• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

MISTERI I NJE NATE NE FRANKFURT

December 31, 2017 by dgreca

2 avdulla kenaci

 Tregim Nga Avdulla Kënaçi/

Kur udhëtoj, asnjëherë nuk harroj të marr me vete një libër. Është shoqëruesi im më besnik që nuk më lë kurrë në baltë, për asnjë çast,  nuk më lë të mërzitem apo të kotem gjatë fluturimit. Kështu edhe herën e fundit, nga Rinasi në drejtim të  Kanadasë. Pasi kishim udhëtuar ca, duhet të isha diku nga faqja shtatëdhjetë e romanit, kur dikush nga ana tjetër e rreshtit tim, më thirri në emër, edhe pse matanë korridorit. Nuk donte t’ia dinte se mos shqetësoheshin udhëtarët e tjerë. Ishte nga ana e dritares. Me sa duket ai i kishte sosur bisedat me gruan që kishte përkrah, apo ajo ishte treguar indiferente ndaj tij dhe ai m’u lëshua mua, pa treguar asnjë lloj takti. Si të thuash ishte nga ata tipa që hyjnë pa trokitur në bisedë, ose nga ata që fluturojnë për herë të parë me aeroplan dhe duan të shquhen midis udhëtarëve të tjerë. Pasi i dhashë shpjegimet e duhura për pyetjet që më bëri, iu ktheva përsëri librit. Me cep të syrit, pa ngritur vështrimin nga faqet e kapitullit të tretë, anash, shikoja një palë duar të bardha, si alabastër, pa asnjë rrudhë, fine dhe delikate, si duar fëmije. Të kujtonin duart   e Mona Lisës në pikturën e famshme të Da Vinçit. Gishtrinjtë e saj herë pas here lëviznin me nervozizëm; mpliks-çpliks lidhëzat e pafajshme të çantës së saj të cilën e mbante mbi gjunjë, duke  shprehur kështu një lloj pakënaqësie ndaj bashkëudhëtarit në sediljen pranë.  Dhe ishte e habitshëme se ajo i lëvizte gishtërinjtë sa herë bashkëbiseduesi që më pyeti mua, nginte zërin si në një klub bilardoje. Duket që atë burrë me fytyrë hiri dhe gruan me duart si në portretin e Mona Lisës, nuk i lidhte asgjë veç rastësisë së atij udhëtimi. U zhyta përsëri në lexim. I  rrëmbyer nga subjekti,  i harrova të dy.

Ishim nisur me vonesë nga Rinasi dhe ishte vështirë të arrinim linjën e Torontos. Me të mbrritur në Frankfurt, stjuardesat na dhanë një tufë udhëzimesh si mund t’i binim shkurt që të mund të arrinim në kohë në bording pass. Bëheshim nja 7-8 vetë për në Kanada. Fuguam pas dy shoqërueseve të aeroportit. Burri me fytyrë ngjyrë hiri nuk i ndahej për asnjë çast bashkudhëtares së tij. I kishte varur plotësisht shpresat tek ndihma dhe orientimi që duhet t’i jepte ajo. Dhe unë pashë se si ajo kujdesej që ai të mos humbiste midis turmës apo të merrte ndonjë drejtim të gabuar. Ai shikonte me sy të çakërryer njerëzit që mbushnin apo zbraznin terminalet, por gruaja, edhe kur ai nuk e kishte mëndjen, e kapte nga cepi i xhaketës dhe e tërhiqte pas vetes. Gjatë kontrollit kufitar u shpërndamë në pika të ndryshme për të mbaruar sa më shpejt. Gruaja me duart si të Mona Lisës qëlloi përpara meje. E shikova me kujdes. Ishte veshur fare thjesht, me një palë xhinse blu, tip streçe dhe një xhup të kuq, të shkurtër. Nuk kishte bërë asnjë lloj grimi mbi fytyrë. Flokët ngjyrë bakri, me rrënjët çokollatë, i vezullonin nën dritat e forta të aeroportit të Frankfurtit. Nga mënyra si ecte, si fliste me punonjësit e shërbimit dhe përdorimi i anglishtes, dukej që kishte udhëtuar shumë. Ajo ngadalësoi hapat dhe me sy kërkonte burrin me flokët e qethur shkurt si marinarët amerikanë dhe fytyrën ngjyrë hiri. Ai po vonohej. Sigurisht, pa ditur asnjë gjuhë të huaj, është njësoj sikur të pengohesh me këmbët e tua. E nxita të bënte përpara dhe më shumë për edukatë, nuk desha ta parakaloj. Gruaja eci edhe pesë-gjashtë hapa më tutje  dhe nuk lëvizi më. Ishim fiks katër hapa tek porta hyrëse e fluturimit për në Kanada.

–         Ec se e humbëm avionin, – i thashë i nervozuar.

–         I kam dhënë fjalën, do ta pres, çudi, nuk po duket ai shoku, – u përgjigj me një zë të butë si të zënë në faj duke hetuar me sy rreth e rrotull.

–         E ke tëndin, e ke të njohur?

–         Jo, nuk e kam asgjë, në Rinas e njoha. I kam dhënë fjalën, ju mund të shkoni, – më tha me mirësjellje. Realisht më erdhi marre nga vetja që desha të shkëputesha nga grupi. Vendosa të qëndroj edhe unë. Më në fund, në horizont u duk burri me fytyrë ngjyrë hiri…Ndërkohë nga bording pass, një punonjëse me uniformë, bëri tre hapa përpara dhe kryqëzoi duart sipër kokës për të njoftuar se porta e aeroplanit të linjës së Torontos u mbyll.

–         Për fajin e atij Burrit mbetëm edhe ne, – i thashë i indinjuar. Ajo më vështroi me ca sy lutës.

–         Unë për vete po humbas një ditë konferencë ndërkombëtare në Otava.

–         Kush jeni ju? – e pyeta me një zë më miqësor, plot kërshëri.

–         Jam pedagoge në Fakultetin e Historisë, por drejtoj edhe një shoqatë të arkeologëve të rinj, – tha me një zë të qetë e të sigurtë. E zbuta shikimin dhe e vura re me kujdes nga flokët gjer tek atletet blu, të errëta. Në vështrimin tim ndjehej një lloj respekti.

Ndërkohë u mblodhëm të gjithë, ne, shqiptarët që humbëm fluturimin. Të dëshpëruar sa më s’ka. Ishim gjashtë vetë, vetëm një çift kishte kaluar. Realisht unë e Profesoresha mund të kishim kapërcyer portën sepse ishim mbrapa tyre, por mbetëm peng i fjalës së dhënë prej saj. Ajo, se po të kishte qenë për mua….Dyshova se Profesoresha duhet të ishte me origjinë nga Veriu, pikërisht prej sakrificës që bëri. Si mund të humbiste ashtu me vetëdije një ditë fluturim, një Konferencë Ndërkombëtare? E përse? Për një fjalë të dhënë ndaj një njeriu të njohur disa orë më parë. Dhe nuk dihej se kur mund të niseshim. Nuk kisha gabuar. Ajo ishte me prindër nga Mirdita por lindur e rritur në Tiranë. Nuk kishte qejf t’i thërrisje Pofesoreshë edhe pse kishte botuar disa libra për arkeologjinë, kishte mbrojtur një pas një të tri shkallët e titujve shkencorë dhe ishte e njohur nga media, por jo nga unë që banoj prej kohësh në Kanada.

–         Po tani?, – pyetëm të gjithë gati në një zë.

