Opinion – Page 468 – Dielli

Skënderbeu, arbëreshët dhe ne

September 18, 2017 by dgreca

1 agim Kola 2

Nga Agim Kola/New Yok

Rreth viteve 2000-2003 po kryeja Masterin në Edukim Muzikor. Si pjesë e programit mësimor ishte edhe praktika pedagogjike për rreth 3 muaj. U caktova në Edgemont Junior/Senior High School në Scarsdale, New York, që bënte pjesë në 50 shkollat më të mira në ShBA. Këtë e vërtetoi edhe banda frymore e shkollës, me një nivel profesjonal sikur të kishin mbaruar shkollë muzike, e jo sikur të ishin nxënës të zakonshëm gjimnazi. Atje takova edhe një nga mësuesit e tunxhit, në prag të pensionit, që e kishte mbiemrin Matrimogno. Sapo e mori vesh që isha shqiptar më tha në anglisht: unë jam arbëresh, nuk di të flas shqip, por babai kur ishte gjallë më pati porositur të mbaja mend dy fjalë: “Gegë and Bukë”. Nuk e dinte kuptimin e këtyre fjalëve, dhe unë, shumë i emocjonur ja përktheva me një frymë.

2 scanderbeg

Kjo praktikë në këtë shkollë u bë shkak që disa vite më vonë të banonim në këtë vend. Mbas transferimit shkova te zyrat e regjistrimit të seksjonit të arësimit ku u prita nga një mesogrua me mbiemër DeVito. Më priti me shumë dashamirësi dhe kur e mori vesh nga ishim, për habinë time më foli shqip: unë jam arbëreshe dhe flas pak shqip. Nëna flet shumë mirë, po unë pak,…di të numëroj-dhe filloi-një, dy, tre, katër, pesë, gjashtë, shtatë, tetë, nëntë, dhjetë. Unë u mahnita se sa mirë i shqiptonte fjalët dhe sa mirë i kishte mbajtur mend tërë këta vite. Vazhduam bashkëbisedimin në anglisht dhe u ndamë si miq.

Në një kohë që kombet tjera absorbohen në dy-tre breza në Amerikë e vende të tjera, Arbëreshët ruajnë më dinjitet gjuhën, kulturën, veshjet, zakonet, traditat dhe fenë e tyre, si në Itali, ashtu edhe në vende të tjera si ShBA, Brazil, Kili, Argjentinë, Meksikë, Venezuela, Uruguai, Kanada, etj. Kjo dashuri e rrallë për mëmëdheun, që erdhi si pasojë e dëbimit të tyre nga okupacjoni osman, u kultivua brez mbas brezi. Edhe pse janë qytetarë Italjanë, në shpirt e identitet mbajnë origjinalitetin Arbëror. Gjergj Kastrioti Skënderbeu ngeli udhëheqësi i tyre, edhe pas vdekjes, si simbol i bashkimit dhe i qëndresës kombëtare, ashtu siç thotë edhe Naimi i madh:

S’kishin ata thash’ e theme

Të këqija e të rreme

Donin gjithë mëmëdhenë

Dhe kombin e Skënderbenë.

Janë tre gjëra që nuk i ndryshon dot, nënën, babain dhe vendlindjen. Këta tre faktorë përbëjnë DNA-në fiziologjike dhe shpirtërore të njeriut. Të tjerat gjëra në jetë mund të ndryshojnë, përkatësia politike, fetare, shoqërore etj., por jo tre faktorët më lart. Këtu duhet të fillojë dhe mbarojë debati me ata që vjellin vrer për Skënderbeun e Shenjtëreshën Nënën Terezë. Këtu duhet të ndahet shapi me sheqerin, nqs do vesh fenë mbi atdhenë, të është korruptuar DNA. Çajupi thotë:

Mëmëdhe quhet toka
ku më ka rënur koka,
ku më ka dashur mëm’ e atë,
ku më njeh dhe gur’ i thatë,
ku kam pasurë shtëpinë,
ku kam njohur perëndinë,
stërgjyshët ku kanë qenë
dhe varret që kanë vënë,
ku jam rritur me thërrime,
ku kam folur gjuhën time,
ku kam fis e ku kam farë,
ku kam qeshur ku kam qarë,
ku rroj me gaz e me shpresë,
ku kam dëshirë të vdesë.

