një dhimbje të tmerrshme  koke prej 25 vitesh.

E kundërta është këtu në Luksemburg, që në ndryshim nga të gjitha vendet Evropiane,  jo vetëm që s’ka ekstremistë të majtë apo të  djathtë, por ka një konsensus politik të jashtëzakonshëm dhe për probleme madhore, forcat politike shkrihen dhe bëhen një e vetme.

Nuk dua të them se mungon debati politik! Jo, jo, debati ekziston dhe është shumë i theksuar sidomos ku kritikohet edhe brenda për brenda partisë që tek ne as që  nuk bëhet fjalë, sepse në rast të kundërt  përjashtohesh menjëherë.

Dhe si mund të pritet atëherë të kritikohet një ministër, qoftë edhe Kryeministri apo një drejtor drejtorie që nuk përformon siç duhet! Shpeshherë me shaka e ngacmoj tim shoq, duke i thënë se opozita dhe pozita në Dhomën e Deputetëve këtu në Luksemburg, s’kanë arsye që ulen veçmas.

Ato kurrë nuk e kritikojnë njëra –  tjetrën, por duken sikur kane mendime unanime për njeri- tjetrin.

Deputetët kurrë nuk ofendojnë apo shajnë njëri – tjetrin, pra me pak fjalë akoma s’e kam kuptuar se çfarë  ajri thithin që demonstrojnë kaq qytetari që zor e gjen në Evropë?!

Pyetje: Në se mund të bëni simetri për  ju që jetoni në vendet perëndimore, janë dy realitete krejt të ndryshme, si ju duken zhvillimet e ndryshimet e shoqërisë shqiptare?

Zamira:Nuk ka dallim fort të theksuar në mënyrën e veshjes, të të  ushqyerit, mobilimet, veprimit, etj… por dallimi ose më mirë hendeku, është sistemi qeverisës  dhe korrupsioni. Këtej nuk ka korrupsion ose edhe nëse ka ndonjë rast, identifikohet  menjëherë sepse stonon, ose e thënë më mirë, nëse  nuk operon kush me para cash, nuk mund të bësh pastrim parash.

Burokracia nuk njihet sepse ka orare të publikuara për institucionet dhe rregulla të qarta. Pra, ti shkon me listën e dokumenteve të kërkuara, kështu që askush nuk heziton të të shërbejë.

Nuk është e nevojshme të japësh bakshish për të kryer një punë, prandaj është pak e vështirë të bëhen paralelizma sepse nuk ka simetri, janë dy realitete krejt të ndryshme. Për mendimin tim,

Zoti na dha bukuri natyrore të papara, dete, liqene, lumenj, male (tani po e kuptoj se çfarë do të thotë të mos kesh diell gjithë vitin)… Por, njëlloj si ligji i kompensimit, u tregua shumë bujar me natyrën, por na mori ‘’qeverinë’’!

Pyetje: Kuptohet shumë mirë nga fjalët tuaja se Luksemburgu është një vend me një kulturë shoqërore, sociale e politike të lartë. Nëse do ta linit ndonjë ditë, për çfarë arsye dhe për cilin vend?

 Kur isha studente kisha ëndërr të madhe SHBA – në, por e provova dhe u ktheva në Shqipëri. Gjithmonë kam menduar se nëse je i  stabilizuar mire në Shqipëri me një punë të mirë (unë kam punuar me Organizatat Ndërkombëtare), jetohet pa problem.

Por duhet që puna të  jetë e qëndrueshme dhe të mos trembesh nëse ndryshon sistemi qeverisës. Atje ne nuk kemi përfitime si mjekësore, transport të mirë publik, etj…

Kurse si vend, nuk  besoj se do ta ndryshoj Luksemburgun me ndonjë shtet tjetër në Evropë apo në  ndonjë kontinent tjetër.  Ky vend ka 55% Lukseburgez dhe 45% të huaj, pra pothuajse jemi në raport 1:1, plus që është një  vend me potenciale të fuqishme ekonomike dhe shumë paqësor në Bashkimin Evropian.

Pas vendeve skandinave është shteti më i fuqishëm financiar  edhe për shërbimet sociale. Këtu mbizotëron qetësia, sepse deri tani nuk jemi përballur me sulme apo tentativë terroriste sikurse po vuajnë disa shtete Evropiane.

Nëse lind një fëmije këtu, ai apo ajo ka përfitime dhe përkujdesje të mëdha ekonomike nga shteti, sepse  paguhet shkollimi deri në përfundimin e studimeve universitare apo pas universitare, mjekimet falas, 4 gjuhë të huaja zyrtare, etj…

Pra, e konsideroj veten me fat dhe të privilegjuar që jetoj në një vend të tillë,  megjithëse asnjëherë nuk e kishte menduar se do të përfundoja në një vend kaq të vogël me 525 000 banorë.

Pyetje:Ju jeni plot me energji e ide të reja. Cilat janë projektet tuaja në vazhdim dhe nëse do të dëshironit diçka tjetër, a keni forca e vullnet për t’i arritur e përmbushur me të njëjtin përkushtim që keni pasur deri më sot?

Zamira:Projekti im më i madh është mbi të gjitha të  konsolidoj marrëdhënien familjare dhe tjetri, po aq i rëndësishëm, të vazhdoj të punoj. Shpresoj që në të ardhmen të kem edhe unë fëmijë dhe natyrshëm projektet do ta ndryshojnë pak strategjinë e tyre, sepse duhet t’i përshtatem sfidave të reja, por që besoj se do t’i kapërcej me sukses sepse të gjitha kushtet kushtet ekzistojnë.

‘’E mira s’ka fund’’, thotë populli, prandaj edhe unë synoj gjithmonë  më shumë… kështu që për më tepër ja lëmë kohës ose ndoshta, pse jo, një interviste të dytë në të ardhmen!

Pyetje: Zonja Zamira, një mesazh për botën e gruas shqiptare sepse për ne është dhe më i rëndësishmi dhe inkurajuesi?

 Zamira: Sinqerisht e kam të vështirë të jap një mesazh, sepse natyra i ka lindur shumë heroike dhe të bukura, por fatkeqësisht iu është dashur por edhe i duhet të përballen me një jetë të vështirë.

Ndoshta parimi i reciprocitetit aplikohet edhe nga Zoti, që me një dorë të merr diçka, por me tjetrën të jep.

Çfarë na mori apo na dha Zoti? Ne nuk patëm fat të jetonim në demokraci të konsoliduar gjithë jetën dhe ajo çfarë  na dha është durimi, paraqitja, aftësia për të kapërcyer vështirësitë.

Pasi mbarova studimet në Francë, një kompani austriake më kërkoi të bëja konsulencë për disa muaj mbi marketingun e shitjes së aseteve.

Një ditë nga Vjena na njoftuan që shefi i financës do të vinte në një vizitë afat shkurtër dy ditor, sepse po përballeshim me vështirësi financiare.

Një  zotëri me shumë eksperiencë në vende të ndryshme të botës dhe kuptohet një ekspert shumë i mirë  në çështjet financiare. Të  nesërmen çdo gjë ishte gati, përfshirë edhe pastrimin e zyrave dhe dokumenteve.

Gjithë stafi erdhi në punë  më herët se ora 8 e mëngjesit edhe  sa për t’i hedhur një sy përciptazi  para se të vinte mysafiri rëndësishëm. Kaloi ora  9,  10, 11, … kur nga ora 12.30 u paraqit zotëria me kollare, i cili na tregoi se kishte qenë duke pire kafe i vetëm në një bar në Bllok në mes të Tiranës duke shijuar bukurinë e grave shqiptare.

Unë ketë eksperiencë nuk do ta harroj kurrë, edhe sepse kisha dëgjuar të lavdërohet shumë femra shqiptare nga pamja fizike jo vetëm nga meshkujt e huaj por edhe nga femrat qofshin ato perëndimore apo aziatike.  Ish -drejtoresha e Bankës Popullore të Kinës (Banka Kryesore) më tha në një takim të rastësishëm se në Kinë akoma themi se kush është i pashëm duket si shqiptar i bukur.

Ajo kujtonte ende filmin shqiptar  “Në çdo stinë’’ dhe dy aktorët Anisa Markarian  dhe Arben Imami. Gratë shqiptare janë shumë të veçanta për mendimin tim, sepse në çdo kohë i ke të krehura, me make-up, të veshura mirë. Edhe pse ndoshta nuk kanë rroba të shtrenjta, kanë një magnetizëm që i bën të duken tërheqëse.

Kuptohet që ky është një virtyt shumë i mirë që Zoti  na e ka dhuruar neve dhe jo të gjitha kombeve njësoj, por që normalisht është një plus në ditët në kuptimin se paraqitja e jashtme është tipar ndihmës (‘’Honey and Money’’, nga Catherine Hakim). Unë akoma deri sot nuk kam dëgjuar ankesa për gratë shqiptare, por fatkeqësisht u desh kohë për të arritur deri sa të krijohej ky opinion pozitiv.

Pyetje: Duke ju falënderuar që e ndatë me mua dhe lexuesit eksperiencën tuaj duke na treguar edhe disa detaje të këndshme të jetës suaj personale, do të doja ta mbyllja këtë bashkëbisedim duke ju kërkuar të na thoni mendimin tuaj për Organizatën Gruaja Shqiptare në Botë.

Zamira : Organizata “Gruaja Shqiptare në Botë” dhe vete puna e madhe e palodhur individuale e Lilianes me mbush me admirim dhe respekt,  po bën një punë kolosale duke u identifikuar  si  avokate e kombit shqiptare duke bërë të mundur përmirësimin e imazhit të grave e vajzave shqiptare.

E them me keqardhje që  gjatë  20 -25 viteve të fundit, imazhi i femrës shqiptare ishte i turbullt sepse stereotipi  për to  ishte se ‘’shqiptaret janë prostituta’’.

Falënderoj nga zemra të gjitha gratë shqiptare nëpër botë që punojnë me nder dhe me djersë jo vetëm në punë të rëndomta, por edhe në poste drejtuese.

Besoj se të gjitha kanë kontribuar nga pak të ndërtojnë tashmë një respekt dhe figurë të plotë, duke u parë  njësoj si çdo racë tjetër në botë.