–         Duhet të paraqitemi në recepsionet e shërbimit, nuk ishte për gabimin tonë, – tha Profesoresha me një ton të sigurtë. Desha t’i them se unë dhe ajo vetë e arritëm bording pass, por nuk kishte më kuptim ta zgjatja.

Ishim të gjithë të çakorduar, me të njëjtin fat. Mësova se burri me fytyrë ngjyrë hiri paskish qenë polic, ndërsa një çift nga fshatrat shqiptare të Prespës, banonin afër meje në Kanada, por nuk kisha pasur rast t’i njihja më parë, ndërsa një durrësak  me një fytyrë si brumë i ardhur, banonte në periferi të Torontos. Na bashkoi i njëjti hall dhe dalngadalë po e mblidhnim veten, po njiheshim më shumë me njeri-tjetrin dhe jepnim e merrnim se si do të dilnim nga ajo situatë. Profesoresha quhej Brikena, por për arësyet që do të tregoj këtu më poshtë, unë do t’i thërres Kena, ashtu si motrat e prindërit e saj. Ishim në një mëndje që ajo të na udhëhiqte në labirinthet e aeroportit të madh të Frankfurtit. Secilit, ajo i mblodhi pasaportat dhe biletat, gjarpëroi përgjatë platformës dhe sa hap e mbyll sytë pronotoi hotelet, gjuajti fluturimin e parë për të  solli njëfarë paqeje midis nesh. Vetvetiu u vu në krye të grupit. Dhe gjithçka e bënte me një përkushtim dhe vendosmëri sikur të ishte punonjëse e aeroportit. Kur përpara na dolën policët me ato portat e ngushta pranë tyre, e kuptuam se po dilnim jashtë, në qytet. Ata na vulosën pasaportat dhe ne u gjendëm në një stacion të zhurmshëm autobusësh. Duhet të prisnim edhe dy orë të mira gjersa të riniste punë linja që mund të na çonte në hotelet përkatëse. Kishim edhe dy orë kohë dhe unë u shkëputa nga grupi. Kisha nevojë të kthjellohesha e të mendoja ndaj kësaj kthese të papritur gjatë këtij udhëtimi me telashe. Kisha qenë në Tiranë vetëm për një javë. Unë drejtoj një grup valltarësh amatorë në Toronto dhe më duhej të porositja kostume popullore shqiptare të cilat nuk gjenden në treg, jo vetëm kaq, por duhen qepur sipas masës së çdo valltari…

I vetëm, zura vend në një stol tek stacioni i autobusave. Sidoqoftë, të gjithë do të mblidheshim aty. Ishte akoma ditë, por retë ngjyrë plumbi ishin ulur fare poshtë duke uzurpuar cep më cep qiellin e Frankfurtit. Aeroporti herë pas here, si një grykë vullkani, zbrazte pasagjerë të të gjitha moshave dhe racave. Shumica duke tërhequr valixhe, rrotat e vogla të cilave kërkëllinin me një zhurmë acaruese në trotuar. Shoferë që u serviloseshin pasagjerëve për ndonjë bakshish, mbërrinin dhe zhdukeshin njeri pas tjetrit. Fytyra të lodhura e të drobitura  nga udhetimet e gjata parakalonin para syve të mi. Pastaj mendova përsëri për bashkatdhetarët. Ku ishin zhdukur ata? Mjergulla po shtohej së bashku me afrimin e mbrëmjes. Fenerët e ndezur të makinave shquheshin që larg. Dritat e qytetit vezullonin ngado,  nga të katër anët e horizontit. Fytyra e Kenës, edhe pse nuk ishte aty, më shfaqej pas çdo drite. Kishte në sytë e saj një qetësi olimpike dhe një saktësi të çuditshme. Të jepte përshtypjen se e kishe njohur prej kohësh. Si humbi ashtu fluturimin për një fjalë të dhënë? Çudia më e madhe ishte se ajo sapo e kishte njohur besmarrësin. Mos kishte këtu diçka tjetër që unë nuk e dija? Kurrsesi, u pa se si ajo, më vonë, i ndihmoi të gjithë pa asnjë dallim, pa më të voglin interes, madje edhe çiftin nga Liqeni i Prespës së Maqedonisë. Atë që më vonë unë do ta quaja me shaka Haxhi Halit nga që mbante rrasur në krye një kapuç të bardhë të thurur me grep. Si ka mundësi që Shqipëria të ketë njerëz humanë, kaq të mirë, kaq të sakrificës? Unë kisha menduar se “kjo është një specie në zhdukje”. Por Kena dëshmonte tjetër gjë.

Nata ra plotësisht mbi rrugë e qytet dhe unë u ktheva brenda aeroportit. Edhe pak e po shkonte ora tetë e mbasdites. I gjeta gjithë bashkatdhetarët njësh duke diskutuar plot gjallëri. Kena nuk kishte qëndruar “rehat”, kishte gjetur një police të aeroportit dhe i tha se kishin dy orë që prisnin për autobuza. Në fillim policja nuk e kishte besuar, por kur e verifikoi, mobilizoi dy taksi që të na përcillinin për në hotel i cili ishte nja njëzet minuta larg. Pikërisht në ato momente u gjenda edhe unë aty. Haxhi Haliti nuk di përse i bërtiste të shoqes, pa marrë parasysh se ndodhej në një mjedis publik.

–         Ku ishe, nga nuk të kërkova… – më tha Kena e pezamtuar kur po shpërndaheshim nëpër taksi. Mua më takoi të udhëtoja në sediljen e pasme vetëm me atë. Nuk fola asnjë fjalë, shoferi, një pensionist, i mbante të fikura dritat brenda makinës për ta parë më shquar rrugën. Megjithatë  profili i Kenës dukej qartë nga ndriçimi i fenerëve. Mbi të binte një dritë e ngrohët, e butë, ngjyrë portokalli. Plot admirim, nuk ia ndaja sytë. Sa e mirë, sa njerëzore që ishte. Jeta dhe profesioni im më ka bërë që të dalloj karakteret. Ajo ishte pa dyshim një njeri pozitiv, modeste dhe humane. Nuk kërkonte asnjë shpërblim për mundin që bënte. E matur, plot dinjitet dhe edukatë. Më hipi një dëshirë e marrë për ta përqafuar. Nuk di si m’u duk ashtu, aq e afërt, aq e ëmbël, aq njerëzore. Por nuk guxoja. Ngrita dorën disa herë, pastaj e tërhoqa i penduar. Nuk mbaj mend çfarë i thashë dhe ajo ktheu kokën ndaj meje. M’u duk aq e bukur, si një zanë. Lehtë, me katër gishtërinjtë e preka në faqe. I mbulova gjithë mollëzën e djathtë. Kishte një lëkurë të butë si sfungjer. Tek ajo perkëdhelje e pafajshme unë desha t’i them se ti je një njeri i mrekullueshëm. Desha ta falënderoj në emër të të gjithë bashkudhëtarëve shqiptarë. A kanë fuqi ta përcjellin katër gishtërinj këtë mesazh? Besoj se po.

***

Zbritëm nga taksia dhe  u drejtuam për nga hoteli. Duhet të ishim të parët. Unë dhe ajo ecnim përkrah njeri tjetrit, si dy miq të vjetër. M’u krijua një ndjesi e rreme sikur kishim mbaruar shkollën së bashku, ishim rritur në  një lagje dhe zotëronim shumë sekrete të përbashkëta. Një bashkëkombase në një vend të huaj, për ata që e kanë provuar, do të thotë shumë. Por për mua që kisha shumë kohë i larguar nga Atdheu, një pedagoge nga Tirana, fliste edhe  më shumë. Po mendoja se ajo ka ecur në të njëjtat shkallë të universitetit që kam ecur edhe unë, ajo e ka pritur pranverën në Parkun e Liqenit siç e kam pritur edhe unë. Ndoshta sytë tanë janë kryqëzuar tek Pesëmbëdhjetëkatëshi, Blloku apo tek Piramida, ndoshta kemi qenë tek marshimi në Bulevardin “Dëshmorët e Kombit”, apo jemi ulur së bashku në shkallët e Korpusit të Universitetit. Ku ta dish?… Gati po i prekja krahun duke u ngjitur në ashensor. Dhe doja që ajo makineri e hekurt të ngjitej e të ngjitej pa mbarim, gjer në qiell. Asnjeri prej nesh nuk thoshte asnjë fjalë. E kisha përballë, tani po i dalloja sytë e mëdhenj ngjyrë gështenjë dhe po vija re se si prej thellomave të tyre dy vija të holla varashin nëpër faqe gjer në cep të buzëve. Dy sy të ndezur si prush…

Qëlloi që dhomat i kishim përballë. Secili shkoi në të vetën. Edhe kur u futa në dush, më dukej sikur sytë e saj më ndiqnin me një lloj pezmi, me një lloj kurioziteti. U kujtova, kur në një moment gjatë pritjes, në se na premtonte koha,  ajo kishte propozuar të merrnim një taksi për të vizituar qendrën e Frankfurtit. Oh, e zbulova arësyen si ta takoja përsëri, mendova. Thava flokët dhe shpejtova për ta njoftuar. U vesha dhe sa hap e mbyll sytë u gjenda tek dera e dhomës së saj. Trokita lehtë dhe  për çudi e gjeta duke punuar në laptopin që kurrë nuk e ndante nga supi. Laptopi ishte i hapur përmbi tavolinë. As atletet nuk i kishte hequr nga këmba. Në ajër ndjehej një puhizë e lehtë parfumi. Rrotullova vështrimin përreth dhe vura re krevatin që nuk ishte prekur fare. Abazhuri bënte roje mbi tastierën e laptopit.  Ishte gjysëm errësirë. Përpara kisha një krijesë nazike e delikate. Ajo rrinte si një vajzë gjimnaziste, e ndrojtur. Goditjet e zemrës po më shtoheshin, ndjeja të rrahurat e çekiçit në kraharor. Dridhesha si ndër ethe, nuk isha në gjendje t’i përgjigjesha  me asnjë fjalë. Kush na kishte hipnotizuar kështu? Çfarë ishte ajo pelerinë rozë që na kishte mbështjellë dhe nuk na lejonte të bënim një hap, vetëm një hap përpara? Harrova përse kisha ardhur. U hutova si një fëmijë i lumtur. Diçka kishte ndodhur midis nesh. As ajo nuk fliste. Nuk do ta harroj kurrë magjinë e atij çasti. Me një zë keqardhës, heshtjen e prishi ajo e para:

–         Më duhet të punoj, më duhet të plotësoj raportin, – kaq tha dhe uli sytë përtokë si e zënë në faj. Nuk i thashë fare përse kisha ardhur, as ajo nuk më pyeti. Duhet të largohesha. E  preka lehtë mbi sup dhe ajo më shoqëroi deri tek dera. Akoma nuk e kuptoj se si i rrëmbeva dorën e bukur si të Mona Lisës, u rrotullova dhe me intuitë i kërkova buzët. Pak, fare pak, ishte një puthje e lehtë, ashtu si një flutur ulet mbi një lule. “Oiii…”, thirri ajo me një zë të mekur, duke u lëkundur. Gati sa nuk i ra të fikët. Dola. Pas krahëve të mi u mbyll dera dhe unë përfundova në dhomën time. Veshët po më buçisnin dhe më ngjante sikur kryet m’i shtërngonte një rreth i hekurt. Qëndrova ashtu për disa çaste, pastaj u ngrita përsëri, afrova veshin tek dera. Ajo ishte katër hapa larg meje, por na ndanin dy mure dhe një korridor. Çfarë mendonte vallë? Çfarë nuk do jepja në ato momente sikur ta shihja përsëri, edhe sikur të bërtiste, vetëm ta shihja. Eca si i çmendur nëpër dhomë, hapa e mbylla sirtarët, çvendosa kolltukun, por nuk mund të qetësohesha. Çfarë më ndodhi kështu? Ishte një ditë e ndarë në njëmijë dromca. Një grua më kishte ngitur në ajër dhe unë akoma nuk kisha prekur tokën. Ishte një pedagoge nga vendi im. Ishte një zë i butë e i ëmbël që më mungonte prej kohësh në Kanada. Me sa duket kisha rënë në dashuri. Po, po, kisha rënë kryengulthi. Me çfarë më bëri ashtu për vete, cila ishte ajo fuqi manjetike që më tërhiqte aq fort, aq fuqishëm?

Ndërmend më erdhën të njohurat e mia në Toronto. Kujtova Odrin me të cilën isha miqësuar nga leximet në bibliotekë. Ishte një beqareshë e satazhionuar me të cilën shpesh bënim biseda intime, por ajo asnjëherë nuk më kishte bërë të ndjehesha si atë natë në Frankfurt. As edhe kur ajo më tha se më pëlqente, nuk më lëvizi qerpiku. Atëherë mendova se unë isha një dru që po i mbaronte lëngu i jetës, prandaj nuk e përfilla propozimin e Odrit. Po kjo natë e Frankfurtit? Cili ishte misteri i kësaj nate? Dafni, një tjetër kanadeze, ishte edhe më e re se Odri, ajo punonte në bankë dhe pëlqente eskursionet në mal. Kaq herë më ishte lutur të bashkohesha me grupin e saj, do flinim në një çadër, do ecnim nëpër pyll e do ndiznim zjarre… Por ato shëtitje mua më dukeshin si punë adoleshentësh dhe disa herë e kisha refuzuar. Dafni ishte shumë e bukur, me sy të kaltër dhe kurm të hollë. Kasten, për të më tërhequr vëmendjen më tregonte një tufë propozimesh nga meshkujt, madje kishte vetinë t’i imitonte mtuesit një nga një dhe duke e dëgjuar shkriheshe së qeshuri. Kjo vajzë nga vendi im, me çfarë më rrëmbeu dhe më bëri për vete? Kjo vajzë që frymonte në dhomën përballë katër hapa më tej, me çfarë më hipnotizoi? Gjumi më ishte arratisur nuk di se ku. Shkova pranë dritares dhe shikova përjashta. Një autobus dhe disa vetura ishin parkuar në oborr të hotelit. Dritat e zbehta të restorantit ndriçonin një radhë pemësh mbi të cilat shkëlqenin bulëza uji. Mjergulla ishte ulur gati përdhe. Vura ballin mbi xhamin e ftohtë të dritares dhe po ndjeja se po qetësohesha. Po sikur të trokisja përsëri në dhomën përballë dhe t’ia tregoja asaj një më një ato që ndjeja? Po sikur unë t’i dukesha si një manjak dhe të mos e hapte fare derën? Më mirë të prisja mëngjesin. Hoqa vetëm këpucët. U shtriva i veshur, përmi batanije. E gjithë dita, deri në hollësi më parakalonte parasysh sikur të ndodhte në atë çast. Dy sy dhe dy duar nuk më shqiteshin nga truri. Ishin sytë dhe duart e Kenës, duar si ato të Mona Lisës.Vazhdimisht shikoja orën, më bëhej se akrepat nuk bënin përpara. Sa ngadalë që lëviznin, më ngadalë se kurrë ndonjëherë. Mezi kaloi mesi i natës. Mora librin nga çanta dhe nisa të lexoj. Nuk mbarova dot asnjë faqe. Të më pyesje çfarë lexove, nuk isha në gjendje të riprodhoja asnjë fjalë. E lashë librin në vetminë e tij përmbi komodinë. Nisa të përfytyroj takimin e nesërm. Si do të sillej ajo me mua, çfarë do më thoshte?….

Brofa përnjëherë më këmbë. Ajo po vraponte përgjatë korridorit të hotelit. Ishte vonë dhe mund të humbisnim edhe fluturimin tjetër. Fërkova sytë. Qënkisha në ëndërr. Ora ishte tre pas mesnate. Ngadalë, ngadalë nisa nga ritet e mëngjesit. U futa në dush, hoqa mjekrën, thava flokët, kontrollova ato pak bagazhe, sistemova dhomën dhe ja ku isha gati. Kishte shkuar ora katër e mëngjesit. Dhe sa duhet të prisja për ta parë? Ora shkoi katër e gjysëm. Le të dalë ku të dalë, nuk duroj më, mendova, do t’i trokas në derë. Më mirë një fund i tmerrshëm se sa  një tmerr pa fund.

Dera u hap dhe unë vura re një fytyrë të zbehtë, një bluzë apo këmishë nate, nuk isha në gjëndje ta dalloj, vetëm di se ishte në ngjyrë banane të hapur. Presioni i ajrit që hyri nga korridori pas çeljes së derës, e bëri që të valëzojë mbi dy gjinj të vegjël e të bukur. Desha t’i marr leje për të hyrë, por në çast u pendova. Mund të humbisja gjithëçka.

–         Është herët, – tha me një zë të ëmbël, pak  qortues.

–         Erdha të të zgjoj, – i thashë unë duke belbëzuar.

–         Mirë, prit sa të bëhem gati, – dhe u zhduk pas derës. U lumturova që e pashë përsëri.

Nuk prita shumë. Doli. Ecëm përgjatë korridorit dhe aty u kujtova për ëndrrën që kisha parë. Në ashensor qëndroi larg meje, në cep. I kërkova sytë, m’u dukën ngjyrë ulliri dhe jo gështenjë ashtu si mendoja se i kisha parë një ditë të shkuar. Kishte lyer qerpikët dhe ata ia tregonin sytë edhe më të bukur. Po e përpija të tërën me vështrim dhe ajo e ndjente plotësisht këtë. Tmerrësisht isha i pushtuar nga një fuqi e mistershme.Gjatë mëngjesit në bar-bufe u takuam të gjithë shqiptarët së bashku, ashtu si një ditë më parë. Të gjithë flisnin, diskutonin, ndërsa unë asnjë fjalë. E ndiqja me sy kudo që shkonte. Në një moment pyeta se ku janë frutat.

–         Shiko tek proshutat, ke pjepër, –  më tha Kena. Me sa duket edhe ajo i ndiqte lëvizjet e mia. Dolëm jashtë, në rrethrrotullimin nga do të nisej autobusi drejt aeroportit. Një ajër i lagësht, i ftohtë m’u përplas në fytyrë. Në autobuzin që do të na mbartëte drejt aeroportit, u ulëm pranë njeri tjetrit. Do të ishte një mrekulli në se gjatë fluturimit do të ishim kështu, së bashku. Në se është dikush që na dëgjon, bëje që të jemi pranë e pranë edhe në fluturim, u luta unë pa zë, por me shpirt. Mbrritëm. Secili zuri nga një vend në kolltuqet para portës së fluturimit. Ne ishim të parët. Haxhi Haliti ishte pajtuar me të shoqen dhe bisedonte me të me këmbë e me duar, durrësaku me fytyrë si brumë i ardhur ishte në merak mos i prisheshin ullinjtë në çantën që kishte lëshuar një ditë më parë me  bagazhet. Kena, duke qëndruar më këmbë,  diçka i shpjegonte burrit me të cilin kishte udhëtuar nga Rinasi, ndërsa unë mezi prisja të hapej porta e të hynim në aeroplanin boing 777 që kishte radhën e fluturimit.

***

Zumë vëndet, siguruam bagazhet e dorës dhe prisnim të ngriheshim nga aeroporti i Frankfurtit drejt qiellit. Shqiptarët, ulur në vënde të ndryshme ishin tretur midis 400 pasagjerëve të tjerë. Asnjeri nuk po dukej në horizont. Sikur e kishin bërë me fjalë të na linin vetëm. Përpara kishim për të “gëlltitur” tetë orë fluturim. Unë isha përkrah Kenës, ashtu siç isha lutur e kisha ëndërruar. Nuk folëm fare për çfarë na kishte ngjarë natën e shkuar. Ajo më pyeti për jetën time dhe unë i shpjegova se si isha gjendur në Kanada. I tregova me një zë të ulët e të shtruar. Disa herë vura re se si i buisën lotët nga sytë lozonjarë. I tregova dramën e jetës sime ashtu si nuk ia kisha treguar askujt në botë. Nuk di, por ajo më ngjallte një besim të jashtëzakonshëm. Në përgjithësi unë jam tip i mbyllur. As vetë nuk e kuptoj se si më kishte hyrë aq shumë në zemër dhe se si i besova aq shumë të fshehta e sekrete nga jeta ime. Heshtëm të dy për një copë herë. Ngrita mbajtësen anësore të kolltukut dhe iu afrova më shumë. Nuk bëri asnjë lloj lëvizje për të kundërshtuar. I mora dorën në pëllëmbën time, atë dorë të bukur e nazike. I vura re ballin e gjerë e fisnik. Pashë si fytyra i mori një ngjyrë të purpurtë. Pastaj me takt e tërhoqi dorën nga pëllëmba ime. Isha mbështetur pas saj dhe ndjeja se zemra i rrihte fort, ashtu si e imja. Në buzë i lexohej një buzëqeshje e lehtë. E ndjeja se ishim bërë njësh dhe gjaku i saj qarkullonte në trupin tim, me të njëjtin ritëm, me të njëjtat goditje. Shpirti im fërgëllinte nga lumturia. Isha i magjepsur i tëri. E kuptova se nuk mund të rroja pa të. Unë dashuroja çdo fije floku të saj, sytë, duart, gojën, kurmin, të gjitha të gjitha….Dhe të gjitha këto ndodhnin në qiell, në dhjetëmijë metra lartësi mbi oqeanin Atlantik, në aeroplanin boing 777.

Pastaj i mbështeta kryet mbi sup. Ndoshta isha në parajsë. Udhëtim më misterioz e më të shkurtër, nuk kam bërë kurrë në jetën time.

                                                ***

       Kaq tha miku im, Besim Ndroqi duke psherëtirë thellë nga shpirti, pastaj heshti. Ishte e kotë ta vazhdoja bisedën më tej, apo t’i bëja ndonjë pyetje. Shkova në shtëpi, u ula në kompjuter dhe pikë për pikë shkrova ngjarjen të cilën ua tregova këtu më lart.

Fund

30 dhjetor 2017

Filed Under: LETERSI Tagged With: Avdulla Kenaci, MISTERI I NJE NATE, NE FRANKFURT

HOTEL “INGLITERRA” KU U VRA ESENINI

December 30, 2017 by dgreca

VISAR ZHITI/*

Ne Hotel Ingliterra, prane pllakes memoriale per Sergej Eseninin...

HOTEL “INGLITERRA” KU U VRA ESENINI/

…një rrëké e kuqe gjaku/

zbret nëpër shkallë,/

unë ngjitem në të kundërt të gjakut,/

dua të arrij në zemrën e Eseninit./

Trokas në derën tragjike,/

mbështes kryet aty./

Qan, dera, qan

me lotët e mi.

I kam ruajtur që kur isha gjimnazist,

nga Shqipëria i solla, gjë tjetër s’kisha. Miku ynë

kaçurrel, biond

si thekërishtja e vendlindjes sate,

vagabond si kënga e natës, edhe hënat deheshin

nga fishkëllima jote,

qershia e qiellit shkundej, tej ndalnin dallgët

dhe kuajt e qentë dhe kuptoheshin me njerëzit,

se po këndoje ti.

Njëra nga hënat bëhej krehër për flokët e stinës,

por ti mështeknave shikoje si skuqnin plagët

e Krishtit, shiu rënkonte…

Të donte ty dhe nëna ime,

më kërkonte t’i lexoja atë poezinë tënde,

e ndiente si të sajën,

kur e pyesje: gjallë je ti… Je takuar

me nënën time, Serjozhka?

Se nënat dhe poetët janë bashkë në parajsë.

Përplasa kokën te dera jote. Vdekja

mori lotët e mi

dhe më dha mpirjen e drunjtë. Gjithë atë gjak

ia dhe poezisë,

dhe hotel “Ingliterra” është i kuqërremtë tani

dhe gratë e shërbimit flokët i kanë të kuq,

dhe netët e bardha kanë një diell tjetër të trembur,

prej gjaku,

dënes lumi Neva si venat e tua. Ti,

dhëndër tragjik ëndrrash.

Me gjak e ngjeve penën dhe shkrove

poezinë e lamtumirës,

vetëm dy strofa. E do gjakun tim për strofat e tjera,

Esenin i dashur?

Po ty të varën të vrarë… ah,

t’ia jap natës

hënëtronditur, që rreh si një zemër… Mërmëris

vargjet e tua, prapë, si dikur, si i burgosur

në qeli qiellore.

Falemnderit, më ke dhënë zemër, Vëlla i madh,

dhe tani jam unë më i madh se ti, më vjen turp,

që ike aq herët.

E pamundur të të përzinin. Ti ishe kudo, te grunoret

dhe kuajt e erës, te brigjet e trishtimit dhe zhgënjimet

si muret e dimrit, te takimet e dashurisë

me yjet që digjen në buzë, dhe çdo tetor e shmang

rrugën e vet që nga ajo ditë…

Këtu, këtu ti preve venat e poezisë sate,

me gjak poezie e mbushe atdheun,

që të donte të vrarë,

ishe bërë më i bukur nga ç’lejohej, i rrezikshëm

dhe i famshëm, engjëll

që të mbështollën me pelerinë demoni, ikonë

para topave të revolucionit, mbylle sytë prej biri,

Moti ulërinte për ty, gjithë ajo borë

për të fshirë si pambuk spitalesh

gjakun e poezisë,

e pamundur, ai kishte marrë udhët e botës. E mpiksi

i ftohti këtu, e mavijosi ngrica

si të ishte bronzi i statujave të tua të ardhshme,

jo, jo bronz heronjsh, por kristale qiellore, të pastra,

kur sapo ka zbardhur…

Do  të kërkoj, dua të takohem me ty gjithandej,

të të falënderoj dua, por befas dera,

dera jote e fundit mbi tokë

përballë meje plasi si një kraharor dhe u ça gjithandej.

– Bir, thirra! Nga të çarat e derës buisën bisqe. U rritën

në çast dhe u bënë degë. Aleluja!

U bë Pylli yt dhe Shtegu yt, aleluja, Lumi dhe Flatra,

dhe Vetëtima që shkrep në Qiell Emrin Tënd…

Aleluja!

Shën-Peterburg, 02. 06. 2014 

Ne Foto: Poeti Visar Zhiti ne Hotel Ingliterra, prane pllakes      memoriale per Sergej Eseninin..

Shenim i Editorit:Poezia u publikua me rastin e  Dites se Eseninit. Poezia -Elegji, e shkruar ne Petersburg, eshte marre nga libri “Si na erdhi ai, i ndaluari”. Po e shoqerojme me foton e poetit Visar Zhiti,dale ne Hotelin Ingliterra, prane pllakes memoriale per Eseninin…Edhe fotografia ashtu si poezia duket si e thyer nga dhimbja.

Filed Under: LETERSI Tagged With: HOTEL “INGLITERRA”, KU U VRA ESENINI, Visar Zhiti

PEN Albania, Ceremoni për Çmimet për Letërsinë, përkthimin dhe studimet Albanologjike

December 13, 2017 by dgreca

2 Grup3 Zhupa5 Flutura4 Cecua6 Entela

Nga Entela Kasi/ Presidente e Qendrës PEN të Shqipërisë/

1 EntelaQendra PEN e Shqipërisë, qendër e PEN International në Tiranë, zhvilloi në Bibliotekën e Librit Akademik, ceremoninë e Çmimeve PEN Albania për letërsinë, përkthimin dhe studimet Albanologjike. PEN International, Organizata ndërkombëtare e shkrimtarëve , me seli në Londër e themeluar në vitin 1921 nga autoritetet e letërsisë botërore ushtron veprimtarinë e saj bazuar në parimet dhe Kartën e PEN International. Kjo organizatë e cila promovon letërsinë dhe garanton të drejtën e lirisë së shprehjes ka status bashkëpunimi dhe konsultativ me OKB, UNESCO, Amnesty International, dhe të tjera organizata ndërkombëtare për kulturën. Aktiviteti i përvitshëm I Qendrës PEN të Shqipërisë është pikërisht edhe ceremonia e Çmimeve PEN Albania për letërsinë. Laureatët e PEN Albania 2017 u shpallën : Ylljet Aliçka : Shkrimtari shqiptar i vitit 2017, Ilirian Zhupa – Poeti shqiptar i vitit 2017, Romeo Çollaku – përkthyes i vitit 2017. Prof. Dr. Fatmir Sulejmani nga Universiteti Shtetëror i Tetovës u shpall laureat i çmimit PEN Albania 2017, në fushën e studimeve Albanologjike. Qendra PEN e Shqipërisë si çdo vit shpalli autorin e ri të vitit 2017, poetin dhe eseistin Akri Çipa, I cili është aktualisht me studime në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. PEN Albania gjithashtu ndau titujt honorifike për kontribute të çmuara në kulturën kombëtare dhe promovimin e urave kulturore pavarësisht kufijve etnikë, politikë, dhe gjuhësorë. Me titullin e lartë të Mirënjohjes për kontribute të çmuara në kulturën kombëtare u vlerësua Z. Zef Mark Zeka, studiues, i cili ka dhënë një kontribut të jashtëzakonshëm për shpëtimin e Kambanës së Kishës së Pogut, e cila sot ndodhet në Muzeun Dioqezan të Shkodrës. Mirënjohja u takon atyre burrave të malësisë së Dukagjinit të cilët mundën ta shpëtojnë këtë dëshmi autentike të kulturës së Shqipërisë mesjetare nga shkatërrimi – u shpreh studiuesi Zef Mark Zeka gjatë ceremonisë së PEN Albania. Me titullin e lartë të Mirenjohjes për kontribute të çmuara në kulturën kombëtare dhe promovimin e gjuhës shqipe në hapësirat mbarëshqiptare dhe diasporë u vlerësua Z. Ali Daci, intelektual, krijues, veprimtar politik dhe aktualisht kryetar i Lidhjes Demokratike në Malin e Zi. Z. Ali Daci u shpreh se ky është vlerësimi më i lartë që i bëhet nga Shqipëria, vendi me të cilin e lidh identiteti nacional. Titullin e mirënjohjes për promovimin e urave të kulturës në botë përmes letërsisë Qendra PEN e Shqipërisë ia akordoi shkrimtarit Safet Vrbički Hadrović, dhe po ashtu u promovua vepra e tij letrare ‘ Viktima’ për të cilën referuan Dr. Sadik Bejko, si dhe Smajl Smaka përkthyes i autorit në gjuhën shqipe. Shkrimtari Safet Vrbički Hadrović në fjalën e tij të rastit theksoi rëndësinë e komunikimit përmes letërsisë. Ai u shpreh se ky do të mbetet në kujtesën e shkrimtarit si një prej ditëve më të rëndësishme. Qëllimi i PEN është promovimi i letërsisë dhe garantimi i të drejtave gjuhësore por edhe i lirisë së shprehjes. Letërsia është atdheu universal i njerëzimit, është përmasë dhe dimension lirie , u shpreh presidentja e Qendrës PEN Albania znj. Entela Kasi. Në këtë ceremoni u anëtarësuan edhe autorët e rinj, e po ashtu u zgjerua bordi i Qendrës PEN. Aktivitetin e përshëndeti deputetja e Kuvendit të Shqipërisë Znj. Kejdi Mehmetaj e cila theksoi rëndësinë e investimeve për kulturën. Shkrimtarja Flutura Açka, drejtuese e komitetit të shkrimtareve femra në PEN Albania, theksoi faktin se kultura dhe letërsia kanë nevojë për mbështetjen e institucioneve të shtetit. Ceremoninë e çmimeve PEN Albania e drejtuan Dr. Sadik Bejko, I cili bëri një paraqitje të aktiviteteve të PEN në Shqipëri dhe botë, Çerçiz Loloci, Kryetar I Bordit të PEN Albania, i cili theksoi motivacionet për laureatët, dhe Z. Dorian Koçi, Drejtore I Muzeut Historik Kombëtar, njëkohësisht anëtar i Bordit Drejtues të Qendrës PEN të Shqipërisë. Këtë aktivitet e përshëndeti z. Flamur Shala, Dekani i Fakultetit Filologjik, të Universitetit Shtetëror ‘ Ukshin Hoti’ , Prizren. Laureatët e Çmimeve PEN Albania 2017 për letërsinë falenderuan PEN Albania, për vleresimin ndaj veprës letrare dhe theksuan rëndësinë dhe rolin e PEN Qendrës së Shqipërisë dhe PEN International për ndërtimin e urave të komunikimit dhe dialogut brenda vendit dhe promovimin e letërsisë shqipe në arenën ndërkombëtare. Shkrimtari Ismail Kadare është President Nderi i Qendrës PEN të Shqipërisë. PEN International në arenën ndërkombëtare aktualisht drejtohet nga autoritetet e letërsisë botërore midis të cilëve janë shkrimtarët e Çmimit prestigjioz Nobel në fushën e letërsisë dhe Çmimit Nobel për Paqe. Entela Kasi Presidente e Qendrës PEN të Shqipërisë Tiranë , 13. 12. 2017

Filed Under: LETERSI Tagged With: Ceremoni për Çmimet, ENTELA KASI, PEN Albania, per Letersine

“ME SYTË E ËNDJES” TË LINDITË RAMUSHI DUSHKU

December 10, 2017 by dgreca

Nga Sokol Demaku*/

1 Demaku2

Poetja e mirënjohur Linditë Ramushi Dushku na vjen si sihariq me përmbledhjne e saj poetike “Me sytë e ëndjes”, ku ajo përmes vargut shprehë atë që ndjen për botën që e rrethon. Poezitë e sajë përmbajnë fjalë zemre dhe shpirti. Autorja edhe si e re është marrë me krijime letrare kryesisht me poezinë dhe si duket shpirti i saj krijues ka gjeturë vetën e tij në vargun  poetik dhe rrugën e vargnimit të vargut lirik sot. Por duhet thënë edhe ate se poezia është ajo gjini e cila  nuk njeh moshë, por se janë emocionet ato të cilat lindin te vet krijuesi për vargun poetik.Ajo përmes poezive të saja sjell botën e saj shpirtërore, shpreh dashurinë e madhe që ka për njerzit e saj, e vend të posaqëm në lirikatë e saja ze natyra me bukuritë e saja dhe çdo gjë që e rrethonë ate e shprehurë me në menyrë mataforike për dashurinë.Pra lirika e dashurisë zë një vend të posaçëm në përmbledhjen “Me sytë e ëndjes”,të Linditë Ramushi Dushku ku ajo me metaforën e përdodrurë me një mjeshtri mjaftë të hollë shprehë ndjenjat e saja të brendshme e këtë e verëjem që në fillim kur në poezinë “Drithërimë e hijeve të natës” poetja thotë:

Mbi mua përqafimi si lis i degëzuar gjelbrimi

Mes gushës e gjoksit avullon ajrin me frymë

Më pushton si litar që puth thuprat e bashkuara

Më palos si lulebardhë pa njolla.

Ate çka ajo ndjen, ajo e shpreh në mënyrën më origjinale të mundshme në vargun  e saj, varg i cili le shumë të kuptohet dhe të ndjehet nga që poetja shpreh përmes tij, e ndjen ajo dhe e latos për mrekulli me metaforën e përdorurë si e thash me herët me mjaftë mjeshtri që poetët me siguri ja kanë për lakmi dhe zili. E këtë mund ta hetojmë dhe përjetojmë më së miri tek poezia e radhës me titull “Mendafshi i bardhë” ku poeta thotë:

Gjoksit të kalitur si pemë e njomë

Ku çerdhe ndërtojnë dallendyshet e ngrohta

Lotojnë këto degë të holla stine

Marrin me vete edhe grimcat e kujtimeve.

Bazuar në poezitë e këtij vëllimi të Linditë Ramushi Dushku ne mund të konstatojmë se kjo na befason për të mirë me këtë që tham më lartë, pra me përdorimin me mjaft sukses në vargun e  saj të metaforës e ku përmes saj ajo pasyqron ndjenjat e saja të brendshme dhe ate çka ajo ndjen dhe ka ne vetën e saj. Një kolorit metaforik që nuk mund  ta gjejmë edhe tek shumë autor tjerë bashkëkohor sepse ajo këtë metaforë e gjen në ambientet ku ajo gjendet, në rrethin që ajo për çdo ditë e frekuneton apo më mirë të themi edhe ajo vet është pjesë e atij rrethi dhe e ndjen ate.

Është me vlerë ndjenja që autorja shprehë sepse ajo është plotë optimizëm në vargun e  saj, ate e shprehë në froma të ndryshme, e ndjen ate dhe ajo e shprehë përmes asaj çka ajo ndjen në shpirtin e saj. E mund të them se kjo është ndoshta ajo më e veçanta e poezisë së Linditë Ramushi Dushku. Ja çfarë thotë tek poezia “Melodi e këngës tënde”:

E ëmbël

Kjo kupë e qershisë së ndezur

Si valë ridhte nëpër damarë lëngu i saj

Shtati i hedhur

Rrjedhën përcillte plot guxim

Ndezur nga shkëlqimi syve

Zjarri lajmëtrar shpertheu

Duke lexuar poezitë e këtij vëllimi peotik por edhe duke kujtuar edhe poezitë nga përmbledhja e parë ”Mos hesht”botuar kaherë na del se autorja premton shumë në lamin e poezisë dhe se ka një afinitet në këtë drejtim ku lirika e saj është e ngërthyerë nga metafora lirike që asaj i jep mundësinë për një paraqtije sa me dinitoze të jetës së brendshme.

E këtë e shpreh autorja më së miri tek poezia e saj “Zëri i natës” kur ajo thotë:

Mbase lisat e shuajnë dhe zjarrin e oxhakut

Të bërë me tulla të reja

Edhe pullat e këmishës do të kishin

Qepje e vija të reja

Sikur bora do të mbulojë palgët e murrme

Do te rinonte veç atë që kërkova

A më duhet të bërtas

Apo veshët s´të dëgjonin kur të thashë.

Por gjatë leximit të lirikave të Linditë Ramushi ne do hasim në ndjenjat e autorës ku ajo përmes motivit të dashurisë, ajo me mjaft mjeshtri fiton mbi botën e brendshme dhe se çdo herë del fitimtare nga ndjenjat dhe bota egosite që sot është shumë aktive në jetën e përditshme. Ajo përmes vargut të saj arrinë të depërtoj thell në botën egoiste dhe se se ajo ka arritur të prezentoj misteriaet e kësaj bote dhe ajo në vargun e  saj reflekton vullnetin, dëshirën dhe atë ëndërren favorizuese për të mundur dhe dal fitimtar në stuhit e kohës, përmes vargut idilik që me metaforën e përdorur del shumë i fortë dhe e benë lirikën e saj  shumë të qendrushme.

Këtë do e gjejmë shprehurë për mrekulli terk poezia”Rrënqethej” kur autorja thotë:

Akoma ishte aty ku mbrëmë e pata lënë

S`e di pse s´e mora kur vetë ma patë thënë

Po ku e dija unë që drita e tij ishte kaq e madhe

S`e dija as se dita ia shpalos atë fytyrë rozë

Atë kallam të fortë.

Me shumë ëndje lexohen këto vargje ti quaj magjike të përmbledhjes poetike “Me sytë e ëndjes”, të Linditë Ramushi Dushku, një poete e re nga Gjilani. Një përmbledhje lirike e thururë në bazë të ndjenjave shpirtërore të autores. Vepër që nxjerrë në dritë shpirtin e bardhë të njeriut pa marrë parasyshë situatatë në të cilat ai ndodhet apo gjëndet. Kjo ndjenjë e shprehurë të bënë të mendosh se si poetja ka arritur të shprehë ndnjejat e saj përmes lirikës së nderthururë me ndjenjat e brendshme por edhe me ato që rrethojnë autoren, si natyra me bukuritë e saja, bota që e rrethonë ate, dhe emocionet të cilat, në vehte ngërthejnë jo vetëm ndjenjen e brendshme të autorës, por e bëjnë edhe më të fortë vargun në shprehje.

Këtë e ndjejmë më së miri në vargjet e poezisë ”Kur përshërisin fletët” kur autorja thotë:

U bëre fletë e shkeputur nga pema

Për të mbërthyer kokën e frytit

Si plis mbi flokët e rremosura

Me aromë të mbyllur.

Melodia e rënies së asaj flete

Fishkëlleu në veshin tim si ushtimë stuhie

Vargisur notat në telat më të rrahur

Si plumb i shkriråé n ë pjatë të porcelantë.

Por në vazhdën e vargëtimit të saj Linditë Ramushi Dushku na del se është shumë optimiste në jetë, në ate çka ajo e ndjen dhe se me plotë kuptimin e fjalës ajo përmes lirikës së saj krijon stilin e saj në artin e shprehjes së fjalës për jetën, dashurinë dhe lumturinë shpirtërore të njeriut.

* -përmbledhje poetike në 96 faqe, botuar nga Shtëpia botuese Beqir Musliu Gjilan

Filed Under: LETERSI Tagged With: Lindite Ramushi Dushku, Me Syte e Endjes, Sokol Demaku

8 dhjetor 1990

December 8, 2017 by dgreca

8 dhjetor 90-4NGA RESHAT KRIPA/Dhjetor 1990. Atë  ditë  çifti   sapo   kishte   zbritur  nga   treni  në  Blerina kishte  një seminar mbi problemet e shkollës. Natyrisht edhe Arbëri nuk mund ta linte vetëm. Po ecnin  drejt qendrës ku ndodhej salla në të cilën do të zhvillohej seminari. Një lëvizje e pazakontë filloi në rrugë. Shiheshin të rinj dhe të reja, burra dhe gra që vraponin për diku. Arbëri dhe Blerina u shtangën. Për ku vraponin vallë? Ndaluan një djalosh që po ecte pranë tyre dhe e pyetën.

  • Tek qyteti studenti, u përgjigj ai. – Filloi!
  • Çfarë filloi?

Djaloshi nuk u përgjigj. Kishte fluturuar.Instiktivisht edhe  ata  u  nisën  drejt  vendit  të  treguar  nga  djaloshi. E  harruan  fare seminarin. Sa më tepër i afroheshin aq më tepër shtohej turma që nxitonte për të mbërritur. Dëgjoheshin thirrjet entuziaste që gjëmonin:- E duam Shqipërinë si gjithë Europa!

  • A thua erdhi me të vërtetë dita jonë? – Pyeti veten Arbëri.

Blerina e dëgjoi dhe pyeti:

  • Çfarë thatë…
  • I dëgjon? Janë ditët e përmbysjes së madhe.

Së  fundi  arritën. Sheshi  ishte  mbushur  plot  e  përplotë   me   njerëz  që  thërrisnin  dhe brohorisnin. Së  fundi  në tribunën e ngritur me këtë rast hipi një nga studentët e universitetit të kryeqytetit. Ai filloi të fliste. Thelbi i fjalimit të tij ishte një ultimatum drejtuar qeverisë për pluralizëm politik, për ta bërë edhe Shqipërinë si gjithë Europa. Fjalët e tij mezi dëgjoheshin nga brohoritjet e shumta që nuk kishin të sosur. Në përfundim të fjalës së tij ai theksoi:

  • Ne jemi për sistemin shumë partiak dhe do të qëndrojmë deri në fitoren tonë për  këtë sistem. Liri, demokraci!

Dhe turma oshëtiu:- Liri, demokraci! Liri, demokraci!

Oratorët nuk kishin të sosur. Midis tyre kishte  edhe  disa  që  Arbëri  i  kishte  parë  duke dhënë kohët e fundit intervista në median  televizive  “Zëri i Amerikës“ të cilën ai e dëgjonte për çdo ditë. Një pjesë prej tyre kishin qemë funksionarë të lartë. Një pjesë tjetër bij funksionarësh. Kjo gjë sikur i shkaktonte një ngërç. Këtë ia shprehu Blerinës.  Ajo e vështroi drejt e në sy dhe i tha:

  • Kushdo ka të drejtë të hedhë poshtë të keqen që ka patur përbrenda dhe të  fillojë  një jetë  të re.
  • Më fal, – iu përgjigj ai, – ke të drejtë.

Në podium u ngjit një burrë me një mjekër të vogël dhe  musteqe.  Çuditërisht  Arbërit  iu duk  si një fytyrë e njohur.

  • A e njeh? – E pyeti Blerina.
  • Më duket fytyrë e njohur por nuk arrij ta identifikoj.
  • Është Ibrahimi.
  • Ibrahimi? Paska lënë musteqe dhe mjekër?Ndërkaq ai kishte filluar të fliste:Të nderuar studentë dhe qytetarë të kryeqytetit! Më lejoni t’ju  përshëndes në emër të të gjithë të përndjekurve politikë të Shqipërisë, të atyre që sakrifikuan edhe jetën e tyre për këtë ditë të shenjtë. Ne jemi në krahun tuaj, ne jemi me ju!

Dhe vijoi të ligjëronte e të ligjëronte.- O Zot! – pëshpëriti Arbëri  –  çfarë po më shohin sytë?

Blerina nuk  foli. E la në botën e tij, në ëndrrat e tij.

Oratorët  vazhdonin  të  ndërroheshin. Një  burrë   e  mori  fjalën.  Filloi  të  fliste  me  një gjuhë  që  e rrëmbeu të gjithë turmën. Sa më tepër ligjëronte, aq më tepër turma ekzaltohej.

  • Kush është ky? –  Pyeti Arbëri.

Blerina heshti. Arbëri ktheu kryet nga ajo dhe po e vështronte.

  • A e njeh? –
  • Është kushëriri im, djali i Resulit.
  • Djali i Resulit?
  • Ka mbaruar shkencat politike. Ka zëvendësuar të atin që ka dalë në pension.

Arbëri zuri kokën me të dy duart. Sytë iu errën. Nuk fliste dot. Papritmas u ndie një zë:- Arbër!

Ktheu  kryet.  Para  tij  qëndronte  doktor  Istrefi.  U  përqafuan.  Arbëri  e   prezantoi  me Blerinën.

  • Bashkëshortja ime,  –   dhe   duke   u   kthyer  nga  ai  azhdoi:  –   Doktor  Istrefi,  një nga shpëtimtarët e shumë jetëve në burg.
  • Arbëri nuk iu lëshonte nga goja, – tha Blerina duke i dhënë dorën
  • Mos harroni edhe qëndrimin tuaj dinjitoz, e nderuar! –  Iu përgjigj ai.
  • Ejani të ikim, –  ndërhyri Arbëri.

U nisën. Kur mbërritën tek sheshi kryesor i kryeqytetit Arbëri i shtriu dorën doktorit dhe i tha:

  • Mirë u takofshim i dashur!
  • Sonde nuk keni ku shkoni, –  u përgjigj doktori. –  jeni të ftuar tek unë për darkë.

Ndërkaq po afronte mbrëmja. Arbëri  u  mundua  të  justifikohej  gjoja me një  punë  që  e priste  në qytetin e tij dhe duhej të ikte patjetër, ndaj duhej të nxitonin të kapnin trenin e fundit. Por këmbëngulja e doktorit e detyroi të pranonte. Familja e doktorit përbëhej nga e shoqja dhe djali me bashkëshorten dhe një vajzë tre vjeçare. Kur e kishin arrestuar doktorin kishte dy vjet që ishte martuar dhe e shoqja  sapo kishte lindur. Kështu që djali, sikurse dhe Arbëri, u rrit vetëm nën kujdesin e nënës dhe pa prezencën e të atit. Megjithatë edukata dhe morali nuk i munguan. Ato i ishin ngulitur në shpirt nga e ëma që sakrifikoi gjithshka për të. Mbaroi gjimnazin por rruga për më lart ishte e mbyllur. Pasi u lirua i ati, u martua me një vajzë që punonte në ndërrmarjen e tij, me të cilën u dashuruan. Si rezultat i martesës u lindi vajza që u bë gëzimi i shtëpisë, Grua, – foli  doktori  sapo  hynë  në  shtëpi, –  na  përgatit  një darkë të  mirë  por,  më parë, sillna shishen e rakisë dhe gotat pasi ne meshkujt do e kthejmë nga një gotë.

Bisedat nuk kishin të mbaruar. Kujtonin  kohën e tmerrshme që kishin kaluar në errësirën e burgjeve apo tmerret e kampeve. Kujtonin shumë nga miqtë e përbashkët që i kishin mbyllur sytë larg të afërmve të tyre dhe që nuk kishin një varr ku të derdheshin dy pika lot. Por biseduan edhe për ditët e sotme dhe për lëvizjen e madhe që kishte shpërthyer. Flisnin për lëvizjen por edhe për protagonistët e saj. Kishte midis tyre shumë personalitete të shquara të vendit  që ia vlente t’i ndiqje, por kishte edhe sharlatanë të politikës që nuk kishin lënë të zezë pa bërë dhe tani dilnin si ithtarë të lirisë dhe demokracisë.

  • A e  dëgjove  djalin  e  Resulit, –  filloi Arbëri, –  ka  zëvendësuar  të  atin, drejtor   në drejtorinë  e sigurimit në Ministrinë e Punëve të brendëshme dhe sot ligjëron për liri dhe demokraci. Nga kush e kërkon? Mos vallë nga vetja e tij? A thua ka harruar se ati i tij ka torturuar qindra njerëz, një prej të cilëve kam qenë edhe unë? Qetësohu Arbër, – foli doktori. – Koha do t’i eliminojë ferrat që mbijnë rrugës.
  • Po Ibrahimin  e  dëgjove, –  vazhdoi  Arbëri. –  pa  le,  na  fliste  edhe  në   emër  të  të përndjekurve politikë. Kujt të përndjekur? Mos vallë të atyre që i spiunoi dhe i futi në burg? Dale të  hapim  televizorin  se   erdhi  ora  e  revistës  televizive, –   tha  doktori  duke dashur  të ndërrojë bisedën.Spikerja e televizionit po fliste për një takim që udhëheqësi i partisë dhe i shtetit kishte organizuar me drejtuesit e protestës.  Në atë çast fjalën e kishte studenti që hapi manifestimin. Ishte një djalë trim. Pa ia bërë syri tërr po ia përplaste në fytyrë udheheqësit. Ai mundohej me një dhelpëri të ulte tonet e bisedës, por ishte e kotë. Midis të pranishmëve dalluan edhe figurat e Ibrahimit dhe djalit të Resulit. Atë mbrëmje ndenjën duke biseduar deri në mesnatë.

 

Filed Under: LETERSI Tagged With: 8 Dhjetor 1990, reshat kripa

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 206
  • 207
  • 208
  • 209
  • 210
  • …
  • 291
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kolë Idromeno, “parganjoti” që u bë artist i madh në Shkodër
  • KRIJIMTARIA POETIKE E DRITËRO AGOLLIT
  • IL PICCOLO DI TRIESTE (1914) / INTERVISTA EKSKLUZIVE ME PRENK BIB DODËN NË DURRËS RRETH “AKSIONIT TË TIJ USHTARAK” PËR TË SHPËTUAR PRINC VIDIN
  • Ja pse Venezuela e Maduros nuk është viktimë, dhe pse SHBA po vepron ?
  • Rizza Milla: Radio “Zëri i Shqiptarëve” në Chicago, 3 dekada në shërbim të komunitetit dhe çështjes kombëtare
  • Promovohet filmi dokumentar “Shaban Murati-diplomati antitabu”
  • SHKRIMTARËT, LEXUESIT, KRITIKA…
  • REZISTENCA ANTIFASHISTE SHQIPTARE NË KONTEKSTIN E KOMBEVE TË BASHKUARA KUNDËR NAZIZMIT GJERMAN NË LUFTËN E DYTË BOTËRORE
  • The Making of the Little Albania in the Bronx Map
  • “TOKA JONË: FILMI, ARKIVA, HISTORIA”
  • Historia e Postës Shqiptare, ura e komunikimit mes shqiptarëve
  • Me rastin e 100-vjetorit të themelimit të Urdhrit Mbretëror të Skënderbeut
  • E vërteta do të vazhdojë të flasë…
  • Luigji Pirandelo njihte gjuhën shqipe, a ishte arbëresh?
  • KRONIKA E KOHËS SË REVOLTËS…

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT