Koçi Tahiri/

Në prill mbushen plot 110 vjet nga themelimi i Federatës Panshqiptare “Vatra”. Një ngjarje historike, një përvjetor që bën krenar çdo shqiptar,  brenda dhe jashtë Amerikës. Jam shumë i lumtur që në këtë përvjetor të  rëndësishëm gjendem në ambientet e “Vatrës”, ku “pasardhësit” e denjë të  Nolit, Konicës, Floqit, Aleksit etj., vijojnë edhe sot me shumë guxim e  patriotizëm misionin historike të kësaj shoqate të shqiptarëve në Amerikë,  mision historik në mbrojtjen dhe garantimin e të drejtave të shqiptarëve në  SHBA, si dhe për të drejtat e shqiptarëve anembanë botës, pas lotimit në  Kongresin e Shteteve të Bashkuara. E prita me shumë kënaqësi ditën për të vizituar “Vatrën”. E kam thënë edhe  herë tjetër, “Vatra” është Meka jonë. Kushdo që shkel në SHBA, nëse nuk  viziton “Vatrën”, nuk ka parë asgjë. Aty është zemra e patriotizmit, aty  është e kaluara e lavdishme, krenaria dhe dinjiteti ynë.  Nuk ka rëndësi mosha kur e viziton “Vatrën”. Nëse je i ri, e kaluara të  frymëzon për të ndërtuar të ardhmen. Nëse je në moshë e tashmja të jep  shpresë se e nesërmja do të jetë më e mirë.  Vetë prania në zyrat e “Vatrës” të bën krenar, të bën të ndiesh më shqiptar  se kurrë. Unë vij në këtë përvjetor të rëndësishëm te “Vatra”, në një kohë  jo të mirë kur, për fat të keq, gjendja ndërkombëtare apo edhe e vetë Shqipërisë, nuk është optimale, por në kulmin e krizës botërore, pas tre  dekadave të rrëzimit të komunizmit. Sot bota është e kërcënuar nga rreziku  i një lufte botërore që i ka rrënjët tek urrejtja dhe pangopësia, etja për  hegjemoni dhe mungesa e theksuar e dashurisë njerëzore. Ishin të tjerë burra ata që shmangën Luftën e Ftohtë, të tjerë burra, këtej e matanë  Atlantikut, ata që mposhtën komunizmin, por sot situata ka agravuar rëndë.  Ariu i stepave ruse është zgjuar dhe po kafshon dhimbshëm Ukrainën, duke  synuar shkatërrimin e paqes dhe harmonisë së botë. Koha ka treguar se  diktaturat dhe regjimet totalitare, i kanë të numëruara ditët dhe fundi i tyre  është i pashmangshëm, sado që të zgjasë egërsia e tyre. Edhe situata politike dhe ekonomike në vendin tim nuk është e qetë. Unë vij te “Vatra” pas një përvoje interesante si Deputet i Parlamentit të Shqipërisë. Në ato 30 e ca muaj parlamentarizëm u përpoqa, me sa munda,  të jepja kontributin tim modest për atë vend. Nuk është e lehtë. Ka 30 vjet  që Shqipëria është marrë peng nga njerëz të papërgjegjshëm, që kush më shumë e kush më pak kanë kontribuar në zgjatjen e agonisë dhe  tranzicionin e pafundit. Edhe aty situata do të qetësohet e gjërat do të  shkojnë ë vend. Askush nuk është i përjetshëm. Secili do marrë atë që  meriton. Mua më shqetëson një gjë tjetër. Fatkeqësisht, vitet e fundit është  rritur përqindja e antiamerikanizmit. Shqiptarët e kanë dashur Amerikën  edhe ën kohët më ët vështira, edhe në kohët kur kjo “dashuri” paguhej me  jetë. Sot, për fat të keq të diplomacisë, anësive politike, një pjesë e mirë e  shqiptarëve janë lëkundur në dashurinë e tyre për SHBA. Kjo është goditje  e rëndë që do ketë pasoja më vonë. 

