Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, komunikim i Kosovës me gjithë botën

by

-Një nga ngjarjet më të rëndësishme kulturore dhe shkencore të Kosovës/
-Ajo që nuk e bëri që të mposhtet Kosova ishte gjuha shqipe/
-Pjesëmarrës të Seminarit edhe përfaqësuesit e arbneshëve të Zarës –Kroacisë/
Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 17 Gusht 2015/ Kanë mbërritur në Prishtinë, kryeqytetin e Republikës së Kosovës, më shumë se 100 studiues të albanologjisë në Seminarin XXXIV Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, i cili u hap solemnisht në ambientet universitare në ditën e sotme dhe zhvillohet deri në 28 gusht. Në hapje të Seminarit moren pjesë edhe presidentja e Republikës, Atifete Jahjaga, kryeministri Isa Mustafa, ambasadori i Shqipërisë në Kosovë, Qemal Minxhozi, si dhe përfaqësues të tjerë të institucioneve shtetërore, shkencore, kulturore e arsimore. Mes pjesëmarrëve, i nderuar e vlerësuar nga të gjithë, ishte themelues i Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, akademikët Idriz Ajeti, 98-vjeçar, i lindur në katundin Tupallë të Jabllanicës së Epërme – Luginë e Preshevës, në 26.VI.1917.
Kryeministri Mustafa e ka quajtur Seminarin ambasador shumë të rëndësishëm të komunikimit kulturor të Kosovës me botën, duke vlerësuar sidomos vazhdimësinë kohore të organizimit, dimensionin e hulumtimeve shkencore të gjuhës, letërsisë dhe kulturës shqiptare, si dhe përmasat dhe pjesëmarrjen e studiuesve nga mbarë bota.
“Seminari është bërë një nga ngjarjet më të rëndësishme kulturore dhe shkencore të Kosovës, dhe kjo si rezultat i vazhdimësisë kohore të organizimit, dimensionit të hulumtimeve shkencore të gjuhës, letërsisë dhe kulturës shqiptare, si dhe përmasave dhe pjesëmarrjes së studiuesve nga mbarë bota dhe të gjithë atyre që po e japin kontributin e tyre. Në të gjitha këto dekada të funksionimit të tij, Seminari ka promovuar shkencën dhe kulturën shqiptare, e së fundi është bërë një prej ambasadorëve shumë të rëndësishëm të komunikimit kulturor të Kosovës me gjithë botën”, theksoi Mustafa.
Për kontributin dhe mbështetjen e përhershme dhënë Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, kreu i qeverisë së Kosovës falënderoi shtetin shqiptar dhe ambasadorin e Shqipërisë Minxhozi, i cili poashtu në fjalën e tij theksoi dhe vlerësoi bashkëpunimet, përfshirë edhe Seminarin.
“Dëshiroj të falënderoj dhe të përkujtojmë me respektin më të thellë, të gjitha ata që kanë dhënë kontributin e tyre për këtë Seminar, studiuesit shqiptarë dhe studiuesit tjerë nga bota, që për shumë dekada, me punën e tyre, kanë kontribuar që gjuha, letërsia dhe kultura shqiptare të ndriçohet, të avancohet, dhe që vlerat shqiptare të shfaqen dhe të komunikohen ndërmjet nesh dhe me botën në përgjithësi”, u shpreh kryeministri kosovar Mustafa.
Ai theksoi edhe se, qeveria kosovare do të bëjë gjithçka që Kosova të jetë pjesë e rëndësishme e botës shumëkulturore.
“Prandaj, zhvillimet tona do ta qojnë përpara edhe këtë pjesë, si pjesë të integrimeve evropiane dhe integrimeve globale”, tha kryeministri Mustafa.
Ambasadori Republikës së Shqipërisë në Prishtinë, Qemal Minxhozi në fjalën e rastit theksoi rëndësinë e gjuhës në qëndresën e Kosovës karshi okupimit shumëvjeçar.
