Komente – Page 68 – Dielli

Masakra e Manastirit sipas një dokumenti të kohës

August 2, 2023 by s p

Gëzim Zilja/

Në mesditën e 9 gushtit të vitit 1830, në një kohë të shkurtër u vranë me pabesi rreth 500 fisnikë feudalë së bashku me trimat e tyre, në vendin e quajtur Dovlexhik në afërsi të urës që lidh rrugën e vjetër të Manastirit me rrugën e re, që vjen nga Përlepi. Lëndina u skuq me gjak të pastër finikësh shqiptarë ashtu si qindra vjet me rradhë toka shqiptare nën sundimin turk. Ajo që të bën përshtypje veç egërsisë dhe pabesisë turke është sesi arrinte të ripërtërihej, e të nxirte parreshtur komandantë e luftëtarë kjo rracë e pamposhtur shqiptare. Masakra e Mananstirit me shfarosjen e një numri të madh kapedanësh të shquar shqiptarë ndikoi në vonesën e themelimit të një Shqipërie të pavarur shumë më herët se viti 1912. Luftërat e shqiptarëve do të vazhdonin e do të merrnin hov me kryengritjet e famshme gjatë viteve 1833-1847 të drejtuara nga Tafil Buzi, Zylyftar Poda, Balil Nezha, Abdyl Bej Koka, Shahin Delvina, Çelo Picari, Zenel Gjonleka, Rrapo Hekali, Hodo Aliu, Cane Miftari, etj, e do të kulmonin me Lidhjen e Prizrenit e Shpalljen e Pavarësisë.AMI BOUE’ (1794-1881) anëtar i pothuaj gjithë akademive europiane të kohës, njihet si studiues, i historisë, zakoneve e traditave të popujve ballkanas dhe më gjerë. Më 1836, gjashtë vjet pas Masakrës së Manastirit ndodhet duke udhëtuar nëpër Shqipëri. Midis shumë të dhënave historike, gjeografike, gjeologjike zakoneve, mënyrës së organizimit të shqiptarëve nën Turqinë etj, ai shkruan edhe për Masakrën e Manstirit. Këto shënime i boton në Paris më 1840, në librin “Shqipëria, në Turqinë europiane,” shtypur në 2011 në gjuhën shqipe nga nga shtëpia botuese “Plejad.” Në librin e mësipërm (faqe 64) ai shkruan për Masakrën e Manastirit: “… Bejlerët e përkëdhelur nga bashkëatdhetarët si dhe nga Veziri i Madh, i tërhoqën shqiptarët në Manastir me preteksin e një feste ushtarake. Të shoqëruar nga 500 luftëtarë ata u pritën dhe u trajtuan në mënyrë të shkëlqyer; por ditën e festës ata i gjetën trupat ushtarake të rradhitura në kuadrat, ku aty nuk gjendej askush për t’i pritur. Asllan (Asllan Kuca) Beu e kuptoi menjëherë se ishin të humbur dhe thirri: “ Kaq e patëm” Këtyre fjalëve Veli (Veliko Jaçe) Beu iu përgjegj: “Kjo është mënyra e rregullt për të përshëndetur, ti mund t’ia mbathësh veçse për turpin tënd dhe timin.” Megjithatë Asllan Beu e shkëmbeu vendin me Veli Beun, para se të hynte në kuadrat. Sapo arritën sinjali për të hapur zjarr u dha, dhe nga kthina e Vezirit dhe kuadratet e ushtarëve shpërtheu një breshëri armësh i pasuar nga një sulm me bajoneta.Të gjithë u vranë me përjashtim të Asllan Beut, i cili mund të shpëtonte por e ndoqi dhe e kapi në një farë largësie nga Manastiri Chior (Qorr) Ibrahim Pasha, i cili e vrau. Kështu përfundoi në vitin 1930, në një mënyrë mizore ajka e fisnikëve shqiptarë…”

Disa përcaktime nga Ami Boue’ për shqiptarët

1.“Shqiptarët janë ndoshta raca më e bukur e Turqisë evropiane. Banorët e Shqipërisë, dhe më tepër akoma të Shqipërisë së Sipërme, kanë profilin si atë të ushtarëve romakë, që duken mbi disa harqe triumfi të perandorëve të parë. Mbase shqiptarët gjendeshin dhe midis luftëtarëve të Aleksandrit të Madh, të Pirros, të Teutës, të Gencit dhe të perandorëve romakë, sidomos të Dioklecianit, bashkëkombësi i tyre; se këta, zvicerianë të Orientit, kanë qenë kurdoherë gati të shërbejnë për të marrë të holla. Bota i përfytyron kurdoherë si ushtarë të dhënë fort shumë pas plaçkës dhe të këqinj, gjë që s’duket të jetë fare e vërtetë, si e rrëfen shëmbulla e bukur e mirditëve, të cilët më 1810 i refuzuan Ali Pashës të masakrojnë si kasapë kardhiqotët e mbyllur në një shtëpi me mur.