Por më vjen mirë se kontributi i “Vatrës” ka qenë përherë evident dhe i  vyer. Personalitetet e “Vatrës” i kanë bërë thirrje gjithmonë ndërgjegjes së  politikës shqiptare, gjithmonë kanë ndihmuar Shqipërinë e aq më shumë  kanë lobuar pranë qeverisë së SHBA për të mbështetur Shqipërinë në  proceset e saj demokrate. Ata kanë qenë përherë garant të lirisë dhe  pavarësisë së saj. Janë lapidare fjalët e arta: “Nënë moj mos ki frikë, se ke  djemtë në Amerikë!”. Janë këtë djem të “Vatrës” që për mëse një shekull  iu gjendën Nënës Shqipëri dhe do t’i gjenden gjithmonë e do t’i dalin krah,  sa herë që ajo të jetë në vështirësi. Dhe ka plot djem shqiptarë Amerika! Unë si korçar e gorar në veçanti, sot u bëj homazh të gjithë korçarëve dhe  gorarëve që kanë qenë pjesë e “Vatrës”, pjesë e shpirtit të saj, ata që kanë  ndihmuar dhe përkrahur çështjen shqiptare në dy shekujt e fundit. Dhe nuk  janë të paktë e as të panjohur. Që në themelimin e saj shoqata “Vatra” dhe organi i saj i shtypit, “Dielli”  kanë mbështetur përpjekjet dhe luftimet e çetave të Gorës e gjithë krahinës  së Korçës në luftën e tyre kundër pushtimin të vendit nga forcat greke,  serbe, bullgare, apo edhe ato franceze. “Dielli” evokoi shpirtin patriotik të gorarëve dhe mbarë kapedanëve që u bënë kurora e lavdisë së lirisë e  pavarësisë së Shqipërisë. Nuk kishte numër të “Diellit” që të mos kishte në  faqe të parë e me germa të mëdha situatën në Shqipëri, në Korçe e vise të  tjera. Dy vjet më parë, në janar 2020, si deputet i Kuvendit të Shqipërisë, por  edhe si kryetar i Shoqatës Mbarëkombëtare “Besëlidhja Gorare”  përshëndeta dhe urova zgjedhjen e z. Elmi Berisha në postin më të lartë  drejtues të “Vatrës”. Zgjedhja e tij ishte një moment historik, sepse për herë  të parë një shqiptar i Kosovës drejton “Vatrën”. Vizita ime këtu sot përkoi  edhe me rizgjedhjen e tij në postin e kryetarit të “Vatrës” dhe gjej rastin ta  përgëzoj e ta uroj për rizgjedhjen në përmbushjen e misionit historik të  shoqatës që ai drejton. Kam besimin, ashtu si edhe ata që e rizgjodhën se  ai do ta kryejë më së miri këtë misionin që i ngarkon historia dhe e kaluara  e lavdishme.  

E quaj veten me fat, që m’u dha mundësia të vizitoja shoqatën “Vatra”, të  takoja miq, vëllezër e personalitete që i takon rrallë në jetë. Vitet do  kalojnë, po Shqipëria e “Vatra” do të jetojnë! U përcjell urimet e mia më  të mira në kë përvjetor të rëndësishëm!

