Nga Frank Shkreli

Njoftimi për kalimin në amshim të  Monsinjor Alejandro (Akeksandër) Greco u botua në portalin e tij (fejsbuk) tre ditë më parë, duke njoftuar komunitetin arbëresh në Argjentinë, anë e mbanë Amerikës Latine dhe botës.  Hirësia e tij Aleksandër, Kryepeshkop i Kishës Ortodokse të Shqiptarëve të Diasporës në Amerikën Latine, për ndryshe, pasuese e Kishës së Fan Nolit, por në pjesën jugore të kontinentit amerikan.  Kryepeshkopi i shqiptarëve ortodoksë të Amerikës së Jugut me qendër në Buenos Aires, Aleksandër Greco, ndërroi jetë tre ditë më parë. 

Vdekja e tij e parakohshme, domosdoshmërisht, pikëlloi komunitetin artodoks arblëresh në Argjentinë dhe anë e mbanë rajonit, por edhe më gjërë, të gjithë ata që e kishin njohur atë personalisht, ose veprimtarinë e tij atdhetare dhe fetare.  Unë për veprimtarinë e të ndjerit Kryepeshkop Aleksandrin kam dëgjuar dhe kam mësuar shumë nga miku im nga Çamëria martire, Z. Sali Bollati, patriot i nderuar dhe çam i respektuar në komunitetin shqiptaro-amerikane dhe përtej.   Frank Shkreli: Sali Bollati-çam, shiptaro-amerikan, i mbijetuar i gjenocidit grek të 1944. Jo,jo nuk harrohet Çamëria ! | Gazeta Telegraf — Kryepeshkopi Aleksandër ishte shumë i interesuar për Çamërinë dhe për krimet greke atje kundër shqiptarëve çamë, por edhe pa harruar masakrat serbe në Kosovë, por edhe triumfin e lirisë e të pavarësisë së Dardanisë. 

Sipas të dhënave të botuara nga vet Kryepeshkopi, në të kaluarën, ai vinte nga një familje me origjinë arbëreshe të jugut të Italisë. Ai ka shkruar se megjithë, “shumë shekujve që kanë kaluar nga koha që familja ime la Shqipërinë, gjithmonë e kemi ruajtur edhe të folurën. Arbëreshët që jetojnë në Amerikën e Jugut e kanë humbur jo pak të folurën shqipe, gjuhën pra, e megjithatë po përpiqem ta rikthej vëmendjen tek ajo”. Ai ka theksuar se familja e tij gjithmonë ka “pasur në ndërgjegjen tonë, tokën e origjinës. Kjo ndërgjegje nuk ka humbur as përgjatë shekujve. Kjo është e rëndësishme për t’ia transmetuar edhe të rinjve tanë. Gjithnjë kam thënë se porta jonë është e hapur për të gjithë ata që kanë gjak shqiptar”, është shprehur ai.

Dera e tij – megjithse larg nga e gjithë bota në jug të Amerikës Latine –ishte vërtetë e hapur për të gjithë shqiptarët pa dallim feje a krahine. Me të drejtë, këto ditë pas largimit të tij nga kjo jetë, burime të ndryshme vërtetojnë ato që dija edhe unë për figurën e tij fetare e patriotike – se ai ishte një personalitet i njohur dhe një udhëheqës i dashur e i respektuar nga diaspora shqiptare në ato anë, por i njohur për patriotizmin e tij edhe anë e mbanë trojeve shqiptare – nga Kosova e deri në Çamëri. Prandaj me humbjen e tij, bota shqiptare kudo ka humbur një udhëheqës të rradhë fetar por edhe një përkrahës të zellshëm të çështjess kombëtare. Si i tillë pra, largimi i tij nga kjo botë, ka lenë një boshllëk të madh në jetën dhe veprimtarinë e Arbëreshëve të Argjentinës, por edhe më gjërë. Nuk jam i sigurt nëse kushdo që të vijë në vend të tij do vazhdojë të punojë me aq zell e dashuri për forcimin e lidhjeve të arbëreshëve me Atdheun e tyre të origjinës – Shqipërinë – por edhe me Kosovën e Çamërinë. Por, uroj që cilido të jetë ai, të vazhdojë në rrugën e përcaktuar nga Kryepshkopi Aleksandër dhe të ndjekë gjurmët e tija në mbrojtje të traditës dhe në kultivimin e gjuhës dhe të identitetit të shqiptarëve të atij rajoni të gjerë.  Një zonë kjo për të cilën, në të vërtetë, nuk mendojmë shumë kur kemi parasysh marrëdhëniet me diasporën shqiptare në botë – por është një komunitet që meriton vëmendjen dhe interesimin – ashtu siç interesohej për shqiptarët kudo, Kryepshkopi Arbëresh Aleksandër i Argjentinës dhe i Amerikës Latine. 

