Opinion – Page 302 – Dielli

Domosdoshmëria për një strategji afatgjatë në thellimin e marrëdhënieve me SHBA

November 16, 2020 by dgreca

Nga Akri Çipa*-

Zgjedhjet presidenciale në Shtetet e Bashkuara mbërthyen interesin e publikut të gjerë, në Amerikë dhe jo vetëm. Duke presupozuar të mbyllur tashmë procesin elektoral, pavarësisht zgjatimit të disa proceseve burokratike dhe ligjore, diskutime të shumta kanë filluar nga të dyja anët e Atlantikut për ardhmërinë e politikës së jashtme amerikane në administratën e Presidentit të zgjedhur Joe Biden.

Fitorja e ish-zëvëndës presidentit Biden u mirëprit gjerësisht në Shqipëri dhe në Kosovë dhe ka pasur një ekzaltim të përgjithshëm. Kjo lidhet pikë së pari me vetë historinë e zotit Biden. Si një mbështetës i hershëm i ndërhyrjes amerikane si kundërpërgjigjë ndaj fushatave të gjenocidit serb dhe të zgjatimeve të saj në vitet 90’, ndaj zotit Biden ka një ndjenjë mirënjohjeje të sinqertë në Ballkan. Në fillim në raport me luftën në Bosnjë dhe më pas në lidhje me Kosovën, ai ka qënë një zë i fuqishëm dhe i qartë në favor të lirisë dhe paqes. Në skenën amerikane janë të rrallë politikanët aktivë që mund të thonë se kanë qënë më eksplicitë se zoti Biden në raport me çlirimin, pavarësinë dhe forcimin e shtetësisë së Kosovës.

Me ardhjen e administratës Biden vlen të celebrohet kjo histori personale. Njëkohësisht, ekziston më shumë se kurrë nevoja dhe mundësia për një përgatitje serioze kundrejt sfidave me të cilat përballet Ballkani dhe qasjes së nevojshme për të forcuar raportet e Shqipërisë dhe Kosovës me Shtetet e Bashkuara dhe kapërcyer sfidat rajonale. Në këtë aspekt, ka tre elemente kyç të cilat duhet të konsiderohen dhe me të cilat duhet të ballafaqohemi në një plan afatgjatë: ndryshimet thelbësore në arenën ndërkombëtare; konteksti i zhvillimeve në politikën amerikane; problematikat e brendshme që reflektohen ndërkombëtarisht.

Si një mbështetës i hershëm dhe i përkushtuar i strukturave transatlantike, Presidenti i ardhshëm amerikan ka theksuar rëndësinë që do ketë Europa në vizionin e tij. Pikërisht për hir të këtij fakti ka indikacione se vëmendje të përkushtuar do të marrë dhe gadishulli ballkanik. Megjithatë, bota që do gjejë zoti Biden në vitin 2021 ndryshon kryekëput nga ajo e kohës së tij si anëtar i Senatit amerikan ose qoftë edhe si Zëvendës President. Kjo u theksua rishtazi dhe nga këshilltari i tij Tony Blinken, zëri mjaft influencues për politikën e jashtme dhe, sipas gjasave, një nga drejtuesit e ardhshëm të kësaj politike në administratën e re. Konditat dhe realitetet që përcaktuan në një pjesë të madhe politikën e jashtme amerikane në katër vitet e fundit mbeten po ato.

Në këtë sens, qasja ndaj Ballkanit gjatë administratës Biden do të influencohet drejtpërdrejtë nga kjo situatë. Kina do të vazhdojë përpjekjet për t’u imponuar ekonomikisht në Ballkan dhe për të penetruar Europën nëpërmjet rajonit tonë. Rusia do të vazhdojë të kundërshtoje proceset integruese euroatlantike të vendeve të rajonit dhe të kundërshtojë fuqimisht shtetësinë e Kosovës. Ndërkohë që administrata e zotit Biden do të privilegjojë koordinim më të madh me Bashkimin Europian, kompeticioni i drejtpërdrejtë me fuqitë e tjera të mëdha do të vazhdojë të dominojë rajonin. Rajonalizimi dhe forcimi i fuqive rajonale do të pasqyrohet padyshim në Ballkan, sikurse është konkretizuar tashmë dhe në zonat përreth.

Elementi i dytë që vlen të merret parasysh është ndryshimi i brezave në politikën amerikane, një proces sa i natyrshëm aq edhe përcaktues për të ardhmen. Mbështetës të mëdhenj të çështjes shqiptare po shkojnë drejt braktisjes së politikës aktive ose janë subjekt i presionit të shtuar të rivalëve partiakë. Prandaj, duhet pasur një kujdes i shtuar në aktivizimin diplomatik. Gurthemeli i mbështetjes amerikane ndaj Kosovës dhe ndaj gjithë spektrit të interesave shqiptare mbetet mbështetja mbipartizane në politikën amerikane. Përpjekja për ta partizuar dhe individualizuar këtë marrëdhënie duhet të refuzohet me forcë dhe vendosmëri.

Për shkak të polarizimit politik, në Shtetet e Bashkuara po gjejnë vend gjithmonë e më shumë zëra radikalë nga të gjithë krahët politikë. Në të dy ekstremet e spektrit politik në Shtetet e Bashkuara ka elemente me qëndrime të dyshimta për sa i përket kursit të politikës së jashtme amerikane, qëndrimeve revizioniste ndaj historisë së rishtë dhe interesa që konfliktojnë në mënyrë të rrezikshme me interesin shqiptar në rajon.