“Gjuha mbijetoi në një vend të okupuar mizorisht për dekada. Ajo që nuk e bëri që të mposhtet Kosova ishte gjuha shqipe. Dyzetë vjet, katër dekada gjuha jo vetëm që ka mbijetuar por është zhvilluar me një ritëm shumë të shpejtë”, tha ambasadori shqiptar Minxhozi.
Drejtori i Seminarit Rrahman Paçarizi, ka kërkuar nga institucionet vendore që të njohin dhe pranojnë rezultatet e punës hulumtuese dhe shkencore që bëhet në institucionin e Seminarit.
“Duke e falënderuar kryeministrin për praninë e tij dhe fjalët që tha nga kjo tribunë dua t’i ftoj institucionet shtetërore që të sigurojnë që të sigurojnë infrastrukturën e nevojshme për komunikimin e rezultateve shkencore të albanologjisë dhe të fushave të tjera, me shkencën dhe dijen globale përmes krijimit të mundësive për anëtarësim në sistemet dhe mekanizmat e botimit, si në UNESCO, etj. Ndërsa, Ministrisë së Arsimit dhe Rektoratit i kërkojmë të njohë dhe të pranojë rezultatet e punës hulumtuese dhe shkencore që bëhet në institucionin e Seminarit, pasi në botë nuk ka një institucion më serioz që merret me shkencat albanologjike dhe nuk ka një revistë më përfaqësuese se kjo e Seminarit, ku botohen të arriturat në këto fusha”, tha drejtori Pacarizi.
Dekani i Fakultetit të Filologjisë, Sedat Kuçi përmendi qëllimet që ky Seminar përmbush përgjatë zhvillimit të tij. “Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, përveç rolit arsimor, shkencor e kulturor po vazhdon t’i përmbush edhe misionin e afirmimit të vlerave të kulturës shqiptare në botë; misionin e përhapjes së mendimit intelektual shqiptar për problem të caktuara gjuhësore, letrare e kulturore; misionin e njohjes reciproke me rezultatet ne studiuesve shqiptarë dhe të huaj në fusha të ndryshme të albanologjisë; misionin e krijimit të mundësive të reja midis studiuesve shqiptarë dhe atyre të huaj që ka një rëndësi të madhe në aspektin e bashkëpunimit ndërnjerëzor dhe ndërkombëtar midis kulturave e popujve. Duhet të theksojmë se sivjet pjesëmarrës të Seminarit do të jenë edhe përfaqësuesit e arbneshëve të Zarës; misionin e krijimit të mundësive të reja për moblitet të studentëve, të pedagogëve dhe të hulumtuesve shkencorë”, tha ai.
Tre temat bosht të Seminarit për sesionet shkencore janë: Shqipja në domenin publik, Letërsia dhe religjioni, si dhe Kultura shqiptare në tranzicion.
Axhenda e seminarit përfshinë edhe: Kurse intensive të mësimit të shqipes (tre shkallë); ligjërata të veçanta të gjuhësisë; ligjërata për letërsinë dhe për kulturën shqiptare; referime shkencore; ligjërata të përgjithshme; tryeza të rrumbullakëta; program kulturor plotësues për t’i njohur seminaristët me bukuritë natyrore, me veprimtaritë kulturore e të mira të tjera në qendra të Kosovës.
Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare është themeluar pranë Fakultetit të Filologjisë (atëherë Fakulteti Filozofik) të Universitetit të Prishtinës, në vitin 1974. Ishte viti i Kushtetutës që avanconte të drejtat e shqiptarëve e të Kosovës si element konstituiv me të drejtë vetoje, i federatës së atëhershme.
Ky Seminar organizohet për studentë e studiues që merren me probleme të gjuhës, të letërsisë e të kulturës shqiptare, po edhe me albanologjinë përgjithësisht.

