Kronike – Page 513 – Dielli

Lamtumirë Vinçenco Çeramit – gjeniu poliedrik

July 19, 2013 by dgreca

Nga Arjan Th. Kallço/

Lamtumira është fjala që na ndan me njerëzit tanë më të dashur. Fjalë e dhimbshme dhe plot peshë, sidomos kur të largohet përgjithmonë një mik i vërtetë me të cilin ke ecur në rrugën tënde të krijimtarisë, aq më shumë që ka qënë mësuesi yt i madh i jetës. Lamtumira është fjala e fundit që i ndan njerëzit që ndoshta njohjet i kanë patur të pakta, por sado të pakta t’i kenë patur, ka mbetur diçka në jetë që të rilidh me të. Por edhe ata që nuk e patën mundësinë që ta njohin nga afër, përsëri sado egoistë dhe nihilistë të tregohen, përsëri, herët a vonë, do të ndeshen me emrin dhe veprën e tij. E prej Çeramit na ka mbetur një pasuri e tërë letrare, kinematografike e skenike, kështu që do të kemi padiskutim momente të bukura ritakimi me të. Edhe për ne shqiptarët e përtejdetit do të ishte mirë që jo vetëm filmat, por edhe veprën e tij letrare ta njohim, duke e sjellë në gjuhën tonë. Kjo është detyra e përkthyesve dhe e shtëpive botuese që të mos ezitojnë, por të fillojnë nga puna qysh tani. Janë mbi 30 vepra të shkruara prej tij që presin të përkthehen, ose të paktën prej tyre disa nga kryeveprat të cilat e bënë të famshëm autorin më parë si shkrimtar e pastaj si skenograf. Besoj se në të gjithë atë përvojë ka gjithmonë leksione që duhen lexuar dhe mësuar, për secilin prej nesh.

Lindi në Romë në vitin 1940, shkrimtar, dramaturg, poet, skenograf. Në vitin 1976 botoi romanin e parë Një borgjez i vogël, i vogël; Prani e dashur 1978; Lamtumirë Lenin 1981; Djali prej xhami 1983; Lepuri 1988; Hipokriti 1991; Njerëzit 1993; Zoti ‘900 1994; Këshilla një shkrimtari të ri 1996; Takimi 2005; Jetë të gënjeshtra 2007.

“Desha ta falenderoja publikisht mikun Çerami, është një person shumë bujar, ëmbëlsia e tij të gjeg. E fuste dorën në xhep dhe nxirrte jashtë futrunë. Më ka mësuar shumë gjëra. Që në fillim më mësoi se frymëzimin e presin diletantët, të tjerët i përveshin mëngët dhe i futen punës. Më mësoi sintaksën, sintezën. Është një njeri që ia hap zemrën të gjitha enigmave dhe di t’i zgjidhë të gjitha ato. Po e përshëndet me fjalët e një poeti të madh: Vinçenco, mos rri e vështro, mos u shqetëso, nëse bien yjet, por shikoji që t’i mbash mend. E ardhmja sapo filloi” – u shpreh aktori i çmimit Oskar Beninji.

Kur i propozuan çmimin e merituar të karrierës, ai nuk shkoi vetë, ashtu si Benini dhe Piovani, të tre të bashkuar nga një lidhje dhe bashkëpunim mbi 20 vjeçar, por dhe nga përvoja magjike që i çoi deri tek Çmimi Oskar për filmin Jeta është e bukur. Në takimin me presidentin Napolitano vajza e vet lexoi mesazhin e të atit, duke e mbyllur me fjalët : Shpresa jonë, në errësirën në të cilën luftojmë është se më në fund shteti dhe ndërmarrjet private duhet të vendosin bashkë të investojnë për bukuritë e Italisë dhe të bëhen të vetëdijshëm se kultura, talenti, fantasia janë një burim real. Lidhja me Romën e shkrimtarit të njohur mbeti shumë e fortë, pasi ai lindi në zemrën e Italisë, të artit dhe kulturës. Ja si shprehet ai për qytetin e tij që aq shumë e deshi dhe e respektoi, pasi dhe vetë qyteti e deshi birin e vet: “Të gjitha librat e mi dhe romanet janë plot me qytetin e Romës. Në të gjitha vendet ku kam shkuar Roma më ka sugjeruar gjithmonë diçka që më pas e futa në shkrimet e mia”.

Shpesh kemi dëgjuar dhe shkruar se jeta e një njeriu të madh në fillesat e saj nuk ka qënë prej një gjeniu, përkundrazi të jepet përshtypja se nuk do ta lidhë asgjë me pasionet e jetës. Një ditë përgënjeshtrohen të gjitha dhe talenti i fshehur shpërthen fuqishëm dhe e ngre zërin e vet. Më pas është një punë e madhe që e kalit atë dhe e vë para provave të jetës, të profesionit dhe kulturës. Edhe Çerami është një prej atyre rasteve që ndoshta edhe vetë mësuesi i tij nuk e besonte, por surprizat në jetë nuk mbarojnë kurrë.

Një prej kujtimeve të para për të kur ishte nxënës e sjell një profesor : “Vinçencoja është shumë i drojtur, mbeti vitin e kaluar, se nuk u përgjigjej pyetjeve. Duhet ta kuptojmë, sepse ishte i sëmurë”. Ai profesor ishte 28 vjeçari Pier Paolo Pazolini që nuk ia doli që t’ia kthente fjalën Vinçencos së vogël, por në sajë të një teme : Një të dielë në mal, e ndihmoi të kuptonte se fjalët do të ishin më tej jeta e vet.

“Ishte një temë për friulianë, ku dija unë gjë për mallet? Kisha parë vetëm një, Terminilon dhe në verë”- thotë Cerami. E shpiku në përshkrimin e vet : Terminilo e shkatërruar nga orteqet dhe e banuar nga njeriu i urryer i borës. Druhej se e kishte tepruar, por Pazolinit i pëlqeu, e lexoi me zë në klasë. Sukses i madh.

“Më bëri përshtypje. Mezi pres të shkruaj një tjetër. Pa e ditur e zbulova letërsinë” – u shpreh autori. Më vonë Pasolini e mori si ndihmësregjisor në filmat e vet. Lidhjet me kinemanë vazhduan dhe romani i tij i parë, Një borgjez i vogël, i vogël, u bë film me aktorin Alberto Sordi. Ka shkruar për emrat e mëdhenj të kinematografisë italiane Belokio, Amelio, Bertoluci, Skola, Veronezi, Moniceli etj. Por Çerami ishte dhe poet. Epitafin e shkroi vetë në një prej poezive të tij të fundit : “Çdo mëngjes prej vetes më pëlqen e ardhmja e shkuar / dhe në mbrëmje qaj për të”. Kryebashkiaku Marino u shpreh se me vdekjen e tij, Roma humbi një mik. Vërtet një mik të dashur, në një dashuri ëndrrash midis Qytetit të përjetshëm dhe atij që me veprën e tij ia shtoi përjetësinë. Po e mbyll me fjalët e Beninjit, shenja e mirënjohjes më të ndjerë ndaj tij që vështirë se do të harrohet: “Pa të nuk do të kisha mundur as të ecja në muzikën e jetës. I detyrohem për gjithçka. Sot kemi një poet më pak në botë, një gjë që na bën të gjithëve më të trishtë”.

Prezenca e OSBE-së në Shqipëri me Kryetar të ri

July 17, 2013 by dgreca

Kryesia Ukrainase e OSBE-së ka njoftuar te merkuren se Ambasadori Florian Raunig nga Austria është emëruar Kryetari i ri i Prezencës së OSBE-së në Shqipëri, dhe zyrtarisht do të marrë detyrën në 1 Tetor 2013.Ambasadori Raunig ka lindur në vitin 1967 në Bazel të Zvicrës. Ai është një diplomat karriere dhe ka shërbyer më parë si Ambasador i Austrisë në Shqipëri dhe Mal të Zi. Ambasadori Raunig ka studiuar për shkenca politike, filozofi dhe drejtësi dhe është diplomuar pranë Universitetit të Vjenës. Flet rrjedhshëm gjuhët shqip, frëngjisht, anglisht dhe italisht. Është i martuar dhe ka dy vajza.

