Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Sopranoja e parë shqiptare në Operën e Shkupit me koncert në New York

by

Intervistë e gazetarit Bqir SINA, me sopranon Dëshira Ahmeti Kerliu me origjinë nga Dibra e Madhe , nxënse e profesoreshes së shquar Nina Mula/

Dëshira Ahmeti, soprano, është e lindur në Dibër, Maqedoni. Diplomuar nga Akademia e Arteve në Tiranë, Shqipëri, ka qenë nxënëse e profesoresh së shquar shqiptaro – ruse Nina Mula, ka kënduar solo . Pavarësisht moshës së saj të re ajo ka kryer tashmë shumë koncerte si në operat në Mynih, Tiranë, Prishtinë, Shkup, etj. Ajo u shfaq në programet e kompanive televizive në Tiranë, Prishtinë, si dhe në TV kombëtar maqedonas, si sopranoia e parë shqiptare nga këto treva.

Performanca e saj në koncertin “Kthimi” të mbajtur në Prishtinë në vitin 2000 provokoi Vanessa Redgrave, aktore e famshme, për të përgatitur një telereportazh televiziv në BBC: “. Zëri engjëllor i Dëshira Ahmetit Kerliu është shumë premtuese” .Znj Dëshira Ahmeti ka debutuar edhe në skenën e OBM Opera si Michaela në Carmen Bizesë në vitin 2005. Ajo gjithashtu ka kryer disa mbrëmje Gala koncerte operistike të mbajtura në skenën e OBM Opera në Shkup.

Ajo me bashkëshortin e saj edhe ky artistë Arian Kerliu dhe pianisten maqedonase Elena Siljanovska ka ardhur për herë të parë në Metropolitan Opera në New York, në një koncert “Gala” .

Gazetari Beqir SINA, bisedojë me sopranon e parë shqiptare në Operën e Shkupit e cila po jep koncert në New York

Shqiptarja e parë që punon në Teatrin e Operas te Maqedonise si soliste e roleve kryesore, që synon zhvillimin e kulturës së shqiptarëve në vendin fqinj me pjesëmarrjen e artistëve shqiptarë në këto treva dhe interpretimin e veprave të autorëve shqiptare, flet gjerësisht në këtë intervistë.

Beqir Sina:Mbasi keni preformar në Mynih, Tiranë, Prishtinë, Shkup, etj, keni ardhur në New York, për një mbrëmje Gala me një preformancë të kompozitorëve botëror dhe shqiptar. Na flisni pak më shumë rreth kësaj preformance tuajën me Arian Kerliu – Guitarist dhe Pop Musik Artist si dhe Elena Siljanovska Piano – Pianist nga Opera e Macedonisë

Deshira Ahmeti – Kerliu -Koncerti ynë në Neë York është një bashkëpunim i joni si rrjedhojë e sukseseve që kemi pasur në Shkup ndërsa sa i përkët aktiviteteve ne qendrat të cilat ju i përmëndët më lartë janë koncerte te cilat unë jam prëzantuar me programin tim si soprano dhe me percjellje te orkestrave simfonike të këtyrë vëndëvë….këtë rradhe unë bashkëpunoj më Arianin dhe Elenën më një program më të larmishëm duke sjëllë dhe veprat e autorëvë më të njohur shqiptar përvëc atyrë botëror.

Beqir Sina:Ku e gjenë gjithë këtë “energji” ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Sa më shumë që punoj akumuloj më shumë energji.Energjija është e pashmangshme nësë rezultati i punës është ai që kërkon me një vizion për artin që intërpreton.

Beqir Sina:Cilat janë disa nga pjesët e repertorit tuaj edhe disa role në Teatrin e Operas së Maqedonisë ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Pucini është për mua kompozitori i cili më njgjall shumë emocion në interpretimin e operas dhe ariet të cilat i kam në repertuarin tim.Kam interpretuar ne operat “Turandot”,ne rolin e Liut,”la forxa del destino”,Leonora,”Paljaci”,Neda,”Cavaleria Rustikana”,Santuca,”Flauti magjik”,Pamina,”Karmen”Mikaela, e tj,ndërsa nga operat shqiptare,”Skenderbeu”,Donika,

Beqir Sina:Ju e niset karjerën tuaj nga muzika e lehtë – ndërkohë që drejtimi i juaj do te ishte “muzika klasike”. Pse ndodhi kjo ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Unë jam prezantuar si këngëtarë në disa nga festivalet e Radiotelevizionit shqiptar në kohën kur studioja dhe keto pjemarje të mijat ishin vetëm nga dëshira për ta provuar atë skënë ë cila ishte interesante për mua por jo ajo që do më plotësontë të isha vetvetja sepse muzika lirike më flënte në shpirt ndaj dhe une ju përkushtova asaj.

Beqir Sina:Keni përfunduar Akademinë e Arteve në Tiranë në vitin 1998, në klasën e profesores Nina Mula. Sa ka ndikuar kjo tek ju dhe a ka qenë e lehtë apo e veshtirë të jeshë nxënëse e profesoreshes Nina Mula ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Të jesh studente e Nina Mulës do të thot shumë për shkollimin e vokalit,për të fituar përvojën e punës që të mos i trembesh kur asaj për sigurinë si këngëtarë e Operas,prandaj me shumë bindje e them këtë nga përvoja ime dhe nga rezultatet e saja si profesore që ka dhënë tek studentët e saj të cilët sot këndojnë në skanat e botës…Ajo ishte një artiste e madhe e cila e donte punën ishte e palodhshme për studentët e saj prandaj unë e kam ndjere si një kënaqësi shpirtërore dhe asnjëhërë si lehtë apo vështirë.

Beqir Sina:Si jeni ndier kur u rikthyet për herë të parë në Tiranë pas 11 vjetësh në një koncert “Gala” me Orkestrën Simfonike të Radio Televizionit Shqiptar.?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Pas studimeve u punësova në Operan e Shkupit si soliste e roleve kryesore,dhe unë e prita momentin më të rëndësishëm timin që të mund të kthehem si artiste e komletuar me përvojën e punës dhe me një program të vështirë përpara atdashesve ne Tirane për të cilët unë ndjeja një përgjegjësi si studente e tyre,prandaj dhe koncerti me orkestrën simfonike të Radiotelevizionit shqiptar ishte ai qe më dha mundësinë që të rikthehem pas atyre viteve.

Beqir Sina:Cili ka qenë një nga kulmet e preformancave tuaja ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Kulminacioni në art nuk ka,gjithmonë artisti kërkon më të bukurën dhë më të bukurën e saj por unë do të përmendja rolin e Leonores nga Opera”La forxa del destino”ne Operan e Maqedonise ku vërtët është shumë e vështirë për të qënë e para e sukseseve ku une jam e vetmja shqiptare historikisht në këtë institucion prandaj dhe ky rol më plotëson fjalën sukses!

Beqir Sina:Cila është tek ju ajo që quhet “Veshtiresia me e madhe” e një artisti ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Vështirësia e një artisti është gjithmonë ajo qe duhet të lufosh konkurencën sipas meje,por unë do ta lidhja përsëri me vështirësinë qe theksova më lartë atë që të luftosh e vetme në mesin e maqedonasve!

Beqir Sina:Çfarë ju ka bashkuar me Arian Kerliun – (Guitarist dhe Pop Musik Artist), ju ka bashkuar muzika apo dashuria për njeri tjetrin ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Të dyja bashkë:)Ariani është artist i cili më ndjek në punën time dhe është kritiku im më i madh,është bashkëshort i mrekullueshëm dhe sigurisht që kjo më plotëson në jëtë si artiste dhe si familjare që sëbashku me Dean tonë,jemi një familje që unë gjithmonë e kam ëndëruar

Beqir Sina:A ju merr malli për Dibrën ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Dibra është qyteti ku unë kalova fë ijërinë time dhe kujtimet e fëmijërisë janë të pavdekshme për c’do njeri.Për mua si artiste Dibra me bukurine e saj natyrore ajrin e pastër dhe gjithc’ka që më rrëthonte aty më ka krijuar të jem kjo që jam për të vazhduar mëtëj që ta nderoj këtë vënd, familje dhe shoqërinë time të dashur…

Beqir Sina:Në mos gabohem ju jeni edhe Kryetare e Shoqates te Artisteve, Muzikanteve dhe Baletit Shqiptar ne Maqedoni. Çfarë mund të na thoni për këtë Shoqatë ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Shoqata e Artisëvë Shqiptar në Maqedoni është formuar në vitin 1999 kur unë isha e punësuar në Operan e Maqedonisë dhe në iniciativën e kompozitorit të madh me preardhje shiptare qe jetonte dhe vepronte ne vend dhe ne shumë vende të botës u hap shoqata ku anëtarë të saj u bënë disa nga artistët qe jetonin në Shkup Kemi pasur shmumë koncerte dhe aktivitete të ndryshme me këtë shoqatë ku kemi prezantuar vlerat e artit shqiptar dhe të shpresojmë që dhe në të ardhmen te vazhdojmë me një pëerkrahje akoma më të madhe te shpalosim punën e artisteve tanë kudo në bote.

Beqir Sina:Sipas mendimit tuaj cili është zhvillimin e kulturës së shqiptarëve në vendet fqinje dhe nëpër botë me pjesemarrjen e artistëve shqiptarë dhe interpretimin e veprave të autoreve shqiptarë ne skenat botërore ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Artistët shqiptare kanë dhënë rezultatin e tyre kudo që ato prezantohen nëpër botë,ne kemi emra të mëdhënj si Inva Mula,Sajmir Pirgu,Josif Gjipali e tj të cilët më mirë se kush mund të prezantonte popullin tonë dhe artin që ata kanë kultivuar.

Beqir Sina:Së fundi cilat janë ambiciet profesionale tuajt ?

Deshira Ahmeti – Kerliu -Ambiciet profesionale nuk mbarojnë te artisti,nëse ambicja mungon puna ngecet ndaj dhe do ta përmëndja aritjen në majat e skenave botërore si Metroplotan meqe jemi një N.Y,ndërsa Europa mbetet përseri vendi ku do të dëshiroja të performoja më shumë….

Ju përshëndes juve dhe lexuesit tuaj dhe ju uroj shumë suksese të mëtëjshmë…Dëshira Ahmeti

 

 

 

Sukses i artistëve shqiptarë në Filarmoninë e Këlnit

by

 Të dielën e 26 Majit 2013 në sallën e Filarmonisë së Këlnit, orkestra simfonike amatore dha një koncert me rastin e 125 vjetorit të themelimit të saj. Dirigjent ishte artisti shqiptar Desar Suljemani.

  Nga Mimoza Cika Kelemndi DW/

125 vjet më parë, pikërisht në vitin 1888 në Këln të Gjermanisë do të themelohej një orkestër simfonike me muzikantë amatorë, duke u bërë kështu orkestra më e vjetër e këtij qyteti. Prej fillimit të shekullit të 19-të krahas veprave simfonike do të interpretoheshin edhe koncerte me solistë, me synim të veçantë, promovimin e talenteve të reja. Duke pasur parasysh qytetin e Këlnit, si një qytet shumë i lidhur me artin dhe muzikën, artistët amatorë ishin më të vetëdijshëm për të përcjellë tek publiku edhe koncerte të një formati të ndryshëm nga të tjerët. Edhe pse “diletantë”, ata asnjëherë nuk e nënvleftësuan rolin e tyre.

Prej themelimit vazhdimisht kjo shoqatë orkestrantësh ka pasur si anëtarë shumë personalitete të njohura nga arti, shoqëria apo politika gjermane. Por rruga e muzikantëve amatorë në këtë orkestër ka qenë e gjatë dhe jo e lehtë: Shumë instrumentistë siguronin bukën e gojës si mësues privatë muzike, disa të tjerë si mësues muzike nëpër shkolla. Disa arritën të realizonin ëndrrën e tyre të madhe për t’u bërë muzikantë profesionistë. Ndërsa shumë zgjodhën një profesion krejt tjetër në jetë. Ata u bënë mjekë, kimistë, inxhinierë, juristë, infermierë, mësues, redaktorë, teknikë, profesorë në universitete apo botues. Megjithatë, 125 vjet janë një tregues i dashurisë së madhe që ata kanë për muzikën, pavarësisht nga profesioni që ata ushtrojnë.

Dirigjenti i parë dhe po ashtu iniciatori për themelimin e kësaj orkestre në vitin 1888 ishte Alexander Rive. Më pas janë një sërë dirigjentë të cilët kanë drejtuar këtë orkestër me vite e dekada të tërë deri sa në 2012 këtë fat do ta kishte një shqiptar, artisti tashmë i njohur Desar Sulejmani. Presidentja e kësaj shoqate orkestruesish Lene Lutz kujton kur u bë zgjedhja e tij:“Shumë shpejt na u bë e qartë se dirigjent do të ishte Desari duke pasur parasysh konkurentët e tjerë. Pra me paraqitjen e tij shumë prej nesh ishin të mendimit se ai do të ishte në krye të orkestrës sonë. Ne zhvilluam votimin për kandidatët favoritë dhe në përfundim doli se me shumicë unanime fitues ishte Desari. Sot them me bindjen e plotë se nuk kemi bërë zgjedhje të gabuar. Ai është vërtet shumë i talentuar, shumë praktik, me shumë energji. Desari ka një pasion të madh për muzikën dhe ne ndjehemi shumë mirë me të si drejtues i orkestrës.”

Prej qershorit të 2012,dirigjenti shqiptar Desar Sulejmani është pasardhësi i Oliver Leo Schmidt-it i cili e udhëhoqi për 14 vite këtë orkestër duke e mbyllur karrierën e tij me koncertin e fundit më 26.11.2011. Por këtë fat Desari e sheh edhe si përgjegjësi apo edhe si sfidë për qytetin e Këlnit të cilin ai e adhuron.

„Ajo që më shtyu të konkurroj si dirigjent i kësaj orkestre ishte mbi të gjitha qyteti i Këlnit duke e parë si qëllim në vetvete. Mendova që Këlni do të ishte për mua edhe një dritare më e madhe qoftë si dirigjent, por qoftë edhe si artist në përgjithësi. Pra fati më krijoi mundësinë që unë ta shfrytëzoja menjëherë këtë konkurim dhe u ndjeva shumë krenar kur mora lajmin që kisha fituar. Por sigurisht unë ndjej edhe përgjegjsinë e madhe për këtë vend sepse një orkestër e tillë me një jetë kaq të gjatë artistike, 125 vjet, do të thotë që përveç të qenurit dirigjent, do të thotë edhe përgjegjësi organizative përpos asaj artistike. Sepse një orkestër e tillë me rreth 70 veta, të cilët jo vetëm që vijnë rregullisht në prova dhe organizojnë koncerte të tilla siç ishte ky në Filarmoninë e Këlnit dhe organizime të tjera, kërkon edhe displinë organizative”.

Orkestra ka interpetuar vepra që nga koha e Barokut deri tek ato modernet klasike apo vepra të muzikës bashkëkohore. Në koncertin e së dielës (26.05.) mes veprave si Elgar, Brahms apo Mendelssohn Bartholdy që u intepretuan me rastin e 125 vjetorit të themelimit të kësaj orkestre, ishte edhe vepra e kompozitorit shqiptar Gerti Druga “Rapsodi shqiptare”, një suprizë tjetër kjo për publikun gjerman.