Seminari ka zhvilluar gjithsej tridhjetë e tre sesione. Në vitin 1991 është ndërprerë veprimtaria e tij nga organet e dhunshme serbe. Në vitet 1995 e 1996 sesionet e këtij Seminari u mbajtën në Tiranë në bashkëpunim me Institutin e Gjuhësisë e të Letërsisë të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë.
Pas çlirimit të Kosovës në qershorin 1999, nga viti 2000 Seminari zhvillohet sërish në Prishtinë. Sesionet 19 dhe 20 (2000-2001) janë organizuar në bashkëpunim me Institutin e Gjuhësisë dhe të Letërsisë të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë.

Prizren – DokuFest / “Kangë e Defa” të Kosovës në një film

by

– Nesër lançohet fushata “Evropa Fillon Këtu” –
PRIZREN, 13 Gusht /Nga Behlul Jashari / -“Kangë e Defa” të Kosovës në një film u paralajmëruan sot në konferencën e pestë për shtyp në kuadër të edicionit të XIV të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit Dokumentar dhe të Shkurtër “DokuFest”, në qytetin e Prizrenit.“Ne udhëtuam në Kosovë për të gjetur dhe xhiruar këngët e vjetra popullore që ende kultivohen dhe ia dedikojmë këtë film në shenjë respekti të gjitha grave të vendit tonë, të cilat kryesisht i këndojnë këto kangë në manifestime të ndryshme familjare”, tha Fatime Kosumi teksa po fliste për filmin e saj dhe të regjisorit Vincent Moon “Kangë e Defa”, premiera e të cilit ishte në DokuFest dhe shfaqet edhe sonte në Kino Lum.
Në konferencë morën pjesë: Amir Vitija – regjisor i filmit “Të Pafajshmit”, Marko Grba Singh – regjisor i filmit “Abdul and Hamza”, Fatime Kosumi – regjisore e filmit “Kangë e Defa”, dhe Kristof Bilsen – regjisor i filmit “Elephant’s Dream”.
Ndërsa, ministria kosovare e Integrimit Evropian ka ftuar mediat të marrin pjesë nesër në një koktej rasti në kuadër të DokuFest.
Me këtë rast do të lançohet fushata “Evropa Fillon Këtu”, që ka për qëllim sensibilizimin e qytetarëve të Republikës së Kosovës rreth procesit të integrimit evropian. Kjo fushatë do të përqendrohet në dy prioritete kryesore të axhendës evropiane: Marrëveshja për Stabilizim Asociim si dhe procesi i liberalizimit të vizave. Ngjarja mbahet në “Lounge Bar Theatre” (kafiteria Teatro) në Prizren.
Nga 8 deri 16 gusht, në qytetin e Prizrenit në Kosovë po mbahet DokuFest, festivali tradicional ndërkombëtar i filmit dokumentar dhe të shkurtër. Tema qendrore e Festivalit në këtë vit është migrimi.
Shumë nga pjesëmarrësit e vizitorët e DokuFest nga vende të ndryshme të botës janë mirëpritur e vendosur nëpër shtëpitë e prizrenasëve.

Kosova, promovime në DokuFest

by

-Ministria e Punëve të Jashtme promovon këta libra: “Kosova in UNESCO”, “Faith in photography” dhe “How we do soft power”/
Nga Behlul Jashari/ PRIZREN, 12 Gusht2015/ Në qytetin e Prizrenit, në kuadër të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit Dokumentar dhe të Shkurtër, Ministria e Punëve të Jashtme të Republikës së Kosovës, që është sponsorizuese e DokuFestit, të enjten promovon këta libra: “Kosova in UNESCO”, “Faith in photography” dhe “How we do soft power”.
Ky aktivitet i MPJ-së kosovare mbahet nesër, në “Kafe Theatre”, nga ora 19:00. Promovimi i këtyre librave bëhet në vazhdën e përpjekjeve institucionale për promovimin e Kosovës përmes strategjisë së përgjithshme të diplomacisë publike.
Libri “Kosovo in UNESCO” pasqyron veçoritë kulturore, sociale, shkencore e edukative të Kosovës, si dhe ofron një përmbledhje të detajuar të hapësirave të rëndësishme arkeologjike që tashmë janë të mbrojtura nga UNESCO, si dhe atyre të sugjeruara si trashëgimi shpirtërore, për të cilat kërkohet mbrojtje. Ky libër është përdorur si mjet lobues përgjatë një periudhe të gjatë dhe frytdhënëse lobimi të MPJ-së në Paris për pranimin e Kosovës në UNESCO.
Në fazën finale, pak para votimit të përgjithshëm dhe në pritje të pranimit të Kosovës nga UNESCO, MPJ dëshiron që t’i ndajë këto materiale me një audiencë më të gjerë. Me këtë rast, të pranishmëve me një fjalë pritet t’iu drejtohen zëvendëskryeministri i parë dhe ministri i Punëve të Jashtme, Hashim Thaçi, dhe zëvendësministri i Jashtëm, Petrit Selimi. Në mesin e folësve do të jenë edhe drejtoresha e British Council, Arjeta Emra, si dhe drejtori artistik i DokuFest-it, Veton Nurkollari.
Libri “Faith in Photogrpahy” është publikim i përbashkët i MPJ-së, ambasadës gjermane në Kosovë dhe dhjetëra fotografëve vendorë, të cilët kanë dokumentuar tiparet kulturore, fetare dhe ritet nga mbarë Kosova. Shumica e imazheve në “Faith in Photogrpahy” janë gjeneruar nga materiali i mbledhur fotografik nën thurjen #instakosova. Në të janë përfshirë edhe fotografitë pjesëmarrëse në garën për promovimin e diversitetit fetar në Kosovë, të organizuar nga ambasada gjermane, si dhe fotografitë e botuara në revistën spanjolle, “OjodePez”, me kurator fotografin Andrew Testa.
Ndërsa “How we do soft power” është publikim narrativ i zhvillimit të strategjisë dhe projekteve përmbajtjesore të diplomacisë dixhitale dhe asaj kulturore të MPJ-së, në bashkëpunim me British Council dhe ambasadën norvegjeze. Ky libër dokumenton aktivitete alternative diplomatike të Kosovës në vend dhe jashtë saj.
Mbrëmë, kryeministri i Republikës së Kosovës, Isa Mustafa, ka vizituar DokuFest-in, ku është takuar me drejtorin ekzekutiv Eroll Bilibani dhe drejtorin artistik Veton Nurkollari si dhe pjesën tjetër të stafit. Më pas ka vizituar ambientet ku shfaqen filmat dokumentarë dhe të shkurtër si dhe pjesa tjetër e aktiviteteve në kuadër të DokuFest 2015.
Në një deklaratë për gazetarët, kryeministri Mustafa ka vlerësuar rëndësinë e madhe që ka për kulturën, për Prizrenin dhe për tërë Kosovën ky Festival. “Është një ngjarje shumë të rëndësishme kulturore, e cila ka zënë fill dhe po zhvillohet në mënyrë të mrekullueshme falë dy faktorëve. Së pari Prizrenit, si një qytet dhe një vend i cili është shumë sfidues jo vetëm për kosovarët por edhe për evropianët dhe qytetarët tjerë dhe një ekipi të mrekullueshëm të njerëzve të cilët po punojnë këtu, të cilët po japin kontributin dhe energjinë e tyre dhe kanë treguar një kreativitet të hatashëm dhe po i japin emër të mirë jo vetëm Prizrenit por edhe Kosovës, në një ngjarje të rëndësishme kulturore”, tha kryeministri Mustafa.
Ai theksoi se është detyrë e qeverisë dhe e Ministrisë së Kulturës, që të përkrah këtë ngjarje kulturore.

