Nga Jahja LLUKA/
Një shekull robëri nuk arriti ta shuaj etjen e një populli shqiponjash që të zgjidhin krahët e tyre nga regjimi serbo -sllavë. Kombe dhe popuj janë shuar, janë harruar gjuhë e kultura, duke mos i qëndruar vuajtjeve dhe torturave. Fatin i tillë e patëm dhe ne por me një dallim, sepse në vuajtet e mëdha, kombi ynë nuk u shua por u rritë. Një dhimbje shekullore u shenjtërua në forcë edhe atëherë kur këmbanat binin në melodinë e qyqeve. Në çaste kritike kur gjithë skenaret e historisë dhe rrethanave botërore shkruheshin me gjakun tonë, një energji thyente ligjet duke i dhënë goditje të keqes që haptas donte të përbijë gjithçka shqiptare. Një frymë mençurie dhe atdhedashurie na mbajti edhe atëherë kur çasti vinte rrëmbyeshëm duke na e mohuar vet ekzistencën. Me 2 Korrik 1990, Kosova ishte para një faze kritike dhe jo vetëm sikurse asgjë nuk mjaftonte për ti shtruar zullumin një populli që pikonte gjak. Duhej guxim dhe mprehtësi për të marrë vendime që kushtonin me jetë. Duhej sakrificë për të çelur derën e s’ë ardhmes e cila nuk shihej në horizont sepse një sistemi të madh sikur ai i ish -Jugosllavisë, kishin filluar ti dridhen themelet. Fati i shqiptarëve të Kosovës matej si një fije e hollë peri e cila nëse këputej do sillte pasoja të hidhuna për Ballkanin dhe Evropën. Për ta filluar një lëvizje dhe për të marrë fatin -e një populli mbi supe duhej guxim i rrallë, urtësi dhe saktificë deri në vetëflijim. Delegatët e atëhershëm të Kuvendit të Kosovës ishin të vetëdijshëm për rrethanat në të cilat gjendeshin e që kishte vetëm dy mundësi : heshtje përballë fatkeqsive të regjimit serb apo lëvizje revolucionare e cila poashtu do të ngjizte dhe të tjera pasoja, faturën e të cilave do e paguanin shqiptarët. Me gjithë këtë guximi për të miratuar publikisht Deklaratën Kushtetuese, me të cilën Kosova u shpallë njësi e veçantë në kuadër të federatës jugosllave, paraqet një akt sublim. Dy muaj më pas me 7 shtator të njejtët delegatë nxorën aktin më të lartë juridik -Kushtetutën e Republikës s’ë Kosovës, vendim ky që formalisht i dha Kosovës statusin e Republikës. Këto ngjarje në historinë tonë më të re duhet trajtuar në mënyrë të veçantë, sepse pas tyre filluan lëvizjet e gjëra me karakter popullor të cilat kishin një synim të përbashkët “rrënimin e regjimit serbo-sllavë” deri në pavarësinë e Kosovës e cila ishte mohuar një shekull vuajtje, lotë, gjak e robni. Populli shqiptarë u tregua largpamës dhe I matur sepse ndryshe do ishte e pamundur të mbijetonin n’ato kohë.