Në rradhë të parë, në Amerikë ka një të djathtë izolacioniste dhe regresive që i ka dhënë historikisht luftës në Kosovë ngjyresa të thjeshta fetare dhe e cila e ka sulmuar ndërhyrjen historike të NATO-s për qëllime politike të ditës. Një eksponent i këtyre pikëpamjeve, koloneli në pension Douglas Macgregor, arriti deri aty sa të nominohej nga presidenti Trump si Ambasador i Shteteve të Bashkuara në Gjermani. Nga ana tjetër, segmenti më radikal i së majtës e ka parë luftën për çlirim të popullit shqiptar në Kosovë dhe fushatën e aleancës kundrejt spastrimit etnik serb nën lentet e një abstraksioni internacionalist socialist dhe e ka sulmuar si reflektim i të ashtuquajturës qëllim “imperialist” amerikan. Këto kritika janë ricikluar edhe ndaj zotit Biden në fushatën e fundit.

Rreziku që pikëpamjet dhe qëndrimet e këtyre ekstremeve të vazhdojnë të dalin nga margjinat është real. Sinjali më i dukshëm ishte fushata mediatike revizioniste që pasoi takimin në Uashington të presidentit Trump me kryeministrin Hoti dhe presidentin Vuçiç dhe që synonte të relativizonte historinë dhe rolin çlirimtar të Shteteve të Bashkuara dhe vendeve perëndimore.

Së fundmi, vlen të rikujtohet se aleancat dhe marrëdhëniet ndërshtetërore të qëndrueshme ndërtohen, në rradhë të parë mbi introspektimin – aftësinë për ta analizuar veten dhe problemet e brendshme dhe për të reflektuar mbi to.

Problemet e mbartura demokratike të Shqipërisë dhe Kosovës si dhe mungesa e një uniteti politik në raport me proceset përcaktuese për ardhmërinë e vendit janë elemente nevralgjike që pasqyrohen përtej politikës së brendshme. Në mjaft raste, janë pikërisht këto shfaqje që shfrytëzohen nga fqinjët tanë për të ndërtuar fushata malinje lobimi në Uashington, Bruksel, Paris dhe më gjerë.

Pikërisht nga kjo pikë e fundit duhet nisur ndryshimi. Baza më e fortë e intensifikimit të marrëdhënieve me SHBA-në kalon nga forcimi i institucioneve, shteti i të drejtës dhe mirëqeverisja në Shqipëri dhe Kosovë. Stabiliteti i brendshëm që vjen si pasojë e demokratizimit dhe ekonomi të shëndosha janë garancia më e mirë e faktorizimit rajonal të shqiptarëve përtej kufijve shtetërore. Ravijëzimi i një politike të jashtme të qartë dhe afirmimi i interesave kombëtare kah orientimit transatlantik, mbi të gjitha në konditat e arenës aktuale ndërkombëtare, është domodoshmëri. Dhe duhet të jetë e tillë si fakt, jo vetëm si retorikë.

Në të njëjtën kohë, është i domosdoshëm përafrimi dhe edukimi i brezit të ri të vendimmarrësve amerikanë, të cilët mund të kenë interes dhe njohuri të përcipta për Ballkanin, çështjet shqiptare dhe kontekstin e veçantë të aleancës së shqiptarëve me Amerikën. Në këtë aspekt, nevojitet syçeltësi, koordinim dhe një strategji për të ndërtuar marrëdhënie afatgjata si me brezin e ri të politikëbërësve, ashtu dhe me kastën e re të ekspertëve dhe diplomatëve që do të profilizojnë politikën e jashtme amerikane gjatë administrates së ardhshme dhe përtej saj.

Presidenca Biden është një moment kyç për Shtetet e Bashkuara, por edhe për rajonin tonë. Ndërkohë që paraqiten prirje negative dhe situata komplekse në arenën ndërkombëtare, katër-vjeçari i ardhshëm mund të paraqesë njëkohësisht edhe mundësi historike. Faktori shqiptar duhet të tejkalojë konfliktet me vetveten, sikurse dhe romanticizmat, për të reflektuar dhe vepruar në shfrytëzimin e këtij momenti dhe avancimin e interesave kombëtare.

*Ky artikull mbështetet nga “Sbunker” përmes projektit të financuar nga Ambasada Amerikane. Mendimet e shprehura këtu janë të autorit dhe jo medoemos pasqyrojnë qëndrimet e Departamentit të Shtetit.

ELECTION OPINIONS AND THE MULTIMEDIA ENVIRONMENT IN 2020

November 15, 2020 by dgreca

By REA KONDI-The evolution of the media seems to point to a trend of a mediated experience that is indistinguishable from a real-world experience. Society lives in the most media-immersed age. The turning point has been the shift from legacy media of the 20^th century to the new social media. The emergence of the social media platforms have sped up a rather slow evolutionary process. The technological ability of media to gather, recycle, and disseminate information has resulted in a society that is ‘a multimedia environment’. In this context, subjects like news reporting, media representation, moral panics, media and the police etc. are worth-exploring and useful in spotlighting a form of behavior or pattern of events that is increasingly common in our media-saturated modern society.

On November 4th, Matt Walsh wrote an opinion article titled “After This Debacle, We Should Abolish Early Voting And Mail-In Voting” in the Daily Wire, a conservative website that publishes news and opinion articles. In response to this year’s election multitude of voting methods, the writer proposes that all votes should be in-person on election day. According to Walsh, abolishing early voting and mail-in votes would minimize confusion and the counting of fraudulent votes.

In my view, the article might have been less controversial if it were part of a discussion that we would be having at a different time and not in the course of an ongoing pandemic. Given the current situation and circumstances, I find the premise of the argument to be inconsiderate. The mail-in and absentee ballots allowed or enabled a range of people such as elderly, those facing immune-deficiency conditions as well as students studying in different states (such as myself) a chance to vote, to be heard and to exercise their civic duty. The article uses the attributional framing of the Left in order to make it appear ridiculous and over-emotional. Namely, the leftist are to blame for the counting errors that led to no change in the result of the election. The author even includes rhetorical questions such as, “What if people who have this (insane, irrational) fear are in charge of counting the votes in key battleground states? Is there not now, at minimum, a severe temptation toward potentially dishonest behavior?” (Walsh). Although it is presented as a speculation, it is a veiled accusation. The only prognostic frame the article has to offer is the abolition of the problem. It is safe to guess that conservative groups would agree with this view. Walsh most likely chose this representation fueled by the conservative argument that President-Elect Biden won the election mainly because of the mail-in ballots. To go a step further, such a subjective view could be intended to cause moral panic.