Në fillim, kur u njoha me burrin, ai mendoi se mund të kishte një flirt, meqenëse kishte dëgjuar dhe lexuar shumë në shtypin ndërkombëtar që  shqiptaret janë ‘’mendjelehta’’. Por duke parë se  nuk po arrinte synimet, u intrigua edhe më shumë, sepse  unë isha ndryshe dhe nuk dorëzohesha lehtë.

Unë  ja bëra  me dije që lobet e ndryshme antishqiptare kanë luajtur me shifrat duke i zmadhuar apo zvogëluar pa kriter dhe pasojat e tyre i kemi vuajtur për një kohë të gjatë.  Kur erdha në Luksemburg, në fillim miqtë dhe të afërmit e burrit më quanin  “femra ekzotike”, më vonë “femra ballkanase” , ndërsa tani  “femra shqiptare”.

Kjo për mua  është një arritje e madhe që të merrem si shembull i mirë jo vetëm për cilësitë e mia personale, por të përmendet edhe origjina ime,  Shqipëria.

Është e kuptueshme që OJF nuk bëjnë politika sepse me gjëra të tilla merren partitë, por  veprimtaria e tyre dhe ato çka bëjnë janë si pikantet mbi ushqimin tonë. Janë të domosdoshme për t’i dhënë  ushqimit shijen e duhur.

Këtë po bën edhe Organizata “Gruaja Shqiptare ne Botë”. Grave shqiptare të të gjithë botës po u jep një imazh ri, të nderuar, të bukur, ashtu siç janë vetë ato.

Liliana:Faleminderit e dashur Znj. Zamira per respektin dhe vleresimin.

Ju keni nje profesion hibrid por gjithsesi, me nje vullnet te hekurt,  jeni e suksesshme, tepër e ssjellshme dhe me një humor te kendshem. Ndjej se do të më mungosh.  Nga dhe kembengulja dhe puna jote e madhe suksesi qe ju perfshin ju, na perfshin  dhe ne të  gjithe Shqiptareve. Ju uroj suksese te metejshme. Biseda me ju ishte plot mesazhe te vyera për gruan, dhe shoqerine shqiptare. Faleminderit. Ju uroj suksese te reja.

Intervistoi: Dr. Liliana Pere

President: International Organization.

Albanian Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP

 

Ish ambasadori William Ryerson: Ja si e kujtoj Shqipërinë dhe shqiptarët

by

Intervistë e Mimoza Dajçit me ish Ambasadorin Amerikan në Shqipëri Z. William Ryerson/

–Përshëndetje Ambasador Ryerson!/

-Përshëndetje!/

-Gëzohem që pata rast t’ju takoj në SHBA. /

-Edhe unë gëzohem gjithashtu./

  1. Ryerson, si e pritët detyrën e Ambasadorit në Shqipëri, duke patur parasysh izolimin e vendit dhe diktaturën e egër gati 50-vjeçare të saj?

Kur erdha për herë të parë në prill të vitit 1991, dija shumë pak për Shqipërinë. E kisha parë Shqipërinë kur punoja në Beograd, nga ana tjetër e liqenit të Shkodrës, aty ku ndodhen malet shqiptare. Nuk e kisha idenë që do të vija ndonjëherë në Shqipëri.

Çfarë detyre mbulonit në atë kohë në Beograd?

Isha në detyrën e Konsullit të Përgjithshëm për SHBA-së, për katër vjet në Beograd.

 A kishit eksperiencë diplomatike më parë në vendet e lindjes që kishin përjetuar diktaturën komuniste si edhe Shqipëria?

Po, në Beograd, dhe tri vite në Poznan të Polonisë.

 Zoti Ambasador, ju keni qenë prezent në Shqipëri në momentet më kyçe të vendit tonë, siç ishte vendosja e pluralizmit dhe rrëzimi i rregjimit komunist. A mund të ndalemi pak tek këto ngjarje madhore që kaloi Shqipëria? 

Ishte kohë shumë e vështirë për shqiptarët në shumë aspekte, por edhe nga ana materiale. Ushqimi ishte shumë i pakët, i pamjaftueshëm për popullsinë vendase. Kishte rrezistencë të madhe nga rregjimi i vjetër karshi ndryshimeve qe po ndodhnin ne ato kohëra. Ju sigurisht ishit atje dhe e dini më mirë se unë. Megjithatë ishte e mahnitshme të shihje kurajon e shqiptarëve se si i rrezistonin asaj trysnie të madhe.

Në pranverën e vitit 1992, ne i patëm ofruar Shqipërisë pleh kimik artificial, që të ndihmonte rritjen e prodhimit në vend pa pasur nevojën e importimit të ushqimit, me kusht që të shitej në ankand. Zv. Kryeministri shqiptar i asaj kohe, insistoi duke thënë se ishte e pamundur të zhvillohej ky si proces në Shqipëri, pasi shitja me ankand ishte kundra ligjit. Për ta bërë këtë të mundur, duhej patjetër që pala shqiptare të binte dakord e të firmoste por me sa dukej, kishte rrezik që Shqipëria nuk do të pranonte. Një ministër tjeter po i asaj kohe, që besoj se ishte anëtar i Partisë së Punës, pati kurajon ta nënshkruante këtë kontratë, pasi mendoi se kjo ishte për të mirën e Shqipërisë.

Këto ishin situatat me të cilat po përballeshim ato kohë, ku individe të ndryshëm mundoheshin të bëheshin pengesë, ndërsa disa të tjerë kuptonin se këto ishin ndryshime pozitive për zhvillimin e vendit.

E vlerësoj edhe sot kurajon e atij ministri që e firmosi atë kontratë, pavarësisht se çfarë anëtari partie mund të ishte ai, nëse fanatik apo jo. Ndërsa unë nga ana tjetër po rrezikoja të humbisja punën, se nuk isha në gjendje të merrja firmat e duhura. Departamenti i Shtetit Amerikan më bëri një telefonatë ku mu tha se nëse kjo kontrate nuk realizohej me Shqipërinë, atëherë plehun kimik do ta nisnin në ndonjë shtet tjetër.

 Në atë kohë besoj se patët rast të takoheshit me Ramiz Alinë. A keni biseduar me atë rreth situatës në të cilën ndodhej vendi?

E takova në pranverën e vitit 1991. Isha delegat, dmth ende pa marrë titullin e ambasadorit. Mbaj mend bisedën e parë tek kafeneja e parlamentit. Njerëzit më hapën rrugën dhe përkthyesja ime më tha: “Me sa duket ai do të takohet me ju”. Kështu që iu afrova. Pasi u përshëndetëm, sepse ai ishte president i Shqipërisë i thashë: “Z. President, ka ardhur koha që Shqipëria të ballafaqohet me të shkuarën e saj. Gjermania e ka bërë këtë. Unë kam qenë me shërbim diplomatik në Berlin, Bon, Vienë dhe jam familjarizuar me këtë proçes, prandaj them se duhet ballafaquar tashmë ajo e shkuar e tmerrshme edhe në Shqipëri”.

Ai më tha: “Jo, kjo nuk ka të bëjë fare me ne, pasi ne nuk jemi ashtu”. Ai mbase e besonte vërtetë gënjeshtrën që me tha, por e vërteta ishte se kishte ardhur koha që Shqipëria ta shikonte në sy të shkuarën komuniste.

Duke u kthyer tek parlamenti i parë shqiptar, ju si përfaqësues diplomatik i SHBA, nuk u lejuat fillimisht të asistonit në parlament, dmth si ambasada amerikane ashtu edhe ambasadat e tjera.

Ditën pasi mbërrita në Shqiperi, shkova tek Kryeministria dhe takova shefin e protokollit për një vizitë kortezie. I thashë: “Kam dëgjuar se parlamenti juaj ka refuzuar një kushtetute, por janë në biseda e sipër për një kushtetutë të re. Do të kisha interes të dëgjoja debatet e diskutimet”. Përgjigja e tij ishte: – Nuk mund të vish në Parlament. Atëherë e pyes: “Ç’do të thotë kjo? Përfaqësuesi juaj që do të shkojë në Washington, D.C., do të jetë në gjendje që të dëgjojë seancat e Kongresit Amerikan pasi zhvillohen në mënyrë të hapur”.

I thashë gjithashtu se dija vetëm për dy instanca ku Kongresi kishte mbajtur seanca me dyer të mbyllura, e para gjatë Luftës II botërore, ku u mbajt një debat për strategji lufte ku do të vendosej nëse Amerika do të ndërhynte më parë në Europë apo në Pacifik, dhe e dyta, më duket gjatë viteve 50-të, mbi energjinë atomike, ku kongresi mbylli dyert dhe diskutoi.

Por kur pashë që shefi i protokollit shqiptar më kundërshtoi përsëri thashë: “Protestoj!”.

Ai mu përgjigj përsëri: – Nuk mundesh.

Atëherë unë shtova: “Qeveria ime proteston!”.

Pasdite shkova në Hotel “Dajti” dhe përkthyesi më tha se aty ndodhej edhe Gramoz Pashko, e se mbase bëja mirë të flisja me atë. Unë ende nuk e njihja, por e takova dhe diskutuam gjerë. Ai më tha se shpresonte të më shihte në Parlamentin shqiptar së shpejti. I thashë se për fat të keq nuk varej nga unë. Pashko më tregoi se delegatët demokratë kishin një mbledhje atë mbrëmje dhe do ta ngrinin edhe këtë si çështje.

Të nesërmen më telefonoi shefi i protokollit të Kryeministrisë e më thotë se, mund të shkoja në Parlament dhe mund të sillja me vete edhe përkthyesin tim. Pasi shkova në Parlament, nisën të vinin edhe diplomatë të tjerë të huaj.

 Pra ky ishte suksesi juaj, Ambasador.

Jo, ky nuk ishte sukses për mua, por për parlamentin shqiptar që të zhvillohej në mënyrë të hapur. Kjo gjë mbase erdhi si shtysë edhe nga ministri i jashtëm i asaj kohe. Ata mbase kuptuan se ajo gjendje nuk po i ndihmonte përderisa edhe kamerat televizive ishin të pranishme në parlament. Ndërkohë une fillova te vija re se kamerat fokusoheshin shpesh tek une e më filmonin. Më vonë e kuptova se përse e bënin këtë, pasi mësova nga një çift shqiptar – miqtë e mi, se kishte filluar të përhapej lajmi për mua se “amerikani” nuk e kalon kohën në kafene tek Hotel “Dajti”, por është duke bërë punën e tij dhe duke dëgjuar seancat në parlament. E me sa duket, pasi më dhanë OK-in mua, vendosën t’i hapnin dyert të gjithë trupave diplomatike.

Herën e parë që hyra në Parlamentin Shqiptar, më pritën dhe uruan mirëseardhjen një sërë trupash diplomatike të huaja si çekët, egjyptianët, etj. Përpara këtij evenimenti, diplomatët e huaj në Shqipëri nuk ishin të lejuar të bënin asgjë.

Më kujtohet një mbrëmje, isha duke bërë xhiron e zakonshme në Bulevardin e Tiranës, ku rastësisht takova përfaqësuesin e Ambasadës së Polonisë dhe bashkëshorten e tij. Biseduam së bashku në anglisht apo mbase polonisht. Kishin bërë pazar e dukeshin te lumtur. Në duar mbanin dy qese me perime, si spinaq, etj. Më treguan se i ishte dashur të mbanin rradhë në dyqan ashtu si edhe vendasit. I thashë: “Përse jeni kaq të lumtur, që mbajtët rradhë?” Dhe ai mu përgjigj: “Deri më tani, kur sapo na shihnin, na hapnin rrugën e rradhën nëpër dyqane si të huaj që jemi, që të bënim pazarin e të largoheshim sa më parë në mënyrë që të evitohej kontakti me të huajt. Ndërsa tashmë ne po trajtohemi si të gjithë njerëzit e tjerë.”

Dhe këto ishin ndryshime të vogla, por që filluan të viheshin re.

 Po pritjen që i bëri populli shqiptar Sekretarit Z. James Baker, si e vlerësoni sot pas 25 vitesh? A ishte kjo një pritje e ngjashme me atë të Presidentit Kennedy në Berlin?

Po, ajo ishte një pritje e jashtezakonshme! Ashtu sikurse pritja e Presidentit Kennedy nga populli gjerman në Berlin, ku ai u prit si Perëndia. Besoj se keni parë foto të atyre ngjarjeve. Unë asistova aty, pasi detyra ime e parë e jashtme për Departamentin e Shtetit, ishte në Berlin.

Përpara vizitës së Baker-it në Shqipëri, mbaj mend se vazhdonin grevat e sindikatave. Autobusat e trenat nuk qarkullonin.

Bëra një llogari me veten, thashë: “Ok, kjo qeveri komuniste nuk ka për të më vrarë. Nqs do të bëjnë diçka karshi sindikatave, bota do ta marrë vesh, ose do të më heqin qafe mua, të më vrasin, por ata nuk do ta bëjnë këtë gjë. Kështu që shkoja përditë tek sindikatat për të parë se si qëndronte situata, sa kishte shkuar numri i grevistëve, etj.

Kur po diskutohej ardhja e Baker-it, sindikatat më thanë: “Mos ki merak, trenat e autobusat atë ditë do të funksionojnë dhe do të sigurohemi ne që t’i sjellim njerëzit”. Me sa mora vesh nga miqtë e mi, askush nuk kishte paguar për transportin publik atë ditë. Shoferët e autobusave dhe trenave i sollën njerëzit pa pagesë.

Baker-i medoi se e kisha organizuar unë pritjen e tij madhështore, por e vërteta ishte që atë e organizuan vetë shqiptarët.

 Besoj se kjo tregoi në një farë mënyre dashurinë e popullit shqiptar për Amerikën, popullin amerikan dhe për respektin që krijuan për ju personalisht.

Cilido që do të ishte ambasadori i parë nga SHBA në Shqipëri mendoj se do të gjente këtë lloj konsiderate dhe respekti nga populli shqiptar. Shqiptarët ishin gati për një amerikan.

 Në një intervistë keni thënë se me ardhjen e Sekretarit të Shtetit z.James Baker në Tiranë, mbajtët një takim tek Hotel “Dajti” ku morën pjesë edhe 10-të ish të burgosur politikë, ku ndër të tjera Z. Baker i tha atyre: “Duhet të jeni të bashkuar që komunistët mos të vijnë më në pushtet”. A mund të njohim lexuesin me emrat e tyre dhe disa prej përgjigjeve që ata dhanë në atë takim?

Ishin rreth dhjetë vetë në ate takim. I mbaj mend vetëm pjesërisht emrat e tyre pasi kanë kaluar shumë vite, e kujtesa bën punën e saj. Di që ka qenë prezent Pjeter Arbnori, Sali Berisha, një përfaqësues i Partisë Republikane, një nga udhëheqësit e grevës së përgjithshme të sindikatave të pavarura, një përfaqësues i minoritetit grek si dhe një grua që me sa mbaj mend, ishte e angazhuar me shpërndarjen e ndihmave ushqimore që ne sollëm në Shqipëri.

Sekretari Baker komentoi se ishte takuar me 4-5 disidentë në Moskë dhe vende të tjera, por kurrë nuk i kishte rënë rasti të ulej në tryezë bisedimesh edhe me një grua. Dhe unë i entuziasmuar thashë: “Atëherë ja arritëm këtu”.

 Po ish i burgosuri politik Osman Kazazi ishte i pranishëm në atë takim?

Të them të drejtën, nuk e mbaj mend nëse ka qenë prezent Osman Kazazi në atë takim apo jo. Megjithatë më kujtohet një mesazh i rëndësishëm i Baker-it, ku ai mes të tjerave tha: “Bashkohuni dhe votoni që të mos zgjidhen më këta” (dmth komunistët).

Përfaqësuesi i Partisë Republikane, që në atë kohë ishte një forcë politike shumë e vogël u shpreh se nuk kishin marrë asistencën e duhur që i takonte nga qeveria si zyrë, makinë, etj. Baker-i pyeti: “Pse?” Dhe ai u përgjigj se nuk e dinte se pse. Taktikë puro komuniste mendova unë.

Dr. Berisha foli gjatë pasi kishte më shumë për të thënë. Ai iu drejtua Baker-it me një analogji në terma mjekësore si psh “komunizmi është kancer”, apo diçka e tillë….

 Gjatë qëndrimit tuaj në Shqipëri, a patët rast të vizitonit ndonjë zonë – burg, ku vuanin dënimin shqiptarët e dënuar politik gjatë rregjimit komunist?

Jo, nuk kam patur rast të vizitoj ndonjë burg politik. Mbaj mend se jam takuar me disa ish të burgosur politik në Shkodër në janar të vitit 1992, gjatë një udhëtimi që bëra pasi u caktova ambasador. (Arrita në prill në Shqipëri, por pozicioni im si ambasador u aprovua e zyrtarizua vetëm në dhjetor të po atij viti.) Qëndruam në një ndërtesë e cila kishte qenë rezidencë e byrosë së PPSH. Hëngrëm drekë atje me ish të burgosurit politik, të cilët kishin ndihmuar në ndërtimin e asaj ndërtese gjatë kohës së tyre si të dënuar politike në burg.

Ishte një eksperiecë e jashtëzakonshme ku u preka pa masë, që ata ishin tashmë aty si mysafirë të lirë dhe jo si skllevër. Ndodheshim aty rreth 40-50 vetë si dhe përkthyesi im.

 Dokumentat zyrtare kanë deklaruar se ju jeni survejuar nga sigurimi i shtetit i atëhershëm. Si mendoni ju, pse vazhdonin ata akoma me këto metoda?

Isha mësuar me këto situata survejimesh në Poloni e Beograd, (disi më pak në Beograd). Prisja të kishte mikrofona gjithandej. Njerëz që më survejonin se ku shkoja, sa do qëndroja atje, me kë flisja etj. 

Pra ju ishit i ndërgjegjshëm se po përndiqeshit nga ish sigurimi i shtetit shqiptar?

Në fakt nuk kisha shumë interes për këtë fakt e nuk shqetësohesha shumë. Shikoja punën time, pasi kishte shumë punë për tu bërë. Isha shumë koshient që njerëzit të cilët flisnin me mua mund të ishin të rrezikuar, por unë jo. Një burrë, djali i të cilit kishte fituar Azil Politik në Amerikë, erdhi të më takonte tek Hotel “Dajti” nga jashtë Tiranës. Unë isha takuar me të birin e tij në SHBA. Atij i ishte dashur të ecte një orë deri tek staconi i trenit, mori trenin dhe udhëtoi për në Tiranë. Më kishte sjellë mbështjellur në një kaush gazete disa kokrra qershi të freskëta që i kishte vjelë vetë. Tek hyrja e “Dajtit” sigurisht e ndalen punonjësit e ish sigurimit stacionuar aty dhe e morën në pyetje.

Ju e dini se në atë kohë Hotel “Dajti” nuk ishte i hapur për të gjithë, nuk mund të frekuentohej nga gjithëkush. Njerëzit e Hotel “Dajtit” u mësuan me mua e me stafin tim dhe i porosita që dy përkthyesve të mi t’i jepej çelësi i dhomës time, pasi do të punonim shumë për tu përgatitur për vizitën e Sekretarit të SHBA James Baker.

Si e përzgjodhët stafin që punonte për ju, dhe si arritët të krijonit besim tek përkthyesit tuaj?

Për përkthyesit, u bazuam tek rekomandimi i gazetës “New York Times”, stafi i të cilës kishte qenë në Shqipëri përpara meje. Të them të drejtën ka qenë shumë e vështirë se kë mund të besoja në fillim. Nuk e dija kush ishin njerëzit e mirë dhe kush njerëzit e këqinj. Pra, nuk e dija nëse personi që kisha përballë ishte një nga torturuesit e atij sistemi apo kishte qenë i torturuar nga ai sistem. Dmth a kisha të bëja me dikë që i kishte shkulur thonjët njerëzve, apo atij i ishin shkulur thonjtë. Emra të personave të gjallë nuk dija përveç Ramiz Alisë. Kështu që shkova tek Osman Kazazi dhe i thashë: “Kemi nevojë të punësojmë një kuzhinier e dikë që të pastrojë rezidencën tonë. A mund të më rekomandosh dikë?” Mendova se njerëzit e ish persekutuar politikë meritonin një shans dhe njëkohësisht ishin më pak të mundur që të ishin spiunë komunistë. Kjo ishte le të themi mënyra ime e diskriminimit pozitiv, duke favorizuar kështu shtresën e persekutuar politike.