2. “Shqiptari e përbuz turkun, sepse veten e tij e shikon më të lart, më të mençëm, më të zgjuar…”

3. “Në fund edhe s’do harruar, se shqiptari është kurdoherë gati të marrë fenë e atij që e sundon dhe, sidomos në Epir, shumë veta mund të bëhen të krishterë por, sipas idesë fikse të malësorëve dhe të mirditëve, (mirditorëve. Shën,im) është pothuaj e sigurt që këta s’do t’i shtrohen kishës ortodokse”

*Asllan Beu me Veli bejnë

Në Mecov’ e bën benë

Në Manastir do të vemë

Të kërkojmë ylyfenë

Po s’na e dhanë me të mirë

Do të djegëm Manastirë

O Asllan o Veli

Ç’ju qan nëna në shtëpi

Oh të zestë djemt e mi

Ç’ju erth kuka në sini

28 korrik 1922 – 28 korrik 2023 – Gëzuar 101 vjetorin e marrëdhënieve diplomatike: Shqipëri – SHBA

July 29, 2023 by s p

Ambasador Flamur Gashi/

Marrëdhëniet diplomatike Shqipëri – SHBA janë vendosur më 28 korrik 1922, pak muaj pas përfundimit të Konferencës së Paqes në Paris, ku presidenti amerikan Widrow Wilson doli në krah të shqiptarëve.

Këto marrëdhënie patën një ndërprerje prej 52 vitesh gjatë regjimit komunist për t’u rivendosur sërish më 15 mars 1991 me përmbysjen e regjimit komunist dhe vendosjen e demokracisë në Shqipëri.

Ambasadori i parë amerikan në Tiranë ishte Ulysses Grant Smith, i cili e nisi misionin diplomatik më 4 dhjetor 1922. Ndërsa William Rajerson u bë ambasadori i parë amerikan pas rivendosjes së këtyre marrëdhënieve në 1991.

Ambasadori i parë shqiptar në Uashington DC ishte Faik Konica, i cili u emërua në këtë detyrë në vitin 1929 nga Mbreti i Shqipërisë Ahmet Zogu.

Zyrtari i parë i lartë i SHBA-së që vizitoi Shqipërinë, ishte Sekretari Amerikan i Shtetit James Baker i cili erdhi në Tiranë më 21 qershor 1991, 3 muaj pas rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike.

Presidenti i parë në detyrë i SHBA-së që vizitoi Shqipërinë ishte Presidenti George W. Bush, më 10 qershor 2007.

Vitin e kaluar, në kuadër të 100-vjetorit të marrëdhënieve diplomatike SHBA-Shqipëri dhe 15 vjetorit të vizitës së presidentit Bush në Tiranë, Këshilli i Ambasadorëve Shqiptarë (KASH) ka zhvilluar një konferencë me pjesëmarrje të personaliteteve diolomatike dhe politike, si dhe disa aktivitete të tjera ku është theksuar partneriteti i ngushtë mes dy vendeve dhe kombeve tona, si dhe është potencuar fuqishem se SHBA-të mbeten një nga aleatët strategjik dhe kryesor të Shqipërisë, Kosovës dhe kombit shqiptar në përgjithësi…

#JamShqiptar…

ALBANIA’S GOLGOTHA

July 29, 2023 by s p

Gjon Kadeli/

THE ATROCITIES COMMITTED BY SERBS DURING THE BALKAN WARS 1912-1913 COLLECTED BY LEO FREUNDLICH, WHICH WARE PUBLISHED IN VIENA AUSTRIA IN 1913

In the following pages are discribet, the horrific atrocities committed by the Serbs against Albanians. WER THE BLOD LUST OF THE SERBS The Daily Telegraph. During the marching through Albania, the Serbs, have not only treacherously executed unarmed Albanians, but in their awful savagery, they have also murdered difensless people woman, children, the elderly and even infants on their mothers bosom