Raunig do të zëvendësojë në këtë post, ambasadorin e OSBE-së në detyrë, Eugen Wollfarth. Deri në Tetor 2013 kreun e OSBE-së në vendin tonë e mban Zëvendës Kryetari Robert Wilton(Kortezi TV Ora News)

Një banor i Brooklyn-it krijon një automjet “Transformers Truck – USA 1”

July 16, 2013 by dgreca

“Unë e kam mbaruar atë në 9/11, por ajo nuk ishte në këtë nivel që është sot”, thotë Figueroa. “Unë e solla atë në një nivel tjetër që nga atëherë. Në fillim, ajo dukej si një anije kozmike dhe tani ajo duket si një transformator.” Ajo është makinë e tipit auctioning dhe për të bërë para i kam vendosur një dizajn të ri, më ambicioz”thotë ai./

Nga BEQIR SINA, Brooklyn – New York/
WILLIAMSBURG BROOKLYN NYC: Akti tani ka krijuar një kamion të jashtëzakonshme hibrid me dy dyer të kontrollit automatik me hapje nga lart. Dritat janë të shkurtëra dhe largëta brenda dhe të jashtme – të teknologjisë LED . Ndërsa, pronari i saj e ka nxjerr automjetin që i ngjanë një “anije kozmike”, në një rrugë të Brooklinit – lagjen Williamsburg, dhe thotë se ajo “mund të jetë juaji në ankand për një çmim fillestar prej 250,000 dollar”. Pronari dhe krijuesi i kësaj “makine kozmike”, është një emigrant nga Puerto Rico, quhet Orlando Figueroa . Ai i rrethuar nga dhjetra kurreshtar, tregon se si ai arriti ta ndërtojë me duart e tij këtë lloj makine fantastike. Figueroa rrefen se kaloi katër vite në dizajnimin e automjetit të cilën ai e quan “USA 1”. Për ndërtimin e saj ai ka përdorur motorrin dhe konstruktin – shasinë me gjithë rrotat dhe mototrrin e një kamionçinë e tipi Chevy 1981 .

Ndërsa tregon se :”Kur isha i ri, kam pasur në ëndrrat e mia një makinë që do të fluturonëte, dhe kam jetuar gjithmon me endrrën e saj,” Figeuroa shton se “Ajo kishte dritat dhe aparatura me rreze lazer, format e raketës si krah, gjithçka duke emituar një transformator. Makina ime ” ishte si një qenie e gjallë” që unë isha brenda saj! Kështu që unë kur u rrita, kam programuar trurin tim për të krijuar atë, jo ndonjë program kompjutërikë. Kjo makinë nuk është njëjtë si kur ajo që mendoja kur unë isha një fëmijë, por kjo është e afërtë , në mendjen time, përvese nuk fluturonë. Me këtë kam mësuar veten se si të bëjë të gjithë këtë makinë. ”
Figueroa, i cili ka lindur në Porto Riko dhe tani banon në Williamsburg, një lagje tipike njujorkeze e banura nga emigrantët, kryesisht hebrenjët, latinët, polakët dhe kinezët, ka projektuar gjithashtu një kostum të veçantë i ngjashëm me ato të astronautëve për të shkuar me automjetin e tij. Ky kostum tha ai e ruan vozisitin 100 përqind nga çdo lloj aksidenti.

“Kur unë nisa për të vënë në jetë ëndrrën time për të projektuar ” USA 1 “, mendova se duhet të kem një kostum të sigurtë shoferi, shpjegon ai. “Kam kërkuar kopanime të video-game lojarave në video për të bërë një video për fëmijët të cilët janë të ngjashëm, si Captain America. Tani Por kjo makinë është për ankand dhe çmimi i parë është 250 mijë dollarë.