 Kur vizituat Shqipërinë për herë të parë, jam e bindur që ju kanë rënë në sy edhe bunkerët e “famshëm”. Ç’farë shije ju lanë ato fortifikime betoni?

Në fillim më patën dhënë shifra të ndryshme se sa bunkere ishin dhe se ku gjendeshin nëpër Shqipëri. Kur nisa të udhëtoja pak, pata rast t’i shikoja me sytë e mi se ku ishin. Mësova më vonë se prodhoheshin në Tiranë e më pas transportoheshin nëpër kodra. Shpenzime të jashtëzakonshme! Më kujtohet një episod…. Ishte pranvera e ‘91 kur dikush më pyeti se sa do të ishte vlera militare e bunkerëve.. Përgjigja ime ishte: “Do të ishin me vlerë sa në një lojë me topa bore ose betejë kalorësish me shtiza (cavalry charge). Reagimi i tij më la të kuptoja që nuk ishin ende gati për shaka mbi këtë subject. U tërhoqa pasi mendova se duhet të tregohesha i kujdesshëm pasi humori nuk kuptohet gjithnjë njësoj në gjuhë të huaja. Më thanë se vlera e njërit prej tyre, mund të kishte mbuluar vlerën e një apartamenti modest. Nqs paratë nuk do ishin shpenzuar për ato bunkerë, por për ndërtime godinash banimi, atëherë nuk do kishte pasur problem strehimi. Strehimi në atë kohë, ishte shumë problematik në Shqipëri.

 Diçka mbi marrëdhëniet shqiptaro amerikane në këto 25 vjet, si janë sipas jush këto raporte?

Më vjen mirë të them se këto marrëdhënie vazhdojnë të jenë të mira reciprokisht. Mund të jenë akoma edhe më mirë.

Me sa kemi dijeni ju ruani raporte shumë të mira me Shqipërinë dhe shqiptarët në SHBA. Duke qenë se këto kontakte janë të vazhdueshme, si e pritët lajmin se në Asamblenë e New Yorku-t u zgjodh edhe shqiptari Mark Gjonaj? Keni patur rast të takoheni me Z. Gjonaj?

Po, sigurisht kam dëgjuar për zgjedhjen e tij në këtë post. Unë e ndjek shypin shqiptar rregulllisht. Lexoj gazetën “Illyria”, ku jam i abonuar qysh nga viti 1992. Njoh Vehbi Bajramin dhe Ruben Avxhiun të cilët punojnë për gazetën “Illyria”. Nuk e njoh personalisht Z. Gjonaj por e kam takuar shkurtimisht gjatë vizitës së Kryeministrit Rama në Washington. Kishte shumë njerëz të pranishëm ndaj nuk kishte kohë për të folur. Megjithatë i dhamë dorën njëri-tjetrit dhe për këtë jam i lumtur.

 Më 4 Shtator të këtij viti Shenjtërohet Nënë Tereza në Vatikan. Në New York, me nismën e Senatorit Golden, kjo datë është njohur si “Dita e Nënë Terezës”. Mendoni se ky është sukses për shqiptarët gjithashtu?

Mendoj që po. Kam pasur privilegjin ta takoj Nënë Terezën dy-tre herë, herën e parë disa javë pasi arrita në Shqipëri. Ajo kishte marrë përsipër të sillte disa mjekë nga Italia për një klinikë afat-shkurtēr dhe ishte e preokupuar për sigurinë dhe vendqëndrimin e tyre. Më duket se ishte folur në telefon me Zv. Kryeministrin Gramoz Pashko dhe nuk i pëlqeu se çfarë po i propozohej në lidhje me akomodimin e tyre. Nënë Tereza insistoi deri sa e arriti atë që kërkonte. Ajo ishte një Zonjë me karakter të fortë që nuk dorëzohej kollaj.Mbaj mend që isha në aeroportin e Rinasit një ditë, ndërsa prisja time shoqe. Rastësisht Nënë Tereza ishte aty dhe patëm rast të flisnim. Në atë kohë sapo i kishin njohur nënshtetësinë shqiptare si dhe e kishin pajisur me pasaportë, të cilën e nxorri nga xhepi e ma tregoi me shumë krenari. Dukej shumë e lumtur për këtë, si një vajzë e vogël 10-vjeçare që sapo kishte fituar konkursin e poezisë.Nuk e fliste mirë shqipen. Herën e parë që e takova e pyeta: “Nënë, a flisni shqip?”

“Jo, i dashur miku im – mu përgjigj ajo në anglisht, – e kam harruar tashmë”. Në anglishten e saj spikaste një aksent i mrekullueshëm i Kalkutës së Indisë.

Më pas ajo erdhi në Ambasadën Amerikane në Tiranë, pasi unë sapo isha emëruar ambasador. Erdhi për të na vizituar e falenderuar pasi ne kishim dërguar ndihma ushqimore nëpërmjet organizatës së saj në Shqipëri. Kjo zgjedhje erdhi natyrshëm sepse ne nuk i kishim besë qeverisë së atëhershme. Nënë Tereza u kujdes për shpërndarjen e ushqimeve për popullsinë shqiptare. Ajo fillimisht siguroi magazina në Itali për ruajtjen e përkohëshme të tyre, të cilat u shpërndanë sipas nevojave.

Përpara se të uleshim në dhomën e pritjes, zhvilluam së bashku me Nënë Terezën një tur të Selisë të Ambasadës tonë në Tiranë. Më la përshtypje të mirë fakti që, punonjësit tanë, shumica e të cilëve të fesë myslimane të trashëguar, (pavarësisht se për mua pak rëndësi kishte ky fakt pasi unë vetë nuk jam religjoz i madh) u treguan shumë entuziastë nga vizita e saj dhe donin ta përgëzonin për bamirësitë e saj e t’i uronin shëndet e jetë të gjatë.

Më pas u ulëm të bisedonim të tre, së bashku me time shoqe. I ofruam kafe sipas zakonit të mikëpritjes shqiptare, por ajo e refuzoi, i ofruam nje gotë ujë, por ajo përsëri refuzoi dhe na shpjegoi mua e sime shoqe se nëse do të pranonte diku qoftë edhe një gotë ujë, dikush tjetër do të përpiqej që të ofronte diçka më shumë. Një mësim i madh modestie ky! Jam i bindur se Nënë Tereza e dinte shumë mirë se një Ambasador Amerikan nuk do të rrënohej financiarisht thjesht duke i ofruar një gotë ujë dikujt, megjithatë ky ishte principi i saj. Jeta dhe misioni i saj e çonin nëpër vendet dhe shtëpitë më të varfëra dhe nëse ajo do të pranonte një gotë ujë diku, atëherë familja fqinje që ishte po aq e varfër, do ta ndjente se duhej edhe ata ofronin një gotë ujë apo mbase një lëng frutash, mbase edhe biskota, apo ëmbëlsirë, apo një drekë a darkë, apo qoftë edhe ekstravagancën e luleve. Nënë Tereza nuk pranonte asgjë nga askush, që të mos t’i inkurajonte njerëzit të shpenzonin paratë kot. Mësim i mrekullueshëm ky! Dhe këtë mesazh ajo arriti të na e përcillte shumë thjeshtë me atë mënyrën e saj, pa nevojën e ndonjë lekture apo sermoni të gjatë.

 I nderuar Z. Ryerson, më lejoni t’ju komplimentoj për shqipen tuaj të shkëlqyer!

Faleminderit!

 -Kur dhe ku filluat të mësonit gjuhën tonë, pasi e flisni pastër gjuhën letrare?

Fillova të mësoj gjuhën shqipe kur punoja në Beograd, pasi punësova një të ri shqiptar nga Kosova e më pas me gjuhëtarë të zotë të gjuhës shqipe në Tiranë.Si fillim, pata punësuar një të ri, i cili pati ardhur të më takonte tek Hotel “Dajti” për të pyetur për familjen e tij që jetonte në SHBA. Unë e punësova privatisht si mësues të gjuhës shqipe duke e paguar nga xhepi im, për një orë leksion cdo ditë në ora 7:00 deri 8:00 të mëngjesit.

Më pas në ambasadë, kisha një profesor që ishte shumë i zoti dhe fliste greqisht, italisht e anglisht. Quhej Thanas Shkurti, më duket se ishte i martuar me një të persekutuar politike. Pasi ai u emërua Ambasador i Shqipërisë në OKB, i kërkova të më rekomandonte një profesor tjetër për të zënë vendin e tij. Ai për çudine time, më rekomandoi një profesor që nuk fliste anglisht, e më tha se tashmë kishte arritur momenti që mund të vazhdoja leksionet në shqip-shqip. Z. Shkurti më inkurajoi edhe të jepja një intervistë në TV Shqiptar në shqip pa përkthyes. Dhe unë ja arrita.

 Ja edhe sot po komunikojmë bashkë edhe në gjuhën shqipe dhe ja dolët mbanë.

Nuk jam shumë i bindur për këtë. (Qesh)

Cilat janë gjuhët e huaja që ju flisni?

Zotëroj shumë mirë gjermanishten, pasi kam qenë tre vite në Berlin, tre vite në Vjenë, dhe katër vite në Bon. Jam në gjendje të lexoj gazetën në polonisht dhe serbo-kroatisht. Gjuhën polake e kam pasur po aq mirë sa edhe gjuhën shqipe, gjuhën serbo-kroate gjithashtu.

Keni patur rast të vizitoni Kosovën?

Vetëm një herë kur isha ende në Beograd. Në fakt ato kohë, kisha bërë plan të shkoja në Prizren të shpenzoja dy javë atje, ku do t’i kushtohesha intensivisht mësimit të gjuhës shqipe. Takova një zotëri i cili do të më ndihmonte për gjuhën që në atë kohë e flisja shumë pak. Por për fat të keq, dy javë para se të nisesha, ai më tha: “Billy, më kanë dhënë urdhër mos të të shoqëroj në Prizren”. Për koincidencë në kohën që unë duhet të isha në Prizren, atje pati protesta, dhe jam i bindur se serbëve nuk do t’i kishte interesuar që në atë mes të gjendej edhe një diplomat amerikan i cili fliste rrjedhshëm serbo-kroatisht si dhe pak shqip. Jam i bindur tashmë se ato trazira të Janarit ‘90 në Prizren, ishin të planifikuara nga serbët.

