Prof.dr Skender ASANI/

Historia e një kombi ndërtohet mbi sakrificat dhe veprat e atyre që guxojnë të sfidojnë padrejtësinë, të ngrihen mbi interesat vetjake dhe të japin gjithçka për lirinë e popullit të tyre. Një nga këto figura të shquara të historisë shqiptare është Bajram Curri, një tribun popullor, luftëtar i paepur dhe një ikonë e rezistencës kombëtare. Ai ishte njeri i malit dhe i popullit, një strateg i lindur, i cili nuk u përkul kurrë para asnjë sundimi, qoftë ai i huaj apo vendas.

Në marsin e vitit 1925, Bajram Curri u gjet i rrethuar në një shpellë të Dragobisë, vendi që sot është shndërruar në një legjendë të qëndresës. I vetëm përballë forcave të Ahmet Zogut, ai zgjodhi vdekjen para dorëzimit, duke vulosur fatin e tij si një hero kombëtar. Një shekull më vonë, kujtesa për të mbetet e gjallë, duke na kujtuar se liria nuk dhurohet, por fitohet me mund dhe sakrificë.

Bajram Curri lindi në vitin 1862 në Gjakovë, në një familje me tradita të thella patriotike. I ati, Shaqir Curri, ishte një prijës i njohur, i cili ia ngulit të birit ndjenjën e fortë të përkatësisë kombëtare dhe urrejtjen për robërinë. Që në moshë të re, Bajram Curri u gjend në mesin e lëvizjeve patriotike të kohës, duke përqafuar idealin e një Shqipërie të lirë dhe të bashkuar.

Shekulli XIX dhe fillimi i shekullit XX ishin kohë të stuhishme për shqiptarët. Perandoria Osmane po shfaqte shenjat e dobësimit, ndërsa Fuqitë e Mëdha synonin ta ndanin Ballkanin sipas interesave të tyre, shpesh në kurriz të shqiptarëve. Në këtë sfond historik, Bajram Curri doli në ballë të lëvizjeve kombëtare. Ai u bë një nga figurat kyçe të Lidhjes së Prizrenit dhe më vonë i Lidhjes së Pejës, duke kërkuar me ngulm të drejtat e shqiptarëve dhe autonominë e trojeve të tyre.

Nuk ishte thjesht një burrë pushke, por edhe një njeri me vizion politik. Ai e kuptonte se fati i kombit nuk varej vetëm nga armët, por edhe nga uniteti dhe organizimi i shqiptarëve. Për këtë arsye, ai bashkëpunoi ngushtë me figura të tjera të mëdha të kohës, si Hasan Prishtina dhe Isa Boletini, për të ndërtuar themelet e një Shqipërie të lirë.

Kur më 28 nëntor 1912, Ismail Qemali ngriti flamurin në Vlorë, Bajram Curri ishte ndër ata që nuk e panë këtë akt si fundin e luftës, por si fillimin e një beteje të re. Pavarësia nuk ishte e garantuar; territoret shqiptare ishin të rrezikuara nga fqinjët që kërkonin copëtimin e Shqipërisë. Në këtë periudhë kritike, Bajram Curri u angazhua me gjithë fuqinë e tij për mbrojtjen e kufijve të Shqipërisë nga pushtimet serbe dhe malazeze.

Gjatë Luftës së Parë Botërore, ai nuk reshti së luftuari për çështjen shqiptare. Në kohën kur fuqitë e mëdha po ridizajnonin hartën e Europës, ai vazhdoi të mbështeste rezistencën shqiptare, duke luftuar për të ruajtur integritetin territorial të vendit.

Pas Luftës së Parë Botërore, Shqipëria u gjend përballë një realiteti të ri politik. Ahmet Zogu, një figurë ambicioze që synonte të vendoste një regjim të fortë qendror, u bë një nga kundërshtarët më të mëdhenj të Bajram Currit. Për Currin, Zogu nuk ishte thjesht një rival politik, por një njeri që rrezikonte idealin e një Shqipërie demokratike dhe të lirë nga ndikimi i jashtëm.