The opinion in particular follows the interest group model of moral panics since the conservative author intends to push his view onto a wider and more susceptible audience. By using disproportion, the article frames the Left as the ‘folk devils’ that committed voter fraud to elect their candidate. I would argue that the article uses disproportion since out of about 100 million votes, a very large proportion of these votes would have to be fraudulent in order to affect the outcome of the total vote count. Regardless, the argument of the mail-in votes and the Left is poised to increase tensions between the two main parties. It will polarize further those who agree with Walsh’s opinion and those who oppose him or hold a different opinion. Conservative personalities that have a platform, such as Ben Shapiro and Alex Jones, will refer to this point to oppose the legitimacy of the next (not-Trump) President. If the previous four years are in indication, their followers will blindly follow.

At the end of October, CNN uploaded an article titled “Feds say Russia and Iran have interfered with the election”. The article focuses on the Cyber attackers from Iran and Russia having accessed information of registered US voters. They claimed that in some cases voters were even threatened to vote for President Trump over email. In other instances emails spread disinformation through videos of voter fraud. The article concludes with the motivations that Russia, China and Iran would have to interfere with the elections and why it would make sense.

The framing of the issue is that America is targeted by countries like Russia, Iran and China who seek to destabilize or throw doubt in the American democratic process. Yvonne Jewkes, author of the bestseller book Media and Crime, provides a context in which to view the CNN representation of the topic. The main value of the reporting would be the conservative ideology and political diversion. At a time of intense political divide and polarization within America, the subject of interference with the election serves to increase tensions in the foreign affairs arena with Russians and Iranians. Democrats are aroused as they recall the 2016 election and the claim that Russian interference gave Donald Trump the help he needed to sit in the Oval Office. Politics in the news and media has gained a lot more attention over the past four years for a number of reasons. The engagement attracts more viewers and gets more clicks for the media outlets and news organizations. The potential Cyber attacks on the election is a topic of increased controversy and therefore wider CNN audiences and revenues.

The CNN writers most likely considered values such as threshold and risk. Since the election affects the entirety of America, the threshold stands at the national scale. By stating that “both Iran and Russia have obtained US voter registration information” (Herb et al.), every registered American imagines their information being affected by it. The writers are aware of the risk value when the by publishing it, every voter will believe they are in danger of possibly having their vote nullified on account of the Cyber attacks. In this particular case, Russia, China and Iran appear as threats to American societal values. On one hand, information is based on specific intelligence data, on the other hand, the representation invites feelings of resentment towards Russia, China and Iran.

The interesting point about these cases is that they highlight the spiral effect produced by the interaction of the media, public opinion, interest groups and the authorities which gave rise to the phenomenon known as “moral panic”. As the author writes, implicit in the use of the two words is the suggestion that the threat is to something held sacred by or fundamental to the society. “The reason for calling it a moral panic is precisely to indicate that the perceived threat is not to something mundane such as economic output or educational standards but a threat to the social order itself or an idealized (ideological) conception of some part of it.” Moral Panics, Kenneth Thompson. He notes that the threat or its perpetrators excite strong feelings of righteousness and the events that give rise to moral panics are to be perceived as fundamental if the society, or some important part of it, is in crisis. “The response to such threats is likely to be a demand for greater social regulation or control and a demand for a return to ‘traditional’ values” writes Thompson, making the case for the motives of those who call for or impose social regulations in such cases – the mass media, activists, politicians, police and judiciary.

JO KOSOVA NË HAGË, POR HAGA NË KOSOVË…

November 13, 2020 by dgreca

Nga Visar Zhiti-

Çuarja në Gjykatën e Hagës tani e disa prej krerëve më të lartë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të vendit ballkanik, me histori dramatike, të shkëputur nga dheu amë nga Fuqitë e mëdha dikur, por që mblodhi botën e përparuar, Europën e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës, NATO-n, që, si të thuash, bëri luftën e parë morale për të drejtat e njeriut, për shpëtuar një popull që po e vrisnin dhe ç’mbetej prej tij po e shkulnin nga trojet e tyre dhe kur ky vend u çliruar dhe u shpall Republika e Kosovës, më e reja në botë, e ata, krerët e U.Ç.K.-së zunë postet të larta drejtuese, ministra, kryeministra, kryetarë parlamenti, presidentë, 20 vjet pas luftës arrestohen dhe Haga i marr me avionin e saj për t’i gjykuar për krime lufte, më shumë se sa një akt drejtësia, duket si një aksion i rëndë revanshi, goditje e asaj lufte çlirimtare, sfidë aleancës Euro-Atlantike, prishje të ekuilibrave politikë në rajon dhe me gjerë dhe alarm për një luftë të re të makinerisë ushtarake Serbe, në përkujdesin e aleatit të saj të vjetër, Moskës. Kështu duket. Shqetësimi është i madh. Intelektualë, shkrimtarë, klerikë, gazetarët patjetër, edhe politikanët e lartë, që zakonisht në ngjarjet kritike kursehen në qendrime dhe në të folur, por presin, ndërkaq edhe personalitete të huaja, amerikanë, etj, dhanë në media opinionet e tyre, një pjesë, më e madhja besoj, duket se është kundër marrjes ashtu në Gjykatën Speciale të Hagës, nërsa një pjesë tjetër shprehen se duhen gjykuar, cilëtdo qofshin, nëse kanë bërë krime lufte e më pas, ndaj robërve apo civilëve dhe rivalëve të tyre politikë. Drejtësia duhet patjetër. Ne, si popull jemi të vonuar në këtë drejtim. E befas, si në shumë çështje e kriza politike, që vijnë më së shumti prej atyre ekonomike e morale, befas rrëmbehemi e dalim dhe kundër vetes dhe përfitojnë të tjerët, sidomos kundështarët, thënë troç, se jemi në Ballkan, armiqtë e kombit tonë.