Pastaj në Beograd mësuesi im i shqipes ishte një zotëri që përkthente tek asambleja e Republikës Serbe. Ai fliste serbo-kroatisht dhe shqip shkëlqyeshëm dhe pa asnjë aksent. Më pati treguar njëherë se e kishte gjetur veten në prezencë të një grupi të vogël serbësh, të cilët po komentonin me fjalë të ulëta shqiptarët, pa e ditur se ky zotëri ishte shqiptar – ai ishte nga Kosova…. Për të qenë i sinqertë, kur u largova nga Beogradi isha shumë i zhgënjyer nga serbët dhe nuk desha të kisha më të bëja me gjuhën serbe. Ndaj i vura qëllim vetes që të mësoja shqipen me çdo kusht, paçka se ata u munduan të ma vështirësonin këtë plan.

Çfarë do t’i uronit Shqipërisë dhe shqiptarëve?

Shëndet të plotë dhe jetë te gjatë. Pikë së pari i uroj paqe dhe ju lutem largoni prapambetjet e perandorisë osmane, zakonet një shekullore që u përforcuan edhe nga qeveria komuniste, favoritizmat dhe korrupsionin.

Faleminderit!

Ishte kënaqësi edhe për mua.

 

Ëndrra Kovaçi realizon ëndrrën- Miss inteligjenca dhe Miss World Albania 2016

by

PERSONAZH/ Flet Miss inteligjenca dhe Miss World Albania 2016, Ëndrra Kovaçi: Më duhet akoma shume punë që të krijoj lirshmëri me kamerat/

– Vera është e vetmja pije alkoolike që mund ta pi me qef/

– Lexoj libra me ide Ekonomike, Politike , Filozofike , Psikologjike/

– Më tërheq Konfuci, Donald Trump me “Rruga drejt majës”./

-Nga letërsia kam lexuar Tolstoin, Zvajgun , Dostojevskin,  Bokacion dhe Gollsuorthin/

– Gjatë provave merrja shume kritika pasi isha shume e ngrirë shkak ky edhe i tipit tim serioz/

-Lexoj me dëshirë Kongolin dhe Kadarenë, më tërheqin poezitë e Xh. Spahiut, F. Arapit dhe M. Ahmetit/

Nga Albert Z. ZHOLI/

Ajo ka një emër që gjithkush që e dëgjon për herë të parë shtanget, Ëndrra. I duket si emër artistik. Por jo, është emri i saj i vërtetë. Është studente e vitit të 3 bachelor në degën e Financës, fakulteti Ekonomisë në UT.  Që në fëmini ndiqte me interes konkurset e bukurisë si dhe pasarelat por pa hequr dorë nga mësimet. Duke ndjekur nga afër çdo zhvillim në këtë fushë u rrit dhe me dëshirën për të studiuar në degën e ekonomisë. Një degë e vështirë por e bukur. Në konkurs bukurie mori pjesë për herë të parë në Miss Universe Albania 2016 ku fitoi dy çmime, Miss inteligjenca dhe Miss World Albania.

Shqipëria dhe modelingu?

-Shqipëria nuk të ofron mundësi në shumë fusha, jo veç në modeling dhe pse-ja kryesore mendoj se është moszhvillimi i potencialeve vendore e kombëtare.

Çdo dite has me agjenci modelingu dhe vajza që përgjithësisht bëjnë pjesë në to. Janë shumë vërtet. Mendoj se pa një ekonomi te forte dhe te qëndrueshme edhe tregu i modelingut do të jetë në vazhdim i vakët dhe ende shume i ngushtë, sepse konsiderohet si luks.

Kur daton konkurrimi parë dhe si do at cilësosh atë?

-Sfilata e parë ka qenë në kohën që unë u bëra pjese e konkursit Miss Universe Albania 2016. Ka qene shume e vështirë, pasi hera pare për këdo e tille është. Unë kisha shkuar atje te mësoja rreth modelingut e sfilatave për një botë që po më josh gjithnjë e më shumë. Mbaj mend që gjatë provave merrja shume kritika pasi isha shume e ngrirë shkak ky edhe i tipit tim serioz, por vetëm dëgjoja dhe përpiqesha te përmirësohesha gjithsesi unë e di që më duhet akoma shume punë që të krijoj lirshmëri me kamerat. Tek Missi isha mes shume vajzash që kishin përvojë në modeling, por me ngushëllonte fakti që kisha edhe konkurrente që merrnin pjesë për herë të parë në sfilata dhe konkurs bukurie.

Veshjet e preferuara?

– Veshjet e mia të preferuara janë ato sportive për vetë faktin se jam studente, por gjithmonë kujdesem t’i përshtatem mjedisit që frekuentoj.

Synimet?

Synimet u përshtaten objektivave afatshkurtra që vendos. Fillimisht dua të përfundoj me sukses studimet në financë, pasi jam ne përfundimet e nivelit bachelor dhe të përgatitem për Miss Ëorld 2016 që do të mbahet në këtë fundvit ne Angli. Gjithashtu sivjet pres të filloj studimet Master shkencor në degën informatike ekonomike pranë UET-it , sepse m’u akordua bursë studimi ngaqë fitova edhe çmimin Miss Inteligjenca në këtë kompeticion.

Mendoni se puna në të ardhmen do të jetë e sigurt?

– Shpresoj që mos ta kem të vështirë punësimin në profesionin tim si financiere.

Një përkufizim për dashurinë?

– I quaj me fat ato njerëz që ushqejnë dashuri reciproke për njeri-tjetrin dhe nuk mund të them me shume për diçka qe akoma s’e kam provuar.

 

Lidhjet me librin?

– Lexoj jo vetëm gjate pushimeve, por edhe kur gjej kohë të lirë lexoj. Përveç literaturës shkollore kam lexuar kolonën e botimeve “Pejad” me vëllimet 50 Ide Ekonomike, Politike , Filozofike , Psikologjike. Më tërheq Konfuci, Donald Trump me “Rruga drejt majës”. Nga letërsia kam lexuar Tolstoin, Zvajgun , Dostojevskin,  Bokacion dhe Gollsuorthin. Lexoj me dëshirë Kongolin dhe Kadarenë, më tërheqin poezitë e Xh. Spahiut, F. Arapit dhe M. Ahmetit , kjo fale edhe ndikimit familjar, por për t’u çlodhur gjate stinës së verës shfletoj edhe romane të lehta e komerciale.

 

Më shumë keni shokë apo shoqe?

Kam shokë dhe shoqe. Kuptohet që ndihem mirë atje ku bisedat mes miqsh i përshtaten tipit tim, ku argëtohem dhe me përcjellin pozitivitet tek unë.

Një trup perfekt, mireni me sport apo mabni dietë?

-U bënë ca vite që merrem me palestër dhe kam filluar të ha shëndetshëm jo se mbaj dietë, frutat dhe perimet janë çdo dite. Nga ëmbëlsirat dhe brumërat nuk e privoj veten por me masë shumë pak.

Konsumoni pije alkoolike?

 

Vera është e vetmja pije alkoolike që mund ta pi me qejf.

SERVETE KASTRATI, PASIONI PËR PUNIMET ARTISTIKE TË ARTIZANATIT ME MOTIVE KOMBËTARE SHQIPTARE

by

Bisedë e  Prof.Murat Gecaj asrtisten e pasionuar pas punimeve artistike të Artizanit me motive Kombëtare Shqiptare, Servete Kastrati/

Në Foto: Servete Kastrati, e gjashta/

Pyetje: Siç mund ta dishë dhe ti, me punën tende jam njohur sadopak, kur përgatitëm e botuam bashkërisht një bisedë, përmes Internetit, me Luljeta Avdiun-Cura, mësuese dhe veprimtare e dalluar e kulturës në Ulqin…Megjithatë, së pari, a mund të tregosh diçka për jetën tende?

-Po, falemnderit! Kam lindur në qytetin e Gjakovës. Por, fatkeqësisht, babai më la jetime, pa mbushur ende një vit! Pastaj, nëna u martua në një fshat të Rahovecit, ku kam jetuar dhe jetojmë deri sot…

Pyetje.Sigurisht, jeta në fshat bëri që t’i dashurosh veshjet popullore. Kur e nise punën e dorës?

–Vërtetë ashtu është. Kur ende isha e vogël, i shikoja me shumë kujdes gjyshen dhe nënën e mundohesha që t’i imitoja,kur bënin punë dore ose në vegje. Unë jam brezi I tretë, që merrem me kete punë. Shpresoj që edhe nga nipat e mbesat e mija ndonjëri ta vazhdojë këtë profesion dhe të bëhet artist i vërtetë….Kështu, pakengapak, më lindi dëshira dhe m’u shfaq pasioni për punime të tilla. Më kujtohet se isha në klasën e tretë fillore, kur na kërkuan punëdore. Unë u  ula dhe me vëmendje e durim, punova një bluzë, si për kukulla, me dy ngjyra. Puna e parë nuk më pëlqeu dhe e prisha. Pastaj e vazhdova punën  më me vëmendje,duke ia qepur pullat vetë dhe me kujdes. Që nga ajo kohë, kam nisur edhe të vizatoj shumë bukur. Pastaj, në moshën 12-vjeçare kam arritur të kryej çdo punim, që e bënin edhe femrat e rritura. Nisa të punoja edhe në vegje dhe pastaj mësova të bëj zhguna (shajak). U mësova të punoja edhe pëlhura për çarçafë, deri 10-12 metra në ditë.

Pyetje: Po më tej, si e vazhdove këtë veprimtari kaq interesante, që në vetëvete ishte punë artistike?

–Me vullnet të fortë e vendosmëri, mësova të bëja edhe çorape të ndryshme e të qëndisja. Shpejt arrita që t’i realizoja të gjitha llojet e qëndisjeve dhe, më së shumti, me motive kombëtare shqiptare. Të tilla ishin ato me shqiponjën në flamur, në shumë modele. Gjatë punës në rrobaqepësi, që nga viti 1974,  thurja triko të ndryshme me motive popullore.

Mbas martesës dhe lindjes së katër fëmijëve, iu kushtova punimit të veshjeve të tyre me motive tona kombëtare. Në çdo manifestim  ata shkonin me ato rroba veshur. Gjithnjë ua kam theksuar atyre se, vëshje të tilla, na dallojnë ne si shqiptarë, ndryshe nga të huajtë.

Pyetje: Kam parë në profilin tën, në FB, se aty shënohet “Tradita Kolektion”…Pse është quajtur ashtu?

-Këtë emër e përdorëm  në sfilatën time të parë me veshje popullore kombëtare, e cila u organizua në Prishtinë dhe ishte e para në tërë Kosovën. Këtë emër ma propozoi producenti, Ilir Geci dhe unë e pranova me kënaqësi. Kështu na njohin më mirë edhe kur marrim pjesë në venprimtari të tilla jashtë vendit tonë. Po përmendi vetëm një rast…Vitin e kaluar, kur u organizua një veprimtari në Prishtinë, gazetares së nderuar Bardha Mançe dhe Sokol Demakut, nga Qendra Kulturore “Migjeni”, në Boras të Suedisë, u tërhoqën vëmendjen fotografitë e shumta me punimet e mia. Pastaj, më ftuan në qytetin Goteborg të atij vendi skandinav, në veprimtarinë e organizuar me rastin e festës së 28 Nëntorit, “Ditës së Flamurit Kombëtar Shqiptar”. Aty unë paraqita gjithësej 25 veshje të bukura popullore shqiptare. Ato u panë me kanaqësi dhe, në përgjithësi, e kaluam shumë mirë.  Me atëtë rast, QKSH “Migjeni” më dha “Mirënjohje”…Përsëri tani, i falënderoj përzemërsisht ata, si për ftesën dhe vlerësimin, që më bënë atje!

Pyetje: Si ka ndikuar ky profesion në jetën tënde?

–Puna bëri që unë mos ta ndiej asnjëherë vetën jetime. Se puna e mban gjallë njeriun. Prandaj kam shumë respekt për të gjitha femrat punëtore artizane ose të profesioneve tjera. Me pak fjalë, mua puna më kaliti e më bëri njeri të respektuar në shoqëri, ajo më mbajti e më mban në jetë, të frymëzuar e të motivuar.

Pyetje: Faleminderit për sa më tregove deri tani, Servete! Po, a mund të më shpjegosh edhe pjesësmarrjen tuaj në veprimtaritë e ndryshme, që janë organizuar me punimet e artizanatit, që ke bërë vetë ose shoqet tua?A ishit ju në “Panairin Mbarëkombëtar të Artizanatit”, që u organizua në Ulqin dhe si u vlerësua pjesëmarrja juaj?

–Kam qenë e ftuar edhe në manifestimin e organizuar në Shas të Ulqinit, nga Shoqata Shqiptare atdhetare-kulturore “Ana e Malit”, me kryetare Luljeta Avdiun-Cura. Aty paraqita 24 veshje tonat popullore, nga disa treva shqiptare. Veprimtaria ishte organizuar shumë mirë dhe la mbresa të pashlyera te shikuesit e shumtë. Për paraqitjen aty të veshjeve të bukura popullore, mua më vlerësuan dhe më nderuan me “Mirënjohje”.

Pyetje: A dëshiron që të shtosh ndonjë diçka tjetër, në mbyllje të kësaj Bisede, për të cilën të falënderojmë përzemërsisht?

-Po, kam për të shtuar… Për këtë punë, që bëj, gjithmonë jam motivuar e frymëzohem, duke shikuar edhe Televizionin Shqiptar (TVSH). Aty i shikoja me vëmëndje të posaçme këngëtarët, me veshjet dhe muzikën e pastër shqiptare. Kështu, gjatë punës sime ua imitoja kostumet atyre dhe këtë gjë e bëj përsëri edhe tani.

…Ja, pra, ky eshte profesioni im, të cilin e dua kaq shumë. Çdo njeri, i cili e merr një profeson, të cilin e do vetë, aty asnjëherë nuk do të mungojnë arritjet dhe ai do të fitojë kënaqësinë e punës së ndershme…Ju falëmnderit për këtë Bisedë, që zhvilluam bashkë!

15 qershor, 2016

 

Flet sekretarja e Vatres ne Tampa, bamiresja, Zamira Rubjeka, Ekonomiste ne Banken Amerikane

by

Motua e saj eshte – Nënë Tereza thotë “Jep duart për të shërbyer dhe zemrën për të dashuruar”/

 Histori suksesi nga Dr.Liliana PERE/

Zamira Rubjeka  e lindur dhe  e rritur ne Tirane jetoi në Shqipëri deri në vitin 1997. Zamira është me prejardhje nga Tirana me gjenerata.Per shume arësye te njohura per shqiptarët në vitin 1997 prindërit e Zamirës vendosën te largoheshin nga Shqipëria me ndihmën e Konsullatës Polake, ku punonte i ati. U nisën me gjithë  vëllain e saj të madh në rrugët e mërgimit pa ditur se çfarë i priste në Poloni dhe pastaj në Gjermani.Fatmirësisht, po atë vit, Zamirës iu  aprovua kërkesa për Green card dhe emigroi sërish, por tani në SH.B.A. Ky ishte fillimi i një jete të re por të ponjohur, shoqëruar me dhimbje per shqipërinë dhe vështiresi te mëdha momenti më i vështirë, shpjegon Zamira, ishte kur u tha lamtumirën të dy prindërve të saj të shtrenjtë..

Zamira  e  edukuar me dashurinë për kombin, me virtytet më te mira, urtësine , ndjenjën e përgjegjësisë ndaj punës, sinqeritetin, dashurinë për njerezit ,humanizmin,  e brumosen Zamiren  për të bërë  vepra te mira në jetën e saj.

Diplomohet ne fakultetin Ekonomik ne Universitetin e Tiranes .Fillon karierën  e saj në Bankën e Kursimeve të Tiranës duke ju dedikuar totalisht punës, me dashuri e devotshmëri per tu bërë nje bankiere e aftë profesionalisht.

Fillon punë  ne Banken amerikane  ne SHBA  ne vitin 2002  si Këshilltare e operacioneve duke asistuar departamente të ndryshme në dokumentimin e processeve të punës dhe krijimin e procedurave dhe regulloreve të brëndshme në akordim me ligjet shtetërore.

Dëshiradhe objektivi i saj në te ardhemen e saj profesionale është Real Estate që ajo është e licensuar dhe në të ardhmen dëshiron  të kete kompaninë e saj  të investimeve të pronave private dhe komerciale.

Sot ajo eshte sekretare e degës së Vatra Tampa dhe anëtare e Këshillit Drejtues në Vatra NY, iniciatore e bashkëpunimit me Albanian American Women, Organization “Motrat Qiriazi”, me zonjën  e nderuar Ana Kohen.

Zamira Rubjeka është një aktiviste, nje grua me formim te admirueshem, nje atdhetare pateriote  humane, ruan dhe përcon vlerat  me  te mira njerezore  atje ku jeton ne Amerike, ne komunitetin Shqiptaro -Amerikan.

Merret  me  çështje bamirëesie dhe  eshte  anëtare e bordit  të degës së Vatra Tampa chapter në Clearwater, Florida (FL).

Edukata, Bukuria, humanizmi  i  saj shkojnë  sinkron me shpirtin e saj te madh patëriotik, si dhe tradita familjare   e ndihmes dhe bamiresise  së mirë  qe  është ndjekur dhe nga prindërit e Zamirës gjatë luftës së Kosovës, ku në shtëpinë e saj u strehuan 17 vëllezer e motra kosovare me gjithë fëmijet e tyre.

Te gjitha keto jane  jane motive të forta , per Zamiren per të cur përpara

Kjo traditë  familjare po ndiqet dhe nga Zamira, me kurajon, pasionin dhe dëshirën për të kontribuar në komunitetin e Clearwaterit ku ajo punon dhe jeton së bashku me familjen e saj ne SHBA

Zamira është nje qytetare e hershme nga Tirana me gjenerata. Gjyshërit e Zamirës nga ana e babait kanë jetuar në  zonën e Medresesë që tiransit e vjetër e njohin si  Mëhallja e Kukjve. Gjyshërit nga ana e nënës janë nga zona e Ishmit të Durrësit. Një influencë positive ka qenë dhe mbetet gjyshi nga ana e nënës që  ishte i njohur për patriotizëm, pajtime gjakrash dhe si plaku i mencur i asaj zone. Gjyshi (Haxhi Karepi) ka qenë pjesmarrës në mbledhjen e Mukjes.Nje familje që ka bërë  histori ne historinë e kombit Shqiptar.

Familja e gjysherve , oxhaku i kësaj shtëpie i kishte hapur dyert  çdo shqiptari  në kohën e luftës dhe ndihmuar  të vobektit, të semuret  e kohës së luftës  pa marrë  parasysh se cilit krah politik i përkisnin.

Gjate emigrimit  ne Gjermani Zamira  jetoi  me  durim  disa muaj  në kampet e refugjatëve dhe pastaj u punësua në një restorant pranë  Hanoverit ku punonte mbi 12 orë punë të rëndomta për të kursyer të holla për ëndrrën e saj të madhe, Amerikën.

Fatmirësisht, po atë vit, Zamirës ju  aprovua kërkesa për green card dhe emigroi sërish, por tani në SH.B.A.

Ky ishte fillimi i një jete të re por të ponjohur. Zamira njihte në Amerikë vetëm vëllain e shoqes së saj të ngushtë që e priti për herë të parë në aeroportin e  Nju Jorkut.

Shkëputja nga Shqipëria për të dytën herë ishte akoma me e dhimshme dhe renqethëse. Këtë radhë ishte matanë oqeanit në një vend që nuk e kishte shkelur kurrë dhe nuk fliste gjuhën angleze.

Ajo e dinte që nuk kishte kthim mbrapa dhe momenti më i vështirë, shpjegon Zamira, ishte kur u tha lamtumirën të dy prindërve të saj të shtrenjtë.

E kujton si sot atë moment dramatik, kur vendosi të mos kthente kokën pas dhe përtypi lotët nga shkëputja familjare, vendi që e lindi dhe i rriti.

Edhe sot e kësaj dite i mbushen sytë me lot kur e kujton atë moment.