Komuniteti Arbëresh i Argjentinës dhe Amerikës Latine, por edhe të gjithë ata shqiptarë që e njohën gjatë viteve, e kujtojnë klerikun e nderuar orthodosk Arbëresh si një klerik me një devotshmëri të thellë fetare dhe kombëtare, por edhe për përkushtimin e tij ndaj ruajtjes së gjuhës shqipe/arbëreshe dhe identitetit kombëtar të shqiptarëve, kudo që ata jetojnë, përfshir Argjentinën e largët. Kujtimi i tij është një trashëgimi për tu ndjekur, jo vetëm nga klerikët e tri feve kryesore të shqiptarëve, por edhe nga liderët politikë se si duhet kujtuar e kaluara historike, përfshir krimet kundër shqiptarëve nga të huajt dhe të vetët. Se si duhet të ruhet tradita dhe si të mbrohet identiteti kombëtar, sidomos në trojet shqiptare, por edhe në diaspora shqipare të largëta si ajo Arbëreshe në Argjentinë dhe Amerikën Latine – të cilës i shërbeu me aq përkushtim e dashuri, Kryepeshkopi Arbëresh, Aleksandëri, Bir i Shqiponjës.

Pushoftë në paqe! Kutimi tij qoftë i përhershëm!

Frank Shkreli

“Krishti u Ngjall!  Me zemër ju uroj Gëzuar Pashkët, Vllëzër dhe Motra dhe Miqtë e mi Shqiptarë Ortodoksë dhe të gjithë atyre që e festojnë ketë ditë, kudo që gjindën, e për shumë vjet! Urime e paqë, bekim dhe dashuri në familjet tuaja.  Përfitoj nga rasti për të përshëndetur me dashuri të gjithë Myslimanët, Bektashianët, Agnostikët, Ateistët dhe të Krishterët, Vëllezërit e mi të gjakut: Urimet më të mira për të gjithë ju! Paqë, lumturi e begati gjithmonë! Rrofshin të gjithë Shqiptarët në të gjithë botën, pa dallim Feje! Në Lavdinë e Kombit tonë Shqiptar, përgjithmonë! Rroftë Shqipëria Etnike! I Lirisë së Ilirisë. Autoktonus!  Zoti e Bekoftë Shqipërinë dhe Shqiptarët!” — Aleksandër, Kryepeshkop i Kishës Ortodokse të Shqiptarëve të Diasporës në Amerikën Latine

Kryepeshkop Aleksandër i Shqiptarëvetë Argjentinës për ÇAMËRINË:  

“Çamëria je Dritë e Kombit Shqiptarĕ! Plagët e Çamëve nuk mbyllën kurr! Çamëria është një plagë e hapur që bleeds në secilin prej nesh! Homazh per te gjithe ata Martire qe u masakruan! Sotë kujtojmë me nder dhe respekt dhe shume dhimbje, në Argjentinë, dhe bota, në Vjetorin Gjenocidi Çam, Gjenocidi shovinizmi grek mbi popullsinë Shqiptare 27 / 6 / 1944 – 2020! E gjithë kjo tmerr dhe masakër filloi natën e 27 qershorit 1944, zervistët, tinëz ranë natën në Paramithi, si kasapët në therrtore, me hanxharë, të vrarët arritën mbi 600 vetë… Nuk duhet harruar, sepse përmes na vranë, na masakruan dhe na pushtojnë! Duhet ne si Komb të reagojmë për zbardhjen e këtoj krimi njerëzor dhe ta kthejmë Dinjitetin Kombëtarë edhe në Çamëri! Ne të gjithë Shqiptarët e kemi detyrim të bëjmë Homazhe! Nderim e Shumë Respekt pa fund për teë gjithë ata që u perzunë me forcë nga trojet e shtepitë e tyre! Nuk harrojmë Genocidin e Popullit Çam, është Gjak Shqiptari! Çamëria, nuk ju harrojmë, Holokausti i ndërgjegjes njerëzore, klith dhe denoncon! Ditë zije sot për Kombin tonë! As, në asnjë mënyrë ta harrojmë edhe atë të vitit 1914! Shqipëria jeton në Heronjtë dhe Martirët e tyre! Homazh për të gjithë ata Martirë që u masakruan! Nderim e Shumë Respekt për të gjithë ata që u përzunë me forcë nga trojet e shtepitë e tyre! Kujto vellëzrit e tij Çam dhe Genocidin e Popullit tonë. Ky eshtë gjak Shqiptari! Nuk duhet harruar Gjenocidiq ë turqit, serbët e grekët, me shekuj kanë berë Gjenocid dhe barbari mbi popullsinë Shqiptare! Lavdi dhe u prehte ne Paqe! I përjetshëm kujtimi! Çamëria ti kthejmë trojet tona te Nenë Shqipëria! Një dhe një mijë herë unë do të përsëris britmën e shenjtë: Lavdi Deshmoreve, përherë Jetën dhe Veprën tënde të Lavdishme të cilat brezat e ardhshëm duhet ti mbajnë si një gjë të Shenjtë për Popullin tonë, qofshin nëse Bektashi, Myslimanë, Ateistë apo të Krishterë, eja afer Gjakut tendë: Çamëria nuk harrohet kurrë! Rrofte Çamëria dhe Çamët! Shqipëria jeton në Heronjtë dhe Martire e tyre! Lavdi Dëshmorëve të Kombit! Rroftë Kombi Shqiptar! Lavdi Dëshmorëve të Kombit që ranë për Çlirimin! Lavdi Dëshmorëve të flijuar në mbrojtje të Atdheut! Gjaku Stërgjyshor i tyre u bëftë pishtar ndriçues për Bashkimin e Popullit dhe të Kombit, në atë natyral! Rroftë Çamëria dhe Çamet! Rroftë Republika e Çamerisë! Rrnoft Çamëria dhe Populli i saj Kreshnik! Në Lavdinë e Kombit tonë Shqiptar përgjithmonë! Rroft Kombi Shqiptare! Rroftë Shqipëria Etnike! I Lirisë së Ilirisë! Autoctonus! Shpirti i Arbërit nuk vdes kurrë! Zoti e Bekofte Racën e bukur Ilire! Zoti e Bekoftë Shqipërinë dhe Shqiptarët, me gjith Kombin kuq e zi kudo janë në botë!

Nga Shërbëtor i përulur i Zotit dhe Shqipërisë, Shkelqësia e Juaj Imzot

+Aleksander I Shqiptarëve, Kryepeshkop – Bir i Shqiponjës
Rrofte Shqipëria e Bashkuar!”
#UnëJamÇameria

                    Shërbëtor i përulur i Zotit dhe Shqipërisë, Shkelqësia Imzot

                   +Aleksander i Shqiptarëve, Kryepeshkop – Bir i Shqiponjës
                                    “Rrofte Shqipëria e Bashkuar!”

Shkelqësia e tij Imzot Aleksander i Shqiptarëve, Kryepeshkop për KOSOVËN, ME RASTIN E PERVJETORIT TË KOMANDANTIT LEGJENDAR ADEM JASHARI:  

“Ditë të bukura, Miqësi Shqiptare e dashur, gjithandej ku ndodhesh ti. Datat 5, 6 dhe 7 mars, që ndryshe njihen edhe si Epopeja e UÇK-së shënon fillimin e një epoke të re Historike për Kosovën/Dardaninë, asaj të Lirisë dhe Ribashkimit të Trojeve Shqiptare në një Shtet Kombëtar… Në këto data përkujtimore të flijimit heroik të Familjes Jashari: Nderim, shumë respekt dhe lavdi Komandantit Legjendar, Adem Jashari i Madh (28 Nëntor 1955 – 7 Mars 1998). Zoti e shpërbleftë në Parajsë të ndjerin, do ecim nën shëmbullin e tij, do ta kemi përherë busull orientuese të jetës sonë: Lavdi e përjetshme Adem Jashari, Hamëz Jashari, Bacë Ademin dhe familjen së pavdekshme dhe Herojike Jashari, Krenari Shqiptare dhe të gjithe trimave te UÇK që fljuan jetën dhe derdhën Gjakun në Altarin e Lirisë për Kosovë/Dardaninë dhe Shqipëria – Kosova është Shqipëria!

Paqja mbretëroftë mbi tërë Kombin tonë të dashur dhe tërë Njerëzimin, sidomos në Ukrainë dhe popullit të saj Heroik, në këto momente tragjike! Rroft Shqipëria Etnike! Rroftë Dardania Sacra! Rroftë krejt Shqiptaria – Pellazgo – Illyria, një nga shtetet më të vjetra në këtë planet dhe askush s’mund të na hup farën! Shpirti i Arbrit nuk vdes kurrë! Besa-besë, Kuq e Zi! Liria e Ilirisë! Autoctonus! Zoti e Bekoftë Kosovën dhe Komandantit Legjendar, Adem Jashari! Zoti e Bekoftë Shqipërinë dhe shqiptarët!” Me nënshkrimin e tij:  Shërbëtor i përulur i Zotit dhe Shqipërisë, Shkelqësia e Juaj Imzot Kryepeshkop +Aleksander i Shqipatrëve – Bir i Shqiponjës. Instagram@alejandrogreco.oficial

                                   —————————————-

Dr. Iris Halili/

Kur shkruajnë autoret femra thyejnë barriera, lexohen edhe më shumë nga femrat dhe ne një kohë rekord arrijnë të përmbysin pushtetin e letërsisë që për më shumë se 20- shekuj është sjellë nga autorët meshkuj!

Në çastet që flasim 60 % e letërsisë fiction dhe të kujtimit është e shkruar nga autore femra!

Letërsia e femrës shqiptare, ndonëse pa trashëgimi, ka ecur pothuaj në të njëjtin hap me zhvillimin e letërsisë së femrës në botë!

Fjala e mbajtur në takimin “Pena e Gruas” , organizuar nga Lidhja e Shkrimtarve Shqiptarë në SHBA:

Në vitin 1996, sapo kisha ardhur nga disa muaj studimesh në Londër. Prej andej studimet mbi letërsisë feministe më kishin bërë për vete. Me entuziazëm, i solla ato tek studentët e mi në auditorin e Universitetit të Tiranës. Ndërsa studentët u befasuan me një letërsi NDRYSHE, disa nga kolegët konservatorë debatuan se ky drejtim nuk ka asnjë logjikë, pasi letërsia nuk dallohet nga gjinia seksuale e atij apo asaj që e shkruan. Në fakt, ndonëse letërsia e femrës në vitet e fundit të shekullit të 20-të kishte filluar të formësohej gjithnjë e më shumë, për mjedisin akademik shqiptar ajo mbetej ende një tabu.

Nga studimet e atëhershme kisha kuptuar se vërtet letërsia e femrës ishte krejt ndryshe nga ajo e meshkujve, pasi ajo sillte personazhe dhe karaktere femra, tashmë të ndërtuara, veshura apo krijuara nga autore po femra.

Deri në atë shekull, letërsia ishte dominuar nga letërsia e shkruar nga meshkujt, dhe ishin këta të fundit që shkruanin mbi femrën, dmth shkruanin si e kuptonin ata natyrën e saj. Tashmë në lëtërsinë e shkruar nga femrat , lexueset femra po e gjenin veten të përshkrura nën këndvështrimin e një femre tjetër, apo seksit të njëjtë me to, dhe kjo i tëhiqte më shumë të lexonin këtë lloj letërsie. Po kështu kritika letrare e letërsisë femërore po zhvillohej gjithmonë dhe më shumë nga vetë femrat. Tipari tjetër ishte ai që e karakterizon edhe sot letërsinë e femrës – përqëndrimi tek shpirti i saj. Po krijohej kështu një si e ashtuquajtur aleancë mes letërsisë, lexueseve dhe kritikës me autore po femra sipas formulës femrat që lexojnë femrat.

Në ato vite, shkrimtaret femra ndonëse po shtoheshin në numër sërisht ishin në minorancë me ata meshkuj, ndërsa sot, pas 30 vjetësh, 60 % e botimeve botërore në gjininë fiction dhe atë të librave me kujtime vjen nga autore femra.

Ky revolucion në letërsi padyshim tregon edhe emancipimin e vetë femrës në shoqëri.

Edhe takimi “Pena e Gruas”, organizuar nga Lidhja e Shkrimtarëve Shqiptarë në SHBA, është një dëshmi e qartë e kohës kur jetojmë. Ky takim vjen natyrshëm, ashtu siç krijimtaria e femrës shqiptare ka ardhur dhe evoluar, sidomos në këto 3 dekadat e fundit. Ne tashmë kemi shkrimtare, poete dhe studiuese femra që botohen nga shtëpitë më të mira botuese, lexohen dhe kërkohen nga lexuesi dhe, mbi të gjitha, kemi një autenticitet (veçanti) të shkrimeve që i kalon nivelet kombëtare. Ndonëse letërsia shqiptare fatkeqësisht nuk trashëgoi nga shekujt e kaluar autore të spikatura, sikurse letërsia angelze, franceze apo amerikane, sërisht shkrimtaret shqiptare shkëlqyen në letërsi, pak a shumë në të njëtjën kohë kur edhe letërsia botërore e femrës po prezantohej si fenomen i mëvetësishëm. Si rezultat letërsia e femrës në Shqipëri i takon në zhvillim të njëjtës fazë kohore sikur letërsia femërore në pjesën tjetër të botës.

Edhe aktiviteti i sotëm është një dëshmi për këtë. Antologjia Pena e Gruas, që po promovojmë sot, është një përmbledhje e 50 autoreve shqiptare që jetojnë në kontinentin amerikan dhe padyshim është një iniciativë e jashtëzakoshme që vlen të krijohet si model pune edhe për vitet në vazhdim. Përzgjedhja e këtyre autoreve është një hap më shumë drejt evidentimit të shkrimtareve femra , por është njëkohësisht një vlerësim i duhur për këto autore që ndonëse të gjitha të talentuara në botën e shkrimit , emigrimi nuk ja ka dhënë luksion ta zgjedhin atë si profesion.

E megjithatë ato sërisht shkruajnë, botojnë dhe nuk e braktisin pasionin e tyre. Ato zgjedhin gjuhën e nënës dhe botojnë në po atë gjuhë dhe kjo është një arësye më shumë për tu vlerësuar , pasi edhe falë këtyre autoreve gjuha shqipe jeton e pastër mes komunitetit shqiptaro-amerikan në emigrim.

Jam e bindur që me punë të tilla promovimi i vlerave letrare të penës së gruas do të arrijë nivele edhe më të larta dhe mbi të gjitha do të arrijë njohje edhe më të gjëra, pasi problemi më i madh i letërsisë shqipe nuk është mungesa e shkrimtarëve të mirë , por mungesa e mediatorëve që do të mund ti promovonin vlerat tona letrare duke i krahasur me ato bashkëkohore.

New York, 21 Prill 2025 – Në emër të Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra i shpreh ngushëllimet më të dhimbshme Selisë së Shenjtë, Kishës Katolike të Shqipërisë dhe çdo besimtari katolik për ndarjen nga jeta tokësore të Atit të Shenjtë Papa Françeskut, mikut të madh të kombit shqiptar e Federatës Vatra. Bota humbi një frymëzues të madh, kisha prijësin e saj shpirtëror e shoqëria humbi modelin e thjeshtësisë, përulësisë, dashurisë e përshpirtshmërisë.

Falenderues përjetë i jemi Atit të Shenjtë për pritjen e Vatrës në Vatikan më 25 Tetor 2023, për vizitën e tij Apostolike që zhvilloi në Shqipëri më 21 shtator 2014 dhe mbështetjen e jashtëzakonshme që i ka dhënë Kishës Katolike Shqiptare e kombit shqiptar gjithë këto vite.

Papa Françesku deri në frymën e fundit bekoi dhe apeloi për paqe e dashuri duke dënuar luftën, armatimet dhe kërcënimet. Papati i tij luftoi fort për paqe në botë, për familjen si të shenjtë, për drejtësi sociale, për besimtarët e thjeshtë, për njerëzit në nevojë, të varfërit, emigrantët, të sëmurët, të braktisurit e nevojtarët.

Ishte shumë emocionuese dhe nuk do ta harroj kurrë përjetë bekimin dhe pritjen që Papa Françesku na rezervoi në Vatikan si vatranë e shqiptaro-amerikanë teksa i dhurova një bust në miniaturë të Shenjtores shqiptare Shën Nënë Tereza.

Papa Françesku ishte reformator e vizionar, mbajti kishën të bashkuar, zhvilloi dialogun ndërfetar dhe ngriti fort zërin për çështje që shqetësojnë e kërcënojnë mbarë njerëzimin.

Pusho në paqe Atë i Shenjtë

Gjithë njerëzimi do të kujtojë për testamentin e jashtëzakonshëm që trashëgoi prej Shenjtërisë suaj.

Me dhimbje të thellë e pikëllim në zemër

Përjetë mirënjohës

Kryetari i Vatrës

Dr. Elmi Berisha

Intervistë me Dr. Yllka Filipi – Kryetare e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë.

Intervistoi: Sokol Paja

1. Si lindi ideja për botimin “Pena e Gruas”, kushtuar grave në diasporën amerikane?

Duke qenë se radhët e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro- Amerikanë janë pasuruar këto vitet e fundit me një numër të konsiderueshëm krijuesesh gra, Presidenti z. Adnan Memeti hodhi idenë për të caktuar një ditë kalendarike si një festë libri, në shenjë nderimi dhe respekti për angazhimin e tyre letrar. Menjëherë Kryesia jonë filloi punën për mbledhjen dhe redaktimin e krijimeve të dërguara nga poeteshat shqiptare që jetojnë në Kontinentin Amerikan me synimin e largpamësinë, që me forcën e fjalës artiastike të dërgojmë në kontinentin e zhurmshëm, zërin e atdheut “ Një fjalë, pas një fjale, pas një fjale është Fuqia!- shprehet Margaret Atwood’.

2. Çfarë risie sjell ky botim në letërsinë e diasporës?

Ky angazhim letrar vlerësohet si përpjekja për të bashkuar të gjitha krijueset shqiptare në një lidhje të përbashket për të promovuar, mbajtur gjallë e zhvilluar letërsinë shqipe në një tjetër dimension. Me daljen në dritë të Antologjise Poetike “Pena e Gruas”, Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, reflekton respektin më të madh për përkushtimin dhe pasionin ndaj letërsisë kombëtare si edhe mbajtjen gjallë të gjuhës shqipe për t’ua lënë trashëgimi të vyer brezave që do të vijnë. Do të jetë ura lidhëse që na mban shpirtërisht afër atdheut dhe botës.

3. “Pena e Gruas”, a do jetë një botim i përvitshëm? Çfarë synohet me këtë antologji poetike në të ardhmen?

Një arritje e tillë letrare sigurisht që do të ketë edhe botime të tjera të radhës, por kjo do të varet nga shumë faktorë të cilët do të bëjnë të mundur daljen në dritë të simotrave. Nuk do të jetë një botim i përvitshëm, sigurisht, por kur kushtet të piqen për botimin tjetër të radhës, do të ketë të gjithë seriozitetin dhe përkushtimin maksimal nga ana jonë me synim pasurimin e arkivës, Historikut të Diaspores Shqiptare, trashëgimisë sonë me sa më shumë vepra letrare të shkruara në gjuhën shqipe.

4. Si e vlerësoni kontributin e krijueseve e shkrimtareve gra të diasporës në letërsinë shqipe?

Nëse do t’i përmbaheshim Pablo Coelho” Lotët jane fjalët që kanë nevojë të shkruhen”, me plot bindje do të thoshim se Hyjneshat e Bardha të Diasporës Shqiptare e kanë kthyer dhimbjen në shpresë dhe lotët në buzëqeshje, duke pasuruar kështu fondin e artë të trashëgimisë kulturore të kombit tonë. Në oqeanin e thellë multikulturor të kontinentit amerikan, zëri i sirenave shqiptare do të jetë jehona që do të dëgjohet larg, përtej brigjeve, në pakohësi.

5. Çfarë urash bashkëpunimi po ndërtoni me krijueset gra nga diaspora e Europës dhe kjo nismë a do shtrihet dhe në kontinente të tjera?

Një ndër ëndrrat tona më të mëdha është edhe shtrirja e bashkëpunimit me diasporën evropiane, e cila e them me plot bindje se shumë shpejt do të bëhet realitet, duke krijuar kështu mundësinë për ta pasuruar historikun letrar të të gjithë krijuesve emigrantë në botën e madhe. Ka shkrimtarw dhe poetë me profile thellësisht të konsoliduara artistike në disporën evropiane, të cilët do të ishin nderi ynë të hynin në një antologji të përmasave ndërkontinentale. Nëpërmjet forcës semiotike të fjalës, zëri i poeteshave të diasporës do ta shkruajë historinë me vargjet e dritës. Brezat që do të vijnë do të kenë në duar këto thesarë të çmuara kombëtare. “Ne shkruajmë për ta shijuar jetën dy herë, në të tashmen dhe në retrospektivë, (Anaïs Nin)

#AShSh

#MuzeuKombëtariFotografisëMarubi

#UNESCO

Një nga thesaret më të çmuara të kujtesës sonë kombëtare “Muzeu Kombëtar i Fotografisë “Marubi” u bë pjesë e regjistrit të kujtesës së botës, UNESCO.

Ky muze aktualisht është i vetmi institucion kombëtar për fotografinë në Shqipëri. Arkivi i tij përmban më shumë se gjysmë milioni negativë filmash në xham, rrotulla dhe plan, si dhe objekte dhe dokumente të pesëmbëdhjetë fotografëve, si dhe fotografi me tematika të ndryshme që i përkasin kulturës shqiptare, urbanistikës, veshjeve kombëtare shqiptare, përfaqësive të huaja diplomatike, personaliteteve dhe zyrtarëve të lartë, ngjarjeve të ndryshme në vend.

Nominimi për përfshirjen në UNESCO është i lidhur me koleksionet e fotografëve të parë të arkivit Marubi, pikërisht Pietro Marubbi (1832-1903), Mati Marubi (1862-1881) Kel Marubi (1869-1940).

Që nga viti 1865, kur u hap studioja e parë e fotografisë në Shkodrën otomane nga italiani Pietro Marubbi, deri në vitet 1940. Koleksioni i tyre dëshmon për lindjen e fotografisë në Shqipëri, pothuajse njëkohësisht me Europën. Arkivi i Muzeut Kombëtar “Marubi” është një dëshmi unike dhe e pazëvendësueshme e aspekteve historike, sociologjike, kulturore, antropologjike dhe artistike.

Lexo linkun:

https://www.unesco.org/en/memory-world/register2025

www.akad.gov.al