Por paradokset s’kanë të mbaruar për kombin tonë. Në ditët e sotme, kur Skënderbeu na nderon me prezencën e tij jo vetëm në Tiranë, Prishtinë, Shkup, Dibër, por edhe në Itali, Angli, Francë, Danimarkë, Gjermani, Austri, Zvicër, Belgjikë e ShBA, nderohen gjithashtu edhe armiqtë e Skënderbeut, me të cilët ai luftoi dhe fitoi betejat. Në asnjë vend tjetër të botës nuk nderohet edhe luftëtari edhe armiku i tij, por në viset shqiptare kjo ka arësyet e veta. Në Prishtinë kemi Xhaminë e Sulltan Mehmetit II, me të cilin Skënderbeunë luftoi në 1450. Në Ulqin e Ohër janë xhamitë e Ali Pashës me të cilin Skënderbeu luftoi më, në Shkup gjendet xhamia e Mustafa Pashës dhe xhamia e Isak Beut, kundër të cilëve Skënderbeu luftoi dhe fitoi përkatësisht më 1448 dhe 1457. Në Prizren është xhamia e Mehmed Pashës dhe e Sinan Pashës, me të cilët Skënderbeu luftoi dhe fitoi. Në Preshevë kemi xhaminë e Ibrahim Pashës me të cilin Skënderbeu luftoi e fitoi në 1453. Në Pejë gjejmë xhaminë e Hasan Beut, ushtrinë e të cilit Skënderbeu e mundi në betejën e Ohrit.

Shkrimtari, historjani dhe filozofi i famshëm i rilindjes franceze Volteri e admiroi dhe e nderoi Skënderbeun duke shkruar për të në veprat e tija. Gjithashtu, tre opera janë shkruar për Skënderbeun, njëra prej tyre nga kompozitori i madh Antonio Vivaldi. Papa e deklaroi “Captain General of the Holy Sea, për luftën kundër otomanëve, duke i dhënë titullin “Athleta Christi”. Në librat e historisë së Europës Skënderbeu konsiderohet “figurë udhëheqëse e shekullit XV”. Skënderbeu ishte tmerri i otomanëve për 25 vjet me rradhë, kjo duket edhe nga shprehja e famshme e Sulltanit mbasi vdiq Skënderbeu: Tani që të pafetë humbën shpatën dhe mburojën e tyre, kush mund t’i mbrojë ata nga zemërimi im? James Wolf, komandanti i forcave ushtarake britanike në Quebec, Canada thotë për Skënderbeun që ai shkëlqen mbi të gjithë drejtuesit ushtarakë, të vjetër e modernë, në mënyrën e drejtimit të një ushtrie të vogël. Me 26 Tetor 2005, Kongresi i ShBA-së lëshoi një rezolucjon në nder të 600 vjetorit të lindjes së Gjergj Kastriotit Skënderbeut, udhëheqës shteti, diplomat dhe gjeni ushtarak në rrolin e tij si mbrojtës i Europës Perëndimore nga okupacjonit otoman.

Fqinjët tanë, kanë përdorur të gjitha mënyrat e metodat për ta shfarosur kombin tonë. Kur e panë që s’e morën dot me luftë Kosovën, menduan që të përdorin hilen e vjetër, kalin e Trojës, financimin e fondamentalizmit arab në një shtet të ri, të dobët dhe që manipulohej lehtë. Dhe kur macja fle, minjtë hedhin valle-thotë një shprehje e vjetër. Kosovarët harruan shpejt se kush i çliroi nga dhuna serbe. Pashko Vasa, si të jetonte në ditët tona thotë:

Shqyptar’, me vllazën jeni tuj u vra,
Ndër nji qind çeta jeni shpërnda;
Ca thone kam fè, ca thonë kam din;
Njeni:”jam turk”, tjetri:”latin”
Do thonë: “Jam grek”, “shkje”-disa tjerë,
Por jemi vllazën t’gjith more t’mjerë!

Por ku tjetër konsiston lufta ideologjike për asgjësimin e kombit shqiptar?

Asgjësimi i simboleve kombëtarë, heronjve kombëtarë, historisë, kulturës e gjuhës me anën e shpifjeve, shtrembërimit të historisë, përdorimin e mediave në favorin e tyre, ashtu siç bëhet edhe propaganda e ISIS. Kur padituria sundon vendin, bëhet shumë i lehtë manipulimi i fakteve, ose “shpëlarja e truve”. Pseudo-historianët e pseudo-patriotët kanë dalë si kërpurdhat mbas shiut, që nën flamurin e lirisë së fjalës, janë duke u përpjekur për të shkatërruar dita-ditës e në mënyrë sistematike çdo ‘gur’ të historisë, që nga Iliria e deri në ditët e sotme. Mjeda thotë për këta:

Qoftë mallkue kush qet ngatrrime
ndër kto vllazën shoq me shoq,
kush e dan me flak’ e shkrime
çka natyra vet’ përpoq.

Sot më shumë se kurrë duhet të inkurajojmë historjanët, kërkuesit, akademikët, politikanët, gjuhëtarët e të gjithë intelektualët e tjerë që të mprehin penat e tyre dhe të sqarojnë publikun për historinë tonë të lashtë e të lavdishme, jo me mburrje boshe, por me fakte. Sepse jemi një nga vendet, gjuhët dhe popujt më të vjetër të botës dhe i takojmë Europës gjeografikisht dhe historikisht.

Më shumë informacjon për prezencën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut nëpër botë:

Angli, corner of Inverness Terrace & Porchester Gardens, London.

Francë, Place Skanderbeg, Pont-de Flandre, Paris.

Danimarkë, ku vula e tij ruhet në Muzeun Kombëtar.

Gjermani, punime në dru nga Jost Amman, Frankfurt: Kthimi i Skënderbeut në Krujë, Fitorja e Skënderbeut në betejën e Torviollit, rrethimi i parë i Krujës, beteja e dytë e Oranikut, beteja e Orhrit, rrethimi i dytë i Krujës, Skënderbeu i drejtohet popullit, dhe Vdekja e Skënderbeut. Austri, ku ruhet përkrenarja dhe shpata e heroit në muzeun Kunthistorisches, 1010 Wien.

Itali, Piazza Scanderbeg, Rome, Galeria Uffizi, Florence,

Zvicër William Rappard Park, Geneva

Belgjikë, monumenti në sheshin Prévost-Delaunay, Brussels.

Hungari, parku qëndror në Budapest.

Maqedoni, monument në Shkup e Dibër

ShBA, Kisha shqiptare e Shën Palit, Rochester Hills, Michigan

VRITET EDHE NJË HERË PREKË CALI….

September 16, 2017 by dgreca

…PRIJËSI I MALEVE DHE PIRAMIDA E KUFIRIT SHQIPTAR/

Nga Frank Shkreli/

Për disa vite tashti, ishte shtëpia e At Gjergj Fishtës që ka tërhequr vëmendjen, e shpallur si monument kulture, por i lënë krejtsisht pas dore nga autoritetet vendore dhe qëndrore shqiptare, ndërkohë që po shembet vetvetiu nga moskujdesja, megjithë disa përpjekjeve private për ta restauruar atë. Ja tani, sipas lajmeve të fundit, i paska ardhë radha Kullës së Prekë Calit, turpi i radhës i qeverisë! Rrëxohet dhe vritet për të dytën herë Prekë Cali. Urrejtje ndaj Gjergj Kastriotit- Skenderbe, urrjetje ndaj At Gjergj Fishtës, urrejtje ndaj Prekë Calit. Këto ndërtesa, as Enver Hoxha nuk i kishte shembur, por i përdorte për qëllime të tjera. Ja, sot jemi dëshmitarë të një ngjarjeje të pa shembullt në trojet shqiptare, alla talebançe. Njoftohet se fadromat e Inspektoriatit Ndërtimor të Malësisë së Madhe nën mbikyrjen e Policisë së shtetit shqiptar, të ënjtën shëmben muret dhe themelet e Kullës së Prek Calit, trimit të maleve dhe mbrojtësit të kufijve të Shqipërisë nga synimet grabitqare shekullore të shovinstëve sllavë.

Ne Foto:Kulla e rrënuar u shemb nga fadromat e Qeverise të enjten me 14 Shtator 2017/

Duket se sipas të gjitha gjasave, për arsye që vetëm ata i dinë, autoritetet shqiptare kishin hesituar deri tani të autorizonin legalizimin e restaurimit të kullës së Prek Calit në Vermosh të Kelmendit të Malësisë së Madhe, ashtu siç ka ndodhur më përpara edhe me shtëpinë e At Gjergj Fishtës. Duket gjithashtu se sipas burokratëve të revolucionit kulturor në Tiranë, At Gjergj Fishta dhe Prekë Cali nuk përfaqësojnë asgjë, asnjë vlerë, jo vetëm për Malësinë e Madhe, por as për historinë e Shqipërisë dhe as të kombit shqiptar dhe si të tillë duhet tu fshihen gjurmët, përfshirë shembjen e shtëpive ku kanë jetuar. Jam i sigurt se autoritetet do të justifikojnë shembjen e kullës duke thënë se nuk kishin dhënë lejet e nevojshme për resaturimin e kullës, gjë që mund të jetë e vërtetë. Nëqoftse është kështu, pse mos të jepej urdhëri për ndalimin e punimeve dhe të mos shembeshin themelet e kullës, në pritje të autorizimeve të nevojshme, pasi ato fonde të mbledhura dhe të përdorura për atë qëllim, janë mundi dhe djersa e dikujt? Por, si zakonisht, askush nuk jep ndonjë shpjegim zyrtar se pse ndodhi kjo shembje e kullës së Prek Calit, që në fakt ishte shpallur monument kulture që në vitin 1993, por që as qeveria e atëhershme as qeveritë e mëvonshme nuk kanë bërë asgjë për ta mirëmbajtur ose për të rinovuar kullën e regjistruar, si një monument kulture. Kështu kishte ndodhur fatkeqsisht më heret edhe me shtëpinë e At Gjergj Fishtës, lënë në mëshirë të fatit, pa i dhënë asnjë zgjidhje projektit, nga ana e autoriteteve zyrtare. Duket se autoritetet e Ministrisë së Kulturës dinë të shembin e të shkatërrojnë, por jo të ndërtojnë, të pakën në këto dy raste!

Thuhet se falë fondeve të mbledhura nga diaspora shqiptare në Shtetet e Bashkuara kishin filluar punimet për restaurimin e kullës së Prek Calit, por dita e enjtë ishte dita që shënoi shembjen e saj, përball protestave të banorëve vendas, të cilët sipas disa mediave e cilësuan këtë si një ditë të zezë ndër ato troje , në prani të policisë së shtetit. Përdorimi i fadromave për shembjen e kullës së Prekë Calit, duket se mund të kishte lidhje edhe me njoftimet e kohëve të fundit nga komuniteti shqiptaro-amerikan në Nju Jork dhe Detroit, për të mbledhur fonde muajin që vjen, për restaurimin e kullës ku ka jetuar Prekë Cali, i cili u pushkatua nga regjimi komunist pas kryengritjes së Këlmendit kundër regjimit të Enver Hoxhës. Burime të komunitetit njoftojnë se janë planifikuar dy takime për mbledhje fondesh nga “Fondacioni Prekë Cali”: njëri në Nju Jork me 1 tetor dhe tjetri në Detroit, me 7 tetor, 2017. Nuk është e qartë tani nëse përballë ngjarjeve të fundit në Vermosh, rrafshimit pra të kullës së Calit, do të shkohet përpara me planet për mbledhjen e fondeve për restaurimin e kullës së Prekë Calit, nga ana e komunitetit shqiptaro-amerikan, në Nju Jork dhe në Detroit.Merreni me mend tashti. i ashtuquajturi Inspektoriati i Mbrojtjes së Territorit ka shembur themelet e shtëpisë së Prek Calit, Mbrojtësit të vërtetë të Territorit dhe të Kufijve të Shqipërisë. Çka e bën këtë situatë edhe më të ndërlikuar, por edhe absurd, ashtu siç më njofton një mik i imi nga Shkodra, janë edhe akuzat për falsifikime dokumentash si dhe procedurat burokratike ose më mirë të themi grindjet për të drejtat jurisdiksionale mbi territorin ku gjëndej shtëpia e Prek Calit, midis dy enteve qeveritare me rëndësi, Ministrisë së Mbrojtjes dhe Ministrisë së Kulturës. Po kush i kontrollon këto ministri? Hajde dreq e merre vesh!

Si dhe pse ndodhë që në këtë rast, ashtu si edhe në rastin e përpjekjeve, tani të dështuara falë Ministrisë së Kulturës për rinovimin e shtëpisë së poetit kombëtar At Gjergj Fishtës, pengesat kryesore paraqiten nga ata që pikërisht duhet të jenë ruajtsit e këtyre vlerave kombëtare, i.e burokratët e Tiranës! Turp e faqe e zezë! Nëqoftse nuk dëshironi të harxhoni fondet tuaja, atëherë lejoni njerzit që janë gati të mbledhin fondet për rinovimin e këtyre objekteve, në këtë rast diaspora shqiptare në Amerikë.

Ironia e kësaj ngjarjeje tragjike qëndron në faktin se kushedi për të satën here, kjo situatë pasqyron hipokrizinë e kësaj klase politike shqiptare të shëmtuar të 27 viteve të fundit – tjetër flasin e tjetër bëjnë. Ndërkohë, që në Vermosh jepet urdhëri për shembjen e kullës së Prek Calit, i cili udhëhoqi atë që besohet të ketë qenë kryengritja e parë anti-komuniste në Evropë, përfaqsuesit më të lartë të Organizatës NATO-s — aleancës më të fortë ushtarake që ka njohur ndonjëherë historia e njerëzimit dhe mburoja anti-komuniste për gjysëm shekulli – janë duke u mbledhur në kryeqytetin e shqiptarëve në Tiranë për të biseduar sigurinë dhe paqën në Evropë dhe në botë. Ndërsa autoritetet shqiptare, si talebanët hedhin në erë kullën e Prek Calit. Kam drojë se as përfaqsuesit e NATO-s të mbledhur në Tiranë nuk e kuptojnë ende se me kë kanë të bëjnë. A ka gjë më turp!

Ne Foto: Prekë Cali/

Veni more gishtin në ballë e mendoni pak. Cilat do që të jenë arsyet, legjitime ose jo legjitime, për shembjen e kullës së Prek Calit, ky akt është i pafalshëm. Ky akt duhet të shqetësoj ndërgjegjen e çdo shqiptari, kudo.Kulla e Prek Calit nuk është më, por për ata që duan të dinë se ku ishte dhe çka përfaqësonte ajo kullë, lahutari i Malësisë – ndonëse sot mund të jetë duke vajtuar shembjen e kullës së Prek Calit — për derisa të jetë lahuta ai do të këndojë dhe do tu tregoj brezave se ku ishte dhe çka përfaqsëonte ajo kullë:

Bash ku rrinë shqipet e malit
Ka pas kenë kulla e Prekë Calit
Ka pas kenë nji kullë e bardhë
S’thonë kot malet derë e parë
Derë kreshnikësh ku knohet lahuta
Hije i ka pas sofra dhe pushka…

…Atëherë krajlat po bajnë kuvend

Po, Hot e Grudë, Shkrel e Këlmend

O me ia falë o Malit të Zi

Kur Kongresi o i Berlinit
Ne na i dau o foshnjet prej gjinit
Trupin tonë o e ndau me mur
Qysh se na ndau o shqipen flamur
Njaj Prekë Cali u del përballë
Nuk t’i lshoj këto bjeshkë për të gjallë.

Prekë Cali është pushkatuar me 25 Mars 1945 nga forcat komuniste të Enver Hoxhës në vendin e quajtur Zall i Kirit. Dëshmitarët kanë shënuar se para se të rrëxohej trupi vigan i këtij malësori — i cili nuk njohu as Londrën as Berlinin — por mbrojti kufirin, burri i Kelmendit sy pa trembur, para se të jepte shpirt, jo nga plumbat e sllavit të cilin e luftoi gjithë jetën, por nga plumbat e shqiptarit — ka bërtitur me një zë të fuqishëm: “Rrnoftë Shqipënia, Rrnoftë populli shqiptar. Heret ose vonë, Shqipënia do të fitojë”.

Fatkeqsisht, me shëmbjen e kullës së Prek Calit këtë javë në Vermosh të Malësisë së Madhe nuk fiton as Shqipëria as kombi shqiptar. Kur të merret parayshë debati i kohëve të fundit mbi Gjergj Kastriotin Skenderbe, shëmbja e kullës së Prek Calit dhe mos ndërhyrja për vite me radhë për rihabilitimin e shtëpisë së poetit kombëtar, At Gjergj Fishtës – do e s’do – të bën të pyesim veten se çfarë forcash veprojnë në vendin e të parëve tanë dhe ku është shteti. Çuditërisht, një mik imi më dërgoi një mesazh duke më thënë se kështu pat filluar edhe në vitin 1945.

Në ‘hall’ me marrëveshjen për demarkacionin

September 14, 2017 by dgreca

Kryeministri i sapo zgjedhur, Ramush Haradinaj, ka shkarkuar Komisionin shtetëror për shënjimin e vijës kufitare dhe ka emëruar ish-deputetin Shpejtim Bulliqi në krye të tij./

Nga Anton Konushevci/

Qeveria e re e Kosovës duhet të ndjekë disa hapa nëse është e interesuar që t’i rikthejë negociatat me Malin e Zi për shënjimin e vijës kufitare, thonë analistët politikë në Prishtinë.

Zhbërja e marrëveshjes aktuale apo edhe dërgimi i saj në arbitrazh ndërkombëtar, konsiderohen si hapat e domosdoshëm që mund të ndiqen.

Por, meqë bëhet fjalë për një marrëveshje ndërkombëtare, sipas analistëve, në këtë proces duhet të përfshihet edhe Qeveria e Malit të Zi.

Emrush Ujkani, profesor i së Drejtës Evropiane tha për Radion Evropa e Lirë se nëse një palë nuk është dakord për ta diskutuar sërish çështjen e kësaj marrëveshjeje, atëherë ka instanca të tjera të cilat mund të përfshihen.

“Nëse Mali i Zi i ka kryer procedurat e brendshme dhe nëse ka vullnet edhe nga pala e tyre për ta ri-negociuar një tekst të tillë, atëherë është çështje tjetër, sepse vjen në shprehje vullneti i të dyja palëve. Kjo mund të ndodhë. Por, nëse pala malazeze nuk dëshiron, atëherë nuk mund të ndodhë që ne të vijmë deri te një version tjetër dhe ta ratifikojmë atë në Kuvend, pa pëlqimin e palës tjetër”, tha Ujkani.

Nga ana tjetër, njohësi i zhvillimeve politike, Vigan Qorolli, profesor i së Drejtës Ndërkombëtare në Universitetin e Prishtinës tha për Radion Evropa e Lirë se për të shkuar përpara lidhur me çështjen e demarkacionit, Kosova ka mundësinë që fillimisht ta refuzojë në Kuvend marrëveshjen e nënshkruar me Malin e Zi në vitin 2015 dhe më pas të hapë rrugë kushtetuese dhe ligjore që të kërkojë negociata të reja me Podgoricën.

“Anulimi i marrëveshjes nga ana e Kosovës do t’i hapte rrugë negociimit të një marrëveshjeje të re me Malin e Zi, sepse pa pajtimin e dy palëve nuk do të ketë mundësi të caktimit të kufijve të ri. Versioni ekzistues i komisionit Meha të refuzohet me votë, për çka qeveria Haradinaj duhet ta njoftojë zyrtarisht Malin e Zi”, tha Qorolli.

Arbitrazhi ndërkombëtar për shënjimin e vijës kufitare ndërmjet Kosovës dhe Malit të Zi mund të vijë në shprehje si opsion nëse institucionet e Kosovës dështojnë përfundimisht që ta ratifikojnë Marrëveshjen për Demarkacionin.

Ujkani thotë se demarkacioni i kufirit me Malin e Zi nuk është çështje shumë problematike që nuk mund të zgjidhet vetëm mes dy shteteve, Kosovës dhe Malit të Zi.

Qorolli thotë se nëse çështja e demarkacionit shkon në arbitrazh, nuk mund të zgjasë shumë, pasi që palët do të caktonin kohën se kur mund të përfundonte procesi.

“Çështja mund të zgjasë jo më pak se gjashtë muaj dhe jo më shumë se 12 muaj. Pasi kjo çështje të marrë epilogun, palët do të duhej ta respektojnë vendimin e arbitrazhit dhe ta zbatojnë”, tha Qorolli.

Zgjidhja më e mirë, sipas analistëve do të ishte që Prishtina dhe Podgorica së bashku ta adresojnë çështjen tek arbitrazhi ndërkombëtar, nëse nuk arrijnë marrëveshje dy-palëshe.

Sidoqoftë, edhe nëse nuk ka pajtim që ta dërgojnë si dy shtete çështjen në arbitrazh ndërkombëtar, mundësitë janë që vetëm njëra qeveri ta bëjë këtë.

Ndryshe, Prishtina dhe Podgorica nënshkruan Marrëveshjen për Demarkacionin e kufirit në gusht të vitit 2015, në praninë ndërkombëtare. Mali i Zi e ka ratifikuar këtë marrëveshje, por jo edhe Kosova. Kjo marrëveshje më pas u shndërrua në një kusht nga Bashkimi Evropian për procesin e liberalizimit të vizave për qytetarët e Kosovës.

Kryeministri i sapo zgjedhur, Ramush Haradinaj, ka shkarkuar Komisionin shtetëror për shënjimin e vijës kufitare dhe ka emëruar ish-deputetin Shpejtim Bulliqi në krye të tij.

Haradinaj dhe Bulliqi njihen si dy kundërshtuesit më të zëshëm të versionit aktual të marrëveshjes për demarkacionin e kufirit me Malin e Zi.

HARRY BAJRAKTARI, URIIM PER KRYEMINSTRIN HARADINAJ

September 13, 2017 by dgreca

1 Harry Haradinaj

Veprimtari i njohur i Komunitetit shqiptar në SHBA, njëkohësisht biznesmen i suksesshëm, ish botuesi i parë i gazetës shqiptaro-amerikane”Illyria” e ka uruar kryeministrin e ri të Kosovës, z. Ramush haradinaj, duke shprehur besimin se ai do të arrijë që të përballet suksesshëm me sfidat që e presin Republikën e Kosovës gjatë mandatit të tij katërvjeçar. Ja cfarë shkruan në statusin e tij në Facebook, z. Bajraktari.

I nderuari Kryeministër i Republikës së Kosovës z. Ramush Haradinaj…

Kam nderin dhe respektin, që në emrin tim personal, t’u uroj me plot kënaqësi zgjedhjen në postin e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, i bindur se me punën tuaj energjike gjatë mandatit katërvjeçar, do të sillni një zhvillim më të shpejtë ekonomk të Kosovës, një luftë gjithëpërfshirëse kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, një aktivitet të shtuar në thellimin e demokracisë dhe në realizimin e shumë punëve jetike që e presin Kosovën, ku qytetarët e saj të bëhen të besueshëm dhe të ndjehen të lumtur në vendin e tyre.
Kosova ka nevojë të ecë shumë më shpejtë në integrimet everopiane, në realizimin e vizave për qytetarët e saj, në krijimin e ushtrisë dhe inkuadrimin e Kosovës në Aleancën Veri-Atlantike, si vlerë për ruajtjen e paqes dhe sigurisë, si dhe forcimin e vazhdueshëm të miqësisë me SHBA.
Urime, shumë sukses!

Me respekt,

Harry Bajraktari
Kosovë, shtator 2017.

URAT E BALLKANIT- Konferencë Ndërkombëtare Ballkanike në Vlorë

September 11, 2017 by dgreca

*Prof. Dr. Roland Zisi: “Në këtë rajon, ku popujt jetojnë ‘supi i njërit nën sqetull të tjetrit’, bashkëjetojnë tre alfabete: i latinishtes, i greqishtes dhe alfabeti cirilik”/.

1 BANDEROLA

*Prof.Dr. Bardhosh Gaçe: “Studiuesi kroat Milan Shuflaj, qysh në fillim të shek. XX, tërhoqi vëmendjen e opinionit shkencor evropian me botimin e punimeve dhe veprave: “Akte dhe diploma”, “Qytetet dhe kalatë e Shqipërisë, kryesisht gjatë mesjetës”, “Historia e Shqipërisë së Veriut”, si dhe “Serbët dhe Shqiptarët”, duke nxjerr në dritë doket e zakonet kulturore të shqiptarëve që kanë dhënë ndikimet e tyre në jetën e popujve të tjerë të Ballkanit”.

1 DISA NGA PJESEMARRESIT E KONFERENCES

Nga Vjollca TYTYNI – BIRAKU/ DIELLI/(per me shume foto-shihni ne facebook- dielli vatra/

Emrat më të spikatur të fushës së shkencës dhe kulturës gjuhësore nga Shqipëria, Kosova, Serbia, Greqia, Rusia, Maqedonia, Turqia, Italia, Austria, etj, kanë marrë pjesë për dy ditë me radhë në Konferencën Ndërkombëtare Ballkanike me temë “Harta e drejtimeve të Ballkanit: peizazhe letrare, kulturore dhe gjuhësore”, (“Mapping Balkan routes: letarary, cultural and linguistic landscapes”), mbajtur në qytetin e Vlorës. Kjo temë kishte një rëndësi të veçantë, për faktin e prurjeve shkencore rreth studimit të gjuhëve të Ballkanit, kontakteve, konfliktit midis gjuhëve, (siç është shqipja, serbishtja, serbokroatishtja…), ndikimeve, marrëdhënieve, huazimeve sllave, zhvillimeve leksiko-semantike, frazeologjizmave etj, e poashtu edhe të studimit rreth tipareve në fushën e semantikës të secilës gjuhë, duke u thelluar edhe më tej në theksimin e modelit të gramatikës universale dhe asaj gjenerative.

Rektori i Fakultetit të Shkencave Humane të Universitetit të Vlorës, Roland Zisi, në hapje të konferencës, potencoi rëndësinë dhe vlerat që ka organizimi i kësaj konference, e cila veç tjerash, synon të hedhë dritë mbi gjuhën, kulturën, marrëdhëniet, bashkëjetesën dhe fqinjësinë historike të popujve ndërballkanas.

Në fjalimin e tij, akademik Shaban Sinani, paraqiti studime të hollësishme të marrëdhënieve gjuhësore të shqipes dhe serbishtes. Në studimin me temë: “Disa vrojtime antropogjuhsore për ndërveprimin e shqipes me gjuhët në kontakt: rasti i serbishtes”, ai theksoi traditën e gjatë të studimeve në këtë fushë, ndonëse, ndjehet mangësi në aspektin sasior roli dhënës dhe marrës i dy gjuhëve në kontakt”. “Në anën tjetër, apo në të kundërt të kësaj, -theksoi akademik Sh. Sinani, -vrojtimet antropogjuhësore, kanë mundësuar të vërehet prania e frymës së njërës gjuhë tek tjetra, siç janë urimet, mallkimet, vajtimet e deri te “kopjimi i gabimit” të gjuhës tjetër”. Këto kërkime prej kapërcimit nga etnogjuhësia në antropogjuhësi nga ana metodologjike, akademik Shaban Sinani i konsideroi ‘emancipuese’.

Një pasqyrim të gjendjes së mësimdhënies së gjuhës shqipe jo vetëm në Serbi por edhe në disa vende të Ballkanit, përmes temës shkencore “Mësimdhënia e gjuhës shqipe si gjuhë e pakicës kombëtare” e solli prof. Danica Avramoviç, nga Universiteti i Beogradit, e cila potencoi gjendjen aktuale të mësimdhënies si dhe elementet pozitive dhe negative në përfshirjen e mësimdhënies në rrjedha bashkëkohore. Ajo tha se: “Për këtë punim kemi bërë një anketë modeste në Katedrën e Albanologjisë në Fakultetin Filologjik të Beogradit, ku studentët janë pyetur për cilësinë e mësimdhënëies në këtë katedër. Sipas të dhënave të marra nga anketimi, mbizotëron paknaqësi, por edhe ide për përmirësimin e mësimdhënies”.

Në studimin e tij “Disa konkordanca ndërballkanike në trashëgiminë shpirtërore”, prof.dr. Roland Zisi ka vënë në fokus trajtimin e ndjeshëm dhe aktual që paraqet përfytyrimin e shtrembër se “në Ballkan nuk mund të ketë përbashkësi kulturore”. Këtij kundërfakti, prof.dr. R. Zisi i vë argumentin se: “Në këtë rajon, ku popujt jetojnë ‘supi i njërjit nën sqetull të tjetrit’, bashkëjetojnë edhe sot tre alfabete: i latinishtes, i greqishtes dhe alfabeti cirilik”. Këtë argument ai e përforcon edhe me tej me faktin se: “Konkordancat ndërballkanike në trashëgiminë shpirtërore prekin jo vetëm atë që quhet “lidhje gjuhësore ballkanike”, por edhe korpuset kryesore të traditës gojore, eposin heroik dhe atë historik, ritet,…, historinë politike dhe atë shoqërore, letërsinë dhe artet”.

Një studim të thellë rreth marrëdhënieve shqiptaro-serbe paraqiti prof.dr. Bardhosh Gaçe. Në studimin e tij me temë “Milan Shuflaj dhe vepra e tij ‘Serbët dhe Shqiptarët’”, prof. dr. B. Gaçe, u bazua në studimin e veprës shkencore të dijetarit dhe studiuesit kroat Milan Shuflaj, i cili nxorri në dritë jo vetëm marrëdhëniet e përbashkëta të popujve të Ballkanit, por edhe historinë dhe kuturën mesjetare. “Studiuesi kroat Milan Shuflaj, -tha në kumtesën e tij prof.dr. Bardhosh Gaçe, -i ka bërë një shërbim të veçantë kulturës shqiptare. Qysh në fillim të shek. XX, ai tërhoqi vëmendjen e opinionit shkencor evropian me botimin e veprës “Akte dhe diploma”, dhe më pas një varg artikujsh dhe studimesh mbi botën kulturore, ilirike dhe arbërore. Në këtë hulli janë edhe veprat dhe punimet e tij “Qytetet dhe kalatë e Shqipërisë, kryesisht gjatë mesjetës”, “Historia e Shqipërisë së Veriut”, si dhe “Serbët dhe Shqiptarët”, në të cilat M. Shuflaj nxjerr në dritë mjaft doke e zakone, të cilat kanë një shtresë kulturore të veçantë të shqiptarëve që kanë dhënë ndikimet e tyre në jetën e popujve të tjerë të Ballkanit”. Në përfundimin të referëncës së tij shkencore prof.dr. B. Gaçe theksoi se “Në tërësi, vepra shkencore e dijetarit Milan Shuflaj nxjerr në dritë etnitetin etnokultutror dhe rrënjët e lashta autoktone të shqiptarëve në rrjedhat e shekujve duke përcaktuar mjaft elemente që kanë ndikuar në jetën e popujve të Ballkanit”.

Prof. dr. Nexhip Merkuri dhe Elira Xhakollari dhanë ndihmesën e tyre përmes temës shkencore: “Tiparet e interpretueshme të sintagmës emërore (SN) tek fjalët e urta të Ballkanit”. Ndërlidhur me këtë, prof.dr. N. Merkuri tha se: “Ndërtimi i mesazheve nga breza të ndryshëm në ndarjen gjeografike në gjuhët e Ballkanit këndvështrohet për tiparet interpretuese të sintagmës emërore (SN). Krahasimi realizohet në gjuhët: rumanisht, bullgarisht, maqedonisht, serbokroatisht, si ndërtime shumë shekullore, duke zgjedhur një kampion për të gjitha gjuhët, saktësisht, mbi 40 fjalë të urta të madhësive: fjali e thjeshtë, periudhë”. Ndërlidhur me këtë studim, prof.dr. N. Merkuri potencoi se: “Tiparet semantike të secilës gjuhë të marrë në karahasim janë universale, ndërsa leksemat e ndryshme si ndërtuese të sintagmës emërore ndryshojnë nga njëra gjuhë tek tjetra, duke shfaqur kështu risitë, prirjet gjuhësore të kultivuara në bazë të rrethanave të ndryshme historike. Ndërsa, afërsia gjeografike ka sjellë edhe afri, huazim dhe risi të dallueshme për kokën e sintagmës emërore dhe përcaktuesit e saj apo komplimentit”.

Një studim të thuktë rreth huazimeve sllave në gjuhën shqipe paraqiti prof.dr. Evis Hudhera e cila i dha një shpjegim shqyrtimit tërësor të sllavizmave në shqipen standarde, të pasqyruara në fjalorët shpjegues të shqipes, kryesisht në fjalorin e 1980-ës dhe 2006-ës. Vëzhgimin krahasues mbi zhvillimet leksikore e fjalëfomuese të sllavizmave dhe përdorimin e tyre edhe në ditët e sotme si pjesë e gjuhës standarde, prof.dr. E.Hudhera i përcaktoi në dy grupe: huazime sllave nga serbokroatishtja dhe huazimet sllave nga bullgarishtja, si: baltë, gardh, gatuaj, etj; zhvillmet leksiko-semantike të fjalëve: bisedë, zakon. etj; zhvillimet fjalëformuese: kockë-kockor etj.

Në këtë konferencë shkencore, kontribut me punimet e tyre shkencore dhanë edhe studiuesit e njohur Francesco Altimari nga Universitetit i Kalabrisë në Itali, Matteo Mandala nga Universiteti i Palermos në Itali, studiues nga Universiteti i Beogradit: Mirjana Marinkoviq, Julijana Vuço, Jovanka Lazarevska – Stancevska, etj., Serpil Murtezaoglu, Panajotis Asimopulos, prof. dr. Ermir Xhindi, prof.dr. Vilma Bello, prof.dr. Migena Balla, prof.dr. Mariglena Meminaj, prof.dr. Etjona Hoxhaj, prof.dr. Artan Xhaferaj, prof. dr. Edlira Çerkezi e studiues të tjerë.

Konferencën Ndërkombëtare Ballkanike “Harta e drejtimeve (urave) të Ballkanit: peizazhe letrare, kulturore dhe gjuhësore”, (“Mapping Balkan routes: letarary, cultural and linguistic landscapes”) e cila u mbajt për dy ditë në qytetin e Vlorës, është organizuar nga Fakulteti i Shkencave Humane të Universitetit të Vlorës dhe Fakulteti Filologjik i Universitetit të Beogradit.