Gjykata Speciale e Hagës u krijua me miratim nga Kosova vetë, nga parlamenti i saj, me nxitjen dhe mbështetjen nga „Ndërkombëtarët”, nga OKB-ja dhe Drejtësia e madhe duhet të veprojë me drejtësi të lartë. Të gjykojë patjetër krimin, ta ndëshkojë tek cilido qoftë, që ka kryer krime, por jo dhe popullin nga ata kanë dalë, as vendin e tyre e luftën e tyre për liri. Krimi ndodhi në Kosovë. Shtetëror nga ana e Serbisë. I hatashëm për sytë e botës. Kombëtar. Goditej kështu një tjetër komb, Genocit i urryer. Madje bënin si të krishterë kundër një vendi, sipas tyre mysliman, me një fondamentalizëm që e sponsorizonin po vetë ata. Kur dihet që shqiptarët ishin të krishterët e parë në Ballkan dhe manastiret dhe kishat e mbetura, sipas historianëve ishin të vendasve, pastaj u konvertuan si të ardhacakëve sllavë, etj, etj, dhe sunduesi serb para 20 vjetësh, me Hitlerin e fundit në Ballkan, Millosheviçin, pasi i kishte shkelur të drejtat si popull shqiptarëve në Kosovë, të trajtuar si qytetarë të dorës së dytë, telsa bashkëjetonin në perandorinë e vogël dhe artificiale të Jogosllavisë, i dogji dhe e i vrau barbarisht. Plaçkiti dhe përdhunoi. Dhe falë përvojës së tyre shtetërore, diplomacisë dhe aleancave, propagandës dhe botimeve, investimeve gjithandej, tani kanë marrë rolin e viktivës dhe në vend të tyre gjykohet viktima më shumë. Dhe në vendin e viktimave nxisin krimin, politik, fetar, ordiner dhe e shpërndajnë këtë imazh. Unë them them se ka dy aspekte me rëndësi situata e tanishme. E para, nuk duhet të shkojë në asnjë mënyre Kosova në Hagë, por Haga mund dhe duhet të shkojë në Kosovë, – dhe kjo e dyta është e dyta. Që s’janë njëjta gjë. Shqiptrët luftuan për liritë dhe të drejtat e tyre si komb dhe njerëz në trojet e tyre, te pragu i shtëpive të tyre, që ua dogjën dhe u vranë familjarët, pleq e fëmijë e u përdhunuan gra e vajza, një turp i ndyrë e çnjerëzor. Gjykata e Hagës duhet të thërrasë në Hagë kriminelët serbë, që bënë krimet në popull tjetër, në shqiptarë. Me kujdes dhe siguri të plotë, duke i veçuar nga populli dhe intelektualët e saj, jo ata shovinistë, se serbët janë dhe një popull i emancipuar, me kulturë dhe dije. Dhe në qoftë se duhet ndihmuar Kosova, shteti i saj i ri, i brishtë, i kollajnëpërkëmbur, por që ka, në fund të fundit, një popull dinjitoz, fjalë pakë, të urtë dhe trim, me intelektualë të nivelit europian, me artistë të njohur nëpër botë, po aq sa serbët, në mos më shumë sot, nëse duhet luftuar korrupsioni dhe krimi në Kosovë, që janë, por dhe që sponsorizohen nga përreth, drejtësia duhet të veprojë e fortë, e ashpër, por brenda në Kosovë. Pra, të vijë Haga aty, se nuk mund të çohet liria e Kosovës, ëndrra e Kosovës, simboli botëror i Kosovës në bankën e të akuzuarve në tjetër vend. Bota s’mund të dalë kundër botës. Prandaj dhe qëndrimi i krerëve të U.Ç.K.- ishte aq dinjitoz, amblematik, prekës, se merrnin fuqinë nga lufta e drejtë, trimërore e tyre, nga bekimi i popullit të tyre dhe mirëkuptimi i botës së përparuar. Gjykatësit dukeshin të vëmendshëm, madje të hipnotizuar, që përpara tyre s’kishin kriminelët, por heronjtë. Në Kosovë e dinë më më mirë se kush janë. Dhe nëse drejtues të luftës së Kosovës kanë prishur paqen, ka akuza për ta, natyrisht të gjykohen nga drejtësdia e popullit të tyre, edhe me ndihmën e atyre që erdhën për ta çliruar Kosovën. Dhe gjyqi të bëhet në Prishtinë. Degradimi dhe rënia në paqe, nëse janë aq kriminale, gjithsesi duhen ndarë nga lavdia e luftës, pa u cënuar ajo meritë heroike. Kosova nuk mund të shkojë në Hagë. Që Drejtësia e Hagës të mos duket sikur ka në sirtarin e saj dosjen e pergatitur nga Serbia, nga zyrat e atyre që bënë genocidin më kriminal mbas Luftës së Dytë Botërore. Presidenti i sotshëm i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, ishte ministër i propagandës së makinerisë së luftës së çmendur të Millosheviçit, Kasapit të Ballkanit, kur ata digjnin dhe vrisnin Kosovën, ndërsa Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, i sapo dorëhequr për të shkuar në gjyqin e Hagës, luftonte për të mbrojtur popullin e tij nga ata, që janë të qetë, por shqetësojnë të tjerët, sidomos Kosovën. Edhe qeveria shqiptarë, politikanët e saj të lartë, pozitë dhe opozitë, diplomatët, duhet të kenë patjetër parasysh në marrëdhëniet me Serbinë historinë dhe aktualitetin, krimet shtetërore dhe prapaskenat e dëmshme të tyre, rrjetin agjenturor, etj, dhe të guxojnë jo vetëm të duan marrëdhënie të mira, të domosdoshme patjetër, por të mbajnë qendrime serioze ndaj shtetit Serb, ende të pa penduar, jo vetëm antiKosovë, por dhe antieuropian dhe anti Aleancës Atlantike, një shtet ballkanas që po kërkon revansh duke u armatosur rishtas nga Rusia e Putinit. Përvoja e Enver Hoxhës me Titon mbetet katastrofale për kombin tonë. Ne vazhdojmë të jemi të ndarë prej saj dhe humbës me një permanencë dëshpëruese. Kur Kosova është shqiptare dhe Shqipëria pa Kosovën, ashtu siç nuk ka të kaluar, nuk ka as të ardhme. Natyrisht të bashkuara në Bashkimin Europian. Në aleancë dhe besnikëri me mikun jetik të kombit tonë, SHBA-në.

Në Hagë më parë duhet të ishin Vuçiçët. Se ndryshe do të duhet një Hagë për Hagën.

PSE U MBYLL GJERMANIA DHE A I DUHET SHQIPËRISË NJË MBYLLJE E DYTË?

November 12, 2020 by dgreca

Dr. Marsela Ceno, Kryetare e Shoqatës së Mjekëve Shqiptarë në Gjermani, në një prononcim për gazetën Dielli të VATRËS – New York, dhënë gazetarit Sokol Paja, ka argumentuar arsyet se pse u mbyll Gjermania dhe shpreset se Shqipëria duhet të kishte zbatuar me kohë rekomandimet dhe masat e marra nga vendet kryesore te Europës si Gjermania dhe Franca për një lockdown, mbyllje të dytë duke iu referuar numrit të lartë të rasteve të reja dhe sistemit të mbingarkuar shëndetësor që sipas të dhënave jozyrtare duket se është afër kolapsit.

PANDEMIA GLOBALE, PSE U MBYLL GJERMANIA?

Krahasuar me javën e kaluar, numri i infeksioneve në Gjermani vazhdon të rritet. Është arritur numri më i lartë i vdekjeve të shkaktuar nga Covid 19 që nga prilli 2020. Sipas Institutit Robert Koch (RKI) të Mërkurën në mëngjes në datën 4 nëntor 2020 u regjistruan 18,487 raste të reja të infeksionit. Numrat e rinj janë shumë poshtë numrit rekord të 23,399 rasteve që instituti numëroi të shtunën e kaluar. Por ato janë më të larta se një javë më parë: shtatë ditë më parë, RKI raportoi rreth 17,000 raste të reja. Sipas shifrave të fundit nga RKI, gjithsej 705,687 raste të infeksionit janë regjistruar në Gjermani që nga fillimi i pandemisë. Numri i vdekjeve të lidhura me koronavirusin në Gjermani u rrit në 11,767 – 261 më shumë se një ditë më parë. RKI vlerëson se rreth 454,800 njerëz tani janë shëruar. Sipas raportit të situatës së RKI nga e marta në mbrëmje, e ashtuquajtura R shtatë-ditore ishte 0.92 (një ditë më parë: 0.98). Kjo do të thotë që 100 njerëz të infektuar teorikisht infektojnë rreth 92 persona të tjerë. Vlera paraqet shfaqjen e infeksionit 8 deri në 16 ditë më parë. Nëse është nën 1 për një kohë të gjatë, procesi i infeksionit qetësohet. Ndërkohë, klinikat gjithnjë e më shumë po arrijnë kufijtë e tyre në pandemi. Në shumë klinika në të cilat pacientët e shpeshtë Covid-19 duhet të trajtohen, stafi infermieror është tashmë në limit. Rritja e numrit të infektsioneve të reja detyroi Kryeministren Merkel të merrte vendimin për futjen në fuqi të Lockdoën të dytë që nga data 1 nëntor. Që prej dy javësh, në të gjithë Republikën Federale të Gjermanisë janë të mbyllura të gjitha restorantet, lokalet, sallat e sportit, sallonet e estetikes pra cdo vend në shërbim të aktiveteve të lira. Në disa qytete me dëndesi të madhe të popullsisë apo rritje të madhe të numrit të infeksioneve të reja, është vënë me detyrim mbajtja e maskave edhe në hapësirat e hapura.

PROTESTAT KUNDËR MASAVE TË MBYLLJES NË GJERMANI

Protestat në Gjermani janë rregjistruar që në fillimin e pandemisë në prill të këtij viti. Disa janë të drejtuara kundër masave shtetërore të miratuara në bazë të Aktit të Mbrojtjes së Infeksionit, duke përfshirë kufizimet e daljes dhe kufizimet për të drejtën e tubimit. Disa nga këto demonstrata janë të diskutueshme, veçanërisht për shkak të mungesës së distancimit ose shpërndarjes së dezinformatave në lidhje me pandeminë COVID-19, teoritë e konspiracionit dhe deklaratat anti-kushtetuese. Demonstrata të tjera drejtohen kundër çmimeve të qirasë ose transportit të mbetjeve bërthamore ose kërkojnë solidaritet me refugjatët. Marshimet e Pashkëve dhe tubimet e 1 majit gjithashtu u zhvilluan gjatë pandemisë. Përveç kësaj, protesta kanë ndodhur gjithashtu në Gjermani që nga fundi i majit si pjesë e lëvizjes globale Black Lives Matter. Në disa shtete federale, gjykatat administrative, urdhëresat e policisë ose komunave ndaluan ose kufizuan disa protesta. Më 15 Prill, 2020, Gjykata Federale Kushtetuese përjashtoi një ndalim të përgjithshëm të mbledhjeve për më shumë se dy persona si të papranueshëm. Nga Prilli 2020, tubime kundër masave të qeverisë tejkaluan numrin e personave të rregjistruar të paparalajmëruar, kështu që u shpërndanë nga policia. Kishte gjithashtu kundër-tubime që ishin të drejtuara “kundër ideologëve konspirativë, ezoteristëve të krahut të djathtë dhe ekstremistëve të djathtë”.