„Jam totalisht i emocionuar dhe në rradhë të parë falenderoj Desarin, i cili na dha këtë mundësi për të promovuar para publikut gjerman një vepër shqiptare e sigurisht që unë ndjehem i priviligjuar që u zgjodha në këtë rast. Eshtë një vlerësim i madh për mua si i ri por për të gjithë artistët e rinj që kanë këto shanse dhe kjo i dedikohet pikërisht kësaj orkestre e cila ka vite që e ka bërë këtë si traditë të sajën. Në fakt vepra ime është thellësisht shqiptare; sepse unë në kompozimet e mia dua të flas shqip prandaj edhe kompozimi im titullohet „Rapsodi shqiptare“ dhe në rastin e këtij koncerti e konsiderova këtë vepër si një sfidë të vetes sime“, thotë për Deutsche Welle, Gerti i emocionuar .

Dhe këtë test, dy shqiptarët Desari dhe Gerti e kaluan shumë mirë duke marrë duartrokitje të gjata dhe ovacione. Ishte një e papritur edhe për vetë orkestrantët që siç thotë violinina e parë, Susanna Schael ishtë një përvojë e shkëlqyeshme me të dy djemtë artistë nga Shqipëria.

„Ka qenë një përvojë e shkëlqyer me dirigjentin por edhe me muzikën shqiptare e cila është shumë interesante për ne si gjermanë pasi ka një përzierje mes asaj popullores dhe modernes, por gjatë interpretimit e ndjen edhe romantiken e saj që ka brënda. Eshtë fat i madh që ne kemi një dirigjent të tillë pasi unë e njoh Desarin më herët dhe kemi bashkëpunuar shumë. Unë kam qenë edhe në Tiranë dhe jam mahnitur nga talentet që ka Shqipëria në fushën e muzikës. Pra është vërtet një përvojë e mrekullueshme dhe jam shumë e gëzuar me rapsodinë që intepretuam në këtë koncert jubilar. Muzika shqiptare ka shumë energji, por dhe shumë dashuri”.

Pranë kam Melani Köhler, mjeke, e cila pas koncertit me emocion i afrohet mikrofonit: “Shumë shumë bukur, s’kisha dëgjuar kurrë muzikë shqip dhe u mrekullova si nga vepra shqiptare ashtu dhe nga dirigjenti. Ishte i mrekullueshëm, plot energji dhe pasion. Shumë bukur!”

Edhe vetë kompozitori Druga u habit nga suksesi që pati vepra e tij: ” Ritmet tona janë pak të vështira, në përgjithësi ritmet e përziera nuk janë të lehta edhe për tu interpretuar nga instrumentistët, por në momentin kur kjo vepër përthithet mirë nga orkestra atëherë edhe publiku e ka më të lehtë për ta përçuar, për ta përcjellë. Çuditërisht kjo në koncert u arrit në mënyrë të shkëlqyer, ndaj jam dhe shumë i lumtur. Shpresoj që kjo përvojë të më ndihmojë që të kemi mundësi edhe për një përvojë tjetër në të ardhmen si kjo”.

Por emocionet më të mëdha i ka dirigjenti i orkestrës i cili shpalosi para publikut gjerman një figurë të kompletuar prefesionale. Duartrokitjet e shumta dhe të gjata ishin dëshmi e një respekti të veçantë për artistin shkodran, Desar Sulejmani që prej vitesh punon me pasion dhe dashuri për të dëshmuar jo vetëm talentin e tij por edhe vendin e tij, Shqipërinë nga ku ai mori mësimet e para në piano.

U larguam nga salla e Filarmonisë së Këlnit me shpresë së së shpejti do të kemi të tjera aktivitete nën drejtimin e dirigjentit tonë Sulejmani, por dhe një bashkëpunim më të ngushtë gjermano-shqiptar në këtë fushë. Këtë na e premtoi vetë Desari pas koncertit: „Për të ardhmen mendoj se do të ketë një sërë aktivitetesh jo vetëm me kompozitorë shqiptarë por edhe me të tjerë talente të rinj. Gjithashtu do të ketë bashkëpunim edhe me instrumentistët shqiptarë të cilët unë shpesh i sjell këtu në Gjermani dhe ku ata kanë mundësi të promovojnë talentin e tyre. Një plan jo shumë i largët është që me këtë orkestër të shkojmë edhe në Shqipëri për një tur koncertesh”.

 

Diplomohen studentët shqiptarë në Universitetin Wiston Salem të Karolinës së Veriut

by

U zhvillua ceremonia e diplomimit të tre të rinjëve shqiptarë për master në Universitetin Wiston Salem të Karolinës Veriut/

Greensboro Karolina e Veriut : Kësaj rradhe Universiteti Wake Forest në Karolinën e Veriut, thotë se ka qenë në ballë të transformimit të konceptit tradicional, të “shërbimeve karrierës” në një qasje holistike, katër-vjeçare për zhvillimin personal dhe karrierën e studentëve përfshirë edhe tre shqiptarë, që kan marrë me vete edhe “udhërrëfyesin për suksesin” nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës .

Universiteti Wake Forest në Karolinën e Veriut, njihet këtu në SHBA për zhvillim personal të karrierës, si një udhërrëfyes për të ardhmen e tyre – i cili është ndërtuar mbi suksesin e studentëve për të ndihmuar ata me njohuri që të bëjnë të njëjtën gjë. edhe në vendin e tyre.

Më 20 Maj 2013 në Wake Forest University të Qarkut Wiston Salem në Karolinen e Veriut, si njoftoin burime nga komuniteti tre të rinjë Shqiptar: Shqipdon Fazlliu – nga Gjilani, Kushtrim Radoniqi – Peja dhe Valon Kurtaj nga Prizreni morën në duar diplomat mbi master.

Gëzimin e tyre e ndien edhe Shqiptaro-Amerikanët të cilët e ndanë së bashku me veprimtarët e dalluar të këtij komuniteti Altavin Zhiva nga Pogradeci, Myftar Pal Miraka nga Gjakov, Dilaver Ferko nga Fieri dhe Bahri Ramadani nga malësija e Bujanocit, të cilët thanë se ishin prezent në ndarjen e diplomave të tre Shqiptareve.

Shqiptaro-Amerikanët në përshëndetjen lamtumirëse me Shqipdonin, Kushtrimin dhe Valonin u ndan me një deshir që radhën tjetër të jen së bashku në diplomimin për doktoratur të këtyre tre djemve te rinj.
Më 20 Maj 2013 në Wake Forest University të Qarkut Wiston Salem në Karolinen e Veriut, sic njoftoin burime nga komuniteti tre të rinjë Shqiptar: Shqipdon Fazlliu – nga Gjilani, Kushtrim Radoniqi – Peja dhe Valon Kurtaj nga Prizreni morën në duar diplomat mbi master.( B Sina)

Ardhja e poetit Naim Frasheri në Jacksonville, Florida

by

Nga Lek Gjoka/

Poeti   i madh kombëtar Naim Frashëri u nis dhe arriti në Jacksonville  Florida në oren shtate pasdreke te 25 Majit   2013 në hotelin Holiday inn ,më anijen shpirterore te atdhetareve shqiptare   që ë kishte sjelle me plot pasion per here të pare në mole dega e Vatres se   Jacksonvilles fale punës së palodhurur të patriotit permetar kryetarit te saj   zotit Adriatik Spahiu .Naimi ndihej krenar që në kontinentin Amerikan   bashkatdhetaret e tij po jetonin disa ore më vepren e tij,me dashurine e   pashtershme te Atdheut.Sigurisht ai që në ardhjen e parë i bëri një   falenderim të rralle dhe teper të veçante një antari te Vatres është ai që   vargjet e tija iu kishtë dhëne jete,ndienja të fuqishme shpirtërore bilbili i   kënges shqipare Gezim Nika.
Gjithashtu salla ishtë mbushur më plot artdashesh nga të gjitha trevat   shqiptare qe kurbeti i kishte mbledhur sonte rreth vatres nëpër sofra gëzimi   ,ku një sofer është vendosur disi pak më veçante,sofra e miqve,siç thone nga   veriu i Atdheut kryni i vendit.Në këte sofer bashkë më këngetarin Gezim Nika   është kryetari i Vatres doktor Gjon Buçaj i cili shpirtërisht ndien një lloj   gëzimi shpirtëror për ardhjen përseri në Jacksonville sepse Vatra e   Nolit,Konices po rigjallerohet,po mërr jete në të gjitha shtetet e Amerikes   mëgjithëse Vatra ky vapor që ka mbi njëqind vite në udhëtimin jetesor të   shqiptareve te Amerikes më një kontribut madhor në shërbim të kombit shqiptar   përseri është nisur në udhetimin tjeter te një shekulli të ri që   femijet,niperit tanë do e perfundojnë më sukses.Dhe miqte qe e nderojnë kete   sofer vazhdojnë më Dervishin e qese se Detroitit zotin Eliton Pashaj si dhe   gazetarin e palodhur të diaspores sone Beqir Sina dhe atdhetarin nga New   Yorku vatranin Sejdin Hysenaj.

Për   pak sekonda jetoi një qetesi e shkurter.Adriatik Spahiu i përshendeti dhe i   falenderoi të gjithe për pjesmarrjen në menyre te veçante miqte që kishin   ardhur nga larg dhe duke veshtruar portretin e Naimit përballë tij iu duk   sikur poeti e falenderoj për këte mikpritje të madhe qe i benë, nderkohe qe   Tiku ndiente një lehtesim shpirteror realizimin e ketij pervjetori ndaj   njerit prej viganive te letrave shqipe  ia dha fjalen për të folur për jeten e tij   doktorit te shkencave mjekesore zotit Ali Lusha.Doktor Aliu dukë falenderuar   të gjithe pjemarrsit u nus ngadale në trenin e jetes të poetit Naim Frasheri,duke   u fokusuar me imtesi në shkollimin e tij ku ai u njoh më letersinë,kulturen   greke dhe romake si dhe ra në kontakt më idete revolucionare te revolucionit   borgjez Francez .Dukë pervetsuar shumë gjuhe si greqishten e vjeter dhe te   re,latinishten,frengjishten,italishten,turqishten dhe persishten jo vetem qe   mori bazet e formimit te tij por u bë një njohjes i mirs i poezise Europiane   .Gjathashtu-tha nder te tjera- kur lexojme Naimin mendon Shqiperine,mendojme   popullin e vujtur shqiptar nga zgjedha shekullore e pushtuesit otoman,pushtues   qe ka luftuar më çdo lloj menyre asimilimin e kombit tone por që fale punes   se palodhur të rilindasve tanë si De Rada,Çajupi,Mjeda,Asdreni,Fishta,Konica   nuk arriti kurrë ate qe donte.

Vargjet e Naimit gjithmone kane vlera te pazevendesushme atdhetare te perzier me krenarine e te qenuarit shqiptar sterniper te heroit tone kombetar Gjergj Kastrioti Skenderbeut.

Si te mos krenohemi per vargjet e poemes

“ BAGËTI E BUJQËSI “

Ti,Shqipëri, më jep nder , më jep emrin shqipëtar,

Zemrën ti ma gatove plot me dëshirë e me zjarr.

Shqipëri, o mema ime, ndonse jam i mërguar.

Dashurinë tënde kurrë zemra s’e ka harruar .

 

Atmosfera filloi te ndizej.Tinguj e muzikes se kenges me te preferuar te Gezim Nikes e ngriten sallen ne nje kor me te.Gezimi ndihej teper I emocionuar sepse ishte hera e pare qe po kendonte vargjet e Naimit  ne kete festim te ditlindjes e tij ndaj edhe portreti i poetit perballe tij sikur e duartrokiste shpirterisht.
Me pas nisi te marre jete vallja shqiptare e Jugut te Shqiperise fale kengetarit te ri te talentuar Ermal Ponoçi.

Ne nje heshtje te shkurter e mori fjalen kryetari i Vatres doktor Gjon Buçaj i cili pershendeti komunitetin shqiptar te Jacksonvilles qe ishin pjesmarres ne diten kombetare te Naimit.Gjithashtu falenderoi edhe organizatoret e deges se Vatres se Jacksonvilles per pune e palodhur qe nje nje kohe te shkurter jo vetem ndertuan nje vater por kete vater po e bejne vater bashkimi te te gjithe shqiptareve ketu.

Aktori i humor shkodran Sander Ruçi me humor e tij te rradhe dhe tipik shkodran i dha nje buzeqeshje te veçante kesaj mbremjeje.

Vallja dhe kenge shqiptare sikur nuk e linte te vlinte gjume sonte kete salle te ketij hoteli.
Me pas miku i ardhur nga teqeja e Detroit dervishi Eliton Pashaj i cili falenderoj te gjithe pjesmarrsit the nder te tjera tha:

Jam i emocionur per pjesmarrjen e time ketu ku po te mos ishit ju bashkatdhear edhe ne nuk do ishim asgje ndaj te gjithe bashke bejme kalane,nje Shqiperi te vogel ne mërgim.Duke falenderuar organizatoret dhe Vatren ai te tha se te flasesh per Naimi ai ka folur vete sepse ne disa vargje ai ka pas thene :Kur te me shihni se jam tretur/mos kujtoni se kam vdekur.
Na ngelet qe keshillat ,mesimet e Naimit dhe te poeteve te tjere rilindasve tane te medhenje sikur jane At Gjergj Fishta,Mjeda, Fan Noli etj te cilet bashkpunuan per nje Shqiperi te lire,te kulturuar ti plotesojme dhe tiu percjellim edhe brezit te ri si gjuhen shqipe,traditen e kulturen.Duhet te falenderojme edhe Ameriken qe na hapi deren por te ngelim si nje pike uje i paster ndaj zoti iu bekofte juve,zoti e bekofte Ameriken dhe Shqiperine..

Me pas kryetari i deges se Vatres zoti Spahiu ndau disa certifika falenderime per disa bashkatdhetare qe ndihmuan qe ne themelimin e deges si dhe ne gjallerimin e Vatres,jetes kulturore artistike siq jane kryetari i Vatres doktor Gjon Bucaj,aktori I humorit shkodran Sander Ruci, Mark Duka I Kelmen TV, Lek Gjoka , sAdem Agolli,Hasan Hakrama,Ali Lushnja.

Gjithashtu nje falenderim i vecante iu be edhe sponsorit te bluzave te Dites kombetare te Naimit Frasherit, pronarit te kompanise se stampimit Alpha Special Ts shkodranit me zemer te madhe Palok Dushi.

Gjithashtu diten kombetare te Naimit si nje dite te shenjte e zgjodhen per tu antearsuar ne shoqaten Vatra edhe bashkatdhataret zoterinjte Gjergj Shkurtaj dhe Fitim Fejzo.

Po afrohet mesi i nates dhe gjalleria ,gezimi i kesaj feste po i afrohej fundit.Askush nuk donte qe kjo nate ,kjo copez atmofere Shqiperie te mbaronte por me shpresen e madhe qe festa dhe dite te tjera te shenuara te kombit shqiptar fale Vatres se madhe te marrin jete dhe malli per Memedhene te zvogelohej disi.Vete kjo nate regjistroi ne historine e diaspores shqiptareve te Amerikes nje histori te shkurter se si shqiptaret edhe ne kontinentin amerikan shpirterisht jetojne dhe respektojne te gjitha figurat e nderuera te kombit te tij

NAIM FRASHËRI, Mendje e artë e pendë e ndritur

by

Nga Dr. Ali LUSHNJA/*

Të nderuar Zonja e Zotërinj !

Të nderuar Miq dhe Bashkë Kombas!

Së pari, dua të shpreh falënderimet e mia për pjesëmarrjen Tuaj dhe për Kryesinë e Degës së Vatrës Jacksonville për mundësimin dhe  organizimin e kësaj mbrëmje argëtuese. Sot së bashku,  ne kujtojmë  168-vjetorin e lindjes së një prej figurave qëndrore  të letërsisë shqiptare të Rilindjes, poetit të madh të Kombit shqiptar, NAIM FRASHËRI .

Naim Frashëri lindi më 25 Maj 1846 në Frashër të Përmetit .

Mësimet e para i morri nën kujdesin e hoxhës së fshatit në arabisht e turqisht. Naimi filloi të shkruante vjershat e para  që në moshë të vogël. Studimet e shkollës së mesme i morri në Janinë, në gjimnazin ‘’Zosimea‘’ në kohën kur ky qytet ishte pjesë e Mbretërisë Otomane. Në këtë gjimnaz, Ai u njoh me letërsinë, kulturën, filozofinë greke e romake, si dhe ra në kontakt me idetë e Revolucionit Borgjez Frances dhe me iluminizmin Frances .Duke përvehtësuar shumë gjuhë, si: Greqishten e vjetër dhe të re, Latinishten , Frëngjishten, Italishten, Turqishten e Persishten , jo vetëm mori bazat e formimit të Vet, por u bë një njohës i mirë i poezisë Evropiane dhe I asaj të Lindjes .

Pas mbarimit të shkollës së mesme, më 1870, shkoi për të punuar në Stamboll, por u prek nga sëmundja e tuberkulozit dhe për një klimë më të mirë e të shëndetëshme , u kthye në Shqipëri . Ka punuar në Berat e Sarandë si nënpunës, gjatë viteve 1872 – 1877 . Gjatë kësaj periudhe , ai  njohu më mirë jetën e popullit, zakonet, virtutet dhe aspiratat e tij . Naimi njohu gjuhën e bukur , krijimtarinë popullore, shpirtin poetik të njerëzve të thjeshtë dhe bukuritë e natyrës shqiptare . Ishte periudha e ngjarjeve të mëdha të kombit tonë, ngjarjet e lëvizjes çlirimtare, e përgatitjes për formimin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit 1878, ku udhëheqës ishte Abdyl Frashëri, vëllai më i madh i Naimit . Naimi ka dhënë kontributin e vet për krijimin e degëve të Lidhjes në Jugë të Shqipërisë, me programet që përgatiteshin për këtë ngjarje të madhe historike për Kombin tonë .

Kur lexon Naimin, mendon Shqipërinë, mendon Atdheun tënd të dashur, mendon popullin e vuajtur nën zgjedhën e pushtuesit Otoman, pushtues i cili kurrë nuk ka dashur zhvillimin e përparimin e vendit tonë, me hapjen e shkollave e mësonjëtoreve të asaj kohe . Hapja e shkollave Shqipe u realizua në saj të përpjekjeve kolosale të Rilindasve tanë: Jeronim Derada, Andon Z. Cajupi, Gavril Dara i Riu, Ndre Mjeda,  Azdreni , Gjergj Fishta, Faik Konica etj …, dhe ndër më të mëdhenjtë e Rilindasve Kombëtarë, ka qënë Naim Frashëri . Vepra e Tij është e gjerë dhe plot dritë, ku në themel të saj, ka Atdhe dashurinë dhe lirinë  . Vepra e tij ka qënë frymëzim dhe udhërëfyes edhe për shkrimtarët, letrarët e poetët e kohës së vet dhe në vazhdim  edhe pas 100 vjetësh, ajo tingëllon aktuale dhe sot . Ajo të frymëzon që me mënçuri e pjekuri të shikosh të kaluarën, të tashmen dhe të mendosh për të ardhmen .

Naimi Frashëri jetoi dhe punoi në shekullin e 19-të . Ky shekull ka qënë vendimtar për historinë e vendit tonë  . Me poemën “ Historia e Skënderbeut “, Naimi  i tregonte popullit se duhet të ndërgjegjësohej dhe të mendonte për një luftë të drejtë duke patur idealin e lirisë . E vërteta e çmuar e Naimit dhe Rilindasve ishte se duke kujtuar Skënderbeun e madh, u jepte të kuptonin bashkëkombasve të largoheshin nga kujtimi i hidhur i pashallarëve rebelë që punonin për interes të tyre dhe të pushtuesit Osman .

Naimi duke vënë në themel të artit të tij Atdheun dhe lirinë, krijoi dimensione të reja të poezisë  sonë . Kjo poezi ka qënë frymëzim i madh për popullin shqiptar . E si të mos enthuziasmohesh e krenohesh kur lexon poemën:

“ BAGËTI E BUJQËSI “

Ti,Shqipëri, më jep nder , më jep emrin shqipëtar,

Zemrën ti ma gatove plot me dëshirë e me zjarr.

Shqipëri, o mema ime, ndonse jam i mërguar.

Dashurinë tënde kurrë zemra s’e ka harruar .

 

Janë këto vargje që më kanë emocionuar, që kur kam qënë i vogël, rreth moshës 5-6 vjeç dhe kur akoma nuk kisha mbushur moshën për të filluar shkollën fillore, por që prindët e mij të dashur më mbanin në prehërin e tyre, më përkëdhelnin e më recitonin vjershat e Naimit .

Të shkruash për Naimin  e të flasësh për Atë, duhen ditë e netë të tëra, por dua të theksoj se Atij i përkasin shumë ndere, por nderi më i madh është se Naimi është themeluesi i gjuhës letrare shqipe, mësues i madh për miliona e miliona shqiptarë .

Librat e tij kryesorë , si:

“ Historia e Skënderbeut,

“  Bagëti e Bujqësia “,

“ Lulet e Verës “, etj. u bënë një pasuri e madhe e kombit dhe frymëzim në vitet e luftrave të mëdha, që nga Lidhja e Prizrenit e deri në shpalljen e pavarësisë , e në vazhdim .

Një popullaritet të madh morri poeti edhe pse nuk kishte as gazeta e as botime dhe as institucione kulturore . Kjo tregonte forcën e madhe të artit kur ky vihet në shërbim të popullit e të Kombit  .

Ja si shprehej shkrimtari ynë i madh, Ismail Kadare në librin Naim Frashëri  ( Poezi, botuar me rastin e 100-vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, 1878 – 1978 ) .  “ Prania e tij ndihej kudo . Të shpërndarë nëpër pllaja e lugina faqeve  të maleve e nëpër fusha, midis territ të robërisë dhe mjerimit ekonomik, shqipëtarët, bujq, zanatçinj, barinj e nënpunës e dinin se atje larg në Stamboll, në qëndër të Perandorisë Otomane , midis institucioneve e monumenteve të saj të zymta , jetonte Naim Frashëri, tempulli i fjalës shqipe, fener që dërgonte sinjalet e tij në atë fund shekulli robërie  e në atë fillim shekulli lirie .”

Më 1881 Naimi u vendos përfundimisht në Stamboll, ku u bë shpirti i Shoqërisë së Shkronjave dhe i lëvizjes së atdhetarëve shqiptarë .  Ai ka bërë një punë të pa lodhur për çështjen kombëtare duke punuar me gjithë forcat dhe talentin e Tij , për ngritjen e shkollës shqipe, hartoi libra për të, shkroi vjersha, përktheu dhe botoi vazhdimisht duke ndihmuar për zhvillimin e letërsisë tonë .

Disa nga botimet e tij janë:

-Më 1886 botoi veprat:

‘’Bagëti e Bujqësi “,

“ Vjersha për mësonjëtoret e para “,

“ Histori e përgjithshme “,

poemën greqisht “ Dëshira e vërtetë e shqiptarëve “, “ Ekëndimit të çunave këndonjëtorja “ .

-Më 1885 botoi përmbledhjen me vjersha persisht

“ Tehajylat “ ( ëndërrimet },

-Më 1888 botoi “ Dituritë “ ,

-Më 1890 “ Lulet e verës “,

-Më 1894 “ Parajsa dhe fjala fluturake”,

-Më 1898 “ Historia e Skënderbeut “ dhe “ Qerbelanë “ dhe

-Më 1889 “ Historia e Shqipërisë “ .

Sëmundja dhe lodhja e madhe ja keqësuan shëndetin , zemra e Tij pushoi së rrahuri më 20 Tetor 1900, në moshën 54 – vjeçare, i zhuritur nga malli për Atdheun dhe me brengën që s’e pa dot të lirë .

Naimi vdiq , por vepra e tij ka ngritur peshë zemrat e shqiptarëve  kudo që janë, duke patur një ndikim të fuqishëm edhe në ditët tona .

Respekt, dashuri e mirënjohje  poetit të madh të Rilindjes  Kombëtare Shqiptare , Naim Frashërit  .

Së fundi, dua të falënderoj këtë vend të bekuar, Amerikën, që ndër shekuj ka qënë dhe është mbështetje e fuqishme e Shqiptarëve. Kujtojmë gjithashtu shoqërinë gjithë-shqiptare Vatra e cila ka qënë është dhe do të jetë mbrojtëse e lirisë dhe të drejtave të shqiptarëve.

Qofshin shqiptarët gjithmonë të bashkuar, kudo që ndodhen !

*Fjalimi i mbajtur nga Doktori i Shkencave Mjekësore Ali Lushnja,Doktori i Shkencave Mjekësore me 25 Maj 2013 ne Jacksonville, organizuar nga dega e Federates Panshqiptare te Amerikes Jacksonville.