I tërë udhëtimi për në Amerikë ishte  fillimi i një etape të  re me shumë të panjohura.

Zamira arriti në Amerikë vetëm me $2000 që kishte kursyer duke punuar në Gjermani.

Jetoi disa muaj në Cunnecticut dhe lëvizi përsëri në shtetin e Floridës.

Aty me ndihmën e disa shqiptarëve u punësua  në një fabrikë komputerash në Saint Petersburg, ku punonte me orë të zgjatura dhe 7 ditët e javës pa pushim derisa arriti të blinte një makinë të përdorur dhe apartamentin e saj.

Vështirësitë ishin të natyrave të ndryshme, nga mosdija e gjuhës, paragjykimi në komunitet si një  vajzë që kishte emigruar vetëm deri aty ku jetoi si endacake për  disa ditë.

Ajo ishte e bindur që do t’ja dilte mbanë dhe nuk ngurroi të vinte në provë njohuritë që kishte fitur në Shqipëri në fushën e financës.

Tani ajo ka mbi 13 vjet që punon në një ndër bankat më të mëdha në SH.B.A me një eksperiencë të madhe  në huat bankare dhe analiza financiare.

Në vitin 2010, Zamira u trondit shumë nga lajmi që nëna e saj u diagnostikua me kancer. Ajo bëri të pamundurën, për të ndihmuar nënën e saj që vuante nga dhimbjet.

Pasi arriti ta sillte në Amerikë dhe me vite me sakrifica duke luftuar me jetën, nëna e Zamirës i mbijetoi kancerit dhe gëzon shëndet të plotë.

Kjo eksperiencë  e vështirë por me një fund pozitiv  bëri që  Zamira të jetë  më e ndjeshme kundrejt njerëzve me nevoja dhe të sëmurëve.

Për herë të parë në  bashkëpunin me z. Semsedin Yasar nga Shkupi, ajo punoi për të mbledhur fonde per djalin e vogël shqiptar, Andi Cali. Historia e këtij djali të vogël ia rrëmbeu zemrën dhe nuk ngurroi të kërkonte fonde nëpër  biznese të ndryshëm  dhe individë shqiptarë.

Me ndihmën e disa vullnetarëve të tjerë u organizua mbrëmja e bamirërisë ku shumë shqiptarë vunë dorën në zemër dhe kontribuan finaniciarisht me gjithë shpirt për Andin (ëngjëlli me flokë të kuq), që  fatkeqësisht  humbi jetën 3 muaj më pas.

Ndihmesën  në  mbledhjen e këtyre fondeve e dhanë dhe aktivistë që kishin kohë që punonin në komunitet; Z. Ismet Gjeloshi dhe Z. Isuf Spahijaj me informacionet dhe ekpertizën e tyre.

 Ky lloj sensibiliteti e preku Zamirën akoma më shumë dhe  nuk ngurroi të kontribonte në ndihmë të  një vajze fatkeqe në Shqipëri, Ela Mustali që kishte nevojë për implant veshkash.

Ndiqni bashkëbisedimin me Zamirën.

Pyetje:  Zonja Zamira, ju falenderoj për këtë intervistë dhe ju përgëzoj për  aktivitetin tuaj si bamirëse për njerëzit në nevojë ne komunitetin Shqiptaro-amerikan. Jeni larguar shumë e re nga Shqipëria e megjithatë shpirtin duket se e keni lënë në vendlindje. Si janë lidhjet dhe nostalgjia me vëndin e lindjes?

Zamira: Është e vërtetë shprehja popullore “Trupin e kemi këtu po kokën në Shqipëri”. Çdo shqiptar emigrant ka përjetuar vuajtjet dhe varfërinë sikurse mungesën e mundësive, por në të njëjtën kohë vleresimi i gjesteve të vogla, jeta e thjeshtë dhe dashuria për njeri-tjetrin na ka ndihmuar të mbijetojmë si komb. Këto tradita  na kanë mbushur shpirtin me gëzim si ajo rrezja e diellit që depërton në një dhomë të errët.Më mungojnë shumë njerëzit dhe  rrugët e Tiranës, ambjentet ku kalonim kohën me shoqërinë, shëtitja në bulevard etj etj. Gjithmonë kur vij në Shqipëri vizitoj vendet ku kam jetuar dhe kam nostalgji.

Pyetje- A mund të na thoni diçka më shumë mbi prejardhjen tuaj familjare dhe çfarë cilësish trashëguat nga prindërit? A keni pasur mbështetjen e tyre në rrugëtimin tuaj dhe në se po, a ka qenë kostante kjo mbështetje?

– Prindërit e mi dhe familja ime kanë pasur gjithmonë vision per jetën dhe më kanë dëgjuar me vëmendje për pasionet dhe ëndrrat e mia.Ky raport që kam me prindërit , shpjegon faktin që vendimi im për të ikur në Amerikë u mbështet megjithëse ishte  në një kohë kur paragjykimi ishte shumë i theksuar dhe opinioni i të tjerëve akoma ndikonte në jetën tonë.Ata kurrë nuk u bënë pengesë për të ardhmen time, por më dhan  bekimin e tyre edhe pse syri dhe zemra e tyre qau për largimin tim. Ata janë shumë krenarë që ia dola mbanë vetëm por edhe që

Unë kontriboj dhe aderoj në radhët e Vatrës duke shpërndarë gjithmonë vizionin dhe misionin e shenjtë të të parëve tanë, Vatrës shekullore dhe rolin e saj të fuqishëm ne diasporë.Aktualisht jam sekretare e deges ne Tampa.Prindërit e mi janë të kënaqur që traditat tona dhe dashurinë për Shqipërinë po ja kaloj dhe vajzës sime Angelina që lindi ne USA. Ajo pëlqen muzikën por më shumë i tërheq vëmendjen mitologjia Shqiptare dhe me krenari flet për Shqipërinë  dhe u thotë miqve  te saj që edhe ajo është një “Eaglet- Shqipe e Vogël”.

Pyetje: Besoj se do të ishte me interes për lexuesin të na tregoni diçka më  shumë për profesionin tuaj dhe motivet që ju shtynë  për të përzgjedhur profesionin  e ekonomistit, dhe dhe a po e ushtron  profesionin jashtë atdheut, aty ku jeton në Amerike?

-Unë kam lindur dhe u rrita në lagjen Ali Demi në Tiranë dhe jetova në Shqipëri deri në vititn 1997. E fillova karierën time në Bankën e Kursimeve të Tiranës duke ndjekur dhe studimet e financës ne Universitetin e Tiranës . Kjo ishte një periudhë e errët dhe tejet e  vështirë për mua, kur unë po formohesha jo vetëm nga ana profesionale por edhe si femër , por dhe një fatkeqësi kombëtare.Kur ika në Amerikë mendova të mos punoja më në bankë  për të evituar stresin e përgjegjësisë që ky profesion shkakton.Këtu m’u  desh të punoja punë të ndryshme  dhe të rëndomta për të mbuluar shpenzimet e jetesës. Në fillim pastroja tavolina në një kazino dhe më vonë në një manifakturë elektronike, por punët ishin të lodhshme dhe me pagesë të ulët. Me aq sa fitoja nuk mundesha  të krijoja dot familje apo të ndihmoja familjen në Shqipëri.Nuk e gjeja dot vetveten dhe isha gjithmonë në kërkim pune duke u përqendruar në përparimin  e gjuhës së folur por edhe gjuhës së biznesit.Meqenëse këto punë nuk ishin natyra ime, aplikova në Bankën e Amerikës në 1999. Kalova testet por kur më intervistuan nuk pëlqyen theksin tim dhe më refuzuan. Kjo më vrau shumë  shpirtërisht por nuk hoqa dorë duke kërkuar punë.Mbas 3 vjetësh përpjekje dhe me referimin e një vajze shqiptare hyra po tek ajo bankë që u refuzova në fillim. Që nga ajo kohë kanë kaluar  plot 13 vjet që punoj në këtë bankë duke  arritur në pozicione të ndryshme, që nga procesimi i dokumentave dhe aprovimi i huave bankare dhe analiza financiare të kompanive që bëjnë biznes me këtë bankë.Vitet e fundit jam specializuar si Këshilltare e Operacioneve duke asistuar departamente të ndryshme në dokumentimin e processeve të punës dhe krijimin e procedurave dhe regulloreve të brendshme në akordim me ligjet shtetërore.Dëshira ime profesionale është Real Estate që unë jam e licensuar dhe në të ardhmen dëshiroj  të kem kompaninë time të investimeve të pronave private dhe komerciale.

Pyetje:-Jeni një grua me shumë ambicje që keni treguar se vështirësitë kalohen me durim, punë të palodhur dhe në fund rezultatet arrihen. Në punën tuaj,  çfare sadisfraksioni ndjeni, dhe a ndjenheni e realizuar?

-Them se po , arritjet nuk kane fund– Puna me jep sadisfraksion  sepse është profesioni im , por në të njëjtën kohë justifikon dhe mbulon nevojat e mia personale.Ndjej kënaqësi për zhvillimin tim personal në këtë fushë, por kam të njëjtën kënaqësi  edhe kur ndihmoj dhe jap pa pritur të marr dicka mbrapsht.Është një ndjenjë e veçantë dhe gratifikim kur sytë e vujatur të një të varfri dhe pa shtëpi  të shohim me admirim, të uron nga thellësia e shpirtit dhe të falenderon. Kjo më prek në shpirt dhe ma shton  dëshirën  për të kontribuar më shumë.  Ka raste që merzitem  kur  nuk kam mundësi të jap më shumë.Këto  gjëra më ndihmojnë të kujtoj nga erdha dhe ku është origina ime.  Siç thotë nënë Teresa “Jep duart për të shërbyer dhe zemrën për të dashuruar”

Pyetje: Ju beni bamirësi keni  nje shpirt te madh dhe sens pateriotik.A mund të na tregoni si ka lindur tek ju deshira për t’u marrë me bamirësi dhe të na thoni për hapat e parë në këtë drejtim?