BIONTECH DHE PFIZER GATI TË HEDHIN NË TREG NJË VAKSINË EFIKASE KUNDËR COVID 19

Që prej datës 9 nëntor mberriti në Europë lajmi se Firma Biontech ne Gjermani dhe Pfizer ne USA janë gati të hedhin në treg një vaksinë efikase kundër COVID 19 pasi të lëshohet drita jeshile nga FDA. Më shumë se 150 milion vaksina janë llogaritur të shpërndahen tek popullsia e riskut në Europë. Po bëhen plane për të kategorizuar grupet e popullatës që do të përfitojnë në fillim nga vaksina, si psh. Punonjësit e shëndetësisë, mjekët dhe infermierët, policët dhe mësuesit. Mendohet dhe shpresohet që vaksina të jetë në treg në fillimin e 2021 duke shënuar një hap shumë të rëndësishëm dhe inkurajues në fitoren e shkencës kundër SARS CoV 2.

DËMI I PANDEMISË NË SHËNDETIN MENDOR TË POPULLSISË

Korona virusi mund të shkaktojë sëmundje fizike, por për shumë njerëz pandemia gjithashtu ka pasoja të rëndësishme për shëndetin mendor. Sipas deklaratave të psikoterapistëve, çrregullimet e ankthit, frika për mbijetësën ose falimentimi ekonomik, depresioni janë përhapur në ritme të larta. Nevoja për ndihmë psikologjike ishte veçanërisht e madhe gjatë vales së parë të pandemisë. Shkak kanë qënë frika e infektimit, shqetësimi për të afërmit, frika e vetmisë ose kërcënimi për humbjen e punës. Në fazën e dytë pas mbylljes, frika mbizotëroi përsëri tek pacientët. Sidoqoftë, në verë ishte relaksimi dhe kthimi në punë që rriti frikën e sëmundjes tek shumë njerëz. Numri i përgjithshëm i konsultimeve u ul nga maji deri në fund të shtatorit. Sidoqoftë, kjo kërkesë aktualisht po rritet përsëri – së bashku me numrin e rasteve dhe lockdown e dytë.

SHQIPËRIA NË SYRIN TËND, ÇFARË PO NDODH ME MENAXHIMIN E PANDEMISË?

Shqipëria duhet të kishte zbatuar me kohë rekomandimet dhe masat e marra nga vendet kryesore te Europës si Gjermania dhe Franca për një lockdown, mbyllje të dytë duke iu referuar numrit të lartë të rasteve të reja dhe sistemit të mbingarkuar shëndetësor që sipas të dhënave jozyrtare duket se është afër kolapsit. Distancimi fizik, mbajtja e maskave dhe respektimi i kushteve të higjenës nuk mund të pengojnë tashmë valën e përhapjes së virusit, në një kohë kur rezultati i një tamponi kërkon ditë të tëra për tu bërë i njohur dhezinxhiri i kontakteve as nuk dokumentohet dhe as nuk ndërpritet. Prandaj mesazhi dhe apeli im do të ishte që të rikthehej, edhe për një kohë të limituar, një mbyllje e dytë, për të ulur mbingarkimin e sistemit shëndetësor dhe për tju dhënë në këtë mënyrë të gjithë qytetarëve të prekur mundësinë e marrjes së një shërbimi mjeksor të standartizuar dhe efektiv.

KORTEZH NËN PANDEMINË IDEOLOGJIKE

November 10, 2020 by dgreca

– Botohet në Rumani romani “Funerali i pafundmë” i shkrimtarit Visar Zhiti –

Kohë pandemia, madje e rikthimit të saj, të Covid-19, kështu duket, a s’kishte ende, por kjo nuk e ndalon dot daljen e librave, përkundrazi, edhe si kundërshti e gjendjes… Ndërsa romani „Funerali i pafundmë” i Visar Zhitit duket se është dhe një metaforë e fuqishme kundër pandemive ideologjike, çdo diktature, qe edhe ato duket sikur rikthehen, nese nuk kanë ikur plotësisht. Me mesazhe të tilla është përcjellë dhe botimi i dytë në Rumani i këtij romani të çuditshëm, i pa ngjashëm me asnjë vepër tjetër, i cilësuar si roman postkafkian”…Sapo doli, tani nga Shtëpia Botuese „A”, me përkthim të përplotësuar të studiuesit dhe estetit Dr. Luan Topçiu. Pas suksesit të botimit të parë, me jehonë në median kulturore dhe televizive në Rumani, që më pas ky roman do të botohej dhe në Itali) botimi i dytë në Rumani sërish, ka marrë dhe nga shqetësimet e tanishme, që na lanë diktaturat e perandorisë komuniste, që vçanërisht në Shqipëri, por dhe në Rumani i pësuan më rëndë. Botimi i ri është luksoz, i pajisur me një prezantim nga përkthyesi dhe një pasthënie nga shkrimtari rumun Liviu Lungu, që po i sjellim të përkthyera nga Dr. Luan Topçiu. Ky është libri i katërt nga Visar Zhiti që botohet në Rumani.

Përgatiti „F”.

MARRSHIMI I VERBËR I SHUMICËS

Nga Dr. Luan Topçiu

Romani „Funerali i pafundmë” është një udhëtim absurd i kortezhit terratisës pa një vendmbërritje, një sfidë e vazhdueshme e durimit sfilitës njerëzor në ballafaqimin me realitetin e brendshëm shpirtëror. Është një marshim funerali rraskapitës, një makth në të cilin mbartin dhe përjetojnë njerëzit, të drejtuar nga forca shtypëse, ndodhitë ilustrojnë absurditetin e situatës, herë me tone shpotitëse, herë deri në skaje karikaturale, herë me tragjizëm, por dhe me një lirizëm të pamunguar. Romani popullohet jo nga karaktere, por nga personazhet-maska, personazhet zëra ose thjesht personazhet hije të paforma që krijojnë kortezhin e pafund. Funerali është torturë e ngadaltë shumëvjeçare, gjë e shton dramacitetin, dhe jo rroposje e beftë. Ky kortezh i pandemive ideologjike shkon paralelisht me pandeminë COVID-19. Është marshimi i shumicës drejt një varri të nevojshëm, duke mbajtur një arkëmort enigmatik që nuk mbërrin në asnjë destinacion. Një javë më parë se sa të shuhet nga jeta, poeti i madh rumun Cezar Ivanescu lexoi dorëshkrimin e këtij romani, duke e përshkruar shkrimtarin Visar Zhiti si “një shkrimtar origjinal me forcë të madhe dhe dramatizëm të rrallë”.

GRIJA E TMERRIT…

Nga Dr. Liviu Lungu,

Anëtar i Lidhjes se Shkrimtareve te Rumanisë

“Funerali i pafundmë” i Visar Zhiti, përbën një tekst me vlerë të madhe letrare. Përmes një gjetjeje krejt origjinale, arrin t’i induktoje lexuesit hidhërimin, grinë dhe tmerrin e një intelektuali në fundin e mijëvjeçarit të dytë, nga një qenie inteligjente dhe e kultivuar, me shpirt të hapur, tek e fundit, duke jetuar (mbijetuar) në kohën e diktaturës „të çdo lloji”, diktatura me të gjitha shfaqjet e saj: me pamjen e opresionit, absurditetit, qesharakes, perspektivave të errëta, duke marshuar drejt qëllimeve me tregues të vagët, vdekje, ideale pa bazamente… Teksti, relativisht i shkurtër, duket që buron që diku përtej ballinës së parë dhe rrjedh nën pragun e faqes së fundit: kujtime, memento, metaforë me referime historike të qarta, historia e drejtuar dhe përmes metaforash, rrëfime me thekse tragji-komike dhe, vende-vende, cinike, grotesk, që dëshmon thellësi dhe frymë fine vëzhgimi, seri obsedante me ndodhi nga të cilat bien në sy disa, përsosmërisht të integruara, nga një lirikë e shkëlqyer… Për lexuesin e një hapësire gjeografike dhe historike të ngjashme me atë ku zhvillohet marshi i pafundëm funeral, romani shfaqet si një tekst që kuptohet më lehtë dhe asimilohet më shpejt. Por teksti dëshmon të njëjtat cilësi (si çdo letërsi e madhe) dhe lëçitje nga një lexues të tjetër të çfarëdolloji, ky fakt i detyrohet talentit letrar të pakapërcyeshëm të Visar Zhitit si dhe përvojave të tij si intelektual inteligjent dhe të kthjellët, pjesëmarrës në „kortezh”… „Funerali i pafundmë” është një roman që e kam lexuar me interes dhe kënaqësi dhe e them me zemër të hapur se në Rumani sigurisht që do të ketë jehonën e merituar. Dhe i lejoj vetes të besoj se botimi i këtij romani në Rumani do të jetë vetëm një hap për një popullarizim më të gjërë, që „Funerali i pafundmë” e meriton plotësisht!

LIBRI AKTUAL I DIKTATURAVE QË PËRSËRITEN

(nga pasthënia e Dr. Liviu Lungu)

Visar Zhiti i takon asaj race të personaliteteve, të cilat e imponojnë veten natyrshëm, kësisoj, pa sforco, pa tamtame, me një fjalë të drejtpeshuar, nëse është e nevojshme, me një gjest, me një vështrim, me një shaka të stërhollë. Vepra e Visar Zhitit, bën pjesë ndër ato krijimet më të rëndësishmet të rezistencës anti-diktatoriale dhe anti-false-demokratike, shkrimtari imponohet po aq natyrshëm, përmes drejtpeshimit dhe qartësisë së fjalës së shkruar, pa “Inteligjencë të huajtur”, pa shpërthime, pa goditje të kota. Por si artikulimi ashtu edhe shkrimi janë të dyja jashtëzakonisht të mprehta, dhe nganjëherë të domosdoshme, si shprehje e fuqive të pazakonta të vëzhgimit dhe analizës; cilësi e lindur, e lëmuar falë përvojës për kaq shumë viteve, nga më tragjiket. Derisa të kaloni tek biografia e autorit, pothuajse arrini të njihni, përmes vargut dhe frazës, epopenë e disidentit. Unë këmbëngul në diçka që më duket e jashtëzakonshme: Vepra e Zhitit dhe vetë autori janë vendosur larg, shumë larg çdo qëndrimi dhe ligjërimi (copëza ligjërimesh) hakmarrës, të paktën me mungesë urrejtjeje. V. Zhiti është i lindur për të mos manifestuar ndjenja rudimentare-primitive. Zhiti, ai vetë, dhe poezitë e tij dhe proza e tij nuk kanë pikë urrejtjeje; është karakteristikë e personazheve të mëdhenj, të heronjve të vërtetë, të atyre që jetojnë shumë më dendësisht thellësitë dhe ëndrrat. (…) Por krijimtaria e Visar Zhitit, poetit dhe prozatorit, është shumë, shumë më e gjerë sesa nënkuptohet duke e thjeshtuar vetëm në “letërsinë e protestës”. Edhe më përfaqësuese, sipas meje, është poezia e dashurisë tek Visar Zhiti. Unë guxoj të them se, në thelb, Zhiti është një krijues lirik/ erotik, një fakt i lehtë për t’u identifikuar edhe në romanin “Funeral i pafundëm”, edhe nëse toni dominues i të gjithë tekstit është ai i një afresku shoqëror të amplitudës së pashembullt dhe duke mënjanuar çdo kompromis. Dhe, nëse në temat e “anti-diktaturës”, “anti-gënjeshtrës” dhe “anti-hipokrizisë” Zhiti, vazhdimisht i kujdesshëm, thellë në embrion, megjithëse ai njeh sensin e masës, i pa rrëmbyer nga pasioni ose i nxitur nga ndonjë pasion armiqësor rudimentar, në vargje dashurie dhe në fragmentet lirike të prozës është aq i thellë dhe aq i përkushtuar. Në veprën e Visar Zhitit ekziston diçka e ndershme (“lojë e ndershme”), diçka besnike ndaj vetvetes, ndaj veprave të tij, ndaj mjedisit qoftë ai dhe armiqësor dhe ballë lëçitësit. Çfarë kundërshtari këmbëngulës, në praninë e tij dhe në vepër, mund të ketë çdo regjim i absurdit (diktatura personale, diktatura e të paktëve dhe sidomos të zgjedhurve, pra e të vetë-zgjedhurve …)? “Funerali i pafundëm” është shembulli më i plotë i atyre që përmenda më sipër. Libri “Funeral i pafundëm” i marrë, në tërësi, po, është një metaforë. Metaforike janë gjithashtu mjaft nga episodet e tij. Dhe është gjithashtu një krijim simbolist. Por pasuria e jashtëzakonshme e momenteve që e kompozojnë atë, e konjukturave, e temave të ngritura në hijen e temës qendrore (prapa dhe nën hijen e arkëmortit) e nxjerrin romanin nga çdo kategori e inkuadruar në konceptimet teorike rutinë. Libri nuk ka protagonistë. Në të vërtetë nuk ka karaktere. Nuk është e nevojshme; masa e pjesëmarrësve nuk duhet të ketë as fytyrë dhe as maskë. Masa amorfe e njerëzve çojnë në rrugën e fundit … Kë? Çfarë? Një gri e errët është sovrane në kortezh. Fizionomitë janë të rralla, shfaqen në mënyrë sporadike, më shumë në rigresione dhe të sapo skicuara. Heshtja është gjithashtu e fortë, motër binjake ndaj murmuritjes dhe zhurmës së ritmit që shkaktohet ose jo. Ka edhe zhurma, varësisht nga rrethanat, por tingujt e vërtetë vijnë edhe nga kujtimet. Dhe nga historitë e pëshpëritura, qofshin ato të shprehuara dhe me zë të lartë.

Libri rendit në kolonë një univers, universin e thatë, të butë, të helmuar të varrosjes së atij që nuk ka jetuar. Dhe marshimi i shoqëruesve të arkëmortit, me të gjitha kanunet e kaq shumë viteve, duket, në disa vende, si marshim i të vdekurve të pa kallur në dhe. Drama e popullsive të disa vendeve, drama e gjysmës së globit, drama e të gjithëve, me sa duket, paraqitet me veçoritë e territorit shqiptar. Aty ku, me siguri, morën format më mizore e më dramatike të shekullit. Por rrëfimi i Visar Zhitit është gjithashtu një pikëçuditje shumë e fortë. Një paralajmërim “anti-diktaturë”, “anti-fals”, “anti-hipokrizi” …Dhe kush mund të jetë më i besueshëm se një kundërshtar i tillë këmbëngulës, në prani dhe në vepër, të çdo regjimi absurd (diktatura personale, diktatura e të paktëve dhe veçanërisht e zgjedhurve, domethënë e vetë-zgjedhurve …)? Për sa kohë kërcënimi i përsëritjes së diktaturave më të urryera njerëzore është i mundshëm, ky libër mbetet aktual gjithmonë! “

Përktheu nga origjinali : Dr. Luan Topçiu

KANË THËNË PËR ROMANIN «FUNERALI I PAFUNDMË»

Romani “Funerali i pafundme” është prozë ndryshe. Në momente të ngre temperaturën gjatë leximit, ngjashëm me faqet e prozës së Orvellit, kur ben fjalë për torturat ndaj kundershtarëve politike… Pse gjithe ky trishtim, sikur të paskesh qenë paluar nëpër shekuj, e për t’u shpaluar pastaj në faqet e romanit “Funerali i pafundme”?

Ali Aliu

Studiues, kritik arti, Prishtinë

Zhiti ka shkruar një vepër origjinale sa moderniste po aq edhe postmoderniste për nga konceptimi dhe ekzekutimi artistik si dhe mesazhi filozofik. Ky roman mund të krahasohet denjësisht me disa nga veprat më të mira të autorëve si Kafka, Orwell, Salinger, Heller dhe Solzhenitsi. Duke pasur parasysh historinë e romanit shqiptar, “Funerali i Pafundmë” është një arritje jo e vogël për letërsinë dhe kulturën shqiptare.

Dr Gëzim Alpion

Universiteti i Birminghamit, Angli

Visar Zhiti ndërton një mozaik marramendës, ku duket se janë vënë të gjitha me ngjyrat e ndjenjave : dhëmbja dhe ironia, seksi dhe ëndrra, vuajtja dhe bukuria, gjëmimet e luftrave në Ballkan dhe fantazmat, realja e përzier me jorealen duke u bërë më reale, përditshmëria e shpërndarë nëpër kohë, me një dënduri dhe harmoni që e arrijnë vetëm mjeshtrit.

Elio Miracco

Kritik arti, përkthyes arbëresh, Itali.

Funerali surreal që përshkruan Zhiti përballon temën më shumë se aktuale të konfliktit Vetvete – Ego që dominon shoqërinë e sotme postmoderne, temën e domosdoshmërisë së shembjes së skemave të konsoliduara antropologjike që i japin njeriut të sotëm disa përsigurime, por jo siguri të vërtetë (që vetëm fitohet e nuk dhurohet) në të jetuarit, temën e konflikteve që sjell konfuzioni konceptual mbi nevojat dhe sentimentet në dëm të këtyre të fundit.

Dr. Marko Solomom-Shkencëtar hebre

Visar Zhiti është shkrimtari shqiptar, jeta dhe vepra e të cilit mbase janë pasqyra më e mirë e historisë së kombit të tij…

Robert Elsie

Kritik arti, albanalog kanadezo-gjerman