Sylejman Salihu/

Është marsi dhe madje është 15 marsi. Diku në orët e vona, derisa gjumi im po bënte eskursionin e tij galaktiave planetare, m’ u kujtua “miku”im i letrave FAIK BEJ KONICA. Ishte një bej dhe ishte një bej nga Konica, ajo tokë, tashmë e mbetur dhe e humbur nën Greqinë. Kur e kujtova këtë, vet kjo më ngjalli një trishtim. Sa njerëz të mëdhenj kanë lindur në tokat tona dikur, e sot ato toka nuk janë më tonat! Mund të themi se ishin, por s’ mund të themi se janë më. Pothuajse nuk ka vend ku të mos ketë një gjurmë shqiptare që dikur ishte e jona, të paktën në Ballkan. *Por le të ndalemi te Faik Beu. Kush ishte ai? Ka shumë që e lavdërojnë, ka të tjerë, madje edhe që e shajnë. Ç’ guxim i tepruar për ta sharë? Secili ka ndonjë arsye, por arsye për ta lëvduar ka më shumë se sa për ta sharë. Faiku mund të kishte shumë “kusure” siç thotë Noli, por kishte bërë edhe ca punë të mira e të mbara për Shqipërinë. Që i vogël u largua nga Konica dhe nuk u kthye më kurrë. Por përkundër që nuk u kthye dhe vdiq larg përtej Atlantikut,ai edhe frymën e fundit e kishte dhënë duke menduar dhe duke punuar për Shqipërinë, për atë tokë të shenjtë dhe të shtrenjtë. Për atë Shqipëri ashtu siç ishte, qoftë edhe e vogël, siç e coptuan europianët. E ai jetoi dhe punoi për të. Jetoi dhe punoi pafundësisht, siç ishte i bërë dhe i tërë. Mori dije gjithandej nga mundi dhe gjithandej nga shkoi dhe atë dije e vuri në përdorim për atdheun e tij, për vendin e tij, për lirinë e tij. Ai ishte një princ i madh i kulturës. Ishte i rrallë në sojin e tij në atë kohë. Ishte i veçantë në mesin e të veçantëve. Që i ri u vu në shërbim të atdheut. E donte shumë atdheun, prandaj edhe punonte shumë për të. “Albania”e tij, kjo kryevepër publicistike, a nuk ishte edhe një encikklopedi historike, kulturore, gjuhësore, letrare, politike, që u botua edhe për ta lexuar edhe të huajt? Kaq i ri dhe kaq entuziast të jetë njeriu për vendin e tij në dhera të huaja është e habitshme? Por edhe nuk thuhet kot, se duhet të jesh larg atdheut, që ta duash më fort atë, gjë që edhe vet ai e ka paraqitur në skicën eseistike “Mall’ i Atdheut”. Por intelektualisht këtë mund ta bënte vetëm një mendje siç ishte ajo e Faik Beut, që e donte atdheun e tij pafundësisht dhe dijen që kishte e përdorte për këtë atdhe. Por si e donte Shqipërinë ai? Ai e donte më të mirë, më të lirë, më të mbajtur, më zonjë. Nga kush? Nga njerëzit e saj. Nga ata njerëz, të cilët kapardiseshin me një pushkë në krah, por jo aq për të mbrojtur vendin e tyre, sa për të vrarë njëri-tjetrin edhe për hiç gjë, apo edhe për një kec siç do të thoshte Faik Beu. E Faik Beu i kritikoi dhe i qortoi shqiptarët pa kursim, fuqishëm me kamxhikun e tij të pamëshirshëm, sepse ai i donte ata më ndryshe, më të përparuar,më të qëruar, më të zgjuar, më trima, tamam me vepra dhe me të bëra e jo me fjalë si rrahagjoksa të mëdhenj. Ai i qortonte dhe i fshikullonte ata për fodullëkun dhe paditurinë, për përtesën dhe dembelinë, për budallallëkun dhe djallëzinë. Ai i qortoi ata, sepse ai i donte ata dhe sepse mbi të gjitha e donte Shqipërinë. E donte atë Shqipëri , fundja ashtu si ishte apo si u bë dhe politikisht e atdhetarisht punoi për të. Në kohën kur në Londër po mbahej Konferenca e Ambasadorëve në Londër, për fatin e Shqipërisë, kush mund të ishin më të denjë se Noli dhe Konica që të shkonin atje dhe ta mbronin ekzistencën dhe pavarësinë e Shqipërisë? “Si mund të jetë një vend i robëruar kur ka kaq njerëz të ditur?”- kishte thënë dikush atje. Sepse Faik Beu dinte të bënte mrekullira: me gjuhët dhe poliglotizmin e tij, që ishin aq të shumta, me stilin e tij, që ishte pikant, me dijen e tij, që ishte universale, me sjelljen e tij, që ishte aristokratike, me artin e tij, që ishte i një realizmi kritik, me kulturën e tij, që ishte për t’ u admiruar.Ai ishte një njeri erudit dhe enciklopedist. E kënaqësia e tij shpirtërore ishte muzika që aq çmendurisht e dashuroi dhe e njohu, sa ai e provoi edhe në Londër përpara Greyt, kur u ul në pianon e shtëpisë së tij dhe ekzekutoi ca partitura muzikore të një kompozitori nga fisi i tij i hershëm. A nuk ishte ai që e mrekulloi Apolinerin, kur ky i fundit thoshte se ai e flet frëngjishten më mirë se francezët, dhe a nuk ua korrigjonte edhe gabimet drejtshkrimore në frëngjishte vet francezëve, madje francezëve që merreshin me letrat në gazetari.Faik Beu, ky princ i gjuhës shqipe ishte i dashuruar në Shqipërinë dhe gjuhën shqipe dhe në një rast madje i kishte shkruar të vëllait Mehmet Konicës që të mos i shkruante me gabime, sepse pastaj ai vet Konica, vëllai i ministrit Mehmet Konica, nuk do t’ ia lexonte letrat fare të vëllait! Gjuha dhe atdheu ishin për të mbi të gjitha!Kaq i ashpër ishte ai, sepse e çmonte dhe e donte shenjtërinë e gjuhës shqipe, në të cilën shkroi mjerisht pak, por shkroi fatlumërisht bukur.I dashuruar në libra, sepse ishte bibliofil, ai kishte një bibliotekë të madhe personale tepër të rrallë për atë kohë. Gazetari amerikan Mabille Gennings një nga gazetarët e njohur amerikan të “New York Journal” kishte shkruar më 28 maj 1934 se: “Kënaqësinë me të madhe, përveç kur ka pranë miqt’ e tij, ministri e ndjen kur këndon libra me biografira dhe shënime kronologjike, që zgjeth nga libraria e tij e cila ka më shumë se 1200 libra dhe është nga më të plotat”. Ai kishte një dashuri të veçantë për artin e muzikës dhe kishte vesh të dëgjonte dhe t’ i shijonte kryeveprat botërore të kompozitorëve të mëdhenj. Kudo që kishte shetitur nëpër botë, së pari kishte vizituar koncertet nëpër sallat koncertale të botës apo kishat katolike për të dëgjuar kompozitorët e tij të preferuar si: Betoven, Bach, Moxart, kurse çmendurisht ishte i dashuruar në muzikën e Vagnerit dhe linte kokën pas tij, me të cilin edhe Noli, kur kishte vdekur Konica i kishte kërkuar organistit që të varrosej me muzikën e tingujve të Vagnerit, pikërisht në çastin kur do ta lëshonin në varr trupin e pajetë të adhuruesit të tij, Faik Bej Konicës. Ai kishte vërtetë një shije të hollë, madje mund të thuhet se ishte edhe sqimatar, një njeri, që edhe imtësirat më të vogla i vërente dhe i korrigjonte dhe nuk i duronte apo nuk i toleronte, sepse shija e tij ishte aq e hollë. Kishte shijen e një princi të salloneve të rralla dhe më aristokrate të Europës dhe Amerikës. I shkolluar në Shkodër, Stamboll, Bruksel, Londër, Dizhon dhe Uashington ai kishte marrë aq njohuri, sa të mund të quhej njeriu më i ditur i kohës dhe thuhej se se ishte i tillë madje edhe nga gjithë trupi diplomatik i ministrave në Uashington, kjo nuk kishte asnjë dyshim. A nuk e kishte thënë edhe Sotir Peci në një rast se Faik Konica ishte “enciklopedi që ecën”? Duke jetuar bashkë me Nolin në Amerikë, duke bashkëpunuar edhe për punët e mëdha të Shqipërisë poashtu bashkë me Nolin, Faik Konica ishte njeriu që e kishte frymëzuar këtë të fundit, madje ishte shndërruar një mësues shpirtëror. Vet Noli e thotë njëherë se i detyrohet shumë atij, madje duke e quajtur veten edhe nxënës i tij në fushë të letrave shqipe. Për të qenë më i besueshëm, le ta citojmë peshkop Nolin! “Të gjithë autorët shqiptarë, që vijnë pas Konicës janë nxënësit e tij, duke përfshirë edhe shkruesin e këtyre radhëve.” A nuk e tregojnë këto fjalë se sa i madh ishte Noli dhe se sa i madh ishte edhe miku i tij, Faik Bej Konica, me të cilin edhe kishin polemizuar ndonjëherë, por edhe ishin takuar pastaj miqësisht, duke u ulur pranë e pranë kur e donte interesi kombëtar i Shqipërisë apo në takimet e veteranëve vatranë, siç kishte ndodhur në festimet e 28 nëntorit të vitit 1937. Madje gjatë një interviste dhënë Nelo Dizdarit Faiku ishte shprehur kështu: “Heronjtë e Homerit çkëmbejin fjalë të ashpra, pastaj bashkoheshin si më parë. Sado që s’ jemi si ata heronj, m’ u kujtuan,kur u poqa me një fytyrë, me të cilën kam luftuar aq shumë si shok edhe pak kohë si kundërshtar.”S.S. më 15.03.2022

Nga Skënder Sadri KAPITI

Unë Skënder KAPITI, me bindje,formësim dhe me trashëgimi patriotiko-kombëtare nuk mund të rri indiferent dhe të mos shpreh opinionin dhe qëndrimin  tim pozitivist për të gjitha ato ngjarje dhe për ata që sakrifikojnë për të mirën e përgjithshme, si dhe për ato personalitete shtetërore që punojnë me përkushtim për të mirën publike e kombëtare.

Unë mundohem që kur shkruaj opinionin tim kritik apo gjykim vleresues, mundohen të nisem nga një këndvështrim logjik i paanshëm dhe mundësisht sa më  i kthjellët ; mundohem që të nisem nga ajo cfarë kuptoj nga realiteti dhe si flet ai, në mënyrë  dhe që të jem sa më pak i ndikuar nga interesi i ngushtë preferencial  personal dhe  subjektivist. Aq më tepër kur kjo ka të bëjë me personalitete të larta shtetërore, ku puna e tyre duhet të vleresohet apo  kritikohet duke u nisur nga këndvështrimi i interesit të  përgjithshëm , ai shoqëror,shtetëror dhe patriotiko-kombëtar.

Këto kohë që kur  Vjosa Osmani është në krye të shtetit të Kosovës, puna përkushtimore dhe e përgjegjshme e drejtimit të institucionit të Presidentit drejtuar prej  saj po konstaton dhe verteton arritjen dhe menaxhimin e duhur dhe të suksesshëm të këtij institucioni. 

Për ditë e më shumë te Zonja Osmani po shkëlqen dhe spikat puna e saj përkushtimore dhe  model për reformimin dhe transformimin politik, juridik, patriotik, demokratik, social, institucional e  shtetëror, përmirësimi i vlerave dhe  standarteve   në funksion të ndërtimit dhe vënies në funksionim të shtetit demokratik e ligjor, të integrimit euroatlantik, në NATO  dhe në funksion të rritjes së imazhit dhe të personalitetit të shtetit. 

Si kryetare e shtetit ajo po ndërton shembullin dhe modelin se si duhet të funksionojnë institucionet e shtetit, jo si deri me sot si agjensi private, por  si shërbesa ndaj  shtetit dhe të kombit. Sot institucioni i Presidentit nuk është më agjensi për shërbesa politike, partiake, korruptive  e familjare. 

Ky është ndryshimi, përmirësimi dhe modeli që solli vota dhe verdikti popullor i 14 Shkurtit 2021, i cili ndëshkoi të shkuarën korruptive, të papërgjegjshmërive, të hajnive, tradhtive  dhe të amoralitetit politik .

Vjosa sot , të kujton Thecerin dhe Merkelin. 

Vjosa Osmani gjatë vizitës në Turqi i kërkoi Presidentit Erdogan  mbështetje për antarësim të Kosovës në NATO , dhe pas disa ditësh  në Forumin Diplomatik të Antalisë në Turqi , Presidentja Osmani  u takua me sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, me kryeministrin shqiptar Edi Rama  si dhe me liderë të tjerë botëror, nga afro 80 shtete të botës, ka takuar dhe  ka diskutuar edhe me disa nga liderët e shteteve që nuk e njohin Kosovën. 

Pra këto janë agjenda të mirëfillta diplomatike ne shërbim te njohjeve te reja per Kosovën sikurse edhe në vizitat diplomatike shumë të suksesshme që Presidentja e Kosovës zhvillon në  të gjitha  organizmat dhe ne shtetet e fuqishme demokratike si me SHBA dhe me BE.

Nuk mund të krahasohet zonja Osmani as me paraardhësit e saj, dhe  po të kishin qenë në krye të Kosovës Osmani e Kurti, nuk do kishte pasur Fusnotë dhe as Marrëveshje për Bashkësi  komunash serbe , as Demakacioni që u bë me Malin e Zi dhe as projekt për coptimin e Kosovës. 

Nga Mehmet PRISHTINA/

NATO nuk pranon në mesin e vet shtete që u mungon strategjia mbrojtëse. Kosova si duket strategjinë e saj mbrojtëse e ka mbështet si tepër te KFOR-i dhe kjo ka lënë pasoja shumë në mendësinë e politikanëve të cilët ende mendojnë se për shtetin tonë do të luftojnë të tjerët.