THE ALBANIANS MUST BE EXTERMINATED

In regard to the news report that 300 Albanians from Luma, who carried no arms were shot i Prizren without legal proceeding, The Frankfurter Zeitung wrote this, “It seems that in this particular case, the Serbian troops are to be blamed for the carnage At the beginning of the war, we were openly told by Serbian officials “We shall exterminate the Alabanians Since the last fall Serbian troops crossed the border and occupied land inhabiteted by Albanians, one blood bath after another has been commited

GENOCIDE WAR

In an article published in the Kreuzzaitung, Professor Sshieeman declares in this article that Serbs are waging a war of genocide against the Albanians. They woodlike to exterminate this nation root and branches. The whar correspondent of the Danish newspaper Riget, Fritz Magunessen, describes as fallaws, the comportment of the Sers in regard of the Albanian population: The war making of the Serbs in Macedonia is characterized by a frightful slaughter of the Albanian population. The army is waging a horrible war of genocide. According to the declarations made by officers and soldiers 3000 Albanians were killed between Kumanovo Shkup and 8000 around Prishtina. In the district of Luma 27 villages were completely destroyed, and inhabitants including children . Women and children were literally wrapped in straw and burned alive before the eyes of their captivated fathers. Pregnant women were torn to pieces in a horrible way and the unborn child set on the bayonet. The wellkown journalist Johan Stadmuller said in connection with the war in the Ballcan that the Serbs, because of their behavior, somehow convey the impression that there is something demoniacal about them. In connelction with what happened during Albania’s Golgotha, it is important to mention alsaw what has written the British Anthropologist,, historian and journalist Mary Edith Durham. She spend many years in the Ballcans and knows the history of that area. In connection with the Balcan wars, she said the fallowing: The Serbs, once free from Turkish yoke, tried to impose upon other nations, be they Catholics or Moslems, a yoke which was much havier than that of the Turks. “No Turk” Wrote Miss Durham “ever treated Armeniens worse than did the Sers treated the Albanians ,in thew name of the Orthodox Church. According to Leo Freundlich 25000 Albanians lost their lives as a result of massacres commitet by the Serbs during the Balcan wars. However, experts assert that the number is much higher According to the French scholar Ami Boue, this figures give an idie, as to the extent of the Albanian genocide, which was achived with verious means, inconcciible in the twentieth century Europe.

Një jetë në shërbim të atdheut legjenda e kombit, Adem Demaçit

July 27, 2023 by s p

Shkruan: Mustafë Krasniqi/

Sot pesë vite që kur babai i lirisë së Kosovës, simboli i qëndresës shqiptare, luftëtari i paepur i fjalës së lirë, njeriu i pathyeshëm në përballje me çdo furtunë ishte legjenda e kombit, Baca Adem Demaçi. Adem Demaçi mbylli kapitullin e jetës në mes njerëzve të gjallë, duke u shndërrua në një engjëll i pavdekshëm, që mbeti frymëzues i rrugës së drejtë dhe inspirues për gjeneratat e ardhshme, se si duhet të jenë në shërbim të atdheut e të kombit.

Njeriu që i rezistoi kohës makabër, regjimit kriminal serbo-Jugosllav për 30 vite, njeriu i cili në asnjë kohë nuk u dëshpërua, por gjithmonë optimist, krenar e i fuqishëm në shërbim të kombit.

Si fëmijë kaloi shumë peripeci, në përballjen me varfërinë dhe regjimin, por asnjëherë nuk hoqi dorë nga ideali i lirisë, pavarësisë së Kosovës e për bashkim me shtetin amë – Shqipërinë dhe të drejtën e shkollimit, për të cilën falangat serbe ua mohonin këtë të drejtë shqiptarëve. Por dhe të drejtën për të jetuar të lirë, pa frikë në tokën e stërgjyshërve pellazgo-ilirë-shqiptarë.

Për idealet dhe atdhedashurinë e Demaçit, pushteti fashist serbo-jugosllav e burgosi për herë të parë, më 19 nëntor 1958, i cili në mars të vitit 1959 para Gjyqit të Qarkut në Prishtinës do të dalë hapur me kërkesën e tij, për bashkimin e Kosovës me Shqipëri, i cili për këto qëndrime u dënua me pesë vjet burg. Për të dytën herë Demaçi u burgos si kryetar i LRBSH, me pesëmbëdhjetë vjet burgim , por që i mbajti vetëm 10 vite dhe u lirua më 8 qershor 1974.