Ministry of Foreign Affairs promotes Kosovo in DokuFest, too

by

Prishtina, 12 August 2015 – In the framework of the International Festival of Documentary and Short Film Festival, DokuFest, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, which is sponsoring the DokuFest, will promote on Thursday the following books: “Kosovo in UNESO”, “Faith in photography” and “How we do soft power”.
We invite the media to attend the MFA activity that will take place tomorrow, at “Kafe Theatre”, in Prizren, from 19:00hrs. The promotion of these books comes in the wake of institutional efforts to promote Kosovo through the general public diplomacy strategy.
The book “Kosovo in UNESCO” reflects the cultural, social, scientific and education features of Kosovo and provides a detailed overview of important archaeological sites that are already under the protection of UNESCO, as well as those suggested as spiritual heritage and which also require protection. This book has been used as a lobbying tool throughout a long and fruitful period of lobbying by the MFA in Paris for Kosovo’s accession to UNESCO.
In the final stage, just before the general voting and in anticipation of Kosovo’s admission by this organization, MFA wishes to share these materials with a wider audience. On this occasion, the First Deputy Prime Minister and Minister of Foreign Affairs, Hashim Thaçi, as well as the Deputy Foreign Minister, Petrit Selimi, will address the participants. Speakers will also include the director of the British Council, Arjeta Emra, and the artistic director of DokuFest, Veton Nurkollari.
“Faith in Photography” is a joint publication of the Foreign Ministry, the German Embassy in Kosovo and dozens of local photographers who have documented cultural and religious features as well as rituals from all over Kosovo. Most of the images in “Faith in Photography” are generated from the photographic material under #instakosova. It includes photographs that were part of the competition for the promotion of religious diversity in Kosovo, organized by the German Embassy, and the photographs published in the Spanish magazine, “OjodePez”, curated by Andrew Testa, photographer.
While “How we do soft power” is a narrative publication on the development of the strategy and projects of MFA’s digital and cultural diplomacy, in cooperation with the British Council and the Norwegian Embassy. This book document alternative diplomatic activities of Kosovo in the country and abroad.

Prizren, DokuFest- “Paftuar”, kjo nuk është vetëm historia e Shqipërisë

by

Nga Behlul Jashari/ PRIZREN, 12 Gusht 2015/ Filmi “Paftuar” nuk është vetëm historia e Shqipërisë, u tha sot në konferencën e katërt për shtyp në kuadër të edicionit të XIV të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit Dokumentar dhe të Shkurtër, DokuFest, në qytetin e Prizrenit, në Kosovë.
Në konferencë morrën pjesë: Roland Uruci – regjisor i filmit “Paftuar”, Karim Aitouna – producent i filmit “I Am The People” dhe Amal Ramsis Labib – regjisore e filmit “The Trace of The Butterfly”.
“Kjo nuk është vetëm historia e Shqipërisë, Meksikanët shkojnë në SHBA, Morokienët – Algjerianët shkojnë në Spanjë dhe ata mbyten në det, Sirianët janë duke shkuar në Turqi … kjo është një histori e gjithë botës”, tha Roland Uruci teksa po fliste për filmin e tij “Paftuar”, premiera botërore e të cilit mbahet sonte në Dokukino Pllato.
Prezantimi i filmit nga DokuFest:
“Paftuar
USA / Albania, 2015, Colour, 21 min
Gjatë viteve ’90 Shqipëria ishte në trazira të vazhdueshme. Nga lufta civile, skemat e dështuara piramidale dhe eksodi masiv i popullatës së vet, për një jetë më të mirë. Fqinji i saj jugor Greqia shihej si parajsë nga imigrantët ilegal të Shqipërisë. Çka i priste këta shqiptarë nuk ishin krahët e hapur në vendin e lindjes së demokracisë.
Orari i Shfaqjes
12.08, 20:00, DokuKino Pllato
15.08, 18:00, Shtëpia e Kulturës
Kategoria
National / Life is Elseëhere
Regjisori
Roland Uruçi
Producenti
Bujar Alimani, Julian Biba, Tefta Bejko, Albert Elmazovski
Kinematografia
Albert Elmazovski
Zëri
Florian Heta
Montazha
Roland Uruçi”.
Në DokuFest, nga 228 filmat që do të shfaqen e që janë nga 43 shtete të botës, filmat shqip janë më të shikuarit. Festivali këtë vit, sipas organizatorëve, ka thyer rekordet e të gjitha edicioneve, për numrin e vizitorëve nga bota e vendi, si dhe të aplikuesëve për filma. Filmat që shfaqen janë të zgjedhur nga një numër rekord i mbi 3.000 aplikimeve.
Nga 8 deri 16 gusht, në qytetin e Prizrenit në Kosovë mbahet DokuFest, festivali tradicional ndërkombëtar i filmit dokumentar dhe të shkurtër. Tema qendrore e Fstivalit në këtë vit është migrimi, përfshirë një program filmi të kuruar në mënyrë të veçantë, diskutime në panel dhe punëtori tashmë tradicionale.