Lufta në Ukrainë që erdhi si pasojë e invazionit rus, ka shkaktuar panik ndërkombëtar, kurse shtetet më të afërta kanë filluar ta ndiejnë këtë krizë edhe më tepër.Ka parashikime nga më të ndryshmet mbi mundësinë e përhapjes së kësaj krize edhe në vendet tjera, duke e përmendur shpesh edhe Ballkanin.Jepen disa skenarë të mundshëm se si kjo krizë mund të shpërndahet, por edhe pikat neuralgjike se ku mund të ketë ndonjë eskalim të situatës. Në të gjitha skenarët janë dy vatra të mundshme ku mund të ketë probleme si pasojë e përpjekjeve ruse për destabilizimin e Ballkanit. Përmendet BeH dhe Kosova.Kjo e fundit apostrofohet në kontekst të çështjeve të pazgjidhura me Serbinë e që mund të përdoren si pretekst për ndonjë aventurë të Beogradit.

Tani për tani jemi vetëm në sferën e spekulimeve e hamendësimeve, por do të gaboheshim rëndë nëse ato i neglizhojmë, sidomos kur kemi parasysh natyrën e konflikti në Ukrainë i cili si duket është gatuar që të përdoret si recetë edhe në vendet tjera. Kjo recetë është mjaft e preferuar në kuzhinën serbe të luftës psikologjike, e cila është e njohur me aftësinë e krijimit të situatave dramatike që do të shkonin në favor të estabilishmtint të Beogradit.

Serbia me vite bën përpjekje për ta destabiliztuar Kosovën dhe për ta paraqitur atë shtet jofunksional. Në emër të mbrojtjes së lirive dhe të drejtave të serbëve në Koovë, Serbia po mundohet të shpik lloj-lloj sajesash të cilat do të shërbenin më tepër si pyka në integritetin dhe sovranitetin e shtetit të Kosovës. Sajesa më e përfolur e Beogradit tash e disa vite është Bashkësia e komunave me shumicë serbe, një projekt ky që synon prishjen e kompaktësisë territorial të Kosovës dhe rrënimin e rendit kushtetues të saj.Me fjalë të tjera kjo është receta e njejtë që serbët përdorën në Bosnjë para se të formonin Republikën Serbe, një krijesë fantomë që paraqet rrezik permanent për prishjen e harmonisë së brendshme të shtetit të BeH i dizajnuar e Marrëveshjene Dejtonit.

Serbia, ngjashëm si Rusia, po i përdor pakicat serbe në shtet përreth si pykë shantazhi për të shtri sa më shumë hegjemoninë e vet. Ky skenar tash më po funksionon edhe në Ukrainë. Rusia fillimisht e aneksoi Krimenë në vitin 2014 dhe pastaj sponzorizoi destabilizimine të gjitha krahinave me popullatë ruse.Me këtë pretekst ajo e filloi edhe aventurën e saj ushtarake më 24 shkurt të këtij viti, në emër të një kauze false që asnjë njeri normal në botë nuk beson.

Tani kur Ukraina po dëshmon se është një shtet me kapacitete jot ë pakta rezustzese ndaj ivazionit rus, shtrohet pyetja se sip o sillemi ne si Kosovë kundrejt kësaj krize dhe refleksioneve të kësaj krize në një hapësirë më të gjerë.

Nëse i ndjekim me vëmendje deklaratat e zyrtarëve të lartë të Kosovës, do të shohim se ata janë për çdo ditë në kontakt me mediat e huaja dhe vendore, me diplomatëte huaj, me ç’rast po shprehin opinionet e tyre lidhur me krizën në Ukrainë. Në këto deklarime publike po vërejmë dy dikurse publike të zyrtarëve të lartë të Koovës: në njërën anë paralajmërohet rreziku i destabilizimit që mund të vjen nga Serbia, kurse në anën tjetër vazhdimisht përmendet NATO, gjegjësisht KFOR-i, si garancë e ruajtjës së stabilitetit të Kosovës. Por nuk përmendet kurrfarë strategjie e jona kombëtare!

Për pasojë, a mjaftojnë këto diskurse zyrtare për ta qetësuar qytetarin e thjeshtë nga mundësia e agresionit serb mbi Koasovën?

Nëse gjykojmë me kokë të ftoftë, do të thoshim se kjo nuk mjafton.Pikë së pari, Qeveria, Presidenca, Parlamenti ende nuk e kanë krijuar një këshill koordinues me të gjithë faktorët politik, institucional e shoqëror, përfshi edhe diplomat tanë në shtetet e huaja, ku do të projektohej një plan emergjent si përgjigje ndaj kanosjeve të jashtme. Ende institucionet qeveritare dhe opozita bashkë me shoqërinë civile funksionojnë si dy reparte të ndara që nuk kanë  ndonjë pikëtakim. Kjo po ndodhë në kohën kur psikoza e luftës ka prekur edhe logikën tregtare të matrapazëve të cilët ideal të vetëm kanë përfitimin në kohë krizash përms fryerjes së çmimeve.

Kosova nuk e ka luksin të sillet e papërgatitur ndaj kësaj krize, sidomos kur kemi parasysh se si shoqëri kemi dalë jo moti nga një luftë me pasoja të rënda e që do të duhej të na jepte mësim se si të sillemi në situata të ngjashme. Nëse gjatë luftës së Kosovës nuk ishim të përfshirë të gjithë në betejat e UÇK-së, këtë mund ta bëjmë tani duke formuar një front të vetëm që do të ishte përgjigje ndaj përpjekjeve të jashtme destabilizuese. Ky front duhet të fillojë që nga Presidentja, e cila duhet të ketë më shumë kujdes me vokabularin politik që përdor kundrejt zhvillimeve në Ukrainë, pastaj me Kryeministrin, i cili duhet të jetë më bashkëpunues me opozitën, me kryetarët e komunave dhe me shoqërinë civile në aktivizimin e të gjitha resurseve njerëzore e materiale.

Po jetojmë në një kohë kur rendi i botëror po përjeton atentat nga aventurat militariste të Putinit.Për rrjedhojë janë më se të arsyeshme edhe deklaratat e diplomatëve të huaj të cilët i frigohen shtrirjes së konfliktit edhe në Ballkan. Në këtë kontekst edhe i dërguari i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, ka thënë se Perëndimi nuk duhet të lejojë Rusinë që të përdorë luftën e saj në Ukrainë për të penguar përparimin e shteteve në Ballkanin Perëndimor.

“Rusia nuk është duke synuar interesat më të mira të këtyre shteteve.Ekonomitë tuaja janë të lidhura në Evropë.Partnerët më të mëdhenj tregtarë dhe investitorët janë në Bashkimin Evropian.Le ta shfrytëzojmë këtë krizë për të siguruar gjeneratat e së ardhmes në Ballkanin Perëndimor që të jetojnë në shtetet e integruara plotësisht në Bashkimin Evropian dhe në një Evropë të lirë dhe në paqe”.

Escobar ka theksuar se Shtetet e Bashkuara dëshirojnë të jenë partnere të këtij rajoni dhe joratësisht ka përmendur edhe Kosovën.

“Ne duhet të shfrytëzojmë këtë shembull për të dyfishuar përpjekjet për të arritur marrëveshje kompromisi në mes të Kosovës dhe Serbisë dhe të ndalim veprime që kërcënojnë stabilitetin dhe përparimin në Bosnje-Hercegovinë”.

Ndërkaq ish-zëdhënësi i NATO-s gjatë periudhës së luftës në Kosovë, Jamie Shea e ka vlerësuar faktin që Kosova, për dallim nga Serbia, është rreshtuar në anën e shteteve evropiane, duke i vendosur sanksione Rusisë. Ai thotë se anëtarësimi i Kosovës në NATO është i mundshëm, ndonëse, sipas tij, fillimisht duhet zgjidhur çështjen e mosnjohjes nga katër vende anëtare të Aleancës Veri-Atlantike.
“Do të kërkojë që ta destabilizojë të gjithë Evropën”, ka thënë ajo, duke iu referuar Rusisë dhe duke shtuar se kjo e fundit mund të shfrytëzojë Serbinë për të cënuar vlerat demokratike.

Por, Kosova ,megjithatë duhet ta ketë rolin e vet dominues në krijimin e një klime të mirëbesimit të brendshëm në mënyrë që fronti të jetë i përbashkët. Sepse nëse vazhdojmë të siellmi kështu duke vepruar pa ndonjë koncept të mirëfillt shtetëror, si përgjigje ndaj situatave emergjente dhe konfliktuoze, atëherë në sytë e botës do të lëmë përshtypje se nuk jemi një shtet i denjë për të qenë anëtar i NATO-s, një kërkesë kjo që po riaktualizohet shumë kohët e fundit. NATO nuk pranon në mesin e vet shtete që u mungon strategjia mbrojtëse. Kosova si duket strategjinë e saj mbrojtëse e ka mbështet si tepër te KFOR-i dhe kjo ka lënë shumë pasoja në mendësinë epolitikanëve  të cilët ende mendojnë se për shtetin tonë do të luftojnë të tjerët.

Prishtinë, 12 mars 2022

Leonora Laçi/

Rasti Ukrainës është një shembull dëshmues se sa të rrezikuar jemi dhe të pasigurt në shekullin që jetojmë. Rasti Ukrainës me solli ndermend krimet e serbve ndaj Bosnjes e ndaj Kosovës, më solli ndërmend masakrat që janë zhvilluar ndaj popullit shqiptar ndër shekuj.
Një libërth që u botua në këtë kohë nën përkujdesen e prof.dr.Nusret Pllana, Msc.Agim Alickaj na sjell ndermend ngjarjet aktuale të ngjashme me ato të së kaluarës jo shumë të largët që populli shqiptar i Kosovës perjetoi në token e vet.
Një libër që dëshmon me fakte me anë të fotove Gjenocidin dy shekullor serb ndaj shqiptarëve 1844-1999 e ndarë mjaft mirë në pesë etapa. Etapa parë 1844-1912, etapa dytë 1912-1914, etapa tretë 1918-1941, etapa katërt 1945-1966, etapa e pestë 1989-1999.
Një botim i vogël por që njeh çdo kend me krimet e serbve ndaj shqiptarve në periudha të ndryshme. Krimet e serbve ndaj shqiptarve s’kanë qenë të njëtrajtshme, kanë pasur luhatje kushtëzuar nga udhëheqësja dhe politika e asaj udhëheqje për asimilimin e popujve të tjerë, duke mos gjetur terren tek shqiptarët kanë gjetur si zgjidhjen më të mirë zhdukjen. Krimet e serbve ndaj shqiptarve kanë qenë të favorizuara nga politikat pro dhe kunder të ndërkombëtarve, sa më i përgjumur reagimi ndërkombëtar aq më i ashpër ka qënë dhunimi i të drejtave të shqiptarve nën thundren e pushtuesit sllav, dy luftërat botërore kanë qenë në favor të politikave asimiluese e gjenocidit serb ndaj shqiptarve dhe popujve të tjerë, por dhe krizat politike dhe mungesa e vemendjes së duhur i ka drejtuar serbet drejt shtrengimit të lakut ndaj popullit shqiptar.
Gjithmonë ata kanë ndjekur politikën e “tatimit të pulsit”, mos reagimi ndërkombëtar për ta ka qenë miratim, një miratim i nënzëshëm. E njëjta gjë po përsëritet në Ukrainë nga Rusia.
Në këtë libërth shohim foto tronditëse të njerëzve të masakruar e të vrarë pa dallim moshe e gjinie, foto tronditëse që shërbejnë si dëshmi për babëzinë e perendimit se për hir të interesave gjeopolitike kanë lejuar të ndodhin masakra të tilla dhe ende po ndodhin dhe sot që unë po shkruaj këtë artikull, në një kohë tjetër në një vend tjetër. Perendimi nuk duhet ta lejoi cenimin e lirisë, integritetit territorial, ne sot nuk duhet të flasim me gjuhën e urrejtjes ndaj kombëve të tjera, të drejtat e njeriut po shkelen në emër të një lirie inekzistente. Asnjë popull nuk e do thundren e pushtuesit aq më pak Ukraina e meriton fatin që ka sot, populli civil nuk ka kërkuar çlirim, nuk ka kërkuar luftë, çdo popull meriton të jetoi i lirë dhe i pavarur. Sot ne duhet të punojmë që të zbusim gjakrat dhe të ulim tensionet, lufta nuk ka fitues, lufta sjell shkatërrim dhe dëmë ekonomike, sjell trauma ndër civil, sjell humbje jetë njerëzish të pafajshëm, sjell shkatërrim të identitetit historik kombëtar, sjell pasoja që duhen shumë vite që brezi aktual t’i superojë.
Por ne s’duhet asnjëherë të harrojmë shembujt e ngjashëm nga e kaluara dhe duhet të kishim marr mësim nga ajo e kaluar jo shumë e largët si gjenocidi në Kosovë e Bosnje.
Ky libër “Never forget”! -Mos harro kurrë! – The serbian genocide on albanians 1844-1999 i shërben atyre që harrojnë, i duhet diplomacisë ndërkombëtare që të parandalojnë një gjenocid të mundshëm në Ukrainë. I shërben historiografisë si fakt historik. I shërben fëmijeve tanë, i shërben brezave të ardhshëm që ajo çfarë ka ndodhur nuk duhet të harrohet por kjo nuk duhet të na mbush me urrejtje për hakmarrjet e nga të përsekutar në persekutor.