Ai rrëfehet sepse e ka vendosur këtë krijim fantastik në ankand. Figuroa, thotë “Unë kam nxjerr në ankand USA 1, sepse tani kam planet e tjera, për të ardhmen që unë dua të bëj. Unë dua të bëjë një motor robot që transformon për të mbrojtur shoferin – motoristin nëse ka një aksident. Unë kam nevojë për financat nga kjo që do të shesë për të u marrë me një motorrçiklet në një nivel tjetër. Kjo është e mundshme nëse Perëndia do të më ndihmojë në planet e mija. ” tha ai.
I pyetur se çfarë mendojnë policia e udhëtim e tij, e cila katër ulëse të qeta në pjesën e pasme, Figeuroa thotë, “Policia nuk më ka ndalur ndonjë herë për trafik. I vetmi rast kur më ka ndaluar policia ka qenë për të marrë fotografi, kur isha në Delaware. Atje një polic më ndaloi mua dhe lut mua për të ndjekur atë deri në rajonin e policisë. Kur shkuam në rajonin e poliicisë të gjithë policët ishin duke pritur jashtë për të marrë fotografi.”

Valë të nxehti mbi SHBA

July 16, 2013 by dgreca

New York, vala e të nxehtit hyn në ditën e dytë – temperaturat pritet të “fluturojne” deri në 96 -100 degrees -36 -40 grad celesius

Nga Beqir Sina/
NEW YORK CITY – Miliona njerëz, sidomos në gjithë pjesën verilindore të Shteteve të Bashkuara janë prekur nga temperatura të larta që shkuan mbi 36 gradë celsius dhe arritën nivele rekorde në shumë zona. Këto janë temperaturat më të larta në 18 vjetët e fundit.

Niveli i lartë i lagështisë bëri që nxehtësia të ndjehej si të ishte më shumë se 40 gradë celsius në New York dhe qytete të tjera, thonë njerëzit.Autoritet lokale paralajmëruan njerëzit të mënjanonin punën jashtë dhe të kërkonin vendstrehim me kondicionerë në se ishte e nevojshme. Ata thanë se vala e të nxehtit gjatë kësaj jave ka shkaktuar vdekjen e disa personave. Qytetarve u bëhet thirrje vazhdimisht të mënjëanoinë lëvizjet e panevosjshme jashtë.

Autoritetet njujorkeze njoftuan se këto janë ditët më të nxehtë të kësaj vere përvëluese, prandaj duhet të ruheni.Temperatura, është e lartë, e cila duket sikur të jetë 40 gradë celsius e lartë, është e lagësht dhe djegëse. Dhe këto janë vetëm dy ditët e para në këtë javë përvëluese, thonë metereologët. Njujorkezët janë mbërthyer rreth qytetit.Pothuajse shumicën e njerëzve i sheh këto ditë të kalojnë ditën në plazhet përreth bregut të oqeanit, ose në hapsirat veriore, në lumenjët dhe liqenet, parqet e shumta natyrore, dhe për rreth qytetit dhe në mes të qytetit parqet qendrore,Njerëz të tjerë frekuentojnë më shumë pishnat dhe vendet e tjera – ku temperatura nuk ka lëvizur asnjë shkallë nga ajo e fillm javës 96 gradë, sipas Shërbimit Kombëtar të Motit.
Nga vapa e madhe ka edhe shumë probleme me furnizimin 24 orë energjinë elektrike, mergjencat në qytet janë shtuar.

Enti i shërbimit të brendeshëm energjitkë tha se rreth 450 konsumatorë të kompanisë Con – Edison në qytetin e Queensit -New York, u zgjuan të martën në mëngjes pa energji elektrike, për shkak të ndërprejeres si pasojë e ngarkesës së lartë, sipas shërbimeve të kësaj kompanie, e cila po punon për rivendosjen e energjisë elektrike. Nderprerje – në rrjetin e shpërndarjes të energjisë elektrike ka pasur edhe në lagjet Maspeth, Xhamajkë, dhe Richmond Hill – po në Queens, ku më së shumti për shkak të ngarkesave linjat janë rrëzuar.

Temperaturat e larta që po mbretërojnë gjatë ditëve në fundit në New York, sipas autoriteteve lokale kanë shtuar numrin e pacientëve, të cilët kanë kërkuar ndihmë mjekësore në disa spitale të qytetit. Spitalet, si dhe Qendrat e Pleqve janë më të prekura nga emergjencat për shkak të temperaturave të larta. Sipas specialistëve të sinoptikës kjo javë pritet të jetë më e nxehta në bregedetin lindor të SHBA, në këto 20 vjetë
Temperaturat e larta po vazhdojnë, ndërsa mijëra njerëz kanë mbetur pa energji elektrike në disa zona ku ngarkesa thuhet është shumë e madhe.

Raportohet edhe për të vdekur në disa zona të bregut lindor të Shteteve të Bashkuara. Ndërkaq, Shërbimit Kombëtar të Motit thotë se pritet që temperaturat të bien gjatë fillimit të javës që vjen.Kjo ulje temperaturash mund të shoqërohet me shi.

Protesta ndaj vendimit në çështjen Zimmerman

July 15, 2013 by dgreca

Protesta paqësore, por të ngarkuara me emocione kanë shpërthyer në një numër qytetesh amerikane pasi një banor i Floridës u shpall i pafajshëm lidhur me akuzat për vrasje me paramendim dhe vrasje aksidentale, në gjyqin që pasoi vdekjen e një adoleshenti afrikano-amerikan vjet. Presidenti Barak Obama bëri thirrje për qetësi dje, pas shpalljes së vendimit. Në një deklaratë me shkrim, zoti Obama e cilëson vdekjen e adoleshentit Trayvon Martin një tragjedi si për familjen ashtu edhe për Amerikën. Por ai bëri thirrje për reflektim paqësor duke shtuar, “ne jemi një vend ku sundon ligji, dhe trupi gjykues e tha fjalën e tij”.
Vendimet gjyqësore në çështje të ngarkuara me ngjyrime racore kanë shkaktuar në disa raste protesta dhe trazira masive. Në vitin 1992 disa policë të Los Anxhelosit u shpallën të pafajshëm lidhur me akuzat për rrahjen e një afrikano-amerikani. Vendimi u pasua me protesta të dhunshme, akte vandalizmi, plaçkitje dhe kaos. Dhjetra vetë gjetën vdekjen, qindra të tjerë u plagosën dhe dëmet materiale kapën shumën 1 miliard dollarë.
Në dallim nga trazira të tilla, protestat pas shpalljes të pafajshëm të të akuzuarit George Zimmerman kanë qenë relativisht paqësore. Të shtunën në mbrëmje, trupi gjykues i përbërë nga gjashtë gra, deklaroi vendimin në një ndër proceset gjyqësore që tërhoqën vëmendjen më të madhe publike gjatë viteve të fundit:
Një ndër avokatët e familjes së 17-vjeçarit të vrarë Trayvon Martin, dha komente në programin Fox News Sunday. Darryl Parks e cilësoi si të pabesueshëm vendimin, por tha se familja Martin do që publiku të reagojë pa dhunë.
“Ky është vendimi i trupit gjykues. Ne e pranojmë vendimin, por nuk jemi dakord me të”.
Në vitin 2012, George Zimmerman, gjatë një patrullimi vullnetar të lagjes ku banonte, pa 17-vjeçarin Trayvon Martin duke ecur nëpër lagje. Të dy ata u ngacmuan me fjalë, gjë që çoi në ballafaqim, si rezultat ata u përleshën dhe incidenti përfundoi me vrasjen e adoleshentit nga Zimmerman.
Seanca gjyqësore nxori në pah dëshmi kundërthënëse lidhur me personin që ishte nismëtari i konfliktit dhe me pyetjen nëse Zimmerman kishte reaguar në vetëmbrojtje.
Anëtari i Komisionit të Senatit për Gjyqësorin, republikani Orrin Hatch u shpreh se u dha vendimi i duhur. Ai i bëri komentet në programin This Week:
“Nëse procesi bazohet mbi kushtin se duhet provuar fajësia përtej çdo dyshimi të arsyeshëm, duhet të pranojmë se kishte plot dyshime të arsyeshme lidhur me fajësinë apo pafajësinë e të pandehurit”.
Megjithëse është shpallur i pafajshëm në një gjykatë penale, Zimmerman mund të nxirret përsëri në gjyq, këtë radhë në një gjykatë civile nëse familja Martin ose Departamenti i Drejtësisë vendosin të ndjekin këtë pistë.(Kortezi: Michael Bowman)