Kundërshtimi ndaj Zogut e vendosi Bajram Currin në një pozitë të vështirë. Ai organizoi disa kryengritje në veri të Shqipërisë, por forcat qeveritare, të mbështetura nga fuqitë e huaja, e ndoqën pa mëshirë. Në mars të vitit 1925, ai u detyrua të strehohej në një shpellë në Dragobi, ku u rrethua nga forcat e Ahmet Zogut.

Historia tregon se, përballë mundësisë së kapjes, ai zgjodhi vetëvrasjen, duke mos lejuar që armiku ta poshtëronte. Kjo vdekje tragjike e vulosi figurën e tij si një hero të vërtetë kombëtar, i cili nuk pranoi kurrë të dorëzohej.

Vdekja e Bajram Currit nuk ishte vetëm fundi i një njeriu, por edhe shuajtja e një epoke të tërë të rezistencës së armatosur shqiptare në Kosovë. Ai ishte një nga figurat kryesore që mbajti gjallë luftën për çlirimin e trojeve shqiptare nga sundimi i huaj. Me rënien e tij, u shua edhe shpresa për një kundërshtim të organizuar të pushtimit jugosllav në Kosovë, pasi mungesa e një udhëheqësi të tillë bëri që lëvizjet e mëtejshme të mos kishin të njëjtën forcë dhe drejtim. Për dekada më pas, shqiptarët në Kosovë u detyruan të kalonin nga një rezistencë e hapur në një luftë të gjatë politike dhe kulturore për të mbajtur gjallë identitetin e tyre kombëtar.

Sot, një shekull pas vdekjes së tij, emri i Bajram Currit vazhdon të mbetet një simbol i qëndresës dhe i lirisë. Qyteti Bajram Curri, qendra e Tropojës, mban me krenari emrin e tij, ndërsa historia e tij mësohet në shkolla si një shembull i sakrificës për atdheun.

Por më e rëndësishmja është se ideali i tij mbetet i gjallë. Në një kohë kur sfidat e kombit shqiptar nuk kanë përfunduar ende, fryma e Bajram Currit na kujton se liria kërkon përkushtim, guxim dhe sakrificë. Ai është një nga ata burra që nuk vdesin kurrë, sepse vazhdojnë të jetojnë në zemrat e një populli që nuk harron bijtë e tij më të mirë.

Figura e Bajram Currit është një testament i pathyeshmërisë shqiptare. Ai ishte një njeri që e kuptoi se liria nuk mund të blihet me fjalë, por duhet të fitohet me gjak dhe vendosmëri. Sot, 100 vjet pas rënies së tij, ai mbetet një frymëzim për të gjithë ata që besojnë në idealet e lirisë dhe të drejtësisë. Historia e tij na mëson se, edhe në kohët më të errëta, drita e atdhedashurisë nuk shuhet kurrë, por mbetet një fener që ndriçon rrugën e brezave të ardhshëm.

Prof.Dr.Fejzulla BERISHA/

Kosova ka pasur momente kur ka aplikuar diplomaci aktive dhe ka arritur sukses, por ka pasur edhe shumë raste ku diplomacia pasive ka shkaktuar humbje strategjike. Kjo analizë do të ilustrohet me raste konkrete, duke treguar se si veprimet ose mungesa e tyre kanë ndikuar në pozicionin ndërkombëtar të Kosovës.

I. RASTE KONKRETE KU DIPLOMACIA AKTIVE SOLLI SUKSESE

1. Pavarësia e Kosovës (2008) – Diplomaci Aktive

Pavarësia e Kosovës më 17 shkurt 2008 nuk do të kishte qenë e mundur pa një diplomaci të fuqishme dhe lobim të organizuar.

Lobimi intensiv në SHBA dhe BE – Në vitet 2005-2007, udhëheqësit kosovarë si Hashim Thaçi, Fatmir Sejdiu dhe liderë të tjerë politikë ishin të angazhuar në lobim të fuqishëm në Uashington dhe Bruksel, duke siguruar njohje të shpejtë nga vendet kyçe.

Partneriteti me SHBA-në dhe NATO-n – Përmes një strategjie të koordinuar me Departamentin e Shtetit Amerikan dhe BE-në, Kosova siguroi mbështetjen e fuqive perëndimore për shpalljen e pavarësisë.

Angazhimi i ekspertëve ndërkombëtarë – Grupi i Ahtisaarit përgatiti një plan të detajuar për pavarësinë, i cili u mbështet nga diplomacia kosovare.

Rezultati: Brenda disa muajve nga shpallja e pavarësisë, mbi 50 vende e njohën Kosovën, përfshirë SHBA, Gjermaninë, Francën dhe Mbretërinë e Bashkuar.

2. Opinioni Këshillues  i GJND-së për Pavarësinë e Kosovës (2010) – Diplomaci Aktive

Kur Serbia kërkoi opinionin këshillimor nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) mbi ligjshmërinë e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, Kosova dhe aleatët e saj perëndimorë ndoqën një strategji diplomatike shumë aktive për të siguruar një vendim në favor të Kosovës.

Përdorimi i argumenteve të forta ligjore nga ekspertët ndërkombëtarë dhe avokatët më të mirë në botë.

Mobilizimi i vendeve mike për të dorëzuar opinione të favorshme në GJND.

Koordinimi i vazhdueshëm me SHBA dhe BE për të ndikuar në vendimin përfundimtar.

Rezultati: Në korrik 2010, GJND konfirmoi se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk ishte në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare, duke i dhënë Kosovës një fitore të madhe diplomatike.

II. RASTE KONKRETE KU DIPLOMACIA PASIVE DËSHTOI

1. Çështja e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe – Diplomaci Pasive

Prej vitit 2013, Kosova ka pasur një qasje të paqartë dhe shpesh pasive ndaj çështjes së Asociacionit të Komunave Serbe.

Nënshkrimi i marrëveshjeve pa kushte të forta – Në vitin 2013 dhe 2015, Kosova nënshkroi marrëveshje për Asociacionin pa pasur një strategji të qartë se si do të implementohej në mënyrë që të mos rrezikonte funksionalitetin e shtetit.

Mungesa e një plani alternativ për zbatimin e marrëveshjes – Në vend që të propozonte një model të balancuar, Kosova ka lënë hapësirë që Serbia ta përdorë këtë çështje për të bllokuar integrimin ndërkombëtar të Kosovës.

Dështimi për të ndikuar në qasjen e aleatëve perëndimorë – Në vend që të bindte SHBA dhe BE për një model më të favorshëm, Kosova ka mbetur në pozicion mbrojtës, ndërsa Serbia e ka shfrytëzuar Asociacionin si mjet presioni diplomatik.

Rezultati: Sot, Kosova përballet me presion të madh ndërkombëtar për të zbatuar Asociacionin, ndërsa Serbia ka arritur të shfrytëzojë këtë çështje për të vonuar anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare.

2. Pengesat në Anëtarësimin në Këshillin e Evropës (2023-2024) – Diplomaci Pasive

Në vitin 2023, Kosova aplikoi për anëtarësim në Këshillin e Evropës, por për shkak të diplomacisë së dobët nuk arriti të marrë mbështetjen e nevojshme.

Lobim i pamjaftueshëm me vendet skeptike 

Përplasjet me BE-në dhe SHBA-në për çështjen e veriut të Kosovës, të cilat i dhanë Serbisë një justifikim për të lobuar kundër anëtarësimit të Kosovës.

Dështimi për të bindur vendet anëtare të Këshillit të Evropës për të mbështetur kandidaturën e Kosovës.

Rezultati: Kosova nuk u bë anëtare e Këshillit të Evropës në kohën e duhur dhe u përball me një vonesë të konsiderueshme në procesin e integrimit evropian.

3. Fushata e Çnjohjeve nga Serbia (2017-2024) – Diplomaci Pasive

Prej vitit 2017, Serbia ka zhvilluar një fushatë të fuqishme lobimi për të bindur vendet që e kishin njohur Kosovën ta tërhiqnin njohjen.

Kosova nuk zhvilloi një kundër-fushatë të organizuar për të parandaluar çnjohjet.

Nuk u krijua një rrjet i fuqishëm diplomatik në Afrikë, Azi dhe Amerikën Latine për të mbrojtur njohjet ekzistuese.

Lobimi në OKB dhe organizata të tjera ndërkombëtare ishte i dobët, duke i lënë hapësirë Serbisë të veprojë.

Rezultati: Më shumë se 15 vende e tërhoqën njohjen e Kosovës, duke e vështirësuar më tej pozitën ndërkombëtare të saj.

III. SI DUHET TË VEPROJË KOSOVA ME DIPLOMACI AKTIVE?

Lobim i drejtpërdrejtë dhe sistematik në SHBA dhe BE – Kosova duhet të krijojë një zyrë të fuqishme lobimi në Uashington dhe Bruksel për të ndikuar në vendimmarrjen ndërkombëtare.

Angazhim i vazhdueshëm me vendet skeptike – Në vend që të pranojë status quo-në, Kosova duhet të intensifikojë negociatat me vende si Spanja, Greqia dhe Rumania për njohje diplomatike.

Përgatiti Rafel Floqi/

Hapësira është teatër. Ndoshta spektaklet më dramatike që qeniet njerëzore do të vëzhgojnë ndonjëherë janë rezultat i vallëzimit të përjetshëm midis hënave, planetëve, yjeve dhe më shumë objekteve të kozmosit. Një shfaqje qielli afër shtëpisë do të shfaqet vonë në mbrëmjen e së enjtes, 13 mars dhe deri në orët e hershme të mëngjesit të 14 marsit. Kjo është kur të shfaqet një eklips hënor i ashtuquajtur “hëna e përgjakshme”, e dukshme në Amerikën Veriore dhe Jugore, në disa pjesë të Afrikës, Paqësorit dhe Evropës. Pra, çfarë e shkakton një eklips hënor, kur është koha më e mirë për ta parë këtë – dhe si e mori kjo dukuri atë emërtim të mrekullueshëm të hënës së përgjakur?

Ndërsa hëna rrotullohet rreth Tokës dhe Toka rrotullohet rreth Diellit, të tre trupat janë përgjithmonë në rrugën e njëri-tjetrit, duke bllokuar periodikisht pamjen nga njëri te tjetri. Kur hëna kalon midis Diellit dhe Tokës, siç ndodhi më 8 prill të kaluar, ndodh një eklips diellor, me diskun e hënës që bllokon diskun e diellit, duke hedhur një hije në planetin tonë.

Hëna është 400 herë më e vogël se dielli, që do të thotë se nuk duhet të ketë shumë ndikim në sasinë e dritës së diellit që arrin tek ne. Por në një pjesë të mrekullueshme të qetësisë kozmike, hëna është gjithashtu 400 herë më afër nesh, gjë që rezulton në disqet diellore dhe hënore që duken të jenë saktësisht të njëjtat përmasa në qiellin tonë, duke krijuar një përshtatje të përsosur, me vetëm koronën e diellit – ose zjarret – që shpërthejnë nga pas hënës gjatë eklipsit total.

Ndryshe nga një eklips total diellor, kur disku i diellit është plotësisht i nxirë, një hënë e eklipsuar nuk zhduket plotësisht nga qielli. Përkundrazi, ajo është ende e larë nga një dritë dielli që kalon pranë Tokës dhe, në mënyrë të konsiderueshme, përmes atmosferës së saj. Kjo ka një efekt dramatik në ngjyrën e hënës. Drita diellore përmban të gjitha ngjyrat e spektrit të dukshëm, por ndërsa arrin në atmosferën tonë, gjatësitë e valëve blu me frekuencë më të lartë shpërndahen – kjo është ajo që i jep qiellit tonë ngjyrën karakteristike. Gjatësia valore e kuqe dhe portokalli kalojnë menjëherë. Në rastin e një eklipsi hënor, kjo do të thotë se hëna është e larë me një shkëlqim të kuqërremtë – prandaj emërtimi i hënës së përgjakur.

Ka emra të tjerë për një hënë të plotë në këtë periudhë të vitit kur nuk po ndodh një eklips hënor. Sipas Almanakut të Farmerit të Vjetër, hëna e plotë e marsit quhet edhe hëna e krimbit – një emër që i atribuohet krimbave të tokës që zakonisht dalin nga toka në fillim të pranverës, ose larvave të brumbullit që dalin gjithashtu nga degët e pemëve në shkrirjen pas dimrit. Fiset vendase të Amerikës e kanë quajtur gjithashtu hënën e plotë të marsit Hëna e Shqiponjës, Hëna e Patës ose Hëna e Korbit që kthehet, duke paralajmëruar rishfaqjen e këtyre kafshëve në pranverë.

Cilido qoftë emri i hënës, pamja e saj duke rënë në hije këtë javë do t’ju bëjë të humbni pak gjumë. Sipas NASA-s, hëna fillimisht do të fillojë të lëvizë në hije në orën 23:57. EDT (8:57 p.m. PDT) më 13 mars. Eklipsi total fillon në orën 2:26 të mëngjesit. më 14 mars në bregun lindor (23:26 më 13 mars në perëndim) dhe zgjat pak më shumë se një orë. Nëse e kaloni këtë në gjumë, do të keni shanse të tjera. Rreth dy eklipse hënore ndodhin mesatarisht çdo vit. I ardhshmi do të ndodhë në shtator. 7, 2025 – megjithëse do t’i japë Amerikës një kalim, ndërsa do të jetë i dukshëm në pjesën më të madhe të pjesës tjetër të botës. Eklipsi tjetër hënor për të kaluar kontinentin tonë do të jetë më 26 qershor 2029. Qielli i natës, siç është zakon, do të vazhdojë të na shfaqë spektaklet e tij.

Prof.Dr.Fejzulla BERISHA/

Dita e Mësuesit, 7 Marsi, është një moment i veçantë reflektimi dhe mirënjohjeje për të gjithë ata që kanë përkushtuar jetën e tyre në edukimin dhe ndriçimin e mendjeve të reja. Mësuesi nuk është vetëm një transmetues i dijes, por një mentor, një udhërrëfyes dhe një model frymëzimi për brezat e ardhshëm.

Në historinë tonë kombëtare, roli i mësuesve ka qenë gjithmonë jetik. Që nga rilindësit tanë të mëdhenj si Sami Frashëri, Pashko Vasa dhe Ndre Mjeda, të cilët e panë arsimin si forcën kryesore për çlirimin e kombit, deri te pedagogët modernë që formojnë të rinjtë në universitete dhe shkolla, mësuesit kanë qenë themeli i çdo ndryshimi shoqëror dhe politik.

1. Shkolla e parë shqipe dhe sakrifica për arsimin kombëtar

Në 7 mars 1887, në Korçë, u hap shkolla e parë shqipe, një ngjarje historike që tregoi se arsimi në gjuhën amtare ishte një akt heroik. Mësuesit e asaj kohe, si Pandeli Sotiri, Petro Nini Luarasi dhe Aleksandër Xhuvani, përballuan persekutimin osman dhe sakrifikuan gjithçka për të mbajtur gjallë dritën e dijes.

2. Mësuesit në kohët e vështira të luftës dhe diktaturës

Gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe më pas në periudhën e diktaturës komuniste, mësuesit shqiptarë shpesh u përballën me sfida të mëdha. Mësuesi Sali Nivica, një patriot dhe edukator i shquar, u ekzekutua për idetë e tij kombëtare. Në regjimin komunist, shumë mësues e gjetën veten mes dilemës për të edukuar të rinjtë me vlera të larta apo për t’iu nënshtruar ideologjisë së kohës.

3. Roli i Mësuesve në periudhën e Pavarësisë së Kosovës

Në Kosovë, gjatë viteve ‘90, kur Serbia mbylli shkollat dhe institucionet arsimore shqiptare, mësuesit u kthyen në heronj të heshtur. Ata krijuan Sistemin Paralel të Arsimit Shqiptar, duke dhënë mësim në shtëpi private, xhami apo objekte të improvizuara, në kushte të vështira, shpeshherë pa paga dhe nën kërcënimin e regjimit serb. Një shembull i jashtëzakonshëm është Ukshin Hoti, i cili, përveçse profesor i shkëlqyer, u bë simbol i rezistencës intelektuale kundër shtypjes serbe.

4. Mësuesit në ditët e sotme – sfidat dhe përgjegjësitë

Në epokën moderne, roli i mësuesve mbetet i pazëvendësueshëm, pavarësisht sfidave që sjell globalizimi, teknologjia dhe ndryshimet sociale. Në një kohë kur informacioni është i pakufizuar, por shpesh i pafiltruar, mësuesi është ai që ndihmon të rinjtë të mendojnë kritikisht dhe të bëjnë dallimin mes së vërtetës dhe manipulimit.

Mirënjohja dhe Përgjegjësia për Mësuesit

Një shoqëri e zhvilluar matet nga mënyra se si trajton mësuesit e saj. Të gjithë ne, si nxënës, studentë, prindër dhe qytetarë, kemi një detyrim moral dhe institucional për të vlerësuar dhe mbështetur mësuesit tanë. Ata nuk formojnë vetëm profesionistë, por krijojnë qytetarë të ndërgjegjshëm dhe të përgatitur për të ardhmen.

Sot, më shumë se kurrë, duhet të reflektojmë mbi vlerën e arsimit dhe të bëjmë gjithçka që mësuesit të kenë kushtet dhe respektin që meritojnë. Një mësues i mirë nuk është thjesht një edukator, por një ndërtues i së ardhmes!

GËZUAR DITËN E MËSUESIT! RESPEKT PËR TË GJITHË ATA QË NDAJNË DIJEN DHE INSPIRIMIN!

Prof.Dr.Fejzulla BERISHA/

1.Kosova – Një Shtet me Status të Përcaktuar nga Rrethana unike

Që nga shpallja e pavarësisë më 17 shkurt 2008, Kosova ka ndërtuar një shtet funksional me institucione të konsoliduara, një kushtetutë demokratike dhe një qeverisje që synon integrimin euro-atlantik. Megjithatë, sovraniteti i saj i jashtëm mbetet i pjesshëm për shkak të pengesave politike dhe juridike ndërkombëta.

Në arenën ndërkombëtare, Kosova përfaqëson një rast sui generis, që nuk mund të krahasohet drejtpërdrejt me rastet e tjera të shteteve të reja. Kjo vjen si rezultat i disa faktorëve:

Ndërhyrja humanitare e NATO-s në vitin 1999, e cila ndaloi gjenocidin dhe spastrimin etnik nga Serbia.

Administrimi i përkohshëm nga OKB-ja përmes UNMIK-ut, duke krijuar një rrugë të mbikëqyrur drejt pavarësisë.

Deklarata e Pavarësisë e vitit 2008, e cila u mbështet nga fuqitë kryesore perëndimore dhe u konfirmua si e ligjshme nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) në vitin 2010.

Pavarësia pa një marrëveshje me shtetin amë (Serbinë), duke krijuar një precedent të veçantë në të drejtën ndërkombëtare.

Megjithatë, sfidat për një sovranitet të plotë mbeten ende të mëdha. Kosova duhet të përshpejtojë integrimin në OKB, NATO dhe BE për të siguruar njohje të plotë dhe stabilitet të qëndrueshëm.

2. Kosova në OKB: Një Anëtarësim i Vështirë, por i Domosdoshëm

2.1. Pse Kosova nuk është ende anëtare e OKB-së?

Anëtarësimi në OKB është një nga sfidat kryesore të politikës së jashtme të Kosovës. Megjithëse mbi 100 vende e kanë njohur pavarësinë e saj, Kosova ende nuk është pranuar si anëtare e OKB-së për shkak të vetos së Rusisë dhe Kinës në Këshillin e Sigurimit.

Në OKB, një shtet i ri mund të pranohet vetëm nëse:

1. Aprovohet nga Këshilli i Sigurimit me të paktën 9 vota nga 15, pa asnjë veto nga pesë anëtarët e përhershëm (SHBA, Britania, Franca, Rusia, Kina).

2. Votimi në Asamblenë e Përgjithshme, ku duhen dy të tretat e votave të shteteve anëtare.

Rusia dhe Kina vazhdojnë ta kundërshtojnë anëtarësimin e Kosovës për arsye gjeopolitike. Rusia e sheh Kosovën si precedent për rajone separatiste si Osetia Jugore dhe Donbasi, ndërsa Kina shqetësohet për Tajvanin dhe Tibetin.

2.2. Strategjitë për Anëtarësimin në OKB

Kosova duhet të ndjekë disa rrugë strategjike për të siguruar njohjen në OKB:

Forcimi i aleancave me vendet që ende nuk e kanë njohur Kosovën, veçanërisht brenda BE-së, Afrikës dhe Amerikës Latine.

Lobimi për një rezolutë të re të Asamblesë së Përgjithshme që do të lejonte anëtarësimin e saj si “anëtare e veçantë” ose “observatore”, si Palestina dhe Vatikani.

Shtimi i presionit diplomatik ndaj Serbisë për të ndalur fushatën e saj të çnjohjeve.

Përdorimi i precedentëve ndërkombëtarë, si Sudani i Jugut, për të argumentuar se Kosova ka të drejtën e anëtarësimit në OKB.

Në këtë aspekt, SHBA dhe aleatët evropianë kanë një rol vendimtar për të shtyrë procesin në drejtimin e duhur.

3. NATO: Garancia e Sigurisë dhe Qëndrueshmërisë Afatgjatë

3.1. Pse Kosova duhet të bëhet anëtare e NATO-s?

Kosova ka nevojë për anëtarësim në NATO për disa arsye strategjike:

Garantimi i sigurisë kombëtare dhe mbrojtja nga kërcënimet e Serbisë dhe Rusisë.

Largimi i çdo mundësie të konfliktit të ardhshëm në rajon.

Rritja e fuqisë së saj diplomatike dhe strategjike në arenën ndërkombëtare.

Forcimi i Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) në standardet e NATO-s.

3.2. Hapat drejt Anëtarësimit në NATO

Thellimi i bashkëpunimit me Partneritetin për Paqe, duke ndjekur modelin e Malit të Zi dhe Maqedonisë së Veriut.

Sigurimi i njohjes nga të gjitha vendet anëtare të NATO-s.

Forcimi i marrëdhënieve me Turqinë, e cila mund të luajë një rol kyç në shtyrjen e procesit.

Investimi në infrastrukturën ushtarake dhe bashkëpunimi më i madh me ushtritë e NATO-s.

4. Bashkimi Evropian: Integrimi i Plotë dhe Njohja nga të Gjitha Vendet Anëtare

4.1. Pse Kosova nuk ka statusin e vendit kandidat?

Ndryshe nga vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor, Kosova ende nuk ka marrë statusin e vendit kandidat për BE për shkak të pesë vendeve mosnjohëse:

Spanja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Qiproja.

4.2. Strategjitë për Njohje nga BE

Përdorimi i procesit të zgjerimit të BE-së si një mundësi për të detyruar njohjen nga pesë shtetet e mbetura.

Angazhimi aktiv me Greqinë dhe Spanjën, të cilat janë më të hapura ndaj ndryshimit të qëndrimit.

Mbështetja e fuqishme nga SHBA për të ndikuar në njohjen e Kosovës nga të gjitha vendet anëtare të BE-së.

Anëtarësimi në BE është një prioritet për Kosovën, pasi siguron zhvillim ekonomik, investime dhe stabilitet politik afatgjatë.

5.Një Proces i Domosdoshëm për Shtetësinë e Plotë

Kosova nuk mund të mbetet në një status të paqartë në arenën ndërkombëtare. Për të siguruar sovranitet të plotë, duhet të përshpejtojë anëtarësimin në OKB, NATO dhe BE. Pa sovranitet të jashtëm të plotë, pavarësia e Kosovës mbetet e cënueshme dhe e ekspozuar ndaj rreziqeve gjeopolitike.

Prandaj, veprimi diplomatik duhet të jetë më i fuqishëm se kurrë për të realizuar objektivin madhor: një Kosovë plotësisht sovrane dhe e integruar në sistemin ndërkombëtar.