Demaçi për herën e tretë burgoset më 6 tetor 1975, me proces të montuar politik dhe dënohet me pesëmbëdhjetë vjet, i cili lirohet më 21 prill 1990. Gjithsejtë me 30 vjet burgim, vetëm për fjalën dhe mendimin e lirë, duke mbrojtur qëndrimin e së drejtës për bashkim me Shqipërinë.

Për qëndrimin e Demaçit Parlamente Evropian, më 4 dhjetor 1991, i ndan Çmimin Saharov. E më 1993, Klubi i Rektorëve Universitarë në Madrid i dha Çmimin Special për Paqe, kundër racizmit, ksenofobisë, për qëndrim paqësor e tolerant. Në shkurt të vitit 1994, pesë anëtarë të Parlamentit të Norvegjisë e kandiduan shkrimtarin Adem Demaçi për çmimin Nobel për letërsi. Më 14 dhjetor 1995 Adem Demaçit iu dorëzua Çmimi për të Drejtat e Njeriut nga Universiteti i Oslos.

Përpos që ishte Demaçi simbol i rezistencës, ai ishte edhe një krijues me vlera të mëdha letrare, i cili veprimtarinë e tij krijues e filloi në revistën letrare “Jeta e re”, që më 1958 kjo revistë ia botoi romanin e parë “Gjarpinjtë e gjakut” e , më pas romani u ribotua në Zvicë, Lublanë dhe në Prishtinë. Librat e Demaçit janë: “Kur Zoti harron” (vëllim me tregime) më 1990, “Vetëmohimin”(roman), më 1994, “Tung, vargu im”, Prishtinë, 2002, “Heli dhe Mimoza”, Prishtinë, 2006, “Dashuria kuantike e Filanit” Prishtinë, 2007 dhe “Shkrumbnajë e dashuri” (roman), Prishtinë 1912. Për bacën Adem janë shkruar edhe shumë libra, këngë, poezi, ndër to është edhe libri, “Lamtumirë Baca Adem” i botuar nga Shoqata e të Burgosurve Politikë të Kosovës, më 2018, nga autori Selatin Novosella.

Përpos rezistencës dhe krijimtarisë letrare, Adem Demaçi ishte kryetar i KLMDNJ-së në Prishtinë dhe njëri që iu dha zemër ushtarëve të UÇK-së, ishte edhe përfaqësuesi politik i UÇK-së. Ky vigan i trimërisë kurrë nuk hoqi dorë nga kërkesa e tij e arsyeshme për bashkimin e kombit. Shpesh, politika pacifiste është munduar ta zhvlerësojë qëndrimin e tij, por kurrë simboli i rezistencës nuk thye. Gjithmonë në mbrojtje të vlerave kombëtare, të atyre që kishin në shpirt bërjen e shtetit të lirë dhe të bashkuar. Pas lufte, shumëherë disa politikanë i quante si frikacakë, të cilët në periudhat më të vështira të atdheut, këta frikacakë ishin të gatshëm të jepnin gjithçka. Ishte kundër atyre që i fyenin ushtarët e lirisë, UÇK-në para dhe pas luftës. Ky vizionar i madh, sy patrembur dhe i ashpër ndaj atyre që interesin e karrierës e vënin para interesit kombëtar.

Sot e pesë vite mbushen kur Adem Demaçi u nda nga njerëzit me më të dashur, nga atdheu që shumë i dha dhe hyri në histori me veprimtarinë e tij sublime. Hyri si Simbol i Rezistencës shqiptare, luftëtar i paepur i së drejtës dhe i bashkimit kombëtar, por edhe si letrar e publicist i talentuar.

Demaçi do të kujtohet nga gjeneratat që do të vijnë pas me shembullin, sakrificën dhe punën e tij vetëmohuese, duke mos i mohuar të drejtën e asnjë komuniteti, por asnjëherë nuk është pajtuar që të shkelen të drejtat që u takojnë shqiptarëve, për bashkim kombëtar. Dhe, për këtë çdo herë e ka thënë hapur dhe i ka inspiruar politikanët dhe popullin, që nga e drejta e tyre të mos heqin dorë, por edhe të drejtat e asnjë komuniteti tjetër të mos cenohet.

Shembulli i Bacës Adem duhet të na shërbejë si forcë në mbrojtje të idealeve për atdhe e komb!

Lavdi veprës së Adem Demaçit!

Paradoksi i gjuhës

July 25, 2023 by s p

Astrit Lulushi/

A ka pasur ndonjëherë një lidhje midis egjiptianëve të lashtë dhe etruskëve?

Në një ditar të vitit 1806, deshifruesi i gurit te Rozetës, Jean-François Champollion shkroi:

“Jam zhytur totalisht në gjuhë, në monedha, në medalje, në monumente, në sarkofagë, në gjithçka që mund të gjej për etruskën. Pse? Sepse etruskët vijnë nga Egjipti.”

Qëndrime të tilla, sado mirë të dokumentuara, i sollën turp Champollionit në mbarë Evropën, ku evropianët me ngjyrë lëkure të hapur ishin ngritur në qeverisje nëpërmjet luftës. Të ishe me lëkurë të errët, ishte problematike për disa njerëz që ta pranojnë.

Bërja e një deklarate të tillë në vitet 1800 ishte afër kryerjes së herezisë, ndoshta duke u etiketuar si adhurues i djallit dhe mund të burgoseshe, vriteshe ose të dyja.

Pra, vetëm të flasësh për përzierje të tillë njerëzish ishte e papranueshme nga pikëpamja sociale, fetare (Kisha Katolike Romake dhe Kisha e Anglisë nga vitet 14 – 1800 ndihmuan për këtë, si një mjete i institucionalizuar).

Lidhur me ndarjen e Ham, Japeth dhe Shem – histori e trilluar për gjenetikën njerëzore ende e pranuar si e vërtetë nga shumë, është e lidhur drejtpërdrejt me krijimin dhe evoluimin e racizmit. Ta kundërshtoje mund të shkaktonte turp fjalë për fjalë nga Monarkia – në atë kohë nën udhëheqjen e Kishave.

Turpi (humbja e Hirit ose Çmimeve), mund të ishte po aq i thjeshtë sa edhe izolimi social ose profesional, me pak ose aspak mbështetje nga kolegët, ose personat aktualë të fokusuar në sulmin dhe diskreditimin e punës së bërë, megjithëse, vërtetuar ose provuar.

Champollion u turpërua para, gjatë dhe pasi kishte deshifruar me sukses Gurin e Rozetës – si në aspektin shoqëror ashtu edhe në atë profesional – dhe veçanërisht në aspektin fetar.

Me shpejtësi nga vitet 1800 erdhi konfirmimi gjuhësor i lidhjeve midis Egjiptianëve të Lashtë dhe Etruskëve deri në këtë epokë të tashme.

Profesori i Institutit të Arkeologjisë Austriake Manfred Bietak, i cili gjithashtu ka bërë punë për Arkeologjinë Britanike dhe Muzeun Britanik, ka punuar gjerësisht, duke gjetur dhe llogaritur të dhënat e Egjiptit të Lashtë.

Ai thotë se ka prova se që nga viti 7000 pes, egjiptianët e lashtë udhëtonin për tregti, duke përdorur forma të ndryshme të lidhura me shkrimin për komunikim me njerëz të ndryshëm.

Nëse do të donit të bënit tregti me dikë dhe aftësitë tuaja komunikuese ishin më të mira, a nuk do t’i ndihmonit ata me të cilët bënit tregti të komunikonin në mënyrë që të vazhdonin të bënit tregti mbi baza miqësore komunikimi?

Është kjo që lidh punën e Manfredit (Arkeologjia dhe Antropologjia) me Champollion (Arkeologjia dhe Antropologjia Gjuhësore):

Nga shumë studiues besohet se Raetët kanë folur, fillimisht të paktën, të ashtuquajturën “gjuhë raetiane”, një gjuhë e zhdukur e njohur vetëm nga një seri mbishkrimesh në një variant të alfabetit etrusk. Howard Hayes Scullard (1967), sugjeron që raetian ishte një gjuhë indo-evropiane, me lidhje me ilirishten dhe keltishten. Nga ana tjetër, raetian, zakonisht konsiderohet nga shumica e filologëve si e lidhur me etruskishten që e kanë cilësuar jo-indo-evropiane.