–Familja ime ka qenë gjithmonë humane dhe e gjindshme tek personat në nevojë, si gjatë Luftës së Dytë Botërore po ashtu gjatë luftës së Kosovës. Këtë humanizëm gjyshërit e prindërit e mi na i kaluan edhe ne fëmijve. Por pika e fillimit tim personal në këtë fushë, ishte diagnostikimi i nënës sime ma kancer ne vitin 2010.U përpoqa shumë duke e sjellë në Amerikë dhe ajo sot gëzon shëndet të plotë. Ishte një luftë e vështirë që nëna ime e fitoi falë forcës së saj por mbi të gjitha mundësisë së kurimit në Amerikë.Nga ai moment kur dëgjoja për persona të sëmurë që s’kishin mundësi mjekimi në Shqipëri, më dhimbte në shpirt dhe fillova të kontaktoj me persona e biznese shqiptare në Amerikë për t’i ndihmuar këta njerëz.

Pyetje: Ju lutem,  një koment tuajin mbi mendimin apo më mire të themi paragjykimin e shoqërisë për gruan dhe profesionin e saj, evolucionin dhe një mesazh për botën e gruas shqiptare. 

-Jam në korent të eventeve në Shqipëri sidomos tani që mediat janë më të fuqishme se kurrë; lajmet e mira apo të këqija shpëndahen shumë shpejt nëpërmjet shkrimeve, fotove apo vidiove. Reagimi im nga media Shqiptare është shokuese, jo edukuese dhe përçon mesazhe shumë negative për brezat e rinj. Përsa i përket gruas shqiptare, ne kemi trashëguar shumë tradita të bukura që na kanë  ndihmuar të jemi femra të veçanta,  mund të thoja.Veti të tilla si, besnikëria, dashuria, ambicja e mirë, sikurse besimi në vetvete, veti të një gruaje të fortë dhe me ndjenja të buta që na veçojnë nga grate e komuniteve të tjera. Këto veti spikatëse kanë ndihmuar në progresin e gruas në Shqipëri dhe në diasporë.Gruaja është boshti i shoqërisë, është edukuesja direkte e brezit të ri dhe të së  ardhmes. Përqëndrimi dhe dhënia e mundësive për mbështetje të grave është  vitale për shoqërinë e sotme sepse trajtimi i gruas është pasqyrimi i një familjeje , i një kombi dhe parashikimi dhe përcaktimi  i  së  ardhmes. Një grua, një nënë e edukuar  me vlera të larta morale nuk do të bëjë  gjë tjetër veçse të prodhojë  një  njeri me karakter të lartë, të sukseshëm me të njëjta vlera morale.Ajo që i bëj thirrje grave shqiptare është që të vazhdojnë të kultivojnë këto vlera për veten e tyre dhe fëmijëve, të jenë krenare për keto vlera që na dallojnë nga gratë e tjera.Vlerat  njerëzore janë më të fuqishme sesa vlerat materiale apo fizike. Lufta e përditshme është distancimi nga jeta fallco e diktuar nga mediat, nga artistët pa talent dhe të pashkolluar që ofrojnë një realitet të rremë duke kopjuar dhe duke dëmtuar origjinalitetin kombëtar.Gruaja dhe vajzat shqiptare duhet te punojne shume te   ndërgjegjësohen, per rolin qe kane.Kjo do t’i beje  të kenë më shumë  respekt për veten e tyre, ambiciet profesionale, trupin e tyre  dhe për personalitetin e tyre  dhe shpresoj që ajo ditë të jetë e afërt.

Pyetje: Zonja Zamira e them me sahume krenari dhe bindje se ju jeni një grua e bukur, fisnike, plot energji e ide zemërgjeresi …A ka ndonjë ide të pa realizuar mirë dhe që i takojnë të ardhmes? Cilat janë projektet tuaja në vazhdim?

-Përmirsimi  personal nuk është vetëm në suksesin professional  por dhe atë shpirtëror.Sa herë që rutina më rrëmben, kthehem në thëniet dhe këshillat e disa grave që  janë kthyer në legjenda dhe janë mësueset më të mira;Idhulli im mbetet nënë Teresa. Nuk besoj se egziston një grua e dytë si ajo, por këshillat e saj janë aq të fuqishme dhe më ndihmojnë në çdo hap. Kam 2 vjet që jap kontributin tim  në një kishë ku  ushqehen të pastrehët  në qytetin e Clearwater, FL. Nj ë ditë lexova këtë thënie nga nënë Teresa:“Njerëzit në park, alkolistët apo të pastrehët po të shikojnë ty. Mos u bëj si  ata që shikojnë,  por nuk shohin. Shiko dhe shih, shiko dhe vepro, mos qendro indiferent. Çdokush shikon me sy por duhet të shikosh më thellë, duhet të shikosh me mendje dhe zemër , më thellë se etiketat, titujt apo diplomat, në thellësi të shpirtit  njerëzor”.

Pyetje: Sigurisht që është një thënie e mrekullueshme e nënë Terezës për të dhënë kontributin personat për njerezit në nevojë. Po komunikimi dhe kontributi juaj për Shqipërinë dhe bashkatdhetarët tanë diçka me teper ju lutem?

-Në çdo moment, kudo që ndodhem gjej mundësine t’u them njerëzve për Shqipërinë dhe shqiptarët.Në ditën e falenderimit në USA, që bëhet në Nëntor, unë dhe mikja ime Helena Shabani  shtruam një drekë për kolektivin e Bankës së Amerikës ku punonim me ushqim special shqiptar si mënyrë falenderimi dhe mundësi për të ekspozuar zakonet dhe traditat tona.Ne bëmë një prezantim të ushqimit, ekspozim të figurave dhe ikonave Shqiptare së bashku me shqiptaro-amerikanët e suksesshem në Amerikë.U veshëm me kostum shqiptar dhe drekën e shoqëruam me muzike shqiptare.Ajo drekë ishte e rallë dhe ne të dyja morëm shumë përshtypje të larta për punën tonë krijuese dhe për Shqipërinë si vend interesant dhe kaq i pasur me tradita.

Impresionet e Zamires per Vatren?

-Pjesëmarrja në radhët e Vatrës më jep një kënaqësi shpirtërore dhe mundësinë për të dhënë  sado pak  kontributin tim, edhe pse fizikisht ndodhem në dhe të huaj.Nëpërmjet Vatrës jam njohur me njerëz shumë të mirë që kanë nostalgji për atdheun dhe kanë të njëjtin pasion dhe dëshirë në  zemër.Patjetër, që puna ime do të ishte shumë e vogël dhe minimale nëse nuk do ishte prania dhe ndihma e shumë patriotëve që aderojnë në bordin dhe radhët  e Vatrës.Ata  dedikojnë kohë nga jeta e tyre, kontribojnë  financiarisht, moralisht dhe shpirtërisht. Ndihmat janë nga më të ndryshmet , ndihmojmë shqiptarët që vijnë për herë të parë në Amerikë, duke sistemuar fëmijët në shkolla, për punësim apo edhe kontribut finaciar për ditë të vështira dhe fatkqësi. Dega e Vatra Tampa është akoma e re por qysh në krijimin e saj nuk ka munguar  ndihma financiare e shumë anëtarëve  të  shoqatës dhe të bordit.Organizimi  i  eventeve me tema të ndryshme ndihmon në bashkimin e shqiptarëve dhe demonstrim të kulturës sonë, sidomos mundësinë për të festuar festat kombëtare së bashku. Vatra Tampa bashkëpunon me organizatat shqiptare në Tampa Bay dhe në të  gjithë  Floridën.   

Pyetje: Zonja Zamira desha te di sa interes e vëmendje u kushtoni zhvillimeve sociale e shoqërore shqiptare si një grua e ndjeshme,  e interesuar per mbarevajtjen e shoqerise , dhe atdheut tuaj?

-Më shqetëson shumë gjendja ekonomike sikurse politike në Shqipëri. Këto probleme ngadalësojnë  realizimin e ëndrrës dhe proçesin e bashkimit të Shipërisë me Kosovën.Unë mendoj se si popull duhet ndërgjegjësohet duke u përqëndruar në zhvillim dhe evituar konfliktet dhe kritikat ekstreme, te pafunda që nuk janë gjë tjetër veçse përcarje dhe varfëri. “ Fjalët e tepërta janë fukarallëk”.  Pse e them këtë?Historikisht njihemi që i vëmë fajin perandorise turke, Zogut, Enver Hoxhës dhe tani krerëve të sotshëm, duke harruar që këto krerë u zgjodhën me votën e këtij populli.Historia përsëritet derisa ne të mësojmë prej saj dhe të ndryshojmë rrugën. Kur ne mësojmë dhe reagojmë nga gabimet tona si komb, kaosi, negativiteti dhe korrupsioni nuk do kenë mundësi të mbizotërojnë dhe lulëzojnë.

Pyetje:- Së fundmi, pas një bisede kaq konstruktive dhe intersante, më thoni diçka edhe  për kontributin tuaj në Vatër nje emer qe na zgjon shume respect dhe emra te nderuar dhe figura te shquara  te kombit Shqiptar?

– Sot jam sekretare e degës së Vatra Tampa dhe anëtare e Këshillit Drejtues në Federatën Panshqiptare të Amerikës”VATRA’ me qendër  në New York dhe degë në shumë shtete të Amerikës dhe në Kanada, iniciatore e bashkëpunimit me Albanian American Women, Organization “Motrat Qiriazi”, me zonjën  e nderuar Ana Kohen.Në të ardhmen do të punojmë më nga afër edhe në organizimin e gruas në Florida.

Zamira:Ishte një kënaqësi komunikimi me ju zonja Liliana duke më dhënë mundësinë të flas e të tregoj për projektet e mia personale në ndihmë të njerëzve në nevojë dhe të punës së madhe  së Vatrës.Punë të mbarë edhe ju për t’i dhënë zë grave shqiptare në çdo cep të botës.

 Liliana:Ju falenderoj shumë në emrin tim  dhe në emër të Organizatës që unë drejtoj,për bisedën e ngrohtë dhe mbresëlënes per mesazhet e cmuara qe jep.  “shpreh kenaqesine dhe vlerësimin tim per arritjet dhe sukseset e tua si dhe shpirtin e madh patëriotik qe keni ne ndihmë te bashkëkombësve tuaj. Ju uroj suksese te mëtejshme . Faleminderit

-Bisedoi për gazetën DIELLI në SHBA Dr. Liliana Pere

President: International Organization.

Albanian Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP